Bài Luật thơ (Tiết 1)

Tieáng Vieät

•
I. Ể :
•

•
 : là tồn bộ những qui tắc về số câu, số tiếng, cách hiệp vần, phép hài thanh, ngắt
nhịp…trong các thể thơ được khái qt theo những kiểu mẫu nhất định
•
-!"#$%&"::
•
+ Các thể thơ dân tộc: Lục bát, song thất lục bát, hát nói
•
+ Các thể thơ Đường luật: Ngũ ngơn, thất ngơn
•
+ Các thể thơ hiện đại: Năm tiếng, bảy tiếng, tám tiếng, hỗn hợp, tự do, thơ - văn xi…
•
'%(#%thành ậ ơ:
•
- là cơ sở để xác đònh luật thơ.
•
 là đơn vò cấu tạo ý nghóa và nhạc điệu dòng thơ.
•
 gồm 3 phần: phụ âm đầu, vần và thanh điệu.
•
Ví dụ: 
•
-Vần thơ: là phần được lặp lại để liên kết dòng trước với dòng sau:

•
Trong đầm gì đẹp bằng s
•
Lá xanh bông trắng lạii ch nhò vàng…
•
-Hài thanh, ngắt nhòp
•
#)#*+("#",
•

•
-Số tiếng: 6-8
•
-Vần: vần lưng 6-6, 8-6
•
-Nhòp: nhòp chẵn, dựa vào số tiếng có thanh không đổi (2,4,6)
•
-Hài thanh: có sự cân xứng luận phiên B-T-B ở các tiếng 2-4-6

  /
,0"1"",12(3
+4",3"5"6"7",%1","1",
12",'8"9#%2",)1",
:$9(';18",121",5
<=>?7%@A#1BC
 D%'ể

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt,
Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây,
Chín lần gươm báu trao tay

Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh…
(Đoàn Thị Điểm(?), Chinh phụ ngâm)
  /
Thể song Thất lục bát


'*)#",D%'

A:#",EAEAFAG

A>"; "8$#H% ;I)#", %#"ầ ặ ấ
+7%6D%'%#"'J",6,1B%#""

AK;!8%3)#", 6"K;8%3 %ấ ụ
bát

A2"%L;)#",(",1!2$
%*"

M t tr ngặ ă
Vằng vặc/ bóng thuyền quyên
Mây quang/ gió bốn bên
Nề cho/ trời đất trắng
Quét sạch/ núi sông đen
Có khuyết/ nhưng tròn mãi
Tuy già/ vẫn trẻ lên
Mảnh gương/ chung thế giới
Soi rõ:/ mặt hay, /hèn.
  /
Ngũ ngôn bát cú


 

A*%&"I1(2'%

A?#%D%I;"

A:#",IM6)#N#2",IG

A>""6,#"%%

AK;B!

A2"%#)1D3";3"?A6#L%"3$
?A?6A8",121

Thất ngôn tứ tuyệt
ÔNG PHỖNG ĐÁ
Ông đứng làm chi đó hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng.
Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?
Non nước đầy vơi có biết không?
(
Nguyễn Khuyến
)
  /


N%*",#3"O12",I


!" 

A:#",EIP:#N#2",I

A>"%3"65#%"6,#"%%IP"K;!

A2"Q3$IAIPA!QO#I
AIP!A

  /
Thất ngôn bát cú
CÂU CÁ MÙA THU
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối buông cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
(Nguyễn Khuy n)ế


!#

A:#",EIP:#N#2",IG

A>"%3"65#%"IP"K;!


A2"Q3$IAG6A!6AM6FAEQ
O#I!A6MAF

TIẾNG THU
Em không nghe /mùa thu
Dưới trăng mờ /thổn thức?
Em không nghe/ rạo rực
Hình ảnh/kẻ chinh phu
Trong lòng /người cô phụ?
Em không nghe /rừng thu
Lá thu rơi / xào xạc,
Con nai vàng /ngơ ngác,
Đạp trên / lá vàng khô?
(Lưu Trọng Lư)
    Ể Ơ Ệ ĐẠ
  /


!%*"5D
A%*"5D>+;#",;
M",6'8(",6$",6#H"D;61DN#6
4"R#3S
A",12;"#+("#",612%#)1D
%%3"

III. LUYỆN TẬP:
2. C NH KHUYAẢ
2. C NH KHUYAẢ

Ti ng ế
Ti ng ế
su i ố
su i ố
trong
trong
như
như
ti ng ế
ti ng ế
hát
hát
xa,
xa,


Trăng
Trăng
l ngồ
l ngồ


c ổ
c ổ
thụ
thụ
bóng
bóng
l ng ồ
l ng ồ

hoa.
hoa.


C nh ả
C nh ả
khuya
khuya
nh ư
nh ư
vẽ
vẽ
, ng i ườ
, ng i ườ
ch a ư
ch a ư
ng ,ủ
ng ,ủ


Ch a ư
Ch a ư
ngủ
ngủ
vì
vì
lo
lo
n i ỗ
n i ỗ

n cướ
n cướ
nhà.
nhà.
( H Chí Minh)ồ
( H Chí Minh)ồ
Phân bi t cách gieo v n, ng t nh p, hài ệ ầ ắ ị
Phân bi t cách gieo v n, ng t nh p, hài ệ ầ ắ ị
thanh
thanh
?
?
1.Tr ng Tràng ố
1.Tr ng Tràng ố
thành
thành
lung lay bóng nguy t,ệ
lung lay bóng nguy t,ệ


Khói Cam
Khói Cam
Tuy nề
Tuy nề
m m t th c mây,ờ ị ứ
m m t th c mây,ờ ị ứ


Chín l n g m báu trao tayầ ươ
Chín l n g m báu trao tayầ ươ

N a đêm truy n h ch đ nh ngày xu t chinh….ử ề ị ị ấ
N a đêm truy n h ch đ nh ngày xu t chinh….ử ề ị ị ấ
( Đoàn Th Đi m (?)- ị ể
( Đoàn Th Đi m (?)- ị ể
Chinh ph ngâmụ
Chinh ph ngâmụ
)
)

  /
TU. V : Anh, chò thử đọc
(hoặc sáng tác) một bài thơ lục
bát gồm 4 dòng. Đề tài tự chọn.

III.W/XY-ZW[\[:
?2%B: Tìm và phân loại các bài thơ trong
chương trình Ngữ văn 12 theo các thể thơ.
-Thơhi n đ i r t t do, linh ho t v ệ ạ ấ ự ạ ề số câu,
số tiếng, gieo vần, ngắt nhịp… nhưng vẫn có
sự khác biệt so với văn xuôi. Phân tích sự
khác biệt đó.
?2$:$  % &'ậ ơ ế
Làm các bài tập ph n Luy n t p SGK ở ầ ệ ậ
trang 127.


Hài thanh
Tiếng

Niêm& đối
1 2 3 4 5 6 7
Đối
Dòng 1 T B T
Dòng 2 B T B Vần
Đối
Dòng 3 B T B
Dòng 4 T B T Vần

  /
CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh)

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt,
Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây,
Chín lần gươm báu trao tay
Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh…
(Đoàn Thị Điểm(?), Chinh phụ ngâm)
  /
Thể song Thất lục bát

  /
Bác chẳng ở, dẫu van chẳng ở,
Tôi tuy thương lấy nhớ làm thương;
Tuổi già hạt lệ như sương,
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan!

(Khóc Dương Khuê- Nguyễn Khuyến)
Song Thất lục bát