Báo cáo luận văn thạc sĩ một số biện pháp rèn luyện kỹ năng giải bài tập cho học sinh trung bình, yếu môn hóa lớp 10 trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO LUẬN VĂN THẠC SĨ

MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
GIẢI BÀI TẬP CHO HỌC SINH
TRUNG BÌNH, YẾU MƠN HĨA LỚP 1O
TRUNG HỌC PHỔ THƠNG
GVHD: TS. NGUYỄN THỊ KIM THÀNH
HVTH: NGUYỄN THỊ MỘNG TUYỀN

TP. HCM - 2011


NỘI DUNG BÁO
1

Mở đầu

2

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của
đề tài

Chương 2: Một số biện pháp rèn luyện kỹ
3 năng giải bài tập cho học sinh trung bình,
yếu chương 5, 6 hóa học 10 ban cơ bản

3

4

Chương 3: Thực nghiệm sư phạm

5

Kết luận và kiến nghị


MỞ ĐẦU
1

3


Tình trạng học
sinh Chất lượng giáo
yếu kém
xuấtdục đang trở
hiện ngày
Ngành giáo dục
càngthành mối quan
nhiều ở các
đang đặt ra một
cấp học, bậc học. của
tâm nhu cầu cấp thiết
chung
3 toàn xã hội.
để nâng cao chất
lượng giáo dục

hơn bao giờ hết.

Đối với học sinh
THPT, hóa học là
mơn học làm một
số học sinh
Bài tập hóa học là e ngại
đặc biệt
Biện pháp
một trong những là học
sinh trung bình,
phương pháp dạy
yếu.
học quan trọng để
hồn thiện kiến
thức và kỹ năng.


3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
GIẢI BÀI TẬP CHO HỌC SINH
TRUNG BÌNH, YẾU MƠN HĨA
LỚP 1O TRUNG HỌC PHỔ
THƠNG


Đề xuất và thử nghiệm các biện pháp rèn luyện kỹ
năng giải bài tập cho học sinh trung bình, yếu.

3. Nhiệm vụ của đề tài
Thực nghiệm sư phạm
Thiết kế giáo án
Đề xuất các biện pháp
Tìm hiểu thực trạng

Đọc và nghiên cứu tài liệu


Khách thể nghiên cứu

3

Q trình dạy
và học hóa học
ở trường
THPT.

Đối tượng nghiên cứu

Những biện
pháp rèn
luyện kỹ năng
giải bài tập
cho học sinh
trung bình,
yếu mơn hóa.

Chương “Nhóm halogen” và
“Oxi – Lưu huỳnh” thuộc
chương trình hóa học lớp 10
cơ bản.


Nếu như có các biện pháp rèn luyện kỹ năng giải bài
tập cho học sinh trung bình, yếu được xây dựng có
tính khoa học, khả thi cao thì sẽ giúp các em học sinh
trung bình, yếu giải bài tập tốt, góp phần nâng cao
3
chất lượng giảng dạy hóa học.


Xây
Diễn
Phân
Đọc
Nghiên
Phần
Thống
Tổng
Chuyên
Thực
Điều
Quan


Đề xuất các biện pháp

rèn luyện kỹ năng giải
bài tập cho học sinh
trung bình, yếu mơn hóa
“Nhóm Halogen” và
“Oxi – Lưu huỳnh


Chương
Một số
khóa lu
ận
tốt ngh
iệp

Tổng quan về vấn
đề nghiên cứu

Bài tập hóa học
2

1

Cơ sở lý luận
và thực tiễn

6

Thực trạng về việc
rèn luyện KNGBT
cho HS trung bình,

yếu
5

Một số vấn đề về học sinh
trung bình, yếu mơn hóa

3

Kỹ năng

4

Kỹ năng giải bài tập hóa
học


Chương
1.2. Bài tập hóa học
Khái niệm bài tập hóa học.
Ý nghĩa tác dụng của bài tập hóa học.

Bài tập
hóa học

Phân loại, lựa chọn và sử dụng bài tập hóa học.
Điều kiện để học sinh giải bài tập được tốt.
Bài tập hóa học dùng cho HS trung bình, yếu.


Chương

1.3. Kỹ năng
Khái niệm về kỹ năng.

Kỹ năng

Đặc điểm của kỹ năng.
Sự hình thành kỹ năng.

1.4. Kỹ năng giải bài tập hóa học
Khái niệm về kỹ năng giải bài tập hóa học.

Kỹ năng
giải
BTHH

Các giai đoạn hình thành kỹ năng giải bài tập HH.
Con đường hình thành kỹ năng giải bài tập hóa học.


1.4. Kỹ năng giải bài tập hóa học
Để hình thành kỹ năng giải BTHH cho HS thì GV cần
thực hiện các vấn đề sau:
1

Xác định từng kỹ năng cụ thể trong hệ thống kỹ năng
giải BTHH và mức độ của nó ở mỗi lớp học, cấp học.

2

Xác định hệ thống bài tập tương ứng để HS rèn luyện

kỹ năng cơ bản, phức tạp.

3

Xây dựng sơ đồ định hướng giải khái quát các bài tập.

4

Hướng dẫn học sinh tìm kiếm lời giải.

5

Sử dụng bài tập ở mỗi bài, mỗi chương.


Chương
1.5. Một số vấn đề về học sinh trung bình, yếu mơn hóa

Khái niệm.

HS trung
bình, yếu

Những đặc điểm của học sinh trung bình, yếu.
Ngun nhân học sinh học yếu mơn hóa.


Chương
1.6. Thực trạng về việc rèn luyện kỹ năng giải bài tập cho học sinh trung bình, yếu
mơn hóa ở một số trường THPT

ĐIỀU TRA

Những vướng mắc
Chưa viết được phương trình phản ứng.
Mục đích
Phương pháp
Chưa cân bằng được phương trình phản ứng.
Chưa nhớ điều kiện xảy ra phản ứng.
Chưa biết cách trình bày khoa học, logic.
Các thao tác tư duy còn chậm.
Để hiểu rõ về
Chưa nắm vững kĩ năng thực hành.
thực trạng giải
Chưa gắn lý thuyết với thực hành.
Phát phiếu
Chưa nắm vữngbài tập củacơ bản hóa học.
các định luật

Kết quả

- Về kiểu bài lên lớp
thường rèn luyện
KN GBT
- Về KNGBT của HS
trung bình, yếu.
điều
-Về những vướng mắc
tra cho GV.
học nghĩa định tính, định lượng của các ký hiệu, cơng thức,khi giải BT.

sinh trung
của HS phương trình.
Chưa nắm vững ý
bình, yếu hiện
-Về tính khả thi của
Chưa thành thạo các kỹ năng viết và cân bằng phương trình phản ứng.
các biện pháp rèn
nay.
Chưa thành thạo các kỹ năng tính tốn.
luyện KNGBT.
Chưa biết cách nhận biết từng dạng bài tập.
Chưa nắm được cách giải từng dạng bài tập.


Chương

2.1. Những vấn đề cơ bản của chương 5, 6 hóa học lớp 10 ban
cơ bản
Vị trí và vai
trị

Những vấn đề
cơ bản chương
5,6 hóa học lớp
Cấu trúc và
Mục tiêu
10
nội dung
cơ bản

Chương

2.2. Những định hướng khi xây dựng các biện pháp rèn luyện
kỹ năng giải bài tập
Nhiệm vụ và đặc điểm của dạy học hóa học.
Các đặc điểm và yêu cầu của việc giải bài tập.
Các đặc điểm của học sinh trung bình, yếu.

Cần chú
ý đến

Cấu trúc của hệ thống kỹ năng giải bài tập.


Chương

2.3. Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng giải bài tập cho học
sinh trung bình, yếu mơn hóa lớp 10 ban cơ bản
Rèn luyện cho học sinh các thao tác tư duy.
Rèn luyện kỹ năng phân tích và tóm tắt đề.

Biện
pháp

Rèn luyện kỹ năng viết và cân bằng phương trình
phản ứng.
Rèn luyện kỹ năng tính tốn.
Rèn luyện kỹ năng nhận biết dạng bài tập.
Rèn luyện kỹ năng giải từng dạng bài tập.

Chương

2.4. Thiết kế một số giáo án có sử dụng các biện pháp rèn luyện kỹ
năng giải bài tập cho học sinh trung bình, yếu mơn hóa lớp 10 ban cơ
bản
1
2

Hiđro clorua – Axit clohiđric – Muối clorua
Luyện tập: Nhóm Halogen

3

Oxi - Ozon

4

Axit sunfuric – Muối sunfat

5

Luyện tập: Oxi – Lưu huỳnh


Chương
3.1. Mục đích thực nghiệm

Đánh giá

tính khả thi và hiệu
quả của một số
biện pháp rèn
luyện kỹ năng giải
bài tập cho học
sinh trung bình,
yếu

Khẳng định
hướng đi đúng
đắn và cần thiết
của đề tài trên cơ
sở lý luận và thực
tiễn đã đề ra.


Chương
3.2. Đối tượng thực nghiệm

Tổng số 391
học sinh đang
học chương
trình cơ bản
khối 10.

Các trường thực
nghiệm đều
thuộc TP. Hồ
Chí Minh

Chương
Danh sách lớp và giáo viên tham gia thực nghiệm sư phạm
Lớp TN

Lớp ĐC

Tên trường

GV dạy học
Lớp

Sĩ số

Lớp

Sĩ số

10A9

41

10A1

39

10A4

40

10A2

38

Nguyễn Thị Mộng
Tuyền
(tác giả luận văn)

THPT Phú Hòa 10A2

42

10A3

42

Huỳnh Thị Bảo Quý

48

Phan Cao Minh Thảo

26

Nguyễn Gia Lộc

THPT Nguyễn
Hữu Thọ

THPT An Lạc

10A14

47

10A1
5

THPTDL Phú
Lâm

10C3

28

10C2