giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 bài 17 mối quan hệ giữa gen và arn (6)

Bài tập: Một đoạn mạch ADN có cấu trúc nh sau:
Mạch 1 : A G T X X T

Mạch 2 : T X A G G A
Viết cấu trúc của 2 đoạn ADN con đ ợc tạo thành
sau khi đoạn mạch ADN mẹ nói trên kết thúc quá trình tự
nhân đôi.
.
Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày quá trình tự nhân đôi của AND?
BAỉI 17. .MOI QUAN HE GIệếA GEN VAỉ ARN

Mạch mới : T X A G G A
Bài tập: Một đoạn mạch ADN có cấu trúc nh sau:
Mạch 1 : A G T X X T

Mạch 2 : T X A G G A
Viết cấu trúc của 2 đoạn ADN con đ ợc tạo thành sau khi đoạn mạch
ADN mẹ nói trên kết thúc quá trình tự nhân đôi.
Mạch mới : A G T X X T
*ADN con 1
*ADN con 2
Kiểm tra bài cũ:
I I I I I I
Mạch 2 (cũ) : T X A G G A
Mạch 1 (cũ) : A G T X X T
I I I I I I
BAỉI 17. .MOI QUAN HE GIệếA GEN VAỉ ARN

TÍNH TRẠNG

PRÔTÊIN
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

I. ARN ( AXIT RIBÔNUCLÊIC )
- Quan s¸t h×nh 17.1 vµ đoc thông tin
sách giáo khoa cho thầy biết ARN
được chia làm mấy loại ?
-Tùy theo chức năng mà ARN (axit
ribônuclêic) được chia thành các loại:
+ mARN: có vai trò truy n đ t ề ạ
thông tin qui đ nh c u trúc c a prôtêin ị ấ ủ
c n t ng h p ầ ổ ợ
+ tARN: có ch c n ng v n ứ ă ậ
chuy n axit amin t ng ng t i n i ể ươ ứ ớ ơ
t ng h p prôêin .ổ ợ
+ rARN: là thành ph n c u t o ầ ấ ạ
nên ribôxôm ( n i t ng h p prôêin) ơ ổ ợ
?
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

* C u t oấ ạ
-ARN c u t o t các nguyên t :ấ ạ ừ ố
C ,H ,O ,N ,P.
?
-
Trình bày cấu tạo của phân tử ARN?
?
-ARN c u t o theo nguuyên t c đa ấ ạ ắ
phân,mỗi đơn phân là m t nuclêôtit: ộ
A (ênin), G (Guanin)
X (Xitôzin), U (Uraxin)

-
Quan sát hình 17.1 và đọc TT sgk
cho thầy biết ARN được cấu tạo từ
các nguyên tố hóa hóa học nào?
I.ARN (AXIT RIBÔNUCLÊIC)
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

Quan s¸t h×nh 17.1 vµ h×nh 15 so s¸nh
cÊu t¹o cđa ARN vµ ADN th«ng qua b¶ng
§Ỉc ®iĨm ARN ADN
Sè m¹ch ®¬n
C¸c lo¹i ®¬n ph©n
Bµi tËp 1: (trao ®ỉi c¸ nh©n)
1 2
A, U, G, X A, T, G, X
ARN ADN
- Gåm 1 m¹ch ®¬n.
- § ỵc cÊu t¹o tõ

c¸c nguyªn tè hãa
häc: C, H, O, N, P.
- Lµ ®¹i ph©n tư
(cã kÝch th íc vµ
khèi l ỵng nhá
h¬n).
+ CÊu t¹o theo
nguyªn t¾c ®a
ph©n: gåm nhiỊu
®¬n ph©n.
+ Cã 4 lo¹i ®¬n
ph©n: A, U, G, X.
- Gåm 1 chi
xo¾n
kÐp.
- § ỵc cÊu t¹o tõ
c¸c nguyªn tè hãa
häc: C, H, O, N, P.
- Lµ ®¹i ph©n tư
(cã kÝch th íc vµ
khèi l ỵng lín
h¬n).
+ CÊu t¹o theo
nguyªn t¾c ®a
ph©n: gåm nhiỊu
®¬n ph©n.
+ Cã 4 lo¹i ®¬n
ph©n: A, T, G, X.
I.ARN (AXIT RIBÔNUCLÊIC)
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

II. ARN TỔNG HP THEO NGUYÊN TẮC NÀO?
Đọc thông
tin sgk cho
thầy biết.
Qu¸ tr×nh tỉng
hỵp ARN diƠn
ra ë ®©u ?
Vµo kú nµo
cđa chu k× tÕ
bµo ?
?
-Qúa trình tổng hợp các loại ARN diễn ra trong nhân tế bào.
-Tại NST thuộc kỳ Trung gian đang ở sợi mảnh chưa xoắn.
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

- Tr×nh bµy diƠn biÕn cđa qu¸ tr×nh tỉng hỵp ARN?
DiƠn biÕn:
+ Gen th¸o xo¾n t¸ch dÇn hai m¹ch ®¬n.
+ C¸c nuclêôtit m¹ch ®¬n liªn kÕt víi c¸c nuclêôtit tù do theo
nguyªn t¾c bỉ sung.
+ Khi tỉng hỵp xong ARN t¸ch khái gen ®i ra chÊt tÕ bµo, gen
®ãng xo¾n.
?
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

1 - ARN được tổng hợp dựa vào một hay hai mạch đơn của gen ?
2 - Các loại nuclêôtit nào liên kết với nhau để tạo cặp trong quá
trình hình thành mạch ARN ?
3 - Có nhận xét gì về trình tự các loại đơn phân trên ARN so với

mỗi mạch đơn của gen ?
 Bµi tËp 2: (Trao ®ỉi nhãm).
Quan s¸t h×nh, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
- ARN ® ỵc tỉng hỵp dùa vµo 1 m¹ch ®¬n cđa gen, m¹ch nµy gäi lµ m¹ch khu«n.
A – U, T – A, G – X, X – G.
- Tr×nh tù c¸c nucleotit trªn m¹ch khu«n quy ®Þnh tr×nh tù c¸c nucleotit trªn
ARN.
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

1 - ARN được tổng hợp dựa vào một hay hai mạch đơn của gen ?
2 - Các loại nuclêôtit nào liên kết với nhau để tạo cặp trong quá
trình hình thành mạch ARN ?
3 - Có nhận xét gì về trình tự các loại đơn phân trên ARN so với
mỗi mạch đơn của gen ?
Bµi tËp 2:(Trao ®ỉi nhãm).Quan s¸t h×nh, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
- ARN ® ỵc tỉng hỵp dùa vµo 1 m¹ch ®¬n cđa gen, m¹ch nµy gäi lµ
m¹ch khu«n.
A – U, T – A, G – X, X– G.
- Tr×nh tù c¸c nucleotit trªn m¹ch khu«n quy ®Þnh tr×nh tù c¸c
nucleotit trªn ARN.
BÀI 17. .MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ ARN

- So sánh quá trình tổng hợp ARN với quá trình tổng hợp AND?
Tổng hợp ARN Tổng hợp ADN
- Dựa trên 1 mạch khuôn của AND.
- Diễn ra theo NTBS: A U, T A,
G X, X G.
- Khi tổng hợp xong ARN tách khỏi gen
đi ra chất tế bào.
- Dựa trên 2 mạch khuôn của AND.

- Diễn ra theo NTBS: A T, T A,
G X, X G.
- Khi tổng hợp xong ADN con nằm lại
trong nhân tế bào.
BAỉI 17. .MOI QUAN HE GIệếA GEN VAỉ ARN

Bài tập 3:
Một đoạn mạch của gen có cấu trúc nh sau:
Mạch 1: A T G X T X G
Mạch 2: T A X G A G X
Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN đ ợc tổng hợp từ mạch 2.
Trả lời:
Trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN đ ợc tổng hợp từ mạch 2 là:

Mạch 1: A T G X T X G
Mạch 2: T A X G A G X
Mạch ARN: A U G X U X G

Bài tập 4:
Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit nh sau:
A U G X U U G A X
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng ra đoạn mạch ARN trên.
Trả lời:
Trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng ra đoạn mạch ARN trên:

Mạch ARN: A U G X U U G A X
Mạch khuôn: T A X G A A X T G
Mạch bổ sung: A T G X T T G A X

TiÕt 17–Bµi 17: mèi quan hƯ gi÷a gen vµ arn

I. ARN
( AXIT RIBÔNUCLÊIC )
1.CÊu t¹o
-ARN ® ỵc cÊu t¹o tõ nguyªn tè C,H,O,N,P
-ARN lµ ®¹i ph©n tư gåm mét mach xo¾n
®¬n ® ỵc cÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n
mµ ®¬n ph©n lµ bèn lo¹i Nuclêôtit a,u,g,x
2.Chøc n¨ng
C¸c lo¹i Chøc n¨ng
mARN Trun ®¹t th«ng tin quy ®Þnh
cÊu tróc cđa Prôtêin
tARN VËn chun axitamin ®Õn n¬i
tỉng hỵp Prôtêin.
rARN Lµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn
ribôxôm n¬i tỉng hỵp
Prôtêin
II, ARN
TỔNG HP THEO NGUYÊN TẮC NÀO?
1.Qu¸ tr×nh tỉng hỵp ARN
-ARN ® ỵc tỉng hỵp ë k× trung gian t¹i
nhiƠm s¾c thĨ trong nh©n tÕ bµo.
-Gen th¸o xo¾n t¸ch dÇn hai m¹ch ®¬n.
-C¸c Nuclêôtit m¹ch ®¬n liªn kÕt víi c¸c
Nuclêôtit tù do theo nguyªn t¾c bỉ sung
-Khi tỉng hỵp xong ARN t¸ch khái gen ®i
ra chÊt tÕ bµo.
-Khu«n mÉu: dùa trªn 1 m¹ch ®¬n cđa gen.
-Bỉ A liªn kÕt víi U; G liªn kÕt víi X
sung: T liªn kÕt víi A; X liªn kÕt víi G

3.Mèi quan hƯ gi÷a gen vµ ARN
Tr×nh tù c¸c Nuclêôtit trªn m¹ch khu«n
quy ®Þnh tr×nh tù c¸c Nuclêôtit trªn ARN.
2.Nguyªn t¾c tỉng hỵp ARN

Dặn dò
-Học bài ,trả lời câu
hỏi 1,2,5 SGK trang 53
SGK
-Đọc mục Em có biết
-Đọc tr ớc baứi
PROTEIN