giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi môn sinh học lớp 9 bài 17 mối quan hệ giữa gen và arn (9)

Sinh häc 9

Kiểm tra bài cũ
Câu 1. Mô tả cấu tạo hoá học và cấu trúc không gian của ADN?
Đ/á: - ADN đ ợc cấu tạo từ các nguyên tố hoá học; C, H, O, N và P.
-
Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân là Nuclêotít ( có 4 loại là A, T, G, X)
-
ADN đa dạng và đặc tr ng bởi số l ợng, hình dạng và trình tự sắp xếp.
-
ADN là một chuỗi xoắn kép, gồm 2 mạch đơn song song, quấn quanh một trục.
-
Mỗi chu kỳ ADN có 10 cặp Nuclêotít, đ ờng kính 20A, cao 34A.
Câu 2. Mô tả quá trình tổng hợp ADN?
Đ/á: - 2 mạch đơn duỗi xoắn, tách rời nhau d ới tác dụng của Enzim.
-
Các Nuclêotít tự do trong môi tr ờng nội bào liên kết với các Nuclêotít trên
2 mạch đơn theo nguyên tắc bổ sung ( A T, G X).
-
2 mạch đơn mới dần đ ợc hình thành và có chiều ng ợc nhau.
-
Kết quả: Từ 1 ADN an đầu hình thành 2 ADN mới giống nhau và giống
ADN ban đầu.
o
o





I/ ARN (Axit ribônuclêic) :

*Cấu tạo :
ARN được cấu tạo từ những
nguyên tố nào?
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
- ARN cấu tạo từ các
nguyên tố C, H, O, N và P.

I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
*Cấu tạo :
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
Đặc điểm
Đặc điểm
ARN
ARN
ADN
ADN
Số mạch đơn
Số mạch đơn
Các loại đơn phân
Các loại đơn phân
Kích thước, khối lượng
Kích thước, khối lượng
1 2
A, U, G, X A, T, G, X
Nhỏ hơn ADN Lớn hơn ARN

I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
* Cấu tạo :
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
Đặc điểm

Đặc điểm
ARN
ARN
ADN
ADN
Số mạch đơn
Số mạch đơn
Các loại đơn phân
Các loại đơn phân
Kích thước, khối lượng
Kích thước, khối lượng
1 2
A, U, G, X A, T, G, X
Nhỏ hơn ADN Lớn hơn ARN
Qua phÇn võa
t×m hiÓu h·y
nªu ®Æc ®iÓm
cÊu t¹o cña
ARN?
- ARN là đại phân tử, gồm một mạch
xoắn đơn, cấu tạo theo nguyên tắc đa
phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit :
A, U, G, X.

I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
*Cấu tạo :
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
CÊu t¹o cña ARN gièng ADN ë
®iÓm nµo?
Giống nhau:

-Đều cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N và P.
-Đều là đại phân tử, cấu tạo theo nguyên
tắc đa phân.
-Đơn phân có 3 loại giống nhau là: A, G, X.
-Các nuclêôtit đều liên kết với nhau thành
mạch xo¾n.




I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
*Cấu tạo :
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
*Chức năng :
ARN được chia làm những loại
nào và dựa vào đâu mà phân
loại như vậy?
ARN gồm 3 loại:
+ ARN thông tin (mARN) :
+ ARN vận chuyển (tARN):
+ ARN Ribôxôm (rARN):
Là thành phần cấu tạo nên
Ribôxôm.
Vận chuyển axitamin tới nơi
tổng hợp prôtêin.
Truyền đạt thông tin quy định
cấu trúc của prôtêin.

Đều tham gia vào quá trình tổng hợp Protein.

Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
+ ARN thông tin (mARN) : Truyền đạt thông tin quy định
cấu trúc của prôtêin.
+ ARN vận chuyển (tARN): Vận chuyển axitamin tới nơi
tổng hợp prôtêin.
+ ARN Ribôxôm (rARN): Là thành phần cấu tạo nên
Ribôxôm.
- ARN cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N và P.
- ARN là đại phân tử, gồm một mạch xoắn đơn, cấu tạo
theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit :
A, U, G, X.
I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
*Cấu tạo :
*Chức năng :

Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
II/ ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
ARN được tổng hợp ở đâu?
- ARN được tổng hợp ở kì trung gian, tại nhiễm sắc thể,
trong nhân tế bào.
*Quá trình tổng hợp ARN:

Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN
I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
II/ ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
*Quá trình tổng hợp ARN:
+ Gen th¸o xo¾n, t¸ch dÇn
2 m¹ch ®¬n.
+ C¸c Nucleotit tù do cña

m«i tr êng néi bµo liªn kÕt
víi c¸c NucleotÝt trªn m¹ch
khu«n cña gen theo nguyªn
t¾c bæ sung ( A – U; T – A;
G – X; X – G)
+ Khi tæng hîp xong, ARN t¸ch khái gen, ®i ra tÕ bµo chÊt.

X
A
U
U
X
G
A
X
U
A
T
G
X
G
A
A
A
T
G
G
G
X
X

X
G
A
A
T
T
U
A
T
U
A
X
X
G
G
X
T
T
A
G
A
T
G
X
A
T
A
X
X
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN

I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
II/ ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
ARN ® îc tæng hîp theo nh÷ng nguyªn t¾c nµo?
*Nguyên tắc tổng hợp :
Nguyªn t¾c khu«n mÉu vµ NSBS
ARN vµ gen quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?
*Mối quan hệ giữa gen và ARN :
Trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn của gen qui định trình
tự các nuclêôtit trên mạch ARN.

I/ ARN (Axit ribônuclêic) :
*Chức năng : ARN gồm 3 loại:
+ mARN: Truyền đạt thông tin quy định cấu trúc của prôtêin.
+ tARN: Vận chuyển axitamin tới nơi tổng hợp prôtêin.
+ rARN: Là thành phần cấu tạo nên Ribôxôm.
II/ ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
- ARN được tổng hợp ở kì trung gian, tại nhiễm sắc thể.
*Quá trình tổng hợp ARN:
*Nguyên tắc tổng hợp : Nguyên tắc bổ sung :Khuôn mẫu,
*Mối quan hệ giữa gen và ARN :
Trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn của gen qui định trình tự các nuclêôtit
trên mạch ARN.
- ARN cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N và P.
- ARN là đại phân tử, gồm một mạch xoắn đơn, cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà
đơn phân là 4 loại nuclêôtit : A, U, G, X.
*Cấu tạo :
- Gen tháo xoắn, tách dần thành 2 mạch đơn.
- Các nuclêôtit ở mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do theo nguyên tắc bổ
sung.
- Khi tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen đi ra chất tế bào.

Ghi nhớ: SGK/25
Bµi 17. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ ARN

KiÓm tra - §¸nh gi¸
Bµi 1. Một đoạn mạch của gen có cấu trúc như sau:
Mạch 1: - A – T - G – X - T – X – G –
Mạch 2: - T - A - X – G - A - G – X -

Mạch ARN: - A – U – G – X – U – X – G -
Bµi 2. Mét ®o¹n ARN cã tr×nh tù c¸c Nucleotit nh sau:
- A – U – G – X – U –- U – G – A – X -
X¸c ®Þnh tr×nh tù c¸c Nucleotit trong ®o¹n gen ®· tæng hîp ra
®o¹n m¹ch ARN trªn.
M¹ch gèc
- T – A – X – G – A –- A – X – T – G -
- A – T – G – X – T –- T – G – X – X -
Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN được tổng
hợp từ mạch 2.

KiÓm tra - §¸nh gi¸