Bài giảng về sự tạo huyết

MÁU VÀ SỰ TẠO MÁU

Mục tiêu
Sau khi học xong bài này học viên phải nắm
được những vấn đề sau đây:
1. Kể được các thành phần của máu và tỉ lệ
tương đối của chúng.
2. Tế bào gốc là gì?
3. Sơ đồ biệt hóa các tế bào máu từ tế bào
gốc đa năng ở tủy xương.
4. Các vùng tủy xương tạo máu trong cơ thể.
5. Sự phân bố các tế bào tạo máu và tế bào
máu trưởng thành trong cơ thể.

MÁU
•
Huyết tương:
–
Nước ~ 90% thể tích huyết tương.
–
Chất hữu cơ ~ 8,5%: protein tham gia quá trình
đông máu (prothrombin, fibrinogen), protein miễn
dịch (globulin), albumin, hormon, vitamin, lipid,
glucid…
–
Chất vô cơ ~ 1,5%: Na
+
, Cl-, K
+
, Ca

2+
, Mg
2+
, phophat,
bicarbonat, …
•
Tế bào máu:
–
Hồng cầu
–
Bạch cầu: đa nhân trung tính, ưa base, ưa acid,
mono bào, lympho bào.
–
Tiểu cầu


Tế bào gốc
•
Không/chưa chuyên hóa trong mô sống.
•
Có khả năng tự làm mới: nguyên phân → tế
bào gốc mới
•
Có tiềm năng không giới hạn: biệt hóa thành
bất kỳ loại tế bào trưởng thành nào.
•
Có nhiều loại: tế bào gốc phôi, tế bào gốc nhũ
nhi, tế bào gốc trưởng thành, tế bào gốc đa
năng, tế bào gốc ung thư …

Sự tạo tế bào máu
•
Từ tế bào gốc đa năng
•
Trong tủy xương
•
Tế bào trải qua nhiều quá trình biệt hóa 
tế bào máu trưởng thành.


Các vùng tủy xương tạo máu