Bài giảng về bệnh zona

Bệnh Zona
(Varicella zoster, Zoster, Shingles, Giời leo)
Mục tiêu:
1. Nêu được nguyên nhân và các yếu tố
thuận lợi của bệnh Zona
2. Mô tả được các đặc điểm lâm sàng của
bệnh Zona
3. Trình bày đựơc các thể lâm sàng
4. Nêu được các di chứng và biến chứng
5. Điều trị được bệnh Zona thông thường và
cách phòng tránh các biến chứng
I. Đại cương:
- Zona là bệnh nhiễm siêu vi hướng thần
kinh và hướng da.
-
Hình ảnh LS đặc trưng là chỉ 1 bên cơ thể
-
Bệnh thường gặp theo mùa
II. Nguyên nhân và các yếu tố
thuận lợi:
2.1 Nguyên nhân: Do virus Varicella Zoster
(VZV)
2.2 Dịch tể học:
-
Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, thường > 20, >50
tỉ lệ mắc càng cao
-
Mùa phát bệnh: cuối xuân, đầu hè
-
Tần suất mắc: nam= nữ
-

Chủng tộc: không khác biệt
Yu t thun li:
- Bệnh nhân suy gi m miễn dịch, đặc biệt
AIDS,
- Bệnh nhân dùng các thuốc ức chế miễn dịch
- Bệnh hệ tạo keo: lupus,
- Bệnh về máu: lympho,hodkin,
- ái đ*ờng, ung th*,
- Viêm não màng não do vi trùng
- Chèn ép rể hạch do b*ớu hay do nhiễm trùng .
- Ng*ời lớn tuổi.
- Sau một chấn th*ơng tâm lý và thể chất
III. Lâm sàng
3.1 thời kỳ khởi phát:
-
Trung bình 3-5 ngày
-
Triệu chứng toàn thân: Có thể sốt nhẹ,
nhức đầu, khó chịu
-
Triệu chứng tại chổ: Đau nhức, nóng rát,
châm chích, tê rần từng cơn hoặc liên tục.
Sờ thấy tăng nhạy cảm
3.1 thời kỳ toàn phát:
3.2.1 Thực thể:
-
Hồng ban
-
Mụn nước: xuất hiện sau khoảng 24h

-
Có thể gây tổn thương với nhiều lứa tuổi
khác nhau
-
Vị trí đặc trưng: khu trú ½ cơ thể
3.1 thời kỳ toàn phát:
3.2.1 Thực thể:

Các triệu chứng khác:
- Hạch phụ cận sưng đau
- Có thể có liệt thần kinh khu trú
- Rối loạn thần kinh giao cảm: tiết mồ hôi
và vận mạch, mất phản xạ dựng lông
3.1 thời kỳ toàn phát:
3.2.2 Cơ năng: Đau nhức, nóng rát. Đặc biệt
ở người lớn tuổi
3.2.3 Toàn thân: Thay đổi tùy trường hợp. Có
thể đau mõi, chán ăn, hoặc rối loạn chức
năng ở vùng tương ứng với tổn thương.
3.2.4 Xét nghiệm: ít đặt ra
- Dịch não tuỷ: Lympho 
- Xét nghiệm HIV
IV. Các thể Lâm sàng
4.1 Theo vị trí:
4.1.1 Zona liên sườn: 50%
4.1.2 Zona cổ: Tổn thưong nhiều rể. Cổ chẩm

( c1-c3), cổ trên đầu (c1-c4), cổ cánh tay
( c4-c7)
4.1.3 Zona thắt lưng: bụng-sinh dục, đùi- thần
kinh toạ.
4.1.4 Zona xương cùng: mông, tầng sinh môn,
cơ quan sinh dục ngoài.


4.2 Dây thần kinh sọ não:
4.2.1 Zona mắt:tổn thương tk số V. Biến
chứng viêm giác mạc
4.2.2 Zona hạch gối (Ramsayhunt) tổn thương
tk VII và VIII.
4.2.3 Zona miệng hầu: tổn thương dây IX




4.3.Theo hình thái học:
4.3.1 Zona xuất huyết
4.3.2 Zona hoại thư
4.3.3 Zona 2 bên
4.3.4 Zona lan toả
 Zona ở người nhiễm HIV/AIDS: bệnh
cảnh nặng nề, đau nhức dữ dội, có thể có
tái phát