Tiết 16: Công cơ học-Định luật về công

V Â
T L Ý 8
TRÖÔØNG THCS CAÙT HANH
TRÖÔØNG THCS CAÙT HANH
GD
PHÙ CÁT

* Nêu kết luận về lực đẩy Acsimet?
Câu 1
Câu 2
* Nêu cơng thức tính độ lớn của Lực đẩy Acsimet, cho
biết những ký hiệu và đơn vị ?
•
Một vật nhúng vào trong chất lỏng bò chất lỏng
tác dụng một lực đẩy hướng t d i lên theo phương ừ ướ
thẳng đứng


§é lín cđa lùc ®Èy lªn vËt nhóng trong chÊt láng
§é lín cđa lùc ®Èy lªn vËt nhóng trong chÊt láng
b»ng
b»ng
träng lỵng cđa phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç.
träng lỵng cđa phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç.
F
A
= d.V


Trong đó:

Trong đó:


d
d
:
Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m
Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m
3
3
)
)
V :
Thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (m
Thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ (m
3
3
)
)
F
F
A
A
:
Là lực đẩy Ác-si-mét (N)
Là lực đẩy Ác-si-mét (N)
Trong đời sống hàng ngày, người
ta quan niệm rằng người nơng dân cấy
lúa, người thợ xây nhà, em học sinh đi
học, con bò đang kéo xe… đều đang

thực hiện cơng. Nhưng khơng phải
cơng trong các trường hợp này đều là
“cơng cơ học”. Vậy thuật ngữ cơng cơ
học là gì?


Con bò đang kéo xe một chiếc xe trên đường. Trong trường hợp
này, người ta nói lực kéo của con bò thực hiện một công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học?
1. Nhận xét
Người lực sĩ cử tạ đỡ quả tạ ở tư thế đứng thẳng. Mặc dù rất
mệt nhọc, tốn nhiều sức lực, nhưng trong trường hợp này
người ta nói lực sĩ không thực hiện một công cơ học nào.
C1 Từ những trường hợp quan sát ở trên,
em có thể cho biết khi nào có công cơ học?
Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
2. Kết luận

a) Người thợ mỏ đang đẩy xe goòng chở than chuyển động.
b) Một học sinh đang ngồi học bài.
c) Máy xúc đất đang làm việc.
d) Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên.
I. Khi nào có công cơ học?
1. Nhận xét:
Khi có lực tác dụng vào vật làm cho vật chuyển
dời thì có công cơ học.
2. Kết luận: - Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và
làm cho vật chuyển dời.
C3 Trong những trường hợp dưới đây, trường hợp nào có công cơ học?

a) Người thợ mỏ đang đẩy xe goòng chở than chuyển động.
b) Một học sinh đang ngồi học bài.
c) Máy xúc đất đang làm việc.
d) Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên.
C4 Trong những trường hợp dưới đây, lực nào thực hiện công cơ học?
a) Đầu tàu hoả đang kéo các toa tàu chuyển động.
b) Quả bưởi rơi từ trên cây xuống.
c) Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật lên cao.
a) Đầu tàu hoả đang kéo các toa tàu chuyển động.
b) Quả bưởi rơi từ trên cây xuống.
c) Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật lên cao.

I. Khi nào có công cơ học?
1. Nhận xét:
Khi có lực tác dụng vào vật làm cho vật chuyển
dời thì có công cơ học.
2. Kết luận: - Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và
làm cho vật chuyển dời.
II. Công thức tính công cơ học: Nếu có một lực F tác dụng vào
vật, làm vật dịch chuyển một quãng đường s theo phương của lực
thì công của lực được tính theo công thức:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.
A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
Nếu vật chuyển dời không theo phương của lực thì công của lực
được tính bằng một công thức khác. (ta không xét ở lớp 8)

Nếu vật chuyển dời theo vuông góc với phương của lực thì công
của lực đó bằng 0.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.
A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
III. Định luật về công:
Ở lớp 6 các em đã biết, muốn đưa một vật
nặng lên cao, người ta có thể kéo trực tiếp hoặc sử dụng máy cơ
đơn giản. Sử dụng máy cơ đơn giản có thể cho ta lợi về lực hoặc lợi
đường đi, nhưng liệu máy có thể cho ta lợi gì về công hay không?
I. Thí nghiệm
Móc lực kế vào quả nặng G rồi kéo từ
từ theo phương thẳng đứng lên một đoạn
s
1
. Lực nâng F
1
của tay có độ lớn bằng
trọng lượng P của vật nặng. Đọc số chỉ
của lực kế (F
1

) và độ dài quãng đường đi
được (s
1
) của lực kế rồi ghi vào bảng kết
quả thí nghiệm.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.
A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
III. Định luật về công:
I. Thí nghiệm
Dùng ròng rọc đông để kéo vật nặng G
lên cùng một đoạn s
1
một cách từ từ. Lực
nâng F
2
của tay có độ lớn bằng số chỉ của
lực kế. Đọc số chỉ của lực kế (F
2
) và độ dài
quãng đường đi được (s

2
) của lực kế rồi ghi
vào bảng kết quả thí nghiệm.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.
A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
III. Định luật về công:
I. Thí nghiệm
C1 So sánh 2 lực F
1
và F
2
.
F
2
= F
1
1
2
C2 So sánh 2 quãng đường s
1

và s
2
. s
2
= 2s
1
C3 So sánh công của lực F
1
(A
1
=F
1
.s
1
) và công của lực F
2
(A
2
= F
2
.s
2
).
A
1
= F
1
.s
1
A

2
= F
2
.s
2
= F
1
.2s
1
= F
1
.s
1
1
2
Vậy công của 2 lực
F
1
và F
2
bằng nhau.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.

A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
III. Định luật về công:
I. Thí nghiệm
C4 Dựa vào các câu trả lời trên, hãy chọn từ thích hợp cho các ô
trống của kết luận sau:
Dùng ròng rọc động được lợi hai lần về . . . . . thì lại thiệt hai
lần về . . . . . . . . . . . nghĩa là không được lợi gì về . . . . . .
lực
đường đi
công

Kết luận trên không chỉ đúng cho ròng rọc động mà còn đúng
cho mọi máy cơ đơn giản khác. Do đó, ta có kết luận tổng quát sau
đây gọi là định luật về công:
Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
A: công của lực.
F: lực tác dụng vào vật.
s: quãng đường vật dịch chuyển.
A: Jun (J).
F: Newton (N).
s: mét (m).
III. Định luật về công:
1. Thí nghiệm
Dùng ròng rọc động được lợi hai lần về . . . . . thì lại thiệt hai

lần về . . . . . . . . . . . nghĩa là không được lợi gì về . . . . . .
lực
đường đi
công
2. Định luật:
Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi về công. Được lợi
bao nhiêu lần về lực thì lại thiệt hại bấy nhiêu lần về đường đi và
ngược lại.
IV. Vận dụng

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
III. Định luật về công:
Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi
về công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì lại thiệt hại bấy nhiêu
lần về đường đi và ngược lại.
IV. Vận dụng
C4 Đầu tàu hoả kéo toa xe với lực kéo F = 5000N làm
toa xe đi được 1000m. Tính công của lực kéo của đầu tàu.
Tóm tắt:
F = 5000N
s = 1000m
A =?
Công của lực kéo đầu tàu:
A = F.s = 5000.1000 = 5000000(J) = 5000(kJ)
Đáp số: A = 5000(kJ)

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
III. Định luật về công:
Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi
về công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì lại thiệt hại bấy nhiêu
lần về đường đi và ngược lại.
IV. Vận dụng
C6 Một quả dừa có khối lượng 2kg rơi từ trên cây cách
mặt đất 6m. Tính công của trọng lực.
Tóm tắt:
m = 2kg
s = 6m
A =?
Trọng lượng của quả dừa.
P = 10.m = 10.2 = 20(N)
Công của trọng lực.
Ta có: A = F.s = P.s = 20.6 = 120(J)
Vậy: công của trọng là 1200J.
⇒
C7 Tại sao không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp
hòn bi chuyển động trên mặt sàn nằm ngang.
Vì trọng lực có phương thẳng đứng, vuông góc với phương
chuyển động ngang nên không có công cơ học của trọng lực.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:

II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
III. Định luật về công:
Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi
về công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì lại thiệt hại bấy nhiêu
lần về đường đi và ngược lại.
IV. Vận dụng
C5 Kéo hai thùng hàng mỗi thùng nặng 500N lên sàn
ôtô cách mặt đất 1m bằng tấm ván đặt nghiêng (ma sát không đáng
kể).Thùng thứ nhất dùng tấm ván dài 4m.Thùng thứ hai dùng tấm
ván dài 2m.Hỏi:
a) Trong trường hợp nào người ta kéo với lực nhỏ hơn và nhỏ hơn
bao nhiêu lần?
Trường hợp thứ nhất kéo bằng lực nhỏ hơn và nhỏ hơn 2 lần.
b) Trường hợp nào tốn nhiều công hơn?
Không có trường hợp nào tốn nhiều công hơn. Công thực hiện
trong hai trường hợp là như nhau.

Khi có lực tác dụng vào vật làm cho
vật chuyển dời thì có công cơ học.
I. Khi nào có công cơ học:
II. Công thức tính công cơ học:
A = F.s
III. Định luật về công:
Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi
về công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì lại thiệt hại bấy nhiêu
lần về đường đi và ngược lại.
IV. Vận dụng
a) Trong trường hợp nào người ta kéo với lực nhỏ
hơn và nhỏ hơn bao nhiêu lần?

Trường hợp thứ nhất kéo bằng lực nhỏ hơn và nhỏ hơn 2 lần.
b) Trường hợp nào tốn nhiều công hơn?
Không có trường hợp nào tốn nhiều công hơn. Công thực hiện
trong hai trường hợp là như nhau.
c) Tìm công của lực kéo thùng hàng theo mặt phẳng nghiêng lên ôtô?
Công của lực kéo thùng hàng theo mặt phẳng nghiêng lên sàn
ôtô bằng công của lực kéo thùng hàng theo phương thẳng đứng.
A = F.s = P.h = 500.1 = 500(J)

Ghi nhớ

Học hiểu phần ghi trong tâm của bài
Làm các bài tập từ 13.1 đến 13.12 SBT
Đọc thêm phần có thể
Chuẩn bị ÔN TẬP CHƯƠNG CƠ HỌC

TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
Hãy yêu thích việc mình làm
bạn sẽ cảm thấy thú vò hơn
và việc mình làm sẽ có hiệu quả hơn.