slike môn tài chính tiền tệ cô phương chương 1 đại cương tài chính –tiền tệ

Chương I

Đại cương tài chính – tiền tệ
Th.S Nguyễn Hồi Phương



Nội dung chương
A. Tiền tệ
• Nguồn gốc, bản chất của tiền tệ
• Các hình thái tiền tệ
• Chức năng, vai trị của tiền tệ
• Chế độ tiền tệ
• Khối tiền tệ
• Cung và cầu tiền tệ
• Quản lý lưu thơng tiền tệ


Nội dung chương
B. Tài chính
• Bản chất của tài chính
• Chức năng của tài chính
• Hệ thống tài chính
• Chức năng, vai trị của hệ thống tài
chính
• Khủng hoảng tài chính


A. Tiền tệ
I. Nguồn gốc và bản chất của tiền tệ
• Nguồn gốc

Nghiên cứu về nguồn gốc của tiền tệ
là nghiên cứu về các hình thái biểu
hiện giá trị trong trao đổi.


Các hình thái biểu hiện giá trị
• Hình thái giá trị giản đơn (ngẫu
nhiên)
• Hình thái giá trị tồn bộ ( mở rộng)
• Hình thái giá trị chung
• Hình thái tiền tệ


In barter economy


Bản chất tiền tệ
• Là vật ngang giá chung, là một hàng hóa đặc
biệt ( Karl Marx)
• Là một thứ dầu bơi trơn cho guồng máy ln
chuyển hàng hóa, từ nơi sản xuất đến nơi tiêu
dùng (P.Samuelson)
• Là bánh xe vĩ đại của lưu thơng (Adam
Smith)
• Là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong
việc thanh tốn để nhận hàng hóa, dịch vụ,
hoặc trong việc trả nợ ( F.S. Mishkin)


II. Các hình thái tiền tệ

• Tiền bằng hàng hóa
– Hàng hóa khơng phải kim loại (vỏ sị, da
thú…)
– Kim loại (chì, kẽm, nhơm, bạc, vàng…)

• Tiền giấy ( tiền pháp định)
• Tiền ghi sổ ( séc)
• Tiền điện tử ( thẻ)


Sự phát triển các hình thái tiền tệ


Tại sao lại có sự phát triển các
hình thái tiền tệ như vậy?


Tiền bằng hàng hóa
( khơng phải kim loại)
• Ưu điểm
– Khơng có lạm phát

• Nhược điểm
–
–
–
–

Khó bảo quản
Khó chia nhỏ

Khó vận chuyển
Phạm vi trao đổi hẹp


Tiền bằng hàng hóa
Tiền là kim loại
• Ưu điểm
–
–
–
–

Dễ bảo quản
Dễ chia nhỏ
Dễ vận chuyển
Phạm vi trao đổi rộng

• Nhược điểm
– Khả năng khai thác có hạn


Tiền giấy
• Ưu điểm
– Đáp ứng quy mơ vơ hạn của nền kinh tế

• Nhược điểm
– Lạm phát
– Chi phí ( in ấn, vận chuyển, lưu thông,
bảo quản, tiêu hủy…)
– Rủi ro

– Khó khăn trong việc quản lý của Nhà
nước


Tiền ghi sổ
• Ưu điểm
– Giảm bớt chi phí
– Giảm rủi ro
– Nhà nước dễ dàng hơn trong việc quản lý

• Nhược điểm
– Lưu giữ chứng từ, sổ sách trong thời gian
dài
– Thời gian luân chuyển, xử lý chứng từ
– Thời hạn và phạm vi hạn chế


Tiền điện tử
• Ưu điểm
– Nhanh chóng, thuận tiện
– Giảm chi phí
– Thời hạn dài và phạm vi rộng

• Nhược điểm
– Yêu cầu công nghệ hiện đại và đồng bộ
– Trình độ của người sử dụng


III. Chức năng của tiền tệ
• Karl Marx

– Là thước đo giá trị
– Là phương tiện lưu thông
– Là phương tiện thanh toán
– Là phương tiện cất trữ
– Chức năng tiền tệ quốc tế


III. Chức năng của tiền tệ
• Kinh tế học hiện đại
– Là thước đo giá trị
– Là phương tiện trao đổi
– Là phương tiện cất trữ


Thước đo
giá trị

Phương
tiện trao
đổi

Phương tiện
cất trữ

3 chức năng cơ bản của một đồng tiền


Phương
tiện trao
đổi

Thước đo
giá trị
Dollarization

Phương tiện
cất trữ


Tại sao người ta vẫn có xu
hướng nắm giữ tiền mặt?


Tính thanh khoản
• Sắp xếp tính thanh khoản của các tài sản
sau theo thứ tự giảm dần
– Cổ phiếu
– Tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng
– Giấy chứng nhận quyền sở hữu bất động
sản
– Tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng
– Tiền mặt


III. Vai trị của tiền tệ
• Quản lý kinh tế vĩ mô
– Là công cụ xây dựng và thực hiện
các kế hoạch phát triển kinh tế
– Là cơ sở để xây dựng và vận hành
các chính sách kinh tế vĩ mô

– Là công cụ xây dựng hệ thống chỉ
tiêu thực hiện việc kiểm soát của
Nhà nước đối với nền kinh tế


Dự án thành phố ven sông Hồng

Dự án hợp tác giữa TP Hà Nội và TP Seoul (Hàn Quốc), quy hoạch
đơ thị đoạn qua Hà Nội 40km, với kinh phí dự kiến 7,099 tỷ USD,
trong đó 1,924 tỷ USD cho các cơng trình chỉnh trị sơng, xây dựng
cơng viên, đường giao thơng và dự phịng, 3,611 tỷ USD dành cho
xây dựng nhà ở và phát triển các khu đô thị, 1,564 tỷ USD cho giải
phóng mặt bằng và tái định cư.


III. Vai trị của tiền tệ
• Hoạt động kinh tế vi mơ
– Là cơ sở hình thành vốn doanh
nghiệp
– Là căn cứ xây dựng các chỉ tiêu
đánh giá hiệu quả kinh tế giữa các
doanh nghiệp
– Là căn cứ xây dựng các chỉ tiêu
đánh giá và lựa chọn phương án sản
xuất kinh doanh tối ưu
– Là cơng cụ hạch tốn kinh tế


Các chỉ tiêu đánh giá
•

•
•
•
•

ROA ( return on assets)
ROE ( return on equity)
EPS ( earnings per share)
P/E ( Market price / EPS)
NPV ( net present value)