Thực trạng và giải pháp sử dụng hiệu quả quỹ BHXH bắt buộc

Lời mở đầu
Bảo Hiểm Xã Hội Việt Nam (BHXHVN) là một chính sách lớn của nhà nước, luôn
được sự quan tâm và chỉ đạo kịp thời của Đảng và Nhà Nước, nhất là từ khi đất
nước chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế hang hóa nhiều
thành phần vận động theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước theo định
hướng xã hội chủ nghĩa.Trong điều kiện như vậy thì việc bao cấp toàn bộ cho hoạt
động Bảo Hiểm Xã Hội(BHXH) không còn hợp lí với tình hình mới nữa. Vì vậy
chính phủ đã ra nghị định về việc thành lập BHXHVN với mục đích nhằm bảo
đảm tốt hơn lợi ích của người lao động khi họ gặp khó khăn. BHXHVN được
thành lập trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở trung ương thuộc bộ Lao
Động Thương Binh và Xã Hội và Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam nhằm giúp
chính phủ chỉ đạo công tác quản lý quỹ BHXH, và thực hiện chế độ chính sách
BHXH theo pháp luật hiện hành. Trong điều kiện kinh tế như hiện nay giá cả gia
tăng và lạm phát tăng liên tục làm ảnh hưởng rất lớn đến nguồn hình thành và sử
dụng quỹ BHXH.Nhất là quản lý quỹ làm sao cho quỹ sử dụng và phát triển bền
vững làm sao để quỹ không bị thâm hụt nhất là quỹ dài hạn như quỹ hưu trí, tử tuất
…Để đảm bảo nguồn quỹ chi trả cho các chế độ BHXH, cho các đối tượng hưởng
trợ cấp BHXH, thì việc nâng cao hiệu quả sử dụng đồng thời phát triển nguồn quỹ
là một đòi hỏi bức bách khiến em đi đến lưạ chọn đề tài:
“ Thực trạng và giải pháp sử dụng hiệu quả quỹ BHXH bắt buộc”
Đề tài được phân tích theo hướng vận dụng lý luận trong việc phân tích sử
dụng quỹ BHXH và thực tế sử dụng quỹ BHXH bắt buộc ở Việt Nam hiện nay.
Những nội dung chính của đề tài
Phần 1: Lời Mở Đầu
Phần 2:Nội Dung
I.Quỹ BHXH và vấn đề sử dụng hiệu quả quỹ BHXH.
II. Thực trạng sử dụng quỹ BHXH Bắt Buộc ở Việt Nam.
III. Giải pháp và kiến nghị để sử dụng hiệu quả quỹ BHXH bắt buộc ở Việt
Nam.
Phần 3: Lời Kết.
Phần Nội Dung.

I.Quỹ BHXH và vấn đề hiệu quả sử dụng quỹ BHXH.
1. Khái niệm BHXH, BHXH bắt buộc, quỹ BHXH bắt buộc.
Khái niệm BHXH.
BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao
động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp, thất nghiệp,hoặc chết trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH.(trang 10 luật
BHXH)
Khái niệm BHXH bắt buộc.
BHXH bắt buộc là loại hình BHXH mà người lao động và người sử dụng lao
động phải tham gia(trang 10 luật BHXH).
Khái niệm quỹ BHXH.
Quỹ BHXH là một quỹ tiền tệ tập trung được hình thành chủ yếu từ sự đóng
góp bằng tiền của các bên tham gia BHXH cho người lao động theo quy định của
pháp luật BHXH(trang 10 luật BHXH)
2. Nguồn hình thành quỹ và hiệu quả sử dụng quỹ.
2.1. Nguồn hình thành quỹ.
Quỹ BHXH được hình thành từ nhiều nguồn trong đó có các nguồn chính
sau:
Quỹ người lao động đóng
Quỹ người sử dụng lao động đóng
Hỗ trợ của nhà nước
Mức đóng BHXH đượ quy định bằng tỷ lệ % trên tiền lương hoặc tiền công tùy
từng đối tượng.
Quỹ BHXH có thể chia ra nhiều quỹ nhỏ phù hợp với từng nội dung chi của từng
chế độ BHXH. Đối với nước ta, tất cả chế độ BHXH đều do BHXHVN thống nhất
quản lý. Nhưng để tiện việc theo dõi thu-chi của các chế độ đã phân ra các quỹ
thành phần gồm:
Quỹ ốm đau và thai sản.
Quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
Quỹ hưu trí và tử tuất.

Ngoài ra còn phân ra 2 loại quỹ là quỹ ngắn hạn gồm:(ốm đau, thai sản, tai nạn lao
động, bệnh nghề nghiệp nhẹ), quỹ dài hạn(hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động,bệnh
nghề nghiệp nặng).
2.2. Hiệu quả sử dụng quỹ.
Quỹ được hình thành và được sử dụng cho những mục đích sau:
- Trả các chế độ BHXH cho người lao động theo quy định của luật BHXH
- Đóng Bảo Hiểm Y Tế cho người đang hưởng lương hưu hoặc nghỉ việc
hưởng trợ cấp tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp hàng tháng.
- Chi quản lý.
- Khen thưởng theo quy định của luật BHXH.
- Đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng quĩ theo qui định của luật BHXH
Để đảm sử dụng quỹ BHXH một cách hiệu quả nhất cần đảm bảo chi trả
chính xác số tiền, số đối tượng cụ thể. Đặc biệt đối với vấn đề tăng trưởng
và bảo toàn quỹ nên có những kế hoạch cụ thể luôn phải tuân thủ nguyên tắc
đầu tư, đó là: “Hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH phải bảo đảm được an toàn,
hiệu quả và thu hồi được khi cần thiết
Cụ thể:
Đối với chi BHXH
Chi BHXH là
- Đảm bảo quyền lợi của người thụ hưởng các chế độ BHXH. Theo qui
định hiện hành, chủ sử dụng lao động và người lao động thuộc đối tượng
tham gia BHXH bắt buộc phải đóng BHXH thì người lao động mới được
hưởng trợ cấp của các chế độ BHXH. Tương ứng với các chế độ đó có
các hoạt động chi khác nhau như: lương hưu, tiền tuất, trợ cấp ốm đau,
thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, vì thế cần đảm bảo chi đúng
đối tượng hưởng, chi đủ số tiền họ được hưởng và đúng thời gian qui
định nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, vì thế mà quỹ được sử
dụng hợp lí hơn
- Quản lí quỹ an toàn, không bị thất thoát, đặc biệt là quỹ tiền mặt phải
quản lí chặt chẽ, tránh để thất thoát

- Tiết kiệm chi phí hành chính, chi phí đầu tư, xây dựng cơ bản góp phần
cân đối quỹ BHXH, chi phí quản lí hành chính là các khoản chi phí để
duy trì hoạt động của bộ máy quản lí: chi phí đầu tư xây dựng cơ bản,
chủ yếu là chi phí xây dựng cơ sở làm việc của hệ thống BHXH từ Trung
ương đến địa phương, vì vậy tiết kiệm chi phí quản lí hành chính và chi
phí đầu tư xây dựng cơ bản là nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ
Đối với đầu tư, tăng trưởng quỹ BHXH, chúng ta càn quan tâm đến vấn
đề đầu tư để làm gì và đầu tư như thế nào?
Về vấn đề :Đầu tư để làm gì?
- Việc đầu tư quỹ BHXH nhằm mục đích bảo đảm giá trị và tăng trưởng
của quỹ BHXH. Khoản tiền tạm thời nhàn rỗi của quỹ bảo hiểm nhất là
quỹ dài hạn nếu không đưa vào đầu tư sẽ bị mất giá trị của quỹ trong
trường hợp nền kinh tế có lạm phát. Các khoản lãi thu được từ hoạt động
đầu tư quỹ BHXH sẽ là một trong các nguồn để tăng trưởng quỹ BHXH.
- Hình thức đầu tư quỹ BHXH.
. Mua trái phiếu, tín phiếu, kì phiếu, công trái của kho bạc nhà nước và
các ngân hàng thương mại của nhà nước.
. Cho các ngân hàng phát triển Việt Nam và ngân hàng chính sách xã hội
vay.
.Đầu tư vào các chương trình trọng điểm quốc gia.
. Các hình thức đầu tư khác do pháp luật quy định.
- Theo quy định của luật BHXH, hoạt động đầu tư dựa trên các nguyên tắc
nhằm bảo tồn quỹ, tăng trưởng quỹ, để quỹ được bảo toàn nhằm bảo đảm
quyền lợi của người tham gia.Hoạt động đầu tư được thực hiện dựa trên
các nguyên tắc sau:
Nguyên tắc an toàn:Đây là nguyên tắc số một của hoạt động đầu tư tăng
trưởng quỹ BHXH vì nguồn vốn để hoạt động đầu tư tăng trưởng quỹ có
nguồn gốc từ tiền đóng BHXH của người tham gia nhưng trong quá trình
chi trả cho các chế độ luôn có một lượng tiền nhàn rỗi. Số tiền nhàn rỗi
này được chính phủ cho phép đầu tư tăng trưởng quỹ nhưng phải an toàn,

không bị thất thoát, không để ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham
gia.
Nguyên tắc hiệu quả:Hiệu quả trong hoạt động đầu tư quỹ BHXH phải
được thể hiện ngay trong hoạt động của ngành BHXHVN. Hoạt động đầu
tư phải có lãi, lãi đầu tư là nguồn thu quan trọng của quỹ làm cho quỹ
ngày càng phát triển, đảm bảo cân đối, lâu dài của quỹ.
Nguyên tắc thu hồi vốn nhanh khi cần thiết: nguyên tắc này không hề
mâu thuẫn với khả năng cho vay vốn trung hạn và dài hạn của quỹ
BHXH vì quỹ BHXH chủ yếu dùng để chi trả cho các chế độ BHXH
nhằm đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHXH.Khi cần tiền chi trả
cho các chế độ phải có ngay, nếu chậm sẽ ảnh hưởng đến quyền thụ
hưởng của người tham gia.Khi quỹ có số dư, đảm bảo cân đối lâu dài quỹ
thì quỹ hoàn toàn có khả năng cho vay hạn dài.
II. Thực trạng sử dụng quỹ BHXH