B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
PHAN M NH HÙNG
NGHIÊN C U L I TH SO SÁNH C A CHÈ
NGUYÊN LI U S N XU T THEO QUY TRÌNH
VIETGAP T I HUY N YÊN BÌNH T NH YÊN BÁI
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
Chuyên ngành : KINH T NÔNG NGHI P
Mã s
: 60.62.01.15
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. NGUY N VĂN SONG
HÀ N I - 2013
L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan r ng: s li u và k t qu nghiên c u trong lu n văn là
trung th c và chưa t ng ñư c s d ng ñ b o v m t h c hàm, h c v nào.
Tôi xin cam ñoan r ng m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn này
ñã ñư c c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn ñ u ñã ñư c ghi rõ
ngu n g c.
Hà N i, ngày .......tháng .......năm 2013
Ngư i th c hi n lu n văn
Phan M nh Hùng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
i
L I C M ƠN
Trong quá trình th c t p t t nghi p v a qua, tơi đã nh n đư c s giúp
đ nhi t tình c a các cá nhân, t p th đ tơi hồn thành lu n văn t t nghi p
này.
Trư c tiên, tôi xin trân tr ng c m ơn ban Giám hi u nhà trư ng, tồn
th các th y cơ giáo Khoa Kinh t và Phát tri n nông thôn, B mơn Kinh t tài
ngun và mơi trư ng đã truy n đ t cho tơi nh ng ki n th c cơ b n và t o
ñi u ki n giúp đ tơi hồn thành lu n văn này.
ð c bi t tơi xin bày t lịng c m ơn sâu s c t i Th y giáo PGS.TS.
Nguy n Văn Song ñã dành nhi u th i gian tr c ti p hư ng d n, ch b o t n
tình cho tơi hồn thành q trình nghiên c u đ tài này.
Qua đây tơi cũng xin c m ơn tồn th cán b Phịng Nơng nghi p
huy n Yên Bình, UBND xã Th nh Hưng, Tân Nguyên, Hán ðà và nhân dân
huy n Yên Bình, trong th i gian tôi v th c t nghiên c u ñã t o ñi u ki n
thu n l i cho tôi ti p c n và thu th p nh ng thơng tin c n thi t cho đ tài.
Cu i cùng, tôi xin chân thành c m ơn gia đình, b n bè, nh ng ngư i đã
đ ng viên và giúp đ tơi v tinh th n, v t ch t trong su t quá trình h c t p và
th c hi n ñ tài.
Trong quá trình nghiên c u vì nhi u lý do ch quan, khách quan. Lu n
văn không tránh kh i nh ng thi u sót, h n ch . Tơi r t mong nh n đư c s
thơng c m và đóng góp ý ki n c a th y, cơ và các anh ch h c viên
Xin chân thành c m ơn!
Hà N i, ngày tháng năm 2013
H C VIÊN
Phan M nh Hùng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
ii
M CL C
L i cam ñoan
i
L i c m ơn
ii
M cl c
iii
Danh m c b ng
vi
Danh m c sơ ñ , hình
viii
1.1
Tính c p thi t c a đ tài
1
1.2
M c tiêu nghiên c u
3
1.2.1
M c tiêu chung
3
1.2.2
M c tiêu c th
3
1.3
ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
4
1.3.1
ð i tư ng
4
1.3.2
Ph m vi nghiên c u
4
2
CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N
5
2.1
M t s v n ñ lý lu n và th c ti n v l i th so sánh v chè
nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap
5
2.1.1
L i th tuy t ñ i
5
2.1.2
L i th so sánh
6
2.1.3
C nh tranh và năng l c c nh tranh
8
2.1.4
Ý nghĩa c a vi c nghiên c u l i th so sánh
9
2.1.5
Nh ng nhân t
nh hư ng ñ n l i th so sánh trong ho t ñ ng
s n xu t nông nghi p
10
2.1.6
Lý lu n v Gap, Eurepgap, Asean Gap, VietGap
14
2.1.7
ð c đi m c a quy trình th c hành s n xu t nông nghi p t t cho
chè búp tươi.
2.2
18
Cơ s th c ti n c a đ tài
30
Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
iii
2.2.1
Tình hình nghiên c u v s n xu t chè an toàn và ch t lư ng cao
t i Vi t Nam:
31
2.2.2
S n xu t chè an toàn t i Trung Qu c:
35
2.2.3
S n xu t chè an toàn t i Nh t B n
40
2.2.4
S n xu t chè an toàn, h u cơ t i n ð
42
2.2.5
M t s cơng trình nghiên c u l i th so sánh
43
3
ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN C U
45
3.1
ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u
45
3.1.1
ði u ki n t nhiên
45
3.1.2
ði u ki n kinh t - xã h i
47
3.1.3
Giá tr kinh t c a cây chè trong phát tri n kinh t - xã h i c a
huy n
58
3.2
Phương pháp nghiên c u
59
3.2.1
Khung phân tích và phương pháp ti p c n
59
3.2.2
Phương pháp ch n ñi m, ch n m u và thu th p tài li u
61
3.2.3
Phương pháp phân tích tài li u
63
3.2.4
H th ng ch tiêu nghiên c u
69
4
K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
71
4.1
Tình hình s n xu t và tiêu th chè nguyên li u s n xu t theo quy
trình VietGap c a huy n n Bình
4.1.1
71
Q trình chuy n đ i t s n xu t chè thông thư ng sang s n xu t
chè theo quy trình VietGap t i huy n Yên Bình t nh Yên Bái
71
4.1.2
Tình hình s n xu t chè nguyên li u theo quy trình VietGap
75
4.1.3
Tình hình tiêu th s n ph m
80
4.2
Tình hình chung c a h tr ng chè nguyên li u theo quy trình
VietGap
4.2.1
83
Ngu n nhân l c c a h
83
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
iv
4.2.2
Tình hình đ t đai s n xu t c a h
84
4.2.3
Ngu n v n s n xu t c a h
85
4.2.4
Phương ti n s n xu t chè c a h
88
4.2.5
Hi u qu kinh t c a h s n xu t chè theo quy trình VietGap
89
4.2.6
Phân tích l i th so sánh c a s n xu t chè theo quy trình VietGap
trên đ a bàn huy n Yên Bình, t nh Yên Bái
4.2.7
Các y u t
nh hư ng ñ n l i th so sánh c a chè nguyên li u
theo quy trình VietGap
4.3
95
108
ð nh hư ng và gi i pháp ch y u phát huy l i th so sánh c a
chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap huy n Yên Bình 115
4.3.1
ð nh hư ng.
4.3.2
117
M t s gi i pháp th c hi n và nh m nâng cao HQKT, phát huy
l i th so sánh c a s n xu t chè nguyên li u theo quy trình
VietGap huy n Yên Bình
118
5
K T LU N VÀ ð NGH
125
5.1
K t lu n
125
5.2
ð ngh
130
TÀI LI U THAM KH O
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
132
v
DANH M C B NG
STT
Tên b ng
Trang
2.1
So sánh l i th gi a s n ph m chè và th t c a nư c A và nư c B
2.2
Quy trình hàm lư ng đ ng và chì trong chè
36
2.3
Quy trình hàm lư ng kim lo i n ng trong ñ t
36
2.4
Hàm lư ng t n dư thu c trong chè
37
3.1
Tình hình s d ng đ t đai c a huy n Yên Bình năm 2010 – 2012
50
3.2
Tình hình dân s và lao đ ng huy n n Bình 2010 - 2012
52
3.3
M t s ch tiêu kinh t - xã h i huy n n Bình giai đo n
57
2010 -2012
4.1
M c gi i h n t i ña cho phép c a m t s kim lo i n ng cho phép
trong nư c tư i cho rau, qu , chè
4.2
73
B ng ch tiêu c a m t s kim lo i n ng trong nư c tư i cho chè
t i huy n Yên Bình.
4.4
72
M c gi i h n t i ña cho phép c a m t s kim lo i n ng trong ñ t
tr ng cho rau, qu , chè
4.3
5
73
B ng ch tiêu c a m t s kim lo i n ng trong ñ t tr ng chè t i
74
huy n Yên Bình.
4.5
Cơ c u gi ng chè
huy n qua 3 năm 2010 - 2012
4.6
Di n tích c a chè c a huy n qua 3 năm 2010 - 2012
77
4.7
Năng su t chè VietGap c a huy n giai ño n 2010 – 2012
79
4.8
S n lư ng c a chè VietGap c a huy n giai đo n 2010 – 2012
80
4.9
Tình hình nhân l c c a h
83
4.10
Tình hình đ t s n xu t c a h
84
4.11
Tình hình vay v n s n xu t chè theo quy trình VietGap năm
2012
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
76
86
vi
4.12
Phương ti n s n xu t chè c a h
4.13
Chi phí chè KTCB và chè kinh doanh c a các h s n xu t chè
nguyên li u theo quy trình VietGap
4.14
89
So sánh chi phí đ u tư gi a s n xu t chè nguyên li u theo quy
trình VietGap và chè thơng thư ng đ i v i 1ha chè kinh doanh
4.15
88
91
So sánh hi u qu s n xu t kinh doanh gi a chè nguyên li u s n
xu t theo quy trình VietGap và chè thơng thư ng
93
4.16
Chi phí cơ h i c a các ngu n l c trong nư c
98
4.17
Chi phí ngu n l c trong nư c cho s n xu t chè nguyên li u theo
quy trình VietGap t i huy n n Bình năm 2012
4.18
Chi phí ngu n l c trong nư c cho s n xu t chè nguyên li u theo
quy trình VietGap theo gi thi t 1
4.19
100
105
Chi phí ngu n l c trong nư c cho s n xu t chè nguyên li u theo
quy trình VietGap theo gi thi t 2
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
107
vii
DANH M C SƠ ð , HÌNH
Sơ đ 4.1: Kênh tiêu th chè nguyên li u VietGap t i huy n Yên Bình
82
Hình 4.1 Cơ c u s d ng ñ t c a h
85
Hình 4.2 T l vay v n c a h tr ng chè (%)
87
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
viii
1: M
ð U
1.1 Tính c p thi t c a ñ tài
Vi t Nam ñã chính th c gia nh p t ch c Thương m i th gi i (WTO)
và Khu v c m u d ch t do Châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP). ðây là cơ
h i l n cho nông s n nư c ta thâm nh p th trư ng th gi i. ð ng th i, ñây
cũng là rào c n k thu t cho nông s n c a chúng ta n u mu n xu t kh u sang
các nư c khác là ph i đ m b o an tồn cho ngư i tiêu dùng
nư c nh p
kh u, ph i truy đư c xu t x hàng hóa nơng s n, ph i ñ v lư ng, thư ng
xuyên và liên t c. Trong b i c nh toàn c u đó, đ góp ph n đ y m nh s n
xu t nông s n th c ph m an tồn nói chung và chè búp tươi nói riêng ph c v
tiêu dùng trong nư c và ñ c bi t là ñ y m nh xu t kh u, ngày 28 tháng 01
năm 2008, B Nông nghi p và Phát tri n nơng thơn đã ban hành Quy t đ nh
s 1121/Qð-BNN-KHCN: “Quy trình th c hành s n xu t nông nghi p t t
cho chè búp tươi an toàn t i Vi t Nam (VietGap)”. ðây là m t quy trình có
m c đích hư ng d n các nhà s n xu t nâng cao ch t lư ng, b o ñ m v sinh
an toàn, nâng cao hi u qu , ngăn ng a ho c gi m t i ña nh ng nguy cơ ti m
n v hóa h c, sinh h c và v t lý có th x y ra trong quá trình s n xu t, thu
ho ch, v n chuy n, b o qu n và ch bi n nơng s n. Chính vì nh ng l i ích
trư c m t và lâu dài nói trên mà quy trình VietGap đư c B Nơng nghi p và
Phát tri n nơng thơn khuy n khích ng d ng vào th c ti n s n xu t.
Yên Bình là huy n vùng th p, là c a ngõ c a t nh Yên Bái, có nhi u l i
th so sánh v v trí đ a lý là ñ u m i giao lưu kinh t quan tr ng c a t nh Yên
Bái và Lào Cai v i thành ph Hà N i. Có đi u ki n giao lưu v kinh t - văn
hóa - khoa h c k thu t gi a các huy n trong t nh và các t nh b n. Do đ c
đi m là huy n có di n tích m t nư c nhi u (h Thác Bà trên 15.000 ha) nên
khí h u vùng này mang tính ch t vùng h : mùa đơng ít l nh, mùa hè mát m ,
thu n l i cho vi c phát tri n nơng lâm nghi p đ c bi t là phát tri n tr ng chè.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
1
Cây chè là cây tr ng mũi nh n trong phát tri n kinh t c a huy n, trong
nh ng năm qua th c hi n ch trương ñ y m nh ng d ng ti n b k thu t vào
s n xu t ñ c bi t là lĩnh v c s n xu t nông lâm nghi p, nh m nâng cao giá tr
s n ph m gi m giá thành s n xu t hư ng t i s n xu t nông nghi p b n v ng,
mơ hình s n xu t chè an tồn theo quy trình VietGap đang đư c phát tri n
trên quy mơ tồn huy n. S n xu t chè nguyên li u theo quy trình VietGap
bư c ñ u ñã ñem l i hi u qu kinh t cho ngư i nông dân, thu nh p d n ñư c
tăng lên ñ i s ng c a ngư i dân ngày càng ñư c c i thi n. S n ph m ñư c
s n xu t ra khơng ch tiêu th trong nư c mà cịn hư ng t i xu t kh u.
Tuy nhiên, do s b t n c a th trư ng, s bi n ñ ng c a giá c , hơn
n a trong giai ño n chuy n ñ i nên ngư i tr ng chè chưa xác ñ nh ñư c
nh ng l i th mà s n ph m này mang l i. ð ng v phương di n kinh doanh
thì ngư i tr ng chè nguyên li u theo quy trình VietGap cịn b
ng và
chưa có nhi u kinh nghi m do v y mà s n ph m có tính c nh tranh chưa
cao. Chính vì chưa xác ñ nh rõ ñư c l i th so sánh c a chè nguyên li u
s n xu t theo quy trình VietGap nên trên th c t ngư i dân ñang ñ ng
trư c r t nhi u khó khăn c v vi c s n xu t l n tiêu th . Vì th vi c xác
đ nh ñư c l i th so sánh c a s n ph m là h t s c quan tr ng ñ i v i vi c
phát tri n và t o l i th cho s n ph m trên th trư ng. Trên th c t ngư i
dân tuy ñã xác ñ nh rõ ñư c t m quan tr ng c a l i th so sánh cho s n
ph m song cịn thi u thơng tin kinh nghi m và chi n lư c cho vi c xác
ñ nh l i th so sánh ñ i v i s n ph m c a mình.
ð góp ph n h tr kinh nghi m cho ngư i dân tr ng chè theo quy
trình VietGap, t đó nâng cao kh năng canh tranh cho chè nguyên li u s n
xu t theo quy trình VietGap là r t c n thi t. Nhưng hi n nay chưa có m t
nghiên c u c th nào v v n ñ này ñ làm cơ s cho hư ng tác ñ ng c th
nh m xác ñ nh l i th so sánh cho s n ph m và t đó nâng cao tính c nh tranh
cho chè ngun li u s n xu t theo quy trình VietGap trên th trư ng.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
2
V i b i c nh đó, tơi ti n hành nghiên c u nh m phân tích l i th so
sánh c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap t đó đưa ra m t s
ñ nh hư ng và gi i pháp nh m nâng cao l i th c a chè nguyên li u s n xu t
theo quy trình VietGap.
Câu h i nghiên c u c n gi i quy t:
- Vì sao ph i xác đ nh l i th so sánh cho chè nguyên li u s n xu t theo
quy trình VietGap?
- Th c t v l i th so sánh c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình
VietGap như th nào?
- Xác ñ nh ñư c các y u t cơ b n nào nh hư ng t i l i th so sánh
c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap? C n có các gi i pháp gì
đ nâng cao tính c nh tranh cho chè nguyên li u s n xu t theo quy trình
VietGap?
- Nh n th c đư c nghiên c u l i th so sánh có vai trị và l i ích to
l n, cùng v i vi c nghiên c u kinh nghi m c a các nư c ñi trư c, k t h p
v i ñi u ki n th c t c a huy n. Nh m nâng cao kh năng c nh tranh cho
chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap c a huy n Yên Bình trong
th i gian t i tơi đã ti n hành nghiên c u ñ tài: “ Nghiên c u l i th so
sánh c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap t i huy n Yên
Bình t nh Yên Bái”.
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu chung
Trên cơ s nghiên c u l i th so sánh chè nguyên li u s n xu t theo
quy trình VietGap t đó đ xu t m t s ñ nh hư ng và gi i pháp nh m nâng
cao kh năng c nh tranh c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap
t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.
1.2.2 M c tiêu c th
- Tìm hi u h th ng hóa cơ s lý lu n và th c ti n v l i th so sánh.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
3
- Phân tích th c tr ng s n xu t và tiêu th chè nguyên li u s n xu t theo
quy trình VietGap t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.
- ðánh giá l i th so sánh c a chè nguyên li u s n xu t theo quy trình
VietGap, phân tích các y u t cơ b n nh hư ng t i l i th so sánh c a chè
nguyên li u s n xu t t i huy n Yên Bình, t nh Yên Bái.
- Bư c ñ u ñưa ra m t s ñ nh hư ng và gi i pháp nh m nâng cao l i
th so sánh cho chè nguyên li u s n xu t theo quy trình VietGap.
1.3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
1.3.1 ð i tư ng
- H gia đình s n xu t chè thông thư ng và h gia ñình s n xu t chè theo
theo quy trình VietGap.
- Các cơ s , Doanh nghi p, công ty s n xu t kinh doanh chè nguyên
li u theo quy trình VietGap
- Văn b n chính sách có liên quan ñ n cây chè s n xu t theo quy trình
VietGap
- Các cơ quan t ch c có liên quan: cơ quan chuyên trách, chính sách,
d án.
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
- Th i gian: 2012- 2013
- Không gian : Huy n Yên Bình t nh Yên Bái
- N i dung: Nghiên c u l i th so sánh c a chè nguyên li u s n xu t
theo quy trình VietGap t i huy n Yên Bình t nh Yên Bái.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
4
2: CƠ S
LÝ LU N VÀ TH C TI N
2.1 M t s v n ñ lý lu n và th c ti n v l i th so sánh v chè nguyên
li u s n xu t theo quy trình VietGap
2.1.1 L i th tuy t đ i
Adam Smith (1776) cho r ng m t qu c gia ch nên s n xu t các lo i
hàng hóa mà s d ng t t nh t các lo i tài nguyên trong nư c. L i th c a m t
nư c có th là l i th t nhiên hay do n l c các nhân t c a nư c đó và các
nư c ti n hành trao ñ i t nguy n v i nhau và cùng có l i t vi c tăng s n
lư ng và gi m chi phí. N u có hai qu c gia, qu c gia th nh t có l i th tuy t
ñ i trong s n xu t m t hàng X, qu c gia th 2 có l i th tuy t đ i trong s n
xu t m t hàng Y. Hai qu c gia này ti n hành chun mơn hóa s n xu t các
m t hàng có l i th tuy t ñ i c a mình và trao ñ i hàng hóa cho nhau thì c
hai qu c gia đ u có l i.
Ví d minh h a v l i th tuy t ñ i:
B ng 2.1: So sánh l i th gi a s n ph m chè và th t
c a nư c A và nư c B
Nư c A
Nư c B
Chè (Kg/ngày cơng)
1
3
Th t (Kg/ngày cơng)
4
2
T ví d trên ta th y nư c A có l i th s n xu t Chè, nư c B có l i th
s n xu t th t. Hai qu c gia này s chun mơn hóa s n xu t và trao ñ i v i
nhau ñ thu l i v cho qu c gia mình.
L i th tuy t đ i ch rõ: Nh chun mơn hóa và trao đ i, s n lư ng
c a tồn th gi i tăng lên và con ngư i tr nên sung túc hơn. Tuy nhiên l i
th tuy t ñ i chưa gi i thích ñ y ñ v thương m i qu c t ; ch nêu ñư c s
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
5
trao đ i bn bán gi a các qu c gia có đi u ki n s n xu t khác nhau mà
khơng nói đ n ho t đ ng trao ñ i thương m i gi a các qu c gia có đi u ki n
s n xu t tương ñ i gi ng nhau. M t khác, n u m t qu c gia có l i th tuy t
ñ i trong vi c s n xu t ra t t c các m t hàng thì h khơng c n ph i trao đ i
hàng hóa v i các qu c gia khác hay sao? Và các nư c khơng có l i th tuy t
đ i trong vi c s n xu t t t c các m t hàng thì h tham gia thương m i qu c t
như th nào? Th c t cho th y thương m i th gi i hi n nay r t ña d ng, nên
vi c gi i thích b ng l i th tuy t đ i khơng cịn chính xác n a và l i th tuy t
ñ i ch là m t trư ng h p c a l i th so sánh.
2.1.2 L i th so sánh
ð gi i quy t nh ng h n ch mà lý thuy t v l i th tuy t ñ i chưa gi i
quy t ñư c nhà kinh t h c ngư i Anh David Ricardo ñã ñưa ra lý thuy t v
l i th so sánh (1817). “ L i th so sánh là m t nguyên t c trong kinh t h c
phát bi u r ng m i qu c gia s ñư c l i khi th c hi n chuyên môn hóa s n
xu t và xu t kh u nh ng hàng hóa mà mình có th s n xu t v i chi phí tương
đ i th p (hay tương đ i có hi u qu hơn các nư c khác); ngư c l i, m i qu c
gia s ñư c l i n u qu c gia ñó nh p kh u nh ng hàng hóa mà mình có th
s n xu t v i chi phí tương đ i cao (hay tương đ i khơng hi u qu b ng các
nư c khác)”. Nguyên t c l i th so sánh cho r ng m t nư c có th thu đư c
l i t thương m i b t k nó tuy t đ i có hi u qu hơn hay tuy t đ i không
hi u qu b ng các nư c khác trong vi c s n xu t m i hàng hóa. Nguyên t c
l i th so sánh là khái ni m tr ng y u trong nghiên c u thương m i qu c t .
Trong lý thuy t c a David Ricardo cũng ch ra, các qu c gia có l i th
tuy t đ i hồn tồn so v i các nư c khác hay kém l i th các nư c khác trong
s n xu t ra t t c các lo i s n ph m thì v n có th và có l i khi tham gia vào
phân cơng lao đ ng qu c t và thương m i qu c t . B i vì, m i nư c có m t
l i th so sánh nh t ñ nh v m t s m t hàng và kém l i th so sánh v m t s
m t hàng khác. Khi tham gia vào các ho t ñ ng thương m i qu c t các qu c
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
6
gia s chun mơn hóa s n xu t các m t hàng mà vi c s n xu t chúng g p ít
b t l i nh t (có l i th tương ñ i) và nh p kh u nh ng m t hàng mà ñ t nư c
khơng có l i th so sánh.
Theo David Ricardo, m t qu c gia đư c coi là có l i th tương đ i v
m t hàng nào đó n u như qu c gia đó có th s n xu t ra hàng hóa v i chi phí
tương ñ i th p hơn so v i các nư c khác. Chi phí tương đ i c a s n ph m này
đư c tính theo chi phí c a s n ph m khác trong m t ñơn v th i gian lao đ ng.
(Ví d : trong 1 gi lao ñ ng, nư c A làm ñư c 4 đơn v lúa mì ho c 8 đơn v
v i thì ta có th tính đư c chi phí tương đ i c a lúa mì b ng 2 l n chi phí
tương đ i c a v i).
Tuy nhiên, David Ricardo m i ch tính đ n y u t
duy nh t là
ngu n l c lao ñ ng và ñ ng nh t lao ñ ng trong t t c các ngành s n xu t, do
v y mà chưa th gi i thích đư c c n k ngu n g c phát sinh thu n l i c a
m t nư c trong vi c s n xu t ra m t m t hàng nào đó. Vì th , đ u th k 20
hai nhà kinh t h c Th y ði n là Eli Heckscher và Bertil Ohlin ñã ñưa ra lý
thuy t Heckscher - Ohlin và ñư c phát bi u như sau: M i qu c gia s xu t
kh u s n ph m hi n ñang t p trung các y u t mà qu c gia đó dư th a tương
ñ i và nh p kh u nh ng s n ph m ñang t p trung các y u t mà qu c gia đó
khan hi m. Như v y, lý thuy t Heckscher - Ohlin ñã gi i thích ñư c s khác
nhau trong giá c s n ph m so sánh. Nói cách khác, l i th so sánh gi a các
qu c gia chính là s khác nhau gi a các y u t dư th a tương ñ i hay ngu n
l c v n có c a m i qu c gia.
Lý thuy t l i th so sánh c a David Ricardo gi đ nh s khác nhau v
cơng ngh trong khi lý thuy t Heckscher - Ohlin gi ñ nh công ngh như nhau
và l i th so sánh có đư c t s khác bi t v giá tương ñ i do s khác bi t v
m c ñ d i dào gi a các qu c gia. Nghĩa là s n xu t các hàng hóa s d ng
các y u t s n xu t hay các ngu n l c tương ñ i s n có, chi phí r hơn và ch t
lư ng t t hơn so v i các nư c khác. Sau ñó các qu c gia s xu t kh u s n
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
7
ph m này g i là nh ng s n ph m có l i th tương đ i và nh p kh u nh ng s n
ph m không có l i th tương đ i.
Năm 1965, nhà kinh t h c ngư i Hungary ñưa ra ch s bi u th l i th
so sánh (RCA = Revealed Comparative Advantage) d a trên các s li u
thương m i s n có RCA đư c tính như sau:
tA
RCA
=
wA
:
TX
W
Trong ñó:
tA: Kim ng ch xu t kh u s n ph m A c a nư c X (tính theo
giá FOB) trong 1 năm.
TX: T ng kim ng ch xu t kh u c a nư c X trong năm.
wA: T ng kim ng ch xu t kh u s n ph m A c a toàn th gi i trong năm.
W: T ng kim ng ch xu t kh u c a toàn th gi i trong năm.
N u các m t hàng nào có h s RCA < 1 thì khơng có l i th so sánh,
n u RCA > 2,5 thì s n ph m có l i th so sánh r t cao.
2.1.3 C nh tranh và năng l c c nh tranh
Trong ch ñ chi m h u nơ l khi đ c p đ n v n ñ c nh tranh c a các
nhà tư b n C.Mác cho r ng “c nh tranh tư b n ch nghĩa là s ganh ñua, s
ñ u tranh gay g t gi a các nhà tư b n nh m giành gi t nh ng ñi u ki n thu n
l i trong s n xu t và tiêu th hàng hóa đ thu l i nhu n siêu ng ch”. Tuy
nhiên, trong th i kỳ hi n nay thì quan đi m này khơng cịn h p lý n a và h u
h t các nư c trên th gi i ñ u th a nh n c nh tranh và coi c nh tranh v a là
mơi trư ng, v a là đ ng l c c a phát tri n kinh t xã h i: “C nh tranh là s
ganh ñua, là cu c ñ u tranh gay g t, quy t li t gi a nh ng ch th kinh
doanh v i nhau trên m t th trư ng hàng hóa c th nào đó nh m dành gi t
khách hàng và th trư ng, thơng qua đó mà tiêu th đư c nhi u hàng hóa và
thu đư c l i nhu n cao”. Theo quan ñi m c a các nhà kinh t và lãnh ñ o
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
8
hi n nay thì năng l c c nh tranh ñư c ñ c p t i và nh n m nh như là m t
trong nh ng tr c t c a phát tri n kinh t . Năng l c c nh tranh có th đư c
đ nh nghĩa như là: “Kh
năng c a m t s n ph m t n t i trong c nh
tranh/kinh doanh và ñ t ñư c m t s k t qu mong mu n dư i d ng l i
nhu n, giá c , l i t c ho c ch t lư ng các s n ph m cũng như năng l c c a
nó đ khai thác cơ h i th trư ng hi n t i và làm n y sinh các th trư ng
m i”. Như v y, Nghiên c u l i th so sánh có th ch ra r ng m t qu c gia
hay doanh nghi p có l i th hay khơng trong vi c s n xu t và xu t kh u m t
m t hàng hay m t s m t hàng nào đó. Nhưng làm th nào đ phát tri n s n
ph m và m r ng th trư ng thì ph i ph thu c vào năng l c c nh tranh c a
qu c gia hay doanh nghi p ho c s n ph m đó. Vì th m t s n ph m mu n t n
t i và phát tri n b n v ng trên th trư ng thì vi c nghiên c u và t n d ng l i
th so sánh là ñi u t t y u, ñ ng th i ph i nâng cao năng l c c nh tranh c a
s n ph m đó trên th trư ng.
2.1.4 Ý nghĩa c a vi c nghiên c u l i th so sánh
Cùng v i s phát tri n không ng ng c a n n kinh t , s h i nh p kinh
t qu c t liên t c ñ t ra cho m i qu c gia, m i doanh nghi p ph i ln ln
tìm tịi, nghiên c u đ có nh ng chi n lư c m i cho phát tri n, cho kinh
doanh. Vì th , ngày càng có nhi u cơng trình nghiên c u v l i th so sánh
nh m tìm ra nh ng k t lu n xác th c v vi c tăng cư ng và m r ng thương
m i ñ i v i các lo i hàng hóa. Vi c nghiên c u l i th so sánh trong vi c nuôi
tr ng hay s n xu t m t hàng nào đó có ý nghĩa quan tr ng ñ ra quy t ñ nh
hư ng ñ u tư và m c ñ ñ u tư cho s n xu t.
Nghiên c u l i th so sánh đ s d ng có hi u qu hơn các ngu n l c,
làm cho m c s n xu t, m c tiêu dùng các s n ph m đó c a m i vùng hay m i
qu c gia đư c tăng hơn thơng qua vi c chun mơn hóa và trao đ i thương
m i. Và trong n n kinh t hi n nay thì nh ng nư c có l i th so sánh càng l n
thì càng có nhi u ưu th trong c nh tranh. L i th so sánh ch ra r ng li u có
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
9
hay không l i th v kinh t c a m t qu c gia/ñơn v trong vi c m r ng s n
xu t và xu t kh u m t s n ph m nào đó. V y theo chúng tôi, nghiên c u l i
th c nh tranh là ñi u c n thi t khi nghiên c u và s d ng l i th so sánh.
Vi c k t h p gi a l i th so sánh và l i th c nh tranh s giúp cho đơn v kinh
doanh có đư c k t lu n chính xác cho chi n lư c kinh doanh lâu dài.
2.1.5 Nh ng nhân t
nh hư ng ñ n l i th so sánh trong ho t ñ ng s n
xu t nông nghi p
Ch t lư ng hàng hóa d ch v
N u trư c kia giá c s n ph m là y u t khá quan tr ng thì ngày nay nó
ph i như ng ch cho ch tiêu ch t lư ng s n ph m. Trên th c t , c nh tranh
b ng giá c là m t trong nh ng gi i pháp mang tính h sách, nó làm gi m l i
nhu n thu v . Ngư c l i, v i m t s n ph m có ch t lư ng vư t tr i v i m c
giá ngang b ng ho c nhi u hơn chút ít thì có kh năng s thu hút khách hàng,
t o thêm năng l c m i c nh tranh.
Ch t lư ng s n ph m là h th ng n i t i c a s n ph m đư c xác đ nh
b ng các thơng s có th đo đư c ho c so sánh ñư c th a mãn nhưng quy
trình k thu t hay nh ng yêu c u quy t ñ nh c a ngư i tiêu dùng. Ch t lư ng
s n ph m đư c hình thành t khâu thi t k t i t ch c s n xu t và ngay c khi
tiêu th hàng hóa và ch u tác ñ ng c a nhi u y u t : công ngh , dây truy n
s n xu t, ngun v t li u, trình đ tay ngh lao đ ng, trình đ qu n lý...
Ch t lư ng s n ph m là v n ñ s ng cịn đ i v i doanh nghi p, đ c bi t
trong n n s n xu t c a Vi t Nam cịn trong tình tr ng đang phát tri n, ph i
ñương ñ u v i quá nhi u ñ i th c nh tranh nư c ngồi có ưu th hơn h n
trong vi c t o ra hay cung c p s n ph m có ch t lư ng cao. M t khi ch t
lư ng s n ph m khơng đư c đ m b o ñ ng nghĩa v i doanh nghi p d n m t
ñi khách hàng, m t ñi th trư ng và nhanh chóng đ ng bên b v c phá s n.
Hi n nay, khi n n kinh t ngày càng phát tri n, m t quan ñi m m i v ch t
lư ng s n ph m ñã xu t hi n, ch t lư ng s n ph m là ch t lư ng ñư c chi
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
10
ph i và quy t ñ nh b i khách hàng ch không ph i là các nhà s n xu t ho c
ngư i cung ng. Qu n lý ch t lư ng s n ph m là y u t ch quan cịn s đánh
giá c a khách hàng l i mang tính khách quan. ðây là m t quan ni m m i xu t
phát t th c t làm m c ñ c nh tranh trên th trư ng ngày càng tr lên quy t
li t hơn. Năng l c c nh tranh c a doanh nghi p ñư c ñánh giá qua ch t lư ng
s n ph m th hi n
ch :
- Nâng cao ch t lư ng s n ph m s làm t c ñ tiêu th s n ph m tăng
kh i lư ng hàng hóa bán ra, kéo dài chu kỳ s ng c a s n ph m.
- S n ph m có ch t lư ng cao s làm tăng uy tín c a doanh nghi p, kích
thích khách hàng tìm đ n doanh nghi p, t o th ph n l n cho doanh nghi p.
- Ch t lư ng s n ph m cao làm tăng kh năng sinh l i, c i thi n tình
hình tài chính c a doanh nghi p.
S n ph m và cơ c u s n ph m
ði u quan tr ng ñ i v i m i doanh nghi p trong cơ ch th trư ng là ph i
tr l i nh ng câu h i: S n xu t cái gì? S n xu t như th nào? Thông qua vi c tr
l i các câu h i này doanh nghi p s xây d ng cho mình m t cơ c u s n ph m
h p lý. Ta có th kh ng đ nh t m quan tr ng c a s n ph m ñ i v i ho t ñ ng s n
xu t kinh doanh, là trung tâm c a doanh nghi p, b i vì, khơng có s n ph m thì
s khơng có ho t đ ng kinh doanh. Các s n ph m này có th là s n ph m vơ
hình ho c s n ph m h u hình. Tuy nhiên v n đ đ t ra cho các doanh nghi p là
ph i làm ra và cung c p s n ph m phù h p v i th hi u ngư i tiêu dùng ñư c th
trư ng ch p nh n, có kh năng tiêu th m nh giúp doanh nghi p m r ng th
trư ng, nâng cao năng l c c nh tranh c a doanh nghi p mình.
M i doanh nghi p có năng l c c nh tranh t t là ph n l n nh ng doanh
nghi p ñã th c hi n đa d ng hóa s n ph m. S n ph m c a doanh nghi p ln
đư c hồn thi n khơng ng ng đ có th theo k p nhu c u th trư ng b ng cách
c i ti n các thông s ch t lư ng, m u mã, bao bì, đ ng th i ti p t c duy trì các
lo i s n ph m hi n ñang là th m nh c a doanh nghi p. Ngoài ra, các doanh
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
11
nghi p cũng luôn nghiên c u các s n ph m m i nh m phát tri n và m r ng
th trư ng tiêu th hàng hóa. Vi c th c hi n đa d ng hóa s n ph m c a các
doanh nghi p không ch ñ ñáp ng nhu c u th trư ng, thu nhi u l i nhu n
mà cịn có th phân tán ñư c r i ro trong kinh doanh.
Tuy nhiên, đi đơi v i vi c đa d ng hóa s n ph m, ñ ñ m b o ñ ng
v ng trong ñi u ki n c nh tranh gay g t, doanh nghi p ph i th c hi n chi n
lư c tr ng tâm hóa s n ph m vào m t lo i s n ph m có tính chi n lư c nh m
cung c p cho m t t p h p khách hàng m c tiêu ho c th trư ng m c tiêu.
Trong ph m vi này, doanh nghi p có th t p trung ph c v khách hàng t t
hơn, nâng cao uy tín trư c đ i th c nh tranh. Ngoài chi n lư c này, doanh
nghi p cũng ph i th c hi n chi n lư c cá bi t hóa s n ph m, t o ra nét đ c
đáo riêng cho mình đ thu hút, t o s h p d n cho khách hàng vào các s n
ph m c a mình, nâng cao uy tín doanh nghi p.
Như v y, vi c xác ñ nh ñúng ñ n cơ c u s n ph m s là ch tiêu quy t
ñ nh đ các doanh nghi p có s c c nh tranh t t trên th trư ng.
Chi n lư c kinh doanh c a ñơn v s n xu t.
Chi n lư c kinh doanh c a doanh nghi p hay còn g i là nh ng gi i
pháp mang tính dài h n đ i v i m i doanh nghi p. Chi n lư c kinh doanh là
đi u khơng th thi u trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, nó ch ra
phương hư ng cho m i ho t ñ ng. Chi n lư c kinh doanh thư ng ñư c xây
d ng trên cơ s các m c tiêu kinh doanh, kh năng ch quan c a doanh
nghi p, s tác đ ng c a mơi trư ng kinh doanh. ð i v i m i doanh nghi p,
vi c xây d ng m t chi n lư c kinh doanh đ u có tính quy t đ nh t i s thành
công c a doanh nghi p. ð i v i công tác nâng cao năng l c c nh tranh thì
chi n lư c c nh tranh là m t ph n trong chi n lư c kinh doanh nói chung, nó
s giúp cho doanh nghi p chi n th ng các ñ i th c nh tr nh hi n t i ñ vươn
lên giành th ph n, chi m lĩnh khách hàng, mang l i l i nhu n cao hơn...V i
m i chi n lư c kinh doanh đư c xây d ng lên khơng phù h p v i địi h i c a
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
12
doanh nghi p và th trư ng s làm cho doanh nghi p khơng t p trung đư c cơ
h i kinh doanh, năng l c c nh tranh b suy gi m d n ñ n s th t b i trong
kinh doanh. Chính vì v y, đ năng l c c nh tranh c a doanh nghi p ñư c
ñánh giá là t t, không cách nào khác, doanh nghi p ph i xây d ng cho mình
m t chi n lư c kinh doanh phù h p, mang l i hi u qu cao nh t.
Nhân t giá c hàng hóa, d ch v .
Giá c c a m t s n ph m trên th trư ng đư c hình thành thơng qua
quan h cung c u. Ngư i bán hay ngư i mua th a thu n hay m c c v i nhau
ñ ti n hành m c giá cu i cùng ñ ñ m b o v l i ích c a c hai bên. Giá c
đóng vai trị quan tr ng trong quy t đ nh mua hay khơng mua c a khách hàng.
Trong n n kinh t th trư ng có s c nh tranh c a công cu c cách m ng
doanh nghi p, khách hàng có quy n l a ch n s n ph m có giá th p hơn, khi
đó s n lư ng tiêu th c a doanh nghi p s tăng lên.
Giá c ñư c th hi n như m t vũ khí đ giành chi n th ng trong c nh
tranh thông qua vi c ñánh giá: ðánh giá th p, ñánh giá ngang b ng ho c ñánh
giá cao. V i m c giá ngang b ng v i m c giá thương trư ng giúp cho doanh
nghi p gi ñư c khách hàng, n u doanh nghi p tìm ra đư c nh ng bi n pháp
nh m làm gi m giá thành thì l i nhu n thu đư c s l n hơn và hi u qu kinh
t
s cao. Ngư c l i, v i m c giá th p hơn m c giá thương trư ng thì s thu
hút nhi u khách hàng, làm tăng s n lư ng tiêu th , doanh nghi p có cơ h i
thâm nh p và chi m lĩnh th trư ng.
Tuy nhiên, v i bài tốn này, doanh nghi p khó gi i quy t nguy cơ thâm
h t l i nhu n. M c giá mà doanh nghi p áp d ng cao hơn m c giá th trư ng
nói chung là khơng có l i, nó ch s d ng v i doanh nghi p có tính đ c quy n
ho c v i các lo i hàng hóa đ c bi t. Khi đó, doanh nghi p s thu ñư c l i
nhu n siêu ng ch.
Tùy thu c vào ñ c ñi m th trư ng, m i doanh nghi p có các chính
sách giá thích h p cho t ng lo i s n ph m, t ng giai ño n cho t ng th i kỳ
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
13
kinh doanh s t o cho mình m t năng l c c nh tranh t t và chi m lĩnh ưu th .
T ch c ho t ñ ng tiêu th hàng hóa d ch v .
Tiêu th s n ph m là khâu cu i cùng c a q trình s n xu t kinh doanh,
đây cũng là giai đo n bù đ p chi phí và thu l i nhu n. Vi c ñ u tiên c a quá
trình tiêu th s n ph m là ph i l a ch n các kênh phân ph i h p lý, có hi u
qu nh m m c ñích ñáp ng t t nh t các nhu c u c a khách hàng, nhanh
chóng gi i phóng ngu n hàng, bù đ p chi phí s n xu t thu h i v n. Xây d ng
m t h th ng m ng lư i tiêu th s n ph m t t cũng có nghĩa là xây d ng m t
n n móng v ng ch c cho vi c c ng c và phát tri n nâng cao năng l c c nh
tranh c a m i doanh nghi p.
Bên c nh vi c t ch c m t m ng lư i bán hàng, doanh nghi p ñ ng
th i cũng c n m r ng và ñ y m nh các ho t ñ ng h tr bán hàng như qu ng
cáo, khuy n m i và các d ch v sau bán. ðây là m t trong nh ng chi n lư c
c nh tranh phi giá c gây ra s chú ý và thu hút hàng m t cách có hi u qu .
Ho t ñ ng tiêu th s n ph m ñư c t ch c t t s làm tăng s n lư ng hàng bán
và t đó tăng doanh thu, l i nhu n d n t i t c ñ thu h i v n nhanh và kích
thích s n xu t phát tri n.
Cơng tác tiêu th t t là y u t quy t ñ nh t i uy tín v i khách hàng, là
ch tiêu ñánh giá năng l c c nh tranh c a doanh nghi p trên th trư ng. Các
ho t ñ ng xúc ti n bán như tham gia h i ch , t ch c h i ngh khách hàng...
là nh ng hình th c t t nh t ñ gi i thi u s n ph m và qua đó tìm đư c nhi u
b n hàng cũng như các doanh nghi p khác nh m k t h p t o ra s c c nh tranh
l n m nh hơn.
2.1.6 Lý lu n v Gap, Eurepgap, Asean Gap, VietGap
2.1.6.1 Gap
Ra ñ i t năm 1997, GAP là sáng ki n c a nh ng nhà bán l Châu Âu
(Euro-Retailer Produce Working Group) nh m gi i quy t m i quan h bình
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
14
ñ ng và trách nhi m gi a ngư i s n xu t nông nghi p và khách hàng c a h .
GAP (Good Agricultura Practice) có nghĩa là th c hành nông nghi p t t.
Th c hành nơng nghi p là nh ng ngun t c đư c thi t l p nh m ñ m b o
m t môi trư ng s n xu t an toàn, s ch s , th c ph m ph i đ m b o khơng ch a
các tác nhân gây b nh như ch t ñ c sinh h c (vi khu n, n m, virus, ký sinh
trùng) và hóa ch t (dư lư ng thu c BVTV, kim lo i n ng, hàm lư ng nitrat),
ñ ng th i s n ph m ph i ñ m b o an tồn t ngồi đ ng đ n khi s d ng.
GAP bao g m vi c s n xu t theo hư ng l a ch n ñ a đi m, đ t đai,
phân bón, nư c, phịng tr sâu b nh h i, thu hái, đóng gói, t n tr , v sinh
ñ ng ru ng và v n chuy n s n ph m,... nh m phát tri n nông nghi p b n
v ng v i m c đích đ m b o:
- An tồn th c ph m
- An toàn cho ngư i s n xu t
- B o v môi trư ng
- Truy nguyên ñư c ngu n g c s n ph m
Quy trình c a GAP v th c ph m an tồn t p trung vào 4 tiêu chí sau:
- Quy trình v k thu t s n xu t: M c đích là càng s d ng ít thu c b o
v th c v t càng t t, nh m làm gi m thi u nh hư ng c a dư lư ng hóa ch t
lên con ngư i và môi trư ng. Các bi n pháp k thu t ñư c áp d ng g m:
Qu n lý phòng tr d ch h i t ng h p, qu n lý mùa v t ng h p, gi m thi u dư
lư ng hóa ch t.
- Quy trình v an tồn th c ph m: Các quy trình này g m các bi n
pháp đ đ m b o khơng có hóa ch t, nhi m khu n ho c ô nhi m v t lý khi
thu ho ch.
- Môi trư ng làm vi c: M c ñích là ñ ngăn ch n vi c l m d ng s c lao
đ ng c a nơng dân. Môi trư ng làm vi c g m: Các phương ti n chăm sóc s c
kh e, c p c u, nhà v sinh cho cơng nhân; đào t o t p hu n cho công nhân,
phúc l i xã h i.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
15
- Truy nguyên ngu n g c: Gap t p trung r t nhi u vào vi c truy nguyên
ngu n g c. N u khi có s c x y ra, các siêu th ph i th c s có kh năng gi i
quy t v n đ và thu h i s n ph m b l i.
2.1.6.2 EurepGap
Eurepgap (Europ-Retailer Produce Working Group Good Agricultura
Practisces) là nhóm (t ch c) bán l Châu Âu quy ñ nh ra quy trình th c
hành nơng nghi p t t (GAP). ðây là tài li u chu n t c ñư c t ch c qu c t
ch ng nh n.
Eurepgap là quy trình v th c hành nơng nghi p t t trong quá trình s n
xu t, thu ho ch và x lý sau thu ho ch. ðây là quy trình ki m tra an tồn th c
ph m xuyên su t t A ñ n Z c a dây truy n s n xu t, b t ñ u t khâu s a
so n nông tr i, canh tác ñ n khâu thu ho ch, ch bi n, t n tr (bao g m
nh ng y u t liên quan đ n s n xu t như mơi trư ng, các ch t hóa h c và
BVTV, bao bì và ngay c đi u ki n làm vi c và phúc l i c a ngư i làm vi c
trong nơng tr i. Quy trình này đư c áp d ng toàn c u trên s n ph m tr ng
tr t, chăn nuôi, th y s n g m nh ng tiêu chí như sau:
- Truy nguyên ngu n g c
- Lưu tr h sơ và ki m tra n i b
- Gi ng
- L ch s c a vùng ñ t và vi c qu n lý vùng đ t đó
- Qu n lý đ t và các ch t n n
- S d ng phân bón
- Tư i tiêu và bón phân qua h th ng tư i tiêu
- B o v th c v t
- Thu ho ch
- V n chuy n b o qu n s n ph m
- Qu n lý ô nhi m và ch t th i, tái s n xu t và tái s d ng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c Kinh t …….. ………………………
16