Tiet 39: So luoc bang HTTH

Sơ đồ nguyờn tử: Mg
Dựa vào sơ đồ nguyên tử
Mg, hóy cho biết:
a .S in tớch ht nhõn
b .S e trong nguyờn t
c .S lp electron
d . S e lp ngoi cựng
12+
12
3
2
12+
( Biết vòng tròn nhỏ trong cùng là hạt nhân, có ghi số điện
tích; mỗi vòng tròn lớn tiếp theo là một lớp electron, mỗi
chấm ( ) chỉ 1 e)


Từ tr ớc công nguyên cho đến thế kỷ 18, ng ời ta đã biết 63 nguyên tố hoá
học. Hơn nũa họ cũng tích luỹ đ ợc một khối l ợng lớn các tài liệu thực nghiệm,
trong đó lẫn lộn cả đúng và sai. Sự phát triển của hoá học đòi hỏi:
+Tìm cách hệ thống hoá các tài liệu thực nghiệm, phân loại nguyên tố
+Tìm ra một quy luật chung chi phối tính chất của các nguyên tố hoá học.
Các nhà khoa học tập trung vào giải quyết và xuất hiện nhiều công trình nghiên
cứu tiêu biểu nh :
1) Năm 1817, Đô-be-vai-nơ ng ời Đức đã sắp xếp các nguyên tố thành bộ 3 (có
tính chất hoá học t ơng tự nhau)
2) Năm 1862 nhà địa chất học ng ời pháp: Đờ-xăng-cuốc-toa nhận thấy tính chất
các nguyên tố biến đổi theo trọng l ợng của chúng. Và sắp xếp lên một bảng bằng
giấy; sau đó quấn quanh trục lò so thu đ ợc bảng tuần hoàn xoáy chôn ốc
Tuy nhiên các công trình chỉ dừng lại ở phạm vi tập hợp một vài nguyên tố

mà ch a hệ thống hoá đ ợc 63 nguyên tố.
Ngay từ khi tham dự Đại hội quốc tế của Đức năm 1860. Men-đê-lê-ép bắt đầu
nghiên cứu, phân loại, sắp xếp 63 nguyên tố theo quy luật nhất định. Ông đã kế
thừa và phát triển các công trình khoa học đó và sau gần 10 năm; Năm 1869 ông
đã công bố công trình của mình. Để ghi nhớ công ơn của ông, ng ời ta đặt tên
bảng tuần hoàn hoá học là bảng tuần hoàn Men-đê-lê-ép.

B¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn d¹ng viªn bi

B¶ng HÖ thèng tuÇn hoµn d¹ng xo¸y ch«n èc

B¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn d¹ng thiªn hµ.

B¶ng HÖ thèng tuÇn hoµn d¹ng ch×a kho¸

Kim lo¹i chuyÓn tiÕp

I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Các nguyên tố hoá học trong bảng tuần hoàn được sắp
xếp theo chiều t¨ng dÇn cña điện tích hạt nhân nguyªn tö

II. Cấu tạo bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
12
Mg
Magie
24
13
Al
Nh«m

27
Sè hiÖu
nguyªn tö
Tªn
nguyªn tè
KÝ hiÖu
ho¸ häc
Nguyªn
tö khèi

12
Mg
Magie
24
?Em có nhận xét gì về mối quan hệ:
+ Số hiệu nguyên tử với số đơn vị điện tích hạt nhân
+ Số hiệu nguyên tử với số electron
+ Số hiệu nguyên tử với số thứ tự ô nguyên tố.
S hiu nguyờn t có số trị bằng s n v in tớch ht
nhõn và bằng s e trong nguyờn t. Số hiệu nguyên tử
trùng với số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn .
16
S
L u huỳnh
32
Số hiệu
nguyên tử
L u huỳnh ở ô số 16, điện tích
hạt nhân 16+, số electron bằng 16

?Hãy cho biết ý nghĩa của các con số, kí hiệu trong ô sau :
*Số hiệu nguyên tử: 8
16
+ Số điện tích hạt nhân:
+ Số electron:
*Kí hiệu hoá học :
* Tên nguyªn tè:
* Nguyên tử khối:
8
O
Oxi
16
Oxi
8 +
8
O

2 . Chu kì

?Hãy cho bit dãy trên, điện tích hạt nhân các nguyên tử thay
đổi nh thế nào từ trái sang phải?
3+
6+
8+
Nguyờn t:Li
Nguyờn t: C
Nguyờn t: O
?T cu to nguyờn t ca cỏc nguyờn t Li , Be, C ,O . Hóy cho
bit cỏc nguyờn tử Li , Be, C ,O có đặc điểm gì chung.
4+

Nguyờn t:Be
Điện tích hạt nhân của các nguyên tử tăng dần từ trái
sang phải.
Các nguyên tử Li, Be, C, O đều cú 2 lp eletron

? Dự đoán các nguyên tố sau ë chu k× mÊy, biÕt
nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè cã cÊu t¹o nh sau:
Nguyên tử: H
2+1+
Nguyên tử: He
Nguyªn tè H, He
n»m ë chu kì 1
Nguyªn tè Mg,
Cl n»m ë chu kì 3
Nguyên tử:Cl
12+
Nguyên tử: Mg
17+

•
Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có
cùng số lớp electron và được xếp theo chiều điện tích hạt
nhân tăng dần.
•
Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron
•
VËy chu k× lµ g×?
•
S thø tù cña chu k× quan hÖ nh thÕ nµo víi sè líp ố
electron?

Chu k× 1
Chu k× 2
Chu k× 3
Chu k× 4

3.Nhúm
? Cõu hi tho lun nhúm
1.Trong cùng một nhóm, điện
tích hạt nhân nguyên tử tăng
hay giảm?
2.Các nguyên tố trong nhóm (I)
có đặc điểm gì gống nhau; các
nguyên tố trong nhóm (VII) có
đặc điểm gì giống nhau. Hãy
rút ra kết luận: Các nguyên tố
trong cùng một nhóm có đặc
điểm gì chung?
3. Số thứ tự của nhóm với số e
lớp ngoài cùng có đặc điểm gì?
4.Có bao nhiêu nhóm
3+
11+
Liti
Natri
Hiđro
1+
9+
17+
Flo

Clo
2.Nhóm (I): số e lớp ngoài cùng
bằng nhau: 1 electron.
Nhóm (VII): số e lớp ngoài cùng
bằng nhau: 7 electron
Trong 1 nhóm, các nguyên tử có
số e lớp ngoài cùng bằng nhau
1.Trong cùng một nhóm điện tích
hạt nhân nguyên tử tăng.
Số thứ tự của nhóm bằng số
electron lớp ngoài cùng
Trong bảng hệ thống tuần hoàn
có 8 nhóm(số nhóm kí hiệu t ơng
ứng với số la mã)
Nhóm gồm các nguyên tố mà
nguyên tử của chúng có số
electron lớp ngoài cùng bằng
nhau và do đó tính chất t ơng tự
nhau đ ợc xếp thành một cột
theo chiều tăng dần của điện
tích hạt nhân nguyên tử.

Luật chơi

Mỗi câu hỏi đ a ra có 15 giây suy nghĩ

Sau 15 giây các em giơ đáp án

Nếu trả lời sai thì không đ ợc trả lời câu tiếp theo.

Có tất cả 5 câu hỏi, nếu trả lời đúng cả 5 câu thì đạt
điểm 10.

C©u 1:
Nguyên tố nào có 13
electron trong vỏ
nguyên tử?
151413
12
11109876543
2
1
HÕt giê
Nhôm

C©u 2:
Nguyên tố Natri thuộc
chu kì mấy?
15
15
14
13
12
11
10
9
87
6
5
4

321
HÕt giê
3

C©u 3:
Các nguyên tố có 2electron ở
lớp ngoài cùng thuộc nhóm
mấy trong bảng HTTH?
15
15
14
13
12
11
10
9
87
6
5
4
321
HÕt giê
Nhóm II

C©u 4:
Điện tích hạt nhân
tăng hay giảm từ Li
đến Cs?
15
15

14
13
12
11
10
9
87
6
5
4
321
HÕt giê
Tăng

C©u 5:
Các nguyên tố trong cùng
một nhóm có đặc điểm gì
giống nhau?
15
15
14
13
12
11
10
9
87
6
5
4

321
HÕt giê
Có số electron lớp ngoài bằng
nhau và do đó có tính chất
tương tự nhau

H ớng dẫn về nhà.
1) Làm bài tập: 1;2;3 /SGK-T
101
2) Đọc tr ớc phần
+ Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng
tuần hoàn.
+ ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học