SKKN: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VÀ GIÁO DỤC HỌC SINH NHẰM GÓP PHẦN NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
A ĐẶT VĂN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Trong quá trình hội nhập kinh tế, Việt Nam đã hội nhập mạnh mẽ với thế giới bên
ngoài đã mang lại nhiều thành quả to lớn . Nhưng bên cạnh những thành công đó , cùng
với những giá trị tốt đẹp thì hàng loạt giá trị thấp kém cũng theo gót vào Việt Nam.
Chính điều đó đã làm băng hoại, xói mòn nhiều giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Ta thường nói rằng: tâm hồn học sinh là một tờ giấy trắng mà ai cũng có thể vẽ lên
đó những nét bút cho dù là nét đẹp hay xấu. Nói cách khác, học sinh là đối tượng dễ bị
ảnh hưởng bởi các luồng văn hóa từ ngoài vào. Đặc biệt trong thời đại bùng nổ công
nghệ thông tin thì điều đó lại càng dễ dàng.
Thực tế cho thấy có rất nhiều học sinh tốt, có ý thức, chịu học, …nhưng số học sinh
chưa tốt cũng không ít. Bất cứ lớp học nào cũng có học sinh chưa tốt, học sinh hư, học
sinh “lạc đường” trong nhận thức vấn đề. Lớp học do tôi chủ nhiệm cũng không là ngoại
lệ.
Bên cạnh đó, trong quá trình làm công tác chủ nhiệm, ở những năm trước tôi chưa đi
sâu vào vấn đề chủ nhiệm mà chỉ ở mức hoàn thành nhiệm vụ, chủ yếu tôi tập trung vào
công tác chuyên môn. Chính vì vậy, ở những năm trước số học sinh trong lớp tôi chủ
nhiệm có tiến bộ về mặt đạo đức chưa nhiều, tôi chưa phát huy được vai trò trung tâm,
khả năng tự quản của các em; có một số học sinh chưa có ý thức tổ chức kỉ luật; chưa
giúp Ban cán sự lớp hoạt động hiệu quả, … vì vậy không tạo được một điểm nào nổi bật
ở lớp chủ nhiệm.
Trong giáo dục ,người thầy không chỉ có lòng “ yêu nghề mến trẻ” đem hết nhiệt
tình truyền đạt kiến thức học sinh mà quan trọng hợn nữa là phải có biện pháp,làm thế
nào để đạt hiệu quả cao .Muốn học sinh tiếp cận được mọi tri thức ,người giáo viện chủ
nhiệm phải có biện pháp giúp các em có ý thức học tập chủ động tiếp thu kiến thức
,hăng say và thi đua học tập
Những vấn đề trên đã làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Khi nhìn lại quá trình làm công tác
chủ nhiệm tôi thấy mình còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Điều đó làm cho tôi luôn suy
nghĩ, tìm tòi để nâng cao khả năng công tác của mình. Trong quá trình làm giáo viên
chủ nhiệm nhiều biện pháp đã được tôi nghĩ đến và thử nghiệm nhằm nâng cao chất

GV : Lê Mạnh Cường - 1 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
lượng học sinh . qua đạy tôi xin trình bày “MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VÀ
GIÁO DỤC HỌC SINH NHẰM GÓP PHẦN NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM”.
II. PHẠM VI NGHIÊN CỨU :
- Xây dựng đội ngũ cán sự của lớp .
- Ý thức thực hiện nội quy học sinh .
- Ý thức học tập của sinh .
- Khả năng tự quản của học sinh .
- Giáo dục học sinh cá biệt .
III. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU :
- Trên cơ sở vai trò nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm đề ra những biện pháp
nhằm quản lý giáo dục học sinh .
- Trên cơ sở phạm vi nghiên cứu ,nghiên cứu vai trò của Giáo viên chủ nhiệm trong
các công tác quản lý học sinh trong các lĩnh vực :
• Xây dựng đội ngũ cán sự của lớp .
• Ý thức thực hiện nội quy học sinh.
• Ý thức học tập của sinh .
• Khả năng tự quản của học sinh .
• Giáo dục học sinh cá biệt .
GV : Lê Mạnh Cường - 2 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐẾ
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH :
GV : Lê Mạnh Cường - 3 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
1. Thuận lợi :
- Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu nhà trường ,Đoàn và Đội thiếu niên tiền
phong Hồ Chí Minh

- Có một số học sinh có ý thức học tập tốt ,nhiệt tình năng động ……
- Sự cộng tác của giáo viên bộ môn trong công tác chủ nhiệm .
2. Khó khăn :
- Là giáo viên lý và công nghệ nên số tiết trên lớp chỉ có ít tiết trên lớp do mình chủ
nhiệm vì vậy mà việc theo dõi hàng ngày nhắc nhở kịp thời đến học sinh khó khăn .
- Vấn đề ý thức học tập của học sinh ngày càng giảm xút .
- Sự quan tâm của cha mẹ học sinh đến việc học tập và giáo dục học sinh chưa cao .
II. NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP :
1. VẤN ĐỀ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ LỚP :
- Ngay từ khi nhận lớp do mình làm chủ nhiệm người giáo viện chủ nhiệm cần xây
dựng ngay đội ngũ ban cán sự lớp ,vì đội ngũ ban cán sự này sẽ giúp mình quản lý
lớp được tốt hơn .
- Quá trình xây dựng đội ngũ ban cán sự học sinh người GVCN cần chú ý đến tính
cách học sinh vì một cán bộ tốt phải là người năng động ,nhiệt tình ,biết sống vì tập
thể ,có khả năng tự mình điều khiển hoạt động tập thể ……
- Việc lựa chọn ban cán sự lao động cũng không kém phần quan trọng trong việc giữ
gìn vệ sinh lớp giữ gìn vệ sinh khu vực được phân công .Việc lựa chọ này cần chú ý
về ý thức ,tác phong ,khả năng phối hợp với các ban khác ……
- Việc lựa chọn ban cán sự lớp cần dựa vào đia bàn cư trú (chỗ ngồi ) của học sinh và
phải có năng lực .
- Vai trò của GVCN trong việc lựa chọn ban cán sự lớp rất quan trong nhưng các
thành viên trong lớp cung có vai trò không kém .Vì vậy khi lựa chọn giáo viện cần
căn cứ vào sự tín nhiệm của tập thể ,điều này thể hiện qua việc bình bầu dân chủ đầu
năm .
- Việc chia tổ là việc cũng không kém phần quan trọng trong quá trình giúp học sinh
học tập có kết quả cao . Việc chia tổ cần dựa trên nguyên tắc sau : khá ,giỏi kèm
GV : Lê Mạnh Cường - 4 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
trung bình, yếu ,kém . Học sinh ngồi cùng nhau phải hợp tính tình có như vậy quá
trình kèm cặp nhau học mới đạt kết quả cao

- Ví dụ : về việc xây dưng chỗ ngồi cho HS
HS TB HS khá HS TB HS khá HS TB HS khá
HS khá HS TB HS khá HS TB HS khá HS TB
HS TB HS khá HS TB HS khá HS TB HS khá
HS khá HS TB HS khá HS TB HS khá HS TB
HS yếu HS giỏi HS TB HS khá HS TB HS khá
HS khá HS TB HS giỏi HS yếu HS khá HS TB
Sơ đồ sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh
Hoặc …
HS TB Yếu HS TB HS khá HS TB Yếu
HS khá HS TB HS khá HS TB HS khá HS TB
HS TB Yếu HS TB Yếu HS TB Yếu
HS TB HS khá HS khá HS TB HS TB HS khá
HS TB Yếu HS TB Yếu HS TB Yếu
HS khá HS TB HS TB HS khá HS khá HS TB
GV : Lê Mạnh Cường - 5 - Năm học :2010 - 2011
Bàn giáo viên
Bàn giáo viên
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
- Việc bầu ban cán sự lớp được bầu ngay từ đầu năm học ,còn đội ngũ cán sự tổ cũng
vậy .Để tăng cường tính tự giác của học sinh ta lựa một cặp tổ trưởng tổ phó ngẫu
nhiên làm trong khoảng từ 1,5 đến 2,5 tháng sau đó ta lựa cặp học sinh khác sau
khoảng thời gian làm việc GVCN cần nhận xét đán giá để cặp tổ trưởng tổ phó sau
làm tốt hơn.Việc làm này giúp các em mạnh dạn hơn, linh hoạt hơn, tự tin hơn ,có
nhiều cơ hội để thể hiện bản thân ,giúp các em rèn luyện được kĩ năng sống để phát
huy khả năng của mình ở cấp học khác đồng thời có bản lĩnh hơn trong cuộc sống .
Ví dụ : Từ năm 2005-2009 lớp tôi chủ nhiệm có 24 học sinh tôi chia làm 3 tổ ,mỗi tổ
có 8 người như vậy mỗi tổ tôi lấy ra được 4 cặp học sinh ngẫu nhiên để làm tổ
trưởng tổ phó . Như vậy học sinh của lớp ai cung đực làm ban cán sự của tổ .
- Thực tế cho thấy việc xây dựng đội ngũ cán bộ tốt sẽ giúp cho GVCN giảm bớt phần

nào gánh nặng trong công tác quản lý lớp góp phần nâng cao chất lượng quản lý lớp
của người giáo viên chủ nhiệm,đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục học sinh
- Sau khi lựa chọn đội ngũ cán bộ và bầu cử xong ,thì GVCN cần phân công rõ ràng
nhiệm vụ và trách nhiệm của ban can sự lớp ,ban cán sự tổ đồng thòi xây dựng quy
chế hoạt động cho lớp hoặc cho tổ
 Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Là người chịu sự điều hành, quản lí trực tiếp của GVCN. Lớp trưởng là người
điều hành, quản lí toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp. Theo dõi,
đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy của trường, quy định của lớp.
Thực hiện nề nếp tự quản trong lớp.
Lớp trưởng là người thay mặt GVCN quản lí lớp, kịp thời nắm bắt thông tin của
lớp, báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm.
Cuối tuần, trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm, lớp trưởng tổng kết, đưa ra đánh giá,
nhận xét về quá trình hoạt động của lớp. Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng, lớp trưởng
xếp loại hạnh kiểm cho các thành viên trong lớp…
Ví dụ: nếu học sinh nào trong lớp nghỉ quá 2 ngày thì lớp trưởng sẽ báo với
GVCN. Báo cáo tình hình 15 phút đầu buổi…
 Nhiệm vụ của các lớp phó:
GV : Lê Mạnh Cường - 6 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
+ Lớp phó lao động: phân công, theo dõi, đôn đốc các thành viên trong lớp ở
các buổi lao động. Theo dõi công tác trực nhật hàng tuần của các tổ, ý thức giữ vệ sinh
của cá nhân các thành viên trong lớp. Cuối tuần báo cáo hoạt lao động (nếu có), vệ sinh
của lớp…
+ Lớp phó học tập: đôn đốc, nhắc nhở các thành viên trong lớp học tập. Giúp đỡ
những học sinh yếu trong khả năng của mình. Kiểm tra bài cũ đối với các thành viên
trong lớp ở 15 phút đầu buổi học…
+ Lớp phó văn – thể: chịu trách nhiệm về các hoạt động văn nghệ, thể dục – thể
thao.
Ví dụ: Em Mã Hồng Huệ là lớp phó văn - thể. Khi nghe cô Tổng phụ trách

thông báo là có Hội diễn văn nghệ cho đêm trung thu thì em đã chủ động nắm bắt thể
lệ, chủ đề, hình thức thi từ Ban tổ chức để thông báo cho lớp. Sau khi có ý kiến của
GVCN thì em Huệ tập hợp các bạn có năng khiếu để tổ chức tập luyện …
 Nhiệm vụ của thủ quỹ: thu và quản lí các khoản quỹ của lớp, cuối học kì cuối năm
báo cáo công khai hoạt động thu chi quỹ lớp
 Nhiệm vụ của các tổ trưởng, tổ phó : phân công, theo dõi, đôn đốc các thành viên
trong tổ làm trực nhật, vệ sinh. Theo dõi, báo cáo hoạt động hàng tuần của các tổ
viên. Kiểm tra bài cũ các thành viên trong tổ ở 15 phút đầu buổi,…
2. VẤN ĐỀ GIÁO DỤC Ý THỨC THỰC HIỆN NỘI QUY :
- Ngay từ đầu năm học người GVCN cần xây dựng nội quy của lớp kết hợp với nội
quy của nhà trường .Nội quy này cần được sự góp ý của học sinh và thông qua sự
biểu quyết của học sinh ,để học sinh được biết và thực hiện .
- Sau khi xây dựng xong nội quy của lớp GVCN cần xây dựng “ tiêu chí đánh giá
,xếp loại hạnh kiểm” kết hợp với tiêu chí đánh giá xếp loại theo quy định của bộ
.Việc xây dựng “ tiêu chí đánh giá ,xếp loại hạnh kiểm” cũng cần thông qua ý kiến
và biểu quyết của học sinh .
- Việc lấy ý kiến của học sinh là rất quan trọng vì các em mình được tôn trọng .vì vậy
mà các em có ý thức tổ chức thực hiện nội quy nghiêm túc hơn đồng thời có ý thức
học tập ,tham gia các hoạt động của lớp tốt hơn .
GV : Lê Mạnh Cường - 7 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
Ví dụ: Khi tiến hành lấy ý kiến của học sinh, các em có đề nghị về điểm số như
sau: Nói tục, chửi thề từ - 3 đến – 5
Vô lễ với giáo viên từ - 7 đến – 10
Vắng không phép từ - 2 giảm xuống – 1
Điểm tốt từ + 1 tăng lên + 2
Mẫu Bảng “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS”:
- 1 Không thắt khăn quàng
NỘI QUY
- 1 Không bỏ áo vào quần

- 2 Đi trễ
- 2 Vắng K
-1 Vắng P
- 5 Nói tục, chửi thề
- 10 Vô lễ với giáo viên, người lớn
TB/năm Đánh nhau
- 3 Làm việc riêng trong giờ học
- 1 Lớp ồn
Yếu/năm Hút thuốc ,uống rượu
+ 2 Tiết A
- 5 Không thuộc bài
- 3 Không ghi bài
- 4 Không làm bài tập về nhà
+ 2 Điểm tốt
- 2 Không quét lớp
- 2 Không hốt rác
- 5 Bỏ trực vệ sinh
- 2 Viết, vẽ bậy lên bàn, lên bảng
- 1 Ra trễ
- 1 Không nghiêm túc, tập sai động tác THÊ DỤC
- 3 Bỏ tập thể dục
- Giáo viên chủ nhiệm cần yêu cầu tổ trưởng theo dõi các thành viên trong tổ dựa vào
thang điểm đã thống nhất .Cuối tuần sinh hoạt lớp cần báo cáo trước lớp với giáo
viên chủ nhiệm về các thành viên trong tổ .Sau đó ban cán sự của lớp nhận xét các
hoạt động của lớp ,tổ để GVCN nắm tình hình lớp rõ hơn và có phương hướng giải
quyết .
- Vào giờ sinh hoạt lớp ,học sinh trong lớp cần viết bản kiểm điểm tự nhận xét ,đánh
giá hoạt động của bản thân trong tuần và hàng tháng trên cơ sở này tự nhận xép bản
thân và tự xếp loại cho bản thân . Giáo viên chủ nhiệm cần nhận xét các học động
GV : Lê Mạnh Cường - 8 - Năm học :2010 - 2011

Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
của lớp ,của ban cán sự của lớp ,cũng như các thành viên của lớp ,trên cơ sở này đề
ra biện pháp sử lí đối với những học sinh vi pham nội quy .
- Giáo viên chủ nhiệm cần nhận xét sơ lược bản kiểm điểm hàng tuần ,hàng tháng
.Thông qua bản kiểm điểm ,nhận xét của ban cán sự lớp xếp loại hạnh kiểm học sinh
hàng tuần ,hàng tháng .
- Việc đánh giá xếp loại hạnh kiểm học sinh theo thang điểm là tương đối chính xác
.Tuy nhiên có những vi phạm ngoài ý muốn của học sinh ,vì vậy trong quá trình đánh
giá xếp loại học sinh GVCN cần có biện pháp xử lý phù hợp .Nếu GVCN xử lý
không phù hợp vớp lý do sẽ đẫn đến học sinh không phục
Ví dụ : Hai học sinh đều không thuộc bài nhưng :
+ Học sinh thứ nhất : không thuộc bài do bị ốm không đi học hôm trước
+ Học sinh thứ hai : không thuộc bài do cố tình không học bài .
thì học sinh thứ hai sẽ bị sử nặng hơn vì không có lí do
- Việc sử lý học sinh vi phạm cần “có lý, có tình”. Trong khi xử lí học sinh vi phạm
cần cho các em chuộc lỗi bằng cách làm những việc tốt thì được giảm nhẹ tội ,vì nếu
ta không làm như vậy thì sẽ dẫn đến nếu sử lí học sinh đó vi phạm nhiều lần không
sửa chữa được làm cho các em chán nản ,thất vọng ,mất động cơ để phấn đấu dần
dần nhữ em này sẽ chán nản muốn bỏ học .
3. VẤN ĐỀ XÂY DỰNG Ý THỨC HỌC TẬP :
- Về vấn đề này GVCN giáo dục thái độ ,ý thức học tập của học sinh thông qua sinh
hoạt lớp ,sinh hoạt 15 phút đầu giờ .GVCN cần có biện pháp khen thưởng ,phê bình
kịp thời đối với học sinh có thành tích cũng như học sinh vi phạm trong học tập .
Việc làm như vậy sẽ tạo sự phấn khởi cho học sinh trong học tập .
- Một lớp học muốn tiến bộ ,tự quản tốt thì phải xây dựng ý thức học tập của học
sinh .Muốn vậy GVCN cần thông qua ban cán sự của lớp để nắm bắt tình hình từng
học sinh trên cơ sở đó để có hướng giải quyết tốt nhất .Vì vậy ban cán sự của lớp có
vai trò rất lớp trong việc giúp GVCN giáo dục ý thức của học sinh ,bởi vì ban cán
sự của lớp cùng lứa tuổi với các học sinh khác trong lớp nên dễ hiểu nhau ……đây là
điều kiện để lớp hoạt động tốt mà GVCN lớp có thể nắm bắt tình hình lớp mà không

GV : Lê Mạnh Cường - 9 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
phải thường xuyên thường trực tại lớp .Vậy thì làm như thế nào để ban cán sự của
lớp phat huy hết vai trò nhiệm vụ của mình ?
• Đầu tiên giáo viên phải tạo được sự tự tin cho các em , giao nhiệm vụ và tránh
nhiệm cho các em .Nhưng GVCN phải định hướng và hướng dẫn ban cán sự của
lớp hoạt động ban đầu .
Ví dụ : Chuẩn bị cho buổi trung thu ,liên đội tổ chức thi văn nghệ ,lớp phó văn thể
mỹ và ban cán sự lớp tự chon tiết mục để tham gia .Sau đó báo cáo với
GVCN ,GVCN định hướng ,hướng dẫn ,có ý kiến cho từng nội dung ,GVCN cũng có
thể cho học sinh biết lợi ích của việc tự tổ chức sẽ có lợi cho các em như thế nào ?
• Trong một lớp học thường học sinh học yếu, TB ít vì lí do từ năng lực mà phần
nhiều do lười biếng, không học bài, làm bài ở nhà. Đối với những học sinh này
nếu giáo viên chỉ động viên, bắt ép học bài hay xử phạt nhiều thì vấn đề không
giải quyết được là bao.Trong trường hợp này, kết hợp với việc BCS lớp và những
học sinh khá giỏi hỗ trợ cho các em thì GVCN giao cho BCS lớp việc giám sát
học tập: kiểm tra bài cũ, bài tập làm ở nhà, … trong 15 phút đầu giờ. Việc này
được làm hàng ngày, mọi thành viên trong lớp đều được tổ trưởng, lớp phó học
tập kiểm tra.
Ví dụ : từ năm 2004-2009 tối đã áp dụng biện pháp này cho lớp tôi làm chủ nhiệm
.kết quả có nhiều khả quan như các em Chiến ,em Thạch ,em Huyền … chú ý học
bài làm bài cũ ,ít khi không thuộc bài .
• Khi để BCS lớp quản lí lớp, GVCN cần nhắc nhở các em cách ứng xử với các
thành viên trong lớp để tránh tình trạng các em có những lời nói hoặc hành động
xúc phạm bạn của mình. Nếu việc này xảy ra thì việc mất đoàn kết trong lớp là
khó tránh khỏi.
Khi quy trình này được tiến hành thì lớp học sẽ trở thành lớp tự quản (vì đa số các
thành viên đã ý thức được vài trò của mình trong lớp) trong đó vai trò của BCS
lớp rất lớn. Lớp tự quản không chỉ thể hiện ở những việc làm trên mà còn thể hiện
ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm. Có thể kiểm chứng qua các hoạt động của tiết SHCN

được trình bày sau đây:
Hoạt động 1:
GV : Lê Mạnh Cường - 10 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
- Các tổ trưởng báo cáo lên bảng tình hình học tập của các thành viên trong tổ.
Giải trình ý kiến của tổ viên (nếu có), nếu tổ trưởng không giải trình được thì lớp
trưởng hoặc GVCN giải trình.
- Lớp trưởng đánh giá nhận xét và đề xuất ý kiến (nếu có). Trên cơ sở báo cáo
của tổ trưởng, lớp trưởng quy ra điểm rồi xếp loại hạnh kiểm tuần cho các thành
viên trong lớp.
- Nếu là cuối tháng thì lớp trưởng đọc luôn hạnh kiểm tháng cho cả lớp (đã
được GVCN và BCS lớp họp xét vào tiết cuối của ngày thứ sáu cuối tháng).
Hoạt động 2:
- Giáo viên chủ nhiệm đánh giá nhận xét tình hình học tập trong tuần.
- Đưa ra hình thức tuyên dương, phê bình, hình thức xử phạt đối với các hành
vi tương ứng.
Hoạt động 3:
- Lớp trưởng tổ chức cho lớp nêu ý kiến về việc dạy và học ở các môn học.
- GVCN giải trình.
Hoạt động 4: GVCN thông báo kế hoạch tuần tiếp theo.
Qua các bước hoạt động trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm có thể thấy học sinh là
trung tâm của tiết SHCN còn giáo viên chỉ đóng vai trò là người tổng kết vấn đề.
4. VẤN ĐỀ GIÁO DỤC HỌC SINH CÁ BIỆT :
- GVCN muốn làm tốt công tác chủ nhiêm cần vận dụng nhiều phương pháp giáo
dục khác nhau để giáo dục các đối tượng học sinh khác nhau .
- Thực chất của quá trình giáo dục cá biệt là vận dụng “Tâm lý học lứa tuổi” để
giáo dục học sinh, xử lý các tình huống mà người giáo viên gặp phải trong dạy
học nói chung và trong công tác chủ nhiệm nói riêng.
- Vận dụng phương pháp giáo dục cá biệt và giáo dục tập thể người giáo viên phải
đo được mức độ hành vi, nắm được tâm lí chung của tập thể cũng như tâm lý

chung của cá nhân. Nếu không đáng khen mà khen quá lời, chỉ đáng nhắc nhở
nhưng vì lẽ nào đó giáo viên cảnh cáo, phê bình sẽ dễ làm cho học sinh chán nản,
mất lòng tin, bi quan, …
Ví dụ :
GV : Lê Mạnh Cường - 11 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
- Để vận dụng phương pháp này hiệu quả, người giáo viên chủ nhiệm cần nắm
được tâm lý của từng cá nhân trong lớp cũng như tâm lí – tính cách chung của
học sinh lớp mình chủ nhiệm. Trên cơ sở đó việc chủ nhiệm sẽ hiệu quả hơn.
- Muốn hiểu tâm lý học sinh, giáo viên cần quan sát vào hoạt động thực tế của học
sinh ở lớp học, cộng đồng, gia đình …Nghiên cứu đặc điểm học sinh là việc làm
hết sức quan trọng. Vì chỉ trên cơ sở hiểu biết từng em mới có khả năng phân loại
nhóm theo các đặc điểm về học lực, tính cũng như hoàn cảnh.
- Điều đặc biệt quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm là bằng các biện pháp
nghiên cứu, phân tích được nguyên nhân của các hiện trạng, đặc điểm của từng
học sinh. Chỉ trên cơ sở biết được nguyên nhân dẫn tới các đặc điểm tâm lý của
học sinh thì giáo viên chủ nhiệm mới có giải pháp tác động, giáo dục phù hợp,
mang lại hiệu quả cao .
- Khi giáo viên đã nắm được nguyên nhân của hành vi thì trên cơ sở tâm lý – tính
cách của học sinh giáo viên đưa ra biện pháp xử lý kịp thời với học sinh. Việc xử
lý kịp thời các hành vi sai trái rất quan trọng. Nếu không xử lý kịp thời thì có thể
dẫn đến những hậu qủa khó lường bởi tính hiếu thắng, muốn khẳng định mình
của học sinh. Trong quá trình lý thì cần chú ý đến tính cách của học sinh để có
biện pháp phù hợp, nếu không sẽ phản tác dụng.
- Vậy có những nguyên nhân nào dẫn đến học sinh cá biệt :
• Ảnh hưởng của sự phát triển xã hội theo cơ chế thị trường :
Xã hội phát triển là điêù đáng mừng, nhưng khi phát triển theo cơ chế thị trường
nó kéo theo một bộ phận không lành mạnh khác như dịch vụ giải trí không lành
mạnh, phim ảnh ảnh bạo lực, tình cảm lứa đôi quá trớn …
Hiện nay, do sự quản lí không chặt chẽ của nhà nước, các dịch vụ bida, internet,

… được tổ chức gần trường học, lôi cuốn, hấp dẫn các em vào các trò chơi vô bổ.
Các em lao vào các trò chơi đó dẫn đến bỏ giờ trốn học và những vi phạm khác.
Đồng thời các kênh truyền hình chiếu một số bộ phim có mang những hình ảnh
bạo lực làm cho các em dễ dàng bắt chước. Ngoài ra những tụ điểm ăn chơi hàng
ngày nhan nhãn, đập vào mắt các em làm cho các em không tự chủ, tham gia
không có ý thức dần dần tiêm nhiễm và trở thành HS hư
GV : Lê Mạnh Cường - 12 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
• Ảnh hưởng của môi trường giáo dục gia đình :
Nếu các em chưa ý thức được việc học tập, đồng thời gia đình không quan tâm và
không tạo điều kiện cho các em học tập thì việc học tập các em không đến nơi
đến chốn, chất lượng học tập bị ảnh hưởng, các em học tập yếu, thua sút bạn bè
dẫn đến chán học, bỏ học .Như vậy, HSCB phát sinh từ những ảnh hưởng không
tốt của môi trường giáo dục gia đình, đó là :
* Gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn :
Từ những khó khăn về đời sống kinh tế, cha mẹ phải lao động vất vả, không
quan tâm đến việc học tập của con em, phó mặc cho nhà trường
* Gia đình có cha mẹ bất hòa, không có hạnh phúc :
Lứa tuổi các em rất nhạy cảm, những cuộc cải vả của cha mẹ, sự to tiếng
quát nạt, bạo lực của người cha làm cho các em dần dần bị ảnh hưởng, từ đó
nẩy sinh những việc làm không lành mạnh thích đánh lộn để giải tỏa tâm lý,
bị ức chế, bỏ nhà đi chơi không thíêt tha đến việc học, từ đó lực học giảm sút
dẫn đến chán học, bỏ học. Ngoài ra, gặp hoàn cảnh gia đình có người cha nát
rượu, cũng ảnh hưởng rất lớn đến HS làm các em trở thành HSCB .
- Với môi trường giáo dục của gia đình như vậy, HS khó có thể trở thành con
ngoan trò giỏi, nếu không có sự động viên kịp thời của bạn bè, nhà trường và thầy
cô giáo .
- Thấy rõ được những nguyên nhân trên và từ những phân tích sự hình thành các
nhóm HSCB, xin đề xuất một số biện pháp nhằm hạn chế sự phát triển và giáo
dục HSCB :

• Giáo dục HS thông qua giờ sinh hoạt trường :
 Tổ chức cho HS thảo luận nội qui nhà trường và hướng dẫn cho các em thực
hiện nội qui, có chế độ khen chê công bằng, khách quan .
 Trong buổi chào cờ đầu tuần, cần phải đánh giá nhận xét chu đáo, nêu gương
người tốt, việc tốt để các em noi theo, hạn chế những vi phạm nội qui lớp học ,
trường học
 . Để cho HS nắm bắt được việc đánh giá xếp loại hạnh kiểm (HK) tức là
những chuẩn mực các em đạt được trong quá trình rèn luyện hạnh kiểm của
GV : Lê Mạnh Cường - 13 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
mình, nhà trường cần phải thông báo cho các em biết được các mức độ xếp
loại HK ( tốt, khá, trung bình, yếu ). Hiểu được thì các em sẽ tránh được vi
phạm mà các em mắc phải, để rồi các em khỏi phải bị xếp loại HK yếu, khỏi
phải liệt vào danh sách HSCB
• Giáo dục HS thông qua giờ sinh hoạt lớp :
 Ngoài việc giáo dục HS thông qua giờ sinh hoạt trường, giờ sinh hoạt lớp
(SHL) cũng rất quan trọng trong vấn đề này. Bởi vì thông qua giờ SHL,
GVCN, CB lớp kịp thời uốn nắn những sai trái khuyết điểm của HS khi bị vi
phạm, lấy tình cảm bạn bè, lấy nghĩa thầy trò làm cho các em thấy được
khuyết điểm của mình. Đồng thời với sự chân thành của GVCN, HS trong lớp,
HS khi vi phạm sẽ sớm nhận ra lỗi lầm của mình mà sửa chữa .
 Trong khi giáo dục các em, GVCN không nên nặng về kiểm điểm, phê bình,
mà phải tìm ra và xác định đúng nguyên nhân đã tác động đến các em làm cho
các em mắc sai lầm, vi phạm, vận dụng những điều khoản trong nội qui, trong
qui định xếp loại làm cho các em thấy được phạm vi, vi phạm ở mức độ nào
và nêu ra hướng cho các em khắc phục. GVCN nêu những việc làm tốt, những
cố gắng nổ lực của các thành viên trong lớp để xây dựng tập thể lớp thành lớp
tiên tiến … với thành tích như vậy thì không được bất cứ thành viên nào trong
lớp phá vỡ
• Kết hợp với Hội PHHS để giáo dục HS :

 Hội PHHS là cầu nối giữa nhà trường, GVCN với gia đình HS. GVCN cần
kếp hợp với hội phụ huynh để giáo dục học sinh vi phạm .
• Dùng phương pháp kết bạn :
 Thường lứa tuổi HS dễ bị ảnh hưởng những thói hư tật xấu nhưng cũng dễ tiếp
thu những điều hay lẽ phải, dễ hòa mình vào những trò chơi có tính tập thể,
tính giáo dục cao . Do đó GVCN nên phân công một nhóm bạn tốt, cùng hoàn
cảnh, cùng sở thích, uớc mơ sinh hoạt, học tập với đối tượng này dần dần
lôi kéo các em hòa nhập vào các cuộc chơi bổ ích, từ đó xóa bỏ các mặc cảm
là HS hư để rồi cùng với các thành viên trong lớp xây dựng tập thể vững mạnh
GV : Lê Mạnh Cường - 14 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
 Mặt khác, thông qua nhóm bạn tốt, GVCN giao cho HSCB thực hiện một số
công việc, tạo những điều kiện để những HS này hoàn thành và động viên
khích lệ các em để các em xóa những tự ti, mặc cảm là HSCB để hòa mình
với bạn bè. Ngoài ra có thể vận động gia đình của nhóm bạn tốt tham gia vào
việc giúp đỡ những HS này bằng cách tạo cho các em tâm lý xem gia đình của
bạn như gia đình mình, tạo điều kiện cho các em cùng tham gia học tập với
con em mình để tách dần ra khỏi nhóm bạn chưa ngoan. Việc làm này cả là
một cố gắng trong đó vai trò của GVCN rất quan trọng và sự tham gia của Hội
PHHS là rất cần thiết .
Ví dụ : Từ năm 2004-2009 tôi đã áp dụng những biện pháp này ,học sinh đã có sự
chuyển biến rõ rệt như em Huỳnh,em Thạch cũng đã có sự chuyển biến như không
chơi internet nữa ,không vi pham nội quy nữa như: không trốn khỏi trường ,không
uống rượu nữa
Trên đây là một số biện pháp góp phận hạn chế học sinh cá biệt
C .KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC :
- Đại đa số học sinh của lớp chủ nhiệm có ý thức , kỉ luật cao . Biết phê bình, tự phê
bình , thi đua học tập
- Sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm và gia đình, thông tin chính xác kịp thời

… vì vậy lớp tôi chủ nhiệm không có học sinh cúp tiết, bỏ giờ .
- Các em tự rèn cho mình một ý thức giữ gìn lớp sạch đẹp .
- Từng tổ có ý thức về trách nhiệm được giao
- Ý thức chấp hành nội quy của các em rất cao . Đồng phục trước khi đến lớp và sau
khi ra khỏi trường
- Cuối niên học 2004-2009 :có 24 học sinh được công nhân tốt nghiệp chiếm 100%
,trong đó có 9 học sinh trược công nhân tốt nghiệp loại khá chiếm 37,5 %
- Trên đây là những kết quả đạt được khi tôi áp dụng bằng các biện pháp trên .
2. BÀI HỌC KINH NGHIỆM :
GV : Lê Mạnh Cường - 15 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
- Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã rút ra được một số kinh nhiệm như sau:
• Muốn cho học sinh làm một việc gì đó thì người giáo viên phải tạo cho các em ham
muốn làm việc đó, cho các em thấy được lợi ích của nó.
• Luôn tôn trọng học sinh, nhất là ở nơi đông người.
• Luôn đặt lợi ích của học sinh làm đầu, xem các em là trung tâm của mọi vấn đề trong
lớp học.
• Từng bước rèn luyện cho các em năng lực tự quản, tự giải quyết các vấn đề. Từ đó
học sinh sẽ cảm nhận được vai trò làm chủ của mình.
• Người GVCN tuy cho lớp tự quản nhưng phải luôn luôn đồng hành cùng các em,
nhanh chóng nắm bắt tình hình lớp để giải quyết những vấn đề vượt khỏi phạm vi
của các em. Việc đồng hành cùng các em cũng làm cho học sinh cảm thấy an tâm vì
thầy cô luôn ở bên – các em sẽ tự tin hơn trong mọi hoạt động…
• Chúng ta không nên áp dụng rập khuôn máy móc bấc kỳ một phương pháp giáo dục
nào bởi lẽ sản phẩm đây chính là “con người”.
• Để đạt được mục đích giáo dục, ta cần phải biết chọn điểm xuất phát thích hợp với
đặc điểm riêng của từng trường, từng lớp, từng HS,…
• Sự thành công trong công tác chủ nhiệm lớp, một nhân tố quan trọng mà chúng ta
nên thận trọng cân nhắc khi quyết định lựa chọn, đó chính là “lớp truởng”.
• Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi người GVCN lớp phải là người có uy tín,

có năng lực thực sự để chỉ đạo, dám nghĩ, dám làm đi trước, đề xuất được các vấn đề
giá trị, tập hợp được sức mạnh tổng hợp, vai trò con chim đầu đàn là yếu tố có phần
lớn lao, tạo nên sự thành công hay thất bại ở mỗi HS, mỗi lớp học, mỗi trường học…
3. KIẾN NGHỊ :
- Tạo điều kiện để mọi giáo viên được làm công tác chủ nhiệm để học sinh cảm thấy
đỡ nhàm chán, học sinh thấy được nhiều phong cách quản lý của giáo viên .
- Sinh hoạt đầu tuần mọi giáo viên đều phải tham gia sinh hoạt .
4. KẾT LUẬN :
- Trong công tác chủ nhiệm lớp, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Bằng kinh nghiệm
nhỏ bé của mình tôi áp dụng vào thực tế, nắm bắt tình hình học sinh khi không đứng
lớp, xử lí học sinh kịp thời, được phụ huynh thống nhất . Tôi tin rằng với biện pháp
GV : Lê Mạnh Cường - 16 - Năm học :2010 - 2011
Trường PTDTNT Huyện Cư Jut Chuyên Đề GVCN
nêu trên,nếu được sự giúp đỡ của giáo viên bộ môn, của BGH nhà trường, gia đình
và xã hội, kết quả trong công tác chủ nhiệm lớp sẽ đạt cao hơn .
- Trên đây là một vài biện pháp trong phần quàn lí học sinh của lớp chủ nhiệm , mong
sự đóng góp của các đồng nghiệp giúp đỡ tôi làm tốt hơn .
Cư jut, ngày 21thang 10 năm 2010
Người Viết

LÊ MẠNH CƯỜNG
GV : Lê Mạnh Cường - 17 - Năm học :2010 - 2011