giáo án bồi dưỡng thao giảng, thi giáo viên giỏi sinh học lớp 9 bài 20 đột biến gen (10)

Giáo viên : NguyÔn Lª Hoµng
Trường : THCS Xu©n Lòng
NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c
thÇy c« gi¸o vÒ dù giê
Sinh häc 9
Quan sát các bức tranh sau và cho
Quan sát các bức tranh sau và cho
biết chúng có gì khác thường?
biết chúng có gì khác thường?


Chương IV:
Chương IV:
BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
( thường biến)
Biến dị tổ hợp
Biến dị đột biến
Đột biến NST
Đột biến gen


Chương IV:
Chương IV:
BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
Tiết 22:

Tiết 22:
ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN GEN


I.
I.
Đ
Đ
ét
ét
biến gen là gì?
biến gen là gì?
G
T
A
X
A
X
A
T
G
T
Hãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp
nuclêôtit?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
5 cặp
- T – G – A – T – X –

- A – X – T – A – G –
A
T
A
T
T A
G X
X
G
A
T
T A
G X
T A
X
G
A
T
T A
G X
T A
X
G
T A
G X
T A
X
G
T A
G X

T A
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Thảo luận: So sánh hình 21.1 a (dạng ban đầu) với hình 21.1 b;
Thảo luận: So sánh hình 21.1 a (dạng ban đầu) với hình 21.1 b;
hình 21.1 c và hình 21.1d (dạng biến đổi) để hoàn thành bảng sau:
hình 21.1 c và hình 21.1d (dạng biến đổi) để hoàn thành bảng sau:
Đoạn
ADN
Số
lượng
cặp nu
Một số dạng
đột biến gen
Điểm khác so
với đoạn (a)
Đặt tên dạng
biến đổi
5
4
6
5
Mất 1 cặp
nuclêôtit
Thêm 1 cặp
nuclêôtit
Thay thế cặp

Nu. này bằng
cặp Nu. khác
Mất cặp X-G
Thêm cặpT-A
Thay cặp T-A
bằng cặp X-G
a
b
c
d
b
c
a
d
Mất một cặp nucleotit
Thêm một cặp nucleotit
Thay thế một cặp
nucleotit
ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi
ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên
2 mạch thì mới gọi là đột biến gen.
Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một
nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế
một cặp nuclêôtit?
Đột biến gen là gì?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc
gen liên quan tới một hoặc một số cặp
nucleôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên
phân tử ADN.
Có những dạng đột biến gen

nào?
+ Mất một cặp nuclêôtit.
+ Thêm một cặp nuclêôtit.
+ Thay thế một cặp nuclêôtit.
Vậy đột biến gen khác biến dị tổ hợp ở
điểm căn bản nào?
-
Ở biến dị tổ hợp, các gen được sắp xếp lại (tổ
hợp lại) còn bản thân cấu trúc của gen không bị
biến đổi.
-
Còn đột biến gen là những biến đổi trong cấu
trúc gen.
Chương IV:
Chương IV:
BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
Tiết 22:
Tiết 22:
ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN GEN




I. Đột biến gen là gì?
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh
II. Nguyên nhân phát sinh
đột biến gen:

đột biến gen:
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ, chÊt ®éc ®i «
xin
Mét sè t¸c h¹i cña ®ét biÕn gen:


Qua quan sát tranh, nghiên cứu thông tin SGK, liên
Qua quan sát tranh, nghiên cứu thông tin SGK, liên
hệ thực tế rút ra kết luận nguyên nhân phát sinh đột
hệ thực tế rút ra kết luận nguyên nhân phát sinh đột
biến gen?
biến gen?
- Trong tự nhiên: Do rối loạn trong quá trình sao
chép của AND d+ới ảnh h+ởng phức tạp của môi
tr+ờng
- Trong thực nghiệm: con ng+ời gây ra bằng các
tác nhân vật lí và hoá học
Từ những nguyên nhân trên, chúng ta
phải có ý thức như thế nào trong việc bảo
vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột
biến gen?
-
Vệ sinh môi trường đất, nước….
-
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng
gây đột biến gen.
-

Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra
ô nhiễm môi trường.


Về nhà em hãy tìm một số ví dụ về
Về nhà em hãy tìm một số ví dụ về
đột biến gen phát sinh trong tự
đột biến gen phát sinh trong tự
nhiên hoặc do con người tạo ra?
nhiên hoặc do con người tạo ra?
Chương IV:
Chương IV:
BIẾN DỊ
BIẾN DỊ
Tiết 22
Tiết 22
: ĐỘT BIẾN GEN
: ĐỘT BIẾN GEN
III. Vai trò của đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
I. Đột biến gen là gì?
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột
II. Nguyên nhân phát sinh đột
biến gen:
biến gen:
Gen
mARN Pr«tªin TÝnh tr¹ng
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
III. Vai trò của đột biến gen:

III. Vai trò của đột biến gen:
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình lại
thường có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã
qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự
nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp
prôtêin
III. Vai trò của đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại
và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với
con người?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.4. Đột biến gen
ở cây lúa(b)làm cây
cứng và nhiều bông
hơn ở giống gốc (a)
H21.2. Đột biến gen làm
mất khả năng tổng hợp
diệp lục của cây mạ (màu
trắng)
H21.3. Lợn con có
đầu và chân sau dị
dạng
III. Vai trò của đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
Đột biến tăng tính
chịu h¹n, chịu rét ở cây lúa

Có lợi
III. Vai trò của đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
Đột biến thân lùn ở lúa
Đột biến có lợi
Đột biến bạch
tạng ở cây
Đột biến có hại
Vai trũ ca t bin gen?
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình th+ờng có
hại cho bản thân sinh vật
- Đột biến gen đôi khi có lợi -> có ý nghĩa trong
trồng trọt và chăn nuôi