nghiên cứu xây dựng mô hình quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại vùng đất ngập nước ven biển ven biển phía Nam Việt Nam - Trường hợp cụ thể tại vùng ðNN Cần Giờ, TP.HCM

M
I.

S

ð U

C N THI T C A LU N ÁN

C n Gi là huy n thu c vùng ñ t ng p nư c (ðNN) ven bi n v i nh ng đ c trưng đ a
hình th p trũng, h th ng sông r ch ch ng ch t v i r ng ng p m n quan tr ng. Dân cư
phân b khá phân tán theo các h gia đình và c m dân cư nh .
Vùng ðNN C n Gi g p nhi u khó khăn trong quá trình xây d ng và phát tri n: t c đ
đơ th hóa ch m, khó khăn trong cung c p nư c s ch, b t c p và lúng túng trong qu n
lý và x lý ch t th i r n sinh ho t (CTRSH), ñ i s ng và dân trí cịn th p.
Liên quan ñ n CTRSH v i lư ng rác phát sinh hàng ngày không l n, rác phân tán,
giao thông chưa thu n l i, kênh r ch ch ng ch t,… nên vi c thu gom, v n chuy n và
x lý g p nhi u khó khăn, tr ng i d n ñ n nh ng tác ñ ng x u đ i v i mơi trư ng,
s c kh e c ng ñ ng và c nh quan c a vùng ðNN ven bi n.
Trên vùng ðNN ven bi n khó có th áp d ng bi n pháp chôn l p, do ph n l n di n tích
b

nh hư ng c a ch đ th y tri u theo chu kỳ. ð ng th i v i lư ng CTRSH phát

sinh không l n nên vi c đ u tư m t bãi chơn l p h p v sinh ñ t theo TCVN
6696:2009 – Ch t th i r n. Bãi chôn l p h p v sinh. Yêu c u chung v b o v mơi
trư ng đã đư c B Khoa h c và Công ngh ban hành ngày 21/12/2009 [39], áp d ng
trong trư ng h p vùng ðNN ven bi n là khó th c hi n.
Phương pháp đ t CTRSH s không kh thi t i vùng ðNN do kinh phí đ u tư l n, v n
hành ph c t p và nhi u r i ro.
Phương pháp s n xu t phân h u cơ t kh i lư ng CTRSH không l n v i vi c ñ u tư

công ngh hi n ñ i là không hi u qu v m t kinh t .
Vi c đ xu t mơ hình qu n lý và x lý CTRSH t i vùng ðNN ven bi n ph i có cơ s
khoa h c và th c t , ph i thích h p v i đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i (KT-XH)
ñ c thù c a vùng ðNN ven bi n, ph i ñơn gi n trong qu n lý v n hành và mang tính
kh thi, v n đ u tư th p, phát huy s tham gia c a c ng ñ ng dân cư ven bi n, do v y
ñ tài lu n án “Nghiên c u xây d ng mơ hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t t i vùng
1


ñ t ng p nư c ven bi n phía Nam Vi t Nam - Trư ng h p c th t i vùng ðNN C n
Gi , TP.HCM” c n thi t th c hi n nh m góp ph n gi i quy t v n ñ b c xúc v qu n
lý và x lý CTRSH t i vùng ðNN ven bi n v i nh ng ñ nh hư ng: gi m thi u ñ n
m c th p nh t có th CTRSH cho x lý cu i cùng b ng cách tái ch , tái s d ng t i
ch s n ph m tái ch v i mơ hình qu n lý và x lý thích h p CTRSH t i vùng ðNN
ven bi n góp ph n vào phát tri n KT-XH b n v ng t i vùng nh y c m này.
II.

M C TIÊU NGHIÊN C U C A LU N ÁN

ð xu t mơ hình qu n lý và x lý CTRSH phù h p v i ñ c thù c a vùng ðNN, có cơ
s khoa h c và th c t góp ph n b o v mơi trư ng, gi gìn s c kh e c a c ng ñ ng
dân cư vùng ðNN ven bi n C n Gi .
III. PH M VI, ð I TƯ NG NGHIÊN C U C A LU N ÁN
3.1. Ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u thu c vùng ðNN ven bi n C n Gi , Thành ph H Chí Minh.
3.2. ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u là CTRSH và thành ph n h u cơ (TPHC) trong CTRSH t i
vùng ðNN ven bi n C n Gi . Mơ hình qu n lý và x lý CTRSH thích h p v i s phân
b dân cư phân tán, c m dân cư qui mô nh .
Qu n lý và x lý CTRSH trên các mơ hình thích h p và kh thi.

IV. N I DUNG NGHIÊN C U
ð ñ t ñư c m c tiêu nêu trên, các n i dung nghiên c u g m có:
4.1 T ng quan các v n đ nghiên c u có liên quan:
• Sơ lư c v vùng ðNN ven bi n phía Nam;
• T ng quan v vùng ðNN ven bi n C n Gi :
o ði u ki n t nhiên
o ð c ñi m kinh t xã h i
•

nh hư ng đ c trưng c a vùng ðNN đ n cơng tác qu n lý CTRSH;

2


• T ng quan v h th ng qu n lý CTRSH, các nghiên c u trong và ngoài nư c có
liên quan:
o Sơ lư c v h th ng qu n lý CTRSH
o T ng quan v các phương pháp x lý CTRSH
• T ng quan v các nghiên c u qu n lý và x lý CTRSH t i vùng ðNN ven bi n;
• Hi n tr ng và d báo di n bi n CTRSH c a ðNN C n Gi ñ n năm 2020.
4.2 Nghiên c u cơ s lý thuy t v quá trình phân h y các TPHC trong CTRSH:
• Thành ph n, tính ch t và các thông s cơ b n c a CTRSH;
• Q trình phân h y sinh h c các TPHC trong đi u ki n k khí, hi u khí và thi u
khí;
• Kh năng phân h y sinh h c TPHC trong CTRSH thông qua ch tiêu VS và BF;
• Vai trị c a các sinh v t khác tham gia phân h y các TPHC;
• Các y u t

nh hư ng đ n q trình phân h y.

4.3 Nghiên c u th c nghi m quá trình phân h y các thành ph n h u cơ trong
CTRSH nh m tái ch , tái s d ng t i ch CTR h u cơ
• Phân h y sinh h c các TPHC trong CTRSH b ng q trình

sinh h c thi u khí;

• Vai trị c a trùn Qu trong quá trình tiêu th và phân h y các TPHC.
4.4 Tri n khai th c t nghiên c u quá trình phân h y các TPHC trong CTRSH t i
C n Gi
• Mơ hình trùn Qu
•

thi u khí TPHC

•

t nhiên các TPHC

• ðánh giá nh n xét
4.5 ð xu t mơ hình thích h p và kh thi qu n lý CTRSH t i vùng ðNN
• ð c ñi m và nh ng thu n l i, khó khăn
3


• ð xu t mơ hình qu n lý và x lý CTRSH
• ð xu t mơ hình nghiên c u th c nghi m
V.

PHƯƠNG PHÁP LU N VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

5.1 Phương pháp lu n
Phương pháp lu n d a trên cơ s th c t c a vùng ðNN v i nh ng ñ c ñi m ñ c trưng
c n ñư c quan tâm trong quá trình nghiên c u:
- Vùng ðNN ven bi n C n Gi v i nh ng ñ c ñi m t nhiên cơ b n là k t c u n n
ñ t r t y u (ñ t khơng chân), khó khăn trong cơng tác đ u tư xây d ng n n móng
cơng trình, đ m n c a đ t là khá cao cũng góp ph n làm hư h ng k t c u móng
cơng trình xây d ng. ð t có kh năng phát tri n xây d ng c a huy n không nhi u,
phát tri n xây d ng ln đi theo s san l p các r ch, ao h v i kh i lư ng l n ñi u
này tác ñ ng ñ n h sinh thái t nhiên. Là khu v c có h sinh thái R ng ng p m n
(RNM) đư c cơng nh n là khu d tr sinh quy n th gi i, nên vi c phát tri n kinh
t – xã h i luôn g n li n b o t n thiên nhiên, phát tri n b n v ng, ñ m b o s tác
đ ng đ n mơi trư ng là t i thi u;
- Vùng ðNN C n Gi

là nơi s ch u nh hư ng nhi u do bi n đ i khí h u nên s khó

quy ho ch phát tri n khu dân cư và kh năng di dân là r t l n trong tương lai;
- Vùng ðNN C n Gi v i lư ng rác phát sinh c a 1 th tr n và 6 xã m i ngày ch
kho ng 40 t n/ngày nên vi c đ u tư xây d ng bãi chơn l p h p v sinh theo TCVN
6696:2009, cũng như vi c ñ u tư nhà máy x lý CTRSH

ñây là khó phù h p và ít

hi u qu kinh t ;
- M t khác, trư ng h p huy n C n Gi s d ng chung bãi rác t p trung c a thành ph
thì t n nhi u chi phí v n chuy n (kho ng 100 km ñ i v i bãi rác Phư c Hi p) ho c
khơng an tồn n u s d ng vi c v n chuy n rác b ng ñư ng th y (ñ n bãi rác ða
Phư c) do ph i ñ u tư c ng trung chuy n và tàu v n chuy n rác.
Trên cơ s ñi u ki n th c t như ñã nêu, c n thi t nghiên c u đ xu t mơ hình x lý và
qu n lý CTRSH t i vùng ðNN phù h p v i qui mô nh , h gia đình phân tán, chi phí

4


ñ u tư ban ñ u th p, ít t n năng lư ng trong quá trình v n hành, ít tác đ ng đ n mơi
trư ng và phù h p v i ñ c thù ñ a phương.
5.2 Phương pháp nghiên c u
- Phương pháp nghiên c u t ng h p, k th a các k t qu nghiên c u đã có:
+ Thu th p tư li u, tài li u trong nư c và ngoài nư c v qu n lý và x lý CTRSH
nói chung t i các vùng nông thôn, các vùng ðNN;
+ Các công ngh x lý TPHC trong CTRSH là cơ s cho nghiên c u c a lu n án.
- Phương pháp ñi u tra, kh o sát: ði u tra kh o sát th c t v ñi u ki n t nhiên, tình
hình kinh t - xã h i, môi trư ng t i các vùng ðNN ven bi n, th c tr ng v kh i
lư ng và thành ph n CTRSH, th c tr ng trong công tác qu n lý và x lý CTRSH;
- Phương pháp nghiên c u lý thuy t: Nghiên c u cơ s lý thuy t v các quá trình
phân h y sinh h c TPHC trong các ñi u ki n k khí, hi u khí và thi u khí. Trên cơ
s đó đánh giá nh n xét l a ch n q trình thích h p trong đi u ki n t i vùng ðNN
ven bi n: phân tán, qui mơ nh , ít năng lư ng, v n hành ñơn gi n, v n ñ u tư th p:
q trình sinh h c thi u khí.
- Phương pháp nghiên c u th c nghi m: Ti n hành thi t l p các mơ hình thí nghi m
trong đi u ki n phịng thí nghi m và qui mơ pilot q trình sinh h c thi u khí và vai
trò c a trùn Qu trong phân h y các TPHC, xác đ nh các thơng s ki m sốt t i ưu
q trình.
- Phương pháp so sánh: S n ph m c a quá trình phân h y – th c ch t ñư c coi là
phân compost ñư c ng d ng ñ bón phân th nghi m và ñư c so sánh v i các lo i
phân hóa h c.
- Phương pháp chuyên gia: Tham kh o các ý ki n đóng góp c a các chuyên gia v i
tri th c và kinh nghi m phong phú ñ ch n l c các phương án nghiên c u kh thi và
thi t th c hơn, cũng như nh ng ñ nh hư ng nghiên c u phù h p v i nh ng ý nghĩa
khoa h c và th c ti n c n thi t.

- Phương pháp ng d ng ph n m m công ngh thông tin: Xây d ng ph n m m trên
cơ s các ñi u ki n th c t liên quan ñ n qu n lý và x lý CTRSH t i vùng ðNN
ven bi n ñ ph c v cho công tác qu n lý.

5


- Phương pháp t ng h p: T ng h p và xâu n i các thông tin m t cách có h th ng và
nh t quán.
- Phương pháp phân tích các ch tiêu mơi trư ng: ng d ng theo phương pháp phân
tích c a Standard methods.
VI. Ý NGHĨA KHOA H C, TÍNH M I VÀ TH C TI N C A LU N ÁN
6.1. Ý nghĩa khoa h c
Trên cơ s ñi u tra, kh o sát ñi u ki n, t nhiên, kinh t - xã h i c a vùng ðNN ven
bi n C n Gi , lu n án đã phân tích đánh giá ñư c nh ng ñ c ñi m ñ c thù c a vùng
ðNN có nh hư ng đ n vi c x lý và qu n lý CTRSH.
K t qu nghiên c u c a ñ tài lu n án đã đ xu t mơ hình qu n lý và x lý CTRSH
vùng ðNN ven bi n có cơ s khoa h c và th c ti n thông qua các nghiên c u th c
nghi m quá trình

thi u khí TPHC và vai trị c a trùn qu trong phân h y TPHC.

Xác ñ nh ñư c các thông s th c nghi m c n thi t cũng như các y u t

nh hư ng ñ n

quá trình phân h y TPHC làm cơ s đ tri n khai vào th c t cũng như làm căn c đ
xu t mơ hình qu n lý và x lý thích h p t i vùng ðNN ven bi n.
6.2. Nh ng đóng góp khoa h c m i c a lu n án
6.2.1 V m t lý thuy t

- K t qu nghiên c u c a ñ tài đóng góp v m t lý thuy t liên quan đ n q trình
phân h y sinh h c thi u khí TPHC v i c p khí t nhiên có ki m sốt (ki m sốt
đư c). Xác l p đư c phương trình bi u di n v n t c thốt khí trong mơ hình : q =
0.115h0.245 H0.251 ∆H0.464 ph thu c vào các y u t : chi u cao chân ñ (h) c a mơ
hình , chi u cao ng thơng hơi (H) và chi u cao c a kh i ;
- ð xu t đư c mơ hình qu n lý và x lý CTRSH qui mơ h gia đình phân tán, qui
mô c m dân cư và khu dân cư t p trung thích h p v i đi u ki n c a vùng ðNN ven
bi n C n Gi .
6.2.2 V m t th c nghi m
- Xác ñ nh đư c các thơng s th c nghi m cũng như các y u t

nh hư ng ñ n q

trình phân h y TPHC v i c p khí t nhiên có ki m sốt: Chi u cao chân ñ c a mô

6


hình : 10 cm, chi u cao ng thốt hơi: 50 cm (có th đi u ch nh). Th i gian
ưu là 35 ngày, nhi t ñ 58 – 61oC, ñ

t i

m 58 – 62%, ñ s t gi m th tích trung bình

78%, đi u ki n c p khí t nhiên v i h s c p khí dao ñ ng trong kho ng 11,47
m3/m3.h ñ n 26,53 m3/m3.h;
- Xác đ nh có cơ s khoa h c v vai trò c a trùn qu trong tiêu th và phân h y các
TPHC thông qua k t qu c a nghiên c u th c nghi m: Trùn qu có kh năng tiêu
th phân h y ph n l n các thành ph n h u cơ trong CTRSH , ñ n 47- 60% tr ng

lư c cơ th

c a chúng , pH thích h p 6,5 – 8,0, ñ

m = 70 - 80 %, nhi t ñ = 25-

30 0C;
- Trên cơ s s li u th c nghi m xây d ng đư c cơng ngh

thi u khí TPHC qui mơ

nh (Q = 6 – 8 m3/ngày) b ng c p khí t nhiên ki m sốt đư c và x lý TPHC qui
mơ h gia ñình v i s tham gia c a trùn qu .
6.3. Ý nghĩa kinh t - xã h i
- K t qu nghiên c u c a lu n án ñáp ng nhu c u b c xúc trong th c t v qu n lý
và x lý CTR vùng ðNN ven bi n mà lâu nay ít đư c quan tâm nghiên c u gi i
quy t;
- Gi i quy t ñư c lư ng CTRSH phát sinh t i nh ng vùng dân cư phân tán, c m dân
cư qui mơ nh mà trư c đây chưa có gi i pháp thu gom ho c x lý;
- Mô hình x lý TPHC đ xu t đơn gi n, kh thi, không t n năng lư ng, d v n hành
thích h p trong đi u ki n th c t ðNN;
- Góp ph n thu h i s n ph m có giá tr t ch t th i và gi m chi phí thu gom, v n
chuy n và x lý ch t th i t p trung;
- S n ph m thu ñư c sau quá trình phân h y sinh h c đư c s d ng làm phân bón
cho cây tr ng, c i t o đ t tr ng tr t, góp ph n b o v môi trư ng và phát tri n b n
v ng vùng ðNN ven bi n;
- Trong q trình tri n khai trình di n đã đư c s hư ng ng nhi t tình c a các h
dân và do đó kh năng áp d ng th c t là kh thi;
- K t qu nghiên c u có kh năng áp d ng

qui mơ h gia đình, c m dân cư

các

khu v c nơng thơn, vùng ven bi n, nh ng nơi cơ s h t ng không cho phép t ch c
h th ng thu gom rác chung.
7


Chương

1

T NG QUAN V VÙNG ð T NG P NƯ C VEN BI N
C N GI – TH C TR NG QU N LÝ VÀ X LÝ
CH T TH I R N SINH HO T CÓ LIÊN QUAN

1.1.

GI I THI U SƠ LƯ C V VÙNG ð T NG P NƯ C VEN BI N

ð t ng p nư c (ðNN)

Vi t Nam r t phong phú và ña d ng bao g m ðNN nư c

ng t, ðNN ven bi n và ðNN

các vùng c a sông v i h th ng r ng ng p m n

(RNM) và các h sinh thái đ m phá.

ðNN đóng vai trị r t quan tr ng v giá tr tài nguyên, mơi trư ng, s đa d ng sinh
h c. ðNN duy trì các chu trình nư c, b o v ch ng lũ l t, phát tri n nông nghi p và
th y s n. Các h sinh thái ðNN là mơi trư ng s ng lý tư ng đ duy trì và phát tri n đa
d ng sinh h c, tràm chim ð ng Tháp, RNM C n Gi ñư c UNESCO công nh n là
khu d tr sinh quy n.
Các vùng ðNN ven bi n Vi t Nam phân b ch y u

châu th sông C u long, sông

H ng và d c b bi n. Khu v c Gành Rái – ð ng Tranh t n t i trong vùng ðNN C n
Gi v i các nhóm ðNN khác nhau: vùng ñ t th p ng p nư c ven bi n và vùng ðNN
tri u v i RNM đư c UNESCO cơng nh n là khu d tr sinh quy n c a th gi i.
ðNN ven bi n có ch c năng quan tr ng như sau:
- Ch n sóng, ch n gió bão, ch ng xói l và n đ nh b bi n, n đ nh khí h u khu v c;
- S n xu t sinh kh i cung c p th c ăn cho các lồi th y s n, đ ng v t hoang dã;
- Duy trì và phát tri n đa d ng sinh h c;
- T o mơi trư ng thu n l i cho ho t ñ ng c a các ngành kinh t ;
- Duy trì vào b o t n giá tr văn hóa l ch s ,…
8


C ng ñ ng dân cư vùng ðNN ven bi n t lâu g n bó m t thi t v i nơi này trong khai
thác ngu n th y s n, tài nguyên thiên nhiên, v i b n s c văn hóa truy n th ng, l ch s
riêng mà khơng nơi nào có.
ðNN ven bi n C n Gi thu c TP.HCM là vùng ñ c trưng ðNN ven bi n phía Nam –
trư ng h p nghiên c u c th c a lu n án ñư c gi i thi u trong ph n ti p theo.
1.2.

T NG QUAN V VÙNG ðNN VEN BI N C N GI

1.2.1. T ng quan v các ki u ñ t ng p nư c ven bi n C n Gi
ðNN C n Gi n m trong vùng ðNN ven bi n khu v c c a sông h th ng sông ð ng
Nai – V nh Gành Rái – ð ng Tranh. V nh Gành Rái có chi u r ng kho ng 9,8 km (t
Long Sơn ñ n mũi C n Gi ); v nh ð ng Tranh r ng 9,5km (t b h u sơng Sồi R p
đ n mũi ð ng Hịa).
Các ki u ðNN ven v nh Gành Rái – ð ng Tranh ñư c tóm lư c trong b ng 1.1.
C n Gi có m t h th ng RNM đư c UNESCO công nh n là khu d tr sinh quy n
th gi i. C n Gi là ph n c c Nam c a TP.HCM, v i b bi n dài 13km t mũi C n
Gi ñ n mũi ð ng Tranh. T b bi n là m t bãi tri u r ng l ra hàng cây s (khi tri u
th p), kho ng trên 4 km

phía mũi C n Gi và trên 1 km

phía mũi ð ng Tranh [4].

V i ñ c ñi m c a vùng c a sơng, C n Gi đư c đ c trưng b i h th ng sơng dày đ c
cùng v i ñ o phù sa, các bãi tri u th p, ñ t l y – m n trên ñó là m t th m RNM quan
tr ng c a toàn vùng. C n Gi ñang b tác ñ ng m nh m c a các ho t ñ ng khai thác
tài nguyên nư c

thư ng ngu n: ch ñ nư c ñi u ti t nhân t o ñang d n d n thay th

ch ñ nư c ñi u ti t t nhiên. Cân b ng bùn cát, mu i khoáng, ch t r n lơ l ng d n
ñ n nh ng thay ñ i trong di n bi n lịng sơng, b bãi, mơi trư ng.
B ng 1-1. Các ki u ðNN khu v c v nh Gành Rái – ð ng Tranh
Nhóm ðNN
Vùng ðNN do
tri u (Tidal
wetlands)

Ki u lo i
1. R ng ng p m n

2. Bãi sình l y
3. ð m nư c l
4. Bãi cát

Phân b
Ph n l n di n tích t nhiên c a huy n C n Gi ; khu
v c phía Nam xã Phư c An (huy n Nhơn Tr ch –
ð ng Nai); khu v c t ng n sông Th V i t h p lưu
su i C – sơng Th V i ra đ n v nh Gành Rái
Ven 2 bên b sông c a h th ng sông r ch thu c khu
v c v nh Gành Rái – ð ng Tranh
Len l i bên trong các khu r ng ng p m n
D c b bi n t mũi C n Th nh ñ n mũi ð ng Hòa
thu c huy n C n Gi
9


5. Bãi bùn tri u
6. Vùng c a sơng
hình ph u
7. Các l ch tri u

Các vùng ñ t
th p ng p
nư c ven bi n
(Coastal lowland wetlands)

Ph th c v t:
1. ð ng lúa
2. ð ng c ch u m n
3. ð m nuôi th y
s n t nhiên (có b
bao xung quanh)
Khơng ph th c v t:
1. Lịng sông, r ch,
kênh, mương
2. Ao, h t nhiên và
nhân t o
3. ð m/ao nuôi th y
s n chuyên d ng

4. Ru ng mu i

Vùng b ng p theo tri u ñ n ñ sâu 6m kéo dài t
mũi C n Th nh đ n mũi ð ng Hịa
C a sơng Cái Mép, Ngã B y, ð ng Tranh, Soài R p
Khu v c ven v nh Gành Rái – ð ng Tranh và c a
sơng Sồi R p
M t ít khu v c phía B c xã Bình Khánh
M t ít khu v c xã Bình Khánh, Tam Thơn Hi p
Ven các sơng r ch và m t ít len l i bên trong các
cánh r ng ng p m n

R ng kh p khu v c nghiên c u
D c theo các c m, tuy n dân cư trong khu v c
nghiên c u
T p trung nhi u khu v c d c sơng Sồi R p t phà

Bình Khánh kéo dài ra đ n c a Sồi R p; khu v c
ven sơng Lịng Tàu t Bình Khánh ra đ n r ch T c
Ơng Nghĩa; khu v c ven sông Ngã B y và sông
Thêu thu c xã ñ o Th nh An; khu v c ven sông Cát
Lái thu c xã Lý Nhơn; d c tuy n đư ng R ng Sát
thu c xã Long Hịa; và r i rác nh ng khu v c khác
Khu v c ven bi n t mũi C n Th nh đ n mũi ð ng
Hịa thu c huy n C n Gi và m t ít phía t ng n
sông Th V i thu c huy n Tân Thành, t nh Bà R a –
Vũng Tàu

Ngu n: T ng h p t các tài li u[2],[4] và k t qu gi i đốn nh v tinh Google map.

1.2.2. ði u ki n t nhiên
1.2.2.1. V trí đ a lý
C n Gi là m t huy n ngo i thành c a thành ph H Chí Minh (TPHCM) có đ c ñi m
t nhiên riêng bi t so v i các qu n huy n khác:
- V i di n tích t nhiên 70.421,58 hecta chi m kho ng 1/3 di n tích thành ph , trong
đó di n tích ñ t lâm nghi p có r ng ng p m n là 32.160,62 hecta chi m 45.67%
di n tích toàn huy n, t o nên h sinh thái r ng ng p m n r t ñ c ñáo; [28],[29]
- Là huy n duy nh t c a thành ph có hơn 20km chi u dài b bi n n m trong vùng
bi n ðơng Nam b thích h p cho vi c phát tri n du l ch bi n và ngh dư ng; và có
đ a gi i hành chính giáp ranh v i nhi u t nh, thành ph lân c n: ð ng Nai, Long
An, Bà R a – Vũng Tàu.

10


Hình 1-1. B n đ hành chính huy n C n Gi
C n Gi bao g m 6 xã: Bình Khánh, Tam Thôn Hi p, An Th i ðông, Th nh An, Lý

Nhơn, Long Hòa và th tr n C n Th nh, trong đó, th tr n C n Th nh và xã Long Hòa
n m sát bi n – có di n tích 9.161 ha (chi m 12,4% di n tích tồn huy n C n Gi ).
ð a hình huy n C n Gi b phân c t m nh b i m ng lư i sông r ch ch ng ch t (m t đ
dịng ch y 7.0 ñ n 11km/km2), cao ñ dao ñ ng trong kh ang t 0.0m đ n 2.5m. Nhìn
chung đ a hình tương đ i th p và b ng ph ng, có d ng lịng ch o, trũng th p

ph n

trung tâm (bao g m m t ph n c a các xã Tam Thôn Hi p, An Th i ðơng, Lý Nhơn,
Long Hịa, Th nh An) do đư c hình thành t đ m ng p c . [4].
Di n tích phân vùng ng p

huy n C n Gi đư c trình bày trong b ng 1.2.

11


B ng 1-2. Di n tích phân vùng ng p huy n C n Gi
ðơn v tính: ha

Xã
Vùng khơng
ng p
Vùng ng p
chu kỳ năm

An Th i
ðơng
31,98

Th nh
An

Long
Hịa

547,64

244,53

C n
Th nh

Lý Nhơn

105,16

552,07

Tam
Thơn
Hi p
444,27

Bình
Khánh
293,20

10.091,45 10.437,96 12.244,57 1.572,64 10.694,86 10.372,06 3.163,89

Vùng ng p
chu kỳ tháng

8.650,01

8.886,87 11.585,89 1.368,60

Vùng ng p
chu kỳ ngày

4.270,48

4.892,83

5.366,41

9.521,91

9.465,50 3.127,25

474,90

5.453,61 2.476,96

395,03

Ngu n: [4]

Do đ c đi m đ a hình th p, b ng p tri u nên hình thành h sinh thái ñ c trưng là r ng
ng p m n, di n tích r ng ng p m n C n Gi thu c lo i l n

nư c ta, là m t trong 9

Khu d tr sinh quy n c a Th gi i đư c UNESCO cơng nh n năm 21/01/2000. B ng
1.3 trình bày tính ch t cơ lý hóa đ c trưng c a vùng ðNN C n Gi [4].
1.2.2.2. ð c đi m khí h u
Ch đ n ng t i C n Gi có s phân mùa rõ r t. Trong mùa khô trung bình có kho ng
238 gi n ng, mùa mưa trung bình dư i 230 gi n ng. Tuy nhiên tính trung bình c
năm thì s gi n ng chi m 50 – 70% th i gian trong ngày.
Ch ñ mưa gi a mùa khô và mùa mưa tương ph n rõ r t, 90% lư ng mưa t p trung
vào mùa mưa. Vào mùa mưa đ

m khơng khí th p, ñ

tháng th p hơn 80%, cá bi t t tháng 2 – 4 đ
40%. Trong mùa mưa thì đ

m tương đ i trung bình các

m tương đ i có th xu ng th p dư i

m khơng khí tăng lên vào gi a mùa mưa thư ng kho ng

83 -88%.
Nhi t đ khơng khí trung bình trong năm t i C n Gi kho ng 27oC, nhi t ñ cao nh t
là t 30 – 31oC, nhi t ñ th p nh t là kho ng 24 – 25oC.

12

B ng 1-3. Tính ch t cơ lý hóa ðNN C n Gi

13


Trên vùng ngồi bi n khơi t c đ gió t 5 - 15 m/s chi m t n su t t i trên 70% trong
các tháng mùa đơng, nh t là các tháng 12 - 2 là th i kỳ gió m nh nh t, c p gió 11 -15
m/s chi m t n su t 40 - 50%, hình thành mùa gió chư ng, gió r t m nh

vùng ngoài

khơi. B ng 1.4 gi i thi u v t c đ gió trung bình các tháng và năm.
B ng 1-4. T c đ gió trung bình tháng và năm t i khu v c nghiên c u (m/s)
Tháng
Tr m

I

II

III

IV

V

VI VII VIII

IX

X

XI

XII

Năm

Vũng Tàu

3,2

4,6 4,7 3,8

2,7

3,2 2,8

2,9

2,3

2,0

2,4

2,9

3,2

Côn ð o

3,7

3,2 2,6 1,6

1,7

2,5 2,5

3,2

2,1

1,7

3,0

4,0

2,6

B ch H

12,4 8,2 8,3 6,1

5,4

8,9 9,1

6,1

7,2

10,9 13,6 14,8

9,2

V nh Gành Rái 4,5

4,8 5,6 5,4

4,3

4,8 5,2

5,4

4,4

4,4

5,0

5,2

4,9

Th V i

4,0 4,4 3,2

2,5

2,8 2,7

3,6

2,7

3,0

2,8

2,9

3,2

3,9

Ngu n: ðài Khí tư ng th y văn khu v c Nam b .

T ng h p nhi u s li u v ñ b c hơi

m t s khu v c trong huy n cho th y kh năng

b c hơi trung bình n m trên đ t li n, trên ñ o và vùng nư c ven b dao ñ ng trong
kho ng 1200 - 1400 mm/năm, cịn

ngồi khơi đ t t i 2000 - 2200 mm/năm.

1.2.2.3. Ch đ th y văn
Di n tích sơng r ch c a C n Gi 22.667 ha chi m 21,27% di n tích tồn huy n. Vùng
ng p m n ven bi n này có ch đ bán nh t tri u, có hai l n nư c l n và hai l n nư c
ròng trong ngày, hai ñ nh tri u thư ng b ng nhau nhưng chân tri u thì l ch nhau r t xa.
Ch ñ nư c t i C n Gi có th chia làm ba vùng ñ a lý như sau [4]:
Vùng nư c nh t: có đ m n nh hơn 5 ph n ngàn và có th lên đ n 7 – 8 ph n ngàn.
Gi i h n c a vùng này tính t mũi Nhà Bè, Bình Khánh, Phư c Khánh, đ n ngã ba
sơng ð ng Tranh, sơng Lịng Tàu và An Th i ðơng trên sơng Sồi R p.
Vùng nư c l : có đ m n t

8 – 15 ph n ngàn. Gi i h n c a vùng này tính t phía

đơng Lý Nhơn đ n b c Long Hịa, nam Tam thơn Hi p (Vàm Sát, ð ng Tranh, D n
Xây).

14


Vùng nư c m n: có đ m n t 18 - 30 ph n ngàn. Gi i h n c a vùng này tính t vùng
ðơng Nam C n Gi g m sơng Th V i, Gị Gia, c a sơng Lịng Tàu, c a sơng ð ng
Tranh ti p n i t n các c a sông

Th nh An, C n Th nh, Long Hòa và vùng ven bi n.

Do có s phân b nư c khơng đ ng nh t và ña d ng nên các d ng ñ ng v t, th c v t
sinh s ng t i C n Gi r t phong phú v ch ng lo i và s lư ng.
1.2.2.4. Hi n tr ng s d ng ñ t
T ng di n tích đ t tồn huy n là 704,22 km2. Các lo i ñ t chuyên dùng và s n xu t
chi m kho ng 35.659ha [26]. Trong đó: Di n tích đ t lâm nghi p kho ng 38.500 ha;

sơng r ch chi m 22.667 ha; đ t

chi m t l nh ch có 630,5 ha chi m 0,88% di n

tích t nhiên; đ t hoang hóa bao g m ñ t chưa s d ng và ru ng b hoang kho ng
4.800 ha chi m 6,7%.
1.2.3. ð c ñi m kinh t – xã h i
1.2.3.1. ð nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i huy n C n Gi
Cơ c u phát tri n kinh t – xã h i ch y u c a Huy n ñ n năm 2020: C ng bi n –
Công nghi p d ch v c ng và ðánh b t ch bi n th y h i s n, b o v khu r ng thiên
nhiên (33.000 ha) và nông lâm nghi p – du l ch sinh thái.
Dân s
Dân s tồn huy n đ n tháng 12/2009 là 70.315 ngư i, trong đó: Bình Khánh, An Th i
ðông, C n Th nh (vùng huy n l ) và Long Hịa là nh ng xã đơng dân và có m t đ
dân s cao [29].
B ng 1-5. Th ng kê dân s huy n C n Gi ñ n 30/12/2009
STT

Xã, th tr n

T ng s
h

T ng s
nhân
kh u

Dân s
trung
bình

T l tăng T l tăng T c ñ tăng
t nhiên
cơ h c
dân s
(%)
(%)
chung (%)

1

C n Th nh

2.781

11.395

11.410

0,88

-1.13

-0,25

2

Long Hòa

2.838

11.145

11.102

0,61

0.16

0,77

3

Th nh An

1.140

4.415

4.532

0,93

-6,09

-5,16

15

4

Lý Nhơn

1.544

5.828

5.826

1,70

-1,61

0,09

5

An Th i ðơng

3.056

13.434

13.363

0,98

0,09

1,07

6

Tam Thơn Hi p

1.440

5.596

5.621

1,10

-1,97

-0,87

7

Bình Khánh

4.464

18.502

18.267

1,21

1,36

2,57

Ngu n: Phòng Th ng Kê – UBND huy n C n Gi , tháng 12/2009

Giáo d c
Theo s li u báo cáo, năm h c 2009-2010 tồn huy n có 15.907 h c sinh các c p ñư c
huy ñ ng. T l tr 6 tu i vào l p 1 ñ t 100%. ð n cu i năm 2009, trình ñ h c v n
c a huy n ñ t 8,2 l p. ð i ngũ giáo viên ñư c b sung, 99,2% giáo viên và cán b
qu n lý ñ t chu n theo qui ñ nh [29].
Lao ñ ng
Phân tích phân ph i lao đ ng theo các ngành kinh t cho th y: lao đ ng Nơng – Lâm –
Ngư nghi p đơng nh t chi m 58% phù h p v i th m nh c a huy n hi n nay. Lao
đ ng Cơng nghi p và Ti u th công nghi p chi m 21,4%. Thương nghi p d ch v
chi m 8,7%. Trong 9 tháng ñ u năm 2009 ñã gi i quy t vi c làm cho 3.792 lao đ ng,
trong đó có vi c làm n đ nh là 2.792 lao ñ ng, vi c làm t m th i là 1.063 lao ñ ng
[29].
1.2.3.2. Cơ s h t ng
ðư ng b
Tuy n ñư ng b huy t m ch n i C n Gi v i trung tâm thành ph là tuy n đư ng
R ng Sác t phà Bình Khánh đ n trung tâm hành chính c a huy n dài 36,5 km, m t
ñư ng trãi nh a r ng 20m ñang ti p t c ñ u tư nâng c p m r ng. Có 4 đư ng nhánh
và đư ng n i b chính n i tr c chính đ n trung tâm các xã và c m dân cư:
− ðư ng nhánh n i t đư ng chính t i p Bình Th nh – xã Bình Khánh dài 3km, m t

đư ng r ng 4m;
− Nhánh An Nghĩa: nông trư ng Q3, p Tr n Hưng ð o n i đư ng chính dài 11km

(trên ñê th y l i), m t ñư ng r ng 3m;

− Nhánh t ñư ng tr c ñ n xã An Th i ðông dài 4,6 km, m t ñư ng r ng 3,5m;
16


− Nhánh t ñư ng tr c ñ n xã Lý Nhơn dài 19 km, m t ñư ng r ng 4m;
− Trong khu v c th tr n C n Th nh có tuy n đư ng Dun H i n i C n Th nh v i

Long Hòa dài 13,5 km và ñư ng n i th dài 5 km.
Giao thông th y
H th ng giao thông th y

C n Gi đóng vai trị quan tr ng trong vi c phát tri n kinh

t vùng khu v c phía Nam nói chung và TP.H Chí Minh nói riêng.
Hi n nay, C n Gi có các tuy n giao thơng th y chính như sau:
− Tuy n Sơng Lịng Tàu và Ngã B y: ðây là tuy n lu ng hàng h i chính ra vào khu

v c c ng Thành ph H Chí Minh có chi u dài 46km, chi u r ng trung bình
kh ang 550m – 900m, ñ sâu 10 – 30m, cho phép tàu bè có t i tr ng hơn 30.000
t n v n chuy n ra vào khu v c c ng;
− Tuy n Sông D a – T c ð nh Câu: t ng chi u dài là 10km, chi u r ng trung bình

kh ang 350m.
Cung c p nư c
- Là v n ñ nan gi i nh t ñ i v i huy n C n Gi . Ngu n nư c m t hoàn toàn b
nhi m m n. Nư c ng m trong các gi ng cát ven bi n có tr lư ng khơng đáng k ;
- Ngu n nư c dùng cho sinh ho t hoàn toàn ph thu c vào vi c cung c p t bên
ngoài (nư c máy t

Thành ph , nư c ng m t ð ng Nai);

- Xí nghi p cơng trình giao thơng đơ th huy n hi n đ m nhi m c p nư c b ng xe
b n, xà lan cho hơn 1.100 h dân xã C n Th nh – 6 xã còn l i do các doanh nghi p
và tư nhân cung c p cho t ng c m dân b ng ñư ng ng d n ñ n t ng h ;
- Huy n C n Gi có 26 đi m phân ph i nư c c c b , t ng s dân s d ng thơng qua
thu l i k và đư c hư ng ch ñ bù giá c a nhà nư c: 62.773 ngư i. Năm 2008,
Nhà máy x lý nư c l C n Gi công su t 5.000m3/ngày, ñ t t i p Tr n Hưng ð o,
xã Tam Thơn Hi p chính th c đưa vào s d ng góp ph n gi i quy t nhu c u nư c
sinh ho t c a ngư i dân khu v c này;
-

ð c p nư c cho huy n C n Gi , d án “Xây d ng h th ng c p nư c s ch” do
Sawaco tri n khai hai giai ño n: giai ño n 1 có cơng su t 44.000m3/ngày nh m đáp
ng nhu c u s

d ng nư c cho toàn huy n ñ n năm 2015 v i dân s kho ng
17


150.000 ngư i, giai ño n 2 nâng c p m r ng cơng trình vào kho ng năm 2020 ñ t
công su t 88.000m3/ngày ñáp ng nhu c u s d ng nư c ñ n năm 2025 v i dân s
300.000 ngư i, ñ nh m c s d ng bình qn 120 lít/ngư i/ngày. Ngày 24/4/2011,
d án ñã hoàn thành h th ng ng truy n t i 42km (t D300-D700), hai tr m bơm
tăng áp và phát nư c ñ t ñ u cung c p 6.000m3/ngày, phân ph i cho hai xã Long
Hịa, Bình Khánh và th tr n C n Th nh.
1.2.4.

nh hư ng ñ c trưng c a vùng ðNN ven bi n C n Gi đ n cơng tác qu n
lý CTRSH

Vùng ðNN ven bi n C n Gi v i nh ng đ c đi m đ c trưng có nh hư ng l n đ n
cơng tác qu n lý và x lý CTRSH:
- V i s phân b dân cư phân tán, gi a các p, xã cách xa nhau gây khó khăn thu
gom và v n chuy n CTRSH v bãi x lý chung;
- Kênh r ch ch ng ch t c a vùng ðNN ven bi n C n Gi cũng gây khơng ít tr ng i
trong công tác qu n lý CTRSH mà th c t lâu nay g p nhi u khó khăn, b t c p và
có th nói là th n i;
- Lư ng CTRSH t i vùng nghiên c u th c t khơng l n nên khó có th xây d ng bãi
chôn l p h p v sinh ho c nhà máy x lý do không hi u qu kinh t , khơng kh thi
liên quan đ n h th ng qu n lý CTRSH t i ñây: thu gom, v n chuy n đã r t khó
khăn như đã trình bày và x lý cu i cùng l i cũng khơng kh thi, khơng kinh t .
Rõ ràng đ c ñi m ñ c trưng c a vùng ðNN ven bi n C n Gi

nh hư ng ñáng k đ n

cơng tác qu n lý CTRSH, vì v y nghiên c u c a lu n án s hư ng đ n đ xu t mơ hình
qu n lý và x lý CTRSH thích h p trong đi u ki n ñ c thù ñã nêu.
1.3.

T NG QUAN V H TH NG QU N LÝ CTRSH, CÁC NGHIÊN C U
TRONG VÀ NGỒI NƯ C CĨ LIÊN QUAN

1.3.1. Sơ lư c v h th ng qu n lý CTRSH
M t cách t ng quát v h th ng qu n lý CTRSH bao g m 6 cơng đo n cơ b n:
a. Ngu n phát sinh CTRSH: Ch t th i r n sinh ho t phát sinh t các ngu n khác nhau:
- T khu dân cư: h gia ñình, c m dân cư v i các CTRSH ch y u: th c ph m, gi y
các lo i, plastic, g , th y tinh, lon nhôm, các lo i kim lo i, tro, rác vư n;

18

- T ho t ñ ng d ch v thương m i: c a hàng, nhà hàng v i các lo i CTRSH cũng
tương t như khu dân cư và ch t th i ñ c trưng c a ngành thương m i;
- T các cơng trình xây d ng: có các lo i CTR như: g , thép, bê tơng g ch, th ch cao,
b i,…
- Ho t đ ng d ch v

cơng ích: v sinh đư ng xá, chăm sóc cây xanh, xác đ ng v t;

- Ho t đ ng nơng nghi p v i các CTR: rơm r , rau qu , ch t th i t các cơ s gi t m
gia súc, gia c m,…
a. Qu n lý CTRSH t ngu n: phân lo i CTRSH t ngu n, CTRHC có th tái ch làm
phân compost, các CTRSH khác có th tái ch , tái s d ng s n ph m tái ch .
b. Thu gom: thu gom CTRSH là m t trong các cơng đo n quan tr ng trong qu n lý
CTRSH. ðịi h i ph i có phương ti n phù h p ng v i cơ s h t ng c a khu v c.
T l thu gom thư ng ch ñ t kho ng 60 – 70%.
c. Trung chuy n, v n chuy n CTRSH: CTRSH sau khi thu gom ñư c t p k t t i các
ñi m t p k t, tr m trung chuy n

các v trí thích h p và sau đó, CTRSH ñư c v n

chuy n ñ n bãi chôn l p.
d. Thu h i, tái ch , x lý: CTRHC sau phân lo i có th thu h i và tái ch thành phân
compost b ng quá trình

sinh h c k khí, hi u khí, thi u khí và phân compost đư c

tái s d ng làm phân bón cho cây tr ng. Cịn thành ph n vơ cơ có th tái ch c a
CTRSH như: gi y, ni lông, th y tinh, kim lo i,… ñư c ñưa ñ n cơ s tái ch thành
các s n ph m mang tính thương m i. Ch t th i r n cịn l i đư c đưa đ n bãi chôn

l p.
e. Bãi chôn l p: là khâu cu i cùng trong h th ng qu n lý CTRSH, thư ng áp d ng
bãi chôn l p h p v sinh đ x lý CTRSH cịn l i sau khi ñã qua các công ño n ñã
nêu trên.
1.3.2. T ng quan v các phương pháp x lý CTRSH
Hi n nay, có nhi u phương pháp khác nhau nhưng ph bi n nh t hi n nay là: tái s
d ng các v t li u th i b , ch bi n ch t th i thành phân compost và nh ng v t li u tái

19


sinh khác (nh a tái sinh, gi y tái sinh, kim lo i tái sinh,…), ñ t ch t th i và chôn l p
rác thô

các bãi chôn l p h p v sinh.

M i phương pháp x lý ñ u có nh ng ưu, như c đi m riêng c a nó. Ph n dư i đây đ
c p m t cách t ng quan v các phương pháp thơng d ng đ x lý CTRSH. B ng 1.6
trao ñ i v các phương pháp x lý CTRSH và nh ng ưu như c ñi m c a t ng phương
pháp.
B ng 1-6. Các phương pháp x lý CTRSH
Phương pháp x lý
1. Phương pháp ñ t

ðánh giá nh n xét

Ưu ñi m:
- Kh năng thiêu h y t t v i nhi u lo i
o
ð t nhi t ñ 1000 C v i nhiên li u ga CTR khác nhau;

- Th tích CTR có th gi m đ n 75-95%;
ho c d u trong lị đ t;
- Có kh năng thu h i năng lư ng.
1.2. Phương pháp ñ t có thu năng lư ng Như c đi m:
- Q trình đ t x y ra trong 2 bu ng đ t: - Chi phí đ u tư, chi phí v n hành cao;
sơ c p và th c p;
- C n có ngun liêu thích h p;
- Hơi nóng thu đư c chuy n qua lị hơi - V n hành lị đ t ph c t p, ñòi h i k
thu t cao;
t n d ng nhi t.
- Kh năng phát sinh Dioxin.

1.1. Phương pháp ñ t truy n th ng

Nhìn chung trong đi u ki n Vi t Nam,
phương pháp đ t chưa thích h p do:
- Thành ph n h u cơ trong CTRSH l n,
ñ m cao (60-70%), nhi t tr th p;
- V n đ u tư q l n.
2. Phương pháp chơn l p
2.1. Phương pháp chơn l p v sinh

Ưu đi m:

Bãi chơn l p h p v sinh đư c khuy n
cáo s d ng v i các qui trình v n hành
h p lý và mang tính k thu t cao: dàn trãi
đ u CTR t i bãi chơn l p, có l p ch ng
th m, có h th ng thu nư c r rác, thu khí
đ cơng trình x tránh gây ơ nhi m đ i

v i mơi trư ng và an tồn s c kh e c a
con ngư i.

- Là phương pháp s d ng r ng rãi trong
và ngồi nư c;
- Chi phí đ u tư th p, khía c nh mơi
trư ng ch p nh n ñư c;
- K thu t ñơn gi n, linh đ ng d v n
hành;
- Có kh năng thu h i năng lư ng.
Như c ñi m:
- Chi m di n tích m t b ng l n;
- Các l p ch ng th m b o v ngu n nư c;

20


- Phát sinh nư c r rác khó x lý và t n
kém.
3. Phương pháp sinh h c s n xu t
phân Compost

Ưu đi m:
- T o nên khí sinh v t - là ngu n nhiên
- Th c hi n trong đi u ki n khơng có oxy li u;
v i s tham gia c a vi sinh v t (VSV) - Bùn th i ch a nhi u ch t ñ m – ngu n
phân dinh dư ng cho cây tr ng.
k khí
Như c đi m:
- Chi phí ñ u tư l n

- Th i gian k khí lâu: 6-12 tháng;
- Gây mùi hôi th i trong quá trình phân
h y k khí;
- Ch áp d ng cho qui mô l n (> 150
t n/ngày).
3.1. Phương pháp sinh h c

k khí

Trong đi u ki n Vi t Nam q trình
khí chưa đư c áp d ng r ng rãi

k

3.2. Phương pháp sinh h c hi u khí
Ưu đi m:
- Q trình x y ra trong đi u ki n có oxy - ðư c áp d ng r ng rãi Vi t nam cũng
(ñư c cung c p nhân t o);
như các nư c;
- VSV tham gia ch y u g m: vi khu n, - T o ch t mùn n ñ nh sinh h c – phân
x khu n, n m
Compost an toàn trong s d ng.
Như c đi m:
- Chi phí đ u tư cao;
- Phân Compost chưa thành s n ph m
thương m i ph bi n r ng rãi so v i
phân bón hoá h c;
- T n kém nhi u năng lư ng.
3.3 Phương pháp sinh h c thi u khí
Ưu đi m:

- Th c ch t q trình thi u khí là hi u - Thích h p qui mơ nh
các c ng đ ng
khí nhưng ít Oxy. Vi c c p khí x y ra dân cư phân tán, c m dân cư nh ;
b ng con ñư ng t nhiên
- Vi c cung c p oxy b ng ñư ng t
nhiên;
- Không t n năng lư ng, qu n lý v n
hành ñơn gi n;
- Thu ñư c phân h u cơ làm phân bón
cho cây tr ng, c i t o ñ t.
Như c ñi m:
- S phân b nhi t thư ng khơng đ u
trong đ ng .
Ưu ñi m:
4. Phương pháp tái ch CTRSH
Tái ch CTRSH có th tái ch đư c: gi y, - Gi m thi u lư ng CTR cho x lý cu i
nh a, th y tinh, kim lo i,… v i nh ng
cùng
21


cơng ngh tái ch tương ng thích h p

- Tái s d ng s n ph m tái ch mang
tính ch t thương m i
Như c đi m:
- Có kh năng sinh ra ô nhi m th c p

5. S n xu t khí sinh h c
Khí sinh h c th c ch t là s n ph m c a

q trình phân h y sinh h c k khí.
Thành ph n ch y u c a khí sinh h c là
CH4: 55 – 65% và CO2: 35 – 45%. Có th
thu h i năng lư ng t khí sinh h c

Ưu ñi m:
- Thu h i năng lư ng
- Gi m thi u khí nhà kính
Như c đi m:
- Th i gian phân h y sinh h c k khí
tương đ i lâu
- K thu t thu h i khí sinh h c khá ph c
t p

Nhìn chung phương pháp nhi t phân đ i
6. Q trình nhi t phân
Là phương pháp x lý CTR hoàn toàn v i CTR ít đư c s d ng trong th c t do
khơng có oxy
cơng ngh ph c t p
Ưu đi m:
7. Khí hóa CTR
Là q trình đ t h p ph n CTR v i lư ng - Có th ng d ng khí nhiên li u trong
oxy ít hơn lư ng ….. đ t o thành các khí
n i hơi, ñ ng cơ ñ t trong,…
cháy ñư c như: CO, H2, hydrocarbon no, - Có th t đ ng hóa ho t đ ng liên t c
hay t ng m
ch y u là metan
Như c đi m:
- Khơng thích h p v i qui mô nh
- Công ngh tương ñ i ph c t p

Ngu n: T ng h p t nhi u ngu n tài li u, [16][17]

1.3.3. T ng quan v các nghiên c u qu n lý và x lý CTRSH
Có r t ít các nghiên c u, các tài li u, các bài báo khoa h c liên quan ñ n qu n lý và x
lý CTRSH t i các vùng ðNN ven bi n

nư c ngồi cũng như

trong nư c do tính

ch t đ c thù c a vùng nh y c m này. Do v y trong ph n t ng quan này m c dù nghiên
c u sinh có r t nhi u c g ng tìm tịi,… nhưng cũng ch nêu lên đư c m t s cơng
trình áp d ng th c t mang tính trình di n hơn là ý nghĩa khoa h c.
1.3.3.1. Các cơng trình áp d ng th c t ngồi nư c
Các cơng trình nghiên c u và nh t là nghiên c u ng d ng các công ngh x lý phân
h y TPHC trong CTRSH ñư c s quan tâm r ng rãi t i nhi u nư c trên th gi i v i
quy mơ khác nhau b i có nh ng l i ích to l n v kinh t – xã h i và môi trư ng. S n
ph m thu đư c c a q trình phân h y TPHC th c ch t là phân Compost (hay phân

22


h u cơ) có th giúp c i thi n các đ c tính cơ lý c a đ t, duy trì đ

m và pH c a đ t, là

ngu n d tr nitơ như ngu n phân bón cho cây tr ng,…
M t s cơng trình nghiên c u ng d ng công ngh phân h y TPHC thành phân bón
quy mơ nh

m t s nư c và trong nư c ñư c gi i thi u

b ng 1.7.

B ng 1-7. M t s cơng trình x lý CTRSH qui mơ nh
QUI MƠ
H gia đình

NƯ C
Bangladesh

nư c ngồi

THƠNG TIN CHUNG
- Do t ch c Waste Concern tài
tr ;
- Thùng “dã chi n” v t li u
r và d tìm;
- Phương pháp
nhiên;
- Th i gian

hi u khí t

30–40 ngày;

- S n ph m thu đư c làm phân
bón.
C m dân cư

Bangladesh

-

đ ng hi u khí có đ o tr n
và khơng đ o tr n;

- Phương pháp
tr n th cơng;

hi u khí đ o

- S d ng ch ph m EM kh
mùi và tăng t c ñ phân h y;
- Th i gian : 45 ngày;
- Phân thu ñư c, sàng l c đóng
bao.
Khu dân cư

Trung Qu c

- Thi t b
kín (ph n l n là
h m ) b sung VSV, th i
khí;
- Th i gian 10-12 ngày sau
đó chín 15-20 ngày; nhi t
ñ
(30-40oC);
- Sàng l c l y thành ph n h u

cơ, pha tr n b sung N,P,K;
- ðóng bao.

23


Qui mơ nh

- Q trình phân h y CTRSH
v i s tham gia c a trùn;

M

- Mơ hình đơn gi n:
L x B x h = 3 x 1,2 1,5m
Rác h u cơ
và giun
H th ng sàng
l c phân rác

Rác ñã
thành phân

- CTRSH: rau, c i, các lo i c ,
th c ph m th a;
- Có h th ng thơng thống t
nhiên, thi t b đi u ch nh
nhi t đ , đ m
- Phân bón thu đư c khơng
mùi, màu nâu đen đư c s

d ng bón c , hoa t i ch .

Ngu n: T ng h p t nhi u ngu n tài li u

1.3.3.2. M t s cơng ngh áp d ng đ phân h y các CTRHC và m t s đ tài NCKH
có liên quan trong nư c
Cơng ngh áp d ng
Q trình phân h y TPHC trong CTRSH thành phân compost quy mơ nh
nư c đư c quan tâm nhi u trong nh ng năm g n ñây và ñư c tri n khai thí đi m

trong
m t

s nơi thơng qua các d án tài tr khác nhau. B ng 1.8 gi i thi u m t s công ngh x
lý CTRSH trong nư c.
B ng 1-8. M t s công ngh x lý CTRSH quy mô nh trong nư c
Qui mô
Qui mô nh
(20-30 t n/ngày)

ðơn v th c hi n/nhà máy
Công ty tâm Sinh Nghĩa

Thông tin chung
- Công ngh CD-Waste qu n
lý thu gom và t p k t rác
có đ nh hư ng;
- Công ngh phân lo i tách
ph n khơng s d ng đưa
vào đ t thu nhi t

- Ch t th i ch t d o bán cho
cơ s tái ch
- Ch t th i vô cơ san l p
- Thành ph n h u cơ s n
xu t phân bón b ng các
phương pháp nóng và
chín CDW.
24


Qui mơ c m gia đình
(8 t n/ngày)

Qui mơ nh
(5 t n/ngày)

Qui mơ trung bình
(100-120 t n/ngày)

Qui mơ 140 t n/ngày

Qui mô 200 t n/ngày

Qui mô 150 t n/ngày

Công ty CP sinh h c mơi - Cơng ngh k khí k t h p
trư ng MêKơng
hi u khí cư ng b c (Cơng
ngh FBT-7/14)
k khí hi u khí cư ng

b c 7 ngày;
- Phân compost thu ñư c ti p
t c chín 14 ngày;
- Ph i tr n N, P, K, vi lư ng
thành phân bón.
Nhà máy Lai Vung-ð ng - ng d ng quá trình hi u
Tháp do Vi n Mơi trư ng
khí trong b ch a;
và Tài ngun ðHQG
- S n ph m: phân bón h u
TP.HCM th c hi n
cơ;
- Tuy nhiên hi n t i không
làm vi c do khơng đ chi
phí v n hành.
Nhà máy x lý CTR Bà
- Cơng ngh
hi u khí trong
R a-Vũng Tàu
h m và chín 20 ngày;
- Có h th ng c p khí nhân
t o;
- Ho t đ ng khơng hi u qu
do nhi u thi t b hư h ng,
thi u kinh phí v n hành,…
Nhà máy x lý rác C u
- Cơng ngh
hi u khí 20
Di n (Hà N i)
ngày và chín 28 ngày ;

- Các cơng đo n ñư c ñi u
khi n t ñ ng nhưng ch
ho t đ ng 10,3% cơng su t
do rác chưa phân lo i;
- S n lư ng d ki n 37
t n/ngày.
Nhà máy x lý CTR
- Công ngh trong nư c
ðơng Vinh – Ngh An
Seraphin;
- Q trình hi u khí trang
thi t b VC-Seraphin;
- Quá trình phân lo i k t h p
th cơng và cơ khí.
Nhà máy rác Th y
- Cơng ngh
hi u khí trong
Phương (Hu ) áp d ng
h m ch a bê tông;
Công ngh An Sinh –
- Cơng ngh n i hóa 100%,
ASC
cơ khí hóa cao;
- Nhà máy áp d ng phân
tách k nên x lý tri t đ ,
t l chơn l p dư i 10%;
- Tiêu t n nhi u năng lư ng
cho c p khí và h th ng
25