Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
“Phân tích và dự báo cầu về sản phẩm máy
lọc nước tinh khiết RO của công ty cổ phần
Công nghệ cấp thoát nước và môi trường trên
địa bàn Hà Nội đến năm 2015”
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
1
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Sự suy giảm nền kinh tế ở Việt Nam do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới
có ảnh hưởng rất lớn tới các chủ thể đang hoạt động. Chi phí đầu vào tăng, đẩy giá cả lên
cao, nhu cầu của người dân giảm sút làm cho lợi nhuận của các doanh nghiệp giảm mạnh, và
công ty CP Công nghệ cấp thoát nước & môi trường (PTECH) cũng không nằm ngoài ảnh
hưởng đó. Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới đã ảnh hưởng mạnh tới nhu
cầu tiêu dùng của người dân. Làm giảm nhu cầu tiêu dùng hàng hóa nói chung và nhu cầu
đối với mặt hàng máy lọc nước tinh khiết RO nói riêng. Vì vậy, để đạt được mục tiêu tối đa
hóa lợi nhuận, tối đa hóa doanh thu, yêu cầu đặt ra đối với mỗi doanh nghiệp (DN) là phải
đẩy mạnh hơn nữa việc phân tích và dự báo cầu đối với sản phẩm của mình. Từ đó, các DN
có thể đề ra những chiến lược kinh doanh tối ưu, những giải pháp hiệu quả để khai thác tối
đa cầu thị trường về sản phẩm của công ty mình, đồng thời chủ động hơn trong kinh doanh.
Sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO là một trong những sản phẩm chủ lực của công
ty PTECH. Đây là một sản phẩm thiết yếu đối với đời sống của người dân và ngày càng trở
nên cần thiết hơn khi nguồn nước sinh hoạt của người dân Hà thành đang ngày càng bị ô
nhiễm nghiêm trọng do sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp và quá trình đô thị
hóa
Qua quá trình thực tập, tôi nhận thấy Công ty PTECH được thành lập từ năm 2005, có
thể coi là một DN còn rất non trẻ, lại vừa phải đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế thế
giới, để có thể cạnh tranh và đứng vững trên thị trường thì việc phân tích và dự báo cầu đối
với sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO (sản phẩm chủ lực của công ty) là một việc làm
hết sức cần thiết trong thời gian này, khi đất nước và thế giới bắt đầu bước qua cuộc khủng
hoảng. Như vậy, phải khẳng định đề tài “Phân tích và dự báo cầu về sản phẩm máy lọc
nước tinh khiết RO của công ty cổ phần Công nghệ cấp thoát nước và môi trường trên địa
bàn Hà Nội đến năm 2015” là một đề tài mang tính cấp thiết cao và thực sự cần thiết đối với
công ty.
1.2. Xác lập và tuyên bố đề tài
Sau quá trình thực tập tại công ty CP Công nghệ cấp thoát nước và môi trường
(PTECH), tôi nhận thấy nhu cầu về sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của người dân
ngày càng tăng. Đây là một mặt hàng đầy tiềm năng và đang được công ty PTECH rất chú
trọng và quan tâm. Do vậy, thông qua đề tài tốt nghiệp tôi mong muốn trước hết là tìm ra
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
2
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
những khó khăn trong công tác phân tích cầu về mặt hàng máy lọc nước trong thời gian qua
và sau đó là đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm đẩy mạnh tiêu thụ mặt hàng máy lọc nước RO
của công ty trong thời gian tới.
Để thực hiện được đề tài đó, chúng ta cần phải trả lời được các câu hỏi sau:
- Những yếu tố nào tác động đến cầu về mặt hàng máy lọc nước RO của công ty
PTECH?
- Nhu cầu về mặt hàng máy lọc nước RO của công ty PTECH trên địa bàn Hà Nội là
bao nhiêu?
- Giải pháp nào có thể đẩy mạnh tiêu thụ mặt hàng máy lọc nước RO của công ty
PTECH trên địa bàn Hà Nội?
1.3. Các nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào, khách hàng luôn là đối tượng được quan tâm
hàng đầu, bởi chính họ là nhân tố tác động trực tiếp đến sản lượng tiêu thụ của các doanh
nghiệp, quyết định doanh thu, lợi nhuận của họ. Việc phân tích cầu có ý nghĩa rất quan
trọng, thông qua công tác này, doanh nghiệp sẽ nắm được nhu cầu của người tiêu dùng đối
với sản phẩm của mình. Từ đó, các DN có thể đề ra những chiến lược kinh doanh tối ưu,
những giải pháp hiệu quả để khai thác tối đa cầu thị trường về sản phẩm của công ty mình,
đồng thời chủ động hơn trong kinh doanh, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế của Việt
Nam như hiện nay. Nhận thức được sự cần thiết đó, đã có nhiều đề tài nghiên cứu về vấn đề
này như:
Chuyên đề tốt nghiệp “Phân tích và dự báo cầu về mặt hàng điện thoại di động tại thị
trường Hà Nội của công ty TNHH thương mại và dịch vụ Viễn Thông Nam đến năm 2015”
tác giả Nguyễn Thị Nga lớp 41F1 trường Đại học Thương Mại đã nêu được các lý luận về
cầu, ước lượng và dự báo cầu; sử dụng phần mềm SPSS để phân tích các số liệu sơ cấp về
mặt hàng điện thoại di động của công ty TNHH thương mại và dịch vụ Viễn Thông Nam.
Tuy nhiên đề tài chưa sử dụng được phần mềm EVIEW để ước lượng lượng sản phẩm trong
các năm gần đây, phần giải pháp mới chỉ nêu được các giải pháp để đẩy mạnh công tác phân
tích và dự báo cầu, chưa nêu được giải pháp để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của công ty
Chuyên đề tốt nghiệp “ Phân tích và dự báo cầu về mặt hàng thiết bị trường học trên
địa bàn tỉnh Hải Dương đến năm 2015 của công ty CPTM Phú Xuyên”, tác giả Nguyễn
Thắng Phong lớp 41F1 trường Đại học Thương Mại đã nêu được các lý luận về cầu, ước
lượng và dự báo cầu; Sử dụng phần mềm kinh tế lượng để phân tích và dự báo các số liệu sơ
cấp, thứ cấp. Tuy nhiên phần giải pháp đưa ra không rõ ràng, các ý chồng chéo với nhau.
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
3
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Luận văn tốt nghiệp “Phân tích và dự báo cầu về mặt hàng sữa của công ty TNHH
Thương Mại FCM trên địa bàn Hà Nội đến năm 2010”, tác giả Nguyễn Thị Lệ, lớp 41F6,
trường Đại học Thương Mại đã nêu được các lý luận về cầu, phân tích và dự báo cầu, vai trò
của phân tích và dự báo đối với doanh nghiệp; Sử dụng được các phần mềm kinh tế lượng để
phân tích và ước lượng, dự báo nhưng ở phần giải pháp mới chỉ nêu được các giải pháp đối
với doanh nghiệp, chưa có kiến nghị đưa ra đối với ngành và nhà nước.
Luận văn tốt nghiệp “Phân tích và dự báo cầu về sản phẩm sắt thép xây dựng tại Công
ty cổ phần xây dựng công trình và đầu tư 120 đến năm 2015” của tác giả Vương Hải Yến
nêu được các lý luận về cầu, phân tích và ước lượng cầu…; Sử dụng được các phần mềm
kinh tế để phân tích, ước lượng cầu đối với mặt hàng thép xây dựng. Tuy nhiên chưa làm nổi
bật được vai trò của việc phân tích và dự báo cầu đối với doanh nghiệp.
Nhận thấy những điểm yếu của các đề tài trên, và để giải quyết vấn đề đó em đã quyết
định chọn đề tài “Phân tích và dự báo cầu về sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của
công ty cổ phần Công nghệ cấp thoát nước và môi trường trên địa bàn Hà Nội đến năm
2015.” Đây là một đề tài mới, được thực hiện dưới sự kế thừa và vận dụng những thành tựu
của các nghiên cứu trước đó, đồng thời cũng có hướng đi riêng, phù hợp với nội dung và mặt
hàng nghiên cứu.
1.4. Các mục tiêu nghiên cứu
1.4.1. Mục tiêu về lý luận
- Hệ thống lại cơ sở lý luận về cầu, cầu cá nhân, cầu thị trường và các nhân tố ảnh
hưởng tới cầu như giá cả của bản thân hàng hóa, thu nhập của người dân, thị hiếu, ….
- Nêu rõ hơn về phân tích và dự báo cầu. Từ đó cho thấy phân tích và dự báo cầu mang
tính tất yếu.
1.4.2. Mục tiêu thực tiễn
- Đánh giá thực trạng tình hình phát triển của công ty, phân tích định lượng các yếu tố
tác động tới cầu về mặt hàng máy lọc nước RO trên địa bàn Hà Nội. Những thành tựu đạt
được cùng hạn chế của công tác phân tích và dự báo cầu của công ty trong thời gian qua.
- Đưa ra được các kết luận mới và thực tế thông qua quá trình phân tích cầu về sản
phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của công ty. Từ đó dự báo lượng cầu về sản phẩm này đến
năm 2015 và kiến nghị một số giải pháp thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ sản phẩm máy lọc nước
tinh khiết RO của công ty trên địa bàn Hà Nội.
1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
4
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
1.5.1. Đối tượng nghiên cứu: Sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO công nghệ USA, sản
phẩm thế mạnh của công ty cổ phần công nghệ cấp thoát nước và môi trường
1.5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Do hạn chế về mặt thời gian và trong khuôn khổ của một
chuyên đề tốt nghiệp, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu công tác phân tích và dự báo cầu thị
trường khu vực Hà Nội đối với mặt hàng máy lọc nước RO công nghệ USA của công ty CP
công nghệ cấp thoát nước và môi trường.
- Phạm vi thời gian: Đề tài giới hạn nghiên cứu từ tháng quý IV/2006 đến quý IV/2009
1.6. Nguồn số liệu nghiên cứu
- Nguồn số liệu sơ cấp: Thông tin sơ cấp được thu thập qua phiếu điều tra, phỏng vấn
về nhu cầu của khách hàng đối với máy lọc nước RO của công ty CP công nghệ cấp thoát
nước và môi trường.
- Nguồn số liệu thứ cấp được thu thập từ:
+) Các số liệu thu thập được tại các phòng ban trong quá trình thực tập tại công ty…Cụ
thể: Phòng kinh doanh, phòng kế toán của công ty CP công nghệ cấp thoát nước và môi
trường.
+) Tổng cục thống kê
+) Sách, báo, các bài viết trên mạng, các công trình đã được công bố.
1.7. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được thực hiện dựa trên sự kết hợp của nhiều phương pháp như:
+) Phương pháp đồ thị hóa
+) Phương pháp điều tra chọn mẫu
+) Phương pháp phân tích kinh tế lượng
+) Phương pháp tổng hợp số liệu sơ cấp thông qua phiếu điều tra, phỏng vấn
+) Phương pháp dự báo cầu theo dãy số thời gian
1.8. Kết cấu của chuyên đề
Ngoài phần mục lục, lời cảm ơn, lời cam kết, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục
bảng biểu, danh mục sơ đồ hình vẽ, danh mục từ viết tắt và các phụ lục, chuyên đề được chia
làm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu và đánh giá thực trạng cầu về máy lọc nước RO của
công ty CP CN Cấp thoát nước và môi trường trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2006-2009
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
5
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Chương 3: Phương hướng và các giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ máy lọc nước RO của công ty
CP CN Cấp thoát nước và môi trường tại Hà Nội đến 2015
1.9. Một số khái niệm và phân định nội dung của vấn đề nghiên cứu
1.9.1. Một số khái niệm cơ bản về cầu
(1)Khái niệm cầu
Khái niệm cầu: “ Cầu là số lượng hàng hóa hay dịch vụ mà người mua có khả năng
và sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định (tất cả các yếu tố
khác không đổi)”. ( Tài liệu số 1 trang 39)
Cầu khác với nhu cầu. Nhu cầu là những mong muốn và nguyện vọng vô hạn của con
người.
Cầu khác với lượng cầu. Lượng cầu là lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người mua sẵn
sàng mua hoặc có khả năng mua ở mức giá đã cho trong một thời gian nhất định. Như vậy,
cầu là tập hợp của các lượng cầu ở các mức giá khác nhau.
Phương trình hàm cầu: Xét hàm cầu giản đơn chỉ có sự biến đổi của lượng cầu theo
giá (các yếu tố khác không đổi)
Khi đó, hàm cầu có dạng: Q
D
= a - bP
Trong đó: a: là hệ số chặn có ý nghĩa là nếu giá hàng hóa này bằng không (P= 0) thì lượng
cầu sẽ đạt lớn nhất là a đơn vị hàng hóa.
b: là hệ số góc, phản ánh nếu P tăng (giảm) một đơn vị thì Q sẽ giảm (tăng) b
đơn vị hàng hóa.
Đồ thị 1.1 Đường cầu, sự vận động dọc theo đường cầu và dịch chuyển của đường cầu
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
Q
2
Q
1
Q
P
2
P
1
B
A
D
2
P
D
1
6
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Luật cầu: Luật cầu được phát biểu là “ Số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được cầu
trong khoảng thời gian đã cho tăng lên khi giá của hàng hóa hoặc dịch vụ giảm xuống (tất cả
các yếu tố khác không đổi)”. ( Tài liệu số 1 trang 42)
Như vậy, khi giá của một hàng hóa tăng cao sẽ dẫn đến lượng cầu về hàng hóa đó
giảm. Điều này được giải thích là vì mỗi hàng hóa có thể được thay thế bởi các hàng hóa
khác. Khi giá của hàng hóa nào đó cao lên người ta sẽ tìm mua các hàng hóa thay thể khác
để sử dụng.
Cầu cá nhân: Cầu cá nhân là lượng hàng hóa hay dịch vụ mà từng cá nhân riêng lẻ
có khả năn.g mua và sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định
(các yếu tố khác không đổi).
Cầu thị trường: Cầu thị trường là tổng số lượng hàng hóa mà người mua muốn mua
và có khả năng mua tại các mức giá khác nhau (các yếu tố khác không đổi).
(2) Các yếu tố tác động tới cầu
Yếu tố giá cả của bản thân hàng hóa
Tác động từ yếu tố giá cả của bản thân hàng hóa thể hiện rất rõ qua luật cầu. Do giá
của hàng hóa tăng lên, với hạn chế về ngân sách, để tối đa hóa lợi ích của mình, người tiêu
dùng sẽ cân nhắc lựa chọn mức tiêu dùng tối ưu mới là giảm tiêu dùng hàng hóa đó, tăng
tiêu dùng hàng hóa khác.
Yếu tố ngoài bản thân giá cả hàng hóa
- Thu nhập của người dân (M)
Thu nhập là một yếu tố quan trọng xác định cầu. Thu nhập ảnh hưởng trực tiếp đến khả
năng mua của người tiêu dùng. Khi thu nhập tăng lên thì người tiêu dùng cầu nhiều hàng hóa
hơn và ngược lại. Những hàng hóa có cầu tăng lên khi thu nhập tăng được gọi là hàng hóa
thông thường. Còn các hàng hóa mà cầu giảm đi khi thu nhập tăng được gọi là hàng thứ cấp.
- Giá cả của hàng hóa liên quan (P
R
)
Cầu đối với hàng hóa không chỉ phụ thuộc vào giá của bản thân hàng hóa. Nó còn phụ
thuộc vào giá của hàng hóa liên quan. Các hàng hóa liên quan này chia làm hai loại là hàng
hóa thay thế và hàng hóa bổ sung. Khi giá của hàng hóa bổ sung cho hàng hóa đó trong tiêu
dùng tăng, sẽ làm cho cầu về hàng hóa đó giảm, đường cầu dịch chuyển sang trái và ngược
lại. Khi giá của hàng hóa thay thế cho hàng hóa đó trong tiêu dùng tăng, làm cho cầu về
hàng hóa đó tăng lên, đường cầu dịch chuyển sang phải.
- Quy mô thị trường (N)
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
7
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Quy mô thị trường được hiểu là số lượng người tiêu dùng hàng hóa hay dịch vụ trên thị
trường. Khi quy mô thị trường tăng lên làm cho cầu thị trường về hàng hóa, dịch vụ tăng lên.
Do đó, khi số lượng người mua một loại hàng hóa tăng lên làm cho lượng cầu thị trường ở
mỗi mức giá cũng tăng. Do cầu thị trường tăng làm cho đường cầu dịch chuyển sang
phải.
- Thị hiếu của người tiêu dùng (T)
Thị hiếu có ảnh hưởng lớn đến cầu của người tiêu dùng; thị hiếu là sở thích hay sự ưu
tiên của người tiêu dùng đối với hàng hóa hoặc dịch vụ. Ví dụ, người tiêu dùng ở Việt Nam
chưa quen với máy lọc nước, do vậy cầu với máy lọc nước còn thấp.
- Sự kỳ vọng của người tiêu dùng (E)
Cầu đối với hàng hóa hoặc dịch vụ sẽ thay đổi phụ thuộc vào các kỳ vọng (sự mong
đợi) của người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng hy vọng rằng giá cả của hàng hóa nào đó sẽ
giảm xuống trong tương lai thì cầu hiện tại đối với hàng hóa của họ sẽ giảm xuống và ngược
lại…Các kỳ vọng có thể về thu nhập, thị hiếu, số lượng người tiêu dùng đều tác động đến
cầu đối với hàng hóa.
- Các yếu tố khác: Ngoài những nhân tố chủ yếu trên còn có rất nhiều yếu tố khác có
vai trò thứ yếu tác động tới cầu về một loại hàng hóa dịch vụ như thiên tai, chính sách
của chính phủ,chất lượng các dịch vụ sau bán của công ty…
Tất cả các nhân tố ngoài giá kể trên đều ảnh hưởng đến cầu ở các mức độ khác nhau.
Tuy nhiên, có một điểm chung duy nhất là các yếu tố ngoài giá đều làm đường cầu dịch
chuyển sang bên trái hoặc sang bên phải.
(3) Độ co dãn của cầu
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
Q
1
D
1
D
0
D
1
Q
1
Q
0
P
0
Đồ thị 1.3: Đường cầu dịch sang trái
P
0
D
0
P
0
0
Q
o
P
Q
Q
8
Đồ thị 1.2: Đường cầu dịch sang phải
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Độ co dãn của cầu là một chỉ tiêu phản ánh phần trăm thay đổi của lượng cầu khi các
nhân tố (giá của hàng hóa đó, thu nhập, giá của hàng hóa liên quan) thay đổi 1% ( các nhân
tố khác không đổi).
Công thức tính độ co dãn của cầu theo giá:
=
Trong đó: là phần trăm thay đổi của lượng cầu.
là phần trăm thay đổi của giá hàng hóa đó.
Nghiên cứu độ co dãn của cầu, đặc biệt là dộ co dãn của cầu theo giá là rất quan trọng.
Vì nó là cơ sở cho việc định giá của một DN. Khi DN có độ lớn > 1, muốn tối đa hóa
doanh thu cần phải giảm giá hàng bán và ngược lại. Vì điểm tối đa hóa doanh thu chính là
điểm mà tại đó = 1.
(4) Hàm cầu và đường cầu
Hàm cầu tổng quát :
Q
X t
D
=
f (P
X, t
, M
t
, P
R, t
, N, T, E)
Trong đó:
Q
X
D
t
: Lượng cầu đối với hàng hóa X trong thời
gian t.
P
X, t
: Giá hàng hoá X trong thời gian t
M
t
: Thu nhập của người TD trong thời gian t
P
R, t
: Giá của các HH có liên quan trong thời
gian t
N: Dân số (hay số người tiêu dùng)
T: Thị hiếu (sở thích) của người tiêu dùng
E: Các kỳ vọng
Đường cầu
Đường cầu là một đường mô tả hàng hóa hay dịch vụ mà người mua mong muốn và có
khả năng mua. Nó là tập hợp tất cả các điểm phản ánh mối quan hệ giữa giá cả hàng hóa và
lượng cầu tại mức giá nhất định.
Đồ thị 1.4. Đồ thị đường cầu về máy lọc nước tinh khiết RO
Qua đồ thị (1.4)có thể thấy, đường cầu về máy lọc nước tinh khiết RO là một đường có
độ dốc âm. Cầu về máy lọc nước tinh khiết RO được thể hiện trên đồ thị là toàn bộ đường
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
O
P
2
P
1
D
Q
2
Q
1
B
A
Q
P
Đường cầu máy lọc nước
tinh khiết RO
9
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
cầu, còn lượng cầu về máy lọc nước tinh khiết RO được phản ánh qua 1 điểm cụ thể trên
đường cầu như điểm A với lượng cầu là Q
1
chiếc, điểm B là Q
2
chiếc.
Xây dựng đường cầu cá nhân và cầu thị trường
- Xây dựng đường cầu cá nhân
Đường cầu cá nhân là một đường cầu có độ dốc âm gồm tập hợp tất cả các điểm tiêu
dùng tối ưu của cá nhân đó đối với một loại hàng hóa hay dịch vụ nhất định.
Đường cầu của các cá nhân khác nhau là khác nhau. Ví dụ, cầu về máy lọc nước RO
của hai cá nhân X, Y là khác nhau. Tại cùng một mức giá P của máy lọc nước RO, cá nhân
X tiêu dùng tại mức tiêu dùng tối ưu là Q
X
sản phẩm, cá nhân Y lại tiêu dùng tại mức tiêu
dùng tối ưu là Q
Y
sản phẩm (Q
X
> Q
Y
)
Đồ thị 1.5. Đường cầu về máy lọc nước RO của hai cá nhân X, Y
- Đường cầu thị trường. Cầu thị trường đối với một loại hàng hóa hay dịch vụ nào đó,
có thể được thực hiện theo nguyên tắc “cộng ngang” các đường cầu cá nhân
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
Q
X
Q
Y
P
O
B
D
Y
D
X
A
Q
P
10
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Đồ thị 1.6. Đường cầu về máy lọc nước tinh khiết RO
1.9.2. Phân tích cầu
Khái niệm phân tích cầu
Phân tích cầu là việc nghiên cứu mối quan hệ phụ thuộc của lượng cầu với một hay
nhiều biến khác nhằm phục vụ cho việc ước lượng và dự báo giá trị trung bình của lượng
cầu với các giá trị đã biết của biến độc lập.
Vai trò của phân tích cầu
Phân tích cầu có vai trò rất quan trọng và là một giai đoạn không thể thiếu của quá
trình nghiên cứu cầu. Chính những số liệu tài liệu, những tổng hợp và kết luận của phân tích
cầu là cơ sở tin cậy để dự báo cầu, đáp ứng được yêu cầu để ra của DN. Thông qua phân tích
cầu, DN có thể thấy rõ ràng hơn đâu là nhân tố có ảnh hưởng mạnh mẽ tới cầu.
Các phương pháp phân tích cầu
Phương pháp phân tích cầu theo thời gian, việc phân tích cầu theo thời gian sẽ chỉ ra
biến động của cầu theo biến số thời gian. Chính nhờ phương pháp này DN có thể có được
những điều chỉnh kịp thời.
Phân tích chi tiết, mọi kết quả phân tích cầu có thể được chi tiết theo nhiều hướng khác
nhau. Ví dụ như cầu được chi tiết theo thời gian, những kết quả phân tích sẽ khác nhau ở các
giai đoạn, thời điểm khác nhau.
Phân tích so sánh là việc đối chiếu các chỉ tiêu hiện tượng kinh tế đã được lượng hóa
có cùng một nội dung, tính chất tương tự để xác định độ biến động của cầu phụ thuộc vào
mức độ biến động của các chỉ tiêu.
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
D
TT
Q
X2
Q
X1
Q
Y1
Q
TT1
Q
TT2
P
1
O
B
D
Y
P
2
D
X
Q
Y2
A
Q
P
Đường cầu
thị trường
11
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Phân tích hồi quy chỉ ra sự phụ thuộc của cầu về một mặt hàng vào các biến số độc lập
theo một mô hình hồi quy.
Ngoài ra, phân tích cầu còn sử dụng đến phương pháp đồ thị, phân tổ thống kê…
1.9.3. Ước lượng và dự báo cầu.
Khái niệm về ước lượng và dự báo cầu
Ước lượng cầu là sự lượng hóa các mối quan hệ của cầu với các nhân tố ảnh hưởng đến
cầu, dựa trên số liệu thu thập được và những kết quả của phân tích cầu. Những số liệu thu
thập được là yếu tố rất cần cho ước lượng, còn những kết luận của phân tích cầu là căn cứ
quan trọng để kiểm định tính đúng đắn của hàm cầu ước lượng.
Dự báo cầu là giai đoạn cuối cùng trong quá trình nghiên cứu cầu, là việc tính toán cầu
trong tương lai dựa vào những giả thiết nhất định về xu hướng vận động biến đổi của cầu.
Một số phương pháp ước lượng và dự báo cầu
- Các phương pháp ước lượng cầu
+) Phương pháp bình phương nhỏ nhất (OLS)
+)Phương pháp điều tra nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng
+) Phương pháp thử nghiệm
- Các phương pháp dự báo cầu
+) Dự báo cầu bằng phương pháp định tính. Phương pháp này chủ yếu thông qua điều
tra thăm dò ý kiến. Nó được sử dụng để dự đoán ngắn hạn khi không có các số liệu định
lượng. Ngoài ra, kết quả dự đoán của phương pháp này có thể bổ sung cho các dự đoán định
lượng trước những thay đổi trong thị hiếu người tiêu dùng và kỳ vọng doanh nghiệp trong
các điều kiện kinh tế tương lai.
+) Dự báo cầu bằng phương pháp định lượng
Dự báo cầu bằng phương pháp ngoại suy (chuỗi thời gian)
Dự báo cầu bằng phương pháp chuỗi thời gian là thông qua các thông tin về số liệu quá khứ
và hiện tại để dự đoán nhu cầu tương lai.
Dự báo cầu bằng phương pháp phân tích dãy số thời gian
Phương pháp dựa vào giả định: Bất kỳ dãy số thời gian nào cũng được phân thành các dãy
số bộ phận ở hai dạng cộng và nhân.
X
t
= T
t
+ C
t
+ S
t
+ I
t
Hoặc X
t
= T
t
. C
t
. S
t
. I
t
Trong đó: X
t
: Quan sát của thời kỳ t S
t
: Bộ phận mùa vụ của thời kỳ t
T
t
: Bộ phận chu kỳ ở thời kỳ t I
t
: Bộ phận bất thường của thời kỳ t
Thuật toán bao gồm các bước:
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
12
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Bước 1: Tách ảnh hưởng của yếu tố xu thế (T
t
) bằng phương pháp hồi quy đơn giản theo
thời gian (ngoại suy tuyến tính) T
t
= a + bt
Bước 2: Tính các giá trị xu hướng T
t
Bước 3: Tách riêng ảnh hưởng của yếu tố mùa vụ và bất thường X
t
– T
t
= S
t
+ I
t
Bước 4: Xác định giá trị trung bình của thời vụ và bất thường theo từng mùa vụ
Bước 5: Dự đoán
Ý nghĩa: Sử dụng phương pháp phân ly sẽ cho biết tác động của các yếu tố thời vụ và
bất thường đến cầu của DN. Dự đoán lượng cầu trong những mùa vụ được xác định để DN
có phương án chuẩn bị kế hoạch sản xuất và dự trữ sản phẩm.
Dự báo bằng mô hình kinh tế lượng
Mô hình kinh tế lượng là việc sử dụng một mô hình cấu trúc hiện nhằm giải thích các mối
quan hệ kinh tế cơ bản.
1.9.4 Phân định nội dung của vấn đề nghiên cứu
- Những vấn đề cần nghiên cứu trong đề tài.
+) Nghiên cứu cầu và các nhân tố ảnh hưởng tới cầu một mặt hàng, đặc biệt là sản
phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của công ty PTECH
+) Nghiên cứu về các phương pháp phân tích và dự báo cầu, vận dụng các phương
pháp này khi nghiên cứu và dự báo cầu về sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của công ty
PTECH
+) Tìm hiểu thực tế tình hình hoạt động kinh doanh của công ty, chi tiết vào việc kinh
doanh sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2006-2009
+) Dựa vào những chỉ tiêu dự báo, và những điều tra thực tế về nhu cầu của khách
hàng trên địa bàn Hà Nội đối với sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO để đề xuất các giải
pháp nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của công ty đến năm
2015.
CHƯƠNG 2
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
13
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CẦU VỀ MÁY
LỌC NƯỚC RO CỦA CÔNG TY CP CN CẤP THOÁT NƯỚC VÀ MÔI TRƯỜNG
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2006-2009
2.1 Một số phương pháp nghiên cứu và phân tích cầu
2.1.1 Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp thu thập ghi chép nguồn tài liệu ban đầu về vấn đề kinh tế đang nghiên
cứu, làm căn cứ cho việc tổng hợp và phân tích thống kê, là cơ sở để nghiên cứu và phân
tích các hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch, quản lý quá
trình thực hiện kế hoạch trong từng cơ sở, từng doanh nghiệp cũng như trong toàn bộ nền
kinh tế quốc dân. Số liệu thu thập được sẽ được xử lý bằng phần mềm SPSS hoặc EVIEW.
Phương pháp nghiên cứu dữ liệu thứ cấp: là phương pháp nghiên cứu trên cơ sở nguồn
dữ liệu sẵn có được thu thập từ phòng kinh tế - kế hoạch, phòng tài chính – kế toán của công
ty, qua sách báo, trên các trang website, trên các phương tiện truyền thông, Sau đó, tiến
hành tổng hợp số liệu và phân tích đánh giá tổng hợp phục vụ cho vấn đề cần nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu điều tra: là việc thu thập thông tin trên cơ sở đưa ra bảng câu
hỏi điều tra, phỏng vấn….
Phương pháp đồ thị: là việc biểu diễn các số liệu thu thập được dưới dạng biểu đồ, đồ
thị để thấy rõ sự khác biệt cũng như sự thay đổi của số liệu đó qua các năm, quý, tháng…
Phương pháp tư duy logic: là phương pháp suy luận dựa trên cơ sở các nguồn dữ liệu
thu thập được để đưa ra các kết luận chính xác về vấn đề nghiên cứu, từ đó có các phương
án, đề xuất và giải pháp cụ thể.
2.1.2 Phương pháp phân tích dữ liệu
Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh dựa trên các số liệu về các chỉ tiêu tài chính
của các bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty.
Sử dụng phương pháp thống kê, dự báo làm cơ sở đề ra một số biện pháp nâng cao
hiệu quả hoạt động của công ty.
Sử dụng phần mềm EVIEW để ước lượng một số chỉ tiêu kinh tế của công ty
Sử dụng phầm mềm SPSS để xử lý số liệu, phân tích điều tra, nghiên cứu thị trường.
Phân tích các nhân tố tác động đến quyết định mua sản phẩm máy lọc nước.
2.2. Đánh giá thực trạng cầu về máy lọc nước RO của công ty CP CN cấp thoát nước và
môi trường (PTECH) trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2006-2009
2.2.1. Tổng quan về công ty CP công nghệ cấp thoát nước và môi trường (PTECH)
- Quá trình hình thành và phát triển của công ty
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
14
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Tên công ty: Công ty Cổ phần Công nghệ cấp thoát nước và môi trường
Tên giao dịch tiếng Anh: Perfect Technologies Joint Stock Company (PTECH)
Trụ sở chính: 118 & 208D Lê Trọng Tấn-Q. Thanh Xuân- TP. Hà Nội
Công ty được thành lập từ 05/09/2005
- Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty
Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức của công ty CP CN Cấp thoát nước và môi trường
CTY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ CẤP THOÁT NƯỚC
CTY CỔ PHẦN
Tên giao dịch tiếng Anh: Perfect Technologies Joint Stock Company
Tên viết tắt: PTECH.,JSC
PTECH là Công ty chuyên ngành xử lý nước và môi trường. ptech đã liên doanh hợp
tác với các tập đoàn lớn nhất chuyên xử lý nước và môi trường như: Mỹ, Hà Lan, Đan
Mạch, Đức, Malaysia, Singapo để xử lý các nguồn nước ô nhiễm ở Việt Nam. PTECH
đã cử các chuyên gia nghiên cứu thực địa và đã nhập các cột lọc phụ trợ, nguyên liệu
chuyên xử lý hấp thụ các độc tố, kim loại nặng và các tạp chất ra khỏi nguồn nước
trước sau đó các chất còn lại sẽ qua máy lọc nước tinh nước trở nên tinh khiết uống
trực tiếp đạt tiêu chuẩn 6096 TCVN của Tổng Cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng.
PTECH cung cấp giải pháp, thiết bị và công nghệ xử lý nước, môi trường vì sức khỏe
cộng đồng.
PTECH tập trung vào 4 lĩnh vực kinh doanh chủ yếu: t(Nguồn: Phòng hành chính)
- Lĩnh vực kinh doanh của công ty
PTECH là công ty chuyên xử lý nước và môi trường, hoạt động trong các lĩnh vực:
+) Cung cấp và phân phối cho các đại lý: Thiết bị lọc nước RO, nóng lạnh, đèn tia cực
tím, thiết bị khử trùng Ozone dùng cho Gia đình, Trường học, Bệnh viện, Công sở…
+) Thi công các công trình xử lý nước và ô nhiễm môi trường
+) Khoan thăm dò và khai thác nước ngầm
+) Sản xuất, lắp đặt các thiết bị xử lý nước giếng khoan nhiễm đá vôi, amoniac, chất hữu
cơ và vô cơ có hàm lượng cao trong nước.
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
15
Hội đồng quản trị
Giám đốc
Giám đốc điều hành Phó giám đốc
Phòng thương
mại
( TP: Trần
Văn Nguyên)
Phòng kế toán
tài chính (
KTT: Nguyễn
Thúy Nhài)
Phòng hành
chính nhân sự
( TP: Đinh T
Vân Anh
Phòng kỹ
thuật ( TP:
Nguyễn Văn
Minh)
Phòng Dự
án ( TP: Lê
Viết Thảo)
Đại hội đồng cổ đông
Bộ phận bán
hàng online
qua mạng
Bộ phận bán
hàng & phân phối
trực tiếp qua các
đại lý, cửa hàng
Bộ phận
thử nghiệm
Bộ phận lắp
đặt
Bộ phận
bảo hành
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
+) Sản xuất, lắp đặt các dây truyền nước đóng chai
2.2.2 Đánh giá công tác phân tích và dự báo cầu về máy lọc nước tinh khiết RO của công
ty CP công nghệ cấp thoát nước và môi trường (PTECH)
Như bất cứ một doanh nghiệp nào khác, công ty PTECH luôn luôn quan tâm tới công tác
phân tích và dự báo cầu, đặc biệt là đối với sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO nhằm thu
thập các thông tin về sản phẩm mà khách hàng mong muốn, từ đó đề ra được những chiến
lược kinh doanh phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cho DN.
- Công tác phân tích và dự báo cầu mà công ty đã làm được trong thời gian qua:
+) Công ty đã thu thập thông tin khách hàng bằng cách phỏng vấn nhu cầu, mong muốn
của khác hàng trực tiếp tại cửa hàng. Từ đó xác định nhu cầu, mong muốn của họ để đưa ra
các chính sách ưu đãi, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng.
+) Công ty đã có công tác tìm hiểu, điều tra giá của các hãng đối thủ cạnh tranh, từ đó
xây dựng các chính sách về giá phù hợp với người tiêu dùng.
+) Công ty đã nghiên cứu, tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng tới nhu cầu của khách hàng đối
với sản phẩm máy lọc nước như giá cả, chất lượng sản phẩm, dịch vụ sau bán…từ đó cũng
đã đưa được các chính sách nhằm khuyến khích khách hàng đặc biệt là các chính sách về
dịch vụ sau bán vì đây là sản phẩm cung cấp trực tiếp nguồn nước sạch cho người dân trong
một thời gian dài nên rất cần có chế độ bảo hành, bảo trì thường xuyên.
- Bên cạnh những thành tựu đã làm được, công tác phân tích và dự báo cầu của công ty
vẫn còn nhiều hạn chế:
+) Phương pháp phân tích và dự báo cầu được sử dụng nhưng vẫn ở mức đơn giản.
Công ty chưa áp dụng các phương pháp, công cụ toán học hiện đại trong phân tích cầu để có
thể định lượng được các yếu tố tác động tới cầu về máy lọc nước RO.
+) Tuy công ty đã có thực hiện điều tra phỏng vấn đối với khách hàng nhưng quy mô
thực hiện còn nhỏ, các mẫu điều tra chưa đảm bảo được tính đại diện. Việc tổng hợp đánh
giá chỉ thực hiện theo hình thức, chưa thực sự tìm ra điểm mạnh và điểm yếu của mình đối
với đối thủ cạnh tranh.
2.2.3 Thực trạng cầu về sản phẩm máy lọc nước tinh khiết RO của công ty CP CN cấp
thoát nước và môi trường trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2006-2009
-Thực trạng doanh thu theo cơ cấu mặt hàng kinh doanh qua các năm
(Đơn vị: tỷ đồng)
Năm 2006 2007 2008 2009
Doanh thu 1.31 1.46 1.88 2.43
Máy lọc nước RO 0.76 0.92 1.08 1.21
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
16
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Máy khử độc tố bằng Ozone 0.11 0.09 0.13 0.24
Cây nóng lạnh 0.25 0.30 0.45 0.65
Thiết bị khác 0.19 0.15 0.22 0.33
(Nguồn: Phòng kế toán – tài chính)
Đồ thị 2.1: Biểu đồ doanh thu theo lĩnh vực kinh doanh
( Nguồn chạy số liệu)
- Phân tích cầu về máy lọc nước RO của công ty PTECH trên địa bàn Hà Nội
Trong cơ cấu tổng doanh thu của doanh nghiệp thì kinh doanh mặt hàng máy lọc nước
RO là mặt hàng chiếm tỷ trọng cao nhất. Năm 2008, tỷ trọng này đạt 57.4%, năm 2009 giảm
xuống còn 49.8%, tuy nhiên doanh thu bán ra vẫn tăng 0.13 tỷ đồng so với năm 2008.
2.2.4 Tổng quan các yếu tố ảnh hưởng tới cầu máy lọc nước tinh khiết RO ở Hà Nội
Có rất nhiều các yếu tố tác động đến lượng cầu về mặt hàng máy lọc nước RO, nhưng do
thời gian có hạn nên ở đây tôi xin vắn tắt một số yếu tố chính và giả sử các yếu tố khác là
không đổi trong quá trình nghiên cứu.
- Sự điều chỉnh giá của máy lọc nước RO của công ty trong giai đoạn 2006-2009
Chiến lược về giá của công ty được thể hiện rất rõ qua sự thay đổi về giá máy lọc nước
RO qua các quý, trong giai đoạn 2006-2009. Sự điều chỉnh mức giá của máy lọc nước có
ảnh hưởng rất lớn đến lượng cầu về máy lọc nước qua các năm.
Bảng 2.1 Số liệu giá máy lọc nước RO qua các quý giai đoạn 2006-2009 (Đ/v:triệu đồng)
Năm 2006 2007 2008 2009
Quý IV I II III IV I II III IV I II III IV
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
17
Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Giá 2.8 2.9 2.9 3 3.05 3.05 3.1 3.1 3.2 3.3 3.35 3.4 3.4
(Nguồn: Phòng kinh doanh)
- Thu nhập của một số hộ gia đình trên địa bàn Hà Nội
Hà Nội là khu vực có nền kinh tế phát triển cao ở Việt Nam. Mặc dù những khó khăn
của nền kinh tế Việt Nam ảnh hưởng nhiều tới thu nhập của người dân Hà thành nhưng thu
nhập bình quân đầu người của người dân Hà Nội giai đoạn 2006-2009 vẫn tăng. Sự tăng lên
trong thu nhập bình quân đầu người sẽ là nhân tố thúc đẩy người dân Hà Nội cầu mạnh hơn
đối với máy lọc nước RO và các loại hàng hóa thông thường khác.
Bảng 2.2 Thu nhập bình quân 1 người tại Hà Nội/quý (Đ/v: Triệu đồng)
Năm 2006 2007 2008 2009
Quý IV I II III IV I II III IV I II III IV
Thu
nhập
7.7 7.8 7.8 7.75 7.8 7.85 7.85 7.88 7.9 7.92 7.95 8.1 8.15
(Nguồn: Tổng hợp tổng cục thống kê)
- Giá máy lọc nươc tinh khiết RO của các hãng khác
Do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế làm cho lạm phát của Việt Nam tăng cao.
Không chỉ sản phẩm máy lọc nước RO của công ty PTECH bị ảnh hưởng mà sản phẩm cùng
loại của các công ty khác cũng bị tác động không kém. Hầu hết giả của sản phẩm này đều
được điều chỉnh tăng qua các năm. Việc tăng giá sản phẩm máy lọc nước RO của các hãng
khác như Housing, Kangaroo…đã tác động không nhỏ tới lượng cầu về máy lọc nước RO
của công ty.
- Chất lượng của nước sinh hoạt trên địa bàn Hà Nội
Hiện nay, hầu hết nguồn nước sinh hoạt trên địa bàn Hà Nội đều là nước máy và nước
giếng khoan không đảm bảo chất lượng sinh hoạt do ảnh hưởng của sự ô nhiễm các nguồn
nước trên địa bàn. Nhận biết điều đó, người dân dần chú trọng hơn tới nguồn nước sinh hoạt
của mình, một điều dễ nhận thấy là nhu cầu sử dụng nước sạch của người dân Hà thành ngày
càng tăng, nhu cầu về các sản phẩm máy lọc nước tinh khiết cũng tăng lên rất nhiều, đặc biệt
là trong các năm gần đây.
2.3 Kết quả phân tích các dữ liệu thu thập
2.3.1. Kết quả phân tích số liệu sơ cấp về cầu máy lọc nước tinh khiết RO ở Hà Nội
Bằng phương pháp sử dụng phần mềm SPSS chúng ta có thể thống kê kết quả dữ liệu
sơ cấp thu thập được như sau:
- Mức cầu về máy lọc nước tinh khiết RO
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
18
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Theo kết quả điều tra trong tổng 50 phiếu thì có 86% là phiếu hợp lệ thu lại được trong
đó các khách hàng được phỏng vấn đều là người sử dụng máy lọc nước RO. Có đến 37.21%
khách hàng phỏng vấn là người sử dụng máy lọc nước Kangaroo, 20.93% là sử dụng hãng
Ptech, 23.26% sử dụng máy Housing và 18.60% là sử dụng các sản phẩm khác. Như vậy có
thể thấy sản phẩm của công ty PTECH hiện nay có thị phần tương đối lớn nhưng vẫn chưa
thể so với nhãn hiệu mạnh như Kangaroo và Housing. Do đó, công ty cần đưa ra các chiến
lược mạnh mẽ hơn để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm của mình
Biểu đồ 2.2 Tỷ lệ sử dụng theo nhãn hiệu của máy lọc nước
( Nguồn chạy phần mềm SPSS)
- Đánh giá mức độ cần thiết của máy lọc nước RO
Theo phỏng vấn thì hầu hết mọi người đều đánh giá sản phẩm máy lọc nước RO là sản
phẩm rất cần thiết. Đặc biệt hiện nay, nguồn nước sinh hoạt đang bị ô nhiễm nặng, hầu hết
đều là nước cứng có nhiễm nhiều tạp chất.
Biểu đồ 2.3 Biểu đồ đánh giá mức độ cần thiết của máy lọc nước RO
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
19
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
( Nguồn chạy phần mềm SPSS)
Như vậy, có thể thấy sản phẩm máy lọc nước là sản phẩm rất có tiềm năng trong tương
lai. Tuy nhiên, đối tượng sử dụng sản phẩm máy lọc nước hiện nay đa phần mới chỉ giới hạn
ở nhóm người có thu nhập cao, một vấn đề đặt ra là làm sao cho đối tượng có thu nhập trung
bình và thấp có thể sử dụng thiết bị này khi giá của sản phẩm này còn quá cao đối với họ.
- Yếu tố tác động tới hành vi mua máy lọc nước của khách hàng
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới hành vi mua của khách hàng như: giá sản phẩm, chất
lượng sản phẩm, tư vấn, quảng cáo, địa điểm mua hàng….Tuy nhiên khi khảo sát thì yếu tố
tác động tới việc mua máy lọc nước của khách hàng chủ yếu là chất lượng sản phâm, giá, địa
điểm gần nhà
Biểu đồ 2.4 Biểu đồ đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tới việc mua máy lọc
nước của khách hàng
( Nguồn chạy phần mềm SPSS)
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
20
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Máy lọc nước tinh khiết RO của công ty PTECH được đánh giá là chất lượng tốt với
dịch vụ sau bán đầy đủ, giá cả cạnh tranh nhưng mạng lưới phân phối trên địa bàn Hà Nội
vẫn còn thấp.
- Đánh giá của khách hàng về chất lượng máy lọc nước RO PTECH
Theo kết quả sử dụng phần mềm SPSS thì có tới 39.5% khách hàng đánh giá chất
lượng máy lọc nước RO PTECH là tốt và 34.9% khách hàng đánh giá là khá tốt. Như vậy có
thể thấy chất lượng sản phẩm của công ty được đánh giá khá cao đối với người tiêu dùng.
( Nguồn chạy phần mềm SPSS)
2.3.2 Kết quả phân tích số liệu thứ cấp về cầu máy lọc nước tinh khiết RO của công ty CP
Công nghệ cấp thoát nước và môi trường (PTECH) tại Hà Nội
- Ước lượng mô hình hàm cầu về máy lọc nước tinh khiết RO của công ty PTECH trên
địa bàn Hà Nội
Thiết lập hàm cầu (hàm cầu của hãng định giá)
Hàm cầu tổng quát về máy lọc nước RO có dạng: Q = f (P, M, P
R
, T, P
e
, N)
Trong đó:
Q : Lượng cầu về máy lọc nước RO
P : Giá máy lọc nướcRO
M: Thu nhập của người dân Hà Nội
P
R
: Giá của những hàng hóa thay thế
N : Số lượng người mua ở Hà Nội
P
e
: Giá kỳ vọng của người tiêu dùng
T : Thị hiếu của người tiêu dùng
Do khó khăn trong việc thu thập số liệu về thị hiếu và giá kỳ vọng của người tiêu dùng.
Đồng thời vấn đề về chất lượng nước lọc sau khi lọc qua máy lọc nước ảnh hưởng nhiều tới
cầu của khách hàng đối với sản phẩm của công ty. Do đó, hàm cầu về máy lọc nước có
dạng:
Q = f (P, M, P
R
, V)
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
21
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
Trong đó, V là biến giả đại diện chất lượng nước sau khi lọc qua máy lọc nước. Để đánh
giá về độ co dãn của cầu theo các yếu tố ảnh hưởng, và phục vụ cho mục tiêu đự báo được
đơn giản và thuận lợi hơn, tác giả đã lựa chọn hàm cầu về máy lọc nước RO là hàm cầu
tuyến tính. Khi đó, hàm cầu thực nghiệm có dạng: Q = a +bP + cM + dP
R
+eV
Dấu của các hệ số b, c, d, e là:
b mang dấu âm theo tính chất của luật cầu. Khi giá của hàng hóa tăng lên làm cho cầu
về hàng hóa đó giảm xuống và ngược lại.
c mang dấu dương vì máy lọc nước là hàng hóa thông thường. Khi thu nhập của người
dân tăng lên thì cầu về máy lọc nước cũng tăng theo, do đó dấu của hệ số c là dấu dương.
d mang dấu dương vì hàng hóa liên quan trong đề tài là hàng hóa thay thế (ở đây tác giả
xét về giá máy lọc nước RO Kangaroo). Khi giá của máy lọc nước RO Kangaroo tăng lên sẽ
đẩy người dân sang tiêu dùng sản phẩm giá thấp hơn như sản phẩm của máy lọc nước RO
PTECH làm cho cầu về máy lọc nước RO của PTECH se tăng lên và ngược lại.
e mang dấu âm vì V = {0, 1}. Biến giả V được xác định là mức độ ảnh hưởng
củachất lượng nước sau khi lọc qua máy đối với tâm lý người tiêu dùng. Khi người tiêu dùng
hoàn toàn yên tâm về chất lượng nước sau khi lọc thì V = 0. Khi yếu tố này ảnh hưởng lớn
tới tâm lý người tiêu dùng thì V = 1. Như vậy, khi ảnh hưởng của yếu tố này là cao thì cầu
về máy lọc nước sẽ giảm. Do đó, yếu tố này tác động ngược chiều lên cầu về máy lọc nước.
Phương trình hàm hồi quy mẫu: = + P + M + P
R
+ V
Trong đó: là ước lượng của sản lượng Q
, , , ,
là các ước lượng của hệ số a, b, c, d,e
- Các dữ liệu thu thập về các biến giá bản thân hàng hóa, thu nhập của người tiêu
dùng,giá hàng hóa thay thế và yếu tố biến giả trong đề tài nghiên cứu:
Bảng 2.3 Số liệu thu thập về các biến liên quan trong mô hình
STT Thời gian Q P M P
R
V
1 Quý IV/2006
346
2.8
7.7 2.8
1
2 Quý I/2007 349 2.9 7.8 2.9 1
3 Quý II/2007 350 2.9 7.8 2.95 1
4 Quý III/2007 351 3 7.75 3.1 0
5 Quý IV/2007 354 3.05 7.8 3.2 0
6 Quý I/2008 357 3.05 7.85 3.3 1
7 Quý II/2008 361 3.1 7.85 3.4 0
8 Quý III/2008 362 3.1 7.88 3.4 0
9 Quý IV/2008 365 3.2 7.9 3.6 0
10 Quý I/2009 365 3.3 7.92 3.85 1
11 Quý II/2009 366 3.35 7.95 3.8 0
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
22
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
12 Quý III/2009 372 3.4 8.1 3.85 0
13 Quý IV/2009 376 3.4 8.15 3.9 0
( Nguồn: tổng hợp)
- Sau khi xử lý số liệu trên bằng phần mềm EVIEW tác giả thu được kết quả như sau:
Bảng 2.4 Ước lượng cầu máy lọc nước RO PTECH
(Nguồn: chạy số liệu bằng EVIEW)
Với bảng kết quả trên thì dấu của các hệ số là hoàn toàn phù hợp với lý thuyết cầu.
Phương trình ước lượng cầu về máy lọc nước RO của công ty PTECH trên địa bàn thành
phố Hà Nội:
Q = 35.12417 – 54.27940 P + 48.07135 M + 34.29371 P
R
– 3.426393 V
Phân tích kết quả ước lượng mô hình
- Ý nghĩa kinh tế của các hệ số : Kết quả ước lượng như trên cho thấy tất cả các hệ số ước
lượng đều có ý nghĩa về mặt kinh tế.
= 35.12417 có nghĩa là loại trừ ảnh hưởng của các yếu tố : giá của máy lọc nước RO
PTECH, giá của hàng hóa thay thế, thu nhập…thì số lượng máy bán ra trên địa bàn Hà Nội
trong một quý là khoảng 35 máy.
= -54.27940 có nghĩa là trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, nếu giá bán trung
bình tăng thêm 1 triệu đồng thì số lượng máy bán ra trên địa bàn Hà Nội của công ty trong
một quý sẽ giảm 54 máy.
= 48.07135 có nghĩa là trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, nếu thu nhập trung
bình tăng thêm 1 triệu đồng thì số lượng máy bán ra trên địa bàn Hà Nội của công ty trong
một quý sẽ tăng 48 máy.
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
23
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
= 34.29371 có nghĩa là trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, nếu giá của hãng
khác tăng thêm 1 triệu đồng thì số lượng máy bán ra trên địa bàn Hà Nội của công ty trong
một quý sẽ tăng 34 máy.
= - 3.426393 có nghĩa là trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, nếu khách hàng
không tin tưởng vào chất lượng nước sau khi lọc qua máy thì số lượng máy bán ra trên địa
bàn Hà Nội của công ty trong một quý sẽ giảm khoảng 3 máy.
- Ý nghĩa thống kê của các hệ số: Để đánh giá ý nghĩa thống kê của các hệ số ước lượng
chúng ta sẽ xem xét đến các giá trị p_value tương ứng của nó
P_value của = 0.0124 nghĩa là mức ý nghĩa chính xác của ước lượng hệ số a là
0.35%. Với mọi mức ý nghĩa > 1.24% thì ước lượng hệ số a đều có ý nghĩa thống kê.
P_value của = 0.0000 nghĩa là mức ý nghĩa chính xác của ước lượng hệ số b là
0.00%. Với mọi mức ý nghĩa > 0.00% thì ước lượng hệ số b đều có ý nghĩa thống kê.
P_value của = 0.0000 nghĩa là mức ý nghĩa chính xác của ước lượng hệ số c là
0.00%. Với mọi mức ý nghĩa > 0.00% thì ước lượng hệ số c đều có ý nghĩa thống kê.
P_value của = 0.0000 nghĩa là mức ý nghĩa chính xác của ước lượng hệ số d là
0.00%. Với mọi mức ý nghĩa > 0.00% thì ước lượng hệ số d đều có ý nghĩa thống kê.
P_value của = 0.0000 nghĩa là mức ý nghĩa chính xác của ước lượng hệ số e là
0.00%. Với mọi mức ý nghĩa > 0.00% thì ước lượng hệ số e đều có ý nghĩa thống kê.
Như vậy, với mức ý nghĩa > 1.24% thì mọi ước lượng hệ số trong bài đều có ý nghĩa
thống kê.
R
2
= 99.91% có nghĩa là các biến giải thích trong mô hình đã giải thích được 99.91%
sự biến động của lượng tiêu thụ máy lọc nước trong thành phố Hà Nội.
- Tại mức giá P = 3.4, M = 8.15, P
R
= 3.9, V = 0. Ta có sản lượng Q = 376
+) Độ co dãn của cầu theo giá
= = = 0.4908269 <1 < Cầu kém co
dãn, việc tăng giá sẽ làm tăng doanh thu và giảm giá sẽ làm giảm doanh thu.
+) độ co dãn của cầu theo thu nhập
= = = 1.0419705 > 1 > Cầu co dãn
+) Độ co dãn của cầu theo giá chéo
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
24
Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Thương mại
= = 34.29371 = 0.3557046 < 1 < Cầu kém co dãn
Như vậy:
Qua việc phân tích các dữ liệu sơ cấp và thứ cấp thu thập được có thể thấy sản phẩm
máy lọc nước RO là một sản phẩm rất tiềm năng. Đặc biệt là hiện nay, nguồn nước ngày
càng ô nhiễm nghiêm trọng.
Các nhân tố ảnh hưởng mạnh tới nhu cầu tiêu dùng của người dân đối với sản phẩm máy
lọc nước được chủ yếu là các yếu tố về giá cả của máy lọc nước ( giá máy lọc nước của công
ty PTECH và giá máy của hãng khác như Kangaroo, Housing…); nhu cầu mua sắm gần nhà
vẫn luôn là thói quen truyền thống của người dân Việt Nam từ xưa đến nay, nên việc mở
rộng thị trường phân phối máy lọc nước góp sẽ thúc đẩy được nhu cầu của người dân tiêu
dùng sản phẩm này; chất lượng sản phẩm cũng là một yếu tố quan trọng góp phần vào việc
đẩy mạnh nhu cầu của người dân về sản phẩm này…
SV: Bùi Thị Minh Nhương Khoa: Kinh tế
25