Thực phẩm GMO: “dán nhãn” hay “không dán nhãn”

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
AN TOÀN SINH HỌC
Chuyên đề 12 : Thực phẩm GMO: “dán nhãn” hay
“không dán nhãn”
GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Phương Thảo
Nhóm SV thực hiện: Nhóm 12
ST
T
Họ và tên Mã sinh viên Lớp
1 Nguyễn Khánh Huyền 561298 K56CNTPA
2 Nguyễn Thị Tiến 561354 K56CNTPA
3 Đinh Thị Hạnh 561165 K56CNSTHA
4 Đỗ Ngọc Sơn 561122 K56CNSTHA
5 ĐỗThị Tình 561140 K56CNSTHB

PHẦN I. ĐỀ CƯƠNG
Đặt vấn đề
Thực phẩm biến đổi gen (GMO) đã trở thành chủ đề nóng trong báo giới
quốc tế những năm gần đây. GMO được các nhà khoa học đặc biệt quan tâm
nghiên cứu. GMO mang lại nhiều lợi ích cho con người, nhưng hiện nay cũng có
nhiều ý kiến trái chiều về loại thực phẩm này.Do đó, vấn đề dán nhãn hay không
dán nhãn các loại thực phẩm biến đổi gen đang gây ra nhiều tranh cãi ở nhiều quốc
gia trên thế giới.
Nội dung
2.1. Khái niệm chung về dán nhãn
2.2. Dán nhãn thực phẩm bình thường và thực phẩm biến đổi gen
- Những thông tin cần cho việc dán nhãn
- Cách thực hiện việc dán nhãn
2.3. Ý nghĩa của việc dán nhãn
 Lợi ích của việc dán nhãn

• Lợi ích đối với người tiêu dùng
• Lợi ích với nhà sản xuất
• Lợi ích trong quản lý
 Khó khăn của việc dán nhãn
• Đối với người tiêu dùng
• Đối với nhà sản xuất
• Khó khăn trong viêc nhận thức
2.4. Tranh cãi xung quanh việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gene
- Có 2 quan điểm trái chiều về vấn đề dán nhãn hay không dán nhãn
thực phẩm biến đổi gen :
 Ý kiến ủng hộ việc dán nhãn
 Ý kiến phản đối việc dán nhãn
2.5. Vấn đề dán nhãn ở 1 số quốc gia và khu vực
a. Trên thế giới
 Quan điểm của Mỹ về việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gen
 Quy định dán nhãn ở EU và một số nước khác
b. Quan điểm của Việt Nam về việc dán nhãn thực phẩm biến đổi
gene
3. Kết luận
4. Tài liệu tham khảo
Phần II. NỘI DUNG
1. Đặt vấn đề
Sau khi xuất hiện, thực phẩm biến đổi gen (Genetically modified organism -
GMO) trở thành vấn đề thời sự ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam.
Cùng với những áp lực của sự gia tăng dân số, theo dự tính đến năm 2050 sẽ đạt
mốc hơn 9 tỉ người, hệ quả là vấn đề an ninh lương thực sẽ bất ổn. Thách thức thật
sự đạt ra cho các nhà khoa học, mà cụ thể là trong vấn đề nghiên cứu giống có khả
năng cho năng suất cao. Sự nỗ lực không ngừng của các nhà lai tạo giống, mà phát
triển nhất hiện giờ là phương pháp lai hữu tính, nhưng cũng không đạt được những
đột phá. Sự phát triển không ngừng của công nghệ gen đã mở ra một bước ngoặc

lớn, hàng loạt các sản phẩm biến đổi gene được tạo ra hứa hẹn là bước tiến lớn giải
quyết những vấn đề còn tồn đọng của an ninh lương thực. Bên cạnh đó, thực phẩm
biến đổi gen cũng còn tiềm ẩn 1 số nguy cơ đến môi trường, sức khỏe con
người Vì vậy, có rất nhiều nguồn ý kiến trái chiều cho vấn đề này, mà chủ yếu là
nên hay không nên sử dụng, nên hay không nên dán nhãn thực phẩm biến đổi gene.
Thực tế hiện nay, thực phẩm GMO đã trở nên rất phổ biến trên thị trường toàn
cầu và làm sao để quản lý tốt loại thực phẩm này đang là vấn đề đau đầu của không
ít quốc gia trên thế giới. Dán nhãn thực phẩm GMO là một giải pháp có tiềm năng
cho vấn đề này, tuy nhiên việc dán nhãn cũng vấp phải không ít những khó khăn.
Theo kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, từ năm 2010 Việt
Nam sẽ khảo nghiệm và trồng thử nông sản biến đổi gen. Khoảng năm 2015,
những sản phẩm được chế biến từ ngô, đậu nành… biến đổi gen sẽ xuất hiện trong
siêu thị, chợ và bữa ăn của các gia đình Việt Nam.
Vậy, nên hay không thực hiện việc dán nhãn cho thực phẩm GMO? Làm cách
nào để thi hành những quy định về việc dán nhãn? Và lợi ích cũng như khó khăn
của việc dán nhãn là gì?
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, nhóm chúng em thực hiện chuyên đề: “Thực
phẩm GMO” dán nhãn hay không dán nhãn.
2. Khái niệm chung về dán nhãn
Luật liên bang Mỹ về thực phẩm, dược phẩm và thực phẩm định nghĩa “dán
nhãn” thực phẩm là tất cả nhãn mác và những sản phẩm viết tay, in ấn hay đồ họa
trên tất cả các sản phẩm hoặc trên bất kì vật chứa hoặc bao bọc, hoặc đi kèm với
những sản phẩm đó. Thuật ngữ “đi kèm” không những để chỉ những liên kết vật lí
với sản phẩm thực phẩm. Nó mở rộng ra để chỉ áp phích, tờ rơi, thẻ, thông tư, tập
tài liệu, hướng dẫn, website v.v…
"Nhãn hàng hoá" là bản viết, bản in, bản vẽ, bản chụp của chữ, hình vẽ, hình
ảnh được dán, in, đính, đúc, chạm, khắc trực tiếp trên hàng hoá, bao bì thương
phẩm của hàng hoá hoặc trên các chất liệu khác được gắn trên hàng hoá, bao bì
thương phẩm của hàng hoá.
Ghi nhãn hàng hoá là thể hiện nội dung cơ bản, cần thiết về hàng hoá lên nhãn

hàng hoá để người tiêu dùng nhận biết, làm căn cứ lựa chọn, tiêu thụ và sử dụng;
để nhà sản xuất, kinh doanh quảng bá cho hàng hoá của mình và để các cơ quan
chức năng thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát.
3. Dán nhãn thực phẩm bình thường và thực phẩm biến đổi gen
3.1. Những thông tin cho việc dán nhãn thực phẩm
Nhìn chung dù là thực phẩm biến đổi gen hay thực phẩm không biến đổi gen để
thực hiện việc dán nhãn đều có những chỉ tiêu, thông số nhất định như:
• Tên sản phẩm
• Nguồn gốc
• Xuất sứ
• Thành phần
• Chỉ tiêu chất lượng (chỉ tiêu dinh dưỡng, hàm lượng…)
• Ngày sản xuất, thời gian bảo quản hoặc hạn sử dụng)
• Hướng dẫn sử dụng bảo quản
Tất cả các loại thực phẩm đưa bán ra thị trường đều phải được phê chuẩn bởi
các cơ quan quản lý quốc gia có thẩm quyền sau khi đã tiến hành đánh giá rủi ro
……
3.2. Những lưu ý khi dán nhãn thực phẩm biến đổi gen
- Dán nhãn nhằm cung cấp cho người tiêu dùng thông tin và sự lựa chọn đối
với sản phẩm;
- Việc dán nhãn không nhằm chứng minh tính an toàn thực phẩm (không có
trường hợp ngoại lệ)
- Việc dán nhãn phải tuân thủ theo thủ tục quy định của nước nhập khẩu.
(Theo GS. Paul Teng, Trường đại học Kỹ thuật Nanyang, Singapore, Phó Chủ tịch
ISAAA (Dịch vụ Quốc tế về tiếp thu các ứng dụng công nghệ Sinh học trong nông
nghiệp))
Đồng tình với quan điểm này ở VN, ông Lê Tiến, Giám đốc Công ty
Agbiotech Việt Nam (chuyên cung cấp các dịch vụ thông tin về công nghệ sinh học
trong nông nghiệp) chia sẻ: Ghi nhãn là để cung cấp cho người sử dụng những
thông tin cần thiết cho việc sử dụng và bảo đảm quyền được biết hàng hóa tiêu

dùng có những gì. Nói cách khác, bảo đảm tính trung thực không bị lừa dối, bị
quảng cáo sai mục đích. Liên quan tới vấn đề này, PGS.TS Le Huy Hàm, Viện
trường viện Di truyền Nông Nghiệp, cho rằng đối với Việt Nam, cần giải quyết
mâu thuẫn giữa quyền được biết thông tin của người tiêu dùng.
Cách thực hiện việc dán nhãn
Trải qua 4 bước như sau:
• B1: Xây dựng tiêu chuẩn
• B2: Đánh giá an toàn, kiểm định
• B3: Cấp giáy phép lưu hành
• B4: Dán nhãn
4. Ý nghĩa của việc dán nhãn
4.1. Lợi ích của việc dán nhãn
 Đối với người tiêu dùng:
Thực phẩm GMO đang là vấn đề gây tranh cãi gay gắt trên toàn cầu và vẫn
chưa có hồi kết. Những lợi ích to lớn do nó mang lại đã được chứng minh và
cho đến nay vẫn chưa có một bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy tính mất an
toàn của thực phẩm GMO. Tuy nhiên, vẫn còn không ít người phản đối cho
rằng những sản phẩm này không an toàn đối với sức khỏe của cả con người và
hệ sinh thái . Trước khi vấn đề được sáng tỏ thì sự thận trọng của người tiêu
dùng là điều cần thiết. Họ có quyền được biết mình đang ăn gì. Vì vậy việc dán
nhãn sẽ cung cấp cho họ thông tin và sự lựa chọn.
 Đối với nhà sản xuất:
Nhà sản xuất sẽ khẳng định được chất lượng và sự an toàn của sản phẩm, giải
tỏa được những thắc mắc của người tiêu dùng đối với thực phẩm GMO thông
qua nhãn
Khi được dán nhãn giúp sản phẩm đó được bảo hộ trên thị trường, tránh nguy
cơ bị làm giả, bị nhái hay ăn cắp bản quyền thương hiệu
Trước những khách hàng phản đối thực phẩm GMO thì việc dán nhãn sẽ giúp
cho những công ty sản xuất thực phẩm có nguồn gốc truyền thống có tính cạnh
tranh cao hơn những công ty sản xuất thực phẩm có thành phần biến đổi gen

 Đối với các nhà quản lý:
Việc dán nhãn sẽ tạo một hàng rào giúp quản lý một cách xuyên suốt từ nơi sản
xuất đến tay người tiêu dùng, đảm bảo và kiểm soát được những vấn đề có thể
xảy ra.
4.2. Khó khăn của việc dán nhãn
Bên cạnh những lợi ích thiết thực của việc dán nhãn cho thực phẩm GMO
đem lại còn không ít khó khăn, bất cập. Việc dán nhãn không chỉ đơn giản là chi
phí của mực và con dấu. Kiểm toán phải bắt đầu ngay từ khi giai đoạn đầu tiên của
dòng sản xuất sản phẩm thực phẩm, khởi đầu từ các công ty cung cấp hạt đến tận
người nông dân, các công ty xay xát, chế biến thực phẩm. Chi phí khổng lồ không
chỉ liên quan đến việc dán nhãn các sản phẩm GM mà còn đối với các sản phẩm
không chứa GM phải ghi chép từng bước của quá trình chế biến, tiếp xúc không
chỉ với nông dân, mà còn với nhà cung cấp hạt giống. Các xét nghiệm kiểm tra
dương tính ít tốn kém hơn các xét nghiệm kiểm tra âm tính bởi vì dương tính thì
chỉ cần có một thí nghiệm phân tích kiểm tra, trong khi dán nhãn các sản phẩm
không chứa GM yêu cầu hàng loạt thí nghiệm âm tính cho từng xét nghiệm.
Ngoài ra vấn đề dán nhãn còn tạo ra rào cản thương mại, làm giảm giá trị
thặng dư của sản phẩm
 Về phía người tiêu dùng:
Một nghiên cứu ở Canada đã cho thấy chi phí dán nhãn ít nhất vào khoảng 9-
10% giá bán lẻ của sản phẩm thực phẩm chế biến và khoảng 35-41% so với giá
của nhà sản xuất . Nghiên cứu này kết luận rằng, các thực phẩm tạo ra từ công
nghệ sinh học đều bị ảnh hưởng tương tự vào sự tăng giá này. Với tổng chi phí
vào khoảng 700-950 triệu đô la một năm ở Canada. Vì vậy, bất kỳ dán nhãn
cho sản phẩm GM hay không phải GM đều làm tăng thêm chi phí. Những
người tiêu dùng có vui lòng mua với giá cao hơn?
Ngoài ra, đối với những người nội trợ nhận được rất ít thông tin về cuộc tranh
luận về thực phẩm GMO thì các nhãn ghi như “sản xuất từ đậu tương biến đổi
gen”, “sản xuất từ đậu tương biến đổi di truyền” hoặc “trồng từ hạt tạo ra trong
công nhệ sinh học thực vật hiện đại” có thể khiến họ bối rối.

 Về phía nhà sản xuất:
Chi phí dán nhãn ảnh hưởng trực tiếp đến nhà sản xuất. Khi chi phí sản
xuất tăng, để lợi nhuận không bị giảm nhà sản xuất chỉ còn cách phải bán sản
phẩm GMO với mức giá cao hơn
Bên cạnh đó, về phía những người phản đối hay lo ngại về thực phẩm GMO họ
sẽ từ chối mua sản phẩm này
Từ đó, sản phẩm GMO khó cạnh tranh được với các sản phẩm có nguồn gốc
truyền thống, doanh số bán hàng giảm và kết quả là giảm lợi nhuận .
Hiện nay quyết định dán nhãn các sản phẩm GM không liên quan nhiều đến an
toàn thực sự của sản phẩm mà chỉ là “đề phòng” đối với sản phẩm đó. Sản
phẩm có nhãn GM không có nghĩa là sản phẩm đó không an toàn bằng, hoặc có
sự khác biệt rõ rệt bởi vì tất cả thực phẩm GM đã đạt tiêu chuẩn an toàn trước
khi được phép bán trên thị trường
Ông Ab Basu, phó chủ tịch điều hành của Tổ chức Công nghiệp Công nghệ
sinh học cho thực phẩm và nông nghiệp nói: “FDA có chuyên môn khoa học và
dinh dưỡng để thiết lập ghi nhãn thực phẩm và đánh giá an toàn thực phẩm nó,
bạn có thể xem tại trang web của FDA và thấy rằng ngô GM tương đương với
ngô sản xuất thông thường, không có lý do để dán nhãn cho nó”.
Vậy, nếu một loại thực phẩm biến đổi gen đã được kiểm định là an toàn cho
sức khỏe con người thì nó cũng giống như những thực phẩm truyền thống
khác. Khi đó việc dán nhãn cho loại thực phẩm này trở nên không cần thiết.
 Về phía nhà quản lý
Các nhà sản xuất đang vấp phải khó khăn là làm sao để việc dán nhãn
được lý tưởng mà không tác động đến quyền lợi người tiêu dùng cũng như
không phản đối sản phẩm?
Đối với một số quốc gia việc ban hành quy chế quản lý an toàn sinh học
đối với các sinh vật biến đổi gen; sản phẩm, hàng hóa có nguồn gốc từ sinh vật
biến đổi gen còn thiếu kinh nghiệm, thiếu thực tiễn với một lĩnh vực rất mới
này
 Khó khăn trong việc thông thương sản phẩm GMO

Việc dán nhãn sẽ ảnh hưởng đến thương mại, không những gây khó khăn đến
việc tiêu thụ sản phẩm ở nước sản xuất mà còn ảnh hưởng đến việc thông
thương sản phẩm trên toàn cầu. Bởi quy định về việc tiêu thụ thực phẩm GMO,
quy định về dãn nhãn ở mỗi quốc gia là khác nhau, các quy định dán nhãn thể
hiện một mức độ không đồng nhất mang tầm quốc tế. Sự khác biệt lớn đầu tiên
chia rẽ các nước có các quy định dán nhãn mang tính tự nguyện (ví dụ như
Hồng Kông, Nam Phi) với những nước có các yêu cầu dán nhãn bắt buộc (ví
dụ Ôxtrâylia, EU, Nhật Bản, Braxin, hay Trung Quốc): Các quy định dán nhãn
mang tính tự nguyện đưa ra các điều luật xác định loại thực phẩm nào được coi
là biến đổi gen hay phi biến đổi gen, và cho phép các công ty thực phẩm quyết
định việc họ có muốn công bố những thông tin này trên các sản phẩm của họ.
Ngược lại, dán nhãn bắt buộc yêu cầu các công ty thực phẩm (chế biến, bán lẻ
và đôi khi cả các nhà sản xuất thực phẩm) phải thông tin liệu sản phẩm hay
nguyên liệu thành phần có chứa hoặc được chiết xuất từ các nguyên liệu biến
đổi gen. Một số nước có các quy định dán nhãn bắt buộc nguyên liệu biến đổi
gen cũng có các quy định tự nguyện đối với việc dán nhãn thực phẩm phi biến
đổi gen (ví dụ, Nhật Bản và EU).
Phạm vi của các quy định này khác nhau rõ rệt giữa các nước có quy định dán
nhãn bắt buộc. Ví dụ: các nước EU thì thực phẩm có thành phần biến đổi gen ít
nhất là 0.9% trở lên phải dán nhãn, trong khi tại Nhật và Việt Nam là 5%
Những giới hạn chênh lệch như vậy khiến cho việc xuất nhập khẩu thực phẩm
GMO sẽ gặp nhiều khó khăn.
 Khó khăn trong việc xác định thực phẩm GMO
Để thực thi quy định dán nhãn cho thực phẩm GMO, trước hết phải
xác định xem thực phẩm đó có nguồn gốc từ sinh vật chuyển gen hay không,
sản phẩm nào cần dán nhãn, sản phẩm nào không cần dán nhãn, dán nhãn như
thế nào…Việc này phụ thuộc rất nhiều vào trang thiết bị, trình độ phát triển của
mỗi quốc gia. Vì vậy việc xây dựng các quy chế về dán nhãn phải được cụ thể
hóa và áp dụng riêng cho từng khu vực, từng quốc gia.
Việc kiểm tra đánh giá sản phẩm GMO phải được thực hiện bởi những phương

pháp mang tính kỹ thuật cao và tương đối phức tạp, do đó cần trang bị một hệ
thống phòng thí nghiệm hiện đại nên rất tốn kém, đồng thời đòi hỏi một đội
ngũ các nhà khoa học có trình độ, chuyên môn cao
Quá trình phân tích định tính, định lượng DNA của sinh vật biến đổi gen bao
gồm 04 bước:
a) Tách chiết DNA;
b) Đánh giá chất lượng và xác định hàm lượng DNA;
c) Phát hiện và nhận dạng DNA của sinh vật biến đổi gen bằng phương
pháp PCR. Phương pháp PCR thông thường được sử dụng để nhân bản một
đoạn gen sử dụng cặp mồi được thiết kế đặc hiệu cho trình tự gen này. Trong
trường hợp này PCR được sử dụng để phát hiện và nhận dạng sinh vật biến đổi
gen hay PCR định tính.
Khi kiểm tra một sản phẩm cho kết quả âm tính, để khẳng định sản phẩm
đó không có GM thì sẽ cần rất nhiều công đoạn nữa.
Kết quả dương tính thì sản phẩm đó có GM, nhưng lại phải xác định hàm lượng
bao nhiêu thì dán nhãn công nhận là biến đổi gen. Việc định lượng này rất khó
khăn và tốn kém. Vậy thì bất kỳ sản phẩm chứa GM hay không chứa GM đều
làm tăng thêm giá sản phẩm
d) Định lượng DNA của sinh vật biến đổi gen bằng phương pháp real-time
PCR. Trường hợp sử dụng phương pháp real time PCR để định lượng chính
xác hàm lượng vật chất di truyền (DNA) của sinh vật biến đổi gen trên tổng số
vật chất di truyền xét nghiệm. Phương pháp này cần thiết phải có mẫu chuẩn
đã được chứng nhận (certifỉed reference materials) để định lượng
5. Tranh cãi xung quanh việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gene
Thực phẩm biến đổi gen xuất hiện, mang lại những lợi ích rõ rệt, tuy nhiên bên
cạnh đó cũng tiềm ẩn 1 số nguy cơ về môi trường, sức khỏe con người chính vì
vậy luôn tồn tại những tranh cãi xung quanh loại thực phẩm này. Một trong số đó
là việc dán nhãn cho thực phẩm biến đổi gen(GMO).Việc dán nhãn cũng gặp nhiều
khó khăn và nhiều ý kiến. Xoay quanh vấn đề này cũng tồn tại 2 quân điểm tranh
luận trái chiều nhau. Một là “việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gen là “nên” và

bắt buộc”. Hai là “không cần thiết phải dán nhãn cho thực phẩm biến đổi
gen”?.
5.1. Ủng hộ quan điểm thứ nhất
Những người ủng hộ quan điểm thứ nhất chủ yếu là chính phủ và người tiêu
dùng.
Trong một cuộc khảo sát do Trung tâm Kỹ thuật, tiêu chuẩn, đo lường chất
lượng 3 (TĐC 3) tiến hành trong tháng 3 và đầu tháng 4-2010 cho thấy, tại thị
trường TP Hồ Chí Minh đã xuất hiện một số loại thực phẩm có nguồn gốc từ cây
chuyển gen (thực phẩm BĐG).
Theo TĐC 3, trong số 323 mẫu gạo, củ, quả được chọn ngẫu nhiên tại các siêu
thị, chợ thì có đến gần 35% (111 mẫu) có dương tính với chất dung môi chỉ thị có
chứa thành phần từ cây BĐG. Trong số này xác định được nhiều nhất là sản phẩm
từ cây ngô, đậu tương, khoai tây và cà chua. Điều quan trọng với người tiêu dùng
là chúng có an toàn khi sử dụng hay không đến nay vẫn có nhiều ý kiến khác nhau.
Ở nước ta, thông tin về thực phẩm có nguồn gốc từ cây BĐG xuất hiện trên thị
trường với các nhà khoa học là không mới, vì dưới nhiều hình thức khác nhau,
chúng đã xuất hiện nhưng nhìn chung chưa được quản lý hay thông báo công khai.
Kết quả một cuộc điều tra của Bộ NN&PTNT cho thấy, hầu hết mẫu thức ăn chăn
nuôi có mặt trên thị trường được nhập theo con đường chính thức thông qua các
công ty liên doanh với nước ngoài đều chứa sản phẩm BĐG (ngô và đậu tương
chuyển gen) với một tỷ lệ nào đó. Ba cây trồng được xem là "điểm nóng" gồm:
ngô, lúa và cây bông. Ngoài ra, rất có thể một số thực phẩm chế biến từ đậu tương,
ngô, cải dầu trên thị trường cũng có chứa sản phẩm biến đổi gen mà ngoài nhãn
mác không hề ghi thông báo "sản phẩm biến đổi gen".
Người tiêu dùng như đứng giữa một ma trận thực phẩm vô cùng đa dạng mà
không biết rõ nguồn gốc xuất xứ của nguyên liệu thực phẩm có sử dụng công nghệ
biến đổi gen hay không? Do vậy quyền lợi của họ cần được đảm bảo.
Về phía chính phủ việc thuận ý nhân dân nhằm đảm bảo sự ổn định trong phát
triển nhiều nước trên thế giới đã có những chính sách cụ thể về việc dán nhẵn thực
phẩm biến đổi gen.

5.2. Ủng hộ quan điểm thứ 2
Trái ngược với quan điểm trên, những người đi theo quan điểm thứ hai đại
đa số là các nhà khoa học và các nhà sản xuất lại cho rằng “ Việc thực hiện dán
nhãn đối với các thực phẩm biến đổi gen là không cần thiết”. Các nhà khoa học
lên tiếng rằng thực phẩm biến đổi gen, trước khi đến được với người tiêu dùng, đã
phải trải qua rất nhiều cuộc xét nghiệm để chứng minh được tính an toàn, vậy thì
tại sao người tiêu dùng còn phải yêu cầu việc bắt buộc dán nhãn cho chúng? Còn
với các nhà sản xuất, chắc chắn là họ không hề muốn thực hiện dán nhãn đối với
các thực phẩm biến đổi gen vì chi phí cho việc dán nhãn khá tốn kém đồng thời có
thể điều này sẽ gây tâm lý lo ngại cho người tiêu dùng, khiến người tiêu dùng có
thể sẽ không lựa chọn sản phẩm của họ nữa.
Ngày 2/5/2011, tại thủ đô Ottawa của Canada đã diễn ra hội nghị của LHQ
về vấn đề cần hay không cần dán nhãn các thực phẩm biến đổi gene (GM) để thông
báo cho người tiêu dùng.
9 năm tranh luận không mang lại thỏa thuận nào về vấn đề này. Mỹ và Canada, hai
nước sản xuất thực phẩm GM nhiều nhất thế giới, kịch liệt phản đối việc dán nhãn,
trong khi châu Âu và châu Á lại ủng hộ. Tại một phiên họp, Patrick Deboyser, một
quan chức thuộc bộ phận lương thực và công nghệ sinh học của Ủy ban châu Âu,
khẳng định: “Tại châu Âu hai năm qua, chúng tôi thấy người tiêu dùng nói riêng và
cộng đồng nói chung rất nhạy cảm với thực phẩm GM”.
Nhưng ở Mỹ và Canada, dường như dư luận ít quan tâm đến vấn đề này.
Một phần là do ngành công nghiệp thực phẩm của hai nước này không gặp nhiều
sự cố đáng sợ (chẳng hạn thịt bò điên bán lẫn thịt thường) như ở châu Âu. Do đó,
người tiêu dùng tin tưởng nhà sản xuất hơn. Ngoài ra, người dân ở đây cũng ít hiểu
biết về thực phẩm GM. Một siêu thị hàng đầu của Canada cho biết họ không gắn
nhãn cho một loạt sản phẩm rau xanh biến đổi gene mới, vì hầu như chẳng khách
hàng nào hiểu “thuật ngữ” này. Nếu dán, có lẽ họ sẽ không mua nữa.
Là những nhà sản xuất thực phẩm GM lớn nhất thế giới, Mỹ và Canada sẽ
có lợi nếu các tổ chức môi trường bớt lo ngại và phản đối công nghệ biến đổi gene.
Hai nước đã tranh cãi khá nhiều với EU về lệnh cấm của EU đối với một số sản

phẩm GM và thịt qua xử lý hormone. Quan điểm của các bên hoàn toàn đối lập.
Tuy nhiên theo nhìn nhận tổng quan thì việc dán nhãn cho thực phẩm biến
đổi gen đang được thực hiện ngày càng nhiều ở các quốc gia, điều này cho thấy
nhóm đi theo quan điểm thứ nhất đang chiếm ưu thế.
6. Vấn đề dán nhãn ở 1 số quốc gia và khu vực
6.1. Trên thế giới
6.1.1. Tại Mỹ
Tại Mỹ, tất cả các loại thực phẩm phải ghi nhãn khi có những mối lo ngại đối với
sức khoẻ, có sự khác biệt trong việc sử dụng hay về giá trị dinh dưỡng hoặc tên gọi chung
không còn thích hợp để mô tả là thực phẩm có nguồn gốc từ cây chuyển gien. Vào tháng
giêng năm 2001, Cục quan lý thực phẩm và dược phẩm Hoa kỳ đã công bố một hướng
dẫn dự thảo cho ngành thực phẩm đó là việc ghi nhãn trên cơ sở tự nguyện. Tài liệu này
hướng dẫn các nhà sản xuất trong việc ghi nhãn thực phẩm một cách thích hợp, trung
thực và không gây nhầm lẫn và cũng đưa ra các ví dụ về ngôn ngữ ghi nhãn có thể được
chấp nhận và không được chấp nhận.
6.1.2. Quy định dán nhãn ở EU, và Anh Quốc
Các thành phần thực phẩm mà có chứa tối thiểu 1% thành phần chuyển gien
được phát triển thông qua các kỹ thuật biến đổi di truyền (dựa trên các biện pháp
tính toán DNA/protein) thì phải ghi nhãn. Các thành phần thu được từ cây chuyển
gien nhưng không chứa các DNA hay protein mới thì không cần phai dán nhãn. Do
vậy, các sản phẩm tinh chế cao như dầu, đường và tinh bột làm từ ngô, đậu tương
và cải dầu (canola) chuyển gien được miễn không phải ghi nhãn.
Khi mới được đưa ra giới thiệu vào năm 1997, các quy định về ghi nhãn của
EC không bao gồm các thành phần nhỏ như các chất phụ gia thực phẩm, các chất
tạo hương liệu và chat hỗ trợ quá trình che biến. Gần đây các quy định về ghi nhãn
được đưa vào năm 2000 yêu cầu ghi nhãn cả các chất phụ gia và chất tạo hương
liệu trong trường hợp nhũng chất này không tương lượng với các sản phẩm thông
thường (ví dụ như có chứa các protein hay DNA mới do kết quả của việc biến đổi
di truyền)
 Các sản phẩm thực phẩm phải được dán nhãn:

Thực phẩm là một sinh vật biến đổi gen (GMO) hoặc bao gồm thành phần biến đổi
gen như: ngô ngọt biến đổi gen, cà chua biến đổi gen, khoai tây, cá hồi biến đổi
gen.
• Thực phẩm, thành phần hoặc chất phụ gia, được sản xuất từ GMOs:
 Dầu từ đậu nành biến đổi gen.
 Bơ thực vật từ dầu đậu tương biến đổi gen.
 Dầu từ hạt cải dầu GM / cải dầu.
 Bánh bột ngô nướng, tinh bột từ ngô biến đổi gen.
 Bánh mì với GM protein đậu nành hoặc bột đậu nành biến đổi gen.
 Glucose (dextrose), đường xi-rô và các thành phần khác với tinh bột
ngô GM.
 Đậu phộng ăn nhẹ làn Oder tatos có chứa tinh bột ngô GM.
 Các chất phụ gia được sản xuất từ thực vật biến đổi gen phải được dán
nhãn, và bao gồm: đường từ củ cái đường biến đổi gen, lecithin từ đậu
nành biến đổi gen, vitamin E (tocopherol) từ đậu nành biến đổi gen,
 Các chất phụ gia được sản xuất từ thực vật biến đổi
• Thực phẩm, nguyên liệu và phụ gia có chứa sinh vật biến đổi gen, bao gồm:
 Lúa mì bia với GM men;
 Men chiết xuất từ GM men;
 Sữa chua với GM lactobacilli (vi khuẩn axit lactic);
 Salami (xúc xích thô) với GM lactobacilli (vi khuẩn axit lactic);
 Phô mai xanh với GM khuôn mẫu;
 Những sản phẩm không yêu cầu dán nhãn
- Thực phẩm thu được từ cây chuyển gien nhưng không chứa thành phần
DNA hay protein mới (dầu, đường, tinh bột làm từ đậu tương, ngô và cải
dầu chuyển gien)
- Ngẫu nhiên có thành phần chuyển gien ở mức dưới 1% với điều kiện là đã
thực thi các bước để tránh đưa vào thành phần chuyển gien
- Các thực phẩm làm từ cây trồng được biến đổi di truyền thông qua các công
nghệ sinh học ngoại trừ công nghệ DNA tái tổ hợp (ví dụ liên kết tế bào giữa

các loài cùng giới)
 Ghi nhãn:
Nhãn hướng dẫn sử dụng là công cụ quan trọng nhất để đảm bảo quyền tự
do của sự lựa chọn, một sự tự do được yêu cầu của pháp luật EU: Bất cứ khi nào
GMOs cố ý sử dụng trong một sản phẩm thực phẩm, nó phải được ghi rõ trên
nhãn. Mỗi người tiêu dùng được do đó có quyền để thực hiện một "quyết định".
Nhãn phải được ghi đầy đủ rõ ràng, không sử dụng biểu tượng. Các quy định về
ghi nhãn áp dụng cho hầu như tất cả thực phẩm:
 Thực phẩm chế biến, nấu chín hoặc đóng gói thì ghi trong phần thành
phần. Thực phẩm mà không có một danh sách các thành phần, ví dụ
đường, trái cây đóng gói, hoặc rau thì thuật ngữ "biến đổi gen " hoặc
"sản xuất từ sinh vật biến đổi gen " phải được rõ ràng trên nhãn. Đối
với thực phẩm đóng gói hoặc gói kích thước rất nhỏ: Thông tin "sinh vật
biến đổi gen "hoặc "sản xuất từ sinh vật biến đổi gen " phải được gắn
vào bao bì, hoặc được kết nối trực tiếp với sản phẩm tương ứng.
 Số lượng lớn hoặc hàng rời.
 Phục vụ các thực thực phẩm trong các nhà hàng, căng tin
6.1.3. Australia/New Zealand
Yêu cầu ghi nhãn bắt buộc có hiệu lực từ tháng 12/2001. Hiện yêu cầu ghi nhãn là
bắt buộc trong những trường hợp mà các đạc tính của thực phẩm bị thay thế như là thay
đổi giá trị dinh duỡng hoặc thực phẩm có chứa DNA mới hay protein mới do kết quả của
việc thay đổi gien. Hàm lượng các thành phần biến đổi gien được phép có trong thực
phẩm là tới 1%.
Các trường hợp không phải ghi nhãn
 Thực phẩm được làm từ cây chuyển gien nhưng không có chứa DNA hay
protein mới (như dầu, đường, tinh bột làm từ đậu tương chuyển gien, ngô và
cải dầu)
 Các phụ gia thực phẩm và các chất hỗ trợ quá trình chế biến (nếu như DNA
hoặc protein mới không có trong sản phẩm thực phẩm cuối cùng)
 Hương liệu (với hàm lượng dưới mức 0,1% trong hàng thành phẩm)

 Thực phẩm được chế biến để bán (tại các nhà hàng)
 Thực phẩm làm từ các cây trồng được biến đổi di truyền thông qua các công
nghệ khác ngoại trừ công nghệ tái tổ hợp DNA.
6.1.4. Nhật bản
Bộ nông, ngư nghiệp Nhật bản (MAFF) là cơ quan chịu trách nhiệm về việc chuẩn
y sự an toàn đối với môi trường, chuẩn y về sự an toàn của thức ăn gia' súc và việc ghi
nhãn công nghệ sinh học đối với thực phẩm. Ngày 1/4/2001, MAFF đã lên một chương
trình ghi nhãn trong đó yêu cầu ghi nhãn đối với các sản phẩm thực phẩm công nghệ sinh
học nếu phát hiện thấy Dna hay protein công nghệ sinh hỌc trong thực phẩm thành
phẩm.
Quy định của MAFF yêu cầu dán nhãn DNA tái tổ hợp chỉ khi hàm lượng thành
phần này chiếm từ 5% trong tổng trọng lượng sản phẩm trở lên.
6.1.5. Hàn quốc
Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hàn quốc (KFDA) yêu cầu ghi nhãn thực
phẩm chế biến sử dụng ngô, đậu tương hay mầm đậu tương chuyển gien hoặc khi ba loại
nguyên liệu này có trong năm thành phần chính của một sản phẩm thực phẩm chế biến.
Các thành phần có hàm lượng không đáng kể thì không cần phải ghi nhãn. Mức cho phép
ngẫu nhiên có mặt các thành phần GM đối với ba loại nguyên liệu này là tới 3%.
6.2. Việt Nam
Nghị định 69/2010/NĐ – CP Chương VIII, Điều 43 quy định về Ghi nhãn
đối với hàng hóa chứa sinh vật biến đổi gen, sản phẩm của sinh vật biến đổi gen có
nêu: “ Tổ chức các nhân lưu thông hàng hóa có chứa sinh vật biến đổi gen, sản
phẩm của sinh vật biến đổi gen trên thị trường với tỉ lệ lớn hơn 5% mỗi thành phần
thì ngoài việc phải tuân thủ các quy định của pháp luật về ghi nhãn hàng hóa còn
phải thể hiệ thông tin liên quan đến sinh vật biến đổi gen trên nhãn hàng hóa.”
Trong quy chế quản lý an toàn sinh học đối với các sinh vật biến đổi gen;
sản phẩm, hàng hóa có nguồn gốc từ sinh vật biến đổi gen số 212/2005/QĐ-TTg
của Thủ tướng chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chương III,
điều 7 ghi nhãn hàng hóa: “Tổ chức, cá nhân có sản phẩm, hàng hóa là sinh vật
biến đổi gen hoặc sản phẩm, hàng hóa có nguồn gốc từ sinh vật biến đổi gen lưu

thông, buôn bán trên thị trường, ngoài việc thực hiện các quy định của pháp luật
hiện hành về ghi nhãn hàng hóa còn phải ghi thêm dòng chữ trên bao bì “Sản phẩm
có sử dụng công nghệ chuyển gen” để người tiêu dùng xem xét, lựa chọn.
Nhìn chung hiện nay các quốc gia trên thế giới vẫn chưa có tiếng nói chung
về vấn đề dán nhãn cho thực phẩm GMO, dưới đây là bảng tóm tắt về quan điểm
dán nhãn của một số nước tiêu biểu:
Tên nước Quy định ngưỡng hàm lượng
GMO có trong thực phẩm thì
cần dán nhãn
EU, Nga ≥ 0.9%
Australia,New
Zealand, Brazil
≥ 1%
Hàn Quốc ≥ 3%
Việt Nam, Nhật, Đài
Loan,Thái Lan,
Indonesia
≥ 5%
Mỹ,Canada, Argentina Tự nguyện
7. Kết luận
Dán nhãn cho thực phẩm GM là một vấn đề phức tạp còn chưa hoàn toàn
thống nhất. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng đó là phần lớn các nước sẽ áp dụng
một so loại chính sách ghi nhãn. Ngay lúc này, quyết định ghi nhãn sản phẩm
chuyền gien không chỉ liên quan mật thiết tới sự an toàn thực tế cua sản phẩm
mà còn liên quan tới "mối lo ngại" gắn với những sản phẩm này. Sự có mặt cua
một nhãn GM sẽ không có nghĩa là sản phẩm kém an toàn hơn hoặc có sự khác
biệt đáng kể vì tất cả các thực phàm chuyển gien đã đáp ứng các tiêu chuẩn về
an toàn trước khi được cho phép bán.
Dán nhãn cũng như cách đặt cho thực phẩm biến đổi gen một cái tên vậy, là
sự công nhận, đồng nhất trong mọi mặt, chứng minh sự tồn tại chính đáng của

nó. Vòng xoáy của thực phẩm biến đổi gen nói chung và tranh luận về việc nên
hay không nên dán nhãn thực phẩm biến đổi gen sẽ vẫn còn tiếp tục vì nó vẫn
chưa tìm được một cái gật đầu đồng ý của cả thế giới. Đây thực sự là một cuộc
cách mạng khoa học?
Cách duy nhất để phát triển và duy trì một hệ thống ghi nhãn trung thực,
không gây nhầm lẫn và có thể xác minh được đó là đảm bảo rằng hệ thống phải
dựa trên tiêu chí khách quan như là thành phần thực tế của thực phẩm chứ
không phải dựa trên biện pháp sản xuất.
Hiện nay trên thế giới cũng đã có nhiều nước tiến hành dán nhãn cho thực
phẩm GMO.
Dán nhãn là một việc làm đúng đắn giúp Việt Nam tiếp cận thị trường GMO
một cách đúng hướng. Với những bước đi chậm, nhưng hi vọng Việt Nam sẽ
đạt được những thành tựu mong đợi.
8. Tài liệu tham khảo
/> />390905.htm
/> /> />%20K7%20(Vietnamese).pdf