sách giáo trình mạng viễn thông mạng máy tính

- i -
TR姶云NG A萎I H窺C BÁCH KHOA AÀ N允NG
KHOA CÔNG NGH烏 THÔNG TIN

G
G
I
I
Á
Á
O
O
T
T
R
R
Ì
Ì
N
N
H
H
M
M
Ô
Ô
N
N
H
H
窺

窺
C
C
M
M
萎
萎
N
N
G
G
M
M
Á
Á
Y
Y
T
T
Í
Í
N
N
H
H
Ths. NGUY右N T遺N KHÔI
(L⇔u hành nじi bじ)
Aà N印ng – 2004
- ii -
O影C L影C

Ch⇔￢ng 1 Oそ"AＹU 1
1.1 Gi噂i thi羽u 1
1.2 Phân lo衣i m衣ng 2
1.2.1 D詠a theo kho違ng cách 8鵜a lý 2
1.2.2 D詠a theo c医u trúc m衣ng 2
1.2.3 Theo ph逢挨ng pháp chuy吋n m衣ch 3
1.3 Ki院n trúc phân t亥ng và chu育n hoá m衣ng 5
1.3.1 Các t鰻 ch泳c chu育n hoá m衣ng 5
1.3.2 Ki院n trúc phân t亥ng 6
1.4 Mô hình OSI 7
1.4.1 Ki院n trúc c栄a mô hình OSI 7
1.4.2 S詠 ghép n嘘i gi英a các m泳c 8
1.4.3 Ch泳c n<ng c栄a m厩i t亥ng 9
1.4.4 Các giao th泳c chu育n c栄a OSI 11
1.5 J羽"8k隠u hành m衣ng 12
1.6 O衣ng Internet 13
1.6.1 L鵜ch s穎 ra 8運i và phát tri吋n 13
1.6.2 C医u trúc c栄a m衣ng Internet 14
1.6.3 Các ki院n trúc khác 15
Ch⇔￢ng 2 VＹNG VｅT LÝ 16
2.1 Môi tr逢運ng truy隠n tin 16
2.1.1 Ph逢挨ng ti羽n truy隠n 16
2.1.2 Các thông s嘘 c挨 b違n c栄a môi tr逢運ng truy隠n tin 19
2.2 Chu育n giao di羽n 19
2.2.1 Modem 19
2.2.2 DTE và DCE 21
2.2.3 Chu育n RS-232C 21
Ch⇔￢ng 3 VＹNG LIÊN KｗT Dね LIぅU 22
3.1 Ch泳c n<ng 22
3.2 Các v医n 8隠 c栄a t亥ng liên k院t d英 li羽u 22

3.2.1 Cung c医p d鵜ch v映 cho t亥ng m衣ng 22
3.2.2 Khung tin - Nh壱n bi院t gói tin 23
3.2.3 Ki吋m tra l厩i 23
- iii -
3.2.4 Ak隠u khi吋n lu欝ng d英 li羽u 23
3.2.5 Qu違n lý liên k院t 24
3.2.6 Nén d英 li羽u khi truy隠n 24
3.3 Phát hi羽n và hi羽u ch雨nh l厩i 24
3.3.1 Ph逢挨ng pháp bit ch印n l飲 (Parity) 25
3.3.2 Tính theo 8a th泳c chu育n 25
3.3.3 Mã s穎a sai 26
3.4 Th栄 t映c liên k院t d英 li羽u c挨 b違n 27
3.4.1 Giao th泳c 8挨n công v噂i kênh có l厩i 28
3.5 Ak隠u khi吋n dòng truy隠n 28
3.5.1 C挨 ch院 c穎a s鰻 29
3.5.2 Trao 8鰻i b違n tin v噂i c穎a s鰻 1 bit 30
3.5.3 V壱n chuy吋n liên t映c 31
3.6 Các giao th泳c c栄a t亥ng Liên k院t d英 li羽u 33
3.6.1 Giao th泳c BSC 33
3.6.2 Giao th泳c HDLC 34
Ch⇔￢ng 4 OＳNG CっC Bし 37
4.1 Các c医u hình c栄a m衣ng LAN 37
4.1.1 M衣ng d衣ng hình sao (Star Topology) 37
4.1.2 M衣ng hình tuy院n (Bus Topology) 38
4.1.3 M衣ng d衣ng vòng (Ring Topology) 38
4.1.4 M衣ng d衣ng k院t h嬰p 39
4.2 Các giao th泳c 8k隠u khi吋n truy nh壱p 8逢運ng truy隠n 39
4.2.1 Ph逢挨ng pháp CSMA 40
4.2.2 Ph逢挨ng pháp CSMA/CD 41
4.2.3 Ak隠u khi吋n truy nh壱p bus v噂i th飲 bài 41

4.2.4 Ak隠u khi吋n truy nh壱p vòng v噂i th飲 bài 43
4.3 Chu育n hóa m衣ng c映c b瓜 44
4.3.1 Chu育n Ethernet 46
Ch⇔￢ng 5 VＹNG MＳNG 47
5.1 Các v医n 8隠 c栄a t亥ng m衣ng 47
5.1.1 A鵜nh 8鵜a ch雨 cho t亥ng m衣ng 47
5.1.2 D鵜ch v映 cung c医p cho t亥ng giao v壱n 48
5.1.3 T鰻 ch泳c các kênh truy隠n tin trong t亥ng m衣ng 49
5.1.4 Tìm 8逢運ng 8i trong m衣ng 50
5.1.5 T逸c ngh胤n trong m衣ng 51
- iv -
5.2 M院t n嘘i liên m衣ng 51
5.2.1 Các thi院t b鵜 dùng 8吋 k院t n嘘i liên m衣ng 52
5.3 Giao th泳c liên m衣ng IP 58
5.3.1 C医u trúc khung tin IP 59
5.3.2 A鵜a ch雨 IP 64
5.4 Phân chia m衣ng con 66
5.5 Ho衣t 8瓜ng c栄a giao th泳c IP 67
5.6 Các giao th泳c liên quan 8院n IP 68
5.6.1 Giao th泳c phân gi違i 8鵜a ch雨 ARP 68
5.6.2 Giao th泳c RARP (Reverse Address Resolution Protocol) 71
5.6.3 Giao th泳c ICMP 71
5.7 Phiên b違n IP v6 76
5.7.1 Khung tin IPng v6 77
5.8 A鵜nh tuy院n trên Internet 77
5.8.1 B違ng ch丑n 8逢運ng 77
5.8.2 Xây d詠ng b違ng ch丑n 8逢運ng cho các Router/Gateway 78
5.9 O衣ng X.25 80
5.9.1 C挨 s荏 k悦 thu壱t 80
5.10 M悦 thu壱t FRAME RELAY 82

5.10.1 Khuôn d衣ng gói d英 li羽u Frame-Relay 82
Ch⇔￢ng 6 VＹNG GIAO VｅN 84
6.1 Các v医n 8隠 c栄a t亥ng giao v壱n 84
6.1.1 Cung c医p d鵜ch v映 cho t亥ng phiên 84
6.1.2 Ch医t l逢嬰ng d鵜ch v映 QoS 86
6.1.3 Các l噂p giao th泳c c栄a t亥ng giao v壱n 87
6.1.4 Th栄 t映c giao v壱n trên X. 25 90
Ch⇔￢ng 7 Jか GIAO THでC TCP/IP 91
7.1 Mô h ình TCP/IP 91
7.2 Giao th泳c TCP 93
7.2.1 Khuôn d衣ng gói tin TCP 94
7.2.2 Quá trình n嘘i-tách 96
7.2.3 Quá trình trao 8鰻i d英 li羽u 97
7.2.4 Th泳 t詠 th詠c hi羽n 泳ng d映ng TCP/IP 97
7.3 Giao th泳c UDP 10 0
7.4 E鰻ng và Sock et 101
- v -
7.4.1 S嘘 hi羽u c鰻ng 101
7.4.2 Socket 101
7.5 Mô hình giao ti院p Client/Server 103
7.5.1 Quá trình trao 8鰻i d英 li羽u dùng Stream Socket 103
7.5.2 Quá trình trao 8鰻i d英 li羽u dùng Datagram Socket 104
7.5.3 Ví d映 ch逢挨ng trình client/server 105
Ch⇔￢ng 8 VＹNG PHIÊN 108
8.1 F鵜ch v映 OSI cho t亥ng Phiên 108
8.1.1 Cung c医p cho ng逢運i s穎 d映ng d鵜ch v映 t亥ng phiên (SS-user) 108
8.1.2 Ak隠u khi吋n trao 8鰻i d英 li羽u 109
8.1.3 Ak隠u hành phiên làm vi羽c 110
8.1.4 Liên k院t phiên 111
8.2 Giao th泳c chu育n t亥ng phiên 111

8.2.1 Các lo衣i SPDU, các tham s嘘 và ch泳c n<ng 112
Ch⇔￢ng 9 VＹNG TRÌNH DIぃN 114
9.1 Vai trò và ch泳c n<ng 114
9.1.1 Phiên d鵜ch d英 li羽u 116
9.2 F鵜ch v映 OSI cho t亥ng trình di宇n 116
9.3 Giao th泳c chu育n t亥ng trình di宇n 117
9.3.1 Các chu育n khác cho t亥ng trình di宇n 118
Ch⇔￢ng 10 VＹNG でNG DING 119
10.1 An toàn thông tin trên m衣ng 119
10.1.1 Các chi院n l逢嬰c an toàn h羽 th嘘ng 119
10.1.2 An toàn thông tin b茨ng mã hóa 120
10.2 CáC ph逢挨ng pháp mã hóa d英 li羽u 122
10.2.1 Ph逢挨ng pháp hoán v鵜 122
10.2.2 Ph逢挨ng pháp thay th院 123
10.2.3 Ph逢挨ng pháp mã hóa chu育n DES 124
10.2.4 Ph逢挨ng pháp mã hoá khoá công khai 128
10.3 E挨 ch院 b違o v羽 b茨ng firewall 132
10.3.1 Các lo衣i firewall và c挨 ch院 ho衣t 8瓜ng 134
10.4 J羽 th嘘ng tên mi隠n DNS (Domain Name System ) 137
10.4.1 Không gian tên mi隠n DNS 138
10.4.2 Máy ch栄 qu違n lý tên 140
10.4.3 Ch逢挨ng trình phân gi違i tên 140
- vi -
10.5 J羽 qu違n tr鵜 m衣ng 140
10.5.1 H羽 b鵜 qu違n tr鵜 141
10.5.2 C挨 s荏 d英 li羽u ch泳a thông tin qu違n tr鵜 m衣ng 141
10.6 F鵜ch v映 th逢"8k羽n t穎 142
10.6.1 Giao th泳c SMTP 143
10.6.2 MIME 147
10.6.3 Giao th泳c POP 151

10.7 F鵜ch v映 truy c壱p t瑛 xa - TELNET 154
10.7.2 D鵜ch v映 truy隠n t壱p tin FTP 156
10.7.3 UserNEWS 162
10.7.4 WORLD-WIDE-WEB 163
- 1 -
Ch⇔￢ng 1 O雲"A井U
1.1 Gi噂i thi羽u
O衣ng máy tính là t壱p h嬰p nhi隠u máy tính 8k羽n t穎 và các thi院t b鵜"8亥u cu嘘i 8逢嬰c
m院t n嘘i v噂i nhau b茨ng các thi院t b鵜 liên l衣c nh茨m trao 8鰻i thông tin, cùng chia s飲
pc泳ng, ph亥n m隠m và d英 li羽u v噂i nhau
O衣ng máy tính bao g欝m ph亥n c泳ng, các giao th泳c và các ph亥n m隠m m衣ng.
Khi nghiên c泳u v隠 m衣ng máy tính, các v医n 8隠 quan tr丑ng 8逢嬰c xem xét là giao
th泳c m衣ng, c医u hình k院t n嘘i c栄a m衣ng, và các d鵜ch v映 trên m衣ng.
O衣ng máy tính có nh英ng công d映ng nh逢 sau :
1. Tｆp trung tài nguyên tＴi mじt sぐ máy và chia sｔ cho nhiｚu máy khác
- Nhi隠u ng逢運i có th吋 dùng chung m瓜t ph亥n m隠m ti羽n ích.
- D英 li羽u 8逢嬰c qu違n lý t壱p trung nên an toàn h挨n, trao 8鰻i gi英a nh英ng ng逢運i s穎
f映ng thu壱n l嬰i h挨n, nhanh chóng h挨n.
- M衣ng máy tính cho phép ng逢運i l壱p trình 荏 m瓜t trung tâm máy tính này có th吋
u穎 d映ng các ch逢挨ng trình ti羽n ích c栄a m瓜t trung tâm máy tính khác 8ang r厩i,
u胤 làm t<ng hi羽u qu違 kinh t院 c栄a h羽 th嘘ng.
2. Khｈc phつc sば trぞ ngＴi vｚ khoＶng cách 8おa lý.
3. T<ng chＸt l⇔ぢng và hiうu quＶ khai thác thông tin.
4. Cho phép thばc hiうn nhのng とng dつng tin hがc phân tán
5. Aじ an toàn tin cｆy cてa hう thぐng t<ng lên nhぜ khＶ n<ng thay thｘ khi có sば cぐ
xずi máy có sば cぐ : An toàn cho d英 li羽u và ph亥n m隠m vì ph亥n m隠m m衣ng s胤
khoá các t壱p tin khi có nh英ng ng逢運i không 8栄 quy隠n h衣n truy xu医t các t壱p tin
và th逢 m映c 8ó.
6. Phát triあn các công nghう trên mＴng: Ng逢運i s穎 d映ng có th吋 trao 8鰻i thông tin
x噂i nhau d宇 dàng và s穎 d映ng h羽 m衣ng nh逢 là m瓜t công c映"8吋 ph鰻 bi院n tin

v泳c, thông báo v隠 m瓜t chính sách m噂i, v隠 n瓜i dung bu鰻i h丑p, v隠 các thông tin
kinh t院 khác nh逢 giá c違 th鵜 tr逢運ng, tin rao v員t (mu嘘n bán ho員c mu嘘n mua
o瓜t cái gì 8ó), ho員c s逸p x院p th運i khoá bi吋u c栄a mình chen l磯n v噂i th運i khoá
bi吋u c栄a nh英ng ng逢運i khác , . . .
- 2 -
1.2 Phân lo衣i m衣ng
1.2.1 D詠a theo kho違ng cách 8鵜a lý
O衣ng máy tính có th吋 phân b鰻 trên m瓜t khu v詠c nh医t 8鵜nh ho員c có th吋 trong
o瓜t qu嘘c gia hay toàn c亥u. D詠a vào ph衣m vi phân b嘘, ng逢運i ta có th吋 phân ra các
lo衣i m衣ng nh逢 sau:
a. LAN (Local Area Network - M衣ng c映c b瓜) : LAN th逢運ng 8逢嬰c s穎 d映ng
trong n瓜i b瓜 m瓜t c挨 quan/t鰻 ch泳c , k院t n嘘i các máy tính trong m瓜t khu v詠c
bán kính kho違ng 100m-10km. K院t n嘘i 8逢嬰c th詠c hi羽n thông qua các môi
tr逢運ng truy隠n thông t嘘c 8瓜 cao, ví d映 cáp 8欝ng tr映c hay cáp quang.
b. MAN (Metropolitan Area Network - M衣ng 8ô th鵜) : K院t n嘘i các máy tính
trong ph衣m vi m瓜t thành ph嘘. K院t n嘘i này 8逢嬰c th詠c hi羽n thông qua các
môi tr逢運ng truy隠n thông t嘘c 8瓜 cao (50-100 Mbit/s).
c. WAN (Wide Area Network) - M衣ng di羽n r瓜ng, k院t n嘘i máy tính trong n瓜i
d瓜 các qu嘘c gia hay gi英a các qu嘘c gia trong cùng m瓜t châu l映c. Thông
th逢運ng k院t n嘘i này 8逢嬰c th詠c hi羽n thông qua m衣ng vi宇n thông. Các WAN
có th吋"8逢嬰c k院t n嘘i v噂i nhau thành GAN hay t詠 nó 8ã là GAN.
d. GAN (Global Area Network) : M衣ng toàn c亥u, k院t n嘘i máy tính t瑛 các châu
n映c khác nhau. Thông th逢運ng k院t n嘘i này 8逢嬰c th詠c hi羽n thông qua m衣ng
vi宇n thông và v羽 tinh.
Trong các khái ni羽m nói trên, WAN và LAN là hai khái ni羽m hay 8逢嬰c s穎
f映ng nh医t.
1.2.2 D詠a theo c医u trúc m衣ng
1.2.2.1 Kiあu 8kあm - 8kあm (point - to - point)
H×nh sao Chu tr×nh H×nh c©y D¹ng ®Çy ®ñ
Hình 1-1. C医u trúc m衣ng ki吋u 8k吋m-8k吋m.

A逢運ng truy隠n n嘘i t瑛ng c員p nút m衣ng v噂i nhau. Thông tin 8i t瑛 nút ngu欝n qua
nút trung gian r欝i g荏i ti院p n院u 8逢運ng truy隠n không b鵜 b壱n. Do 8ó còn có tên là
o衣ng l逢u tr英 và chuy吋n ti院p (store and forward).
- 3 -
1.2.2.2 Kiあu khuyｘch tán
D違n tin 8逢嬰c g荏i 8i t瑛 m瓜t nút nào 8ó s胤"8逢嬰c ti院p nh壱n b荏i các nút còn l衣i
(còn g丑i là broadcasting hay point to multipoint). Trong b違n tin ph違i có vùng 8鵜a ch雨
cho phép m厩i nút ki吋m tra xem có ph違i tin c栄a mình không và x穎 lý n院u 8úng b違n
tin 8逢嬰c g荏i 8院n.
Bus V羽 tinh ho員c radio Back bone (x逢挨ng s嘘ng)
Hình 1-2. S挨"8欝 k院t n嘘i theo ki吋u khuy院ch tán.
Trong c医u trúc d衣ng Bus và Vòng c亥n c挨 ch院 "trがng tài" 8吋 gi違i quy院t các
xung 8瓜t (collision) x違y ra khi nhi隠u nút mu嘘n truy隠n tin 8欝ng th運i. Trong c医u trúc
x羽 tinh ho員c radio, m厩i nút c亥n có <ng-ten thu và phát.
1.2.3 Theo ph逢挨ng pháp chuy吋n m衣ch
- M衣ng chuy吋n m衣ch kênh (Line switching network), ví d映 nh逢 m衣ng 8k羽n
tho衣i.
- M衣ng chuy吋n m衣ch thông báo (Message switching network)
- M衣ng chuy吋n m衣ch gói (Packet switching network)
1.2.3.1 Chuyあn mＴch kênh
Chuy吋n m衣ch kênh (line switching) 8逢嬰c dùng trong m衣ng 8k羽n tho衣i. M瓜t
kênh c嘘"8鵜nh 8逢嬰c thi院t l壱p gi英a c員p th詠c th吋 c亥n liên l衣c v噂i nhau. M衣ng này có
hi羽u su医t không cao vì có lúc kênh b臼 không.
Hình 1-3. M衣ng chuy吋n m衣ch kênh.
S
1
S
2
S
5

S
4
S
3
S
6
Data
Data
Data
- 4 -
1.2.3.2 MＴng chuyあn mＴch bＶn tin
Hình 1-4. Ph逢挨ng pháp chuy吋n m衣ch thông báo.
Các nút c栄a m衣ng c<n c泳 vào 8鵜a ch雨"8ích c栄a “b違n tin” 8吋 ch丑n nút k院 ti院p.
Nh逢 v壱y các nút c亥n l逢u tr英 và 8丑c tin nh壱n 8逢嬰c, qu違n lý vi羽c truy隠n tin. Trong
tr逢運ng h嬰p b違n tin quá dài và n院u sai ph違i truy隠n l衣i thì hi羽u su医t không cao.
Ph逢挨ng pháp này gi嘘ng nh逢 cách g荏i th逢 thông th逢運ng.
• 姶u 8k吋m so v噂i ph逢挨ng pháp chuy吋n m衣ch kênh:
- Hi羽u su医t s穎 d映ng 8逢運ng truy隠n cao vì không b鵜 chi院m d映ng 8瓜c quy隠n mà
8逢嬰c phân chia gi英a nhi隠u th詠c th吋.
- M厩i nút m衣ng (hay nút chuy吋n m衣ch thông bao) có th吋 l逢u tr英 message cho
v噂i khi kênh truy隠n r厩i m噂i g穎i b違n tin 8i. Do 8ó gi違m 8逢嬰c tình tr衣ng t逸c
ngh胤n (congestion) trên m衣ng.
- Ak隠u khi吋n vi羽c truy隠n tin b茨ng cách s逸p x院p 8瓜"逢u tiên cho các b違n tin.
- Có th吋 t<ng hi羽u su医t s穎 d映ng gi違i thông c栄a m衣ch b茨ng cách gán 8鵜a ch雨
qu違ng bá (broadcast) 8吋 g荏i b違n tin 8欝ng th運i 8院n nhi隠u 8ích.
• Nh逢嬰c 8k吋m:
- Do không h衣n ch院 kích th逢噂c c栄a b違n tin nên có th吋 d磯n 8院n phí t鰻n l逢u tr英
v衣m th運i cao và 違nh h逢荏ng 8院n th運i gian h欝i 8áp và ch医t l逢嬰ng truy隠n 8i.
O衣ng chuy吋n m衣ch thông báo thích h嬰p v噂i các d鵜ch v映 thông tin ki吋u th逢
8k羽n t穎 (Email) h挨n là 8嘘i v噂i các 泳ng d映ng có tính th運i gian th詠c vì t欝n t衣i 8瓜 tr宇

nh医t 8鵜nh do l逢u tr英 và x穎 lý thông tin 8k隠u khi吋n t衣i m厩i nút.
1.2.3.3 MＴng chuyあn mＴch gói
Hình 1-5. M衣ng chuy吋n m衣ch gói.
S
1
S
2
S
5
S
4
S
3
S
6
Mess 1
Mess
Mess
Mess 2
S
1
S
2
S
5
S
4
S
3
S

6
Message
Message
- 5 -
D違n tin 8逢嬰c chia thành nhi隠u gói tin (packet) 8瓜 dài 512 bytes, ph亥n 8亥u là
8鵜a ch雨"8ích, mã 8吋 t壱p h嬰p các gói. Các gói c栄a các b違n tin khác nhau có th吋"8逢嬰c
truy隠n 8瓜c l壱p trên cùng m瓜t 8逢運ng truy隠n. V医n 8隠 ph泳c t衣p 荏"8ây là t衣o l衣i b違n tin
ban 8亥u, 8員c bi羽t khi 8逢嬰c truy隠n trên các con 8逢運ng khác nhau.
Chuy吋n m衣ch gói m隠m d飲o, hi羽u su医t cao. Xu h逢噂ng phát tri吋n hi羽n nay là s穎
f映ng hai k悦 thu壱t chuy吋n m衣ch kênh và chuy吋n m衣ch gói trong cùng m瓜t m衣ng
th嘘ng nh医t g丑i là m衣ng ISDN (Integrated Services Digital Network - M衣ng thông
tin s嘘"8a d鵜ch v映).
1.3 Ki院n trúc phân t亥ng và chu育n hoá m衣ng
Tình tr衣ng không t逢挨ng thích gi英a các m衣ng 8員c bi羽t là các m衣ng trên th鵜
tr逢運ng gây tr荏 ng衣i cho nh英ng ng逢運i s穎 d映ng khác nhau. Do 8ó c亥n ph違i xây d詠ng
mô hình chu育n làm c挨 s荏 cho các nhà nghiên c泳u thi院t k院 m衣ng 8吋 t衣o ra các s違n
ph育m m噂i v隠 m衣ng, d宇 ph鰻 c壱p, s違n xu医t, s穎 d映ng. Các chu育n có vai trò quan tr丑ng
trong công tác thi院t k院 và xây d詠ng các h羽 th嘘ng k悦 thu壱t và công ngh羽.
Chuｂn hóa mＴng máy tính là nêu ra các tiêu chuｂn c￢ bＶn thぐng nhＸt vｚ cＸu
trúc mＴng giúp cho các mＴng khác nhau có thあ trao 8ごi thông tin 8⇔ぢc vずi nhau.
A吋 m衣ng ho衣t 8瓜ng 8衣t kh違 n<ng t嘘i 8a, các tiêu chu育n 8逢嬰c ch丑n ph違i cho
phép m荏 r瓜ng m衣ng 8吋 có th吋 ph映c v映 nh英ng 泳ng d映ng không d詠 ki院n tr逢噂c trong
v逢挨ng lai t衣i lúc l逸p 8員t h羽 th嘘ng và 8k隠u 8ó cng cho phép m衣ng làm vi羽c v噂i
nh英ng thi院t b鵜"8逢嬰c s違n xu医t t瑛 nhi隠u hãng khác nhau.
1.3.1 Các t鰻 ch泳c chu育n hoá m衣ng
Hai t鰻 ch泳c chính th詠c hi羽n chu育n hóa m衣ng là ISO và CCTTT.
1. ISO (International Standards Organization) - T鰻 ch泳c chu育n hóa qu嘘c t院. ISO
ho衣t 8瓜ng d逢噂i s詠 b違o tr嬰 c栄a LHQ. Thành viên c栄a ISO là các c挨 quan tiêu
chu育n hóa c栄a các qu嘘c gia và các Ban chuyên môn. Ban TC97 8逢嬰c chia ra
thành các ti吋u ban và các nhóm công tác.

2. IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers) - Vi羽n nghiên c泳u các
x医n 8隠 v隠 k悦 thu壱t 8k羽n và 8k羽n t穎 c栄a M悦. IEEE ch鵜u trách nhi羽m v隠 t亥ng Data
Link và Physical. Phân ban các chu育n này là phân ban 802 (thành l壱p tháng
Hai n<m 1980).
3. CCITT (Commité Consultatif Internatinal pour Télégraphe et Téléphone) - T鰻
ch泳c t逢 v医n qu嘘c t院 v隠"8k羽n báo và 8k羽n tho衣i ho衣t 8瓜ng d逢噂i s詠 b違o tr嬰 c栄a
LHQ, chuyên nghiên c泳u nh茨m công b嘘 các khuy院n ngh鵜 th嘘ng nh医t v隠 m衣ng
- 6 -
máy tính. Bao g欝m các khuy院n ngh鵜 liên quan 8院n vi羽c truy隠n d英 li羽u trên
o衣ng, m衣ng ISDN.
4. ANSI (American National Standards Institute) :Vi羽n nghiên c泳u các chu育n
qu嘘c gia c栄a M悦.
5. ECMA (European Computer Manufactures Association) : Hi羽p h瓜i máy tính
châu âu
6. ATM Forum (Asynchronous Transfers Mode) - Th詠c hi羽n các gi違i pháp cho
o衣ng ISDN.
7. IETF (Internet Enggineering Task Force) : S違n xu医t các chu育n liên quan 8院n
Internet (SNMP, TCP/IP )
1.3.2 Ki院n trúc phân t亥ng
A吋 gi違m 8瓜 ph泳c t衣p thi院t k院, ki院n trúc m衣ng 8逢嬰c t鰻 ch泳c thành m瓜t c医u trúc
8a t亥ng, m厩i t亥ng 8逢嬰c xây trên t亥ng tr逢噂c nó, t亥ng d逢噂i s胤 cung c医p d鵜ch v映 cho
v亥ng cao h挨n. T亥ng N trên m瓜t máy th詠c hi羽n vi羽c giao ti院p v噂i t亥ng N trên m瓜t
máy khác. Các qui t逸c, lu壱t l羽"8逢嬰c s穎 d映ng cho vi羽c giao ti院p này 8逢嬰c g丑i là các
giao th泳c c栄a t亥ng N.
Các th詠c th吋 (entity) n茨m trên các t亥ng t逢挨ng 泳ng trên nh英ng máy khác nhau
i丑i là các ti院n trình 8欝ng m泳c. Các ti院n trình 8欝ng m泳c giao ti院p v噂i nhau b茨ng
cách s穎 d映ng các giao th泳c trong t亥ng c栄a nó.
Gi英a 2 t亥ng k隠 nhau t欝n t衣i m瓜t giao di羽n (interface) xác 8鵜nh các hàm nguyên
th栄y và các d鵜ch v映 t亥ng d逢噂i cung c医p cho t亥ng trên.
V壱p h嬰p các t亥ng và các giao th泳c 8逢嬰c g丑i là ki院n trúc m衣ng (Network

Architecture).
E医u trúc phân t亥ng c栄a m衣ng máy tính có ý ngha 8員c bi羽t nh逢 sau :
- Thu壱n ti羽n trong công tác thi院t k院, xây d詠ng và cài 8員t các m衣ng máy tính,
trong 8ó m厩i h羽 th嘘ng thành ph亥n 8逢嬰c xem nh逢 là m瓜t c医u trúc 8a t亥ng.
- M厩i t亥ng 8逢嬰c xây d詠ng d詠a trên c挨 s荏 t亥ng k隠 li隠n tr逢噂c 8ó. Nh逢 v壱y t亥ng
f逢噂i s胤 cung c医p d鵜ch v映 cho t亥ng trên.
- S嘘 l逢嬰ng, tên g丑i và ch泳c n<ng c栄a m厩i t亥ng s胤"8逢嬰c ng逢運i thi院t k院 m衣ng máy
tính c映 th吋 quy 8鵜nh.
- T壱p h嬰p các giao th泳c, các v医n 8隠 k悦 thu壱t và công ngh羽 cho m厩i t亥ng có th吋
8逢嬰c kh違o sát, nghiên c泳u tri吋n khai 8瓜c l壱p v噂i nhau.
- 7 -
• Giao th泳c : M厩i khi trao 8鰻i thông tin nh逢"8k羽n tho衣i, telex, vi院t . . . ng逢運i ta
ph違i tuân theo m瓜t s嘘 quy lu壱t. Các quy lu壱t này 8逢嬰c nhóm l衣i và g丑i là
giao th泳c (protocol).
Giao th泳c có các ch泳c n<ng chính nh逢 sau :
1. A鵜nh ngha c医u trúc khung m瓜t cách chính xác cho t瑛ng byte, các ký t詠 và
d違n tin.
2. Phát hi羽n và x穎 lý các l厩i, thông th逢運ng là g穎i l衣i b違n tin g嘘c sau khi phát
hi羽n l亥n tr逢噂c b鵜 l厩i
3. Qu違n lý th泳 t詠 các l羽nh 8吋"8院m các b違n tin, nh壱n d衣ng, tránh m医t ho員c thu
th瑛a b違n tin.
4. A違m b違o không nh亥m l磯n gi英a b違n tin và l羽nh
5. Ch雨 ra các thu瓜c tính 8逢運ng dây khi l壱p các 8逢運ng n嘘i 8a 8k吋m ho員c bán
song công (cho bi院t ai 8嘘i tho衣i v噂i ai).
6. Gi違i quy院t v亥n 8隠 xung 8瓜t thâm nh壱p (yêu c亥u 8欝ng th運i), g穎i khi ch逢a có
u嘘 li羽u, m医t liên l衣c, kh荏i 8瓜ng.
1.4 Mô hình OSI
1.4.1 Ki院n trúc c栄a mô hình OSI
F詠a trên ki院n trúc phân t亥ng, ISO 8ã 8逢a ra mô hình 7 t亥ng (layer) cho m衣ng,
i丑i là mô hình k院t n嘘i h羽 th嘘ng m荏 ho員c mô hình OSI (Open Systems

Interconnection model), vào n<m 1984.
Uえ hi゜u
vng
J゜ thえng A J゜ thえng B Tên 8n v＾ dて li゜u
7 Application
G.thだc tng 7
ng dぜng APDU, Messag ,Packet
6
Presentation
Trình di！n PPDU, Packet
5 Session Phiên SPDU, Packet
4 Transport Giao vn TPDU,Segment,
Packet
3 Network Ong Datagram, Packet
2 Data link
G. thだc tng 2
Liên k，t dて li゜u Frame, Packet
1 Physical
G. thだc tng 1
Xt lý Bit, Packet
Hình 1-6. Mô hình OSI 7 t亥ng.
Nhóm các t亥ng th医p (physical, data link, network, transport) liên quan 8院n các
ph逢挨ng ti羽n cho phép truy隠n d英 li羽u qua m衣ng. Các t亥ng th医p 8違m nhi羽m vi羽c
truy隠n d英 li羽u, th詠c hi羽n quá trình 8óng gói, d磯n 8逢運ng, ki吋m duy羽t và truy隠n t瑛ng
nhóm d英 li羽u. Các t亥ng này không c亥n quan tâm 8院n lo衣i d英 li羽u mà nó nh壱n 8逢嬰c
v瑛 hay g穎i cho t亥ng 泳ng d映ng, mà ch雨"8挨n thu亥n là g穎i chúng 8i.
Các tng
thp
Truy・n tin
Các tng cao

Zつ lý tin
- 8 -
Nhóm các t亥ng cao (session, presentation, application) liên quan ch栄 y院u 8院n
vi羽c 8áp 泳ng các yêu c亥u c栄a ng逢運i s穎 d映ng 8吋 tri吋n khai các 泳ng d映ng c栄a h丑 trên
o衣ng thông qua các ph逢挨ng ti羽n truy隠n thông cung c医p b荏i các nhóm t亥ng th医p.
J羽 th嘘ng k院t n嘘i m荏 OSI là h羽 th嘘ng cho phép truy隠n thông tin v噂i các h羽
th嘘ng khác, trong 8ó các m衣ng khác nhau, s穎 d映ng nh英ng giao th泳c khác nhau, có
th吋 thông báo cho nhau thông qua ch逢挨ng trình 8吋 chuy吋n t瑛 m瓜t giao th泳c này
sang m瓜t giao th泳c khác.
Mô hình OSI 8逢a ra gi違i pháp cho v医n 8隠 truy隠n thông gi英a các máy tính
không gi嘘ng nhau. Hai h羽 th嘘ng, dù khác nhau 8隠u có th吋 truy隠n thông v噂i nhau
o瓜t cách hi羽u qu違 n院u chúng 8違m b違o nh英ng 8k隠u khi吋n chung sau 8ây :
1. Các h羽 th嘘ng 8隠u cài 8員t cùng m瓜t t壱p h嬰p các ch泳c n<ng truy隠n thông.
2. Các ch泳c n<ng 8ó 8逢嬰c t鰻 ch泳c thành cng m瓜t t壱p các t亥ng. Các t亥ng
8欝ng m泳c ph違i cung c医p các ch泳c n<ng nh逢 nhau, nh逢ng ph逢挨ng th泳c
cung c医p không nh医t thi院t ph違i gi嘘ng nhau.
3. Các t亥ng 8欝ng m泳c ph違i s穎 d映ng m瓜t giao th泳c chung.
A吋"8違m b違o nh英ng 8k隠u trên c亥n ph違i có các chu育n xác 8鵜nh các ch泳c n<ng và
f鵜ch v映"8逢嬰c cung c医p b荏i m瓜t t亥ng (nh逢ng không c亥n ch雨 ra chúng ph違i cài 8員t nh逢
th院 nào). Các chu育n cng ph違i xác 8鵜nh các giao th泳c gi英a các t亥ng 8欝ng m泳c. Mô
hình OSI chính là c挨 s荏"8吋 xây d詠ng các chu育n 8ó.
1.4.2 S詠 ghép n嘘i gi英a các m泳c
Trong th詠c t院 d英 li羽u không truy隠n tr詠c ti院p t瑛 t亥ng i máy này sang t亥ng i máy
kia (tr瑛 t亥ng th医p nh医t). t亥ng th医p nh医t có 8逢運ng truy隠n thông v壱t lý t噂i t亥ng th医p
nh医t c栄a máy t逢挨ng 泳ng t瑛" 8ó d英 li羽u và thông tin 8k隠u khi吋n l衣i 8逢嬰c chuy吋n
ng逢嬰c lên t亥ng trên. T亥ng trên ch雨 xác 8鵜nh 8w運ng truy隠n thông lôgic (truy隠n thông
違o).
- Các Header c栄a giao th泳c : Thông th逢運ng, thông tin 8k隠u khi吋n giao th泳c 8逢嬰c
gói thành m瓜t kh嘘i và 8逢嬰c 8員t tr逢噂c d英 li羽u nó 8i kèm và 8逢嬰c g丑i là Header
hay Protocol Header, 8逢嬰c dùng 8吋 truy隠n thông tin gi英a các t亥ng và gi英a các

máy tính v噂i nhau. Các header c栄a giao th泳c 8逢嬰c phát tri吋n theo các lu壱t
8逢嬰c cho trong t壱p tài li羽u ASN.1 c栄a IS咽.
- Khi máy A g穎i tin 8i, các 8挨n v鵜 d英 li羽u 8i t瑛 t亥ng trên xu嘘ng d逢噂i. Qua m厩i
v亥ng nó 8逢嬰c b鰻 sung thông tin 8k隠u khi吋n c栄a t亥ng 8ó.
- Khi nh壱n tin, thông tin 8i t瑛 d逢噂i lên. Qua m厩i t亥ng thông tin 8k隠u khi吋n 8逢嬰c
kh穎 b臼 d亥n và cu嘘i cùng máy B nh壱n 8逢嬰c b違n tin c栄a A.
- 9 -
1.4.3 Ch泳c n<ng c栄a m厩i t亥ng
1. TＺng Vｆt lý
Cung c医p ph逢挨ng ti羽n truy隠n tin, th栄 t映c kh荏i 8瓜ng, duy trì hu益 b臼 các liên k院t
x壱t lý. Gi英 nhi羽m v映 chuy吋n t違i các bit thông tin trên kênh truy隠n thông. T亥ng V壱t
lý làm vi羽c v噂i các giao di羽n c挨, 8k羽n và giao di羽n th栄 t映c (ch泳c n<ng) trên môi
tr逢運ng v壱t lý, không quan tâm 8院n n瓜i dung bi吋u di宇n c栄a các bit.
Th詠c ch医t t亥ng này th詠c hi羽n n嘘i li隠n các ph亥n t穎 c栄a m衣ng thành m瓜t h羽
th嘘ng b茨ng các ph逢挨ng pháp v壱t lý, 荏 m泳c này s胤 có các th栄 t映c 8違m b違o cho các
yêu c亥u v隠 chuy吋n m衣ch ho衣t 8瓜ng nh茨m t衣o ra các 8逢運ng truy隠n th詠c cho các
chu厩i bit thông tin.
2. TＺng liên kｘt dの liうu
Thi院t l壱p, duy trì, hu益 b臼 các liên k院t d英 li羽u ki吋m soát lu欝ng d英 li羽u, phát
hi羽n và kh逸c ph映c sai sót truy隠n tin
Ti院n hành chuy吋n 8鰻i thông tin d逢噂i d衣ng chu厩i các bit 荏 m泳c m衣ng thành
v瑛ng 8q衣n g丑i là khung tin (frame). Sau 8ó 8違m b違o truy隠n liên ti院p các khung tin
v噂i t亥ng v壱t lý, 8欝ng th運i x穎 lý các thông báo t瑛 tr衣m thu g穎i tr違 l衣i. Bit thông tin
trong khung tin 8隠u mang nh英ng ý ngha riêng, bao g欝m các tr⇔ぜng 8おa chえ, tr⇔ぜng
kiあm tra, dの liうu và kiあm tra lざi dùng cho các m映c 8ích riêng.
Nhi羽m v映 chính c栄a m泳c 2 này là kh荏i t衣o, t鰻 ch泳c các khung tin và x穎 lý các
thông tin liên quan t噂i khung tin.
3. TＺng mＴng
V亥ng m衣ng 8逢嬰c xây d詠ng d詠a trên ki吋u n嘘i k院t 8kあm - 8kあm do t亥ng LKDL
cung c医p, b違o 8違m trao 8鰻i thông tin gi英a các m衣ng con trong m瓜t m衣ng l噂n, m泳c

này còn 8逢嬰c g丑i là m泳c thông tin gi英a các m衣ng con v噂i nhau.
Có nhi羽m v映 gán 8鵜a ch雨 cho các b違n tin và chuy吋n 8鰻i 8鵜a ch雨 logic hay các
tên thành các 8鵜a ch雨 v壱t lý.
Th詠c hi羽n ch丑n 8逢運ng truy隠n tin, cung c医p d鵜ch v映"8鵜nh tuy院n (ch丑n 8逢運ng)
cho các gói d英 li羽u trên m衣ng. T亥ng này ch雨 ra d英 li羽u t瑛 ngu欝n t噂i 8ích s胤"8i theo
tuy院n nào trên c挨 s荏 các 8k隠u ki羽n c栄a m衣ng, 8瓜" 逢u tiên d鵜ch v映 và các nhân t嘘
khác.
Ki吋m soát lu欝ng d英 li羽u, kh逸c ph映c sai sót, c逸t/h嬰p d英 li羽u, giúp lo衣i tr瑛 s詠 t逸c
ngh胤n cng nh逢"8k隠u khi吋n lu欝ng thông tin.
4. VＺng Giao vｆn
- 10 -
V亥ng giao v壱n giúp 8違m b違o 8瓜 tin c壱y khi chuy吋n giao d英 li羽u và tính toàn
x姻n d英 li羽u t瑛 n挨i g穎i 8院n n挨i nh壱n. Ak隠u này 8逢嬰c th詠c hi羽n d詠a trên c挨 ch院 ki吋m
tra l厩i do các t亥ng bên d逢噂i cung c医p. T亥ng giao v壱n còn ch鵜u trách nhi羽m t衣o ra
nhi隠u k院t n嘘i c映c b瓜 trên cùng m瓜t k院t n嘘i m衣ng g丑i là ghép kênh (multiplexing),
phân chia th運i gian x穎 lý (time sharing), c逸t h嬰p d英 li羽u.
Nhi羽m v映 c栄a m泳c này là x穎 lý các thông tin 8吋 chuy吋n ti院p các ch泳c n<ng t瑛
v亥ng phiên 8院n t亥ng m衣ng và ng逢嬰c l衣i. Th詠c ch医t m泳c truy隠n này là 8吋"8違m b違o
thông tin gi英a các máy ch栄 v噂i nhau. M泳c này nh壱n các thông tin t瑛 t亥ng phiên,
phân chia thành các 8挨n v鵜 d英 li羽u nh臼 h挨n và chuy吋n chúng t噂i m泳c m衣ng.
5. VＺng phiên
Thi院t l壱p, duy trì, 8欝ng b瓜 hoá và hu益 b臼 các phiên truy隠n thông. Liên k院t
phiên ph違i 8逢嬰c thi院t l壱p thông qua 8嘘i tho衣i và trao 8鰻i các thông s嘘"8k隠u khi吋n.
Dùng t亥ng giao v壱n 8吋 cung c医p các d鵜ch v映 nâng cao cho phiên làm vi羽c nh逢:
ki吋m soát các cu瓜c h瓜i tho衣i, qu違n lý th飲 bài (token), qu違n lý ho衣t 8瓜ng (activity
management).
Nh壱n d衣ng tên và th栄 t映c c亥n thi院t cng nh逢 là các công vi羽c b違o m壱t, 8吋 hai
泳ng d映ng có th吋 giao ti院p v噂i nhau trên m衣ng. Nh運 t亥ng phiên, nh英ng ng逢運i s穎
f映ng l壱p 8逢嬰c các 8逢運ng n嘘i v噂i nhau, khi cu瓜c h瓜i tho衣i 8逢嬰c thành l壱p thì m泳c
này có th吋 qu違n lý cu瓜c h瓜i tho衣i 8ó theo yêu c亥u c栄a ng逢運i s穎 d映ng. M瓜t k院t n嘘i

gi英a hai máy cho phép ng逢運i s穎 d映ng 8逢嬰c 8<ng ký vào m瓜t h羽 th嘘ng phân chia
th運i gian t瑛 xa ho員c chuy吋n t壱p tin gi英a 2 máy.
6. VＺng trình diいn
Qu違n lý cách th泳c bi吋u di宇n thông tin theo cú pháp d英 li羽u c栄a ng逢運i s穎 d映ng,
lo衣i mã s穎 d映ng (ASCII, 窺BCDIC, ) và th詠c hi羽n các v医n 8隠 nén d英 li羽u.
Nhi羽m v映 c栄a m泳c này là l詠a ch丑n cách ti院p nh壱n d英 li羽u, bi院n 8鰻i các ký t詠,
ch英 s嘘 c栄a mã ASCII hay các mã khác và các ký t詠"8k隠u khi吋n thành m瓜t ki吋u mã
nh鵜 phân th嘘ng nh医t 8吋 các lo衣i máy khác nhau 8隠u có th吋 thâm nh壱p vào h羽 th嘘ng
o衣ng.
7. VＺng とng dつng
V亥ng này là giao di羽n gi英a ng逢運i s穎 d映ng và môi tr逢運ng h羽 th嘘ng m荏.
V亥ng này có nhi羽m v映 ph映c v映 tr詠c ti院p cho ng逢運i s穎 d映ng, cung c医p t医t c違
các yêu c亥u ph嘘i ghép c亥n thi院t cho ng逢運i s穎 d映ng, yêu c亥u ph映c v映 chung nh逢
chuy吋n các File, s穎 d映ng các Terminal c栄a h羽 th嘘ng, M泳c s穎 d映ng b違o 8違m t詠
8瓜ng hoá quá trình thông tin, giúp cho ng逢運i s穎 d映ng khai thác m衣ng t嘘t nh医t.
- 11 -
1.4.4 Các giao th泳c chu育n c栄a OSI
1.4.4.1 Các hàm nguyên thてy
O厩i th詠c th吋 truy隠n thông v噂i các th詠c th吋" 荏 t亥ng trên và d逢噂i nó qua m瓜t
giao diうn (interface). Giao di羽n này g欝m m瓜t ho員c nhi隠u 8k吋m truy c壱p d鵜ch v映
(SAP - Service Access Point). Th詠c th吋 t亥ng N-1 cung c医p d鵜ch v映 cho th詠c th吋
v亥ng N thông qua vi羽c g丑i các hàm d鵜ch v映 nguyên th栄y (primitive).
Hàm nguyên thu益 ch雨 rõ ch泳c n<ng c亥n th詠c hi羽n và 8逢嬰c dùng 8吋 chuy吋n d英
li羽u và thông tin 8k隠u khi吋n. B嘘n hàm nguyên thu益" 8逢嬰c s穎 d映ng 8吋"8鵜nh ngha
v逢挨ng tác gi英a các t亥ng k隠 nhau nh逢 sau :
request ぉêu cＺu
indication Chえ báo
response TrＶ lぜi
confirm Xác nhｆn
request 8逢嬰c g荏i b荏i ng逢運i s穎 d映ng d鵜ch v映"荏 t亥ng N+1 trong h羽 th嘘ng A 8吋

i丑i th栄 t映c c栄a giao th泳c 荏 t亥ng N. 卯êu c亥u này 8逢嬰c c医u t衣o d逢噂i d衣ng m瓜t ho員c
nhi隠u 8挨n v鵜 d英 li羽u giao th泳c (PDU - Protocol Data Unit) 8吋 g荏i t噂i B.
Khi nh壱n 8逢嬰c PDU, m瓜t th栄 t映c c栄a giao th泳c 荏 t亥ng N c栄a B s胤 thông báo
yêu c亥u 8ó lên t亥ng N+1 b茨ng hàm nguyên th栄y indication. Sau 8ó response"8逢嬰c
i荏i t瑛 N + 1 c栄a B xu嘘ng N g丑i th栄 t映c giao th泳c t亥ng N 8吋 tr違 l運i t噂i A.
Khi nh壱n 8逢嬰c tr違 l運i này m瓜t th栄 t映c giao th泳c t亥ng N s胤 g荏i hàm confirm lên
N+1 8吋 hoàn t医t chu trình yêu c亥u thi院t l壱p liên k院t c栄a ng逢運i s穎 d映ng 荏 t亥ng N+1
e栄a A.
Các chu trình c栄a ng逢運i s穎 d映ng khác nhau 8逢嬰c phân bi羽t nh運 khái ni羽m
8k吋m thâm nh壱p d鵜ch v映 (SAP - Service Access Point) 荏 ranh gi噂i c栄a 2 t亥ng N + 1
và N.
1.4.4.2 Các ph⇔￢ng thとc truyｚn thông
V衣i m厩i t亥ng trong mô hình OSI có 2 ph逢挨ng th泳c ho衣t 8瓜ng chính 8逢嬰c s穎
f映ng : ph逢挨ng th泳c có liên k院t (connection oriented) và ph逢挨ng th泳c không liên k院t
(connectionless).
X噂i các ph逢挨ng th泳c truy隠n không liên k院t thì ch雨 có m瓜t giai 8q衣n truy隠n d英
li羽u. Các gói tin d英 li羽u (còn 8逢嬰c g丑i là datagram) 8逢嬰c truy隠n 8瓜c l壱p v噂i nhau
theo m瓜t con 8逢運ng xác 8鵜nh d亥n b茨ng 8鵜a ch雨"8ích 8逢嬰c 8員t trong m厩i datagram.
Có 3 giai 8q衣n phân bi羽t :
- 12 -
- Thiｘt lｆp liên kｘt : hai th詠c th吋 cùng t亥ng 荏 hai 8亥u c栄a liên k院t s胤 th逢挨ng
n逢嬰ng v噂i nhau v隠 t壱p các tham s嘘 s穎 d映ng trong giai 8q衣n truy隠n d英 li羽u.
- Truyｚn dの liうu : các c挨 ch院 ki吋m soát sai sót, lu欝ng d英 li羽u, ghép kênh, c逸t
j嬰p d英 li羽u 8逢嬰c th詠c hi羽n 8吋 t<ng c逢運ng 8瓜 tin c壱y và hi羽u su医t c栄a vi羽c
truy隠n d英 li羽u.
- Mｘt thúc truyｚn : gi違i phóng các tài nguyên h羽 th嘘ng 8ã 8逢嬰c c医p phát cho liên
m院t 8吋 dùng vào m映c 8ích khác.
V逢挨ng 泳ng v噂i 3 giai 8q衣n trao 8鰻i trên, có 3 lo衣i th栄 t映c c挨 b違n 8逢嬰c s穎 d映ng
: CONNECT, DATA, DISCONNECT.
Ví d映"8嘘i v噂i giao th泳c t亥ng N ta có các th栄 t映c :

N_CONNECT Thi院t l壱p liên k院t
N_DATA Truy隠n d英 li羽u
N_DISCONNECT Hu益 b臼 liên k院t
Ngoài ra có m瓜t s嘘 các th栄 t映c ph映"8逢嬰c s穎 d映ng tu theo ch泳c n<ng c栄a m厩i t亥ng.
Ví dつ: Th栄 t映c N_RESTART Dùng 8吋 kh荏i 8瓜ng l衣i h羽 th嘘ng 荏 t亥ng 3
Th栄 t映c T_EXPEDITED_DATA Dùng cho vi羽c truy隠n d英 li羽u nhanh t亥ng 4
Th栄 t映c S_TOKEN_GIVE Dùng 8吋 chuy吋n 8k隠u khi吋n 荏 t亥ng 5
O厩i th栄 t映c trên s胤 dùng các hàm nguyên thu益 (request, indication, response,
confirm) 8吋 t衣o thành các hàm c挨 b違n c栄a mô hình OSI.
1.5 H羽"8k隠u hành m衣ng
Vi羽c l詠a ch丑n h羽"8k隠u hành m衣ng (NOS - Network Operating System) làm
p隠n t違ng cho m衣ng tu thu瓜c vào kích c叡 c栄a m衣ng hi羽n t衣i và s詠 phát tri吋n trong
v逢挨ng lai, ngoài ra còn tu thu瓜c vào nh英ng 逢u 8k吋m và nh逢嬰c 8k吋m c栄a t瑛ng h羽
8k隠u hành.
O瓜t s嘘 h羽"8k隠u hành m衣ng ph鰻 bi院n hi羽n nay:
• J羽" 8k隠u hành m衣ng UNIX: Aây là h羽" 8k隠u hành do các nhà khoa h丑c xây
f詠ng và 8逢嬰c dùng r医t ph鰻 bi院n trong gi噂i khoa h丑c, giáo d映c. H羽"8k隠u hành
o衣ng UNIX là h羽"8k隠u hành 8a nhi羽m, 8a ng逢運i s穎 d映ng, ph映c v映 cho truy隠n
thông t嘘t. Nh逢嬰c 8k吋m c栄a nó là hi羽n nay có nhi隠u Version khác nhau, không
th嘘ng nh医t gây khó kh<n cho ng逢運i s穎 d映ng và là h羽"8k隠u hành này ph泳c t衣p.
• J羽"8k隠u hành m衣ng Windows 2000: Aây là h羽"8k隠u hành c栄a hãng Microsoft,
eng là h羽"8k隠u hành 8a nhi羽m, 8a ng逢運i s穎 d映ng. A逢嬰c xây d詠ng d詠a trên
công ngh羽 c栄a h羽"8k隠u hành Windows NT. A員c 8k吋m c栄a nó là t逢挨ng 8嘘i d宇
u穎 d映ng, h厩 tr嬰 m衣nh cho các ph亥n m隠m WINDOWS. Windows 2000 có th吋
- 13 -
liên k院t t嘘t v噂i máy ch栄 Novell Netware, Unix. Tuy nhiên, 8吋 ch衣y có hi羽u
qu違, Windows 2000 Server 8òi h臼i c医u hình máy t逢挨ng 8嘘i m衣nh.
• J羽"8k隠u hành m衣ng NetWare c栄a Novell: Aây là h羽"8k隠u hành ph鰻 bi院n trên
th院 gi噂i trong th運i gian cu嘘i, nó có th吋 dùng cho các m衣ng nh臼 (kho違ng t瑛 5-
25 máy tính) và cng có th吋 dùng cho các m衣ng l噂n g欝m hàng tr<m máy

tính. Netware là m瓜t h羽"8k隠u hành LAN dùng cho các máy tính theo chu育n
e栄a IBM hay các máy tính Apple Macintosh, ch衣y trên h羽"8k隠u hành MS-
DOS ho員c OS/2.
1.6 M衣ng Internet
1.6.1 L鵜ch s穎 ra 8運i và phát tri吋n
Vào nh英ng n<m 60, B瓜 Qu嘘c phòng M悦 cho tri吋n khai kh育n tr逢挨ng m瓜t
o衣ng l逢噂i thông tin v噂i yêu c亥u: N院u nh逢 m瓜t tr衣m trung chuy吋n nào 8ó trong
o衣ng b鵜 phá hu益, toàn b瓜 h羽 th嘘ng thông tin v磯n ph違i làm vi羽c bình th逢運ng C挨
quan Nghiên c泳u D詠 án Cao c医p (ARPA - Advanced Research Projects Agency)
thu瓜c B瓜 Qu嘘c phòng M悦"8逢嬰c giao trách nhi羽m th詠c hi羽n vi羽c nghiên c泳u k悦 thu壱t
liên m衣ng (internet) nh茨m 8áp 泳ng yêu c亥u trên. Aây là m衣ng chuy吋n m衣ch gói
(packet switching) 8亥u tiên trên th院 gi噂i, l医y tên là ARPAnet. Ban 8亥u, ARPAnet
ch雨 g欝m m瓜t vài m衣ng nh臼" 8逢嬰c ch丑n l詠a c栄a các trung tâm nghiên c泳u và phát
tri吋n khoa h丑c. Giao th泳c truy隠n thông lúc b医y gi運 là ki吋u 8k吋m - 8k吋m, r医t ch壱m và
th逢運ng xuyên gây t逸c ngh胤n trên m衣ng. A吋 gi違i quy院t v医n 8隠 này, vào n<m 1974
Vinton G. Cerf và Robert O. Kahn 8逢a ra ý t逢荏ng thi院t k院 m瓜t b瓜 giao th泳c m衣ng
o噂i thu壱n ti羽n h挨n, 8ó chính là ti隠n thân c栄a giao th泳c TCP/IP.
Tháng 09/1983, d逢噂i s詠 tài tr嬰 c栄a B瓜 Qu嘘c phòng M悦, Berkeley Software
Distribution 8逢a ra b違n Berkeley UNIX 4.2BSD có k院t h嬰p giao th泳c TCP/IP, bi院n
TCP/IP thành ph逢挨ng ti羽n k院t n嘘i các h羽 th嘘ng UNIX. Trên c挨 s荏" 8ó, m衣ng
ARPAN窺T nhanh chóng lan r瓜ng và chuy吋n t瑛 m衣ng th詠c nghi羽m sang ho衣t 8瓜ng
chính th泳c: nhi隠u tr逢運ng 8衣i h丑c, vi羽n nghiên c泳u ghi tên gia nh壱p 8吋 trao 8鰻i thông
tin. A院n n<m 1984, m衣ng ARPAN窺T 8逢嬰c chia thành hai nhóm m衣ng nh臼 h挨n là
MILNET, dành cho qu嘘c phòng, và nhóm m衣ng th泳 hai v磯n g丑i là ARPANET,
dành cho nghiên c泳u và phát tri吋n. Hai nhóm này v磯n có m嘘i liên h羽 trao 8鰻i d英 li羽u
x噂i nhau qua giao th泳c TCP/IP và 8逢嬰c g丑i chung là Enternet.
O衣ng Internet 8ã và 8ang tr荏 thành ph逢挨ng ti羽n trao 8鰻i thông tin toàn c亥u, là
ph逢挨ng th泳c thông tin nhanh v噂i l逢u l逢嬰ng truy隠n t違i d英 li羽u r医t l噂n. Thông qua
Internet mà các nhà nghiên c泳u khoa h丑c k悦 thu壱t, các c挨 quan giáo d映c 8ào t衣o,
các nhà doanh nghi羽p có th吋 trao 8鰻i thông tin v噂i nhau, ho員c truy c壱p thông tin

- 14 -
e栄a nhau v隠 các công trình, các lnh v詠c nghiên c泳u m噂i nh医t; v隠 các ph逢挨ng pháp,
hình th泳c giáo d映c và 8ào t衣o, v隠 các thông tin kinh t院, th鵜 tr逢運ng giá c違 m瓜t cách
nhanh chóng, thu壱n ti羽n và d宇 dàng.
1.6.2 C医u trúc c栄a m衣ng Internet
O衣ng Internet không ph違i m瓜t m衣ng 8挨n mà là bao g欝m nhi隠u m衣ng con (sub-
network) 8逢嬰c k院t n嘘i v噂i nhau thông qua các c鰻ng (gateway) nh逢 trên hình. Thu壱t
ng英 m衣ng con 荏"8ây mang ngha m瓜t 8￢n vお mＴng hoàn chえnh trong h羽 th嘘ng m衣ng
n噂n. M衣ng con hoàn toàn có th吋 là m瓜t m衣ng WAN v噂i quy mô qu嘘c gia, và có kh違
p<ng ho衣t 8瓜ng 8瓜c l壱p v噂i Internet. Do giao th泳c TCP/IP không ph映 thu瓜c l噂p v壱t
lý, các m衣ng con có th吋 s穎 d映ng nh英ng công ngh羽 ghép n嘘i khác nhau (nh逢
窺thernet, X.25, ) mà v磯n giao ti院p 8逢嬰c v噂i nhau.
groupOfName
s
groupOfName
s2
groupOfName
s
groupOfName
s2
groupOfName
s2
M¹ng 3
M¹ng 2
M¹ng 4
M¹ng 5
M¹ng 1
Gateway
Gateway
Gateway

Hình 1-7. C医u trúc c栄a m衣ng Internet.
Các c鰻ng 8逢嬰c dùng 8吋 n嘘i các m衣ng con t衣o thành m瓜t m衣ng l噂n.
Có 2 cách k院t n嘘i v噂i Internet nh逢 sau :
• Máy con n嘘i trong m衣ng LAN (hay WAN) và m衣ng này n嘘i v噂i Internet
• Máy con n嘘i 8院n m瓜t tr衣m cung c医p d鵜ch v映 Internet (Internet Service
Provider), thông qua 8ó k院t n嘘i v噂i Internet. Trong hình trên, ta có th吋 th医y
các tr衣m ISP l衣i k院t n嘘i v噂i Internet thông qua IAP (Internet Access
Provider). M瓜t IAP có th吋 làm luôn ch泳c n<ng c栄a ISP nh逢ng ng逢嬰c l衣i thì
không.
- 15 -
Trục chính Internet
IAP
ISP
ISP
ISP
Ng- ời dù ng
truy cập trực tiếp
Ng- ời dù ng truy cập từ xa (qua điện
thoại, đ- ờng thuê bao riêng )
Nhà cung cấp khả năng
truy cập Internet
Máy chủ
Máy chủ
Máy chủ
Nhà cung cấp
dịch vụ Internet
Ng- ời dù ng cộng tác
Hỡnh 1-8. S"8 kt ni ca cỏc trung tõm cung cp dch v (ISP)
1.6.3 Cỏc kin trỳc khỏc
Level I SO ARPANET SNA DECNET

7 Application User End User
6 Presentation Telnet, FTP NAU Services
Application
Data Flow Control5 Session (none) (none)
Host - Host
Transmision Control
4 Transport Network Services
SRC to DESI - IMP
3 Network
Path Control
Transport
2 Datalink
IMP - IMP
Data Link Control Data Link Control
1 Physical Physical Physical Physical
ARPANET: Advanced Research Projects Agency FTP: File Transfer Protocol
SNA: System Network Architecture của IBM IMP: Interface Message Procesor
NAU: Network Addressable Unit
Nguyn Tn Khụi,
Khoa Cụng ngh Thụng tin, Trng Ai hc Bỏch Khoa A Nng.
- 16 -
Ch⇔￢ng 2 V井NG V一T LÝ
Nhi羽m v映 c栄a t亥ng v壱t lý là chuy吋n các bit tin t瑛 máy này 8院n máy kia. T嘘c 8瓜
truy隠n tin ph映 thu瓜c vào môi tr逢運ng truy隠n tin. Tín hi羽u truy隠n có th吋"荏 d衣ng t逢挨ng
v詠 (analog) ho員c 荏 d衣ng s嘘 (digital). H逢噂ng phát tri吋n hi羽n nay :
- Truy隠n tin b茨ng cáp quang, b茨ng v羽 tinh.
- H羽 th嘘ng n嘘i nhanh (Fast - Connect), h羽 th嘘ng chuy吋n m衣ch gói
- M衣ng thông tin s嘘"8a d鵜ch v映 (Integrated Services Digital Network)
2.1 Môi tr逢運ng truy隠n tin
2.1.1 Ph逢挨ng ti羽n truy隠n

O映c 8ích l逸p 8員t cáp là 8違m b違o dung l逢嬰ng (t嘘c 8瓜) c亥n thi院t cho các nhu c亥u
truy隠n thông trong m衣ng. H羽 th嘘ng cáp c亥n ph違i 鰻n 8鵜nh. A吋"8衣t 8逢嬰c m映c tiêu này,
ng逢運i qu違n tr鵜 m衣ng ph違i cân 8嘘i b嘘n y院u t嘘 sau:
- T嘘c 8瓜 truy隠n l噂n nh医t c栄a h羽 th嘘ng cáp hi羽n hành, kh違 n<ng nâng c医p.
- Nhu c亥u v隠 t嘘c 8瓜 truy隠n thông trong vòng 5-10 n<m t噂i là bao nhiêu.
- Ch丑n trong s嘘 nh英ng lo衣i cáp 8ang có trên th鵜 tr逢運ng.
- Chi phí 8吋 l逸p 8員t thêm cáp d詠 phòng.
Vi羽c k院t n嘘i v壱t lý m瓜t máy tính vào m衣ng 8逢嬰c th詠c hi羽n b茨ng cách c逸m m瓜t
card giao ti院p m衣ng NIC (Network Interface Card) vào khe c逸m c栄a máy tính và n嘘i
x噂i cáp m衣ng. Sau khi k院t n嘘i v壱t lý 8ã hoàn t医t, qu違n lý vi羽c truy隠n tin gi英a các
tr衣m trên m衣ng tu thu瓜c vào ph亥n m隠m m衣ng.
NIC s胤 chuy吋n gói tín hi羽u vào m衣ng LAN, gói tín hi羽u 8逢嬰c truy隠n 8i nh逢
o瓜t dòng các bit d英 li羽u th吋 hi羽n b茨ng các bi院n thiên tín hi羽u 8k羽n. Khi nó ch衣y
trong cáp dùng chung, m丑i tr衣m g逸n v噂i cáp 8隠u nh壱n 8逢嬰c tín hi羽u này, NIC 荏 m厩i
tr衣m s胤 ki吋m tra 8鵜a ch雨"8ích trong tín hi羽u 8亥u c栄a gói 8吋 xác 8鵜nh 8úng 8鵜a ch雨
8院n, khi gói tín hi羽u 8i t噂i tr衣m có 8鵜a ch雨 c亥n 8院n, 8ích 荏 tr衣m 8ó s胤 sao gói tín hi羽u
t欝i l医y d英 li羽u ra kh臼i khung tin và 8逢a vào máy tính.
Có hai k悦 thu壱t truy隠n tín hi羽u 8ã mã hóa lên m衣ng : Truy隠n 荏 d違i t亥n g嘘c
(baseband) và truy隠n 荏 d違i t亥n r瓜ng (broadband).
A員c tính c栄a cáp bao g欝m s詠 nh衣y c違m v噂i nhi宇u c栄a 8k羽n, 8瓜 m隠m d飲o, kh違
p<ng u嘘n n逸n 8吋 l逸p 8員t, c詠 ly truy隠n d英 li羽u, t嘘c 8瓜 truy隠n (Mbit/s). Hi羽n nay, t嘘c
8瓜 truy隠n d英 li羽u trên các lo衣i cáp bi院n 8瓜ng t瑛 10Mbit/s 8院n 100Mbit/s và h挨n n英a.
Có 3 nhóm cáp chính 8逢嬰c dùng 8吋 n嘘i h亥u h院t các m衣ng :
- 17 -
- Cáp 8欝ng tr映c (Coaxial)
- Cáp xo逸n 8ôi (Twisted-Pair) : g欝m có cáp xo逸n 8ôi tr亥n (Unshielded Twisted-
Pair) và cáp xo逸n 8ôi có b丑c (Shielded Twisted-Pair).
- Cáp s嬰i quang (Fiber-Optic)
2.1.1.1 Card mＴng
Card m衣ng còn 8逢嬰c g丑i là card

giao ti院p m衣ng NIC (Network Interface
Card) 8逢嬰c l逸p 8員t trong m厩i máy tính
trong m衣ng c映c b瓜, Card này có nhi羽m
x映 chuy吋n d英 li羽u t瑛 máy tính vào cáp
o衣ng và ng逢嬰c l衣i. Quá trình này chính
là s詠 chuy吋n 8鰻i t瑛 tín hi羽u s嘘 c栄a máy
tính thành các tín hi羽u 8k羽n hay quang
8逢嬰c truy隠n d磯n trên cáp m衣ng. A欝ng
th運i nó cng th詠c hi羽n ch泳c n<ng t鰻
j嬰p d英 li羽u thành các gói và xác 8鵜nh ngu欝n và 8ích c栄a gói. Hình 2-1. Card m衣ng (NIC)
• Các lo衣i 8亥u n嘘i cho card m衣ng :
O瓜t vài lo衣i card m衣ng có nhi隠u 8亥u n嘘i 8吋 n嘘i v噂i cáp m衣ng, 8吋 xác 8鵜nh 8亥u
nào dùng ta có th吋 thay 8鰻i các jump hay công t逸c chuy吋n DIP ngay trên card m衣ng
ho員c s穎 d映ng ph亥n m隠m.
- M衣ng thin Ethernet s穎 d映ng các 8亥u n嘘i cáp 8欝ng tr映c BNC (British Naval
Connector)
- M衣ng thicknet dùng gi逸c n嘘i AUI 15 chân 8吋 c逸m vào 8亥u DB15 c栄a card
o衣ng.
- M衣ng Ethernet twisted-pair (10 Base T) s穎 d映ng 8亥u n嘘i RJ45.
2.1.1.2 Cáp 8げng trつc
Cáp 8欝ng tr映c 8逢嬰c ch院 t衣o g欝m m瓜t dây 8欝ng 荏 gi英a ch医t cách 8k羽n, chung
quanh ch医t cách 8k羽n 8逢嬰c quán b茨ng dây b羽n kim lo衣i dùng làm dây 8医t. Gi英a dây
8欝ng d磯n 8k羽n và dây 8医t có m瓜t l噂p cách ly, ngoài cùng là m瓜t v臼 b丑c b違o v羽.
Cáp 8欝ng tr映c có hai lo衣i : lo衣i nh臼 (Thin) và lo衣i to (Thick). Dây cáp 8欝ng
tr映c lo衣i nh臼"8逢嬰c thi院t k院"8吋 truy隠n tin cho b<ng t亥n c挨 b違n (Base Band) ho員c b<ng
v亥n r瓜ng (broadband). Dây cáp lo衣i to dùng cho 8逢運ng xa, dây cáp nh臼 dùng cho
8逢運ng g亥n, t嘘c 8瓜 truy隠n tin qua cáp 8欝ng tr映c có th吋"8衣t t噂i 35 Mbit/s.
- 18 -
2.1.1.3 Cáp dây xoｈn (Twisted Pair)
Cáp xo逸n g欝m hai s嬰i dây 8欝ng 8逢嬰c xo逸n cách 8k羽n v噂i nhau. Nhi隠u 8ôi dây

cáp xo逸n g瓜p v噂i nhau và 8逢嬰c b丑c chung b荏i v臼 cáp hình thành cáp nhi隠u s嬰i. Cáp
này có 8員c tính d宇 b鵜" 違nh h逢荏ng c栄a nhi宇u 8k羽n nên ch雨 truy隠n d英 li羽u 荏 c詠 ly
kho違ng 100m (kho違ng 328 feet). Cáp xo逸n 8ôi có hai lo衣i: cáp xo逸n 8ôi không b丑c
(UTP) và cáp xo逸n 8ôi có b丑c (STP).
Cáp xo逸n th逢運ng 8逢嬰c dùng trong h羽 th嘘ng 8k羽n tho衣i 8吋 truy隠n tín hi羽u t逢挨ng
v詠 (analog) cng nh逢 tín hi羽u s嘘 (digital). Trong kho違ng cách vài km thì không c亥n
d瓜 khuy院ch 8衣i và có t嘘c 8瓜"荏 m泳c megabit/giây.
2.1.1.4 Cáp quang (Fiber Optics)
Khi các tín hi羽u s嘘"8逢嬰c 8k隠u ch院 thành các tín hi羽u xung ánh sánh thì 8逢嬰c
truy隠n t違i qua cáp quang. Cáp s嬰i quang bao g欝m m瓜t s嬰i thu益 tinh c詠c m違nh g丑i là
lõi (core), 8逢嬰c bao b丑c b荏i m瓜t l噂p thu益 tinh 8欝ng tâm g丑i là l噂p v臼 b丑c hay còn
i丑i là l噂p ph栄 (cladding). Aôi khi các s嬰i 8逢嬰c làm b茨ng ch医t d飲o. Ch医t d飲o d宇 l逸p
8員t h挨n nh逢ng không th吋 mang xung ánh sáng 8i xa nh逢 thu益 tinh.
O厩i s嬰i thu益 tinh ch雨 truy隠n tín hi羽u theo m瓜t h逢噂ng nh医t 8鵜nh, do 8ó cáp có 2
u嬰i n茨m trong v臼 b丑c riêng bi羽t : m瓜t s嬰i truy隠n và m瓜t s嬰i nh壱n. Cáp s嬰i quang có
th吋 truy隠n tín hi羽u 8i xa h挨n v噂i t嘘c 8瓜 c詠c nhanh (theo lý thuy院t cáp quang có th吋
truy隠n tín hi羽u v噂i t嘘c 8瓜 t嘘i 8a 200.000Mbit/s).
Cáp quang có d違i thông l噂n h挨n cáp 8欝ng, 逢u 8k吋m m衣nh c栄a cáp quang là
kho違ng cách truy隠n d磯n l噂n, giá r飲, dung l逢嬰ng truy隠n cao.
2.1.1.5 Vう tinh thông tin
X羽 tinh truy隠n thông (communication satellites) nh壱n thông tin m員t 8医t,
khuy院ch 8衣i tín hi羽u thu 8逢嬰c và phát l衣i xu嘘ng m員t 8医t 荏 t亥n s嘘 khác 8吋 tránh giao
thoa (interference) v噂i tín hi羽u thu 8逢嬰c. Các v羽 tinh có vai trò nh逢 nh英ng tr衣m l員p
tin gi英a các tr衣m m員t 8医t v噂i nhau. M瓜t v羽 tinh 8隠u ph栄 sóng r医t r瓜ng và có th吋 có
nhi隠u tr衣m m員t 8医t, th逢運ng ho衣t 8瓜ng 荏 t亥n s嘘 12 - 14Ghz. Truy隠n tin qua v羽 tinh
có dãi truy隠n r医t r瓜ng, do 8ó nh英ng kho違ng cách xa (hàng tr<m km) 8逢嬰c b違o 8違m
ch医t l逢嬰ng tin. Ngoài ra giá c栄a truy隠n v羽 tinh 8ang gi違m nhanh.
W益 ban k悦 thu壱t 8k羽n t穎 (IEEE) 8隠 ngh鵜 dùng các tên sau 8ây 8吋 ch雨 3 lo衣i dây
cáp dùng v噂i m衣ng Ethernet chu育n 802.3 :
1. Dây cáp 8欝ng tr映c s嬰i to (thick coax) g丑i là 10BASE5, có t嘘c 8瓜 10 Mbps,

v亥n s嘘 c挨 s荏, ≤ 500m.
- 19 -
2. Dây cáp 8欝ng tr映c s嬰i nh臼 (thin coax) g丑i là 10BASE2, có t嘘c 8瓜 10 Mbps,
v亥n s嘘 c挨 s荏, ≤ 200m.
3. Dây cáp 8ôi xo逸n không v臼 b丑c (twisted pair) g丑i là 10BASET, có t嘘c 8瓜 10
Mbps, t亥n s嘘 c挨 s荏, s穎 d映ng cáp s嬰i xo逸n.
4. Dây cáp quang (Fiber Optic Inter-Repeater Link) g丑i là FOIRL .
2.1.2 Các thông s嘘 c挨 b違n c栄a môi tr逢運ng truy隠n tin
2.1.2.1 Aじ suy giＶm
Tín hi羽u trên 8逢運ng dây b鵜 suy gi違m trong quá trình truy隠n tin. A吋 kh逸c ph映c
ta dùng các b瓜 khuy院ch 8衣i (amplifiers). A瓜 suy gi違m 8逢嬰c tính b茨ng 8挨n v鵜
decibel. N院u 8k羽n th院 ban 8亥u là V
1
và sau 8ó gi違m xu嘘ng V
2
thì s嘘 decibel c栄a d瓜
suy gi違m 8逢嬰c 8鵜nh ngha nh逢 sau:
V
V
log20(decibel)S
2
1
10
=
2.1.2.2 Aじ nhiいu
Ak羽n t瑛 tr逢運ng trong môi tr逢運ng truy隠n tin gây nhi宇u cho các tín hi羽u mang
thông tin. A吋 kh逸c ph映c ta dùng các b瓜 l丑c nhi宇u (filters). A吋"8員c tr逢ng 8瓜 nhi宇u
trên 8逢運ng dây, ta dùng t雨 s嘘 t亥n s嘘 tín hi羽u/t衣p âm (Signal/Noise - S/N) :
):;:(log10)(
10

NoiseNSignalS
N
S
decibelSN =
2.1.2.3 Tぐc 8じ truyｚn
Trong 8ó B là 8瓜 r瓜ng d違i t亥n tính b茨ng Hz. C là t嘘c 8瓜 tính b茨ng bit/giây (b/s). N院u
o衣ng 8k羽n tho衣i có d違i t亥n 3000Hz, t雨 s嘘 S/N = 20dB thì t嘘c 8瓜 truy隠n c詠c 8衣i là :
Các tín hi羽u trên kênh truy隠n có th吋 là tín hi羽u t逢挨ng t詠 ho員c tín hi羽u s嘘 và
v逢挨ng 泳ng s胤 t衣o thành kênh t逢挨ng t詠 ho員c kênh s嘘.
2.2 Chu育n giao di羽n
2.2.1 Modem
Modem là b瓜"8k隠u ch院 và gi違i 8k隠u ch院 bi院n 8鰻i các tín hi羽u s嘘 thành các tín
hi羽u t逢挨ng t詠 và ng逢嬰c l衣i trên m衣ng 8k羽n tho衣i.
10020log10
10
=→==
N
S
N
S
N
S
sbit
N
S
BC /1log
2







+=
sb
N
S
BC /19963)1001(log30001log
22
=+×=






+=