Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học cơ sở huyện Đại từ, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––



ĐẶNG THỊ KIM OANH




BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN ĐẾN NĂM 2020

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 05



LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC


KHOA TÂM LÝ GIÁO DỤC
TS. Phùng Thị Hằng
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS Trần Quốc Thành

Thái Nguyên - Năm 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS - TS Trần Quốc Thành đã
trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo tận tình tác giả trong suốt quá trình thực hiện bản
luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn tới các Thầy, Cô phản biện đã đọc và có
những nhận xét quý báu đối với bản luận văn.
Tác giả chân thành cảm ơn trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái
Nguyên, Khoa Tâm lý giáo dục và Khoa Sau Đại học trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên đã tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả hoàn thành luận văn.
Tác giả chân thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên,
Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đại Từ, cán bộ quản lý 30 trường Trung
học cơ sở huyện Đại Từ của tỉnh Thái Nguyên, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi
cho tác giả thực nghiệm sư phạm và hoàn thành luận văn.
Tác giả xin tỏ lòng biết ơn tới sự giúp đỡ tận tình của các Thầy, Cô cộng
tác thực nghiệm sư phạm, các anh, chị em đồng nghiệp và những người thân
trong gia đình đã động viên, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho
tác giả hoàn thành luận văn.
Luận văn được hoàn thành tại Khoa Sau Đại học Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên.
Tác giả luận văn

Đặng Thị Kim Oanh

i
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cảm ơn
Mục lục i
Các danh mục ký hiệu, các chữ viết tắt iv
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN
LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 5
1.2. Cán bộ quản lý và cán bộ quản lý giáo dục 7
1.2.1. Cán bộ quản lý và đội ngũ cán bộ quản lý 7
1.2.2. Cán bộ quản lý giáo dục và đội ngũ CBQL giáo dục 8
1.3. Đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS 8
1.3.1. Khái quát về trường THCS 8
1.3.2. Vị trí, vai trò của CBQL trường Trung học cơ sở 10
1.3.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng, Phó HT trường THCS 11
1.3.4. Đội ngũ CBQL trường Trung học cơ sở và những yêu cầu về phẩm chất,
năng lực người CBQL THCS 12
1.4. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS 14
1.4.1. Khái niệm phát triển 14
1.4.2. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS 15
1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS 20
Kết luận chương 1 25

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẠI
TỪ TỈNH THÁI NGUYÊN 26
2.1. Khái quát về giáo dục THCS huyện Đại Từ 26

ii
2.1.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Đại Từ 26
2.1.2. Khái quát về giáo dục THCS huyện Đại Từ 26
2.1.3. Những tồn tại hiện nay của Giáo dục và Đào tạo cấp THCS huyện Đại
Từ. 28
2.1.4. Quy mô trường lớp và giáo viên THCS huyện Đại Từ 29
2.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS huyện Đại Từ 30
2.2.1. Khái quát về cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý trường Trung học cơ sở
huyện Đại Từ. 30
2.2.2. Thực trạng về trình độ được đào tạo của đội ngũ CBQL 34
2.2.3. Về năng lực phẩm chất đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS 35
2.3. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại Từ,
tỉnh Thái Nguyên 42
2.3.1. Việc quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL 42
2.3.2. Việc lựa chọn, bổ nhiệm, sử dụng CBQL 43
2.3.3. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý 45
2.3.4. Việc kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lý 46
2.3.5. Về chế độ chính sách đối với cán bộ quản lý 47
Kết luận chương 2 48
Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN 49
3.1. Phương hướng phát triển đội ngũ giáo dục THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái
Nguyên đến năm 2020 49
3.1.1. Chiến lược phát triển giáo dục THCS huyện Đại Từ đến năm 2020. 49
3.1.2. Phương hướng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS huyện

Đại Từ. 49
3.2. Các biện pháp cụ thể 50
3.2.1. Xây dựng và thực hiện tốt công tác quy hoạch đội ngũ CBQL 50
3.2.2. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, khuyến khích đào tạo bồi dưỡng đối với
CBQL và cán bộ kế cận 53

iii
3.2.3. Thực hiện tốt quy trình lựa chọn bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển và
miễn nhiệm cán bộ quản lý trường Trung học cơ sở huyện Đại Từ. 60
3.2.4. Thực hiện kịp thời duy trì và bổ sung chế độ chính sách đối với CBQL
trường THCS. 64
3.2.5. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, đánh giá một cách cụ thể thường xuyên
và khách quan đối với CBQL 66
3.3. Kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp 69
Kết luận chương 3 72
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 73
TÀI LIỆU THAM KHẢO 77
PHỤ LỤC…………………………………………………………………………….

iv
CÁC DANH MỤC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBQL
Cán bộ quản lý
CSVC
Cơ sở vật chất
THCS
Trung học cơ sở
GD
Giáo dục

GD &ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
HT
Hiệu trưởng
PHT
Phó Hiệu trưởng
KH-CN
Khoa học- công nghệ

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Yêu cầu về đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay đang đòi hỏi phải thực hiện
đồng bộ hàng loạt các biện pháp nhằm tăng cường các điều kiện đảm bảo về chất
lượng GV, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực tài chính,….trong đó đổi mới
quản lý giáo dục có ý nghĩa quyết định đối với sự nghiệp đổi mới GD, mở đường
cho việc triển khai những chủ trương đã được đề ra. Một trong các nội dung đổi mới
quản lý giáo dục là tăng cường phát triển đội ngũ CBQL để họ đủ khả năng thực
hiện đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.
Đội ngũ CBQL giáo dục các cấp là những người tổ chức thực hiện các chủ
trương, đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước, là nhân tố quyết định chất lượng
GD&ĐT. CBQL giáo dục nói chung và CBQL ở các trường THCS nói riêng; ngoài
chức năng là nhà giáo dục, người lãnh đạo, họ còn là cán bộ quần chúng, là người
góp phần vào sự nghiệp thắng lợi của công cuộc đổi mới GD. Yêu cầu về phát triển
để nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL đã, đang trở thành vấn đề trọng tâm của cả
ngành GD&ĐT hiện nay.

Chiến lược phát triển giáo dục được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày
28/11/2001 đã chỉ rõ: “Nguyên nhân của những yếu kém bất cập trước hết là do yếu
tố chủ quan, trình độ quản lý giáo dục chưa theo kịp với thực tiễn và nhu cầu phát
triển khi nền kinh tế đang chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chưa phối hợp tốt và sử dụng có hiệu quả
nguồn lực của Nhà nước và xã hội; chậm đổi mới cả tư duy và phương thức quản
lý năng lực của cán bộ quản lý giáo dục các cấp chưa được chú trọng nâng cao.
Một số bộ phận cán bộ quản lý và giáo viên suy giảm về phẩm chất đạo đức.
Đội ngũ CBQL (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng) các trường Trung học nói
chung và THCS nói riêng của huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên đã được quan tâm
phát triển khá đầy đủ về số lượng. Song về chất lượng, đội ngũ CBQL trường
THCS còn bộc lộ những hạn chế về năng lực quản lý, mất cân đối về cơ cấu (độ
tuổi, trình độ ), chất lượng quản lý chưa đáp ứng yêu cầu. Điều này bắt nguồn từ

2
các khâu tạo nguồn, quy hoạch, tuyển chọn, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, chính
sách đãi ngộ sử dụng, đối với cán bộ quản lý các trường THCS chưa được nghiên
cứu và phát triển một cách có cơ sở và có tầm nhìn dài hạn. Vấn đề phát triển đội
ngũ CBQL các trường THCS huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên chưa công trình
nghiên cứu. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
trường Trung học cơ sở huyện Đại Từ” với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé
của mình công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay.
Đã có một số đề tài đề cập đến vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý
trường học. Song việc áp dụng kết quả nghiên cứu để phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS ở huyện Đại Từ thì chưa có công trình nào. Trong khi đó, yêu cầu
thực tiễn về giáo dục và đào tạo của tỉnh Thái Nguyên đang đặt ra những vấn đề bức
xúc phải giải quyết. Vì vậy, việc nghiên cứu, đề xuất các biện pháp phát triển đội
ngũ quản lý giáo dục trường THCS huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên là cần thiết.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại Từ

tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phù hợp với
thực tiễn của một huyện miền núi còn nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý của đội ngũ CBQL trường THCS trên địa bàn huyện.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL giáo dục các trường THCS huyện Đại
Từ tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2011-2020.
4. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại Từ tuy đã đáp ứng được những yêu
cầu cơ bản của công tác quản lý nhưng vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như: Đội ngũ
tuy đủ nhưng còn yếu, công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ quản lý chưa có chiến
lược dài hạn. Nếu có các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của huyện và của

3
tỉnh Thái Nguyên thì sẽ góp phần phát triển đội ngũ CBQL các trường THCS huyện
Đại Từ đến năm 2020 đáp ứng được yêu cầu phát triển giáo dục THCS của huyện.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Phân tích cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
trên địa bàn một huyện.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ và các giải pháp huyện đã áp dụng
để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại Từ
nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục giai đoạn 2011-2020.
6. Phạm vi nghiên cứu
Đội ngũ CBQL giáo dục các trường THCS đề cập trong đề tài này chỉ xin giới
hạn: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng trường THCS.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng và phối hợp các phương pháp
nghiên cứu sau đây:

7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Để có cơ sở lý luận, làm nền tảng cho việc nghiên cứu đề tài chúng tôi đã hệ
thống, thu thập và phân tích các tài liệu khoa học, các văn bản Chỉ thị, Nghị quyết
của Đảng, Chính phủ, của Bộ GD&ĐT và của ngành GD&ĐT Thái Nguyên và
huyện Đại Từ để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7. 2.1. Phương pháp điều tra viết
Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến để tìm hiểu, khảo sát nhằm thu thập những
thông tin cần thiết về công tác QL ở các trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái
Nguyên từ đó phân tích tổng hợp, đánh giá thực trạng vấn đề nghiên cứu.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn: Trực tiếp tiếp xúc với CBQL trường THCS,
GV thông qua một số câu hỏi để tìm hiểu về trình độ, năng lực của CBQL các
trường THCS của huyện Đại Từ.

4
7.2.3. Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động GD ở các trường THCS
huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên để đánh giá kết quả quản lý của hiệu trưởng nhà
trường…
7.2.4. Phương pháp chuyên gia: Dùng phiếu trưng cầu ý kiến các chuyên gia
để kiểm chứng tính cấp thiết và khả thi của biện pháp được đề xuất.
7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học: Sử dụng một số công thức toán
học như tính tỷ lệ phần trăm… để thống kê số lượng, chất lượng về đội ngũ CBQL
và xử lý số liệu, định lượng kết quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục các tài liệu tham khảo
và phụ lục, luận văn có 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ CBQL trường THCS.
Chương 2: Thực trạng đội ngũ và các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL
trường THCS huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
Chương 3: Các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS huyện Đại

Từ tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020.

5
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục đã có những phát triển mới, đạt được
nhiều kết quả đáng khích lệ trong việc mở rộng quy mô, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục
cho mọi người và chuẩn bị nguồn nhân lực cho Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất
nước. Tuy vậy, sự phát triển giáo dục của nước ta còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng
với vị trí giáo dục là quốc sách hàng đầu. Chất lượng giáo dục và đào tạo nhìn chung
còn thấp, công tác quản lý giáo dục còn kém hiệu quả.
Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định: Chiến lược
phát triển Giáo dục 2011-2020 và phương hướng nhiệm vụ phát triển đất nước 5
năm 2010-2015 là “đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa,
hiện đại hóa, xã hội hóa; đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học;
đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý
giáo dục đào tạo. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo
dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành….”[41, tr.41].
Trong những năm qua đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận cũng như
các biện pháp phát triển giáo dục. Chiến lược phát triển giáo dục 2001- 2010 nêu
bảy nhóm giải pháp phát triển giáo dục “Trong đó, đổi mới chương trình giáo dục,
phát triển đội ngũ nhà giáo là giải pháp trọng tâm; đổi mới quản lý giáo dục là
khâu đột phá” [5, tr.27].
Cuốn sách “Chính sách và Kế hoạch trong Quản lý Giáo dục” của Đặng Bá
Lãm đã có những phân tích khá sâu sắc về giải pháp quản lý giáo dục [19 ]. Vũ Văn
Tảo có “Đổi mới tư duy quản lý Nhà nước về giáo dục trong triển khai thực hiện
chiến lược phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục trong triển khai thực hiện giáo

dục 2001- 2010” [34]. Vũ Ngọc Hải và Trần Khánh Đức trong cuốn "Hệ thống giáo
dục hiện đại trong những năm đầu thế kỷ XXI” đã trình bày quan điểm, mục tiêu và
biện pháp phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục, làm rõ thêm nhận thức về chiến

6
lược phát triển giáo dục, ngoài ra còn nhiều tài liệu khác đề cập đến vấn đề này [16,
tr.230-237].
Nhằm nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý để nâng cao chất lượng đội
ngũ CBQL giáo dục các địa phương đã có một số công trình nghiên cứu về vấn đề
này: Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục về đề tài: "Thực trạng, phương hướng và
những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý giáo dục trường trung
học cơ sở tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Nguyễn Công Duật (2000); Luận văn thạc sĩ
chuyên ngành Quản lý và tổ chức công tác văn hoá, giáo dục với đề tài: "Một số giải
pháp xây dựng đội ngũ CBQL trường THPT tỉnh Quảng Trị trong giai đoạn mới" của
tác giả Hoàng Đức Hùng (năm 1998); Nguyễn Thanh Dân (2009), Luận văn thạc sỹ
khoa học giáo dục “Thực trạng và biện pháp QL đội ngũ GV THCS ở huyện Đầm
Dơi, tỉnh Cà Mau”[7]; Luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục "Quản lý hoạt động dạy
học của HT trường trung học phổ thông thành phố Cà Mau - tỉnh Cà Mau thực
trạng và giải pháp" của tác giả Đoàn Thị Bảy, tỉnh Cà Mau; Hồ Quang Minh
(2009), Luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục “Thực trạng và một số biện pháp quản
lý thiết bị dạy học ở các trường THCS huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ”[22];
Luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục về “ Các giải pháp phát triển đội ngũ nữ cán bộ
quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Thái Nguyên ” của tác giả Đoàn Thị Hảo,
tỉnh Thái Nguyên; Luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục “Các biện pháp phát triển
đội ngũ cán bộ quản lý trường trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang Phan Văn Êm
(2006) [14].
Các nghiên cứu đã đề cập vấn đề biện pháp nâng cao chất lượng cán bộ quản
lý giáo dục, cụ thể là nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường học. Song việc áp
dụng kết quả nghiên cứu trên để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS tỉnh Thái
Nguyên không thật sự phù hợp. Đến thời điểm này tại Thái Nguyên, chưa có công

trình nào nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ CBQL các trường THCS. Trong khi
đó, yêu cầu thực tiễn giáo dục và đào tạo của tỉnh đang đặt ra những vấn đề bức xúc
phải giải quyết. Vì vậy, việc nghiên cứu, đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ

7
CBQL trường THCS của một địa phương trong tỉnh Thái Nguyên như huyện Đại
Từ là cần thiết, đóng góp một phần vào công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay.
1.2. CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
1.2.1. Cán bộ quản lý và đội ngũ cán bộ quản lý
1.2.1.1. Cán bộ quản lý
Theo nghĩa rộng: cán bộ quản lý bao gồm tất cả những người tham gia vào hệ
thống quản lý và hình thành chức năng nhất định. Đó là tất cả những người không
tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất.
Theo nghĩa hẹp: cán bộ quản lý tương ứng với người lãnh đạo cao nhất trong
tổ chức.
Theo chức năng thì cán bộ quản lý chia làm 3 loại: Cán bộ lãnh đạo: chỉ huy
trong bộ máy quản lý có một chức danh nhất định do nhà nước cấp hoặc do cấp trên
bổ nhiệm. Phải chịu trách nhiệm trước nhà nước và cấp trên trong việc chỉ đạo hoạt
động của tổ chức do mình phụ trách. Hoạt động đặc trưng của họ là đề ra các quyết
định và tổ chức thực hiện các quyết định quản lý.
Các chuyên gia: là những người có trình độ chuyên môn trong một lĩnh vực
nào đó như kinh tế, toán học, kĩ sư,…Chức năng của họ là chuẩn bị các phương án
cho người cán bộ lãnh đạo ra quyết định, ngoài ra còn được người cán bộ lãnh đạo
giao cho nhiệm vụ theo dõi kiểm tra một số công tác nào đó theo nguyên tắc quản
lý.
Các nhân viên quản lý như: nhân viên kế toán, thống kê, thư kí,… Chức năng
của họ là thu thập, chỉnh lý và truyền đạt những thông tin ban đầu, chuẩn bị và hình
thành các loại tư liệu cần thiết đảm bảo cho cán bộ lãnh đạo và chuyên gia điều
hành sản xuất kinh doanh của một tổ chức nào đó.
1.2.1.2. Đội ngũ cán bộ quản lý

Có nhiều quan niệm và cách hiểu khác nhau về đội ngũ, theo Từ điển Tiếng
Việt, đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp,
thành một lực lượng, ví dụ như: Đội ngũ nhà giáo, đội ngũ những người viết văn
trẻ…[42, tr.339].

8
Theo yêu cầu của sự phát triển xã hội thì “Quản lý là một nghề” [44]. Những
người đảm nhiệm công tác: quản lý giáo dục được tập hợp thành “ đội ngũ quản lý
giáo dục”.
Đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS bao gồm: Hiệu trưởng và Phó Hiệu
trưởng các trường THCS.
1.2.2. Cán bộ Quản lý giáo dục và đội ngũ CBQL giáo dục
1.2.2.1. Cán bộ quản lý giáo dục
Cán bộ Quản lý giáo dục là người giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức,
quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục trong các cơ sở giáo dục. Cán bộ Quản
lý giáo dục phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình
độ chuyên môn, năng lực quản lý và trách nhiệm cá nhân.
Nhà nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ Cán bộ Quản
lý giáo dục nhằm phát huy vai trò và trách nhiệm của Cán bộ Quản lý giáo dục bảo
đảm phát triển sự nghiệp GD.
1.2.2.2. Đội ngũ CBQL giáo dục
Có nhiều quan niệm và cách hiểu khác nhau về đội ngũ, theo Từ điển Tiếng
việt, đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp, thành
một lực lượng, ví dụ như: Đội ngũ nhà giáo, đội ngũ những người viết văn
trẻ…[42].
Đội ngũ CBQL giáo dục là tập hợp những người cùng đảm nhiệm công tác quản lý
giáo dục.
Đội ngũ cán bộ quản lý trường THCS bao gồm: Hiệu trưởng và Phó Hiệu
trưởng các trường THCS.
1.3. ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

1.3.1. Khái quát về trƣờng THCS
1.3.1.1. Vị trí của trường THCS

9
Trường THCS là cơ sở GD của cấp trung học, cấp học nối tiếp cấp tiểu học
của hệ thống GD quốc dân nhằm hoàn chỉnh hệ thống phổ thông. Trường THCS có
tư cách pháp nhân và hệ thống con dấu riêng.
1.3.1.2. Mục tiêu giáo dục THCS
Điều 27 - Luật Giáo dục - Năm 2005, có quy định về mục tiêu giáo dục
THCS, là: “Giáo dục THCS nhằm giúp cho HS củng cố và phát triển những kết quả
của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những hiểu biết ban
đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông, trung cấp, học
nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.”[20]
1.3.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của trường THCS
Điều 3, Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường
phổ thông có nhiều cấp học (Thông tư 12/2011/TT-BGDĐT, ngày 28/03/2011 của
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành thay thế Quyết định số 07/2007/QĐ-BGD&ĐT
ngày 02/04/2007 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về Điều lệ trường trung học cơ sở, phổ
thông và trường phổ thông có nhiều cấp học do Bộ GD&ĐT) có quy định:
“Trường trung học có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1. Tổ chức giảng dạy, học tập và các hoạt động giáo dục khác theo chương
trình giáo dục phổ thông.
2. Quản lý GV, cán bộ, nhân viên; tham gia tuyển dụng và điều động GV, cán
bộ, nhân viên.
3. Tuyển sinh và tiếp nhận HS, vận động HS đến trường, quản lý HS theo quy
định của Bộ GD&ĐT.
4. Thực hiện kế hoạch phổ cập giáo dục trong phạm vi cộng đồng.
5. Huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực cho hoạt động giáo dục. Phối
hợp với gia đình HS, tổ chức và cá nhân trong hoạt động giáo dục.

10
6. Quản lý, sử dụng và bảo quản CSVC, trang thiết bị theo quy định của Nhà
nước.
7. Tổ chức cho GV, nhân viên, HS tham gia hoạt động xã hội.
8. Tự đánh giá chất lượng giáo dục và chịu sự kiểm định chất lượng giáo dục
của cơ quan có thẩm quyền kiểm định chất lượng giáo dục.
9. Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật.”
1.3.1.4. Nội dung giáo dục THCS
Điều 28-Luật Giáo dục - Năm 2005, có quy định về nội dung của giáo dục
THCS:
“Giáo dục THCS phải củng cố, phát triển những nội dung đã học ở tiểu học,
đảm bảo cho HS có những hiểu biết phổ thông cơ bản về tiếng Việt, Toán, Lịch sử
dân tộc; kiến thức khác về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, pháp luật, tin học,
ngoại ngữ; có những hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp.”[20]
1.3.1.5. Phương pháp giáo dục THCS
Giáo dục THCS là một cấp học trong giáo dục phổ thông, do vậy phương pháp
giáo dục THCS không tách rời với phương pháp giáo dục phổ thông nói chung.
Điều 28 - Luật Giáo dục - Năm 2005, có quy định: “Phương pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,
hứng thú học tập cho HS.”[20]
1.3.2. Vị trí, vai trò của CBQL trƣờng Trung học cơ sở
1.3.2.1. Cán bộ quản lý trường THCS
Cán bộ Quản lý trường THCS là những người giữ vai trò quan trọng trong
việc tổ chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục trong các trường THCS, là
người quản lý đội ngũ các thầy cô giáo, cán bộ, học sinh của nhà trường. Quá trình
quản lý của họ là quá trình tác động đến con người nhằm động viên khích lệ và tạo

11

ra trong tập thể một sức mạnh đoàn kết, thống nhất sẵn sàng đưa hệ vận hành đến
mục tiêu xác định.
1.3.2.2. Vị trí, vai trò của CBQL trường THCS
Quản lý có vai trò quan trọng đối với sự phát triển xã hội. Trong hệ thống
quản lý hiện đại, người quản lý luôn luôn phải chịu trách nhiệm cá nhân về các
quyết định chiến lược, chiến thuật, tác nghiệp mà mình lựa chọn đưa ra.
Để thấy rõ vai trò của đội ngũ CBQL, nguyên Bộ trưởng GD &ĐT Trần Hồng
Quân đã nêu: “Hệ thống quản lý giáo dục của chúng ta như là hệ thần kinh điều
khiển toàn ngành mà từng CBQL là những tế bào của hệ thần kinh đó. Nếu từng
người không mạnh thì hệ thống không mạnh. Đặc biệt là từng tế bào, ngoài việc
thực hiện chức năng nhiệm vụ đã được sắp đặt trong hệ thống còn góp phần hoàn
thiện hệ thống”.
CBQL trường THCS là cán bộ chủ chốt tại các trường THCS (Hiệu trưởng,
Phó Hiệu trưởng). CBQL trường THCS là những người có trách nhiệm chính trong
việc triển khai tổ chức thực hiện mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng,
Nhà nước và cấp trên tại đơn vị mình, giữ vai trò quyết định trong việc đề ra các
quyết định và tổ chức thực hiện các quyết định trong phạm vi đơn vị và phải chịu
trách nhiệm pháp lý trước đơn vị và đơn vị chủ quản cấp trên.
1.3.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng, Phó HT trƣờng THCS
Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng trong Điều lệ trường
trung học như sau:
1. Hiệu trưởng có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
- Tổ chức bộ máy nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học.
- Quản lý giáo viên, nhân viên, học sinh, quản lý chuyên môn; phân công công
tác, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên, nhân viên.
- Quản lý là tổ chức giáo dục học sinh.
- Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân viên,
học sinh, tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường.

12
- Được theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và hưởng các chế độ hiện
hành.
2. Phó Hiệu trưởng có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
- Thực hiện và chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng về nhiệm vụ được Hiệu
trưởng phân công.
- Cùng với Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước cấp trên về phần việc được
giao.
- Thay mặt Hiệu trưởng điều hành hoạt động của nhà trường khi được uỷ
quyền.
- Được theo học các lớp chuyên môn, nghiệp vụ và hưởng các chế độ hiện
hành ” [36].
1.3.4. Đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng THCS và những yêu cầu về phẩm
chất, năng lực ngƣời CBQL THCS
Đội Ngũ CBQL trường THCS có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của
giáo dục THCS. Người cán bộ quản lý trường THCS là người quản lý đội ngũ các
thầy cô giáo, cán bộ và học sinh của nhà trường. Quá trình quản lý của họ là quá
trình tác động đến con người nhằm động viên khích lệ và tạo ra trong tập thể một
sức mạnh đoàn kết, thống nhất sẵn sàng đưa hệ vận hành đến mục tiêu xác định.
Chính vì vậy để quản lý tốt trường THCS, người CBQL trước hết phải là những
thầy cô giáo mẫu mực về đạo đức và là tấm gương sáng về phẩm chất chính trị,
đồng thời phải là người có học vấn, có trình độ chuyên môn và có các kỹ năng, kỹ
xảo chuyên ngành, người CBQL trường THCS phải:
+ Thường xuyên học tập để nâng cao giác ngộ chính trị và trình độ chuyên
môn. Trên cơ sở đó nắm vững được mục tiêu giác ngộ nói chung và mục tiêu của
ngành học THCS nói riêng, đồng thời nắm bắt được những đòi hỏi của nền kinh tế –
xã hội đối với sự phát triển giáo dục và đào tạo.
+ Nắm vững những kiến thức về quản lý Nhà nước và quản lý giáo dục và
hoàn thiện những kỹ năng quản lý.

13
+ Thường xuyên rèn luyện để nâng cao năng lực quản lý. Nắm vững các chu
trình của quản lý và biết vận dụng các phương pháp quản lý thích hợp để đạt hiệu
quả cao trong quản lý.
+ Mỗi CBQL trường THCS phải là người sống mẫu mực, họ phải là những
tấm gương để tập thể học tập noi theo.
+ Phải có tầm nhìn rộng lớn và có khả năng phân tích dự báo để có những
quyết định đúng đắn trong quản lý. Bởi vì:
“Quản lý mà chỉ đối phó với những phát triển của tổ chức là chưa đạt. Phải
dự báo được xu hướng phát triển của tổ chức và có các phương thức ứng phó với
các xu hướng phát triển” [26].
Vì vậy đối với người CBQL trường THCS phải có những yêu cầu nhân cách
biểu hiện cụ thể ở năng lực và phẩm chất sau đây:
Về năng lực:
- Có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, vững vàng trong chuyên môn
- Có nghiệp vụ quản lý tốt đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
- Nắm vững và thực hiện tốt các văn bản chỉ thị của cấp trên
- Hiểu rõ quyền hạn và vai trò quản lý của mình
- Biết tổ chức công việc quản lý một cách hợp lý và khoa học
- Đổi mới nhạy bén trước công việc
- Có quyết định đúng đắn và kịp thời trong mọi lúc
- Biết phát huy sáng kiến và cải tiến lề lối làm việc
- Biết động viên khuyến khích cá nhân và tập thể đoàn kết thi đua.
- Biết cách quản lý tốt CSVC, trang thiết bị của nhà trường.
Về phẩm chất:
- Có tư tưởng và lập trường chính trị vững vàng.
- Có đạo đức trong sáng, không vi phạm kỉ luật.
- Có tinh thần trách nhiệm cao đối với tập thể.
- Tận tuỵ, nhiệt tình với công việc.
- Có phong cách lãnh đạo dân chủ.

14
- Gương mẫu, lời nói đi đôi với việc làm.
- Luôn gần gũi với đồng nghiệp, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho
cán bộ dưới quyền.
- Không tham nhũng, không cửa quyền.
- Chấp hành nghiêm chỉnh hiến pháp và pháp luật.
1.4. PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG THCS
1.4.1. Khái niệm phát triển
Phát triển là biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng, từ
thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, ví dụ: Sản xuất phát triển, phát triển văn
hoá.
Khi nói đến phát triển là làm cho số lượng và chất lượng vận động theo hướng đi lên
trong quan hệ hỗ trợ, bổ sung cho nhau tạo nên một hệ thống bền vững.
- Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý: Theo Từ điển tiếng Việt, biện
pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể. Từ khái niệm trên ta có thể
hiểu: Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý là cách làm, cách giải quyết về
nhân sự, về tổ chức của các cấp cán bộ quản lý để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ chính trị [42, tr.4].
Theo lý thuyết hệ thống trong quản lý, bất kỳ một sự thay đổi nào về lượng
cũng như về chất của một phần tử đều có thể làm ảnh hưởng đến các phần tử khác
của hệ thống và bản thân hệ thống đó. Ngược lại mọi sự thay đổi nào về lượng cũng
như về chất của hệ thống đều có thể làm ảnh hưởng đến các phần tử của hệ thống.
Có thể nói, đội ngũ cán bộ quản lý là một hệ thống, mỗi cán bộ quản lý là một
phần tử trong hệ thống đó. Đội ngũ CBQL “mạnh” hay “yếu” khi từng cán bộ “mạnh”
hay “yếu” và ngược lại. Đội ngũ CBQL khi được bổ sung theo định biên, nâng cao về
mặt chất lượng sẽ trở nên “mạnh” đồng bộ và vững vàng trong hoạt động quản lý phát
triển đội ngũ CBQL bao gồm phát triển cho từng cá nhân CBQL và phát triển cả đội
ngũ.
Theo quan điểm về mặt chất lượng và theo quy trình lựa chọn bổ nhiệm

CBQL hiện nay thì phát triển đội ngũ CBQL gắn liền với việc phát triển và xây

15
dựng đội ngũ nhà giáo. Bởi vì CBQL thường được lựa chọn từ những Nhà giáo tiêu
biểu có đủ điều kiện và tiêu chuẩn làm quản lý giáo dục. Phát triển đội ngũ CBQL
là xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục đủ về số lượng, hợp về cơ cấu, đạt
chuẩn về trình độ giáo dục, đặc biệt coi trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất
đạo đức, lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp năng lực và kỹ năng giảng dạy, quản
lý để đạt đến chất lượng và hiệu quả cao trong hoạt động sư phạm của họ. Dưới góc
độ đổi mới quản lý giáo dục có thể hiểu một cách cụ thể hơn: phát triển đội ngũ
CBQL là các chính sách, chương trình và biện pháp của các cấp quản lý giáo dục và
cá nhân CBQL nhằm tăng cường về số lượng, chất lượng và cơ cấu để họ có thể đáp
ứng tốt hơn các yêu cầu quản lý trong tiến trình đổi mới giáo dục hiện nay.
1.4.2. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng THCS
1.4.2.1. Yêu cầu chung của phát triển đội ngũ CBQLGD
Thời đại ngày nay là thời đại khoa học kỹ thuật và công nghệ, đặc biệt là công
nghệ thông tin với nền kinh tế tri thức, đã dẫn đến xu hướng toàn cầu hoá. Xu
hướng này đòi hỏi phải thay đổi nhiều lĩnh vực. Đối với giáo dục đổi mới và phát
triển đội ngũ nhà giáo và đội ngũ CBQL giáo dục là một yếu tố cần thiết cho việc
đảm bảo chất lượng giáo dục trong thời gian tới.
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, phần định hướng phát triển kinh
tế - xã hội đến năm 2020 đã chỉ rõ “phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi
mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá,
xã hội hoá và hội nhập quốc tế trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt” [41, tr.130].
Kết luận số 242-TB/T.Ư ngày 15-04-2009 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực
hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) về phương hướng phát triển giáo dục và
đào tạo đến năm 2020 đã khẳng định: “ xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo
dục đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ CBQL giáo dục ở tất cả các cấp học, bậc học đủ về số lượng, đồng

bộ về cơ cấu, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ. Chuẩn hóa trong đào tạo, tuyển chọn,
sử dụng nhà giáo và CBQL giáo dục các cấp. Nhà nước có chính sách ưu đãi đối

16
với nhà giáo và CBQL giáo dục về vật chất và tinh thần để thu hút những người
giỏi làm công tác giáo dục”.
Như vậy, nội dung công tác phát triển đội ngũ CBQL liên quan đến quy mô,
cơ cấu chất lượng của đội ngũ CBQL.
- Quy mô:
Quy mô thể hiện bằng số lượng. Mục tiêu phát triển của đội ngũ CBQL về quy
mô là đảm bảo đủ số lượng CBQL theo định biên của Nhà nước.
- Cơ cấu:
Thể hiện độ tuổi giới tính, dân tộc, bộ môn chuyên môn, thâm niên quản lý,
vùng miền… mục tiêu của phát triển cơ cấu đội ngũ CBQL là tạo ra sự hợp lý.
- Chất lượng:
+ Theo khái niệm triết học, chất lượng là cái tạo nên phẩm chất giá trị của con
người, một sự vật, sự việc. Đó là tổng thể những thuộc tính cơ bản, khẳng định sự
tồn tại của con người và sự vật và phân biệt nó với người và sự vật khác. Như vậy,
từng CBQL có chất lượng của cá nhân họ như những điểm mạnh của bản thân.
Đồng thời các CBQL trong một cấp học qua hoạt động quản lý sẽ thể hiện chất
lượng của cả đội ngũ.
+ Theo quan điểm của các Nhà giáo dục học Việt Nam, chất lượng là cái giá
trị tạo nên chất lượng một con người với tư cách một nhân cách, một chủ thể có
trình độ phát triển về phẩm chất, năng lực. Cụ thể hơn, chất lượng từng CBQL thể
hiện bởi trình độ, phẩm chất, năng lực của bản thân họ thông qua các hoạt động
quản lý.
Đồng thời chất lượng là mục tiêu của hoạt động trong đó có giáo dục, nó có
yếu tố cạnh tranh trong đời sống, tạo điều kiện cho sản xuất phát triển, chất lượng
thay đổi theo thời gian, lịch sử, trình độ xã hội. Nó có tính chất chủ quan do con
người mong muốn đề ra và nó có tính chất khách quan vì nó là phẩm chất do sản

phẩm đề ra với đặc tính khách quan, chất lượng được thể hiện ra ngoài qua các
thuộc tính của sự vật và không tách khỏi sự vật. Sự thay đổi chất lượng kèm theo sự

17
thay đổi của sự vật về căn bản. Chất lượng của sự vật bao gồm gắn liền với tính quy
định ấy. Mỗi sự vật bao giờ cũng là sự thống nhất của số lượng và chất lượng;
+ Như vậy, theo quan điểm hệ thống việc phát triển đội ngũ CBQL cần chú
trọng đến tính đồng bộ giữa mỗi thành viên (cá thể) quản lý và toàn bộ cán bộ quản
lý. Chất lượng từng CBQL nói riêng thể hiện bởi trình độ, phẩm chất, năng lực của
họ. Đồng thời các CBQL trong một cấp học thông qua hiệu quả hoạt động quản lý
sẽ thể hiện chất lượng của hệ thống CBQL.
Tóm lại, sự phát triển đội ngũ CBQL là nâng cao chất lượng cho từng CBQL
(cá nhân), đồng thời là sự phát triển đội ngũ CBQL (tổ chức), về mặt chất lượng, số
lượng và cơ cấu, có thể nói 3 vấn đề: Quy mô, cơ cấu, chất lượng đội ngũ CBQL có
liên quan chặt chẽ và ràng buộc lẫn nhau trong việc phát triển đội ngũ CBQL vững
mạnh.
Phát triển đội ngũ CBQL có thể biểu diễn qua sơ đồ sau:

Hình 1.1: Nội dung Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
1.4.2.2. Nội dung cụ thể phát triển đội ngũ CBQL trường THCS.
Chiến lược phát triển giáo dục năm 2001-2010 chỉ rõ: “Phát triển đội ngũ nhà giáo
đảm bảo đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và chuẩn về chất lượng đáp ứng nhu cầu vừa
Chất lượng











Cơ cấu Số lượng


Phát triển
đội ngũ cán
bộ quản lý

18
tăng quy mô vừa nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục”[37, tr.6].
Đề án “Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD giai
đoạn 2005-2010” của Chính phủ khẳng định: Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ

QLGD theo hướng chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, đảm bảo đủ về số lượng, đồng bộ
về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống,
lương tâm nghề nghiệp và trình độ chuyên môn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày
càng cao của sự nghiệp giáo dục trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước [6].
Như vậy, nội dung công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS trong thời
kỳ hiện nay phải quán triệt các yêu cầu về phát triển nguồn nhân lực đó là:
- Thứ nhất: Có quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ CBQL. Đây là nội dung
trọng yếu trong công tác cán bộ, đảm bảo công tác này sớm đi vào nề nếp, đáp ứng
yêu cầu trước mắt và lâu dài. Chủ động tích cực phòng tránh nguy cơ đứt gẫy thiếu
hụt cán bộ, khơi dậy tiềm năng to lớn của đội ngũ duy trì sự ổn định và cân bằng
của đội ngũ CBQL. Đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục để mọi cấp,
mọi ngành có nhận thức đúng và tích cực chủ động xây dựng và phát triển đội ngũ ở
cấp trường, cấp ngành đạt kết quả. Vai trò của công tác quy hoạch là rất lớn tuy nhiên
quy hoạch cần gắn với đào tạo bồi dưỡng, giao việc. Quy hoạch cần thường xuyên
được rà soát bổ sung.
- Thứ hai: Lựa chọn bổ sung, sử dụng hợp lý đội ngũ CBQL. Công tác này sẽ
bù đắp sự thiếu hụt bổ sung lực lượng CBQL hiện tại cũng như trong tương lai.
Đồng thời, lựa chọn được các CBQL đáp ứng nhu cầu công tác quản lý cũng như
tiêu chuẩn chuẩn mực theo yêu cầu của ngành và của Đảng, Chính phủ quy định.
Mặt khác, chỉ ra được nguồn CBQL bổ sung và các hình thức đào tạo, bồi
dưỡng. Trên cơ sở đó phân loại, đánh giá và sử dụng tối ưu những khả năng, tiềm
năng vốn có của đội ngũ;
- Thứ ba: Đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ
cho đội ngũ CBQL:

19
+ Đào tạo: Đào tạo là quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm hình
thành và phát triển hệ thống các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ để hoàn thành
nhân cách mỗi cá nhân tạo tiền đề cho họ có thể vào đời, hành nghề một cách năng

suất, hiệu quả [6].
Như vậy đào tạo là hoạt động cơ bản của quá trình giáo dục nó có phạm vi cấp
độ, cấu trúc và những hạn định cụ thể về thời gian nội dung chi tiết và giúp người
học trở thành có năng lực theo tiêu chuẩn nhất định (chuẩn quốc gia, quy ước quốc tế).
+ Đào tạo lại: Là sau khi đã được đào tạo có một trình độ nhất định nay vì một
lý do nào đó lại tham gia quá trình đào tạo mới để đạt được một trình độ khác cao
hơn, mới hơn, làm cho họ có thể thay đổi nghề nghiệp và để họ thích ứng với công
việc mới hoặc để làm tốt hơn.
+ Bồi dưỡng: TheoTừ điển Tiếng việt năm 2004, bồi dưỡng được hiểu là làm
tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất [42].
Bồi dưỡng còn được hiểu là: Bồi bổ làm tăng thêm trình độ hiện có về kiến
thức, kỹ năng, kinh nghiệm để làm tốt hơn việc đang làm.
Hình thức bồi dưỡng rất phù hợp với điều kiện thực tế của ta hiện nay là bồi
dưỡng ngắn hạn, bồi dưỡng thường xuyên và tự học, tự bồi dưỡng, giúp cho cán bộ
quản lý có cơ hội tiếp cận những vấn đề mới, bù đắp những thiếu hụt và tránh được
sự lạc hậu trong xu thế phát triển như vũ bão của tri thức khoa học hiện đại.
- Thứ tư: Tăng cường kiểm tra đánh giá CBQL.
Đây là một trong các chức năng của nhà quản lý nhằm kiểm tra, giám sát, hoạt
động của người dưới quyền. Nó là một phương tiện quan trọng để nhà quản lý làm
tốt chức năng quản lý chuyên môn, nghiệp vụ của mình. Động viên, khuyến khích,
nâng cao ý thức trách nhiệm của người được kiểm tra. Đồng thời nắm được thực
trạng để có kế hoạch bổ sung uốn nắn kịp thời những hạn chế.
Cách làm này sẽ hỗ trợ đắc lực cho việc lựa chọn, bổ sung kịp thời và sử dụng
CBQL sao cho phát huy tác dụng tốt. Mặt khác sẽ tạo cơ sở cho việc thực hiện chế
độ chính sách kịp thời cho CBQL.