Nghiên cứu ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến chất lượng gỗ keo lai (Acacia Hibrds) ở giai đoạn thành thục công nghệ tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
–––––––––––––––––––





NINH VIẾT SƠN




NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA ĐIỀU KIỆN LẬP ĐỊA
ĐẾN CHẤT LƢỢNG GỖ KEO LAI (ACACIA HIBRDS)
Ở GIAI ĐOẠN THÀNH THỤC CÔNG NGHỆ
TẠI HUYỆN ĐỒNG HỶ - TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Lâm học
Mã số: 60.62.02.01



LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VĂN THÁI

THÁI NGUYÊN, 2012


i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Bản luận văn thạc sỹ “Nghiên cứu ảnh hưởng của
điều kiện lập địa đến chất lượng gỗ Keo lai (Acacia Hibrids) ở giai đoạn
thành thục công nghệ tại huyện Đồng Hỷ - tỉnh Thái Nguyên”. Là công
trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên
cứu lý thuyết, nghiên cứu phân tích số liệu thực tiễn và dưới sự hướng dẫn
khoa học của TS. Nguyễn Văn Thái. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn
đều là trung thực.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2012
Tác giả luận văn


Ninh Viết Sơn


ii
LỜI CẢM ƠN
Luận văn nà y đượ c hoà n thà nh tạ i trườ ng Đạ i họ c Nông Lâm Thái
Nguyên theo chương trình đào tạo Cao học lâm nghiệp khóa 18, từ năm
2010 - 2012.
Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn, tác giả đã nhận được
sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, Phòng quản lý đào tạo sau đại

học, các thầy giáo, cô giáo thuộc khoa Lâm Nghiệp - trường Đại học Nông
lâm Thái Nguyên . Nhân dịp này , tác giả xin chân thành cảm ơn về sự giú p
đỡ quý bá u đó .
Trướ c hế t, tác giả xin dành tình cảm chân thành của mình tới thầy giáo ,
TS. Nguyễn Văn Thái - người hướng dẫn khoa học, đã tận tình hướng dẫn và
truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Xin gửi lời cảm ơn tới tập thể cán bộ, nhân viên Chi cục Kiểm lâm
Thái Nguyên - nơi tác giả trực tiếp công tác và làm việc, UBND huyện
Đồng Hỷ - tỉnh Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả trong
suốt quá trình học tập và triển khai thu thập số liệu ngoại nghiệp phục vụ
đề tài luận văn.
Cuố i cù ng, tác giả xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, động viên, giúp
đỡ của người thân trong gia đình và các bạn bè, đồng nghiệp trong suốt thời
gian học tập và thực hiện đề tài luận văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, 2012
Tác giả


Ninh Viết Sơn

iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC CÁC BẢNG vii
DANH MỤC CÁC HÌNH viii
ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 4
1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới 4
1.1.1. Những nghiên cứu về cây Keo lai (Acacia hybrids) 4
1.1.2. Ảnh hưởng của giống đến năng suất rừng trồng 5
1.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến khả năng sinh trưởng, phát
triển của rừng trồng 6
1.1.4. Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất và chất lượng rừng trồng 7
1.1.5. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng sinh trưởng và chất
lượng rừng trồng 8
1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam 9
1.2.1. Đặc điểm cây Keo lai (A. Hybrids) 9
1.2.2. Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất và chất lượng rừng trồng 10
1.2.3. Ảnh hưởng của mật độ đến năng suất và chất lượng rừng trồng 12
1.2.4. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến khả năng sinh trưởng của
rừng trồng 13
1.2.5. Tính chất gỗ và một số sản phẩm từ gỗ rừng trồng Keo lai 14
1.3. Cơ sở lý thuyết phân tích kết quả nghiên cứu 14
1.3.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng gỗ 14
1.3.2. Cơ sở đánh giá chất lượng của gỗ 20

iv
1.4. Tuổi thành thục cây rừng 23
Chƣơng 2: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - XÃ HỘI KHU VỰC
NGHIÊN CỨU 25
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, xã hội huyện Đồng Hỷ 25
2.1.1. Điều kiện tự nhiên 25
2.1.2. Điều kiện dân sinh - kinh tế xã hội của huyện 27
Chƣơng 3: ĐỐI TƢỢNG, MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU 31
3.1. Mục tiêu nghiên cứu 31

3.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 31
3.2.1. Đối tượng nghiên cứu 31
3.2.2. Phạm vi nghiên cứu 31
3.3. Nội dung và các chỉ tiêu nghiên cứu 32
3.3.1. Các chỉ tiêu xác định tính chất của gỗ Keo lai 32
3.3.2. Nội dung nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến
tính chất gỗ Keo lai 32
3.4. Phương pháp nghiên cứu 33
3.4.1. Phương pháp luận 33
3.4.2. Phương pháp kế thừa số liệu 33
3.4.3. Phương pháp thí nghiệm 33
3.4.4. Phương pháp tổng hợp kết quả và xử lý thống kê toán học 38
Chƣơng 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 41
4.1. Sự ảnh hưởng của điều kiện lập địa trồng rừng đến chất lượng gỗ 41
4.1.1. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa trồng rừng đến tính hút nước tối
đa của gỗ 41
4.1.2. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa trồng rừng đến khối lượng thể
tích gỗ 43

v
4.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa trồng rừng đến tỷ lệ dãn nở gỗ 45
4.1.4. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến độ bền kéo dọc thớ gỗ 47
4.1.5. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến độ bền ép (nén) dọc thớ gỗ 50
4.1.6. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa trồng rừng đến độ bền uốn
tĩnh gỗ 52
4.2. Đánh giá chất lượng gỗ keo lai 8 tuổi ở 3 vị trí lập địa nghiên cứu 55
4.2.1. Đánh giá chất lượng gỗ dựa vào tính chất vật lý của gỗ 55
4.2.3. Đánh giá chất lượng gỗ dựa vào tính chất cơ học của gỗ 58
KẾT LẬN VÀ KIẾN NGHỊ 62
1. Kết luận 62

2. Kết nghị 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO 64
PHỤ BIỂU 70


vi
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu
Ý nghĩa
Đơn vị
TN
Thái Nguyên

KLTT
Khối lượng thể tích
g/cm
3
MĐ
Mật độ
Cây/ha
TCVN
Tiêu chuẩn Việt Nam

M
Khối lượng
g
h
Giờ

x

Trị số trung bình cộng

S
Độ lệch tiêu chuẩn

S%
Hệ số biến động
%
P%
Hệ số chính xác
%

kd

Độ bền kéo dọc thớ
MPa

nd

Độ bền nén dọc thớ
MPa

ut
Độ bền uốn tĩnh
MPa
MC
Độ ẩm
%


k
Khối lượng thể tích cơ bản
g/cm
3


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1. Kết quả kiểm tra sức hút nước tối đa của gỗ Keo lai 8 tuổi 42
Bảng 4.2. Kết quả kiểm tra khối lượng thể tích của gỗ Keo lai 8 tuổi 44
Bảng 4.3. Kết quả kiểm tra tỷ lệ dãn nở của gỗ Keo lai 8 tuổi 46
Bảng 4.4. Kết quả kiểm tra độ bền kéo dọc thớ của gỗ Keo lai 8 tuổi 48
Bảng 4.5. Kết quả kiểm tra độ bền ép dọc thớ của gỗ Keo lai 8 tuổi 50
Bảng 4.6. Kết quả kiểm tra độ bền uốn tĩnh của gỗ Keo lai 8 tuổi 52
Bảng 4.7. Tổng hợp kết quả kiểm tra chất lượng gỗ 54
Bảng 4.8. So sánh độ hút nước tối đa của gỗ Keo lai 8 tuổi và một số loại
gỗ khác 56
Bảng 4.9.So sánh khả năng dãn nở tiếp tuyến của gỗ Keo lai 8 tuổi và
một số loại gỗ khác 57
Bảng 4.10. Tiêu chuẩn so sánh độ bền nén dọc thớ gỗ Keo lai 8 tuổi 59
Bảng 4.11. So sánh giới hạn bền khi nén dọc thớ của gỗ Keo lai 8 tuổi và
một số loại gỗ khác 59
Bảng 4.12. Tiêu chuẩn so sánh độ bền uốn tĩnh gỗ Keo lai 8 tuổi 60
Bảng 4.13. So sánh giới hạn bền uốn tĩnh của gỗ Keo lai 8 tuổi và một số
loại gỗ khác 61

viii
DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 4.1. Mẫu kiểm tra tính hút nước tối đa, tỷ lệ dãn nở và khối lượng
thể tích gỗ 41
Hình 4.2. Biểu đồ so sánh tính hút nước của gỗ ở các vị trí lập địa
khác nhau 43
Hình 4.3. Biểu đồ so sánh khối lượng thể tích của gỗ Keo lai ở các vị trí
lập địa khác nhau 45
Hình 4.4 Biểu đồ so sánh tỷ lệ dãn nở của gỗ ở các vị trí lập địa khác nhau 47
Hình 4.5. Mẫu thí nghiệm kiểm tra độ bền kéo dọc thớ gỗ 48
Hình 4.6. Biểu đồ so sánh độ bền kéo dọc thớ của gỗ ở các vị trí lập địa
khác nhau 49
Hình 4.7. Biểu đồ so sánh độ bền ép dọc thớ của gỗ ở vị trí lập địa
khác nhau 51
Hình 4.8. Mẫu thí nghiệm kiểm tra độ bền uốn tĩnh gỗ 52
Hình 4.9. Biểu đồ so sánh độ bền uốn tĩnh của gỗ ở vị trí lập địa khác nhau 53


1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây việc sử dụng gỗ rừng trồng thay thế cho gỗ
tự nhiên ngày càng được quan tâm. Thực hiện Chỉ thị số 19/1999/CT-TTg
của Thủ tướng Chính phủ ngày 16/7/1999 về việc thực hiện các biện pháp đẩy
mạnh tiêu thụ gỗ rừng trồng; Chỉ thị số 19/2004/CT-TTg của Thủ tướng
Chính phủ ngày 01/6/2004 về một số giải pháp phát triển ngành chế biến gỗ
và xuất khẩu sản phẩm gỗ và Chỉ thị số 18/2007/CT-TTg của Thủ tướng
Chính phủ ngày 05/2/2007 về chiến lược phát triển Lâm nghiệp Việt Nam giai

đoạn 2006 - 2020. Ngành lâm nghiệp đã tích cực, chủ động đưa các giống cây
lâm nghiệp mới có khả năng sinh trưởng nhanh đáp ứng với tốc độ phát triển
và sử dụng gỗ của nước ta hiện nay như: Keo, Mỡ, Bạch đàn,…
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và PTNT, hiện nay cả nước có hơn
1,4 triệu ha rừng trồng có khả năng cung cấp một lượng gỗ khoảng 3,6 triệu
m
3
. Tuy nhiên lượng gỗ này chủ yếu chỉ phục vụ cho ngành chế biến giấy và
gỗ ván sàn. Phần lớn gỗ dùng để chế biến các sản phẩm đồ mộc, đặc biệt là đồ
mộc gia dụng và đồ mỹ nghệ vẫn phải nhập khẩu. Mặc dù, năm 2011 kim
ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam đạt sấp xỉ 3,9 tỷ USD nhưng chi phí
nhập khẩu gỗ nguyên liệu, phụ kiện sử dụng cho ngành công nghiệp chế biến
gỗ đã lên tới sấp xỉ 1,3 tỷ USD. Trong quý I năm 2012, tổng kim ngạch xuất
khẩu gỗ đạt trên 1,027 USD, kim ngạch nhập khẩu gỗ nguyên liệu 332,2 triệu
USD. Điều này một lần nữa lại khẳng định sự thiếu hụt nguồn nguyên liệu
trong nước là đáng kể [24].
Tại tỉnh Thái Nguyên, trong những năm qua công tác trồng rừng đã
được các cấp chính quyền và người dân quan tâm hơn, diện tích rừng trồng
tăng lên đáng kể, đặc biệt là rừng sản xuất. Theo báo cáo diễn biến tài nguyên
rừng của tỉnh Thái Nguyên, năm 2011 toàn tỉnh có 177.762,86 ha rừng; trong
đó rừng tự nhiên 96.957 ha, rừng trồng 80.805,86 ha [5].

2
Tuy nhiên lượng gỗ khai thác hàng năm chủ yếu chỉ phục vụ cho ngành
chế biến giấy và gỗ ván sàn. Phần lớn gỗ dùng để chế biến các sản phẩm đồ
mộc, đặc biệt là đồ mộc gia dụng và đồ mỹ nghệ vẫn phải nhập khẩu. Với tốc
độ phát triển kinh tế như hiện nay, nhu cầu gỗ cho xây dựng và các nhu cầu
khác trên thị trường nội địa cũng được dự báo sẽ liên tục tăng.
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng gỗ ngày càng tăng của xã hội, ngành Lâm
nghiệp đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có giải pháp lựa chọn các loài cây

mọc nhanh và các biện pháp kỹ thuật trồng rừng thâm canh để nâng cao năng
suất và chất lượng rừng trồng. Một trong những loài cây nguyên liệu có khả
năng sinh trưởng nhanh được đề cập đến đó là cây Keo lai (Acacia hybrids).
Cây Keo lai là 1 trong 48 loài cây trồng chính để trồng rừng sản xuất đã được
Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận tại Quyết định số 16/2005/QĐ-BNN
ngày 15/03/2005. Keo lai không chỉ là giống có ưu thế sinh trưởng nhanh,
biên độ sinh thái rộng, có khả năng thích ứng với nhiều loại đất mà còn có
khả năng cải tạo đất, cải thiện môi trường sinh thái. Gỗ Keo lai được sử dụng
làm ván sàn, ván dăm, trụ mỏ và đặc biệt hơn cả là được sử dụng nhiều trong
công nghiệp giấy. Keo lai có khối lượng gỗ lấy ra lớn gấp 2-3 lần Keo tai
tượng và Keo lá tràm, hàm lượng xenluylô trong gỗ cao, lượng lignin thấp, do
đó có hiệu suất bột giấy lớn, chất lượng bột giấy tốt.
Nghiên cứu ảnh hưởng của điều kiện lập địa tới chất lượng gỗ Keo lai,
qua đó làm cơ sở đánh giá chất lượng của loại gỗ này, từ đó có thể thay thế
cho một số loại gỗ tự nhiên khác để làm nguyên liệu cho các sản phẩm mà
vẫn giữ được hình thức, chất lượng, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, hạ
giá thành sản phẩm…Bên cạnh đó, việc nghiên cứu cơ bản cấu tạo, tính chất
cơ, lý, hóa của gỗ Keo lai để làm cơ sở khoa học cho việc định hướng sử dụng
đối với loài cây này một cách tổng hợp có hiệu quả. Từ đó có thể mở rộng qui
mô phát triển, gây trồng đối với cây gỗ Keo lai, nâng cao vai trò của rừng

3
trong việc cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến gỗ và các
ngành khác vừa là yêu cầu cấp bách khoa học, vừa là yêu cầu của thực tiễn
sản xuất.
Đã có nhiều đề tài nghiên cứu về cây Keo lai về sinh trưởng và chất
lượng gỗ như: nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ, độ tuổi,…Tuy nhiên cho tới
nay chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu cụ thể về ảnh hưởng của lập địa đến
chất lượng gỗ (tính chất vật lý, cơ học của gỗ). Do đó việc sử dụng gỗ Keo lai
chưa đạt hiệu quả cao trong lĩnh vực sản xuất chế biến đặc biệt là nguyên liệu

trong sản xuất: Đồ mộc, đồ gia dụng và trang trí nội thất. Chính vì vậy chúng
tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của điều kiện lập
địa đến chất lượng gỗ Keo lai (Acacia Hibrids) ở giai đoạn thành thục công
nghệ tại huyện Đồng Hỷ - tỉnh Thái Nguyên”.






4
Chƣơng 1
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
1.1.1. Những nghiên cứu về cây Keo lai (Acacia hybrids)
Keo lai là tên gọi tắt của giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng (Acacia
mangium) và Keo lá tràm (Acacia auriculiformis). Giống Keo lai tự nhiên này
được phát hiện đầu tiên bởi Messir Herbern và Shim vào năm 1972 trong số
các cây Keo tai tượng trồng ven đường ở Sook Telupid thuộc bang Sabah,
Malaysia. Năm 1976, M.Tham đã kết luận thông qua việc thụ phấn chéo giữa
Keo Tai tượng và Keo lá tràm tạo ra cây Keo lai có sức sinh trưởng nhanh
hơn giống bố mẹ. Đến tháng 7 năm 1978, kết luận trên cũng đã được Pedley
xác nhận sau khi xem xét các mẫu tiêu bản tại phòng tiêu bản thực vật ở
Queensland - Australia (Lê Đình Khả, 1999). [29] Ngoài ra, Keo lai tự nhiên
còn được phát hiện ở vùng Balamuk và Old Tonda của Papua New Guinea
(Turnbull, 1986, Gun và cộng sự, 1987, Griffin, 1988), ở một số nơi khác tại
Sabah (Rufelds, 1987) và Ulu Kukut (Darus và Rasip, 1989) của Malaysia, ở
Muak-Lek thuộc tỉnh Saraburi của Thái Lan (Kijkar, 1992). Giống lai tự
nhiên giữa Keo tai tượng với Keo lá tràm đã được phát hiện ở cả rừng tự
nhiên lẫn rừng trồng và đều có một số đặc tính vượt trội so với bố mẹ, sinh

trưởng nhanh, cành nhánh nhỏ, thân đơn trục với đoạn thân dưới cành lớn (Lê
Đình Khả, 2006) [31].
Giống lai tự nhiên giữa Keo tai tượng với Keo lá tràm đã được phát
hiện ở cả rừng tự nhiên lẫn rừng trồng và đều có một số đặc tính vượt trội với
bố mẹ, sinh trưởng nhanh, cành nhánh nhỏ, thân đơn trục với đoạn thân dưới
cành lớn (Lê Đình Khả, 2006). Nghiên cứu về hình thái cây Keo lai có thể kể
đến các công trình nghiên cứu của Rufelds (1988); Gan.E và Sim Boom Liang
(1991) các tác giả đã chỉ ra rằng: Keo lai xuất hiện lá giả (Phyllode) sớm hơn

5
Keo tai tượng nhưng muộn hơn Keo lá tràm. Ở cây con lá giả đầu tiên của
Keo lá tràm thường xuất hiện ở lá thứ 4-5, Keo tai tượng thường xuất hiện ở
lá thứ 8-9 còn ở Keo lai thì thường xuất hiện ở lá thứ 5-6. Bên cạnh đó là sự
phát hiện về tính chất trung gian giữa Keo tai tượng và Keo lá tràm ở các bộ
phận sinh sản (Bowen, 1981) [44].
Theo nghiên cứu của Rufeld (1987) [49], thì không tìm thấy một sự sai
khác nào đáng kể của Keo lai so với các loài bố mẹ. Các tính trạng của chúng
đều thể hiện tính trung gian giữa hai loài bố mẹ mà không có ưu thế lai thật
sự. Tác giả đã chỉ ra rằng Keo lai hơn Keo tai tượng về độ tròn đều của thân,
có đường kính cành nhỏ hơn và khả năng tỉa cành tự nhiên khá hơn Keo tai
tượng, song độ thẳng thân, hình dạng tán lá và chiều cao dưới cành lại kém
hơn Keo tai tượng. Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu của Pinso Cyril và
Robert Nasi, (1991) [47] thì trong nhiều trường hợp cây Keo lai có xuất xứ ở
Sabah vẫn giữ được hình dáng đẹp của Keo tai tượng. Về ưu thế lai thì có thể
có nhưng không bắt buộc vì có thể bị ảnh hưởng của cả 02 yếu tố di truyền
lẫn điều kiện lập địa. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng sinh trưởng của Keo lai
tự nhiên đời F1 là tốt hơn, còn từ đời F2 trở đi cây sinh trưởng không đồng
đều và trị số trung bình còn kém hơn cả Keo tai tượng. Khi đánh giá về các
chỉ tiêu chất lượng của cây Keo lai, Pinso và Nasi (1991) [47] thấy rằng độ
thẳng của thân, đoạn thân dưới cành, độ tròn đều của thân,…đều tốt hơn

giống bố mẹ và cho rằng Keo lai rất phù hợp với các chương trình trồng rừng
thương mại.
1.1.2. Ảnh hưởng của giống đến năng suất rừng trồng
Giống là một trong những khâu quan trọng nhất của trồng rừng nhất
là trồng rừng thâm canh. Mục đích của cải thiện giống cây rừng là nhằm
không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng gỗ và các sản phẩm mong
muốn khác từ rừng. Trên thế giới đã có rất nhiều nước đi sâu nghiên cứu về

6
vấn đề này điển hình là các nước: Công Gô, Brazin, Swaziland, Malayxia,
Zimbabwe… Ở Công Gô, bằng phương pháp lai nhân tạo đã tạo ra giống
Bạch đàn lai (Eucalyptus hybrids) có năng suất đạt tới 35m
3
/ha/năm ở giai
đoạn 7 năm tuổi.
1.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến khả năng sinh trưởng, phát
triển của rừng trồng
Kết quả nghiên cứu của tổ chức Nông - Lương Quốc tế (FAO, 1994) ở
các nước vùng nhiệt đới đã chỉ ra rằng: khả năng sinh trưởng của rừng trồng,
đặc biệt là rừng trồng cây nguyên liệu công nghiệp phụ thuộc rất rõ vào 4
nhân tố chủ yếu liên quan đến điều kiện lập địa là: Khí hậu, địa hình, loại đất
và hiện trạng thực bì.
Nghiên cứu của Laurie (1974) đã cho thấy đất đai ở vùng nhiệt đới rất
khác nhau về nguồn gốc và lịch sử phát triển, điều này được thể hiện ở sự
khác nhau về đặc điểm của các phẫu diện đất, đó là độ dày tầng đất, cấu trúc
vật lý, hàm lượng các chất dinh dưỡng khoáng, phản ứng của đất (độ pH) và
nồng độ muối. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến khả năng sinh trưởng của
rừng trồng trên các loại đất khác nhau là khác nhau. [44]
Kết quả nghiên cứu của Pandey. D (1983) [48] về loài Bạch đàn
Eucalyptus camaldulensis được trồng trên các điều kiện lập địa khác nhau

đã cho thấy: nếu trồng ở vùng nhiệt đới khô với chu kỳ kinh doanh từ 10-
20 năm thì năng suất chỉ đạt từ 5-10m3/ha/năm, nhưng trồng ở vùng nhiệt
đới ẩm thì năng suất có thể đạt tới 30m3/ha/năm. Kết quả này lại một lần
nữa khẳng định điều kiện lập địa khác nhau thì năng suất rừng trồng cũng
khác nhau. Từ các kết quả nghiên cứu trên cho thấy việc xác định vùng
trồng và điều kiện lập địa phù hợp với từng loài cây trồng là rất cần thiết và
đây cũng chính là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến năng
suất và chất lượng của rừng trồng.

7
1.1.4. Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất và chất lượng rừng trồng
Bón phân cho cây trồng lâm nghiệp là một trong những biện pháp kỹ
thuật thâm canh nhằm nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng, đặc biệt là ở
những nơi đất xấu. Trên thế giới, việc áp dụng bón phân cho rừng trồng bắt
đầu từ những năm 1950. Trong vòng 1 thập kỷ, diện tích rừng được bón phân
đã tăng lên 100.000 ha/năm ở Nhật Bản, Thụy Điển và Phần Lan. Đến năm
1980, diện tích rừng được bón phân trên thế giới đã đạt gần 10 triệu ha (Ngô
Đình Quế, 2004) [38]. Về vấn đề này đã có nhiều nhà khoa học trên thế giới
quan tâm và đi sâu nghiên cứu, điển hình là công trình nghiên cứu của Mello
(1976) [46] ở Brazin, tác giả cho thấy Bạch đàn (Eucalyptus) sinh trưởng khá
tốt ở công thức không bón phân, nhưng nếu bón phân NPK thì năng suất rừng
trồng có thể tăng lên trên 50%. Một nghiên cứu khác của Schonau (1985) [51]
ở South Africa về vấn đề bón phân cho Bạch đàn Eucalyptus grandis đã kết
luận công thức bón 150g NPK/gốc với tỷ lệ N:P:K = 3:2:1 có thể nâng chiều
cao trung bình của rừng trồng lên gấp 2 lần sau năm thứ nhất.
Tại Colombia, Bolstand và cộng sự (1988) [45] cũng đã tìm thấy một
vài loại phân có phản ứng tích cực đối với rừng trồng Thông P. caribeae, đó
là Potassium, Phosphate, Boron và Magnesium. Tại Cu Ba, cũng với đối
tượng là rừng Thông P. caribeae, khi nghiên cứu các công thức bón phân cho
đối tượng này Herrero và cộng sự (1988) [54] đã kết luận bón phân Phosphate

sau 13 năm trồng nâng cao sản lượng rừng từ 56m
3
/ha lên 69m
3
/ha. Từ những
kết quả nghiên cứu trên, một lần nữa đã khẳng định bón phân cho rừng trồng
mang lại những hiệu quả rõ rệt: nâng cao tỷ lệ sống, tăng sức đề kháng của
cây đối với các điều kiện bất lợi của môi trường, tăng sinh trưởng, nâng cao
sản lượng, chất lượng sản phẩm rừng trồng.

8
1.1.5. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến khả năng sinh trưởng và chất
lượng rừng trồng
Mật độ trồng rừng ban đầu cũng là một trong những biện pháp kỹ thuật
lâm sinh quan trọng có ảnh hưởng đến năng suất rừng trồng. Đối với mỗi
dạng lập địa, mỗi loài cây trồng, mỗi mục đích kinh doanh rừng đều có cách
sắp xếp, bố trí mật độ khác nhau. Về vấn đề này đã có rất nhiều các công trình
nghiên cứu với nhiều loài cây khác nhau trên các dạng lập địa khác nhau, điển
hình là các công trình nghiên cứu của Julian Evans (1992) [44] khi nghiên
cứu mật độ trồng rừng cho Bạch đàn E. deglupta ở Papua New Guinea đã bố
trí 4 công thức có mật độ trồng khác nhau (2.985 cây/ha; 1.680 cây/ha; 1.075
cây/ha; 750 cây/ha), số liệu thu được sau 5 năm trồng cho thấy đường kính
bình quân của các công thức thí nghiệm tăng theo chiều giảm của mật độ,
nhưng tổng tiết diện ngang (G) lại tăng theo chiều tăng của mật độ, điều này
có nghĩa là rừng trồng ở mật độ thấp tuy lượng tăng trưởng về đường kính cao
hơn nhưng trữ lượng gỗ cây đứng vẫn nhỏ hơn những công thức trồng ở mật
độ cao. Trong một nghiên cứu khác với thông P. caribeae ở Quensland -
Australia, tác giả cũng đã thí nghiệm với 5 công thức mật độ khác nhau
(2.200 cây/ha; 1.680 cây/ha; 1.330 cây/ha; 1.075 cây/ha và 750 cây/ha), sau
hơn 9 năm trồng cũng thu được kết quả tương tự, nhưng ở các công thức

trồng mật độ thấp (750 cây/ha - 1.075 cây/ha) có đường kính trung bình đạt từ
20,1 - 20,9cm, số cây đạt đường kính (D1.3) > 10cm chiếm từ 84% - 86%; Ở
công thức mật độ cao đường kính chỉ đạt từ 16,6 - 17,8cm, số cây có đường
kính (D1.3) > 10cm chỉ chiếm từ 71% - 76%. Từ các kết quả nghiên cứu trên
cho thấy mật độ trồng ảnh hưởng khá rõ đến chất lượng sản phẩm và chu kỳ
kinh doanh, vì vậy cần phải căn cứ vào mục tiêu kinh doanh cụ thể để xác
định mật độ trồng cho thích hợp.

9
1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
Cây Keo lá tràm và Keo tai tượng được nhập vào nước ta từ những
năm 1960 nhưng mãi đến đầu những năm 90 của thế kỷ trước, giống Keo lai
mới được phát hiện và tập trung nghiên cứu từ các khâu chọn tạo giống cho
đến trồng rừng, có thể điểm qua một số công trình nghiên cứu điển hình sau:
1.2.1. Đặc điểm cây Keo lai (A. Hybrids)
Ở Việt Nam, cây Keo lai tự nhiên được Lê Đình Khả, Phạm Văn Tuấn
và các cộng sự thuộc Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng (RCFTI) phát
hiện đầu tiên tại Ba Vì (Hà Tây cũ) và vùng Đông Nam Bộ vào năm 1992.
Tiếp theo đó, từ năm 1993 cho đến nay Lê Đình Khả và các cộng sự đã tiến
hành nghiên cứu về cải thiện giống cây Keo lai, đồng thời đưa vào khảo
nghiệm một số giống Keo lai có năng suất cao tại Ba Vì (Hà Tây cũ) được ký
hiệu là BV; Trung tâm cây nguyên liệu giấy Phù Ninh cũng chọn lọc một số
dòng được ký hiệu là KL.
Lê Đình Khả và các cộng sự (1993, 1995, 1997, 2006) [31, 32, 33, 34]
khi nghiên cứu về các đặc trưng hình thái và ưu thế lai của Keo lai đã kết luận
Keo lai có tỷ trọng gỗ và nhiều đặc điểm hình thái trung gian giữa hai loài bố
mẹ. Keo lai có ưu thế lai về sinh trưởng so với Keo tai tượng và Keo lá tràm,
điều tra sinh trưởng tại rừng trồng khảo nghiệm 4,5 năm tuổi ở Ba Vì (Hà Tây
cũ) cho thấy Keo lai sinh trưởng nhanh hơn Keo tai tượng từ 1,2 - 1,6 lần về
chiều cao và từ 1,3 - 1,8 lần về đường kính, gấp 2 lần về thể tích. Tại Sông

Mây (Đồng Nai) ở rừng trồng sau 3 năm tuổi Keo lai sinh trưởng nhanh hơn
Keo lá tràm 1,3 lần về chiều cao; 1,5 lần về đường kính. Một số dòng vừa có
sinh trưởng nhanh vừa có các chỉ tiêu chất lượng tốt đã được công nhận là
giống Quốc gia và giống tiến bộ kỹ thuật là các dòng BV5, BV10, BV16,
BV32, BV33. Khi nghiên cứu sự thoái hóa và phân ly của cây Keo lai, Lê
Đình Khả (1997) [30] đã khẳng định: Không nên dùng hạt của cây Keo lai để

10
gây trồng rừng mới. Keo lai đời F1 có hình thái trung gian giữa hai loài bố mẹ
và tương đối đồng nhất, đến đời F2 Keo lai có biểu hiện thoái hóa và phân ly
khá rõ rệt, cây lai F2 sinh trưởng kém hơn cây lai F1 và có biến động lớn về
sinh trưởng. Do đó, để phát triển giống Keo lai vào sản xuất thì phải dùng
phương pháp nhân giống bằng hom hoặc nuôi cấy mô từ những dòng Keo lai
tốt nhất đã được công nhận là giống Quốc gia và giống tiến bộ kỹ thuật.
1.2.2. Ảnh hưởng của phân bón đến năng suất và chất lượng rừng trồng
Bón phân cho cây rừng là một trong những biện pháp kỹ thuật thâm
canh quan trọng nhằm làm ổn định, tăng năng suất rừng trồng. Trên thực tế
cho thấy, bón phân nhằm bổ sung dinh dưỡng cho đất và hỗ trợ cho cây trồng
sinh trưởng nhanh chóng trong giai đoạn đầu, làm tăng sức đề kháng của cây
đối với các điều kiện bất lợi của môi trường. Ở các nước có nền Lâm nghiệp
phát triển cao đều áp dụng bón phân cho rừng trồng và đạt được chỉ số sử
dụng phân bón cao, từ 40 - 50% đối với phân đạm và khoảng 30% đối với
phân lân (Ngô Đình Quế, 2004) [39].
Tại Việt Nam, về vấn đề này đã có rất nhiều công trình đi sâu nghiên
cứu, điển hình có công trình nghiên cứu bón phân cho Keo lai ở Cẩm Quỳ (Ba
Vì - Hà Tây cũ) của Lê Đình Khả, Hồ Quang Vinh (1998) [35]. Các thí
nghiệm được thực hiện trên đất feralit phát triển trên đá mẹ Sa thạch có tầng
đất mỏng (30 - 50cm), tầng đá ong nông có nơi chỉ cách mặt đất 30cm, pHKcl
= 3,5 - 4,7, nghèo đạm (0,12 - 0,18%), thiếu lân và can xi. Thí nghiệm được
tiến hành với biện pháp thâm canh cày đất toàn diện và bón phân với 8 công

thức bón phân khác nhau. Kết quả là công thức bón phân phối hợp 2kg phân
chuồng với 100gam phân Themophotphat cho 1 gốc cây thì cho sinh trưởng
tốt nhất, tiếp theo là công thức bón 1 kg phân chuồng với 100 gam
Themophotphat cho 1 gốc cây. Sinh trưởng của Keo lai ở 2 công thức này sau
3 năm trồng có thể tích vượt trội so với công thức đối chứng là 78,7 - 45,3%.

11
Trong một nghiên cứu khác với 14 ô tiêu chuẩn của rừng trồng Keo lai từ 1,5
- 5,5 năm tuổi ở 5 tỉnh khác nhau, Nguyễn Đức Minh và cộng sự (2004) [37]
đã chỉ ra rằng rừng trồng được bón phân tốt hơn rừng trồng không được bón
phân mặc dù Keo lai là cây cố định đạm. Tuy nhiên, ở giai đoạn rừng non
cũng cần bón một lượng phân nhất định để thúc đẩy quá trình sinh trưởng.
Ngoài ra, tác giả còn cho thấy rừng trồng Keo lai được bón lót 100g NPK/cây
và bón thúc 100g NPK/cây vào năm thứ 2 cho lượng tăng trưởng cao hơn
rừng chỉ bón lót khi trồng. Đặc biệt hơn cả là công trình nghiên cứu bón phân
cho Bạch đàn Urophylla ở Đại Lải - Vĩnh Phúc của Nguyễn Huy Sơn (2006)
[40] với 8 công thức thí nghiệm bón lót khác nhau và bón thúc năm thứ 2 vào
đầu mùa mưa lặp lại như khi bón lót. Xử lý thực bì và làm đất toàn diện bằng
cơ giới, cày toàn diện sâu 25cm, cày rạch hàng sâu 40cm. Sau 6 tháng trồng
kết quả thu được cho thấy tỷ lệ sống ở các công thức thí nghiệm đều cao
(>98%); Sau 30 tháng tuổi tỷ lệ sống vẫn đạt từ 97,22 - 98,15%. Khả năng
sinh trưởng của Bạch đàn Urophylla khá nhanh và khác nhau rõ rệt giữa các
công thức thí nghiệm cả về đường kính lẫn chiều cao, sau 6 tháng tuổi đường
kính gốc đạt từ 2,54 - 3,14cm và chiều cao đạt từ 1,87 - 2,06m; sau 30 tháng
tuổi, đường kính ngang ngực (D1.3m) đạt từ 6,32 - 7,23cm và chiều cao (H)
đạt từ 8,21 - 9,66m. Kết quả nghiên cứu cho thấy, công thức bón phân tốt nhất
thuộc về các công thức có mặt đồng thời cả phân NPK, vi sinh và vôi bột. Cụ
thể đối với nghiên cứu trên thì khi bón lót và bón thúc vào năm thứ 2 tốt nhất
là ở công thức 100g NPK (5:10:3) + 200g vi sinh + 100g vôi bột, tiếp theo là
công thức 100g NPK (5:10:3) + 400g vi sinh + 50g vôi bột.

Như vậy, bón phân cho rừng trồng là một trong những biện pháp kỹ
thuật thâm canh đã được nghiên cứu nhiều nhất. Hầu hết các tác giả đều kết
luận rằng phân bón có ảnh hưởng khá rõ đến sinh trưởng của các loài cây
trồng, đặc biệt là đối với các loài cây trồng rừng nguyên liệu. Tuy nhiên, để

12
tăng cường hiệu lực của phân bón thì điều quan trọng là phải bón đúng loại
phân, đúng thời vụ và đúng liều lượng cùng với kỹ thuật hợp lý.
1.2.3. Ảnh hưởng của mật độ đến năng suất và chất lượng rừng trồng
Mật độ trồng rừng là một trong những yếu tố quyết định đến năng suất
và chất lượng của rừng trồng. Nếu mật độ quá cao sẽ ảnh hưởng xấu tới khả
năng sinh trưởng của cây trồng, nếu mật độ quá thấp sẽ lãng phí đất và tốn
công chăm sóc. Để tận dụng tối đa không gian dinh dưỡng thì việc xác định
mật độ trồng rừng ban đầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm làm giảm chi
phí trồng rừng và nâng cao năng suất rừng trồng như mong muốn. Mật độ
trồng rừng của mỗi loài cây trên mỗi loại lập địa khác nhau với mục đích kinh
doanh khác nhau là không giống nhau. Để làm rõ vấn đề này, Phạm Thế Dũng
và các cộng sự (2004) [26] khi đánh giá năng suất rừng trồng Keo lai ở vùng
Đông Nam Bộ, đã khảo sát trên 4 mô hình có mật độ trồng ban đầu khác nhau
(952 cây/ha, 1.111 cây/ha, 1.142 cây/ha và 1.666 cây/ha). Kết quả phân tích
cho thấy, sau 3 năm trồng cho năng suất cao nhất ở rừng có mật độ 1.666
cây/ha (21m
3
/ha/năm); năng suất thấp nhất ở rừng có mật độ 952 cây/ha
(9,7m
3
/ha/năm). Tác giả đã khuyến cáo rằng đối với Keo lai ở khu vực Đông
Nam Bộ nên bố trí mật độ ban đầu trong khoảng 1.111cây/ha - 1.666cây/ha là
thích hợp nhất. Đối với rừng trồng làm nguyên liệu giấy nên thiết kế mật độ
trồng ban đầu là 1.428 cây/ha; rừng trồng phục vụ cho mục đích lấy gỗ nhỡ và

nhỏ nên trồng với mật độ 1.111 cây/ha.
Tại một nghiên cứu khác của Nguyễn Huy Sơn (2006) [40] về xác định
mật độ trồng Keo lai thích hợp trên đất feralit phát triển trên phiến thạch sét ở
Quảng Trị. Các thí nghiệm được bố trí với 3 công thức mật độ khác nhau
(1.330 cây/ha, 1.660 cây/ha, 2.500 cây/ha). Kết quả phân tích cho thấy sau 1
năm trồng tỷ lệ sống khá cao, đạt từ 98,15 - 100%, sau 2 năm tỷ lệ sống ở các
công thức thí nghiệm có giảm nhưng vẫn đạt từ 91,67 - 93,52%. Kết quả

13
nghiên cứu cho thấy khả năng sinh trưởng tốt nhất ở công thức mật độ
1.660cây/ha và kém nhất ở công thức mật độ 2.500 cây/ha
1.2.4. Ảnh hưởng của điều kiện lập địa đến khả năng sinh trưởng của
rừng trồng
Nghiên cứu điều kiện lập địa tức là nghiên cứu mối quan hệ giữa khả
năng sinh trưởng của thực vật rừng với các yếu tố của môi trường thông qua
khí hậu, địa hình, đất đai. Xác định lập địa nghĩa là tìm hiểu các yếu tố ngoại
cảnh ảnh hưởng và quyết định tới sự hình thành các kiểu quần thể thực vật
khác nhau và năng suất sinh trưởng của chúng (Ngô Quang Đê và cộng sự,
2001) [28].
Đề cập đến vấn đề này, tại Việt Nam đã có khá nhiều các công trình
nghiên cứu, điển hình là các công trình nghiên cứu của Đỗ Đình Sâm và cộng
sự (1994) [41], khi đánh giá tiềm năng sản xuất đất lâm nghiệp vùng Đông
Nam Bộ, các tác giả đã căn cứ vào 3 nội dung cơ bản có mối quan hệ chặt chẽ
với nhau đó là đơn vị sử dụng đất, tiềm năng sản xuất của đất và độ thích hợp
của cây trồng. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng vùng Đông Nam Bộ có tiềm
năng sản xuất kinh doanh lâm nghiệp khá lớn, diện tích đất thích hợp để phát
triển các loài cây lâm nghiệp chiếm từ 70-80%, đặc biệt là các loài cây cung
cấp gỗ nguyên liệu công nghiệp như một số loài Bạch đàn và Keo.
Khi nghiên cứu phương pháp đánh giá về sản lượng rừng trồng Keo lai
ở vùng Đông Nam Bộ, Phạm Thế Dũng và Hồ Văn Phúc (2004) [12] đã chỉ ra

rằng Keo lai cho năng suất khác nhau trên các điều kiện lập địa khác nhau.
Sau 7 năm trồng, năng suất cao nhất đạt 33m
3
/ha/năm trên đất feralit đỏ vàng
nền Sa thạch ở trạm Phú Bình, sau 6 năm trồng chỉ đạt 25m3/ha/năm trên đất
xám nền Phù sa cổ ở trạm Bầu Bàng. Như vậy, trên các loại đất khác nhau thì
khả năng sinh trưởng cũng khác nhau, mặc dù được áp dụng các biện pháp kỹ
thuật thâm canh như nhau nhưng trên đất feralit đỏ vàng Keo lai sinh trưởng
tốt hơn trên đất xám phù sa cổ.

14
1.2.5. Tính chất gỗ và một số sản phẩm từ gỗ rừng trồng Keo lai
Đặc điểm gỗ cũng chịu ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật gây trồng
cũng như điều kiện lập địa, đồng thời liên quan chặt chẽ tới các sản phẩm
hàng hóa. Cấu tạo gỗ là yếu tố chủ yếu nhất ảnh hưởng đến tính chất gỗ. Cấu
tạo và tính chất liên quan mật thiết với nhau, cấu tạo có thể xem là biểu hiện
bên ngoài của tính chất. Những hiểu biết về cấu tạo gỗ là cơ sở để giải thích
bản chất các hiện tượng sản sinh trong quá trình gia công chế biến và sử dụng
gỗ (Lê Xuân Tình, 1998).
1.3. Cơ sở lý thuyết phân tích kết quả nghiên cứu
1.3.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng gỗ
1.3.1.1. Ảnh hưởng của Điều kiện sinh trưởng
Khái niệm “điều kiện sinh trưởng” là sự tham gia tổng hợp của các
nhân tố sau đây: khu vực địa lý, độ cao so với mặt biển, nhiệt độ, lượng mưa,
loại rừng, đất, vv [11]
- Ánh sáng là nguồn năng lượng không thể thiếu được của cây xanh, nhờ
có ánh sáng cây xanh mới tổng hợp được các chất hữu cơ, vì vậy điều kiện ánh
sáng khác nhau có ảnh hưởng rõ rệt đến sinh trưởng phát triển của cây trồng.
Điều kiện ánh sáng của nơi trồng rừng khác nhau chủ yếu do vĩ độ địa lý và địa
hình thay đổi. ở miền núi trong phạm vi một vùng, độ cao so với mặt nước

biển, hướng dốc khác nhau, dẫn đến điều kiện ánh sáng khác nhau [11].
- Nhiệt độ là điều kiện tất yếu để cây rừng tiến hành các quá trình sinh
lý, nhiệt độ cao thấp, thời gian dài ngắn quyết định thời kỳ sinh trưởng và tình
hình phát triển thực vật, vì vậy có ảnh hưởng quyết định đến sản lượng và
chất lượng rừng. Cùng trong một điều kiện ánh sáng, tình hình nhiệt độ nơi
trồng rừng có thể khác nhau, đặc biệt là miền núi, trong một phạm vi hẹp,
nhiệt độ có thể thay đổi rõ rệt do khác nhau về độ cao với mặt biển, hướng
dốc, vị trí của dốc [11].

15
- Nước có vai trò quyết định trong đời sống cây trồng, nhờ có nước
thực vật mới hấp thụ được các chất dinh dưỡng, mới duy trì được nhiệt độ cơ
thể…. ở vùng núi, nước trong đất không chỉ thay đổi do đặc điểm của đất mà
còn thay đổi do địa hình (độ cao so với mặt nước biển, độ dốc, hướng dốc, vị
trí của dốc) [11].
- Độ phì của đất cao hay thấp là do hai nhân tố quyết định: dung lượng
và chất lượng các chất khoáng có trong đất. Dung lượng là chỉ độ dày của đất,
mức độ các chất khác lẫn trong đất. Chất lượng là hàm lượng và thành phần
chất khoáng có trong một đơn vị thể tích của đất nhiều hay ít. Vùng đồi núi
trọc ở nước ta, lớp đất mặt thường mỏng, tỷ lệ đá lẫn lớn, thường là những
nhân tố hạn chế độ phì của đất
Để nghiên cứu sự ảnh hưởng của điều kiện sinh trưởng đến chất lượng
gỗ (tính chất cơ - lý của gỗ) việc tách riêng sự ảnh hưởng của một nhân tố nào
đó để nghiên cứu thì khó có thể thực hiện được
Sự ảnh hưởng của các nhân tố khi hậu đến tính chất cơ - lý của gỗ cho
phép giả định rằng: mức độ ảnh hưởng của các nhân tố khí hậu có liên quan
đến vùng phân bố đến các loài gỗ. Mức độ ảnh hưởng rõ ràng đối với các loài
gỗ có vùng phân bố rộng rãi (thông, thông rụng lá, bạch dương); đối với các
loài gỗ vùng phân bố hẹp yêu cầu điều kiện sinh trưởng cao hơn (sồi, bạch
lạp) thì ảnh hưởng của các nhân tố khí hậu ít rõ ràng

Tuy nhiên, chưa có một công trình nào nghiên cứu và đưa ra được một
kết luận chung cho tất cả các loại cây. Đã có một số công trình nghiên cứu
cho từng loại gỗ riêng biệt: Những kết luận của các tác giả không phù hợp với
nhau, được giải thích như thế nào là điều khó khăn, vì bản thân những công
trình nghiên cứu đó cũng chưa được hoàn thiện. Tuy vậy, đa số những công
trình nghiên cứu về loài gỗ lá kim (Thông), các loài gỗ lá rộng (mạch xếp
vòng: Sồi, mạch phân tán; Thuỷ thanh cương, Sơn dương) đưa đến kết luận

16
sau đây: ở đất tốt gỗ được hình thành có chất lượng tốt, song một số công
trình nghiên cứu khác cho biết: gỗ Thông sinh trưởng ở điều kiện trung bình
có tính chất gỗ cao nhất (điều kiện đất tốt và xấu đều gây nên làm giảm chất
lượng gỗ, song xu thế điều kiện đất tốt giảm ít hơn so với đất xấu), còn đối
với gỗ sồi ở đất khô thì tính chất của gỗ tốt hơn .
Điều đó cho thấy, với từng loại gỗ khác nhau trong cùng một điều kiện
sinh trưởng sẽ cho chất lượng gỗ là khác nhau. Cùng một loại gỗ, được trồng
tại khu vực có điều kiện sinh trưởng khác nhau sẽ cho ta chất lượng gỗ khác
nhau. Cây có điều kiện sinh trưởng tốt sẽ phát triển nhanh hơn cây có điều
kiện sinh trưởng không tốt, do đó cây sinh trưởng tốt sẽ có chất lượng gỗ
thường kém hơn.
Trong đề tài này chúng tôi tiến hành nghiên cứu sự ảnh hưởng của điều
kiện lập địa đến chất lượng gỗ Keo lai 8 tuổi. Do vậy, chúng tôi tiến hành
khống chế yếu tố về điều kiện sinh trưởng. Việc khống chế điều kiện sinh
trưởng bằng cách: cây thí nghiệm được lấy ở nơi có điều kiện sinh trưởng về
ánh sáng, độ ẩm, đất đai,… tương đồng.
1.3.1.2. Ảnh hưởng của mật độ rừng trồng
Mật độ trồng rừng ban đầu cũng là một trong những biện pháp kỹ thuật
lâm sinh quan trọng có ảnh hưởng đến năng suất rừng trồng, ảnh hưởng đến
chất lượng gỗ. Khi mật độ khác nhau, kích thước về đường kính, chiều cao
của gỗ là khác nhau. Theo tài liệu số [21] gỗ là vật liệu dị hướng, có sự biến

đổi về tính chất (cơ học, vật lý) trong cùng một thân cây: biến đổi theo chiều
cao của gỗ, biến đổi theo đường kính của gỗ. Do vậy với đường kính gỗ khác
nhau, chiều cao khác nhau của gỗ sẽ làm cho gỗ có sự khác nhau về chất
lượng của gỗ.
Trong đề tài chúng tôi tiến hành phân tích sự ảnh hưởng của điều kiện lập
địa đến chất lượng gỗ Keo lai 8 tuổi tại 3 vị trí lập địa là: Chân, Sườn và Đỉnh.