ĐỀ TÀI PHÁT TRIỂN SỨC NHANH CHO HỌC SINH KHỐI LỚP 8 – 9 THÔNG QUA GIẢNG DẠY CHẠY NHANH

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN TIÊN YÊN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐÔNG NGŨ
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

PHÁT TRIỂN SỨC NHANH CHO HỌC SINH KHỐI LỚP 8 – 9
THÔNG QUA GIẢNG DẠY CHẠY NHANH
Người thực hiên : Lê Văn Nguyên
Tổ tự nhiên
Năm học 2007 – 2008
1
I. PHẦN MỞ ĐẦU
Trong thời đại ngày nay, lượng thông tin ngày càng tăng và nhiều
đến mức không thể dung nạp hết, vì vậy tri thức dạy - học trong nhà
trường phải là những kiến thức cơ bản hiện đại, sát thực tiễn, dùng làm
chìa khoá để mở cánh cửa khoa học, là cái vốn mà thế hệ trẻ có thể vận
dụng vào cuộc sống, tiếp tục học tập, tự bồi dưỡng và tiếp thu các quá
trình đào tạo tiếp theo trong suốt cuộc đời. Muốn vậy, ngay từ khi còn
đang học trong nhà trường, học sinh cần phải là chủ thể của hoạt động dạy
- học. Học sinh phải luôn tự giác, tích cực, sáng tạo trong quá trình học để
chiếm lĩnh tri thức, hình thành và phát triển kĩ năng. Giáo viên với vai trò
chủ thể của hoạt động dạy, phải lấy học sinh làm trung tâm, dạy cho học
sinh cách học, cách chiếm lĩnh nội dung môn học.
Để làm tốt chức năng giảng dạy và giáo dục của mình thì người
giáo viên nói chung và người giáo viên thể dục nói riêng phải có những
phẩm chất và năng lực như: thế giới quan khoa học, nhân sinh quan tiên
tiến, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có trình độ văn hoá
sâu rộng, có tư duy mới luôn tìm tòi nghiên cứu để đưa ra phương pháp
giảng dạy phù hợp đáp ứng yêu cầu của chuyên môn. Đồng thời, người
giáo viên thể dục cần phải có một phẩm chất đạo đức tốt, tâm lí tốt, trí
tuệ, tình cảm và ý chí nữa. Tất cả những đặc điểm đó có sự liên quan mật
thiết với nhau để tạo thành một cấu trúc thống nhất nhằm nâng cao kết quả

giảng dạy.
Giáo dục thể chất cho thế hệ thanh – thiếu niên là một nhiệm vụ
quan trọng của nền giáo dục tiến bộ, là nhu cầu tất yếu khách quan của sự
tồn tại và phát triển một xã hội văn minh nói chung và của công cuộc xây
2
dựng XHCN, bảo vệ tổ quốc nói riêng. Giáo dục thể chất còn mang lại
cho thế hệ trẻ cuộc sống vui tươi, lành mạnh và tác động mạnh mẽ đến các
mặt giáo dục khác: giáo dục đạo đức, trí tuệ, lao động, thẩm mỹ. Vì vậy,
mục đích của giáo dục thể chất trong trường phổ thông là nhằm thực hiện
mục đích nói chung của hệ thống TDTT Việt Nam, góp phần đào tạo
Thanh – Thiếu niên Việt Nam thành những người “ Phát triển cao về trí
tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và và trong sáng về
đạo đức”.
Mục tiêu giáo dục THCS đặc biệt nhấn mạnh việc phát triển cho
học sinh những tri thức và kĩ năng cơ bản thiết thực phục vụ cuộc sống,
phương pháp suy nghĩ trong nhận thức, lòng tự tin, tính hồn nhiên, sự
năng động và linh hoạt, cách ứng xử đúng mực, rèn luyện ý chí đem hết
sức mình góp phần làm cho cuộc sống của bản thân, gia đình và xã hội trở
lên tươi đẹp hơn.
Việc đào tạo ra những con người giỏi về chuyên môn nghiệp vụ,
giỏi về kiến thức khoa học là hết sức quan trọng trong thời đại ngày nay,
nhưng nếu chỉ có kiến thức khoa học và chuyên môn nghiệp vụ thì chưa
đủ để đáp ứng yêu cầu của công việc mà đòi hỏi còn có đủ sức khoẻ thì
mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội công nghiệp hiện đại.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: " Mỗi một người dân khoẻ mạnh sẽ góp
phần làm cho cả nước khoẻ mạnh".
3
I. 1. Lý do chọn đề tài:
I.1.1. Cơ sở lý luận:
Môn Thể dục trong trường phổ thông là môn học rất hứng thú đối

với học sinh. Để phát huy được lượng vận động của học sinh, số lần tập và
cường độ vận động thì trước tiên phải đặc biệt chú ý đến vai trò của người
giáo viên trong quá trình lên lớp. Đối với môn Thể dục, khó khăn nhất đối
với giáo viên là phương pháp giảng dạy cho từng bài. Để tiết học đạt được
hiệu quả cao thì người giáo viên cần lựa chọn và vận dụng phương pháp,
xác định các hình thức lên lớp, tổ chức các hoạt động thích hợp, sử dụng
đồ dùng thiết bị phù hợp với tiết dạy và điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường nhằm tăng thời gian tập luyện thực tế cho học sinh, phát huy tối đa
tính tích cực chủ động học tập của học sinh, nâng cao chất lượng dạy -
học.
I.1.2. Cơ sở thực tiễn:
Đối với học sinh lớp 8, lớp 9: giai đoạn này các em phát triển mạnh
mẽ về thể chất đồng thời đây cũng là lứa tuổi “khó khăn” về mặt giáo dục,
các em có sự biến đổi lớn về mặt tâm lí. Hệ cơ các em phát triển mạnh,
xương đang tiếp tục cốt hoá, chiều cao đang phát triển mạnh mẽ, cơ thể
hoạt động chóng mệt mỏi. Ở lứa tuổi này, các em có quá trình hưng phấn
rất rõ rệt.
Tôi nhận thấy rằng, ở lứa tuổi 14-15 việc bảo vệ và tăng cường sức
khoẻ cho các em là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Việc phát triển
toàn diện các tố chất trong đó phát triển sức nhanh là rất cần thiết ở lứa
tuổi này, phù hợp với năng lực hoạt động của các em. Khi cơ thể hoạt
động chóng mệt mỏi chưa có khả năng vận động lâu dài, quá trình hưng
4
phấn rất rõ rệt, các em lại hăng say tập luyện luôn muốn thể hiện và khẳng
định mình trước bạn bè.
Chính vì những lý do trên, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài này:
“Phát triển sức nhanh cho học sinh lớp 8, lớp 9 thông qua giảng dạy chạy
nhanh”.
I. 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Giúp cho giáo viên cải thiện một số phương pháp trong quá trình

giảng dạy Thể dục phần chạy nhanh, nhằm đưa lượng vận động, thời gian
tập luyện của học sinh tăng lên, phát triển sức nhanh cho học sinh. Đề tài
còn tháo gỡ những khó khăn mà giáo viên dạy môn Thể dục dễ mắc, đó là
việc vi phạm về thời gian, nội dung của tiết dạy thì nhiều mà thời gian một
tiết học chỉ có 45 phút. Vì vậy, đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu và lựa
chọn ra phương pháp, hình thức dạy - học thật hợp lý, đảm bảo về kiến
thức, kĩ năng, đảm bảo vừa đủ lượng vận động và số lần luyện tập. Đối
với tôi, đề tài này hết sức cần thiết và cần thiết đối với cá nhân nói riêng
và những giáo viên giảng dạy bộ môn Thể dục ở các trường phổ thông nói
chung.
I. 3. Thời gian - địa điểm nghiên cứu của đề tài:
I.3.1. Thời gian:
1. Chọn đề tài: Tháng 9/2007.
2. Nghiên cứu, thực hiện: từ tháng 9/2007 đến tháng 5/2008.
3. Viết đề cương: tháng 3/2008.
4. Hoàn thành đề tài: tháng 5/2008.
I.3.2. Địa điểm:
Trường THCS Đông Ngũ, huyện Tiên Yên, Quảng Ninh.
I.3.3. Phạm vi đề tài:
5
I.3.3.1 Giới hạn đối tượng nghiên cứu:
- Các phương pháp dạy học môn Thể dục phần chạy nhanh.
- Giáo viên dạy thể dục tại trường THCS Đông Ngũ và các trường
khác.
- Học sinh khối lớp 8,9 trường THCS Đông Ngũ.
I.3.3.2 Giới hạn về địa bàn nghiên cứu:
Trường THCS Đông Ngũ và các trường THCS thuộc huyện Tiên Yên,
Quảng Ninh.
I.3.3.3. Giới hạn về khách thể khảo sát:
- Nghiên cứu các phương pháp, hình thức dạy học môn Thể dục,

cách thức vận dụng các phương pháp vào dạy học môn Thể dục phần chạy
nhanh.
- Nghiên cứu khả năng vận dụng đổi mới phương pháp dạy - học
môn thể dục phần chạy nhanh của giáo viên trong trường THCS.
I.4. Phương pháp nghiên cứu:
I.4.1. Nghiên cứu lí luận: Đọc và phân tích các tài liệu liên quan đến đề
tài.
I.4.2. Nghiên cứu các tư liệu:
- Sổ sách ghi chép kinh nghiệm về dạy học thể dục.
- Tài liệu liên quan đến phương pháp và hình thức dạy học môn Thể
dục phần chạy nhanh.
- Giáo án của những giáo viên có kinh nghiệm.
I.4.3. Quan sát:
Quan sát các hoạt động học tập của học sinh, chất lượng học tập qua
các tiết thể dục ( phần chạy nhanh).
6
Dự giờ và quan sát các hoạt động dạy học của các giáo viên dạy học
môn thể dục (phần chạy nhanh).
I.4.4. Phỏng vấn:
Thu thập ý kiến các chuyên viên, các giáo viên có kinh nghiệm dạy
học môn thể dục, trao đổi với học sinh.
I.4.5. Thực nghiệm:
- Vận dụng dạy các tiết thực nghiệm.
- Vận dụng đổi mới phương pháp, hình thức trong các tiết dạy phần
chạy nhanh để rút kinh nghiệm, đề nghị những người có chuyên môn vững
dự giờ và đóng góp ý kiến.
PHẦN NỘI DUNG:
Chương I: Tổng quan
II.1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
Trong môn Thể dục, phần cơ bản về rèn luyện sức nhanh cho học

sinh rất ít giáo viên quan tâm đến trong quá trình dạy học, vì đây là phần
phát triển sự dẻo dai, nhanh nhẹn. Giáo viên chỉ quan tâm nghiên cứu sức
mạnh, sức bền và sự khéo léo của học sinh. Cũng có giáo viên nghiên cứu
biện pháp rèn luyện phát triển sức nhanh cho học sinh nhưng còn chung
chung, chưa nghiên cứu sâu.
II.1.2.Cơ sở lý luận:
II.1.2.1 Phương pháp dạy - học:
Phương pháp dạy- học là cách thức hoạt động của thầy và trò nhằm
đạt được mục tiêu dạy - học. Phương pháp dạy - học mang tính tích cực,
độc lập, sáng tạo, cần chú ý đến 2 yếu tố: học sinh phải được học trong
không khí vui vẻ, phấn khởi, học mà chơi - chơi mà học. Học sinh phải
7
được tự do tìm hiểu, suy nghĩ, khám phá và tự tìm tòi ra kiến thức của bài
học dưới sự dẫn dắt, gợi mở của giáo viên.
Theo thời gian công tác, kinh nghiệm giảng dạy và giáo dục được
nâng cao song thể lực bị giảm sút theo qui luật tự nhiên của con người,
năng lực làm mẫu động tác bị hạn chế. Đặc điểm này tác động mạnh mẽ
đến tâm tư, suy nghĩ về nghề nghiệp của giáo viên thể dục đặc biệt là giáo
viên nữ. Để khắc phục cho sự hạn chế đó, người giáo viên thể dục phải
không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình hơn nữa,
đặc biệt là trình độ lí luận, phương pháp khoa học và phương pháp tổ
chức.
II.1.2.2. Đổi mới phương pháp dạy học môn thể dục trong trường
THCS:
Đổi mới phương pháp dạy học được hiểu là: đưa phương pháp dạy
học mới vào nhà trường trên cơ sở phát huy mặt tích cực của các phương
pháp truyền thống để nâng cao chất lượng dạy học, nâng cao hiệu quả đào
tạo của giáo dục .
Hiện nay trong các môn học ở nhà trường đang tích cực thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của

người học. Đây là phương pháp dạy học theo nghĩa rộng, trong đó cần các
phương pháp dạy học và cách tổ chức các hoạt động dạy học cụ thể và phù
hợp. Vì vậy, để tích cực hoá hoạt động của người học, người ta sử dụng
hàng loạt các phương pháp khác nhau trong đó có phương pháp dạy học
nêu vấn đề, gợi mở vấn đề để học sinh tự tìm tòi nghiên cứu và khám phá
những kiến thức và kĩ năng cần thiết. Để tích cực hoá hoạt động của người
học, giáo viên cần tổ chức lại lớp học, chia học sinh trong lớp thành nhiều
tổ, nhóm và chuẩn bị sẵn những câu hỏi, phiếu thảo luận, thiết bị thực
8
hành luyện tập. Giáo viên đóng vai trò như một đạo diễn, như một người
dẫn dắt chương trình sao cho phát huy được tối đa tính tích cực, tự giác và
khả năng sáng tạo của học sinh. Sau đó từng nhóm trình bày các kết quả
thảo luận của nhóm mình trước lớp. Chính lúc trình bày kết quả này cũng
là một hình thức tích cực hoá trong học tập, đồng thời cũng xuất hiện sự
tranh luận, đánh giá kết quả của nhau rồi cùng đi đến kết luận chung dưới
sự dẫn dắt của giáo viên. Như vậy, phương pháp dạy học tích cực hoá
người học đòi hỏi người giáo viên phải tổ chức hợp lí, phải chuẩn bị tốt
các câu hỏi, phương tiện, dự kiến các tình huống sư phạm xảy ra và cách
giải quyết. Người giáo viên đóng vai trò là đạo diễn , như một trọng tài
nhưng lại phải biết lái các vấn đề đúng hướng, đi đến mục tiêu của giờ học
đã đề ra. Cốt lõi của phương pháp dạy học tích cực hoá người học là đưa
người học vào hoạt động chứ không để thụ động như trước, vì vậy mà có
người gọi đây là phương pháp dạy học hoạt động mặc dù dạy và học bản
thân nó vốn là những hoạt động của thầy và trò.
Những phương pháp thường sử dụng là phương pháp trò chơi và
phương pháp thi đấu: nhằm khai thác tính tự giác, tính tích cực của học
sinh và đó là chính là những phương pháp đưa học sinh vào hoạt động
theo hướng tích cực hoá người học. Phương pháp trò chơi ở đây cần được
hiểu không chỉ là cho học sinh chơi những trò chơi vận động cụ thể nào đó
hay các trò chơi theo nghĩa rộng như các môn bóng đá, bóng chuyền, bóng

bàn mà cần hiểu là ngay những bài tập hay những động tác đơn lẻ nào đó
cũng có thể dạy dưới các hình thức trò chơi. Phương pháp này đặc biệt
phù hợp với lứa tuổi học sinh THCS. Nét nổi bật của phương pháp thi đấu
là sự so đo lực lượng để tranh giành thành tích cao hoặc ngôi thứ, do đó
yếu tố đối kháng, sự va chạm quyền lợi thể hiện mãnh liệt hơn khi chơi
9
các trò chơi vận động. Chính hai phương pháp trò chơi và phương pháp
thi đấu đã làm tích cực hoá hoạt động của học sinh một cách cao độ. Hai
phương pháp này trước đây đã có một số giáo viên áp dụng thành công,
nhất là những giáo viên giỏi. Tuy nhiên, do mục tiêu và nội dung của
chương trình cũ không theo hướng đó nên việc áp dụng chưa có bài bản,
hoặc chỉ áp dụng khi có hội giảng hoặc thanh tra, kiểm tra, dự giờ
Hiện nay, theo mục tiêu của chương trình mới có sự chú ý nhiều
hơn so với trước về rèn luyện sức khoẻ, thể lực học sinh. Vì vậy, giáo viên
cần suy nghĩ trước mỗi giờ lên lớp cách áp dụng tích cực hơn hai phương
pháp: trò chơi và thi đấu. Áp dụng phương pháp dạy học tích cực hoá hoạt
động học tập của học sinh chắc chắn giờ học sẽ sinh động, sôi nổi, vui
nhộn hơn.
Để tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh cần tổ chức giờ học
cho phù hợp như: tăng cường các hình thức tập luyện phân nhóm và quay
vòng, tập luyện vòng tròn, phối hợp hợp lí giữa tập vòng tròn với tập lần
lượt nhằm giảm thời gian học sinh phải chờ đợi, tạo điều kiện cho học
sinh tự quản. Ví dụ: chia nhỏ số học sinh trong lớp thành các tổ, nhóm
khác nhau, giáo viên chỉ dẫn giúp đỡ các em cách tự lập, tự điều khiển,
thậm chí trao đổi, thảo luận về một câu hỏi, bài tập nào đó rồi cùng thống
nhất báo cáo kết quả thảo luận của nhóm, tổ mình trước các nhóm, tổ khác
và giáo viên, cũng có khi trình diễn kết quả tập luyện một hay một số
động tác, bài tập để các tổ khác đánh giá chấm điểm Để các nhóm, tổ tập
luyện đạt kết quả tốt, giáo viên cần rèn cho học sinh khả năng tự quản,
trong đó vai trò của cán sự, tổ trưởng, nhóm trưởng là vô cùng quan trọng.

Cán sự bộ môn của lớp hay tổ, nhóm không nhất thiết phải là cán bộ lớp
mà nên chọn những học sinh có khả năng chỉ huy và năng khiếu thể thao,
10
học tập ở các môn đạt mức khá trở lên và có ý thức tốt. Điều cần chú ý là
rèn cho các em ngay từ khi bắt đầu nhập trường và trong suốt quá trình
dạy học để thành nề nếp.
Trong môn thể dục, giáo viên cần rèn được cho học sinh những kĩ
năng:
- Khả năng tự quản với vai trò của cán sự, tổ trưởng, nhóm trưởng.
- Các em được tham gia đánh giá kết quả học tập của mình, giáo
viên làm trọng tài và đưa ra kết luận cuối cùng.
Những điều kiện cần có để hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học
trong môn Thể dục:
- Sân tập: đảm bảo đủ rộng, đảm bảo phục vụ được các phần học:
đá bóng, ném bóng, cầu lông, trò chơi vận động
- Các phương tiện dạy học đầy đủ giúp giáo viên hướng dẫn và học
sinh luyện tập tốt.
Để tích cực hoá hoạt động của người học, giáo viên còn cần phải
tạo điều kiện cho các em tham gia đánh giá kết quả học tập của mình và
của các bạn trong lớp. Lâu nay chúng ta thường mới áp dụng cho một hay
một nhóm học sinh lên thực hiện động tác sau đó những học sinh khác
nhận xét hoặc chỉ hướng dẫn cho một hoặc vài em điều khiển hoạt động.
Điều đó chính là một hình thức tích cực hoá hoạt động của người học
nhưng cần phải tăng cường và thường xuyên hơn nữa. Giáo viên cần mở
rộng thêm ở chỗ luân phiên học sinh thực hiện động tác và điều khiển hoạt
động của lớp, nhóm, tổ, đồng thời có thể cho chính học sinh tập đó được
đánh giá mình trước rồi cho học sinh khác nhận xét, đánh giá. Để học sinh
tham gia đánh giá kết quả học tập không chỉ có ý nghĩa tích cực mà còn có
ý nghĩa dân chủ hoá trong dạy và học theo xu hướng hiện nay. Điều này
11

không có nghĩa phủ định vai trò của giáo viên mà thực chất giáo viên lại là
người có vị trí quan trọng hơn, là người định hướng, chỉ dẫn, trọng tài và
sẽ cùng học sinh đưa ra quyết định cuối cùng.
Để có thể dạy học theo phương pháp tích cực hoá hoạt động của
người học đối với môn thể dục thì cần phải có sân bãi và các phương tiện
dạy học: bóng, lưới, vợt, đệm nhảy, xà nhảy, hố cát đó chính là điều
kiện cần của giáo viên dạy môn thể dục.
Qua một số điều trình bày trên đây, tôi thấy việc đổi mới phương
pháp thực chất không có gì quá mới mà chúng ta không thể làm được và
càng không mới so với giáo học pháp bộ môn và thực tiễn mà nhiều giáo
viên có tâm huyết vẫn áp dụng. Chỉ có điều lâu nay chúng ta chưa có chủ
định áp dụng một cách thường xuyên hoặc ngại khó không đầu tư nghiên
cứu mà vẫn có thói quen nói nhiều, làm mẫu nhiều trong khi không cần
thiết phải thế.
Đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới thói quen, đổi mới cách
làm đã ăn sâu thành đường mòn trong nhiều năm, do đó không phải là một
việc dễ làm nhưng cũng không phải không làm được. Trước hết, mỗi giáo
viên cần đổi mới về nhận thức, xác định đây là một việc cần làm và quyết
tâm làm bằng được.
II.1.2.3 Phát triển sức nhanh trong dạy học phần chạy nhanh ở
trường THCS :
* Dạy học phần chạy nhanh trong trường THCS:
Xuất phát từ vị trí và nhiệm vụ đào tạo con người mới toàn diện:
Đức – Trí – Thể – Mỹ, đặc biệt là giáo dục thể chất cho học sinh THCS, là
nền tảng quan trọng trong mỗi Quốc gia, mỗi dân tộc, các em chính là thế
hệ trẻ kế cận làm chủ đất nước trong tương lai.
12
Dạy - học phần chạy nhanh là một nội dung quan trọng trong môn
Thể dục ở trường THCS nói chung và ở khối lớp 8, lớp 9 nói riêng. Xác
định đây là một trong những nội dung quan trọng của môn học giúp các

em phát triển kĩ năng chạy nhanh, phát triển tốt thể chất đồng thời giúp
các em nhanh nhẹn trong học tập và trong cuộc sống.
* Phát triển sức nhanh thông qua dạy – học phần chạy nhanh:
Các biện pháp trong từng tiết dạy để phát triển sức nhanh cho học sinh:
- Hướng dẫn một số động tác bổ trợ chạy nhanh:
+ Chạy bước nhỏ.
+ Chạy nâng cao đùi.
+ Chạy đạp sau.
- Hướng dẫn thực hiện các giai đoạn kỹ thuật chạy nhanh:
+ Xuất phát thấp
+ Chạt lao
+ Chạy giữa quãng
+ Về đích
( các biện pháp sẽ được phân tích kĩ ở phần II.3.2.4)
3 giai đoạn khi dạy nội dung chạy nhanh:
- Giai đoạn 1: Học một số động tác bổ trợ.
- Giai đoạn 2: Học các giai đoạn kỹ thuật.
- Giai đoạn 3: Hoàn thiện kĩ thuật – chuẩn bị kiểm tra.
13
Chương II: Nội dung
II.2.1 Thực trạng:
II.2.1.1. Vài nét về địa bàn nghiên cứu:
Năm học 2007-2008, trường THCS Đông Ngũ với đội ngũ 33 cán
bộ giáo viên, 15 lớp, 544 học sinh, trong đó có 319 em là nữ, 225 em nam,
học sinh dân tộc Kinh chiếm 80%, tất cả các em đều có sức khoẻ tốt,
thuận lợi cho việc học tập và rèn luyện trong môn thể dục.
Trường THCS Đông Ngũ mới được xây dựng, có 10 phòng học cao
tầng, đảm bảo đủ phòng cho hoạt động dạy học, có sân trường rộng rãi
được bê tông hoá. Tuy nhiên, trường chưa có nhà đa chức năng, chưa có
sân tập riêng, bãi tập chưa đáp ứng theo yêu cầu môn thể dục. Các tiết dạy

thể dục vẫn diễn ra trong sân trường, gần phòng học vì vậy ảnh hưởng đến
các lớp học các môn khác và ảnh hưởng đến chính chất lượng môn thể
dục.
Trường THCS Đông Ngũ có 01 giáo viên trình độ Đại học sư phạm
thể dục thể thao, 01 giáo viên trình độ Cao đẳng Sinh- Thể dục đủ để phân
công dạy môn thể dục, đây cũng là điều kiện tốt để nâng cao chất lượng
môn thể dục cho học sinh.
II.2.1.2. Thực trạng:
BGH chỉ đạo phân công giáo viên tham gia tập huấn đầy đủ các lớp
thay sách và đổi mới phương pháp dạy học do Phòng Giáo dục và Sở Giáo
dục - Đào tạo tổ chức. Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã
phân công giáo viên phụ trách lập kế hoạch cho từng tuần, tháng, vận
dụng phù hợp điều kiện của trường và đề xuất, kiến nghị với Ban giám
hiệu những thuận lợi, khó khăn và biên pháp khắc phục khó khăn của bộ
môn.
14
BGH tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hoạt động thể dục thể
thao, tổ chức các hoạt động TDTT cho học sinh, dự giờ góp ý giúp đỡ về
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của học
sinh, từ đó giáo viên rút kinh nghiệm và vận dụng trong chuyên môn.
Tôi được phân công đảm nhiệm dạy môn thể dục các lớp:
- Lớp 9A sĩ số 39 học sinh
- Lớp 9B sĩ số 36 học sinh
- Lớp 9C sĩ số 38 học sinh
- Lớp 9D sĩ số 38 học sinh
- Lớp 7A sĩ số 39 học sinh
- Lớp 7B sĩ số 39 học sinh
- Lớp 7C sĩ số 40 học sinh
- Lớp 7D sĩ số 37 học sinh
Tổng số: 306 học sinh

* Dự giờ:
1. Tiết 1: Chạy ngắn (tiết 13 – lớp 8C)
Giáo viên dạy: Nguyễn Văn Thông
ĐỘI HÌNH ĐỘI NGŨ - CHẠY NHANH - CHẠY BỀN
Nội dung
ĐHĐN - + Ôn các kỹ năng học sinh thực hiện còn yếu (chuẩn bị
KT)
+ Ôn - chơi trò chơi phát triển sức nhanh (GV chọn)
- Tư thế sẵn sàng - xuất phất
- Xuất phát cao chạy nhanh 40m
Chạy bền: Đau "sóc" (sóc hông) và cách khắc phục, luyện tập tập
chạy bền.
I- MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
15
- ĐHĐN: Ôn và thực hiện được tốt nội dung kĩ thuật quay đằng sau, đi
đều.
- Chạy nhanh: Ôn trò chơi phát triển sức nhanh, tư thế sẵn sàng xuất
phát, xuất phát cao chạy nhanh 40m.
- Chạy bền: Đau sóc hông và cách khắc phục, luyện tập chạy bền.
2. Kĩ năng:
- Học sinh thực hiện tốt các nội dung ôn luyện, hiểu thế nào là đau
sóc hông và cách khắc phục khi chạy bền.
3. Thái độ:
- Rèn luyện tính tự giác tích cực trong tập luyện của học sinh
II- ĐỊA ĐIỂM - PHƯƠNG TIỆN
- Sân tập thoáng, rộng, bằng phẳng, hợp vệ sinh.
- Trang phục gọn gàng, 100% học sinh có giầy tập, giáo viên có còi
III- NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP LÊN LỚP
NỘI DUNG

ĐỊNH
LƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP - TỔ CHỨC
A- MỞ ĐẦU
5- 7'
1. Nhận lớp
- Ổn định tổ chức lớp
- Phổ biến mục tiêu tiết học.
2' Lớp tập trung đội hình 4 hàng ngang
cự ly hẹp: báo cáo sĩ số và nghe phổ
biến mục tiêu giờ học.
2. Khởi động
- Chạy nhẹ nhàng quanh sân tập
- Tại chỗ xoay các khớp
- Tại chỗ chạy bước nhỏ, nâng
cao gối, gót chạm mông
- ép dây chằng dọc, ngang.
3-5'
1 vòng
4
L
x8
N/đt
4
L
x8
N/đt
4
L
x8

N/đt
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
∆
CƠ BẢN
1. Đội hình đội ngũ
- Ôn động tác quay đằng sau
- Ôn đi đều
30' -33'
7-8'
2L
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
∆
2. Chạy nhanh 10-12'
16
- Ôn trò chơi phát triển sức
mạnh "Chạy tiếp sức"
- Ôn tư thế sẵn sàng xuất phát
- Ôn XP cao chạy nhanh 40m
3Lx15m
3L
. . . x x p
. . . x x p
. . . x x p
. . . x x p

. . . x
. . . x
. . . x
. . . x
3. Luyện tập chạy bền (5-7')
- Đau sóc hông: Đau ở thượng vị
hoặc ngang sườn, đau sóc có thể
xuất hiện khi bắt đầu mới tập,
đang tập luyện, thậm chí sau khi
tập.
- Nguyên nhân: Do trình độ tập
luyện, ăn uống quá nhiều trước
khi tập, khởi động chưa kỹ
- Cách khắc phục: Giảm tốc độ,
hít thở sâu (hít = mũi, thở ra =
miệng, khởi động thật kỹ, kiên
trì tập luyện
+ Luyện tập chạy bền trên địa
hình tự nhiên: Nam: 700m
Nữ: 550m
* Củng cố: Gọi 1 học sinh nêu
thực hiện đau sóc và cách khắc
phục trong chạy bền
1-2'
- GV giới thiệu đau sóc hông nguyên
nhân và cách khắc phục khoảng 2-3'
- Cho học sinh chạy bền
- GV quan sát nhắc nhở học sinh
> Gọi học sinh nhận xét và đánh
giá xếp loại

KẾT THÚC 5' x x x x x
17
x x
x x

x x x x x ∆
x x x x x
- Tập trung lớp thả lỏng, rũ chân
tay điều hoà thả lỏng
- Nhận xét, đánh giá tiết học
- BTVN: Tập động tác chạy đạp
sau luyện chạy bền
x x x x x
x x x x x
x x x x x
∆
* Rút kinh nghiệm giờ dạy:
- Đảm bảo tiến trình lên lớp.
- Lượng vận động hợp lý giữa các phần.
- Chưa chú ý rèn luyện phát triển sức nhanh cho học sinh.
2. Tiết 2: Chạy ngắn (tiết 12 – lớp 9D)
Giáo viên dạy: Đào Thị Mận
CHẠY NGẮN-BÀI TD-CHẠY BỀN
- Chạy ngắn:
Ôn động tác:
+ Xuất phát cao – chạy nhanh (cự li 40 – 60m)
Học:
+ Kĩ thuật xuất phát thấp
-Bài TD:
+ Ôn từ nhịp 1 – 36 bài TD phát triển chung nam

+ Ôn từ nhịp 1 - 29 bài TD phát triển chung nữ
- Chạy bền: Trò chơi “ Chạy díc dắc”
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Bước đầu hoàn thiện kĩ thuật bài thể dục liên hoàn.
- Thực hiện tốt kĩ thuật của 4 giai đoạn chạy ngắn.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện cho học sinh thực hiện được kĩ thuật xuất phát thấp
18
- Học sinh thực hiện đúng kĩ thuật động tác thể dục
3. Thái độ:
- Học sinh nghiêm túc, tích cực, tự giác học tập thực hiện tương đối tốt
các nội dung ôn luyện.
II. Địa điểm – Phương tiện
- Sân tập, bàn ghế GV, một số vạch chuẩn và vật chuẩn, 4 đôi bàn đạp
NỘI DUNG ĐL PHƯƠNG PHÁP – TỔ CHỨC
A. MỞ ĐẦU
1. Nhận lớp
- ổn định tổ chức lớp
- Phổ biến mục tiêu tiết học
2. Khởi động
- Chạy nhẹ nhàng 1 vòng sân
tập
- Xoay các khớp cổ tay, cổ
chân, vai, hông, gối.
- Bài TD tay không 5 ĐT:
+ Động tác tay
+ Động tác bụng
+ Động tác lườn
+ Động ctác chân

+ Động tác toàn thân
- ép dây chằng hông ngang dọc
6-8’
1-2’
5-6’
1v
4X8
2
l
X8
n
2
l
X8
n
2
l
X8
n
2
l
X8
n
2
l
X8
n
4X8
X X X X X X X
X X X X X X X

X X X X X X X
X X X X X X X
*
- Lớp trưởng báo cáo
- GV phổ biến mục tiêu
- GV cho HS khởi động
X X X X X X X
X X X X X X X
X X X X X X X
X X X X X X X
*
B. CƠ BẢN
1. Chạy ngắn
- Ôn động tác:
+ Xuất phát cao – chạy nhanh
30-32
13-
15’
3
l
…XXX
…XXX
…XXX
…XXX
19
- Học: Kĩ thuật xuất phát thấp
Nội dung SGV/27
2.Bài TD
- Ôn:
+ Từ nhịp 1 - 29 (nữ)

+ Từ nhịp 1 – 36 (nam)
3. Chạy bền
- Trò chơi:
+ “Chạy dích dắc tiếp sức”
* Củng cố:
- Gọi 2 HS ( 1 nam, 1 nữ) thực
hiện từ nhịp 26 – 29 (nữ), 27 –
4
l
10-
12’
4
l
4
l
5’
*
- Cho học sinh tập
- Quan sát sửa sai
- GV phân tích làm mẫu – cho
HS tập
- Học sinh thực hiện trên bàn
đạp
– quan sát sửa sai
- Chia lớp thành 2 nhóm nam,
nữ riêng
- Cho HS ôn, quan sát sửa sai
- Quan sát sửa sai
X X X X X X
X X X X X X

*
X X X X X X
X X X X X X
- Cho học sinh chơi
20
36(nam)
- Ngồi lưng hướng chạy – xuất
phát
- lớp quan sát, gọi HS nhận xét
đánh giá
C. KẾT THÚC.
- Thả lỏng:
+ Cúi thả lỏng
+ Nhảy thả lỏng
+ Rung lắc tay chân
- Nhận xét đánh giá tiết học
- Về nhà: Một số ĐT bổ trợ cho
chạy, luyện chạy bền, các ĐT
của bài TD, kĩ thuật xuất phát
thấp
5’
2X8
n
2X8
n
2X8
n
X X X X X X X
X X X X X X X
X X X X X X X

X X X X X X X
*
- Cho HS thả lỏng
- Nhận xét đánh giá tiết học
- Ra bài tập về nhà
* Rút kinh nghiệm:
- Giáo viên đã thực hiện đảm bảo nội dung kiến thức, kĩ năng của
bài dạy.
- Tổ chức các hoạt động hợp lý giữa thầy - trò.
- Đội hình chia nhóm chưa khoa học.
- Chưa chú ý phát huy tính tích cực chủ động của học sinh để rèn
luuyện sức nhanh.
II.2.2. đánh giá thực trạng:
Những tồn tại trong việc đổi mới phương pháp dạy học môn thể dục
trong trường THCS:
21
Qua tìm hiểu, dự giờ giáo viên trong trường và giáo viên trường
bạn, tôi nhận thấy việc dạy học phân môn thể dục trong trường THCS còn
có những hạn chế, cụ thể:
1. Tồn tại:
Trong quá trình vận dụng đổi mới phương pháp dạy học tích cực,
việc vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, các hình thức lên lớp,
việc sử dụng đồ dùng, thiết bị và dụng cụ tập luyện của giáo viên đôi lúc
còn hạn chế và chưa triệt để, sử dụng đồ dùng chưa khai thác và tận dụng
tối đa, đặc biệt là trong những giờ lên lớp có những tình huống nêu vấn đề
xảy ra, giáo viên xử lí còn lúng túng và chưa linh hoạt, thuyết phục học
sinh. Dạy học đôi chỗ còn áp đặt, chưa thực sự gắn chặt với thực tiễn cuộc
sống hàng ngày. Việc học sinh tham gia vào quá trình đánh giá còn hình
thức, chưa hiệu quả.
Cơ sở vật chất: tuy được cải thiện nhiều trong những năm thay sách

nhưng vẫn thiếu nhiều, sân trường tuy rộng rãi nhưng chưa có sân học thể
dục riêng, cách xa lớp học để giáo viên tổ chức tốt các hoạt động bổ trợ
cho môn học và không ảnh hưởng đến các lớp khác.
Số ít học sinh rụt rè, không bạo dạn tham gia vào các hoạt động và
trong quá trình luyện tập nên kết quả không cao.
Sự nhìn nhận, đánh giá của một số cán bộ, giáo viên trong tổ
chuyên môn chưa được khách quan, đôi khi còn coi môn thể dục là môn
học phụ.
2. Nguyên nhân:
a, Nguyên nhân khách quan:
22
Điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều hạn chế: thiếu dụng cụ, đồ dùng,
sân bãi chưa phù hợp.
Trình độ chuyên môn của giáo viên dạy thể dục chưa cao: Giáo viên
được đào tạo là Cao đẳng Sinh - Thể dục, trong đó chuyên môn thể dục
chiếm 30% thời lượng đào tạo. Do một số nguyên nhân, có giáo viên
chuyên môn Lý dạy môn thể dục.
Số ít học sinh chưa bạo dạn do là người dân tộc thiểu số, là học sinh
ở xa trung tâm hoặc những học sinh chậm phát triển thể lực ngại giao tiếp
với bạn bè.
b, Nguyên nhân chủ quan:
Một giáo viên dạy cả Sinh và Thể dục hoặc Lý và Thể dục trong
một buổi nên việc chuẩn bị trang phục lên lớp chưa phù hợp với môn thể
dục, không tạo được sự hứng thú học tập của học sinh và không tạo được
sự khoa học trong giờ lên lớp.
Đa số học sinh điều kiện gia đình còn khó khăn nên các em thường
nhịn đói đi học hoặc không ăn uống không đảm bảo dinh dưỡng vì vậy
không đảm bảo sức khoẻ để thực hiện bài tập của chương trình đề ra.
Việc ứng dụng phương pháp dạy học tích cực của giáo viên đôi lúc
còn chậm, lúng túng và chưa linh hoạt để phù hợp với đối tượng học sinh.

II.2.3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Nghiên cứu các biện pháp phát triển sức nhanh cho học sinh thông giảng
dạy chạy nhanh.
II.2.4. Các nội dung cụ thể trong đề tài:
- Tìm hiểu và đánh giá thực trạng phát triển sức nhanh cho học sinh thông
qua phần chạy nhanh.
- Các biện pháp nhằm phát triển sức nhanh cho học sinh.
23
- Dạy thực nghiệm.
Chương III:
Các biện pháp phát triển sức nhanh cho học sinh khối lớp 8,9
II.3.1. Biện pháp phát triển sức nhanh:
1. Hướng dẫn một số động tác bổ trợ chạy nhanh:
Một số động tác bổ trợ cho chạy nhanh:
- Chạy bước nhỏ: Giúp cổ chân dẻo, hoạt động linh hoạt.
- Chạy nâng cao đùi: giúp phát triển sức nhanh, mạnh cổ chân, khả năng
tiếp đất của bàn chân.
- Chạy đạp sau: giúp phát triển sức nhanh, mạnh của chân đặc biệt là động
tác đạp đất của chân sau, động tác lăng đùi về trước tích cực.
- Chạy tăng tốc: giúp nâng cao tốc độ bổ trợ cho giai đoạn chạy giữa
quãng.
* Yêu cầu giáo viên:
- Giáo viên làm mẫu, phân tích hướng dẫn điều khiển học sinh tập luyện
tích cực đúng yêu cầu động tác, đào tạo cán sự lớp trưởng, tổ trưởng giúp
giáo viên điều khiển lớp tập luyện.
- Điều khiển học sinh tập tích cực, quan sát sửa sai và động viên học sinh
kịp thời. Chọn học sinh tập tốt cho lớp quan sát học hỏi và chọn học sinh
tập sai để cả lớp quan sát và tự sửa sai cho mình.
* Yêu cầu học sinh:
- Thực hiện tương đối tốt kĩ thuật, động tác nghiêm túc, tự giác, tích cực

tập luyện học hỏi những bạn tập tốt, bạn tập tốt giúp bạn tập yếu.
24
- Khi giảng dạy giai đoạn này, ngoài việc sử dụng những phương pháp tập
hoàn chỉnh, giáo viên còn đưa ra các bài tập nhằm rèn sức nhanh cho học
sinh.
- Khi giảng dạy tăng tốc độ còn áp dụng phương pháp trò chơi, khi dạy
chạy tăng tốc thay bằng chơi trò chơi "chạy tiếp sức"; " tiếp sức chuyển
vật"
Ví dụ: chơi trò chơi: "chạy tiếp sức"
Cách chơi: Chia lớp thành 3 tổ bằng nhau, vẽ từ vị trí xuất phát 1 vạch
giới hạn cách vạch xuất phát 15-20m. Thẳng với các hàng trên vạch giới
hạn ta cắm cờ hiệu.
Đội hình:
x x x x x x x x 15-20m
x x x x x x x x 
x x x x x x x x
Khi có tín hiệu bạn số 1 chạy thật nhanh vòng qua cờ chạy về chạm
tay vào bạn thứ 2 tại vạch xuất phát. Bạn số 2 tiếp tục chạy cứ thế cho đến
bạn cuối cùng, khi bạn đầu hàng lại trở về như đội hình ban đầu thì hết
lượt chơi.
Giáo viên chọn học sinh không thể tham gia chơi được làm trọng
tài. Sau hội ý của 2 trọng tài nhận xét đội thắng, thua, nguyên nhân, biện
pháp khắc phục mà các em có thể rút ra qua lần chơi thứ nhất, và tiếp tục
chơi lần 2,3 tuỳ thuộc vào thời gian và yêu cầu giờ học. Sau cùng chọn đội
thắng thua để thưởng, phạt, khi phạt nên chọn những nội dung tích cực và
25