slide bài giảng tổng quan về phân tích lợi ích – chi phí lecture 1 - an introduction to the bca of projects

TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH
LỢI ÍCH – CHI PHÍ
TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH LỢI
ÍCH – CHI PHÍ
Phân tích Lợi ích Chi phí
ThS Phùng Thanh Bình
Đại học Kinh tế TP.HCM
Khoa Kinh tế Phát triển
Email:
Mục tiêu bài giảng

Phân tích lợi ích – chi phí là gì?

Vai trò của phân tích lợi ích – chi phí

Phương pháp luận của phân tích lợi ích – chi phí

Thế nào là một khung phân tích hệ thống?

Các quan điểm trong phân tích lợi ích chi phí

Quy trình thực hiện phân tích lợi ích – chi phí

Phân tích dự án tích hợp
Giới thiệu
Phân tích
Lợi ích – Chi phí
Dự án
Chương trình
Phân tích
thị trường

Phân tích
kỹ thuật
Phân tích
nhân lực, …
Phân tích tài chính
Phân tích kinh tế
Phân tích xã hội
Chính sách
Giá kinh tế
Giá thị trường
P
h
â
n

t
í
c
h

r
ủ
i

r
o
Khả thi
T
i
ề

n

k
h
ả

t
h
i

BCA là một quy trình nhận dạng, đo
lường và so sánh các lợi ích và chi
phí xã hội của một dự án, một chương
trình đầu tư, hoặc một chính sách.

Một ‘chương trình’ là một tập hợp nhiều
dự án được thực hiện trong một giai
đoạn xác định với một mục tiêu cụ thể.
Giới thiệu

Dự án
được đề cập ở đây có thể là
dự án
công
(thường do khu vực công thực hiện)
hoặc
dự án tư
.

Cả hai loại dự án trên cần được ‘thẩm định’

để xác định xem chúng có
sử dụng hiệu quả

các nguồn lực khan hiếm hay không.
Giới thiệu

Các dự án thể hiện việc sử dụng
nguồn lực hiệu quả theo ‘quan
điểm tư nhân’
có thể
liên quan đến
chi phí và lợi ích của nhiều người
khác, chứ không chỉ của chủ đầu
tư.
Giới thiệu

Những ảnh hưởng này được gọi là các lợi
ích và chi phí ‘xã hội’ (nhằm phân biệt với
các lợi ích và chi phí tư nhân thuần túy).

BCA được dùng để
thẩm định các dự án
tư nhân trên quan điểm xã hội
, cũng như
thẩm định các dự án công
.
Giới thiệu

BCA cũng có thể được sử dụng để ‘phân
tích’ các

ảnh hưởng
của những
thay đổi

trong các
chính sách công
như thuế, trợ
cấp, quy định, … Để đơn giản, khóa học
này chỉ giới hạn trong việc phân tích dự án.
Giới thiệu

Các dự án công có thể là việc cung cấp:

Vốn vật chất
dưới dạng cơ sở hạ tầng như cầu, đường,
đập thủy điện, thủy lợi, …

Vốn tài nguyên
như cải tạo đất, bảo tồn, kiểm soát ô
nhiễm, quản lý thủy sản, xây công viên, …

Vốn nhân lực
như sức khỏe, giáo dục, kỹ năng, …

Vốn xã hội
như chương trình cai nghiện, ngăn chặn tội
phạm, giảm thất nghiệp, …
Giới thiệu

Phân tích lợi ích chi phí của một dự án được

gọi là “thẩm định dự án”

Dự án có thể là ‘dự án tư’ hoặc ‘dự án công’

Thẩm định tài chính: Các dự án tư và những
dự án công có thể tạo ra nguồn thu

Thẩm định kinh tế và xã hội: Các dự án
công và những dự án tư
đặc thù
hoặc các dự
án có yếu tố nước ngoài
Giới thiệu
Khác biệt giữa phân tích
*
tài chính và phân tích
*
kinh tế
Tài chính Kinh tế
Quan điểm
Những người có quyền
lợi trong dự án
Cả nền kinh tế/địa
phương/cộng đồng
Lợi ích/Chi phí
Ngân lưu thuần túy
về tài chính
Giá trị kinh tế điều chỉnh
theo giá kinh tế và giá sẵn
lòng trả

Phân tích kinh tế
+ –
Phân tích
tài chính
+ Chấp thuận ?
– ? Bác bỏ
Ra quyết định thế nào?
Giới thiệu
Giới thiệu

Phân tích tài chính
CÔNG TY
Các công ty khác
Người tiêu dùng
Chính phủ
Phân tích kinh tế
Người nước ngoài
Vai trò của phân tích lợi
ích – chi phí

Giúp người phân tích:

Có một khung phân tích hệ thống, đơn giản

Dễ dàng kiểm tra tính nhất quán khi phân tích

Giúp người ra quyết định:

Dễ dàng thẩm định/đánh giá kết quả phân tích


Dễ dàng kiểm tra tính nhất quán của kết quả phân tích

Dễ dàng nhận biết các dữ liệu và giả định của dự án

Người phân tích ‘
cung cấp
’ thông tin cho người
ra quyết định – người ‘thẩm định’ hoặc ‘đánh
giá’ dự án.

Hỗ trợ
quá trình ra quyết định chứ không
‘
thay thế
’ quá trình ra quyết định.

Người ra quyết định sử dụng kết quả phân tích,
cùng với các thông tin khác để ra quyết định.
Vai trò của phân tích lợi
ích – chi phí

Một dự án đầu tư nhằm tạo ra ‘sự
khác biệt’, và vai trò của BCA là ‘đo
lường’ sự khác biệt.

Cách tiếp cận ‘trước & sau’ dự án

Cách tiếp cận ‘có & không có’ dự án
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí

With & Without Approach

Chi phí của dự án được đo bằng ‘chi
phí cơ hội’, tức giá trị các hàng hóa
và dịch vụ
đáng ra
đã được tạo ra
từ các
nhập lượng
như đất đai, lao
động, và vốn nếu chúng
đã không

được sử dụng cho dự án.
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí

Lợi ích của người tiêu
dùng được đo bằng
diện tích dưới đường cầu (thặng dư tiêu
dùng).

Các khái niệm thặng dư tiêu dùng và
thặng dư sản xuất chỉ phù hợp khi các
‘giá thị trường’ của xuất lượng/nhập
lượng (hoặc trường hợp ‘phi thị trường’,
giá ẩn) thay đổi khi có dự án.
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí


Khi chúng ta nói $(X-Y) > 0, thì việc
sử dụng các ‘nhập lượng’ cho dự án
sẽ ‘tốt hơn’ so với ‘
phương án sử
dụng thay thế tốt nhất
’ và điều này
đồng nghĩa với việc chúng ta đang áp
dụng thước đo ‘thay đổi phúc lợi kinh
tế’ theo tiêu chí Kaldor-Hicks.
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí

Tiêu chí Kaldor-Hicks (cải thiện Pareto tiềm
năng) cho rằng ‘
một sự thay đổi phúc lợi
xã hội đáng mong muốn nếu những người
được lợi từ thay đổi đó có thể đền bù cho
người bị thiệt, và tất cả sẽ tốt hơn
’.

Tiêu chí Kaldor-Hicks là nền tảng cho
việc chọn dự án trong phân tích lợi
ích chi phí.
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí
$U
B
$U
A
$25

$25
$100
$100
U
F
$75
$75
a
b
c
Một thay đổi làm phúc lợi
chuyển từ hiện trạng (điểm C)
đến bất kỳ điểm nào thuộc
vùng ABC được gọi là cải
thiện phúc lợi Pareto thực tế
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí
$U
B
$U
A
$10
$10
$90
$90
a
b
e
d
c

Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí
$U
B
$U
A
$10
U
F
$75
$90
a
b
d
c
$60
$40
d’
$25
$25
Một thay đổi làm phúc lợi chuyển từ
hiện trạng (điểm C) đến bất kỳ đâu
miễn sau khi đền bù sẽ chuyển đến
một điểm nào khác thuộc vùng ABC
được gọi là cải thiện phúc lợi Pareto
tiềm năng
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí


Do lợi ích và chi phí thường phát sinh vào
các thời điểm khác nhau, và dự án kéo dài
nhiều năm, nên chúng ta phải chuyển tất
cả các giá trị lợi ích ròng của dự án về một
thời điểm chung, thường là hiện tại. Nên
thước đo Kaldor-Hicks trên thực tế thường
là NPV.
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí
CẢI THIỆN
PARETO TIỀM NĂNG
NPV > 0
CHỌN DỰ ÁN
Phương pháp luận của phân
tích lợi ích – chi phí