6/27/2013
1 1
KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ &
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
Chương 8
2
8.1 Doanh thu
là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán
phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh
thông thường của doanh nghiệp,
góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu
3
Doanh thu
Các khoản thu hộ không phải là doanh thu vì
không làm tăng vốn chủ sở hữu
VD:
Thuế GTGT đầu ra
Tiền bán hàng ký gửi
6/27/2013
1 2
4
Loại gian lận
Trường hợp
báo cáo
% (trường
hợp)
Che dấu công nợ
54
45%
Ghi nhận doanh thu
không có thật
52
43.3%
Định giá sai tài sản
45
37.5%
Ghi nhận sai niên độ
34
28,3%
Công bố thông tin
quan trọng
56
48%
Bảng 8: Các loại gian lận phổ biến trên BCTC
Theo báo cáo của ACFE (2006)
5
Điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng
Đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích liên
quan đến hàng cho khách
Đã chuyển giao quyền quản lý hàng cho khách
Có khả năng thu được tiền
Số tiền xác định được 1 các đáng tin cậy
Xác định được chi phí để tạo ra doanh thu
6
Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng?
Mua NVL
Sản xuất
Hoàn
thành sp
Giao sp
Thu tiền
6/27/2013
1 3
7
Điều kiện giao hàng
- Thời điểm chuyển giao quyền sở hữu
- Thời điểm chuyển giao rủi ro và lợi
ích
- Trách nhiệm đối với mất mát trên
đường vận chuyển
- Thời điểm ghi nhận doanh thu, đặc
biệt vào cuối niên độ kế toán (vấn đề
chia cắt niên độ)
8
DN
Khách
hàng
Trường hợp bán tại kho
Khách tới mua hàng theo phương thức nhận hàng
Đủ điều
kiện ghi
nhận
doanh
thu?
9
DN
Khách
hàng
Trường hợp bán hàng theo
phương thức chuyển hàng
Đủ điều
kiện ghi
nhận
doanh
thu?
6/27/2013
1 4
10
Điều kiện ghi nhận doanh thu dịch vụ
Xác định được phần công việc hoàn thành
Có khả năng thu được tiền
Số tiền xác định được 1 các đáng tin cậy
Xác định được chi phí để tạo ra doanh thu
11
Thời điểm ghi nhận doanh thu dịch vụ?
Thực hiện
dịch vụ
Hoàn
thành dịch
vụ
Thu tiền
12
Hợp đồng xây dựng dài hạn
Doanh thu được ghi nhận
dựa trên % công việc hoàn thành
- không căn cứ vào tiến độ thu tiền
của khách hàng
(percentage of completion method)
6/27/2013
1 5
13
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
thường được ghi nhận sau khi hàng hóa
được chuyển giao, hoặc sau khi dịch vụ
được thực hiện cho khách hàng
Việc ghi sai doanh thu
về kỳ phát sinh hoặc số tiền
sẽ ảnh hưởng đáng kể đến BCTC
Việc xác định doanh thu trong nhiều trường hợp
chịu sự xét đoán nghề nghiệp
14
Như thế
nà?
Cách hạch toán doanh thu
Nợ TK 111, 112-Tiền (+TS)
Nợ TK 131-Phải thu khách hàng (+TS)
Có TK 511-Doanh thu bán hàng (+DT,
VCSH)
Có TK 3331-Thuế GTGT đầu ra nộp NN
(+NPTRA)
15
Ví dụ 1
Ngày 1/4, Cty Bao Bì xuất bán bao bì cho cty
Vinam tại kho như sau, biết rằng cả 2 mặt hàng
này đều chịu thuế GTGT 10%, và cả 2 cty đều
tính thuế GTGT theo pp khấu trừ
15
6/27/2013
1 6
16
HÓA ĐƠN GTGT
Tên hàng
SL
Đơn giá
Thành tiền
Thùng Anlene
1000
5.000
5.000.000
Thùng Beauty
1000
4.000
4.000.000
Cộng tiền hàng
9.000.000
Thuế GTGT 10%
900.000
Tổng cộng tiền thanh toán
9.900.000
Người bán lập HĐ GTGT
17
Ví dụ 2
• Ngày 25/3 Cty A&B ký hợp đồng mua bán hàng với cty Thanh
Xuân về bán 500 sp với giá bán chưa thuế 100.000đ/sp, thuế
GTGT 10%. Theo hợp đồng, A&B có nghĩa vụ chở hàng giao
cho Thanh Xuân tại Hà Nội.
• Ngày 25/4 cty xuất kho để giao hàng cho khách với giá xuất
kho 80.000đ/sp
• Tháng 2/5, Thanh Xuân nhận được hàng và được chấp nhận
thanh toán toàn bộ
• Ngày 2/6 Thanh Xuân thanh toán qua chuyển khoản
18
Ví dụ 2 (tt)
Yêu cầu:
1. Doanh thu được ghi nhận vào tháng 3, 4, 5 hay 6, và số tiền là
bao nhiêu?
2. Yêu cầu 1 có thay đổi không nếu giả sử trong quá trình vận
chuyển bị hư hỏng 3 sp, ngày 2/5 bên mua nhận được hàng và
chỉ chấp nhận 497 sp.
6/27/2013
1 7
19
8.2 Các khoản làm giảm doanh thu
1. Hàng bán bị trả lại
2. Giảm giá hàng bán
3. Chiết khấu thương mại
4. Thuế xuất khẩu, thuế TTĐB hàng bán,
Thuế GTGT theo pp trực tiếp
20
Nợ TK 531 Doanh thu hàng bị trả lại (-DT, -
VCSH)
Nợ TK 532 Doanh thu hàng giảm giá (-DT, -
VCSH)
Nợ TK 521 Doanh thu hàng được hưởng
CKTM (-DT, -VCSH)
Nợ TK 511 Thuế xuất khẩu (-DT, -VCSH)
Nợ TK 3331 Thuế GTGT đầu ra phải nộp NN
(-NPTRA)
Có TK 111, 131 Trả lại tiền cho khách
hoặ giảm khoản phải thu khách hàng (-TS)
Các khoản làm giảm doanh thu
21
Calculation of Net Sales
Sales revenue
Less: Sales returns and allowances
Net sales
Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ
Trừ:
Khoản giảm trừ doanh thu
= Doanh thu thuần
Doanh thu thuần
6/27/2013
1 8
22
Tên hàng hóa Xử lý
Thùng sữa Anlene Trả lại 500 thùng
Thùng sữa đặc Beauty Giảm 200đ/thùng
Ví dụ 3 (tiếp theo VD1)
Vào ngày 8/4, Cty Vinam khiếu nại về bao bì khơng
đủ chất lượng. Hai bên thống nhất xử lý như sau:
23
HĨA ĐƠN GTGT
Tên hàng SL
Đơn giá
Thành tiền
Thùng Beauty
1000
200
200.000
Giảm
giá hàng bán
Cộng tiền hàng
200.000
Thuế GTGT 10%
20.000
Tổng cộng tiền thanh tốn
220.000
Người bán lập HĐ GTGT
24
HĨA ĐƠN GTGT
Tên hàng SL
Đơn giá
Thành tiền
Thùng
Anlene
500
5.000
2.500.000
Hàng
trả lại
Cộng tiền hàng
2.500.000
Thuế GTGT 10%
250.000
Tổng cộng tiền thanh tốn
2.750.000
Người mua lập HĐ
GTGT để trả lại hàng