I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T
oo0oo
HUNH NGC PHÚ
MSSV: 40662178
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V
CHNG KHOÁN TI CÔNG TY C
PHN CHNG KHOÁN VIT THÀNH
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH : KINH T
Thành ph H Chí Minh- Nm 2010
I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T
oo0oo
HUNH NGC PHÚ
MSSV: 40662178
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V
CHNG KHOÁN TI CÔNG TY C
PHN CHNG KHOÁN VIT THÀNH
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH : KINH T
Chuyên ngành: u T
Lp : K6D1
NGI HNG DN KHOA HC
Ths. TRN ANH THC OAN
Thành ph H Chí Minh- Nm 2010
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
i
L
Nhng nm tháng trên ging đng đi hc là nhng nm tháng vô cùng quí báu và quan
trng đi vi em. Thy cô đã tn tâm ging dy, trang b hành trang kin thc đ em có
đ t tin bc vào đi. K thc tp này chính là nhng bc đi cui trên con đng đi
hc, đ có đc nhng bc đi này em chân thành bit n quí thy cô trng i hc M
Thành ph H Chí Minh đã ht lòng truyn đt kin thc và nhng kinh nghim quí báu
cho em trong thi gian hc ti trng.
Qua thi gian thc tp ti Công ty c phn chng khoán Vit Thành đã giúp em tích lu
đc nhng kin thc v công ty chng khoán và các dch v mà công ty chng khoán
cung cp giúp nâng cao s hiu bit v thc t. có đc điu đó là nh s tn tình ch
dy ca các anh ch phòng môi gii Công ty c phn chng khoán Vit Thành đã giúp
em có th làm quen vi thc t; s nhit tình ca anh ch phòng môi gii ca công ty đã
giúp em hoàn thành tt khoá lun; cùng vi s tn tình ca cô Trn Anh Thc oan đã
trc tip hng dn em trong quá trình nghiên cu và vit khoá lun này.
Em xin chân thành cm n quý thy cô, anh ch trong Công ty c phn chng khoán Vit
Thành. Xin nhn ni em li chúc sc kho, thành công và hnh phúc.
Sinh viên
Hunh Ngc Phú
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
ii
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
cd
Tp.HCM, ngày tháng nm 2010
GING VIÊN HNG DN
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
iii
DANH MC CÁC T VIT TT
VTS : Công ty c phn chng khoán Vit Thành
CTCK : Công ty chng khoán
TTCK : Th trng chng khoán
UBCKNN : y ban chng khoán Nhà nc
SGDCK : S giao dch chng khoán
OTC : Th trng chng khoán phi tp trung
CTCP : Công ty c phn
TNHH : Trách nhim hu hn
KDCK : Kinh doanh chng khoán
QLDN : Qun lý doanh nghip
TNDN : Thu nhp doanh nghip
ISC : Công ty c phn chng khoán Công nghip
SJSC : Công ty chng khoán Vàng bc đá quý Sài Gòn
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
iv
MC LC
PHN M U 1
CHNG 1: C S KHOA HC V CÔNG TY CHNG KHOÁN VÀ
DCH V CHNG KHOÁN 5
1.1 Nhng vn đ chung v công ty chng khoán 5
1.1.1 Khái nim và đc đim ca công ty chng khoán 5
1.1.2 Vai trò ca công ty chng khoán 7
1.1.3 Các mô hình t chc ca công ty chng khoán 10
1.1.4 Hình thc pháp lý ca công ty chng khoán 11
1.1.5 Các nguyên tc hot đng ca công ty chng khoán 13
1.2 Các dch v ca công ty chng khoán 14
1.2.1 Dch v môi gii 14
1.2.2 Dch v bo lãnh phát hành chng khoán 16
1.2.3 Dch v t vn đu t chng khoán 17
1.2.4 Dch v qun lý danh mc đu t 19
1.2.5 Các dch v khác 19
1.3 Các nhân t nh hng đn dch v chng khoán ca công ty chng
khoán 20
1.3.1 Nhân t ch quan 20
1.3.2 Nhân t khách quan 22
CHNG 2: THC TRNG HOT NG DCH V CHNG KHOÁN
TI CÔNG TY C PHN CHNG KHOÁN VIT THÀNH 24
2.1 Khái quát v công ty c phn chng khoán Vit Thành 24
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca VTS 24
2.1.2 Các dch v chng khoán ca VTS 27
2.1.3 C cu t chc nhân s 30
2.1.4 Kt qu kinh doanh ca công ty nm 2008- 2009 31
2.2 Thc trng hot đng dch v chng khoán ti công ty c phn chng
khoán Vit Thành 35
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
v
2.2.1 Dch v môi gii chng khoán 35
2.2.2 Dch v t vn 40
2.3 ánh giá các dch v chng khoán ti Công ty CP chng khoán Vit
Thành 42
2.3.1 Nhng đim mnh, đim yu, c hi và thách thc ca công ty c phn chng
khoán Vit Thành (SWOT) 42
2.3.2 Nhng tn ti còn gp phi trong hot đng ca các dch v chng khoán ca
công ty c phn chng khoán Vit Thành 44
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V CHNG KHOÁN TI
CTCP CHNG KHOÁN VIT THÀNH 48
3.1 nh hng phát trin ca CTCP chng khoán Vit Thành 48
3.1.1 nh hng phát trin ca TTCK VN giai đon 2010-2020 48
3.1.2 nh hng phát trin ca CTCP chng khoán Vit Thành 49
3.2 Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti CTCP chng khoán Vit
Thành 50
3.2.1 Xây dng chin lc v ngun nhân lc 50
3.2.2 Xây dng chính sách đi vi khách hàng 51
3.2.3 Phát trin mng li hot đng ca công ty 53
3.2.4 Nâng cao tim lc tài chính ca công ty 53
3.2.5 Hin đi hóa c s vt cht, phng tin hot đng kinh doanh 54
KT LUN 55
TÀI LIU THAM KHO 56
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
vi
DANH MC CÁC BNG BIU
2.1 Bng kt qu hot đng kinh doanh ca công ty nm 2008-2009
2.2 Bng tng doanh thu nm ca công ty nm 2008-2009
2.3 Bng tng chi phí ca công ty trong nm 2008- 2009
2.4 Bng li nhun ca công ty nm 2008-2009
2.5 Biu phí ca dch v môi gii ca VTS và các CTCK có cùng qui mô
2.6 Bng kt qu hot đng ca dch v môi gii nm 2008-2009
Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti VTS
vii
DANH MC HÌNH V, BIU
2.1 Biu đ doanh thu công ty nm 2008-2009
2.2 Biu đ li nhun ca công ty trong nm 2008-2009
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 1
PHN M U
1.Gii thiu đ tài
1.1 Lý do chn đ tài:
Th trng chng khoán là mt kênh huy đng vn trung, dài hn rt có hiu qu
ca mt nn kinh t hin đi. Vì vy s ra đi và phát trin ca th trng chng
khoán nc ta nh là mt xu th tt yu ca thi đi và đã đc chng minh
bng s phát trin ca các th trng chng khoán ln trên th gii, đã tn ti hn
100 nm và đóng góp ln vào s phát trin ca quc gia đó mt cách đáng k.
Th trng chng khoán Vit Nam đã hình thành và phát trin đc 10 nm nay.
i kèm vi s phát trin ca th trng chng khoán thì công ty chng khoán là
mt b phn không th tách ri ca th trng. Bi vì công ty chng khoán là mt
cu ni trung gian quan trng gia các ch th trong th trng, giúp th trng có
th hot đng có hiu qu hn, giúp ngi mua và ngi bán có th trao đi hàng
hóa ca mình thông qua công ty chng khoán. Các công ty chng khoán thông
qua các dch v mà mình cung cp đã to ra c ch huy đng vn linh hot gia
nhng ngi s dng vn và nhng ngi có tin nhàn ri, cung cp c ch giá c
cho giao dch, to ra tính thanh khon cao cho chng khoán, góp phn điu tit và
bình n th trng
Hin nay, ti Vit Nam có hn 100 công ty chng khoán vi s vn điu l trung
bình khong hn 200 t đng.Th trng chng khoán nc ta thì mi phát trin
nhng s lng công ty chng khoán li khá đông nh vy. iu này đt ra câu
hi làm sao nhng công ty chng khoán có quy mô vn va và nh có th tn ti
và cnh tranh vi các công ty chng khoán có quy mô ln? tr li cho câu hi
này, đ tài đã tìm hiu và đa ra quan đim đó là do th trng tn ti nhiu công
ty chng khoán nh vy nên gia các công ty chng khoán luôn có s cnh tranh
gay gt đ thu hút khách hàng m tài khon đ giao dch ti công ty mình, điu
này vô hình chung dn đn nhng s cnh tranh không lành mnh gia các công
ty chng khoán vi nhau, nht là đi vi nhng công ty chng khoán nh và mi
thành lp. Nhng công ty này luôn có các hình thc khuyn mãi, các dch v hp
dn đ có th lôi kéo khách hàng v công ty mình nhng bên cnh đó nhng công
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 2
ty này vn còn ít chú trng đn vic nâng cao hiu qu các dch v chng khoán
mà mình cung cp, dn đn sau mt thi gian tìm đn vi công ty, khách hàng
thng không hài lòng và dn đn vic chuyn đn mt công ty chng khoán khác.
ây là mt vn đ thng hay gp phi trong quá trình hot đng ca công ty
chng khoán có quy mô nh. Nu c phát trin công ty chng khoán nh cách
này thì không bao lâu na các công ty chng khoán này s mt dn khách hàng,
và có th dn đn phá sn hoc b thâu tóm, sáp nhp bi mt công ty chng
khoán khác có tim lc mnh hn.
Các dch v mà công ty chng khoán đc phép cung cp hin nay bao gm: dch
v môi gii, t vn đu t, bo lãnh phát hành, qun lý danh mc đu t, lu ký
chng khoán và các dch v ph tr khác. Trong các dch v này thì dch v môi
gii chng khoán luôn là mt dch v đc quan tâm hàng đu ti các công ty
chng khoán vì nó là ngun mang li doanh thu ch yu cho đa s các công ty
chng khoán hin nay trên th trng. Còn đi vi dch v t vn đu t thì dch
v này ít mang li doanh thu cho các công ty chng khoán vì dch v này thng
đc cung cp min phí di dng các bài báo cáo, phân tích hàng ngày. Nhà đu
t có th tham kho trên website ca công ty chng khoán. i vi dch v bo
lãnh phát hành, đây là dch v mà theo qui đnh đòi hi phi có s lng vn điu
l cao nht trong tt c các dch v mà công ty chng khoán đc phép cung cp.
ây là mt dch v tng đi là khó vì ngun nhân lc cng nh s vn điu l
hin nay ca các công ty chng khoán Vit Nam còn rt hn ch trong khi bo
lãnh phát hành cho mt công ty ln có th có s vn gp vài ln s vn ca công
ty chng khoán nên hin nay s lng công ty chng khoán cung cp dch v này
cng khá ít. Các dch v còn li thng đc cung cp di dng min phí cho
nhà đu t.
Thông qua tìm hiu khái quát các dch v ti công ty chng khoán nói chung, và
tri qua thi gian tip xúc thc t ti Công ty c phn chng khoán Vit Thành,
tôi thy rng VTS là mt công ty mi thành lp đc 2 nm và có s vn điu l
khá khiêm tn nên hin ti ch đc cung cp 2 dch v là môi gii chng khoán
và t vn. Do đó, hin ti công ty cng đang vp phi s cnh tranh quyt lit t
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 3
phía các công ty chng khoán khác, vic thu hút khách hàng đang đc công ty
trin khai mnh m nhm to ch đng riêng cho công ty trong th trng. Nhng
qua thi gian thc t ti công ty tôi nhn thy các dch v mà công ty cung cp
hin nay còn nhiu tn ti và hn ch. Vì th đ góp phn ci thin, nâng cao cht
lng và tng tính cnh tranh cho các dch v mà VTS đang cung cp tôi đã
chn đ tài: “ Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti Công ty c phn chng
khoán Vit Thành (VTS)” làm khóa lun tt nghip.
1.2 Ni dung nghiên cu:
H thng nhng vn đ c bn v công ty chng khoán và các dch v ca Công
ty chng khoán làm c s khoa hc cho đ tài nghiên cu nhm đánh giá thc
trng hot đng ca các dch v ti Công ty c phn chng khoán Vit Thành.
Nêu ra nhng đim mnh, đim yu, c hi và thách thc (SWOT) ca công ty
qua đó ch rõ nhng tn ti còn gp phi trong quá trình hot đng, thông qua đó
có th tìm ra đc nhng gii pháp đ nâng cao cht lng các dch v. làm
đc điu đó, trc ht đ tài phi đt ra và tr li nhng câu hi sau :
Ü Tình hình hot đng ca các dch v chng khoán hin nay ca công ty
VTS nh th nào?
Ü Nhng hn ch và tn ti gì còn gp phi trong hot đng ca các dch v
đó ti VTS?
Ü Công ty cn có nhng bin pháp gì đ nâng cao hiu qu hot đng ca các
dch v đó trong thi gian ti?
2. Phng pháp nghiên cu và thu thp s liu
Phng pháp nghiên cu ch yu đc s dng trong đ tài này là phng pháp
phân tích, phng pháp tng hp và phng pháp so sánh. Thông qua nhng
phng pháp này mà đ tài s đánh giá các dch v chng khoán ca VTS, t đó
đ xut các gii pháp phát trin các hot đng kinh doanh ca VTS.
Ngun d liu và s liu đc thu thp t công ty, t mng Internet t nm 2008-
2010.
3. Phm vi nghiên cu và gii hn ca đ tài
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 4
Phm vi nghiên cu chính ca đ tài là các dch v mà Công ty c phn chng
khoán Vit Thành cung cp bao gm:
- Môi gii chng khoán: Môi gii, lu ký, tm ng tin bán chng khoán, cm c.
- Dch v t vn: T vn niêm yt, bo lãnh phát hành đi lý phát hành chng
khoán, t vn c phn hóa, t vn đu t.
- Dch v khác: Qun lý danh mc đu t, qun lý c đông.
Bên cnh đó, đ tài còn nghiên cu mt s công ty chng khoán khác có qui mô
vn tng đng vi VTS đ đa ra s so sánh v quá trình hot đng ca các
dch v ti VTS.
Gii hn nghiên cu ca đ tài là các dch v chng khoán ca công ty c phn
chng khoán Vit Thành.
4. Kt cu d kin ca khóa lun tt nghip:
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, khóa lun đc
kt cu thành 3 chng:
Chng 1:C s khoa hc v CTCK và các dch v chng khoán
Chng 2
: Thc trng hot đng dch v chng khoán ca Công ty c phn
chng khoán Vit Thành (VTS).
Chng 3: Gii pháp phát trin dch v chng khoán ti Công ty c phn chng
khoán Vit Thành(VTS).
CHNG 1: C S KHOA HC V CÔNG TY CHNG
KHOÁN VÀ CÁC DCH V CHNG KHOÁN
1.1 Tng quan v công ty chng khoán
1.1.1 Khái nim và đc đim ca công ty chng khoán
Mt CTCK trên th trng tu thuc vào quy đnh ca tng nc hoc kh
nng ca công ty mà có th kinh doanh trên mt lnh vc nht đnh hoc có th
kinh doanh trên tt c các lnh vc. Cn c vào các nghip v kinh doanh và lnh
vc kinh doanh hoc tu tng nc mà tên các Công ty này có th là CTCK hoc
Công ty môi gii chng khoán hay Công ty kinh doanh chng khoán….
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 5
Ti Vit Nam, theo Lut chng khoán nm 2006, Công ty chng khoán là
mt đnh ch tài chính trung gian chuyên hot đng kinh doanh chng khoán (t
doanh) và cung cp các dch v trên th trng chng khoán.Các dch v cung cp
gm: môi gii chng khoán, qun lý s c đông, lu ký chng khoán, bo lãnh
phát hành, qun lý danh mc đu t, t vn đu t, t vn tài chính doanh
nghip Tùy theo điu kin c th, các công ty chng khoán có th thc hin
mt s hoc toàn b các nghip v trên.
Theo khon 1, điu 2, Q 27/2007/Q-BTC công ty chng khoán là t
chc có t cách pháp nhân hot đng kinh doanh chng khoán, bao gm mt, mt
s hoc toàn b các hot đng:
X Môi gii chng khoán,
X T doanh chng khoán,
X Bo lãnh phát hành chng khoán,
X T vn đu t chng khoán.
Qua khái nim trên ta có th thy đc đim ca các CTCK nh sau:
¬ V t chc ca công ty chng khoán:
Th nht, chu nh hng ca th trng tài chính. TTCK là mt b phn
ca th trng tài chính do đó nhng bin đng ca th trng tái chính nói chung
và TTCK nói riêng đu có nhng nh hng nht đnh đn hot đng, các dich v
và có th c li nhun ca các công ty chng khoán. Th trng tài chính càng
phát trin thì s càng có nhiu c hi hn cho s phát trin ca TTCK và các công
ty chng khoán, các công c tài chính, các dch v, sn phm hay trình đ chuyên
môn ca mt th trng tài chính phát trin s là nhng c hi cho s phát trin
ca TTCK và các công ty chng khoán.
Th hai, trình đ chuyên môn hoá và phân cp qun lý. Các b phn ca
mt công ty chng khoán bao gi cng hot đng đc lp vi nhau và không ph
thuc ln nhau do các mng hot đng ca các b phn ca CTCK là khác nhau
nh môi gii, t doanh. bo lãnh phát hành, t vn… Do đó mc đ chuyên môn
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 6
hoá và phân cp qun lý ca các CTCK là rt cao và rõ rt, các b phn có th t
quyt đnh hot đng ca mình.
Th ba, nhân t con ngi gi vai trò quyt đnh. Do đc đim chuyên môn
hoá cao nên con ngi cn có nhng kh nng đc lp trong quyt đnh, công
vic. Kh nng làm vic mi nhân viên trong công ty là nhân t rt quan trng
giúp cho s thành công ca CTCK, h là cu ni gia khách hàng và công ty, tìm
kim khách hàng cho công ty và hiu đc tim lc ca chính nhng khách hàng
đó do đó góp phn quan trng cho thành công ca công ty.
¬ V tài chính ca công ty chng khoán:
Th nht, ngun vn ca công ty chng khoán rt đa dng và linh hot.
Công ty chng khoán di hình thc công ty trách nhim hu hn thì đó là ngun
góp ca thành viên, nu là công ty c phn thì vn có th huy đng t các c
đông, t vic phát hành c phiu, trái phiu hoc các loi chng ch khác ra công
chúng, ra th trng nc ngoài.
Th hai, tài sn ca công ty chng khoán phn ln là các chng khoán.
Nhng chng khoán này hình thành ch yu t hot đng t doanh và bo lãnh
phát hành. Nét đc trng ca loi tài sn này là giá tr ca chúng bin đng mt
cách thng xuyên theo giá chng khoán trên th trng. S bin đông này tt yu
s to ra nhng ri ro tim nng đi vi công ty chng khoán. Do vy, các chng
khoán trong tài sn ca CTCK phi có tính thanh khon rt cao.
1.1.2 Vai trò ca công ty chng khoán
Các công ty chng khoán ra đi và phát trin nhanh chóng nh vy là do
chúng đóng mt vai trò rt quan trng trong th trng chng khoán. hiu rõ
s cn thit ca các công ty chng khoán trên th trng chng khoán chúng ta
xem xét vai trò ca các công ty chng khoán đi vi tng đi tng, tng ch th
khác nhau trên th trng chng khoán.
̇ i vi t chc phát hành
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 7
Mc tiêu tham gia vào th trng chng khoán ca các t chc phát hành là
huy đng vn thông qua vic phát hành chng khoán. Vì vy, thông qua hot
đng đi lý phát hành, bo lãnh phát hành, các công ty chng khoán có vai trò to
c ch huy đng vn phc v cho các nhà phát hành.
Mt trong nhng nguyên tc hot đng ca TTCK là nguyên tc trung gian.
Nguyên tc yêu cu nhng nhà đu t và nhng nhà phát hành không đc mua
bán trc tip chng khoán mà phi thông qua các trung gian mua bán. Các CTCK
s thc hin vai trò trung gian cho c ngi đu t và nhà phát hành. Và khi thc
hin công vic này CTCK đã to ra c ch huy đng vn cho nn kinh t thông
qua TTCK.
̇ i vi nhà đu t
Thông qua các hot đng nh môi gii, t vn đu t, qun lý danh mc
đu t, công ty chng khoán có vai trò làm gim chi phí và thi gian giao dch, do
đó nâng cao hiu qu các khon đu t. i vi hàng hóa thông thng, mua bán
qua trung gian s làm tng chi phí cho ngi mua và ngi bán. Tuy nhiên, đi
vi th trng chng khoán, s bin đng thng xuyên ca giá c chng khoán
cng nh mc đ ri ro cao s làm cho nhà đu t tn kém chi phí, công sc và
thi gian tìm hiu thông tin trc khi quyt đnh đu t. Nhng khi thông qua các
công ty chng khoán, vi trình đ chuyên môn cao và uy tín ngh nghip s giúp
cho các nhà đu t thc hin các khon đu t ca mình mt cách hiu qu.
ng thi qua hot đng t vn các CTCK tr thành mt kênh thông tin có
hiu qu đi vi các nhà đu t nh thông tin v giá c ca các chng khoán,
thông tin th trng, chính sách kinh t xã hi… mt cách chính xác và kp thi
ti các nhà đu t. Qua vic lu ký và đng ký chng khoán các công ty chng
khoán có vai trò qun lý chng khoán h khách hàng do đó s d dàng trách đc
các ri ro v mt hay hng chng khoán, ri ro v chng khoán không còn giá tr
lu hành… Nh đó kp thi đa ra các quyt đinh x lý, đm bo quyn li ca
khách hàng.
̇ i vi th trng chng khoán
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 8
Vi th trng chng khoán, CTCK th hin 2 vai trò:
¬ Góp phn to lp giá c, điu tit th trng
Giá c chng khoán là do th trng quyt đnh. Tuy nhiên đ đa ra mc
giá cui cùng, ngi mua và bán phi thông qua các công ty chng khoán vì h
không đc trc tip tham gia vào quá trình mua bán, các công ty chng khoán là
nhng thành viên th trng, do vy h cng góp phn to lp giá c th trng
thông qua đu giá.
Vi vic cung cp c ch giá c, CTCK góp phn đa giá chng khoán
phn ánh đúng cung cu ca th trng. Ngoài ra, CTCK còn thc hin vai trò n
đnh th trng. Vai trò này xut phát t nghip v t doanh, qua nghip v này
các công ty chng khoán nm gi mt t l nht đnh các chng khoán qua đó góp
phn bình n th trng. Bng hot đng bo lãnh phát hành các CTCK to ra
hàng hoá cho và to ra tính hp dn ca hàng hoá cho cho th trng, các t chc
phát hành chng khoán thông qua hot đng bo lãnh ca các công ty chng
khoán thì chng khoán phát hành s có uy tín hn trên th trng và s d dàng
giao dch trên th trng, đng thi giá ca chng khoán cng s đc các CTCK
xác đnh mt cách chính xác, phù hp vi t chc phát hành góp phn bình n giá
chng khoán trong giai đon đu. iu này giúp cho chng khoán ca các t chc
phát hành phát hành thông qua CTCK s đoc tín nhim hn góp phn làm tng
tính thanh khon ca các chng khoán phát hành trên th trng s cp.
¬ Góp phn tng tính thanh khon ca các tài sn tài chính:
TTCK có vai trò là môi trng làm tng tính thanh khon cho các tài sn tài chính
và các CTCK mi là ngi thc hin tt vai trò đó vì công ty chng khoán to ra
c ch giao dch trên th trng Trên th trng cp mt, do thc hin các nghip
v nh: Bo lãnh phát hành, chng khoán hoá, các CTCK không nhng huy đng
đc ngun vn đa vào sn xut, kinh doanh cho nhà phát hành mà còn làm tng
tính thanh khon ca các tài sn tài chính đc đu t vì các chng khoán qua đt
phát hành s đc mua bán giao dch trên th trng cp hai. iu này làm gim
ri ro, to nên tâm lý yên tâm cho nhà đu t. Trên th trng cp hai, do thc
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 9
hin giao dch mua và bán, các CTCK giúp ngi đu t chuyn đi chng khoán
thành tin mt và ngc li. Nhng hot đng đó có th làm tng tính thanh khon
ca nhng tài sn tài chính.
̇ i vi các c quan qun lý th trng
Các CTCK có vai trò cung cp thông tin v th trng chng khoán cho
các c quan qun lý th trng, các CTCK thc hin đc vai trò này bi vì h
va là ngi bo lãnh phát hành cho các chng khoán mi, va là trung gian mua
bán chng khoán và thc hin các giao dch trên th trng. Do vy h nm đc
tình hình tài chính cng nh hot đng kinh doanh ca các t chc phát hành nh
là các nhà đu t trên th trng chng khoán.
Mt trong nhng yêu cu ca TTCK là các thông tin cn phi đc công khai hoá
di s giám sát ca c quan qun lý th trng. Vic cung cp thông tin va là
quy đnh ca h thng lut pháp, va là nguyên tc ngh nghip ca các CTCK vì
CTCK cn phi minh bch và công khai trong hot đng. Các thông tin CTCK có
th cung cp bao gm thông tin v các giao dch mua bán trên th trng, thông
tin v các nhà đu t Nh các thông tin này, các c quan qun lý th trng có
th kim soát và chng các hin tng thao túng, lng đon bóp méo th trng.
Tóm li, vai trò ca các CTCK có vai trò vô cùng quan trng trên th
trng chng khoán, không ch góp phn to ra hàng hoá và tính hp dn ca
hàng hoá trên th trng mà còn là nhân t quan trng giúp cho th trng n
đnh và phát trin. To ra li ích kinh t cho toàn xã hi thông qua vic làm gim
chi phí giao dch, to ra ngun vn ln cho toàn nên kinh t và th trng thúc đy
các lung tin nhãn ri đi vào hot đu t cho s phát trin ca nên kinh t.
1.1.3 Các mô hình t chc ca công ty chng khoán
a) Các mô hình t chc kinh doanh chng khoán.
Vì công ty chng khoán là mt loi hình đnh ch tài chính đc bit nên vn đ
xác đnh mô hình t chc kinh doanh ca nó có nhiu đim khác nhau các nc.
Mi nc đu có mt mô hình t chc kinh doanh chng khoán riêng, phù hp
vi đc đim ca h thng tài chính và tu thuc vào s cân nhc li hi ca
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 10
nhng ngi làm công tác qun lý nhà nc. Tuy nhiên, ta có th khái quát lên ba
mô hình c bn hin nay là: mô hình công ty chng khoán ngân hàng hay mô hình
ngân hàng đa nng (bao gm: Ngân hàng đa nng toàn phn, Ngân hàng đa nng
mt phn) và công ty chuyên doanh chng khoán.
Trong mô hình ngân hàng đa nng toàn phn, mt ngân hàng có th tham gia tt
c các hot đng kinh doanh tin t, chng khoán, bo him mà không cn thông
qua nhng pháp nhân riêng bit. Khác vi mô hình trên, trong mô hình ngân hàng
đa nng mt phn, mt ngân hàng mun tham gia hot đng kinh doanh chng
khoán phi thông qua công ty con là pháp nhân riêng bit.
Vi mô hình công ty chuyên doanh chng khoán, hot đng kinh doanh chng
khoán s do công ty đc lp, chuyên môn hoá trong lnh vc chng khoán đm
nhn, các ngân hàng không đc tham gia kinh doanh chng khoán. ây cng là
mô hình ph bin ca các công ty chng khoán hin nay ti Vit Nam.
b) Nhng nét đc trng trong t chc ca các công ty chng khoán.
Do công ty chng khoán là mt hình thc đnh ch đc bit, có hot đng nghip
v đc thù nên v mt t chc nó có nhiu đim khác bit so vi các công ty
thông thng. Các công ty chng khoán các nc khác nhau, thm chí trong
cùng mt quc gia cng có t chc rt khác nhau tu thuc vào tính cht công
vic ca mi công ty và mc đ phát trin ca th trng. Tuy vy, chúng vn có
mt s đc trng c bn.
Ü Chuyên môn hoá và phân cp qun lí.
Công ty chng khoán có trình đ chuyên môn hoá rt cao tng phòng ban, b
phn, đn v kinh doanh nh.
Do chuyên môn hoá cao nên các b phn có quyn t quyt.
Mt s b phn trong công ty có th không ph thuc ln nhau (chng hn b
phn môi gii và t doanh hay bo lãnh phát hành )
Ü Nhân t con ngi.
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 11
Trong công ty chng khoán, quan h vi khác hàng gi vai trò rt quan trng, đòi
hi nhân t con ngi phi luôn đc quan tâm, chú trng. Khác vi các công ty
sn xut, công ty chng khoán vic thng tin ct nhc lên v trí cao hn nhiu
khi không quan trng. Các chc v qun lí hay giám đc ca công ty nhiu khi có
th nhn đc ít thù lao hn so vi mt s nhân viên cp di.
Ü nh hng ca th trng tài chính.
Th trng tài chính nói chung và th trng chng khoán nói riêng có nh hng
ln ti sn phm, dch v, kh nng thu li nhun ca công ty chng khoán. Th
trng chng khoán càng phát trin thì công c tài chính càng đa dng, hàng hoá
dch v phong phú, qua đó công ty chng khoán có th m rng hot đng thu
nhiu li nhun.
Vi các trình đ phát trin khác nhau ca th trng, các công ty chng khoán
phi có c cu t chc đc thù đ đáp ng nhng nhu cu riêng.
1.1.4 Hình thc pháp lý ca công ty chng khoán
Có ba loi hình t chc công ty chng khoán c bn: công ty hp danh,
công ty trách nhim hu hn và công ty c phn
a) Công ty hp danh.
Là loi hình kinh doanh t hai ch s hu tr lên.Thành viên tham gia vào
quá trình đa ra các quyt đnh qun lý đc gi là thành viên hp danh. Các
thành viên hp danh phi chu trách nhim vô hn, tc là phi chu trách nhim
vi các khon n ca công ty hp danh bng toàn b tài sn ca mình.
b) Công ty trách nhim hu hn.
ây là công ty ch đòi hi trách nhim ca các thành viên đi vi các khon n
ca công ty trong gii hn s vn góp ca h, do đó gây tâm lí nh nhàng hn đi
vi các nhà đu t. V phng din huy đng vn, nó đn gin và linh hot hn
so vi công ty hp danh. ng thi vn đ tuyn đi ng qun lí cng nng đng
hn, không b bó hp trong mt s đi tác nh công ty hp danh. Nh nhng u
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 12
th đó, hin nay rt nhiu công ty chng khoán hot đng di hình thc công ty
trách nhim hu hn
c) Công ty c phn.
Công ty c phn là mt pháp nhân đc lp vi các ch s hu là các c
đông. i hi c đông có quyn bu ra hi đng qun tr. Hi đng này s đnh ra
các chính sách ca công ty và ch đnh giám đc cùng các chc v qun lý khác
đ điu hành công ty. Giy chng nhn c phiu không th hin món n ca công
ty, mà th hin quyn li ca ch s hu đi vi các tài sn ca công ty
* u đim ca công ty c phn:
+ Nó tn ti liên tc không ph thuc vào vic thay đi c đông hoc c đông
ngh hu hay qua đi.
+ Ri ro mà ch s hu ca công ty phi chu đc gii hn mc nht đnh.
Nu công ty thua l, phá sn, c đông ch chu thit hi mc vn đã đóng góp
.
+ Quyn s hu đc chuyn đi d dàng thông qua vic mua bán c phiu.
+ Ngoài ra, đi vi công ty chng khoán, nu t chc theo hình thc côngty c
phn và đc niêm yt ti s giao dch thì coi nh h đã đc qung cáo min phí.
+ Hình thc t chc qun lí, ch đ báo cáo và thông tin tt hn hai loi hình hp
danh và trách nhim hu hn.
Do nhng u đim này, ngày nay ch yu các công ty chng khoán tn ti
di hình thc công ty c phn thm chí mt s nc (nh Hàn Quc) còn bt
buc các công ty chng khoán phi là công ty c phn.
1.1.5 Các nguyên tc hot đng ca công ty chng khoán
Do vai trò ca CTCK đi vi TTCK, vì nó là mt loi hình kinh doanh nh
hng nhiu đn li ích công chúng và rt d b li dng nhm kim li riêng,
lut pháp các nc đu quy đnh rt cht ch đi vi các hot đng ca CTCK. có
rt nhiu quy đnh nguyên tc đi vi hot đng ca CTCK nhng nhìn chung
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 13
trên th gii các CTCK phi tuân th mt s nguyên tc nht đnh đ bo v cho
các nhà đu t.
Ü Nhóm nguyên tc đo đc
- CTCK phi bo đm giao dch trung thc và công bng vì li ích ca khách
hàng.
- Kinh doanh có k nng, tn ty có tinh thn trách nhim.
- u tiên thc hin lnh ca khách hàng trc lnh ca Công ty.
- Có ngha v bo mt cho khách hàng, không đc tit l các thông tin v tài
khon khách hàng khi cha đc khách đng ý bng vn bn tr khi có yêu cu
ca các c quan qun lý nhà nc.
- CTCK khi thc hin nghip v t vn phi cung cp thông tin đy đ cho
khách hàng và gii thích rõ ràng v các ri ro mà khách hàng phi gánh chu, đng
thi h không đc khng đnh v li nhun các khon đu t mà h t vn.
- CTCK không đc phép nhn bt c khon thù lao nào ngoài các khon thù
lao thông thng cho dch v t vn ca mình.
- Nghiêm cm thc hin các giao dch ni gián, các CTCK không đc phép
s dng các thông tin ni b đ mua bán chng khoán cho chính mình, gây thit
hi đn li ích ca khách hàng.
- nhiu nc, các CTCK phi đóng góp tin vào qu bo v nhà đu t
chng khoán đ báo v li ích cho khách hàng trong trng hp CTCK mt kh
nng thanh toán.
- Các CTCK không đc tin hành các hot đng có th làm cho khách hàng
và công chúng hiu lm v giá c, giá tr và bn cht ca chng khoán hoc các
hot đng khác gây thit hi cho khách hàng.
Ü Nhóm nguyên tc tài chính.
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 14
- m bo các yêu cu v vn, c cu vn và nguyên tc hch toán báo cáo
quy đnh ca UBCKNN. m bo ngun tài chính trong cam kt kinh doanh
chng khoán vi khách hàng.
- CTCK không đc dùng tin ca khách hàng làm ngun tài chính đ kinh
doanh, ngoi tr trng hp đó đc dùng phc v cho giao dch ca khách hàng.
- CTCK phi tách bch tin và chng khoán ca khách hàng vi tài sn ca
mình. CTCK không đc dùng chng khoán ca khách hàng làm vt th chp vay
vn tr trng hp đc khách hàng đng ý bng vn bn.
1.2 Các dch v ca công ty chng khoán
1.2.1 Dch v môi gii
a) Khái nim môi gii chng khoán:
Theo Lut chng khoán 2006 thì Môi gii chng khoán là vic công ty
chng khoán làm trung gian thc hin mua, bán chng khoán cho khách hàng.
Theo đó CTCK đi din cho khách hàng tin hành giao dch thông qua c ch
giao dch ti SGDCK hoc th trng OTC mà chính khách hàng phi chu trách
nhim đi vi kt qu giao dch ca mình. Thông qua hot đng môi gii, CTCK
s chuyn đn khách hàng nhng sn phm dch v t vn đu t và kt ni gia
nhà đu t bán chng khoán vi nhà đu t mua chng khoán và trong nhng
trng hp nht đnh, hot đng môi gii s tr thành ngi bn, ngi chia s
nhng lo âu, cng thng và đa ra nhng li đng viên kp thi cho nhà đu t,
giúp nhà đu t có nhng quyt đnh tnh táo.
b) Nhng quy đnh cn thit trong hot đng môi gii
- CTCK phi thc hin chính xác các lnh ca khách hàng. Mi sai sót gây
ra t phía CTCK, dn đn vic thc hin sai lnh gây thit hi cho khách hàng.
CTCK và nhân viên CTCK phi chu trách nhim hoàn toàn v mt tài chính và
pháp lut.
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 15
- Theo yêu cu ca khách hàng, hàng tháng, hàng quý CTCK s gi bn
báo cáo chng khoán đn khách hàng đ đi chiu s tin và chng khoán trên tài
khon ca khách hàng.
- CTCK có trách nhim t chc vic sp xp, theo dõi thc hin các lnh
ca khách hàng mt cách c hiu qu nht. Trong trng hp chng khoán ca
khách hàng mang tên CTCK, CTCK phi t chc theo dõi và cung cp các thông
tin khi khách hàng yêu cu, cng nh vic chuyn c tc đn khách hàng.
- Khi khách hàng u quyn cho CTCK hay mt ngiì môi gii toàn quyn
s dng tài khon ca mình đ mua bán chng khoán, khách hàng phi làm giy
u quyn cho CTCK hay ngi môi gii đó. Trình t và th tc theo đúng pháp
lut hin hành và phi có s đng ý ca CTCK hoc Ngân hàng, ni khách hàng
m tài khon.
- CTCK phi thông báo kt qu thc hin lnh cho khách hàng chm nht
là ngày làm vic k tip ngày thc hin giao dch. Nu thông báo chm tr, CTCK
phi chu trách nhim v vic thanh toán và chuyn giao chm tr ca khách hàng.
- Khi mun sa đi hay hy b lnh đã đt, khách hàng phi thông báo cho
CTCK bit đ kp thi điu chnh. Trong trng hp lnh đã đc thc hin thì
vic sa đi hay hy b s không có giá tr, khách hàng có trách nhim thanh toán
hay chuyn giao s chng khoán đã đc thc hin.
- Khi nhn đc thông báo kt qu giao dch, nu không đng ý vi kt qu
này, khách hàng phi thông báo cho CTCK tra soát.
- Mc hoa hng cho các hot đng môi gii chng khoán thng đc tính
bng t l phn trm trên tng s giao dch và theo nguyên tc doanh s giao dch
càng ln thì t l hoa hng càng thp.
c) Quy trình thc hin hot đng môi gii
Lnh Chuyn lnh
Xác nhn Xác nhn
Khách hàng CTCK
TTGDCK thc
hin ghép lnh
Khóa lun tt nghip GVHD: Ths.Trn Anh Thc oan
SVTH: Hunh Ngc Phú 16
Bc 1: M tài khon
Bc 2: Nhn đn đt hàng
Bc 3: Chuyn lênh ti th trng phù hp đ thc hin
Bc 4: Xác nhn cho khách hàng
Bc 5: Thanh toán bù tr giao dch
Bc 6: Thanh toán và giao hàng
1.2.2 Dch v bo lãnh phát hành chng khoán
a) Khái nim bo lãnh phát hành chng khoán
Bo lãnh phát hành chng khoán là vic t chc bo lãnh phát hành cam kt
vi t chc phát hành thc hin các th tc trc khi chào bán chng khoán, nhn
mua mt phn hay toàn b chng khoán ca t chc phát hành đ bán li hoc
mua s chng khoán còn li cha đc phân phi ht ca t chc phát hành hoc
h tr t chc phát hành trong vic phân phi chng khoán ra công chúng.
b) Các hình thc Bo lãnh phát hành
- Bo lãnh chc chn: là hình thc bo lãnh mà công ty bo lãnh phát hành
nhn mua toàn b s chng khoán trong đt phát hành ca Công ty phát hành, sau
đó s bán ra công chúng. Giá mua ca công ty bo lãnh là mt giá đc n đnh.
Thng là thp hn giá th trng, giá bán ca công ty bo lãnh là giá th trng.
-Bo lãnh c gng ti đa: là hình thc bo lãnh mà công ty bo lãnh phát
hành ha s c gng đn mc ti đa đ bán ht s chng khoán cn phát hành cho
công ty phát hành. Trng hp không bán h, s chng khoán còn li đc tr v
cho công ty phát hành. Ngi bo lãnh đc hng hoa hng trên s chng khoán
đã đc bán ra.
- Bo lãnh đm bo tt c hoc không: đây là trng hp áp dng kho công
ty phát hành chng khoán cn mt s vn nht đnh đ gii quyt mt mc tiêu