Nghiên cứu khả năng kháng Oxy hóa của dịch chiết nước nấm linh chi (Ganoderma lucidum) khi được bổ sung chất cảm ứng Auxin vào giá thể trồng

TRNGăI HC M T.P H CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGH SINH HC

KHÓA LUN TT NGHIP
 tài:
NGHIÊN CU KH NNGăKHỄNGăOXYăHịAăCA
DCH CHITăNC NM LINH CHI (GANODERMA
LUCIDUM) KHI C B SUNG CHT CM NG
AUXIN VÀO GIÁ TH TRNG

GVTH: Th.s NGUYN TH PHNGăKHANH
SVTH: NGUYN TH NGA
MSSV: 1053010465
NIÊN KHÓA: 2010 ậ 2014



SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page3

NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN

Bình Dng, ngƠy 22 tháng 05 nm 2014.
Ch kí GVHD




SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page4

LI CM N
 hoàn thành báo cáo khóa lun tt nghip này, ngoài s c gng n lc ca
bn thân, em còn nhn đc s giúp đ ca quý thy cô, mi ngi ni thc tp,
gia đình vƠ bn bè.
u tiên cho phép bn thơn em đc gi li cm n chơn thƠnh đn các quý
thy cô trong Khoa Công ngh Sinh hc ậ trng i hc M Thành ph H Chí
Minh đư truyn đt cho em nhng kin thc cn thit, nhng kinh nghim quý báu
trong sut thi gian hc ti trng.
Em xin kính gi đn cô Nguyn Th Phng Khanh li cm n sơu sc nht.
Vi lòng yêu ngh và nhng kin thc chuyên ngành quý báu, cô đư tn tình

hng dn vƠ giúp đ em trong sut quá trình thc hin đ tài này.
Em xin chân thành cm n chú Nguyn Vit Trung, chú Phan Thanh Din và
cô Nguyn Th Loan (Tri nm) đư nhit tình giúp đ, hng dn, gii thích
nhng thc mc, đóng góp nhiu ý kin quý giá giúp em có thêm nhiu hiu bit
thc t và to mi điu kin thun li đ em hoƠn thƠnh đ tài này.
Cui cùng, em xin cm n gia đình vƠ bn bè đư đng viên vƠ giúp đ em
trong sut thi gian lƠm đ tài.


Bình Dng, ngƠy 22 tháng 05 nm 2014.
Sinh Viên
Nguyn Th Nga



SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page5

DANH MC CÁC CH VIT TT
AIA: Acid indol axetic
MC: Mu đi chng
TB: Trung bình
MT: Mu trng
PGA: Potato ậ Glucose - Agar
UV ậ Vis (Ultraviolet ậ Visite): T ngoi ậ Kh kin
DPPH: 1,1-diphenyl-2picrylhydrazyl
N.liu: Nguyên liu
PP: Propylene

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page6

DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1.1: Các hot cht sinh hc và dn xut trong nm Linh chi (Ganoderma
lucidum) 19
Bng 2.2.1: Lc bo Linh chi và tác dng dc liu (Lý Thi Trân, 1595) 21
Bng 2.3.1: Các hot cht triterpenoid có tác dng cha bnh trong nm Linh chi
(Ganoderma lucidum), (Lê Xuân Thám, 1996) 22
Bng 4.2.1: nh hng ca các nng đ auxin đn trng lng qu th nm Linh
chi. 50
Bng 4.3.1: nh hng ca các nng đ auxin đn kích thc qu th nm Linh
chi. 51
Bng 4.4.1: nh hng ca các nng đ cht cm ng auxin b sung vƠo giá th
đn s hình thƠnh qu th 53
Bng 4.6.1: nh hng ca auxin khi đc b sung vào giá th trng nm Linh
chi đn kh nng kháng oxy hóa ca dch chit nc nm Linh chi. 55

Bng 4.12.1: Kt qu kinh t sau khi thu hoch nm Linh chi có b sung auxin vào
c cht. 63








SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page7

DANH MC CÁC HÌNH NH

Hình 2.1.1: Lc bo Linh chi 14
Hình 2.1.2: Nm Linh chi đ 15
Hình 2.1.3: Hình thái nm Linh chi 16
Hình 2.1.4: Chu trình phát trin ca nm Linh chi 17
Hình 3.4.1: Quy trình sn xut ging 31
Hình 3.2.2: Cng mì đc ngơm trong nc vôi 33
Hình 3.2.4: Quy trình trng nm Linh chi trên mt ca 35
Hình 3.4.1: S đ b trí thí nghim nghiên cu nh hng ca auxin khi đc b
sung vào giá th trng nm Linh chi đn kh nng chng oxy hóa ca dch chit
nc nm Linh chi. 38
Hình 3.4.2: S đ thí nghim nghiên cu nh hng ca th tích dung môi chit
đn kh nng chng oxy hóa ca dch chit nm Linh chi. 40
Hình 3.4.3: S đ thí nghim nghiên cu nh hng ca thi gian ngâm chit đn
kh nng chng oxy hóa ca dch chit nc nm Linh chi. 42

Hình 3.4.4: S đ thí nghim nghiên cu nh hng ca nhit đ đun nóng đn
kh nng chng oxy hóa ca dch chit nm Linh chi 43
Hình 3.4.5: S đ thí nghim nh hng ca s ln chit đn kh nng chng oxy
hóa ca dch chit nm Linh chi. 45
Hình 4.1.1: nh hng ca auxin đn s lan t sau 10 ngƠy 48
Hình 4.1.2: nh hng ca auxin đn tc đ lan t (sau 25 ngày) 49
Hình 4.3.1: nh hng ca các nng đ auxin đn kích thc qu th nm Linh
chi 51
Hình 4.4.1: nh hng ca auxin đn thi gian hình thành qu th nm Linh chi.
52
Hình 4.4.2: S hình thành qu th nm Linh chi 52
Hình 4.5.1: Các túi phôi b nhim bnh 54
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page8

Hình 4.7.1: nh hng ca th tích dung môi ngâm chit đn kh nng kháng oxy
hóa ca dch chit nm Linh chi. 56
Hình 4.8.1: nh hng ca thi gian ngâm chit đn kh nng chng oxy hóa ca
dch chit nc nm Linh chi. 57
Hình 4.9.1: Dch chit nc nm Linh chi  các nhit đ khác nhau 58
Hình 4.9.2: nh hng ca nhit đ đn kh nng chng oxy hóa ca dch chit
nm Linh chi 59
Hình 4.10.1: Dch chit ca nm Linh chi vi s ln chit khác nhau. 60
Hình 4.10.2: nh hng s ln chit đn kh nng chng oxy hóa ca dch chit
nm Linh chi. 60
Hình 4.11.1: S đ quy trình chit nc nm Linh chi 62

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page9






M U

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page10

1. T VNă
Chúng ta đư bit Linh chi là mt trong nhng dc tho thiên nhiên đc xp
vào loi ắthng dc”. Cách đơy hƠng ngƠn nm, nm Linh chi đư đc s dng
đ làm thuc, các sách dc tho  nhiu triu đi ca Trung Quc đu ghi nhn
Linh chi đc s dng làm thuc t lơu đi. Giá tr dc liu ca Linh chi đc
ghi chép trong các th tch c ca Trung Quc cách đơy hn 4000 nm. T nhng
kinh nghim trong dơn gian, con ngi đư bit s dng Linh chi theo nhiu cách
khác nhau.
n nay khoa hc k thut phát trin, nm Linh chi còn đc các nhà khoa
hc trên th gii chng minh đc công dng hu ích trong vic điu tr bnh: ung
th, cao huyt áp, tim mch, tiu đng,ầ[3][8]
Hin nay, nm Linh chi không còn khan him nh lúc trc do con ngi có
th áp dng khoa hc k thut đ nuôi trng Linh chi trong môi trng nhân to và
ngày càng phát trin mnh trên th gii, đt đn quy mô công nghip. Trong hai
thp niên gn đơy các nhƠ khoa hc  các nc: Nht Bn, Hàn Quc, Singapore,
Hng Kông đư tng cng nghiên cu sn xut nm Linh chi và m rng hiu qu
s dng dc liu này.
Ti th trng Vit Nam, nhu cu s dng nm Linh chi làm thuc  trong
nc cng nh xut khu ngƠy cƠng tng. Nhiu c s đư tin hành nghiên cu
nuôi trng, ch bin vƠ thm dò các hot cht sinh hc có trong nm Linh chi. Các
thành phn hóa hc có trong nm Linh chi rt phong phú bao gm các nhóm:
steroid, polysaccharide, terpenoid, alkaloid,ầ[3]Trong nm Linh chi còn có các
hot cht có kh nng chng oxy hóa.
Vit Nam vi khí hu nhit đi gió mùa và ngun nguyên liu xenllulose di

dƠo đư to điu kin cho ngh trng nm nói chung và nm Linh chi nói riêng
không ngng phát trin.[6]
i vi c th con ngi vic ngn chn oxy hóa không ch làm chm quá
trình lưo hóa mƠ còn ngn nga các bnh him nghèo nh: ung th, x cng đng
mch, bnh đng hô hp, tiêu hóa, tim mch,ầVic n thiu thc phm cha
cht oxy hóa cng có th làm cho s lng các gc t do tng lên. Chính vì vy
theo quan đim hin nay mun c th khe mnh cn b sung nhiu cht chng
oxy hóa t t nhiên hn na.
Da vào tình hình thc t trên, chúng tôi cùng vi s hng dn ca Th.s
Nguyn Th Phng Khanh thc hin đ tƠi ắNghiên cu kh nngăkhángăoxyă
hóa ca dch chitănc nm Linh chi (Ganoderma lucidum) khiăđc b sung
cht cm ng auxin vào giá th trng”.
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page11

2. MCăệCH VĨăụăNGHAă TÀI
2.1 Mcăđích
-  tƠi nƠy đc thc hin nhm mc tiêu lƠm tng trng lng, kích thc
ca qu th nm Linh chi cng nh lƠ nng sut nm. Rút ngn thi gian
nuôi trng nm.
- Nghiên cu các điu kin nh hng đn kh nng chng oxy hóa ca dch
chit nc nm Linh chi.
-  xut quy trình cho dch chit có kh nng chng oxy hóa là cao nht.
2.2 ụăngha
LƠ c s cho vic nghiên cu kh nng chng oxy hóa t các cht có trong
nm Linh chi

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page12


















TNG QUAN TÀI LIU

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page13

1. NM LINH CHI
1.1 Khái quát chung [3][5][6][11]
Nm Linh chi có tên khoa hc là Ganoderma lucidum ngi min Bc xa
còn gi là nm Lim. Trong th tch c nm Linh chi còn đc gi vi tên khác
nh: Tiên tho, Nm trng th, Vn niên nhung,ầ
Nm Linh chi thng phân b  vùng nhit đi và cn nhit đi, chúng
thng phát trin trên giá th g mc hoc các nguyên liu có cht x.
Hình thái qu th nm Linh chi đc mô t nh sau: tai nm hóa g, hình
qut hoc thn. Mt trên m có vơn đng tâm và bóng loáng màu vàng cam cho
đn mƠu đ đm hoc nơu đen. Mt di phng có nhiu l nh li ti, lƠ c quan
sinh bào t. Cung nm đc và cng, sm màu và bóng loáng.
Giá tr dc liu ca nm Linh chi đư đc ghi chép trong th tch c ca
Trung quc, cách đơy hn 4000 nm. Trong sách ắThn nông bn tho” cách đơy
hn 2000 nm vƠ sau đó đc nhƠ dc hc ni ting Trung Quc Lý Thi Trân
phơn ra thƠnh ắLc Bo Linh Chi” thi nhà Minh vi các khái quát công dng
dc lý khác nhau, ng theo tng màu.
Theo Lý Thi Trân thì nm Linh chi có 6 màu khác nhau:
 Xích chi (Linh chi đ còn gi Hng chi)
 Hc chi (Linh chi đen còn gi Huyn chi)

 Thanh chi (Linh chi xanh còn gi là Long chi)
 Bch chi (Linh chi trng còn gi là Ngc chi)
 Hoàng chi (Linh chi vàng còn gi là Kim chi)
 T chi (Linh chi tím)






Xích chi Hoàng chi
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page14





Hc chi T chi

Bch chi Thanh chi
Hình 2.1.1: Lc bo Linh chi
Cho đn nay nm Linh chi không còn gii hn trong phm vi đt nc Trung
Quc, mà mang tính toàn cu. Hin ti đư có nhiu bài báo ca các nhà khoa hc
liên quan đn dc tính và lâm sàng ca nm Linh chi đc công b.
Cu trúc đc đáo ca nm Linh chi chính là thành phn khoáng vi lng đ
loi, trong đó mt s khoáng t nh germanium, vanadium, crom,ầ Chúng đc
s dng là nhân t quan trng cho nhiu loi phn ng chng ung th, d ng, lão
hóa, x va, đông máu ni mch, giúp điu chnh dn truyn thn kinh, bo v cu

trúc ca nhân t bào vi hƠm lng rt thp.
 các nc Chơu Á, đc bit là Trung Quc, Nht Bn, Hàn Quc, Ơi
Loanầ, vic nghiên cu và s dng nm Linh chi đang đc công nghip hóa vi
quy mô ln v phân loi, nuôi trng ch đng, ch bin và bào ch dc phm.
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page15

ng thi nghiên cu đc các hot cht có tác dng dc lỦ vƠ phng pháp
điu tr lâm sàng.
 Vit Nam, trong tài liu lu li ca Hi Thng Lãn Ông, Lê Hu Trác
cng thy đ cp đn nm Linh chi. Sau đó Lê QuỦ ôn còn khng đnh, đơy lƠ
ngun sn vt quý him ca đt rng i Nam. Trong quyn ắcây thuc và v
thuc Vit Nam”, giáo s  Tt Li còn mô t chi tit và trình bày v đc tính tr
liu ca nm Linh chi, đng thi cho rng đơy lƠ loi ắSiêu thng dc”.
1.2 V Trí Phân Loi[5][7]
Nm Linh chi có v trí phân loi đc tha nhn rng rãi hin nay:
Ngành: Eumicota
Ngành ph: Basidiomycotina
Lp: Hymenomycetes
Lp ph: Hymenomycetidae
B: Aphyllophorales
H: Ganodermataceae
H ph: Ganodermoidae
Ging: Ganoderma


Hình 2.1.2: NmăLinhăchiăđ

1.3 c tính sinh hc ca nm Linh chi

1.3.1 c đim hình thái ca nm Linh chi (Ganoderma lucidum)
Nm Linh chi thuc nhóm nm ln và rt đa dng v chng loi. T khi xác
lp thành mt chi riêng là Ganoderma Karst (1881), tính ra đn nay có hn 200
loƠi đc ghi nhn, riêng Ganoderma lucidum có 45 loài.[4]
Nm Linh chi là mt trong nhng loi nm phá g đc bit trên các cây thuc
b u (Fabales). Nm xut hin nhiu vƠo mùa ma, trên thơn cây hoc gc cây.
 Vit Nam, nm Linh chi đc gi là nm Lim vƠ đc phát hin  min Bc bi
Pautouillard N.T (1890 đn 19278).
Qu th nm Linh chi gm hai phn: cung nm vƠ m nm (phn phin đi
din vi m nm). Cung nm dài hoc ngn, đính bên có hình tr đng kính 0.5
cm đn 3 cm. Cung nm ít phơn nhánh, đôi khi có un khúc cong. Lp v cung
mƠu đ, nơu đ, nơu đen, bóng, không có lông, ph sut lên mt tán nm.
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page16

M nm Linh chi khi non có hình trng, ln dn có hình qut. Trên mt m
nm Linh chi có vân gch đng tâm màu sc t vàng chanh ậ vàng ngh - vàng
nâu ậ vàng cam ậ đ nâu ậ nâu tím nhn bóng nh láng vecni. M nm Linh chi
có đng kính t 2 cm đn 15 cm, dày 0.8 cm đn 1.2 cm, phn đính cung
thng g lên hoc hi lõm. Khi nm Linh chi đn tui trng thành thì phát tán
bào t t phin có màu nâu sm.


Hình 2.1.3: Hình thái nm Linh chi

SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page17


1.3.2 Chu trình sng ca nm Linh chi (Ganoderma lucidum)


Hình 2.1.4: Chu trình phát trin ca nm Linh chi
Chu trình sng ca nm Linh chi ging hu ht các loài nm khác, ngha lƠ cng
bt đu t các bào t, bào t ny mm phát trin thành mng si nm gp điu kin
thun li si nm s kt thành n nm, sau đó n phát trin thành chi, tán và thành
tai trng thành. Mt di m sinh ra các bƠo t, bào t phóng thích ra ngoài và chu
trình li tip tc ( Tt Li và ctv, 1991).
1.3.3 iu kin sinh trng và phát trin ca nm Linh chi[10]
 Nhit đ thích hp:
- Giai đon nuôi si: T 20
o
C đn 30
o
C
- Giai đon qu th: T 22
o
C đn 28
o

C
 m:
-  m c cht: LƠ lng nc b sung vƠo c cht đ nm có th mc
đc t 50% đn 60%.
-  m không khí: Gi lƠ đ m tng đi không khí. Nó biu hin bng
phn trm ca t l đ m tuyt đi trên đ m bão hòa ca không khí, đ
m không khí t 80% đn 90%.
  thông thoáng:
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page18

- Trong sut quá trình nuôi si và phát trin qu th, nm Linh chi đu cn có
đ thông thoáng tt. Nng đ CO
2
trong không khí không vt quá 0.1%.
 Ánh sáng:
- Giai đon nuôi si: Không cn ánh sáng.
- Giai đon phát trin qu th: Cn ánh sáng tán x (ánh sáng có th đc sách
đc), cng đ ánh sáng cơn đi t mi phía.
 pH:
- Nm Linh chi thích nghi trong môi trng trung tính đn acid yu khong
45 ậ 60.
 Dinh dng:
- Nm Linh chi có kh nng s dng ngun cellulose trc tip nên ngun
nguyên liu đ trng nm Linh chi khá phong phú: mt ca, thơn g, bã
mía.
1.4 Thành phn hóa hcăvƠăđcătínhădc lý ca nm Linh chi (Ganoderma
lucidum)[14][11]
Các phân tích ca G ậ Bing Lin đư chng minh các thành phn hóa hc ca

nm Linh chi đc tng quát nh sau:
Nc: 12 ậ 13%
Cellulose: 54 ậ 56%
Lignine: 13 ậ 14%
Lipid: 1.9 ậ 2.0%
Monosaccharide: 4.5 ậ 5.0%
Polysaccharide: 1.0 ậ 1.2% (chng hot đng khi u, tng
sc đ kháng và h min dch cho c th).
Sterol: 0.14 ậ 0.16%
Protein: 0.08 ậ 0.12%
Thành phn khác: K, Zn, Ca, Mn, Na, khoáng thit yu, nhiu
vitamin, amino acid, enzyme và hp cht alkaloid.
T nhng nm 1980 đn nay, bng các phng pháp hin đi: ph k UV (t
ngoi), IR (hng ngoi), ph k khi lng ậ sc ký khí (GC ậ MS), ph cng
hng t ht nhơn vƠ đc bit là k thut sc ký lng cao áp (HPLC) cùng ph k
plasma (ICP), đư xác đnh chính xác gn 100 hot cht và dn xut trong nm Linh
chi.



SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page19

Bng 2.1.1: Các hot cht sinh hc và dn xut trong nm Linh chi
(Ganoderma lucidum)
Thành phn
hóa hc
Nhóm cht
Hot tính dc lý

Loi mô nm
Linh chi
ARN
Nucleic acid
Kích thích h min dch
Chng virut
Bào t

Alkaloid
B tim
Qu th

Glycoprotein
c ch khi u
Qu th
Adenosine
Nucleotic
Tng s lu thông máu
Th giưn c, gim đau
Qu th
Beta ậ D ậ
Glucans
Polysaccharide
Chng khi u
Kích thích h min dch
Gim lng đng
huyt
B tim
Qu th
Ganoderic

acids
Triterpenoid
Chng d ng
Bo v gan
c ch tng hp
cholesterol
Qu th
Ganodermadio
l
Triterpenoid
Gim huyt áp
c ch ACE
Qu th
Adenosine
Nucleotide
Tng s lu thông máu
Th giưn c, gim đau
H si nm
Beta ậ D ậ
Glucans
Polysaccharide
Chng khi u
Kích thích h min dch
Tng sn xut kháng th
H si nm
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page20

Uridine, Uracil

Nucleoside
Phc hi s do dai
H si nm
Cyclooctasulp
her

Chng d ng
H si nm
Linh Zhi ậ 8
Protein
Chng d ng quang
ph
iu hòa huyt áp
H si nm
Ganodosterone
Steroid
Bo v gan
H si nm
Ganoderic
aicds
Triterpenoid
Bo v gan
H si nm
Ganodermic
acid T ậ O
Triterpenoid
c ch tng hp
cholesterol
H si nm
Oleic acid

Acid béo
Chng d ng
H si nm
2. KH NNGăCHA BNH CA NM LINH CHI
(GANODERMA LUCIDUM)
Nm Linh chi đc dùng nh mt thng dc khong t 4000 nm nay 
Trung Quc vƠ ngi ta cha thy tác dng xu hay đc tính ca nm Linh chi.
Nm Linh chi đư đc khng đnh là nhân t quan trng cho nhiu loi phn ng
chng ung th, d ng, lưo hóa, x va, đông máu ni mch, bo v cu trúc ca
nhân t bào.
Tài liu c nht nói tng đi c th và kh nng tr liu ca nm Linh chi
ca Lý Thi Trân (1595). Theo tác gi trong sáu loi nm Linh chi thì mi loi có
đc tính riêng.





SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page21

Bng 2.2.1: Lc bo Linh chi và tác dngădc liu (Lý Thi Trân, 1595)
Tên gi
Màu sc
c tính dc lý
Thanh chi
Xanh
V chua, tính bình, không đc, ch tr sáng
mt, b gan, an thn.

Hng chi

V đng, tính bình, không đc, tng trí nh,
dng tim, b trung, cha tr tc ngc.
Hoàng chi
Vàng
V ngt, tính bình, không đc, an thn ích tì
khí
Bch chi
Trng
V cay, tính bình, không đc, ích phi,
thông mi, an thn, cha ho nghch.
Hc chi
en
V mn, tính bình, không đc, tr chng bí
tiu.

Theo cách din đt truyn thng ca ngi phng ông, các tác dng ln
ca nm Linh chi nh sau:
 Kin não (làm sáng sut, minh mn)
 Bo can (bo v gan)
 Cng tâm (thêm sc cho tim)
 Kin v (cng c d dày và h tiêu hóa)
 Cng ph (thêm sc cho phi, h hô hp)
 Gii đc (gii ta trng thái d cm)
 Trng sinh (tng tui th)
3. GII THIUăSăLC V HOT CHT CÓ TRONG NM
LINH CHI (GANODERMA LUCIDUM) [7][10][11]
3.1 Ganoderma polysaccharide (GLPs).
Có trên 200 loi polysaccharide đc ly trích và thu nhn t nm Linh chi

nhng polysaccharide gm 2 loi chính:
GL ậ A: Gal: Glu: Rham: Xyl (3,2: 2,7: 1,8: 1,0) M=23.000 Da
GL ậ B: Glu: Rham: Xyl (6,8: 2,0: 1,0) M=25.000 Da
GL ậ A có thành phn chính là Gal, nên gi là Galactan, còn GL ậ B có
thành phn chính là Glu, nên gi là Glucan.
Beta (1 - 3) ậ D ậ Glucan, khi phc hp vi mt protein, có tác dng chng
ung th rõ rt (Kishida & al.,1988).
Hu ht các GLPs hình thành t 3 chui monopolysaccharide, có cu trúc
xon c 3 chiu, có cu trúc ging ADN và ARN. Cu trúc này da trên khung
sn cacbon, lng khung sn t 100,000 ậ 1000,000, đa s chúng tn ti phía
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page22

trong vách t bào. Mt phn polysaccharide phân t nh không tan trong cn cao
đ, nhng tan trong nc nóng.
Ngoài polysaccharide t qu th, polysaccharide cng đc thu nhn t quá
trình nuôi cy trong môi trng dch lng và rn, chúng vn có hot tính trong
vic cha tr.
Polysaccharide có ngun gc t nm Linh chi dùng điu tr ung th đư đc
công nhn sáng ch (patent)  Nht. Nm 1976, Cty Kureha Chemical Industri sn
xut ch phm trích t nm linh chi có tác dng kháng carcinogen. Nm 1982,
công ty Teikoko Chemical Industri sn xut sn phm t nm Linh chi có gc
glucoprotein làm c ch neoplasm. Bng sáng ch M 4051314, do Ohtsuka &
al.,(1997), sn xut t nm Linh chi có cht mucopolysaccharide dung chng ung
th.
3.2 Ganoderic acid
Ganoderic acid đc đnh hng là mt cyclopropene hoc cyclopentene.
HƠm lng ganoderic acid thay đi theo ging nm Linh chi, môi trng nuôi
trng, giai đon bào t ganodermal. Chính s thay đi này làm cho mc đ đng

b nh hng. HƠm lng ganoderic acid cao thì có nhiu v đng.
Triterpenoid là nhng hp cht đc tng hp t 6 đn v isopren. Các
triterpen có b khung chính t 27 ậ 30 nguyên t cacbon, rt thng gp  thc
vt. Các triterpenoid tn ti di dng t do (không có phn đng), có cu trúc
vòng, mang mt s nhóm chc nh sau: -OH; -Oac; eter -O-; Carbanil C=O; ni
đôi C=C. c tính chung là có tính than du (tan tt trong eter du ha, hexan ,
eter ethyl, cloroform), ít tan trong nc ngoi tr khi chúng kt hp vi đng đ
to glucosid.
Bng 2.3.1: Các hot cht triterpenoid có tác dng cha bnh trong nm
Linh chi (Ganoderma lucidum), (Lê Xuân Thám, 1996)
Hot cht
Hot tính
Ganoderic acid R, S
c ch gii phóng histamine.
Ganoderic acid B, D, F, H, K, S, Y
H huyt áp
Ganodermaldiol
H huyt áp
Ganodermic acid Mf
c ch tng hp cholesterol
Ganodermic acid T.O
c ch tng hp cholesterol
Ganodermic acid
c ch tng hp cholesterol

Triterpenoid đc bit là ganoderic acid có tác dng chng d ng, c ch s
gii phóng histamin, tng cng s dng oxy và ci thin chc nng gan. Hin nay
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page23

đư tìm thy trên 80 dn xut t ganoderic acid. Trong đó ganodosteron đc xem
là cht kích thích hot đng ca gan và bo v gan.
3.3 Ganoderma adenosine
Adenosine thuc nhóm purine và là thành phn chính trong cu trúc nucleic
acid. Nm Linh chi có nhiu dn xut adenosine, tt c chúng đu có hot tính
dc liu mnh.
Chc nng ca adenosine:
 Gim đ nht máu
 c ch kt dính tiu cu
 Ngn chn hình thành cc nghn
 Tng lng lipoprotein 2 ậ 3 phosphricglycerin
 Gia tng kh nng vn chuyn oxygen, tng lng máu cung cp cho não
 Lc máu vƠ tng tun hoƠn trong c th
3.4 Alcaloid
Alcaloid là nhng hp cht hu c có cha nit, đa s có nhân d vòng, có
phn ng kim, chúng có cu trúc hóa hc và hot tính sinh hc rt đa dng.
Các alcaloid  dng t do hu nh không tan trong nc, mà tan trong các
dung môi hu c: cloroform, eter diethyl, alcol bc thp. Các mui ca alcaloid thì
tan trong nc, alcol và hu nh không tan trong dung môi hu c nh: cloroform,
eter, benzen. Chính vì th, tính hòa tan ca các alcaloid đóng vai trò quan trng
trong vic ly trích alcaloid ra khi nguyên liu và trong k ngh dc phm điu
ch dng thuc đ ung.
Alcaloid là nhng cht có hot tính sinh hc, nhiu ng dng trong ngành y
dc. Các alcaloid có tác dng khác nhau ph thuc vào cu trúc ca alcaloid:
 Tác dng lên h thn kinh
 Tác dng lên huyt áp
 Tác dng tr ung th
3.5 Hp cht Saponin
Saponin là mt loi glycosid, có cu trúc gm hai phn: phn đng gi là

glycon và phn không đng gi là aglycon.
Hp cht saponin có nhiu công dng trong y hc nh:
 Tr long đm, cha ho
 Là cht ph gia trong mt s vc xin.
 Tác dng thông tiu
 Tác dng kháng viêm, chng khi u.
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page24

3.6 Germanium huăc
Germanium là nguyên t him, do nhà khoa hc ngi c khám phá vào
nm 1885. Germanium có th cung cp mt mt lng ln oxygen và thay th
chc nng ca oxygen. Nó kích thích kh nng vn chuyn oxygen tun hoàn máu
trong c th lên đn 1.5 ln. Vì th, lƠm tng kh nng trao đi cht vƠ ngn chn
quá trình lão hóa.
C th con ngi là thành phn ca các electron. Khi mc nng lng tng
hoc gim thp, dn đn s xáo trn cân bng và biu l tình trng bnh lý.
Germanium hu c s duy trì mc nng lng mt cách bình thng trong c th
và bo v sc khe. Khi t bƠo ung th xut hin, chúng làm xáo trn quá trình
trao đi cht. Germanium s điu hòa và kim soát quá trình này, t đó ngn chn
t bƠo ung th phát trin.
Chc nng ca germanium:
 Tng cng kh nng mang oxygen vƠ gim nguy c xut hin ung th.
 Gim nguy him t kt qu tr liu phóng x.
 Ngn chn thiu máu cc b.
4. OXY HÓA [18][19][20][16]
4.1 Khái nim v gc t do
Oxy đc xem nh mt nguyên t quan trng giúp con ngi duy trì s sng,
chúng tham gia vào quá trình hô hp  t bào, sn sinh nng lng cung cp cho

mi hot đng sng ca con ngi.
Khong vài thp niên gn đơy, các nghiên cu khoa hc đư chng t rng oxy
vƠo c th tham gia nhiu quá trình sinh hóa vƠ trong các quá trình đó oxy to ra
nhiu tiu phn trung gian gi là các gc t do. Các gc t do có ngun gc oxy
này có hot tính cao, kém bn vng vƠ đc gi chung là các gc dng oxy hot
đng.
Gc t do là phân t thiu đi mt đin t, đin tích ca chúng luôn không cân
bng, có xu th ly đi môt đin t t phân t khác và to ra gc t do mi gây ra
s ri lon chc nng ca t bào (Afzal và Armstrong, 2002). Barry Halliwell
(2001) đư ch ra gc t do nh hng đn sc khe con ngi ph bin theo 3 con
đng: thích nghi vi h thng chng oxy hóa, gây tn thng t bào sng và làm
cht t bào sng trong c th ngi. Trong đó c ch làm cht t bào sng trong
c th ngi là làm hoi t hoc làm cht t bào sng mt cách h thng. Nhng
gc nh superoxide, hydroxyl, peroxyl, alkoxyl, hydroperoxyl, nitric oxide vƠ
nitrogen dioxide đc coi là gc t do (Barry Halliwell, 2001).
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page25

Các dng oxy hot đng nƠy do có nng lng cao, kém bn nên d dàng
phn ng vi nhng đi phân t nh protein, lipid, DNA, ầ gơy ri lon các quá
trình sinh hóa trong c th. ng thi, khi mt phân t sng b các gc t do tn
công, nó s mt đin t và tr thành mt gc t do mi, tip tc phn ng vi
nhng phân t khác to thành mt chui phn ng thng gi là phn ng dây
chuyn, gây ra các bin đi có tác hi đi vi c th.
Gc t do đc to ra bng nhiu cách. Nó có th là sn phm ca nhng
cng thng tâm thn, bnh hon th xác, mt mi, ô nhim môi trng, thuc lá,
dc phm, tia phóng x mt tri, thc phm có cht màu tng hp, nc có nhiu
chlorine và ngay c oxy.
4.2 Li ích ca gc t doăđi viăcăth

Không phi gc t do nƠo cng có hi đi vi c th. Nu đc kim soát
gc t do là ngun cung cp nng lng cho c th, to ra cht màu melamine cn
thit cho th giác, góp phn sn xut prostaglandine có công dng ngn nga
nhim trùng, tng cng min dch, làm d dàng cho s truyn đt tín hiu thn
kinh, co bóp c tht.
4.3 Tác hi ca gc t doăđi viăcăth
Gc t do có tác dng không tt cho c th liên tc ngay t lúc con ngi
mi sinh ra và mi t bào chu s tn công ca c chc ngàn gc t do mi ngày.
Nu không đc kim soát, kim ch, gc t do gây ra các bnh thoái hóa nh:
ung th, x va đng mch, làm suy yu h thng min dch d b nhim trùng,
làm gim trí tu, teo c quan, b phn  ngi cao niên, phá rách màng t bào
khin cht dinh dng tht thoát, t bƠo không tng trng. Chúng to ra cht
lipofuscin tích t di da khin ta có nhng vt đi mi trên mt, trên mu bàn tay.
Ngoài ra, chúng còn tiêu hy hoc ngn cn s tng hp các phân t protein,
đng bt, lipid, enzyme trong t bƠo, gơy đt bin  gen,  DNA, RNA, làm cht
collagen và elastin mt đƠn tính, do dai khin da nhn nheo, c khp cng nhc.
Theo các nhà nghiên cu, gc t do hy hoi t bào theo chu trình sau: đu
tiên, gc t do oxy hóa màng t bào, gây tr ngi trong vic thi cht bã và tip
nhn thc phm, dng khí ri gc t do tn công các ty lp th, phá v ngun
cung cp nng lng. Sau cùng, bng cách oxy hóa gc t do làm suy yu kích
thích t, enzyme khin c th không tng trng đc.
Trong tin trình hóa già, gc t do cng góp phn và có th lƠ nguy c gơy t
vong. Hóa giƠ đc coi nh mt tích t nhng đi thay trong mô và t bào. Theo
bác s Denham Harman, các gc t do là mt trong nhiu nguyên nhân gây ra s
hóa già và s cht ca các sinh vt. Ông cho là gc t do phn ng lên ty lp th,
SVTH: Nguyn Th Nga GVHD: Nguyn Th Phng Khanh

Khóa Lun Tt Nghip Page26

gây tn thng các phơn t bng cách lƠm thay đi hình dng, cu trúc, khin

chúng tr nên vô dng và mt kh nng sn xut nng lng.
Theo các nhà khoa hc, gc t do có th là nguyên nhân gây ra khong trên
60 bnh, đc bit là: bnh x va đng mch, ung th, Alzheimer, Parkinson, đc
thy tinh th, tiu đng, x ganầ
Các nghiên cu cng phát hin ra các gc dng oxy hóa hot đng (ROS) s
đc loi b bng các cht chng oxy hóa t nhiên có sn trong c th nh:
enzyme superoxide dismulase (SOD), enzyme glutathione peroxidase (GSP-Px),
enzyme catalase (CAT)ầ đ to s cân bng gia các dng oxy hot đng và các
dng chng oxy hóa trong c th con ngi. ó là mt trng thái c bn ca cân
bng ni t (homeostasis). Do nh hng ca nhiu yu t tác đng t bên ngoài
hay bên trong c th, làm cân bng này di chuyn theo hng gia tng các dng
oxy hot đng. Trng thái sinh lý này gi là stress oxy hóa (oxydative stress). Hay
nói cách khác, stress oxy hóa là s ri lon cân bng gia cht chng oxy hóa và
các cht oxy hóa theo hng to ra nhiu các cht oxy hóa.[15][16]
Ngày nay, do nh hng ca điu kin sng nh: ô nhim môi trng, ting
n, cng thng, lo lng hay s dng các thc phm cha nhiu cht oxy hóa đư to
điu kin lƠm gia tng gc t do, kéo theo sau đó lƠ s gia tng các dng oxy hot
đng. Các dng oxy hot đng gia tng, gây ra nhiu phn ng bt li, tn thng
cho c th và là nguyên nhân ca nhiu cn bnh nan y. Do đó cn có nhng
nghiên cu, tìm hiu v các cht có kh nng chng oxy hóa mang li nhng tác
dng tt, có li cho sc khe con ngi.

5. TÌNH HÌNH TRNG NM LINH CHI HIN NAY
5.1 Tình hình trng nm Linh chi trên th gii
Trên th gii ngh trng nm đang phát trin và tr thành mt ngành công
nghip  nhiu nc đc bit k đn: Trung Quc, Nht Bn, Hàn Quc, Ơi
Loan, Indonesia,ầ
Vic nuôi trng nm Linh chi đc ghi nhn t 1621(theo Wang X.J.), nhng
đ nuôi trng công nghip phi hn 300 nm sau (1936). Hin nay, th gii hàng
nm sn xut vào khong 4.300 tn, trong đó riêng Trung Hoa trng khong 3.000

tn còn li là các quc gia i HƠn, Ơi Loan, Nht Bn, Thái Lan, Hoa k,
Malaisia, Vit Nam, Indonesia và Sri Lanka. Nht Bn tuy tìm ra cách trng
nhng nay ch sn xut khong 500 tn mi nm, đng sau Trung Hoa.