Quy trình kiểm toán các khoản ước tính kế toán tại Công ty kiểm toán và tư vấn tài chính toàn cầu

TRNG I HC M TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT

KHÓA LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH K TOÁN

QUY TRÌNH KIM TOÁN CÁC
KHON C TÍNH K TOÁN TI
CÔNG TY KIM TOÁN VÀ T VN
TÀI CHÍNH TOÀN CU

SVTH: Nguyn Ngc Thúy
MSSV: 0954042393
Ngành: K Toán
GVHD: Cô NGÔ NGC LINH

Thành ph H Chí Minh - Nm 2013


L 
Trong sut bn nm hc tp và rèn luyn ti trng i hc M TP.HCM, cng
nh trong thi gian thc tp ti Công ty TNHH Kim toán và T vn tài chính Toàn
cu (GAFC) em đư nhn đc s ch dy tn tâm ca quý Thy Cô, s hng dn
nhit tình ca các anh ch trong Công ty GAFC. Nhng kin thc nn tng do các
Thy Cô truyn đt, kin thc thc t trong thi gian thc tp đư tr thành hành trang
giúp em ra trng có th hoà nhp và làm vic trong môi trng thc t đc d
dàng.
Em xin gi li cám n chân thành đn tt c Qúy Thy Cô đư truyn đt nhng
kin thc quý báu cho chúng em vi tt c s ân cn, lòng yêu ngh và tâm huyt vi
ngh. Kin thc Thy Cô truyn đt cho chúng em không ch là kin thc chuyên
môn mà còn c kin thc sng, nhng kinh nghim quý báu ca Thy Cô.

c bit em mun gi đn Cô Ngô Ngc Linh li tri ân chân thành và sâu sc
nht. Cô đư ht lòng hng dn và h tr em trong sut thi gian thc tp. Trong thi
gian thc tp, Cô luôn theo sát, là ngi ch đng vch li, tn tình giúp đ đ em
hoàn thành bài nghiên cu này.
ng thi, em cng xin gi li cám n chân thành đn Ban Lưnh đo và toàn th
các anh ch Công ty Kim toán và T vn tài chính Toàn cu. Nhng ln đi thc t đư
cho em bit đc rt nhiu điu b ích, mi m. Em xin chân thành cm n các anh
ch trong công ty đư to điu kin tt nht, nhit tình ch bo, giúp đ em đ em hoàn
thành tt k thc tp ca mình.
Cui cùng, em xin gi li chúc sc kho, hnh phúc, thành công trong mi lnh
vc đn tt c Thy Cô trng H M TP.HCM và các anh ch đang công tác ti
GAFC.
Tp. H Chí Minh ngày 04 tháng 06 nm 2013
Sinh viên thc hin
;;;;;;;;;;;;;
Nguyn Ngc Thúy









Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
…
NHN XÉT CA GING VIểN HNG DN

SVTH: NGUYN NGC THÚY i
Mc Lc
CHNG 1:TNG QUAN 1
1.1.TNG QUAN V VN  NGHIểN CU 1
1.2.Lụ DO CHN  TẨI 1
1.3.MC TIểU NGHIểN CU 2
1.4.PHNG PHỄP NGHIểN CU 2
1.4.1.Ngun s liu s dng 2
1.4.2.Phng pháp nghiên cu 3

1.5.PHM VI VẨ HN CH CA  TẨI 3
1.5.1.Gii hn phm vi đ tƠi: 3
1.5.2.Gii hn v thi gian: 3
1.5.3.Gii hn v không gian: 3
1.6.KT CU KHịA LUN 3
CHNG 2:C S Lụ LUN V KIM TOỄN CỄC KHON C TệNH K
TOỄN 4
2.1.MT S VN  CHUNG V C TệNH K TOỄN: 4
2.1.1.Khái nim v các c tính k toán: 4
2.1.2.c đim các khon c tính k toán: 5
2.1.3.Vai trò ca các khon c tính k toán: 5
2.1.4.Phng pháp hch toán mt s ch tiêu c tính: 6
2.1.5.Kim soát ni b đi vi các c tính k toán: 14
2.2.QUY TRỊNH KIM TOỄN CỄC C TệNH K TOỄN TRONG KIM
TOỄN BỄO CỄO TẨI CHệNH: 16
2.2.1.Mc tiêu kim toán các c tính k toán: 16
2.2.2.Th tc kim toán ca c tính k toán trong kim toán Báo cáo tƠi
chính (theo VSA 540) 17
CHNG 3:.QUY TRỊNH KIM TOỄN CỄC KHON C TệNH K TOỄN
ỄP DNG TI CỌNG TY KIM TOỄN VẨ T VN TẨI CHệNH TOẨN CU
25
3.1.GII THIU TNG QUỄT V QUY TRỊNH THC HIN KIM
TOỄN BỄO CỄO TẨI CHệNH CA CỌNG TY KIM TOỄN GAFC: 25
3.2.1.Qúa trình hình thƠnh vƠ phát trin công ty Kim toán vƠ T vn tƠi
chính ToƠn Cu (GAFC): 25

SVTH: NGUYN NGC THÚY ii
3.2.2.Biu đ quy trình kim toán báo cáo tƠi chính ca công ty GAFC: . 27
3.2.QUY TRỊNH KIM TOỄN CỄC KHON C TệNH C ỄP
DNG TI CỌNG TY KIM TOỄN VẨ T VN TẨI CHệNH TOẨN CU: .

29
3.2.1.Tìm hiu chung v công ty ABC: 29
3.2.2.Xác đnh mc trng yu vƠ đánh giá ri ro kim toán: 30
3.2.3.Chng trình kim toán chi phí khu hao tƠi sn c đnh: 32
3.2.4.Chng trình kim toán chi phí tr trc: 37
3.2.5.Chng trình kim toán d phòng n phi thu: 42
CHNG 4:NHN XÉT VẨ KIN NGH 53
4.1.NHN XÉT CHUNG V CỌNG TY KIM TOỄN VẨ T VN TẨI
CHệNH TOẨN CU (GAFC): 53
4.1.1.u đim: 53
4.1.2.Hn ch: 54
4.2.NHN XÉT V QUY TRỊNH KIM TOỄN CỄC C TệNH K
TOỄN: 55
4.3.KIN NGH: 56
Li kt



SVTH: NGUYN NGC THÚY iii
DANH MC CỄC T VIT TT
GAFC: Global Auditing & Finance Consulting Limitied Company (Công ty trách
nhim hu hn Kim toán và T Vn Tài Chính Toàn Cu).
TNHH: Trách nhim hu hn.
BCTC: Báo cáo tài chính.
CKT: Cân đi k toán.
WP: Working paper (Giy t làm vic).
TSC: Tài sn c đnh.
VSA: Vietnam Standard Auditing (Chun mc kim toán Vit Nam).
VAS: Vietnam Accounting Standard (Chun mc k toán Vit Nam).
Q: Quyt đnh.

KTV: Kim toán viên.
M & A: Mergers and Acquisitions (mua bán và sáp nhp).
BG: Ban giám đc.
NV: Nhân viên
DN: Doanh nghip.



SVTH: NGUYN NGC THÚY iv
Danh mc bng biu
Bng 2.1. Bng biu so sánh Chun mc và ch đ k toán Vit Nam và Quyt đnh
203/2009/ TT- BTC trong cách xác đnh C s c tính Chi phí khu hao TSC 13
Bng 3.1. Biu đ quy trình kim toán báo cáo tài chính ca công ty GAFC 27
BNG 3.2: Biu ch đo phn hành chi phí TSCHH, TSCVH và chi phí hao mòn
34
Bng 3.3: Bng s liu so sánh s d TSC hu hình, vô hình và chi phí hao mòn 35
Bng 3.4:Bng trích khu hao 36
Bng 3.5: Biu ch đo phn hành Chi phí tr trc ngn hn và dài hn 39
Bng 3.6: Bng chi tit s d chi phí tr trc NH và DH 40
Bng 3.7: Bng phân b chi tit CPTT NH và DH do DN và KTV tính 42
Bng 3.8: Bng s liu tng hp 44
Bng 3.9: Bng s d chi tit phân tích theo tui n 45
Bng 3.10: Bng c tính lp d phòng theo thông t 228/2009 TT-BTC do KTV lp .
46

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 1

CHNG 1:
TNG QUAN
1.1. TNG QUAN V VN  NGHIểN CU
Ngày nay, kinh t th gii cng nh Vit Nam đang gp không ít khó khn và
thách thc, ni bt là: khng hong n công  châu Âu, bt n kinh t  M, suy thoái
 Nht…iu này đư nh hng rt mnh m đn hot đng kinh doanh ca hu ht
các tp đoàn, công ty trên khp th gii cng nh Vit Nam.
Trong tình hình khó khn đó nhiu doanh nghip đư dùng nhiu th thut k toán
làm sai lch thông tin trên Báo cáo tài chính (BCTC). Vì th,vn đ minh bch thông
tin tài chính li càng đc quan tâm và chú trng hn na. Tuy nhiên, đ đáp ng
đc yêu cu trên cn có s hp tác ca chính các DN cùng vi s n lc, khách quan
ca các công ty kim toán.
Trong BCTC, ngoài các ch tiêu có th đo lng chính xác nh các ch tiêu tiêu
mt, tin gi ngân hàng, … còn có nhng ch tiêu mà giá tr ca chúng không th xác
đnh mt cách chính xác đc nh chi phí khu hao tài sn c đnh, d phòng gim giá
n phi thu,… Không ch là khon mc “nhy cm và khó lng” mà các khon mc
c tính còn có nhng nh hng trng yu đn BCTC cng nh là “công c” đc lc
đ thc hin các gian ln trong kinh doanh. Vì vy, đ tin cy ca các khon c tính
k toán (TKT) luôn là mt vn đ nóng và đc ngi s dng BCTC đc bit quan
tâm.
Nm bt đc mc đ nh hng cng nh đc đim ca các khon c tính,
bên cnh nhng chun mc k toán kim toán, B tài chính đư đa ra nhng thông t,
quy đnh hng dn chi tit. Tuy nhiên, do đc thù các khon TKT luôn mang tính
ch quan và xét đoán nên chúng d dàng b phn ánh sai lch. Do đó, ri ro kim toán
cho các khon mc này là rt cao. ng thi, nó cng nh hng đn kt lun ca
kim toán viên v báo cáo tài chính ca đn v là trung thc và hp lý không.

1.2. Lụ DO CHN  TẨI
Mt trong nhng khó khn ca kim toán viên (KTV) trong kim toán TKT là
các bng chng đ chng minh cho các TKT thng khó thu thp và có tính thuyt
phc thp hn các bng chng cho các ch tiêu khác trên BCTC. Các khon c tính
k toán gm có d phòng gim giá hàng tn kho, d phòng n phi thu khó đòi; trích
khu hao TSC; phân b chi phí tr trc, trích lp chi phí bo hành sn phm, chi phí
phi tr…Vì là các khon mc mang tính xét đoán nên mang nng tính ch quan, khó
có mt tiêu chun nào đ đánh giá hp lý. Thc t cho thy, KTV và công ty kim
toán ch có th thu thp các bng chng thích hp kt hp vi các nhn đnh, s xét
đoán ch quan có đc t nhng bng chng đư thu thp đ đa ra th tc kim toán
cng nh các kt lun v tính hp lý và các mc tiêu đt đc đi vi các TKT.
Trong thi gian thc tp ti Công ty TNHH Kim toán và T vn tài chính Toàn
cu (GAFC), ngi vit nhn thy mt s s khác bit gia lý thuyt đc hc so vi

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 2

vic thc hin các TKT. Vic lp các TKT là mt quá trình phc tp, kim toán
viên phi thu thp và phân tích thông tin, t đó tìm ra con s TKT hp lý cho mt
khon mc. Bên cnh đó, khi lp các TKT, đòi hi kim toán viên phi vn dng
hiu bit, đa ra các xét đoán. Vì th mt điu quan trng không kém là ngi thc
hin kim toán phi có kinh nghim và có kin thc chuyên môn vng vàng cùng vi
nhng thông tin v đn v đc kim toán.
Vi mong mun cng c li nhng kin thc đư hc  trng, h thng li kin
thc v TKT cng nh hiu rõ hn v quy trình kim toán các khon c tính, ngi
vit đư chn đ tài ắQuy trình kim toán các khon c tính k toán ti Công ty
TNHH Kim toán vƠ T vn tƠi chính ToƠn Cu (GAFC)” đ nghiên cu và tìm
hiu. Ngoài ra, bài nghiên cu này là mt c hi cho tác gi vn dng đc nhng quy
đnh ca Nhà nc liên quan đn các khon TKT nh Chun mc và Ch đ k toán,
thông t,… vào thc t.
1.3. MC TIểU NGHIểN CU

Các mc tiêu nghiên cu c th ca đ tƠi:
- Nghiên cu và tìm hiu các chun mc k toán, chun mc kim toán, ch đ
k toán doanh nghip và các quy đnh pháp lut liên quan đn vic kim toán các
khon c tính k toán trên BCTC.
- Tìm hiu quy trình kim toán các khon c tính k toán ca Công ty Kim
toán và T vn Tài chính Toàn Cu.
- So sánh quy trình gia công ty Kim toán và T vn tài chính Toàn Cu và
Chun mc kim toán Vit Nam.
- Minh ha mt s quy trình c th đc áp dng ti khách hàng. ng thi, xem
xét s phù hp gia quy trình kim toán các khon c tính k toán ca công ty Kim
toán và T vn tài chính Toàn Cu và quy trình kim toán theo chun mc.
- a ra mt s nhn xét và kin ngh v quy trình kim toán các khon c tính
k toán ti công ty Kim toán và T vn tài chính Toàn Cu (GAFC).
1.4. PHNG PHỄP NGHIểN CU
1.4.1.Ngun s liu s dng
1.4.1.1. D liu th cp: Lý thuyt kim toán các TKT
- Chun mc k toán Vit Nam (VAS), ch đ k toán (theo quyt đnh 15 và
Thông t 244/2009) và các thông t liên quan đn TKT (Thông t 45/2013, thông t
228/2009) .
- Chun mc kim toán Vit Nam (VSA) v các khon TKT (VAS 540) và mt
s chun mc kim toán liên quan nh VSA 300, 320, 330.
- Chng trình kim toán mu ca VACPA.
1.4.1.2. D liu s cp: S liu t mt s khách hàng ca công ty Kim toán và
T vn Tài chính Toàn Cu

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 3

1.4.2.Phng pháp nghiên cu
1.4.2.1. Giai đon 1: Tìm hiu, nghiên cu và thu thp các tài liu v c s lý
lun

 Tham kho sách báo, thông t, chun mc có liên quan.
 Thu thp thông tin.
1.4.2.2. Giai đon 2: Tìm hiu chng trình kim toán các khon TKT ca các
khách hàng công ty GAFC. T đó đa ra nhn xét, kin ngh.
 Thu thp và nghiên cu các file h s khách hàng nm trc, các chng trình
kim toán ca công ty.
 Thc t tham gia kim toán ti khách hàng.
 Quan sát cách thc hin kim toán và phng vn các anh ch kim toán viên có
kinh nghim.
1.5. PHM VI VẨ HN CH CA  TẨI
1.5.1. Gii hn phm vi đ tƠi:
Thi gian thc tp ngn nên tác gi không th bao quát ht đc tt c các trng
hp xy ra và ch đi sâu vào mt s c tính k toán mà sinh viên còn cha đc gii
thiu nhiu khi ngi trên gh nhà trng, gm: khu hao TSC, chi phí tr trc, d
phòng phi thu khó đòi.
1.5.2. Gii hn v thi gian:
 tài nghiên cu thu thp s liu thc t v các cuc kim toán cho nm tài chính
2012.
1.5.3. Gii hn v không gian:
 tài đc thc hin khi đi thc t kim toán ti các khách hàng đc kim toán
ti công ty TNHH Kim toán và T vn Tài chính Toàn Cu. S liu bài vit đc thu
thp và tng hp t các cuc kim toán BCTC ti các công ty khách hàng ca Công ty
TNHH Kim toán và T vn Tài chính Toàn Cu.
1.6. KT CU KHịA LUN
Chng 1: Tng quan
Chng 2: C s lý lun v kim toán các khon c tính k toán trong kim toán
BCTC
Chng 3: Quy trình kim toán các khon c tính k toán ti công ty TNHH
Kim toán và T vn tài chính Toàn Cu
Chng 4: Nhn xét và kin ngh

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 4

CHNG 2:
C S Lụ LUN V KIM
TOỄN CỄC KHON C TệNH K TOỄN
2.1. MT S VN  CHUNG V C TệNH K TOỄN:
2.1.1.Khái nim v các c tính k toán:
Theo Chun mc kim toán Vit Nam s 540: "c tính k toán là mt giá tr gn
đúng ca mt ch tiêu liên quan đn báo cáo tài chính đc c tính trong trng hp
thc t đư phát sinh nhng cha có s liu chính xác hoc cha có phng pháp tính
chính xác hn hoc mt ch tiêu thc t cha phát sinh nhng đư đc c tính đ lp
báo cáo tài chính".
Thc cht, các c tính k toán xut phát t các bút toán k toán trong doanh
nghip nhng cn tính toán trong quan h vi ngun vn ca doanh nghip hoc vi
Ngân sách nhà nc. Trong quan h vi thi gian phát sinh, VSA 540 xác đnh các
c tính k toán gm :
 c tính các ch tiêu đư phát sinh nh:
- D phòng gim giá phi thu khó đòi và gim giá hàng tn kho.
- ánh giá sn phm d dang.
- Khu hao tài sn c đnh theo thi gian s dng c tính hoc theo s lng sn
phm c tính.
- Doanh thu cha thc hin.
- Tn tht do hp đng xây lp d dang.
- c tính chi phí tr trc.
- Chi phí làm sch môi trng.
- D phòng tn tht phát sinh t các v kin cha đc kt lun.
 c tính các ch tiêu cha phát sinh nh:
- D phòng chi phí bo hành

- Chi phí trích trc…
Giám đc (hoc ngi đng đu) đn v đc kim toán phi chu trách nhim v
các c tính k toán đư lp trong Báo cáo tài chính. Các c tính k toán này đc lp
da vào nhng xét đoán và trong các điu kin không có s chc chn v kt qu ca
các s kin đư phát sinh hoc có th s phát sinh. Vì vy, mc đ ri ro, sai sót ca báo
cáo tài chính thng là rt cao khi có các c tính k toán.


SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 5

 Phm vi nghiên cu:
Do thi gian có hn, ngi vit ch gii hn mt s khon mc c tính k toán
sau:
- Trích khu hao tài sn c đnh;
- Chi phí tr trc ngn hn và dài hn.
- D phòng n phi thu khó đòi;
2.1.2.c đim các khon c tính k toán:
c tính k toán là giá tr xp x ca mt khon mc trong báo cáo tài chính, cha
có bin pháp đánh giá chính xác.
Các c tính k toán có th đc lp mt cách thng xuyên hoc đc lp vào
cui k k toán. Trong nhiu trng hp, c tính k toán đc lp trên c s kinh
nghim thc t nh: S dng đnh mc chi phí trên doanh thu bán hàng đ c tính chi
phí bo hành. Trong trng hp đó, kim toán viên phi so sánh kt qu thc t vi s
liu đư c tính đ điu chnh các c tính kì sau. Ví d, bng cách đánh giá li thi
gian khu hao còn li ca tài sn hoc giám sát li kt qu thc t đ sau đó so sánh
vi d liu và điu chnh công thc khi cn thit. (VSA 540, on 07)
Các c tính k toán thng liên quan trc tip đn kt qu hot đng kinh doanh
và ngha v thu thu nhp doanh nghip đi vi Nhà nc nên thng b x lý ch
quan theo hng có li cho doanh nghip. Bên cnh đó, mt s doanh nghip li dng
đc đim các TKT, nhm làm tng li nhun đ đt nhng mc tiêu nht đnh. (VSA

540, on 09)
Nu s thay đi c tính dn đn thay đi tài sn, n phi tr hoc thay đi mt
khon mc trong vn ch s hu thì thay đi c tính k toán đó s đc ghi nhn
bng cách điu chnh giá tr ghi s ca tài sn, n phi tr hay khon mc thuc vn
ch s hu liên quan. Các thay đi c tính k toán, tr nhng thay đi nêu trên s
đc áp dng phi hi t và đc ghi nhn vào Báo cáo kt qu kinh doanh ca k có
thay đi nu nh nhng thay đi đó nh hng đn k hin ti hoc k có thay đi và
các k sau đó nu thay đi đó nh hng đn k chúng. (VAS 29, on 19 và 20)
2.1.3.Vai trò ca các khon c tính k toán:
Vic s dng các c tính k toán vi đ tin cy hp lý là mt phn không th
thiu đc trong vic lp BCTC và không vì là c tính k toán mà b coi là kém tin
cy. Mc dù c tính k toán nhng vn phi có c s tính toán và xác đnh ch không
th c tính mt cách tùy ý.
Ý thc đc s tn ti ca ri ro trong các khon c tính k toán ca c bên lp
và bên s dng Báo cáo tài chính, chính vì th h s tính ti yu t này trong các tha
thun đ có mt hp đng ti u, vic li dng quyn đa ra các xét đoán ch quan đ
làm li cho bn thân bên lp, gây hi cho bên đi tác s không xy ra.

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 6

Tóm li: Vic cho phép doanh nghip s dng các xét đoán ch quan trong vic
lp BCTC không phi là mt gii pháp hoàn ho đ nâng cao cht lng thông tin tài
chính. Vn còn đó nhng quan ngi v đ tin cy ca thông tin đc đa ra bi nhng
ngi trc tip b nh hng bi thông tin đó. Tuy nhiên, gii pháp loi b hoàn toàn
yu t xét đoán ch quan ca các doanh nghip trong báo cáo tài chính s không thc
hin. Vì th, gii pháp kh thi hn vào hin ti là nâng cao cht lng, vai trò kim
toán đc lp, kim toán ni b và ban qun lý doanh nghip.
2.1.4.Phng pháp hch toán mt s ch tiêu c tính:
2.1.4.1. Trích khu hao tƠi sn c đnh:
Doanh nghip tuân theo chun mc và ch đ k toán hin hành đ trích khu hao

tài sn c đnh. Doanh nghip cng có th thc hin tính khu hao theo Quyt đnh s
203/2009/Q-BTC ca B Tài chính (Thông t 203/2013 TT-BTC đc thay th t
nm tài chính 2013). ây là vn bn ca c quan thu s dng khi xác đnh chi phí
khu hao hp lý trong k khi tính thu thu nhp doanh nghip.
V cn bn gia chun mc và quyt đnh 203/2009 là ging nhau, ch có mt s
đim khác nh:
- Theo Q 203/2009, doanh nghip la chn phng pháp khu hao có điu kin
đính kèm theo, còn theo chun mc thì không nêu rõ điu kin đính kèm.
- Q 203/2009 có quy đnh khung thi gian s dng ca tng loi TSC, còn
theo chun mc thì thi gian s dng ca TSC do doanh nghip c tính.
Theo chun mc k toán 03 và 04, khu hao TSC đc đnh ngha là s phân b
mt cách có h thng giá tr phi khu hao ca tài sn c đnh trong sut thi gian s
dng hu ích ca tài sn đó. Trong đó:
- Gía tr phi khu hao là nguyên giá ca TSC ghi trên báo cáo tài chính tr (-)
gia tr thanh lý c tính ca tài sn đó.
- Thi gian s dng hu ích: Là thi gian mà TSC hu hình phát huy đc tác
dng cho sn xut, kinh doanh, đc tính bng:
 Thi gian mà doanh nghip d tính s dng TSC hu hình; hoc:
 S lng sn phm, hoc các đn v tính tng t mà doanh nghip d tính
thu đc t vic s dng tài sn.
 Nguyên tc trích khu hao tài sn c đnh:
Theo Thông t 203/2013/TT-BTC:
Tt c TSC hin có ca doanh nghip đu phi trích khu hao, tr nhng TSC
sau đây:

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 7

- TSC đư khu hao ht giá tr nhng vn đang s dng vào hot đng sn xut
kinh doanh.
- TSC khu hao cha ht b mt.

- TSC khác do doanh nghip qun lý mà không thuc quyn s hu ca doanh
nghip (tr TSC thuê tài chính).
- TSC không đc qun lý, theo dõi, hch toán trong s sách k toán ca doanh
nghip.
- TSC s dng trong các hot đng phúc li phc v ngi lao đng ca doanh
nghip (tr các TSC phc v cho ngi lao đng làm vic ti doanh nghip nh: nhà
ngh gia ca, nhà n gia ca, nhà thay qun áo, nhà v sinh, b cha nc sch, nhà đ
xe, phòng hoc trm y t đ khám cha bnh, xe đa đón ngi lao đng, c s đào
to, dy ngh, nhà  cho ngi lao đng do doanh nghip đu t xây dng).
- TSC t ngun vin tr không hoàn li sau khi đc c quan có thm quyn bàn
giao cho doanh nghip đ phc v công tác nghiên cu khoa hc.
- TSC vô hình là quyn s dng đt lâu dài có thu tin s dng đt hoc nhn
chuyn nhng quyn s dng đt lâu dài hp pháp.
Doanh nghip thc hin vic qun lý, theo dõi các tài sn c đnh không tham gia
vào hot đng sn xut kinh doanh này ging nh đi vi các tài sn c đnh dùng
trong hot đng kinh doanh và c tính k toán hao mòn hàng nm đc xác đnh
bng cách ly nguyên giá chia (:) cho thi gian s dng ca tài sn c đnh.
Doanh nghip cho thuê TSC hot đng phi trích khu hao đi vi tài sn c đnh
tính vào chi phí hot đng cho thuê tài sn c đnh.
Doanh nghip đi thuê TSC theo hình thc thuê tài chính phi trích khu hao đi
vi tài sn c đnh thuê tài chính nh tài sn c đnh thuc quyn s hu ca doanh
nghip theo quy đnh hin hành. Trng hp ngay ti thi đim khi đu thuê tài sn,
doanh nghip thuê tài sn c đnh tài chính cam kt không mua tài sn thuê trong hp
đng tài chính, thì doanh nghip đi thuê đc trích khu hao tài sn c đnh thuê tài
chính theo thi hn thuê trong hp đng.
Vic trích và thôi trích khu hao tài sn c đnh đc thc hin bt đu t ngày mà
tài sn c đnh tng, gim, hoc ngng tham gia vào hoat đng kinh doanh.
Quyn s dng đt lâu dài là tài sn c đnh vô hình đc bit, doanh nghip ghi
nhn là tài sn c đnh vô hình theo nguyên giá nhng không đc trích khu hao.
Theo qui đnh, TSC trong doanh nghip đc tính khu hao theo ba phng

pháp: khu hao đng thng; Khu hao theo s d gim dn; Khu hao theo s lng
sn phm.

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 8

Trong phm vi bài báo cáo này, ngi vit ch xét phng pháp khu hao đng
thng. Doanh nghip phi xác đnh thi gian s dng ca TSC và đng kí vi c
quan tài chính trc tip qun lý, sau đó xác đnh mc khu hao trung bình hàng nm
theo công thc :
Mc khu hao TSC
trung bình hàng nm
=
Gía tr phi khu hao TSC
Thi gian s dng TSC

Mc khu hao TSC
trung bình mt tháng
=
Mc khu hao TSC trung bình hàng nm
12 tháng
Tng mc tính và phân b khu hao TSC trong mt tháng  bng tính và phân
b khu hao đc xác đnh theo công thc sau:



Trng hp thi gian s dng hay nguyên giá ca TSC thay đi, doanh nghip
phi xác đnh li mc trích khu hao trung bình ca TSC bng cách ly giá tr còn li
trên s k toán chia (:) cho thi gian s dng xác đnh li hoc thi gian s dng còn
li (đc xác đnh là chênh lch gia thi gian s dng đư đng ký tr thi gian đư s
dng) ca TSC.

Mc trích khu hao cho nm cui cùng ca thi gian s dng TSC đc xác đnh
là hiu s gia nguyên giá TSC và s khu hao lu k đư thc hin đn nm trc
nm cui cùng ca TSC đó.
- Trích khu hao ca các TSC tham gia hot đng sn xut kinh doanh trong
k:
N TK 627, 641, 642- Chi phí sn xut kinh doanh trong k
Có TK 214- Hao mòn TSC
2.1.4.2. i vi chi phí tr trc:
a) Chi phí tr trc ngn hn:
Theo Ch đ k toán doanh nghip ban hành thông qua Quyt đnh 15/2006/Q-
BTC, chi phí tr trc ngn hn là nhng khon chi phí thc t đư phát sinh nhng
S khu hao
TSC phi
trích tháng
+
S khu hao
TSC tng
tháng trc
S khu hao
TSC đư
trích tháng
S khu hao
TSC gim
tháng trc
=
-

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 9

cha trích ht vào chi phí sn xut kinh doanh trong kì mà tính vào hai hay nhiu k

sau đó.
b) Chi phí tr trc dƠi hn:
Theo Ch đ k toán doanh nghip ban hành thông qua Quyt đnh 15/2006/Q-
BTC, chi phí tr trc dài hn là chi phí thc t đư phát sinh nhng khá ln hoc do
bn thân chi phí có tác đng ti kt qu kinh doanh ca nhiu niên đ k toán.
Hch toán chi phí tr trc:
N TK 142,242- Chi phí tr trc
N TK 133- Thu GTGT đc khu tr (nu có)
Có TK 111, 112, 152, 331, 334, 338
nh k tin hành phân b chi phí tr trc dài hn vào chi phí sn xut kinh
doanh:
N TK 641, 642,627
Có TK 142, 242- Chi phí tr trc
- Tr trc tin thuê TSC, thuê c s h tng theo phng thc thuê hot đng
và phc v hot đng kinh doanh cho nhiu nm:
N TK 142, 242- Chi phí tr trc
N TK 133- Thu GTGT đc khu tr
Có TK 111, 112
nh k tin hành phân b theo tiêu thc phân b hp lý chi phí thuê TSC, thuê
c s h tng vào chi phí sn xut kinh doanh:
N TK 641, 642,627
Có TK 142, 242- Chi phí tr trc
- i vi CCDC xut dùng mt ln có giá tr ln phi phân b dn vào chi phí
sn xut kinh doanh thì khi xut công c dng c:
N TK 142, 242- Chi phí tr trc
Có TK 153- Công c, dng c
Chi phí này đc phân b dn vào chi phí sn xut kinh doanh ca tng k:
N TK 627, 641, 642- Chi phí đc phân b cho tng k
Có TK 142, 242- Chi phí tr trc

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 10

2.1.4.3. D phòng N phi thu khó đòi:
Theo VAS 18, khi xác đnh khon phi thu là không chn chc thu đc (N phi
thu khó đòi) thì phi lp d phòng thì phi lp d phòng n phi thu khó đòi mà không
ghi gim doanh thu. Các khon n phi thu khó đòi khi xác đnh thc s không đòi
đc thì phi đc bù đp bng ngun d phòng n phi thu khó đòi.
Theo thông t 228/2009/TT-BTC, d phòng n phi thu khó đòi: là d phòng phn
giá tr b tn tht ca các khon n phi thu, có th không đòi đc do đn v n hoc
ngi n không có kh nng thanh toán trong nm k hoch.
a) Các đi tng trích lp d phòng bao gm:
- Các khon n phi thu khó đòi.
iu kin: là các khon n phi thu khó đòi đm bo các điu kin sau:
- Khon n phi có chng t gc, có đi chiu xác nhn ca khách n v s tin
còn n, bao gm: hp đng kinh t, kh c vay n, bn thanh lý hp đng, cam kt
n, đi chiu công n và các chng t khác.
Các khon không đ cn c xác đnh là n phi thu theo quy đnh này phi x lý
nh mt khon tn tht.
- Có đ cn c xác đnh là khon n phi thu khó đòi:
 N phi thu đư quá hn thanh toán ghi trên hp đng kinh t, các kh c
vay n hoc các cam kt n khác.
 N phi thu cha đn thi hn thanh toán nhng t chc kinh t (các công
ty, doanh nghip t nhân, hp tác xư, t chc tín dng ) đư lâm vào tình trng phá sn
hoc đang làm th tc gii th; ngi n mt tích, b trn, đang b các c quan pháp
lut truy t, giam gi, xét x, đang thi hành án hoc đư cht.
b) Phng pháp lp d phòng:
Doanh nghip phi d kin mc tn tht có th xy ra hoc tui n quá hn ca các
khon n và tin hành lp d phòng cho tng khon n phi thu khó đòi, kèm theo các
chng c chng minh các khon n khó đòi nói trên. Trong đó:

- i vi n phi thu quá hn thanh toán, mc trích lp d phòng nh sau:
 30% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t trên 6 tháng đn di 1
nm.
 50% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t 1 nm đn di 2 nm.
 70% giá tr đi vi khon n phi thu quá hn t 2 nm đn di 3 nm.
 100% giá tr đi vi khon n phi thu t 3 nm tr lên.
- i vi n phi thu cha đn hn thanh toán nhng t chc kinh t đư lâm vào
tình trng phá sn hoc đang làm th tc gii th; ngi n mt tích, b trn, đang b

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 11

các c quan pháp lut truy t, giam gi, xét x hoc đang thi hành án hoc đư cht…
thì doanh nghip d kin mc tn tht không thu hi đc đ trích lp d phòng.
- Sau khi lp d phòng cho tng khon n phi thu khó đòi, doanh nghip tng
hp toàn b khon d phòng các khon n vào bng kê chi tit đ làm cn c hch
toán vào chi phí qun lý ca doanh nghip.
c) X lỦ khon d phòng:
- Nu s d phòng phi trích lp bng s d d phòng n phi thu khó, thì doanh
nghip không phi trích lp;
- Nu s d phòng phi trích lp cao hn s d khon d phòng n phi thu khó
đòi, thì doanh nghip phi trích thêm vào chi phí qun lý doanh nghip phn chênh
lch;
- Nu s d phòng phi trích lp thp hn s d khon d phòng n phi thu khó
đòi, thì doanh nghip phi hoàn nhp phn chênh lch ghi gim chi phí qun lý doanh
nghip.
Hch toán khon d phòng n phi thu khó đòi:
1. Cui k k toán hoc cui k k toán gia niên đ (đi vi doanh nghip có lp
báo cáo tài chính gia niên đ), doanh nghip cn c các khon n phi thu đc xác
đnh là không chc chn thu đc (N phi thu khó đòi), k toán tính, xác đnh s d
phòng n phi thu khó đòi cn trích lp hoc hoàn nhp. Nu s d phòng n phi thu

khó đòi cn trích lp  k k toán này ln hn s d phòng n phi thu khó đòi đư
trích lp  k k toán trc cha s dng ht, thì s chênh lch ln hn đc hch
toán vào chi phí, ghi:
N TK 642 - Chi phí qun lý doanh nghip
Có TK 139 - D phòng phi thu khó đòi.
2. Nu s d phòng phi thu khó đòi cn trích lp  k k toán này nh hn s d
phòng phi thu khó đòi đư trích lp  k k toán trc cha s dng ht, thì s chênh
lch đc hoàn nhp ghi gim chi phí, ghi:
N TK 139 - D phòng phi thu khó đòi
Có TK 642 - Chi phí qun lý doanh nghip (Chi tit hoàn nhp d phòng phi
thu khó đòi).
3. Các khon n phi thu khó đòi khi xác đnh thc s là không đòi đc đc
phép xoá n. Vic xoá n các khon n phi thu khó đòi phi theo chính sách tài chính
hin hành. Cn c vào quyt đnh xoá n v các khon n phi thu khó đòi, ghi:
N TK 139 - D phòng phi thu khó đòi (Nu đư lp d phòng)

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 12

N TK 642 - Chi phí qun lý doanh nghip (Nu cha lp d phòng)
Có TK 131 - Phi thu ca khách hàng
Có TK 138 - Phi thu khác.
ng thi ghi vào bên N TK 004 “N khó đòi đư x lý” (Tài khon ngoài Bng
Cân đi k toán).
4. i vi nhng khon n phi thu khó đòi đư đc x lý xoá n, nu sau đó li
thu hi đc n, k toán cn c vào giá tr thc t ca khon n đư thu hi đc, ghi:
N các TK 111, 112,. . .
Có TK 711 - Thu nhp khác.
ng thi ghi vào bên Có TK 004 “N khó đòi đư x lý” (Tài khon ngoài Bng
Cân đi k toán).
5. Các khon n phi thu khó đòi có th đc bán cho Công ty mua, bán n. Khi

doanh nghip hoàn thành th tc bán các khon n phi thu (đang phn ánh trên Bng
Cân đi k toán) cho Công ty mua, bán n và thu đc tin, ghi:
N các TK 111, 112,. . . (S tin thu đc t vic bán khon n phi thu)
N TK 139 - D phòng phi thu khó đòi (S chênh lch đc bù đp bng khon
d phòng phi thu khó đòi)
N các TK liên quan (S chênh lch gia giá gc khon n phi thu khó đòi vi s
tin thu đc t bán khon n và s đư đc bù đp bng khon d phòng phi thu
khó đòi theo quy đnh ca chính sách tài chính hin hành)
Có các TK 131, 138,. . .
2.1.4.4. C s c tính:
a) i vi khu hao tƠi sn c đnh:
C s c tính ca khon mc này có th là:
- Hin nay, chúng ta có th áp dng ch đ và chun mc k toán Vit Nam
(VAS) hoc thông t 203/2009/TT-BTC (hoc TT 45/2013/TT-BTC) khi xác đnh chi
phí khu hao cng nh phng pháp khu hao. Chun mc và quyt đnh 203/2009 v
cn bn là ging nhau. Tuy nhiên, chúng có mt s đim khác bit sau:


SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 13


Chun mc vƠ ch đ k
toán Vit Nam
Quyt đnh 203/2009/TT-
BTC
Thi gian s dng
hu ích
Do doanh nghip xác đnh
ch yu da trên mc đ s
dng c tính ca tài sn (**)

Da vào khung thi gian s
dng các loi tài sn c đnh
(ph lc 1)
Phng pháp
khu hao
i vi Phng pháp khu
hao theo s d gim dn có điu
chnh: khi xác đnh công thc
tính khu hao có h s điu
chnh theo quy đnh ca TT
203/2009
Bng 2.1. Bng biu so sánh Chun mc và ch đ k toán Vit Nam và Quyt đnh
203/2009/ TT- BTC trong cách xác đnh C s c tính Chi phí khu hao
TSC
(**) Theo quy đnh ca Chun mc k toán Vit Nam (Chun mc 03): Mc đ s
dng c tính ca doanh nghip đi vi tài sn đó đc xem xét nh sau:
- Mc đ s dng đc đánh giá thông qua công sut hoc sn lng d tính;
- Mc đ hao mòn ph thuc vào các nhân t liên quan trong quá trình s dng
tài sn, nh: S ca làm vic, vic sa cha và bo dng ca doanh nghip đi vi tài
sn…
- Hao mòn vô hình phát sinh do vic thay đi hay ci tin dây truyn công ngh
hay do s thay đi nhu cu ca th trng v sn phm hoc dch v do tài sn đó sn
xut ra;
- Gii hn có tính pháp lý trong vic s dng tài sn, nh ngày ht hn hp đng
ca tài sn thuê tài chính.
- Do chính sách qun lý tài sn ca doanh nghip mà thi gian s dng hu ích
c tính ca tài sn có th ngn hn thi gian s dng hu ích thc t ca nó. Vì vy,
vic c tính thi gian s dng hu ích ca mt TSC hu hình còn phi da trên
kinh nghim ca doanh nghip đi vi các tài sn cùng loi.
b) i vi chi phí tr trc:

C s c tính khon mc chi phí tr trc là thi gian phân b và b phn phân
b chi phí đó. Lu ý, không phi tt c thi gian phân b đu là yu t c tính.
Xét v thi gian phân b, nu hp đng thuê nhà, bo him … có thi hn 1 nm,
k toán phân b chi phí đó đu cho 12 tháng. Trng hp này, thi gian phân b
không phi là yu t c tính. Vì th, thi gian phân b ch là c tính k toán khi có
s xét đoán. Ví d, đi vi công c dng c, da vào s xét đoán, k toán đa ra thi

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 14

gian phân b đi vi công c dng c đó.  doanh nghip này, tm thm lót sàn có
thi gian phân b là 24 tháng. i vi doanh nghip khác, ví d công ty du lch, tm
thm lót sàn đó li có thi gian phân b là 12 tháng. ây chính là yu t c tính.
Xét v b phn phân b, t l phân b chi phí cho tng b phn là mt yu t c
tính. Ví d, tin đin, tin nc đc dùng chung cho c công ty. Tuy nhiên, tin đin,
tin nc đc phân b  b phn sn xut, b phn bán hàng hay b phn qun lý vi
t l phn trm là bao nhiêu thì tùy thuc vào mc đ tiêu hao ca tài sn ti tng
doanh nghip.  doanh nghip A, tin đin, tin nc phân b cho b phn sn xut là
70%, b phn qun lý là 30%; nhng đi vi doanh nghip B, tin đin, tin nc
phân b cho b phn sn xut là 80%, b phn qun lý là 20%.
c) i vi d phòng n phi thu khó đòi:
C s c tính k toán là kh nng mt hoc gim giá tr ca khon phi thu. Ví
d, khách hàng đó cha quá hn tr n, tuy nhiên, da vào tình hình hot đng ca
doanh nghip đó hoc các thông tin t báo chí ta có th nghi ng v kh nng không
th thu hi hoc thu hi không đ khon phi thu đi vi khách hàng đó.
2.1.5.Kim soát ni b đi vi các c tính k toán:
Khi kim toán các c tính k toán, kim toán viên có th gp phi ri ro tim tàng
đáng k cao. Các ri ro tim tàng có th cao đi vi nhiu mc tiêu liên quan đn các
c tính k toán.
2.1.5.1. Các ri ro tim tƠng đi vi các c tính k toán:
- Các nguyên tc k toán đi vi các c tính k toán có th không rõ ràng,

không cht ch thm chí không nêu ra.
- Nhng đánh giá v đi tng c tính thng mang tính ch quan phc tp
và đòi hi gi đnh v nh hng ca nhng s kin trong tng lai.
- Các khon TKT thng có các tính toán phc tp nên vic tính toán rt d
xy ra sai sót.
Mt khác, ri ro sai sót đáng k có th gp đi vi mt c tính k toán tng lên
khi:
- S lng các yu t nh hng đn các c tính k toán tng lên
- Gi đnh tr lên phc tp hn và ch quan hn
- Tính toán nhng c tính da trên nhng d liu không đy đ, tính thích hp
và đ tin cy không cao.
Giám đc hoc ngi đng đu doanh nghip đc kim toán phi gánh chu trách
nhim v các c tính k toán đư lp trong báo cáo tài chính. Các c tính k toán này

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 15

đc lp da vào nhng xét đoán và trong điu kin không có s chc chc v kt qu
ca các s kin đư phát sinh hoc có th phát sinh. Vì vy mc đ ri ro, sai sót ca
báo cáo tài chính thng là rt cao khi có các c tính k toán.
 i vi khu hao TSC, các gian ln sai sót thng gp nh:
- K toán không trích khu hao hoc trích không đy đ s khu hao ca mt s
TSC.
- T l và mc trích khu hao TSC không theo qui đnh ca Nhà nc.
- Ghi gim ngun vn kinh doanh khi trích khu hao.
- Sai sót do hch toán nhm hoc đnh khon sai, trùng lp.
- Chi phí khu hao TSC b tính nhm do thay đi phng pháp tính khu hao
hoc thay đi thi gian s dng c tính.
- Chính sách khu hao không phù hp vi thc t do thay đi v công ngh hoc
doanh nghip không thng xuyên xem xét chính sách khu hao.
 i vi tƠi khon chi phí tr trc, các gian ln sai sót thng gp: nhm

điu chnh chi phí, giá thành và kt qu kinh doanh nh:
- Hch toán nhm và đnh khon sai, cng sai
- Chi phí tr trc không theo ch đ, hch toán khng và không phn ánh đúng
ni dung Chi phí tr trc nh xut khng công c dng c phân b nhiu ln cho sn
xut…
- Chi phí tr trc b phân b không đúng đi tng và thng b ghi tng khi
thy giá thành có th gánh chu đc.
Vì vy, khi lp k hoch và thc hin các th tc kim toán, kim toán viên cn cân
nhc các yu t ch quan và khách quan nh hng ti các c tính k toán vi mt
thái đ ngh nghip thích hp.
 i vi d phòng n phi thu khó đòi, các gian ln sai sót thng gp:
- Các khon phi thu đư quá hn hoc có kh nng không th thu cao nhng đn
v không trích lp d phòng n phi thu khó đòi
- Không theo dõi tui n theo tng đi tng
- Vic lp d phòng n phi thu khó đòi thng da vào c tính nên d xy ra
sai sót và gian ln.
- Phân loi n theo k hn không đúng vi hp đng.



SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 16

2.1.5.2. Kim soát ni b đi vi các c tính k toán:
 gim thiu ri ro tim tàng, ban qun lý có th thit lp h thng kim soát ni
b nh sau:
- C nhng nhân viên có kinh nghim và trình đ (bao gm c chuyên gia bên
ngoài) lp ra các c tính k toán.
- Vic soát xét và phê duyt nhng yu t liên quan và soát xét, phê duyt các gi
đnh v s kin tng lai.
- So sánh c tính k toán lp trong k trc vi kt qu trong k sau.

- Ngi qun lý thích hp có trách nhim xét xem hin các c tính k toán có
nht quán vi k hoch hot đng ca doanh nghip hay không.
- Các c tính k toán thng da trên các d liu ly ra t nhng nghip v
thng xuyên do h thng thông tin tài chính ca doanh nghip x lý. H thng kim
soát ni b có th có hiu lc đi vi tính đy đ, tính chính xác, và tính hu hiu ca
nhng d liu này.
Ban qun lý doanh nghip s gp phi khó khn hn trong vic thit lp nên h
thng kim soát ni b có hiê lc đi vi nhng đánh giá đ đa ra các c tính k
toán. ng thi, ban qun lý còn gp phi nhiu khó khn hn na khi đánh giá này
phi thay đi vì điu kin kinh t cng nh ngành ngh kinh doanh đư thay đi.
2.2. QUY TRỊNH KIM TOỄN CỄC C TệNH K TOỄN
TRONG KIM TOỄN BỄO CỄO TẨI CHệNH:
Các c tính k toán là mt b phn cu thành nên Báo cáo tài chính ca doanh
nghip. Vì vy kim toán các c tính k toán cng tuân theo quy trình chung trong
kim toán báo cáo tài chính.
2.2.1.Mc tiêu kim toán các c tính k toán:
 Hin hu: đm bo các khon TKT là đc ghi nhn thc t phi đc tn
ti.
 Phát sinh: đm bo các nghip v liên quan đn các TKT thì phi đư xy ra và
có liên quan đn đn v trong thi k xem xét.
 y đ: mc tiêu này đm bo các TKT đc ghi nhn ht trong k báo cáo
là đy đ.
 Quyn và ngha v: các khon TKT (Mt tài sn hay mt khon n) phn ánh
trên báo cáo tài chính đn v phi có quyn s hu hoc có trách nhim hoàn tr ti
thi đim lp báo cáo;
 ánh giá: các TKT phi đc ghi chép theo giá tr thích hp trên c s chun
mc và ch đ k toán hin hành (hoc đc tha nhn).

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 17

 Ghi chép chính xác: các TKT đc ghi chép theo đúng giá tr ca nó, ghi
nhn đúng k, đúng khon mc và đúng v toán hc.
 Trình bày và công b: đm bo các TKT đc phân loi, din đt và công b
phù hp vi chun mc và ch đ k toán hin hành (hoc đc chp nhn).
(Theo VSA 500, đon 14)
2.2.2.Th tc kim toán ca c tính k toán trong kim toán
Báo cáo tƠi chính (theo VSA 540)
2.2.2.1. Chun b kim toán:
Chun b kim toán là công vic đu tiên ca t chc công tác kim toán nhm to
ra tin đ và nhng điu kin c th trc khi thc hành kim toán. ây là công vic
quyt đnh đn cht lng kim toán. Giai đon này bao gm 2 bc: Tin k hoch
và lp k hoch.
a) Tin k hoch:
 Tip nhn khách hàng:
“…Trong quá trình duy trì khách hàng hin có và đánh giá khách hàng tim nng,
công ty cn phi cân nhc đn tính đc lp, nng lc phc v khách hàng ca công ty
kim toán và tính chính trc ca Ban qun lý ca khách hàng.” (on 12 VSA 220 –
kim soát cht lng hot đng kim toán)
Nu khách hàng đư có kim toán viên tin nhim, Chun mc đo đc ngh nghip
ca Vit Nam yêu cu kim toán viên đc mi cn tìm hiu lý do ngh nghip khin
cho kim toán viên tin nhim không th tip tc công vic thông qua trao đi trc
tip vi h đ đa ra quyt đnh nhn công vic này hay không.
Bên cnh đó, vi các thông tin thu thp đc, KTV nghiên cu và phân tích s b
v thc trng tài chính, đánh giá và c lng s b v mc trng yu và đánh giá ri
ro trong hot đng kinh doanh ca h đ quyt đnh nhn li kim toán hay không?
 Phân công KTV:
Công vic kim toán phi đc giao cho nhng cán b, nhân viên chuyên nghip
đc đào to và có đy đ k nng và nng lc chuyên môn đáp ng đc yêu cu
thc t. (on 12 VSA 220- Kim soát cht lng hot đng kim toán)
 Tha thun s b vi khách hàng:

Khi nhn thy có th nhn li kim toán, KTV s trao đi và tha thun s b vi
khách hàng v các vn đ nh phm vi kim toán, phí kim toán, vic cung cp tài k
toán và các phng tin đ phc v cho cuc kim toán…
 Hp đng kim toán:
Trong hp đng kim toán, KTV cn nêu rõ loi báo cáo kim toán kim toán s
ph thuc vào đ trung thc và hp lý và phù hp vi các chun mc và ch đ k
toán hin hành. ng thi, KTV cn nêu rõ trách nhim ca các bên.

SVTH: NGUYN NGC THÚY Trang 18

 KTV không có trách nhim tìm ra mi gian ln và sai sót cho đn v.
 Giám đc (hoc ngi đng đu đn v) chu trách nhim trc tip trong vic
ngn nga, phát hin và x lý các gian ln và sai sót trong đn v thông qua vic xây
dng và duy trì thc hin thng xuyên h thng k toán và h thng kim toán ni b
thích hp. (VSA 240 – Gian ln và sai sót)
b) Xác đnh mc tính trng yu vƠ đánh giá ri ro kim toán đi vi c
tính k toán:
 ánh giá ri ro kim toán:
Ri ro kim toán là ri ro do KTV và công ty kim toán đa ra ý kin nhn xét
không thích hp khi báo cáo tài chính đư đc kim toán còn nhng sai sót trng yu.
(on 07 VSA 400 – ánh giá ri ro và kim soát ni b)
Ri ro kim toán (AR) đc xem xét trong mi quan h gia ri ro tim tàng, ri ro
kim soát và ri ro phát hin theo mô hình :
AR = IR *CR * DR
Do tính cht phc tp ca các c tính k toán nên vic xác đnh đc các sai sót
tim tàng, xác đnh đc phng pháp kim toán đ phát hin sai sót hn ch ri ro
kim toán là rt quan trng. Sau khi tìm hiu v môi trng kinh doanh, đánh giá h
thng kim soát viên ni b, kim toán viên đa ra c lng v ri ro tim tàng, nhn
din đánh giá các sai phm và quyt đnh mc ri ro kim toán hp lý. T đó quyt
đnh s lng bng chng phi thu nhp và thit k cuc kho sát thích hp.

i vi các c tính k toán, ri ro tim tàng có th cao do :
- Nhng c tính k toán ch đánh giá gn đúng giá tr ca mt khon mc do
thiu mt phng pháp tính toán chính xác.
- Các nguyên tc k toán đi vi các c tính k toán có th không rõ ràng,
không cht ch hoc thm chí có th không đc nêu ra.
- Nhng đánh giá v các đi tng c tính thng mang tính ch quan phc tp,
đòi hi nhng gi đnh v nh hng ca nhng s kin trong tng lai.
 ánh giá tính trng yu:
Theo chun mc k toán Vit Nam, trng yu là thut ng dùng đ th hin tm
quan trng ca mt thông tin (mt s liu k toán) trong báo cáo tài chính. (VSA 320 –
Tính trng yu trong kim toán).Tính trng yu ca thông tin phi xem xét trên hai
phng din đnh lng và đnh tính: