Sàng lọc vi khuẩn nội sinh có khả năng kích thích tăng trưởng và kháng nấm Collectotrichum SP. Gây bệnh trên cây ớt

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC M TP. HCM



BÁO CÁO KHOÁ LUN TT NGHP

 tài:
SÀNG LC VI KHUN NI SINH
CÓ KH NNGăKệCHăTHệCH
TNGăTRNG VÀ KHÁNG NM
COLLECTOTRICHUM SP. GÂY BNH TRÊN
CÂY T


KHOA: CÔNG NGH SINH HC
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG NGH VI SINH


GVHD 1: ThS. Nguyn Thanh Thun
GVHD 2: ThS. NguynăVnăMinh

SVTH: Nguyn Th Thùy Linh
MSSV: 1053010394
Khóa: 2010 ậ 2014

Tp. H Chí Minh, Tháng 05 n14
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP

LI CMăN


 hoàn thành đ tài này, em xin gi li cm n đn các Thy Cô
khoa Công Ngh Sinh Hc, trng i hc M Thành ph H Chí Minh
đã ging dy và truyn đt kin thc cho em trong sut nhng nm va
qua.
Em xin gi cm n sâu sc đn thy Nguyn Thanh Thun, thy
Nguy đã tn tình hng dn, ch bo cho em trong sut thi
gian em thc hin đ tài. Em xin cm cô t Linh, ngi đã
truyn đt nhiu kinh nghim quý báu và to điu kin cho chúng em
hoàn thành tt chuyên đ thc tp tt nghip.
Em xin cm n thy  , ch Võ Ngc Yn Nhi, ch
Nguyn Th M Linh và các anh, ch trong phòng thí nghim đã luôn
ng h, giúp đ em trong lúc làm đ tài.
Bên cnh đó, tôi xin cm n các bn ca tôi, các bn trong nhóm
làm đ tài và các bn sinh viên hc vic phòng thí nghim Công ngh Vi
sinh đã luôn quan tâm, giúp đ tôi trong quá trình thc hin đ tài này.
Cui cùng con xin cm n Cha, M, cm n gia đình đã luôn bên
con, to mi điu kin tt nht đ con hoàn thành vic hc ca mình.
Em xin gi li chúc sc khe đn tt c ngi thy, ngi cô đáng
kính khoa Công ngh sinh hc, Trng i hc m thành ph H Chí
Minh, xin chúc thy cô ngày càng gt hái đc nhiu thành công.
Xin chân thành cm n.
Sinh viên thc hin
Nguyn Th Thùy Linh
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh i

MC LC
DANH MC VIT TT iv
DANH MC BNG v
DANHăMCăSă vi

DANH MC HÌNH vii
DANH MC BIUă viii
T VNă 1
PHN 1: TNG QUAN TÀI LIU 4
1.1 CÂY T VÀ BNHăTHÁNăTHăTRểNăCỂYăT 5
1.1.1 Tng quan v cây t 5
1.1.2 Bnhăthánăthătrênăcơyăt 6
1.2 VIăKHUNăNIăSINH 7
1.2.1 Sălc v vi khun ni sinh 8
1.2.2 Mt s hotătínhăkíchăthíchătngătrng cây trng ca vi khun
ni sinh 8
1.2.3 Tình hình nghiên cu th gii 13
1.2.4 Tình hình nghiên cuătrongănc 14
PHN 2: VT LIUăVẨăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 16
2.1 AăIM VÀ THI GIAN NGHIÊN CU 17
2.2 VT LIU 17
2.3 THIT B, DNG C,ăMÔIăTRNG 17
2.3.1 Thit b 17
2.3.2 Dng c 18
2.3.3 Môiătrng, hóa cht và thuc nhum 18
2.4 PHNGăPHÁPăTHệăNGHIM 19
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh ii

2.4.1 B trí thí nghim 19
2.4.2 Phngăpháp 20
2.5 PHNGăPHÁPăTHNG KÊ S LIU 42
PHN 3: KT QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN 43
3.1 KT QU PHÂN LP VI SINH VT NI SINH 44
3.1.1 Quanăsátăđi th 44

3.1.2 Quan sát vi th 47
3.2 PHÂN LP NM COLLECTOTRICHUM SP. GÂY BNH THÁN
THăTRểNăCỂYăT 49
3.2.1 Kt qu thu thp mu bnh 49
3.2.2 Kt qu phân lp nm bnh 50
3.2.3 Kt qu th nghim lây bnh nhân to 51
3.3 KT QU XÁCăNH KH NNGăC NHăNITăPHỂNăT 52
3.4 KT QU XÁCăNH KH NNGăHÒAăTANăLỂN 52
3.4.1 nh tính kh nngăhòaătanălơn 52
3.4.2 Kt qu đnhă lng hòa tan lân ca các chng vi khun th
nghim 53
3.5 KTăQUăXÁCăNHăKHăNNGăSINHăIAA 55
3.6 KT QU KHO SÁT KH NNGă KHÁNGă NM
COLLECTOTRICHUM SP. 57
3.7 KT QU NH DANH SINH HÓA CÁC CHNG MNH 60
3.8 KT QU TH KH NNGăTNGăTHệCHăGIA CÁC CHNG .
63
PHN 4: KT LUNăVẨă NGH 64
4.1 KT LUN 65
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh iii

4.2  NGH 65
TÀI LIU THAM KHO 66
PH LC 74


BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh iv

DANH MC VIT TT
C. capsici Colletotrichum capsici
C. nigrum Colletotrichum nigrum
IAA IndolAcetic Acid
MS Minimal Salt
NA Nutrent Agar
NB Nutrient Broth
PDA Potato Dextrose Agar
ppm pasts permilion
OD Optical Density
TSA Trypticase Soy Agar
TSB Trypticase Soy Broth

BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh v

DANH MC BNG
Bng 2. 1 Xây dngăđng chun phospho 26
Bng 2. 2 Xây dng đng chun IAA 29
Bng 3. 1 Kt qu quanăsátăđi th các chng vi khun ni sinh 44
Bng 3. 2 Kt qu quan sát vi th các chng vi khun ni sinh 47
Bng 3. 3 Kt qu đnhălng hòa tan lân ca các chng 53
Bng 3. 4 KtăquăđnhălngăsinhăIAAăcaăcácăchng 55
Bngă 3.5ă ng kính vòng c ch và phnă trmă c ch nm
Collectotrichum sp. ca vi khun 58
Bng 3.6 Kt qu đnh danh ca chng TL2 60
Bng 3.7 Kt qu đnh danh ca các chng TL5, TL11, TL19 61
Bng 4.1. Giá tr OD
600nm
caăđng chun phospho 87

Bng 4.2. Kt qu OD
600nm
xácăđnh phospho trong dch nuôi cy 87
Bng 4.3. Giá tr OD caăđthđng chun IAA 88
Bng 4.4. Kt quOD
530nm
xácăđnh IAA trong dch nuôi cy 89
Bng 4.5. Kt qu đoăđng kính vòng kháng nm và phnătrmăc ch nm
90

BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh vi

DANHăMCăS 
Săđ 2. 1 Quy trình thí nghim 19
Săđ 2.ă2ăQuyătrìnhăđnhălng phospho 27
Săđ 2.ă3ăQuyătrìnhăđnhălng IAA 30


BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh vii

DANH MC HÌNH
Hình 1.1 Cu trúc phân t ca IAA và tryptophan 12
Hình 3. 1 Phân lp vi khun niăsinhătrênăTSAă(A),ăvƠăđaămôiătrng TSA
đi chng cy dch ra cui cùng (B). 46
Hình 3.2 Hình nhăquanăsátăđi th mt s chng vi khun ni sinh trên môi
trng NA 47
Hình 3. 3 Hình nh quan sát vi th ca mt s chng vi khun ni sinh di
vt kính 100X 50

Hình 3.4 Mt s mu bnh thu thpăđc 51
Hình 3.5 Hình nhăquanăsátăđi th ca nm bnhătrênămôiătrng PDA 51
Hình 3.6 Bào t nm bnhăquanăsátădi kính hin vi 52
Hình 3.7 Triu chng bnh thán thătrênăqu tăđc gây bnh nhân to
51
Hình 3.8 Kh nngă phátă trin ca chng TL2 trênă môiă trngă vôă đm
Ashby 52
Hình 3.9 Kh nngăhòaătanălơnăca chng TL4 trênămôiătrng Pikovskaya
53
Hìnhă3.10ănhălng phospho tan trong dch nuôi cy 54
Hìnhă3.11ănhălng kh nngăsinhăIAAătrongădch nuôi cy 57
Hình 3.12 Kh nngăđi kháng nm Collectotrichum sp. ca chng TL5
58
Hình 3.13 Th kh nngăđi kháng gia các chng TL5 và TL11 63

BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh viii

DANH MC BIU 
Biuăđ 3.ă1ă th biu din nngăđ phospho tan dch nuôi cy các chng. .
54
Biuăđ 3.ă2ă th biu din nngăđ IAA trong dch nuôi cy các chng . 56
Biuăđ 3.3ă th biu din phnătrmăc ch nm (%) 59
Biuă đ 4.1.ă  th tngă quană gia mtă đ quang và nngă đ phospho
chun 88
Biuăđ 4.2.ă th tngăquan gia mtăđ quang và nngăđ IAA chun 90


BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 1

T VNă

BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 2

tăđcăxemălƠămtătrongănhngăcơyătrngăquanătrngănhtăăv̀ngănhită
đi,ăđcăsădngălƠmăgiaăvăphăbinătrongăbaănăhƠngăngƠyăăncătaăcngă
nhătrênătoƠnăthăgii.ăTheoătăchcăNôngălngăthăgiiă(FAO,ă2003),ădină
tích trngătătrênătoƠnăthăgiiălƠăkhongă1ă700ă000ăhaăđăsnăxutătăti,ăvƠă
khongă1ă800ă000ăhaăđăsnăxutătăkhô;ătngădinătíchă3ă729ă900ăhaăviătng
snălngă20ă000ă000ătnă[54].
Gnăđơy,ătătrăthƠnhămtămtăhƠngăćăgiáătrăkinhătăcaoăvìăngoƠiăsădngă
lƠmăgiaăvă tiăcònăđcăsădngătrongăcôngănghipăchăbinăthcăphmăvƠă
dcăliu.ăTrongăchuynăđiăcơyătrng,ătălƠăloiăcơyădătrngănhngăliăchoă
hiuăquăkinhătădoănhuăcuăcaoăcaăthătrngăniăđaăvƠăxutăkhuădoăđ́ădină
tíchătrngătăăncătaăđangăngƠyăcƠngăgiaătng.ăHinănayănhuăcuătiêuăthătă
đă phcă vă chă bină thcă phmă caă cácă thă trngă nh:ă Trungă Quc,ă Ơiă
Loan,ầărtălnănênăgiáătăđangăămcărtăcaoă[59].
NgƠyănay,ăcơyătăhuănhăđưăđcătrngăquanhănmănênăvicăchmăścăvƠă
qunălíădchăhiătrênăđiătngăcơyătrngănƠyăcngătrănênăphcătpăhn,ănhtălƠă
vƠoănhngăthiăđimăthiătităkhôngăthunăliălƠmănhăhngăkhôngănhăđnă
nngăsutăvƠăchtălngăt.ăCơyătăcnăphiăćăchăđădinhădngăthíchăhpăđă
phátătrinătt,ătngăcngăkhănngăchngăchuăviăcácăyuătăbtăliăcaăthiă
tităvƠădchăhi.ăBênăcnhăđ́,ăvicăqunălíădchăhiăcngălƠămtăvnăđăquană
trngăbiătrongăsutăthiăgianăsinhătrng,ăcơyătăbăhƠngăchcăđiătngăbnhă
hiătnăcông.ăTheo Isaac (1992), bnhădoănm,ăviăkhunăvƠăvirusălƠănhngăkh́ă

khnălnăchoăsnăxutăt.ăBnhăthánăthăgơyăraăbiăloƠi Colletotrichum sp., héo
xanhăviăkhunădoăPseudomonas solanacearum gơyăra,ăvƠăbnhăkhmăt do vi
rútăđmă(CVMV)ăhocăvirut khmădaăchută(CMV)ălƠănhngăloiăbnhăpháă
hoiănghiêmătrngănhtăcaătă[54].
Doăđ́ăđăvicătrngătăđtăktăquătt,ăngiănôngădơnăphiăćăchăđăchmă
śc,ădinhădngăhpălíăvƠăqunălíăttăcácăđiătngădchăhi.ăHinătiătrênăthă
trngăcngăđưăćămtăsăsnăphmăphơnăb́năvƠăthucăboăvăthcăvtăćăthă
d̀ngăchoăcơyăt.ăTuyănhiên,ăcácăsnăphmănƠyăthngăćăngunăgcăh́aăhcă
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 3

nênărtăđcăhiăviămôiătrngăvƠăngiănôngădơn.ăcăbit,ăđăđiuătrămtăsă
bnhă hiă dină tină nhanhă vƠoă thiă kìă choă tráiă ngiă nôngă dơnă thngă phună
thucăvƠoăsátăthiăgianăthuăhochănênăkhôngăđmăboăanătoƠnăvăsinh,ăgơyăđcă
hiăchoăngiătiêuăd̀ng.ă
MtătrongănhngăchinălcăquanătrngălƠăngădngăCôngănghăSinhăhcă
trongăsnăxutăphơnăb́năviăsinhăphcăvăchoănôngănghipăvƠăquaăđ́,ăhiăvngăsă
đemăliăchoăthăgiiămtăngunăthcăphmăanătoƠnăvƠăćăgiáătrăkinhătăcao.
Mtăsănghiênăcuăchoăthyărng,ăviăkhunăv̀ngărăvƠăviăkhunăniăsinh
phơnălpătărăcơyălúaăćăkhănngăthúcăđyătngătrngăbngăkhănngăcăđnhă
nitătădo,ăhòaătơnălơn,ăsinhăhormonăIAAầăvƠăcăchăcácăbnhătrênăcơyătrng
[3], [55], [56]. Bênăcnhăđ́,ăkimăsoátădchăbnhăbngăphngăphápăsinhăhcă
(kimăsoátăsinhăhc)ăđangădnătrăthƠnhăxuăhngăphăbinăvƠăđcăápădngă
rngă rưiătrongăNôngă nghipă ă nhiuăncătrênă thă giiă [16]. Trongăđ́,ăbină
phápăsădngăviăsinhăvtănhămtătácănhơnăkimăsoátăvƠăphòngăngaăbnhăhi
đangădnătrănênăphăbină[7],ăvìăhiuăquăr̃ărtămƠăńămangăli,ăcácăchngăviă
sinhăvtălaăchnăphiăćăhotătínhăđiăkhángăcao,ănăđnhătrongăthiăgianădƠiă
mƠăkhôngăgơyăhiăchoăđngăvt,ăthcăvtă[16].ăMtăsăviăsinhăvtăniăsinhăćă
hotătínhăsinhăhcătoăraăcácăchtăkhángăsinhăđiăkhángăviăcácăviăsinhăvtăgơyă
bnhăchoăcơyăchăcngăđưăđcănghiênăcuă[19].

Daătrênănhngăcăsăđ́,ăchúngătôiătinăhƠnhănghiênăcuăđătƠiăắ
            
Collectotrichum sp. gây  ”.
 
 Phơnălpăviăkhunăniăsinhăcơyăt.
 PhơnălpănmăCollectotrichumăsp.ă(gơyăbnhăthánăth)ăt mu t
bnhăthuăđc.
 SƠngălcăchngăviăkhunăćăkhănngăcăđnhăđm,ăhòaătanălân,
sinh IAA vàăkhángănmăCollectotrichum sp. gây bnh trên cây t.
 nh danh nhng chng vi khun có hot tính mnh.
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 4




PHNă1: TNG QUAN
TÀI LIU

BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 5

1.1 CÂY T VÀ BNHăTHÁNăTHăTRểNăCỂYăT
1.1.1 Tng quan v cây t
Cây t (Capsicum sp) thuc chi Capsicum, h cà (Solanaceae), có
ngun gc t Nam M, t mt loài t cay hoang diăđc thun hóa và trng 
châu Âu, nă cáchăđơyăhnă500ănm.ăCó hai nhóm t ph bin là t cay
(Capsicumfrutescens L.) và t ngt (Capsicum annuum L.). t ngtăđc trng
nhiu  châu Âu, châu M và mtăvƠiănc  chơuăÁ,ăđc s dngănhămt
loi rau xanh hocăd̀ngăđ ch bin. t ngtă đc trng  nc ta t cui

nhngănmă60ănhngăvi din tích rt nh. tăcayăđc trng ph bin  n
,ăchơuăPhiăvƠăcácănc nhităđi khác,ăđc s dng làm gia v. t cay là
cây có giá tr kinh t và trng ph binăhnăt ngt. Trong s các cây trng
thuc h cà (Solanaceae), cây t có tm quan trng th hai ch sau cà chua
[17].
Theo Bosland và Votava (2003) qu t có nhiu li th trong vic nu
nng. Trong qu t có cha nhiu cht hóa hc bao gm cht du d bayăhi,ă
du béo, capsaicinoit, carotenoit, vitamin, protein, cht si và các nguyên t
khoáng cht. Nhiu thành phn trong qu t có giá tr dinhădng quan trng,
làm gia v, m̀iă thmă vƠă mƠuă sc. Qu t giúp làm gim nhim x và
cholesterol, giàu vitamin A và C, nhiu khoáng kali, axit folic và vitamin E.
Trong qu tătiăcha nhiuăvitaminăCăhnăsoăvi qu thuc h cây có múi và
cha nhiuăvitaminăAăhnăsoăvi c cà rt. Hai nhóm cht hóa hc quan trng
trong t là capsaicinoit và carotenoit. Capsaicinoit là alkaloit to ra v cay cho
qu t. Mt s lng ln carotenoit cung cp giá tr dinhădng cao và màu sc
cho qu t [54].
t là cây mtănm, còn  dng hoang di (qu rt nh) có th sng và
cho qu liên tc trong nhiuănm.ătălƠăcơyăaănhit. Nhităđ thích hp cho s
sinhătrng và phát trin ca t là 25 ậ 28
o
C ban ngày và 18 ậ 20
o
Căbanăđêm.ă
Cây cn nhiu ánh sáng. Thiu ánh sáng nht là vào thiăđim ra hoa s làm
gim t l đu trái ca cây. tăcngăchuăđc hn.  thi k raăhoaăvƠăđu trái,
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 6

đ mă(đtăvƠăkhôngăkhí)ăđ́ngăvaiătròăquanătrng trong vic hình thành khi
lng và chtălng qu.ă măđt thpă(di 70%) qu hay b cong và v

qu không mn.ăTuyănhiên,ăđ măđt quá cao (trên 80%) s làm b r kém
phát trin, cây còi cc [17].
1.1.2 Bnh thán th trên cây t
 Phân b
Bnhărtăphăbinăănhiuăncătrênăthăgii,ăđcăbitălƠăcácăncăcó khí
huănhităđi.ăBnhăgơyăhiănngănătrênăhuăhtăcácăc̀ngătrngătăncăta, gây
thiăquătăhƠngălot.ăTălăbnhăănhngărungănhim bnhănngăćăthălnătiă
70% [9]. Côngătácăphòngătrăbnhăthánăthătiăcácăv̀ngătrngătăchaăthcăsă
mangăliăhiuăquădoănhngăhiuăbităvăbnhăthánăthăcaăngiătrngătăcònă
hnăch,ăvicăgieoătrngăcácăgingătăliênătcănhiuănmăđưătoăđiuăkinăthună
liăchoăbnhăb̀ngăphátămnhăgơyăkh́ăkhnăchoăvicăphòngătră[14].
 Triu chng
Bnhăćăthăhiăthơn,ălá,ăquăvƠăht,ănhngăhiăchăyuătrênăquăvƠoăgiaiă
đonăchín.ăTriuăchngăbnhătrênăláăbanăđuălƠăcácăđmătrònămƠuăxám,ăsauăđ́ă
lnădnă lênăthƠnhăcácăđmămƠuănơu,ăkhô,ăhìnhă trònăhocăbuădc.ăVtă bnhă
phátătrinălnălênăvƠăliênăktănhauălƠmăkhôăcháyămtămngăláălƠmăláăúaăvƠngăvƠă
rng.ăTriuăchngătrênătrái banăđuălƠămtăđmănh,ăhiăl̃m,ătătrên bămtă
văqu,ăsauă2-3ăngƠyăkíchăthcăvtăbnhăćăthălênătiă1cmăđngăkính.ăVtă
bnhăthngăćăhìnhăthoi,ăl̃m,ăphơnăranhăgiiăgiaămôăbnhălƠămtăđngămƠuă
đenăchyădcătheoăvtăbnh.ăTrênăbămtăvtăbnhăćănhngăchmănhălƠăđa
cƠnhăcaănmăbnh.ăCác vtăbnhăćăthăliênăktăviănhauălƠmăquăbăthi, vă
khôăćămƠuătrngăvƠngăbnă[9], [13].
 Nguyên nhân gây bnh
Bnhă doă haiă loiă nmă Colletotrichum nigrum Ell et Hals và
Colletotrichum capsici (Syd.)ă Butleră andă Bisbyă gơyă ra.ă Haiă loiă nmă trênă
thngăsongăsongăpháăhiălƠmăquătăbăthiănhanhăch́ng.ă
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 7

aăcƠnhăcaănmăC. nigrum ćăđngăkính tă120ăậ 280ăµmăćănhiuă

lôngăgaiăđenănhnăăđnh,ăkíchăthcă55ă- 190 x 6,5 - 65µm.ăBƠoătăphơnăsinhă
hình buădcăhocăhìnhătrăhaiăđuătròn,ăkhôngămƠu,ăđnăbƠo,ăkíchăthcă18ă-
25ăxă3ăµm.ăCƠnhăbƠoătăphơnăsinhăngnăhìnhăgyăkíchăthcă20ă- 50ăxă25ăµm.ăă
nmăC. capsici thìăđaăcƠnhăćăđngăkínhă70ăậ 100 µm có lông gai màu nâu
sm,ăđnhăćămƠuăhiănhtăćănhiuăngnăngangăvƠădƠiătiă150ăµm.ăBƠoătăphơnă
sinhăkhôngămƠu,ăđnăbƠo,ăhiăcongăhìnhăliălim,ăkíchăthcă17ă- 28 x 3 ậ 4
µmăćă gităduăbênătrong.ăBƠoă tăphơnăsinhăcaă haiăloiănmănƠyănyă mmă
trongăncăsauă4ăgi,ănhităđăthíchăhpăchoănmăgơyăbnhălƠă28 ậ 30
o
C.ăBnhă
phátătrinămnhătrongăđiuăkinănhităđăcao,ămăđăcao.ăBƠoătăphátătánănhă
gíăvƠănhăcônătr̀ng.
Bnhă gơyăthită hiă lnătrongă nhngănmămaă nhiu.ă ăncăta,ă bnhă
phátătrinămnhăvƠoăthángă5ă- 7ăkhiăcơyătăđangăăthiăkăthuăhochăqu.ăBnhă
cònă gơyă hiă vƠoă giaiă đonă sauă thuă hochă trongă quáă trìnhă boă qună vƠă vnă
chuyn.ăănhngărungăb́năđmănhiu,ămtăđătrngăcaoăthngăbnhănng.ă
Ging t chìa vôi Hu và sng bò nhim bnhănngăhnăcácăging ch thiên và
mt s ging Thái Lan nhp ni. Nm tn ti trên ht gingădi dng si nm
và bào t phơnăsinhăvƠătrênătƠnădăcơyăbnh. Bào t phân sinh có sc sng cao,
trongăđiu kin khô mcăd̀ătƠnădăb v̀iătrongăđt vn có th ny mm vào v
sau [9].
 Bin pháp phòng tr
Tiêu dit ngun bnh. Dn schătƠnădăcơyăbnh, chn ht ging khe,
sch bnh. X lý ht ging viănc nóng 52
o
C trong 2 gi hoc KMnO
4
0,1%
t 1 - 2 gi hoc vi các loi thuc tr nm.
Luân canh vi cây trng khác h. B trí mtăđ trng thích hp. Dit côn

trùng hi qu. Khi bnh xut hin có th phun mt vài loi thuc sau: Benlate
50WP 1 kg/ ha; Topsin M 70WP 0,4 ậ 0,6 kg/ ha; Score 250ND 0,5 lít/ ha [9].
1.2 VIăKHUNăNIăSINH
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 8

1.2.1 S lc v vi khun ni sinh
ViăkhunăniăsinhălƠăviăkhunăsngătrongămôăthc vtăđcătìmăthyăă
r,ăthơn,ălá,ăquăcaăthcăvt.ăV̀ngărălƠăniăxutăphátănhiuăviăkhunăniăsinhă
chuiăvƠoăr,ăthơn,ăláăđăsngăniăsinhăsauăkhiăxơmănhpăvƠoăcơyăchăćăthătpă
trungătiăvătríăxơmănhpăhocădiăchuynăđiăkhpăniătrongăcơyăđnăcácăhămchă
caăr,ăthơn,ălá,ăhoaă[58],ăchúngăkhôngăćăbiuăhinăraăbênăngoƠi,ăkhôngăgơyătácă
đngăxuăđnăthcăvtămƠăchúngăniăsinhăvƠăthúcăđyăsătngătrngăcaăthcă
vtă[36], [58].
ătăboăvămìnhătrcănhngătácăđngăcaămôiătrng,ăviăkhunăniă
sinhăthcăvtătoăthƠnhănhngăăviăkhun,ăxơmăchimăvƠăniăsinhătrênăđtăcơyă
nhngăviăkhunănƠyăthngăxơmăchimăvƠoăv̀ngăkhôngăgianăăgiaăcácătăbƠo,ă
vƠăchúngăćăthăđcăphơnălpătăttăcăcácăbăphnăcaăcơy,ăbao gmăcăhtă
gingă[46],ăviăkhunăniăsinhăthcăvtăđcătìmăthyătrongăhuăhtăăcácăloƠiă
thcăvt,ăgiaăchúngăhìnhăthƠnhămtălotăcácămiăquanăhăkhácănhauănhăcngă
sinhătngăh,ăcngăsinhădinhădng,ăhiăsinhầă
Viăkhunăniăsinhăthúcăđyăthcăvtătngătrng,ătngănngăsutăvƠăđ́ngă
vaiătròălƠămtătácănhơnăđiuăhòaăsinhăhc.ăViăkhunăniăsinhăsnăxutăhƠngălotă
cácăsnăphmătănhiênăćăliăchoăthcăvtăkỦăchămƠătaăćăthăngădngătrongăyă
hc,ănôngănghipăhayăcôngănghip.ăNgoƠiăraăńăcònăćătimănngăloiăbăcácă
chtăgơyăôănhimătrongăđtăbngăcáchătngăcngăkhănngăkhăđcătrênăthcă
vtăvƠălƠmăchoăđtătrănênămƠuămăthôngăquaăvicăhòaătanălơnăvƠăcăđnhăđm.ă
Thtăvy,ănhiuănghiênăcuăđưăchăraărngăviăkhunăniăsinhăćăkhănngăkimă
soátăđcămmăbnhătrênăthcăvt,ăăcônătr̀ngăvƠăcăătuynătr̀ng.ăTrongămtă
sătrngăhpăchúngăćăthăđyămnhătcăđănyămmăcaăht,ăthúcăđyă să

hìnhă thƠnhă cơyă conă trongă điuă kină btă li [26] vƠă nơngă caoă khă nngă tngă
trngăcaăthcăvtă[24].ăViăkhunăniăsinhăcònăćăthăngnăchnămmăbnhă
phátătrinăbngăcáchătngăhpăcácăchtăniăsinhătrungăgian,ăquaăđ́ăđătipătcă
tngăhpăcácăchtăchuynăh́aăvƠăcácăhpăchtăhuăcămi.
1.2.2 Mt s hot tính kích thích tng trng cây trng ca vi khun ni sinh
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 9

1.2.2.1 S c đnh nit phân t ca vi khun
 Quá trình c đnh nit phân t
Mt trong nhng quá trình vi sinh vt hcăćăỦănghaălnăđi vi nông
nghip là quá trình c đnhănităphơnăt.ămălƠădinhădng thit yuăđ cây
trngăsinhătrng và phát trin. Trong nông nghip,ănngăsut ca cây trng
đc cung cp ch yu bngăcáchăd̀ngăcácăphơnăđmăvôăcănhngăphơnănƠyă
thìăđtăđ và có hiăchoămôiătrng. Trong khong không khí trên miăhectaăđt
có ti 80.000 tnănitănhngă ngi, gia súc và cây trngă đu không có kh
nngăs dngăđcănită dng phân t này. Cây trngătrênătoƠnătráiăđt mi
nmăs dng khong 100-110 triu tnănit,ătrongăkhiăđ́ăphơnăđm hóa hc ca
tt c cácănc trên th gii ch b sung khong 30% s lngănităb lyăđi.ă
Mun phá v ba liên kt trong phân t nită(N=N)ăđ d to ra các loi phân
hóa hc, cn phi s dngăcácăđiu kin k thut rt phc tp (nhităđ cao, áp
sut cao, chtăxúcătácăđt tin). Theo tính toán, mun tng hp ra 1 tn NH
3
t
N
2
và H
2
cnănngălngătngăđngăvi nngălngăsinhăraădoăđt cháy ht 5
tnăthanăđá.ăTrongăkhiăđ́ăviăsinhăvt,ătrongăđ́ăćăviăkhunăđ́ngăvaiătròăch yu

trong quá trình to ra ngunăđm mà cây trng có th s dngăđc thông qua
quá trình c đnhăđm ca chúng. T các vin cnh v sinh thái và kinh t, s
c đnhăđm sinh hc do s liên kt gia vi khun vi cây trngălƠăđiu mong
đi thit yu, nhtălƠăđi vi các cây trng có giá tr kinh t quan trng [2],
[11], [12].
 C ch quá trình c đnh nit phân t
Trong quá trình c đnhăđm sinh hc, khâu then cht ca toàn b chu
trìnhăNitălƠăs kh liên kt ca N
2
thành NH
3
nh vào ngunănngălng ATP,
s hotăđng ca phc hp enzyme nitrogenase và enzyme hydrogenase. S c
đnhăđm ca vi khunăđc mô t quaăphngătrìnhăphn ng :
N
2
+ 8 H+ + 8 e- + 16 ATP => 2 NH
3
+ H
2
+ 16 ADP + 16 Pi
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 10

Amonia (NH
3
)ăđc to ra trong chu trình tip tc kt hp vi chui
cacbonăđ đng hóa thành nhngăacidăaminăđu tiên cung cp cho cây trng.
Trong không khí, N
2

 dng rt bn và s lng rt phong phú, chim 78,16%
theo th tích và 75,5% theo khiălng. Cây trngăcngănhăcácăloƠiăđng vt
vƠăngi không có kh nngăđng hóa trc tip ngun N
2
t do t không khí.
Quá trình c đnhăđm xy ra trong t bào vi khun và vi khunălamăđu ging
nhau là nh chúng có h thng gen nif (ni là ch vit tt ca nitrogen-nităvƠăfă
là fixing-c đnh)ă điu khin quá trình tng hp enzym nitrogenase.
Nitrogenase là h enzym xúc tác cho phn ng kh N
2
thành NH
3
.ăNhăvy, h
thngăgenănifăđc xem là h thngăgenăđiu khin cho quá trình c đnhăđm
sinh hc [2], [12].
Ngày nay nhiu nhà nghiên cu khoa hcăđưăchng minh NH
3
va là sn
phm ca quá trình c đnhănităphơnăt va là nhân t điu hoà hot tính ca
enzym nitrogenase. Khi NH
3
tíchă lyăđn mt nngăđ nhtăđnh thì nó làm
đìnhăch tc khc hotăđng ca nitrogenase. KiuăđiuăhoƠănhăvy giălƠăắă
iu hoà liên h ngc”.ăTuyănhiênăNH
3
khôngăthamăgiaăđiu hoà trc tip mà
thông qua mt protein khác là enzym glutamin synthetase.ăăKhiăămôiăătrng
có nhiu NH
3
thì enzym này b adenin hoá nên  trng thái bt hot.ăNgc

liămôiătrng vi nngăđ NH
3
thp hoc không có thì không b adenin hoá và
enzym s  dng hotăđng. Khi  trng thái hotăđng nó s hot hóa h gen
chu trách nhim tng hp nitrogenase [12].
1.2.2.2 Vi khun hòa tan lân
 Vai trò ca lân đi vi cây trng
Lân là mt trong nhng nguyên t đaălng cn thit cho cây trng sinh
trng và phát trin vì nó có thành phn ca protit to nên nhân t bào, cn cho
vic to ra các b phn mi cho cây, tham gia tng hpăaxítăamin.ăNhăvy lân
gi vai trò rt quan trng trongăđi sng ca t bƠo.ăKhiăcơyătngătrng, hình
thành nên nhiu t bào mi thì cn phi có thêm nucleo-protit và cây phi hút
thêm c đm ln lân. NuătrongăđtăćălơnămƠăkhôngăćăđmăcơyăcngăkhôngă
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 11

phát trinăđc. Nhìn chung, lân snăćătrongăđt cn cho s phát trin ca thc
vt rt thp ch khong 400-1200 mg/kg và hu ht  dng mà cây trng không
th hpăthuăđc [11], [12].
 C ch phân gii lân ca vi khun
Trongăđtăcngăćănhiu loài vi sinh vt có vai trò quan trng trong quá
trình chuyn hóa lân trong t nhiên t dng khó tiêu sang dng d tiêu qua quá
trình oxi hóa và kh hp chtăphosphate.ăLơnăkh́ătiêuăthng  trong các dng
khoángă nhă phosphateă canxi [(Ca
3
(PO
4
)
2
], apatit, phosphoric, phosphate st

(FePO
4
), phosphate nhôm (AlPO
4
),ầăviăsinhăvt có th chuyn hóa chúng sang
dng d tiêu. Vi khun phân gii phosphate (PSB) sng ph bin  vùng r có
th khc phc vnă đ trên bng cách tit ra các acid hu că vƠă enzymeă
phosphatase chuyn phosphate không tan thành phosphate hòa tan (ion
monobasicăvƠădibasic)ăđ cây trng có th s dng.ăng vtănăthc vt và
bin phospho huăcăthc vt thành phospho huăcăđng vt [43].
 Vi sinh vt hòa tan lân hu c
Vi sinh vt hòa tan lân huăcăch yu gm Bacillus và Pseudomonas.
ángăchúăỦălƠăB. megaterium var phosphatsum có kh nngăhòaătanălơnăhuăcă
cao,ăđng thi B. megaterium còn có kh nngăhìnhăthƠnhăbƠoăt nên sc sng
rt mnh. Phân giiă xácă đng vt, thc vt axít nucleic, nucleotid,
phospholipid, sn phm phân gii cui cùng là H
3
PO
4
. Quá trình phân gii cn
s tham gia ca nhiu nhóm VSV thuc các ging Bacillus và Pseudomonas.
Quá trình có th biu din tngăquátătheoăsăđ sau [12]:
NucleoproteinăăănucleinăăăaxítănucleicăăănucleotideăăăH
3
PO
4
.
LeucithinăăăGlyceroăphosphatăăăH
3
PO

4

Nhiu vi khună nhăBacillus megaterium, Bacillus mycoides, Bacillus
butyricus, Pseudomonas fluorescens có kh nngăphơnăgii Ca
3
(PO
4
)
2
và bt
apatit.
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 12

Căch quá trình phân gii Ca
3
(PO
4
)
2
có liên quan mt thităđn s sn
sinh axít trong quá trình sng ca VSV. Tác dng vi mt trong bn loi axít:
H
3
PO
4
, H
2
CO
3

, HNO
3
, H
2
SO
4
,ătrongăđ́ăH
2
CO
3
rt quan trng. Chính H
2
CO
3

đưălƠmăchoăCa3(PO4)2ăphơnăgii. Quá trình phân giiănhăsau [12].
Ca
3
(PO
4
)
2
+ 4 H
2
CO
3
+ H
2
OăăCa(HPO4)
2

.H
2
O + Ca(HCO
3
)
2

1.2.2.3 Vi khun sinh IAA
IAA (Indole-3-Acetic Acid) là mt hormon quan trngă đc sn xut
bi mt s PGPR, có rt nhiu nghiên cuăđưăchng minh rng khi cây trng
đc x lý vi IAA do PGPR sn xut s giaă tngă s phát trin. Vic  vi
khun Bacillus RC23, Paenibacillus polymyxa RC05, B. subtilis OSU142,
Bacillus RC03, Comamonas acidovorans RC41, B. Megaterium RC01, B.
simplex RC19 viătrƠăđưălƠmăgiaătngăt l r so viăđi chng do vi khun có
kh nngăsinhăIAA.ăMt nghiên cu khác cho thy Azospirillum không ch có
kh nngă c đnhă đm mà còn có kh nngă sn xut IAA. Các chng
Azospirillum đc nghiên cu cho thy rng sn phm IAA ph thuc vào môi
trng nuôi cy và tin cht tryptophan [43].


Hình 1.1 Cu trúc phân t ca IAA và tryptophan [60].
Theo Koga (1991), có 3 l trình tiêu biu nht cho s binăđi ca L-
tryptophanăthƠnhăIAAăvƠăđc mô t chi titănhăsau:
 L trình Indole-3-pyruvic acid:
Tryptophan indole-3-pyruvic acid  indole-3-acetaldehyde  IAA
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 13

 L trình Tryptamine:
Tryptophan  tryptamine  indol-3-acetaldehyde  IAA

 L trình indole-3-acetamic:
Tryptophan  indole-3-acetamide  IAA
Hu ht các vi khună ćă íchă nhă Rhizobium,ă Bradyrhizobium,ă vƠă
Azospirillum tng hpăIAAăquaăđng Indole-3-pyruvic acid. Mt vài vi khun
gây bnhănhăPseudomonas syringae, Agrobacterium tumefaciens, và Erwinia
herbicola tng hpăIAAătheoăđngindole-3-acetamide [43].
1.2.3 Tình hình nghiên cu th gii
MtănghiênăcuăcaăLodewyckxăvƠăcngăsă(2002) [41] nêuălênăphngă
phápăphơnălpăvƠămôătăđcăđimăviăkhunăniăsinhătăcácăloƠiăthcăvtăkhácă
nhau.ăDaătrênănnătngănghiênăcuăcaăHallmannăvƠăcngăsă(1997) [34] và
LodewyckxăvƠăcngăsă(2002) [41], Rosenblueth và Martinez-Romero (2006)
[48] đưăcôngăbămtădanhăsáchătoƠnădinăcaăviăkhunăniăsinhăđcăphơnălpă
tămtălotăcácăbăphnăcaăcơy.ăMtăsănghiênăcuăcaăSturzăvƠăMathesonă
(1996) [52],ăDuijffăvƠăcngăsă(1997) [27], Krishnamurthy và Gnanamanickam
(1997) [38] đưăchăraărngăviăkhunăniăsinhăćăkhănngăkimăsoátăđcămmă
bnhătrênăthcăvt,ănghiênăcuăcaăAzevedoăvƠăcngăsă(2000)ă[22] viăkhună
niăsinhăćăkhănngăkimăsoátăđcămmăbnhăăcônătr̀ngăvƠănghiênăcuăcaă
HallmannăvƠăcngăsă(1997,ă1998)ă[34], [35] cngăđưăchăraărngăviăkhunăniă
sinhăćăkhănngăkimăsoátăđcămmăbnhăcăătuynătr̀ng.ăNghiênăcuăcaă
Chanway (1997) [26] chăraătrongămtăsătrngăhpăchúngăćăthăđyămnhă
tcăđănyămmăcaăht,ăthúcăđyăsăhìnhăthƠnhăcơyăconătrongăđiuăkinăbtăliă
vƠănơngăcaoăkhănngătngătrngăcaăthcăvt.ăViăkhunăniăsinhăcònăćăthă
ngnă chnămmă bnhăphátătrină bngă cáchătngă hpăcácăchtă niă sinhătrungă
gian,ăquaăđ́ăđătipătcătngăhpăcácăchtăchuynăh́aăvƠăcácăhpăchtăhuăcă
mi.ăNghiênăcuăcaăStrobelăvƠăcngăsă(2004) [50] văcăchăsnăsinhăchtă
chuynăh́aămiătrongăsăđaădngăsinhăhcăcaăviăkhunăniăsinhăćăthăphátă
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 14

hinăcácăloiăthucămiăđăđiuătrăćăhiuăquăcácăbnhăăngi,ăthcăvtăvƠă

đngăvt.
Hin nay các nhà nghiên cu quan tâm nhiuăđn nhng loài vi khun
niăsinhăćăđc tính ttănhăviăkhun có kh nngăc đnhănitătrongăkhôngăkhí,ă
tng hp kích thích t auxin, giúp loi b các cht gây ô nhimămôiătrng,
tngăhƠmălng các chtăkhoáng,ătngăkh nngăkhángăbnh [47].
Mt s nghiên cu v vi khun ni sinh cây tăđưăđc thc hin trong
nhngănmăgnăđơy.ăNghiên cu ca Paul và cng s (2013) [45] v mt s
chng vi khun ni sinh cây t và hot tính kháng nm ca chúng trong phòng
thí nghim cho thy nhiu chng vi khun ni sinh phân lpăđc t cây t có
hot tính kháng nm,ă trongă đ́ă chiă nhiu nht là Pseudomonas, tipă đn là
Bacillus và Burkholderia và s đaădng ca các loài vi khunăkhácăđc phân
lpă vƠă xácă đnh, gm các chi Actinobacter, Arthrobacter, Enterobacter,
Escherichia, Kitasatospora, Pandoraea, Pantoea, Rhizobium, Ralstonia,
Paenibacillus và Serratia. Mt nghiên cu khác ca Allu và cng s (2014)
[21] đưăphơnălp,ăxácăđnhăcácăđc tính sinh hóa và PGP ca chng vi khun ni
sinh Pseudomonas aeruginosa đc phân lp t trái tăđ có hot tính kháng
nm bnhăthánăth.
1.2.4 Tình hình nghiên cu trong nc
ưăćănhiu nghiên cu v vi khun ni sinh trong các loài cây  Vit
NamănhăNguyn Th Thu Hà (2008) [5] đưăphơnălpăđc vi khun ni sinh
trong mt s loi c chnănuôi,ăCaoăNgcăip và NguynăThƠnhăDngă(2010)ă
phân lp vi khun ni sinh trong cây khóm trngătrênăđt phèn huyn Bn Lc,
tnh Long An và huynăVnhăThun, tnh Kiên Giang. Cao Ngcăip và cng
s phát hin vi khun niăsinhă trongă cơyălúaă m̀aăđc sn (Oryza sativa L.)
trng  đng bng sông Cu Long Nghiên cu caăLngăTh Hng Hip và
Cao Ngcăip (2011) [6], phân lp và nhn din vi khun ni sinh trong cây
Cúc Xuyên Chi. Nghiên cu ca Nguyn Th Ngc Bích, Cao Ngcă ip
(2009) [3] nhn din vi khun nt r ni sinh trong cây lúa bngăkăthut PCR-
BÁO CÁO KHÓA LUN TT NGHIP
SVTH: Nguyn Th Thùy Linh 15

ARDRA IGS. Tuy nhiên vnăchaăćănghiênăcu nào v vi khun ni sinh cây
tăđc thc hin.