TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T
NGUYN TH HOA
MSSV: 40662303
NH HNG CA S BIN NG
T GIÁ N HOT NG
THANH TOÁN XUT NHP KHU
TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM, CN SÀI GÒN
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH: KINH T
Thành ph H Chí Minh – Nm 2010
TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T
x
( y
NGUYN TH HOA
MSSV: 40662303
NH HNG CA S BIN NG
T GIÁ N HOT NG
THANH TOÁN XUT NHP KHU
TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM, CN SÀI GÒN
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH: KINH T
Chuyên ngành: Kinh t quc t
Lp: KI06KQ1
GVHD: TS. Nguyn Minh c
Thành ph H Chí Minh – Nm 2010
iv
DANH MC CÁC T VIT TT
NHT Ngân Hàng Trung ng
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
NHTM Ngân hàng thng mi
XNK Xut nhp khu
DSTTQT Doanh s Thanh toán quc t
DSTTXNK Doanh s Thanh toán xut nhp khu
BIDV – Sài Gòn Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam, Chi nhánh
Sài Gòn
L/C Letter of Credit – Tín dng chng t
TT Telegraphic transfer – Chuyn tin bng đin
v
DANH MC HÌNH V, TH, BNG BIU
Hình v:
Hình 1. ng cu ngoi t 9
Hình 2. ng cung ngoi t 10
Hình 3. S cân bng cung cu ngoi t 10
Hình 4. Tác đng ca lm phát lên t giá hi đoái 11
Hình 5. Tác đng ca BOP lên t giá hi đoái 12
Hình 6. Tác đng ca thu nhp lên t giá hi đoái 13
Hình 7. S cân bng trên th trng th gii và s thay đi khi lng giao dch
khi t giá bin đng 19
th:
Hình 2.1. Biu đ Doanh s TTQT, Doanh s TTXNK 29
Hình 2.2. Biu đ so sánh DS TTXNK tng nghip v 30
Hình 2.3. Doanh s TTXNK trung bình/tháng tng nghip v 32
Hình 2.4. Tng trng GDP, Xut khu, nhp khu ca Vit Nam 35
Hình 2.5. Doanh s TTXNK và t giá hi đoái t 1/2007 – 2/2010 36
Hình 2.6. Doanh s TTXNK theo tháng nm 2007 42
Hình 2.7. Doanh s TTXNK theo tháng nm 2008 44
Hình 2.8. Doanh s TTXNK theo tháng nm 2009 47
Hình 2.9. th so sánh t giá hi đoái thc t và d báo 50
Bng biu:
Bng 2.1. Kt qu hot đng kinh doanh BIDV – Sài Gòn nm 2009 27
Bng 2.2. So sánh tc đ tng trng doanh s TTXNK 2 tháng đu nm 2010
vi cùng kì nm 2009 33
Bàng 2.3. D báo t giá hi đoái USD/VND đn tháng 8/2010 49
vi
MC LC
PHN 1. M U 1
Lý do chn đ tài 1
Mc tiêu nghiên cu 2
Phng pháp nghiên cu 2
Phm vi nghiên cu 2
Ngun s liu, d liu 2
Kt cu bài báo cáo thc tp 3
PHN 2. NI DUNG NGHIÊN CU 5
CHNG 1. C S KHOA HC 5
C S LÝ LUN 5
1.1. Nhng vn đ chung v t giá hi đoái 5
1.1.1. Khái nim t giá hi đoái 5
1.1.2. Phân loi t giá hi đoái 6
1.1.3. S hình thành và nhng yu t tác đng lên t giá 9
1.2. Khái quát chung v Thanh toán quc t 15
1.2.1. Khái nim 15
1.2.2. Vai trò hot đng TTQT ca các NHTM 15
1.3. Mi quan h gia t giá hi đoái vi hot đng TTQT 17
C S KHOA HC 20
CHNG 2. PHÂN TÍCH THC TRNG HOT NG TTQT TI
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM,
CHI NHÁNH SÀI GÒN 23
2.1. Gii thiu chung v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 23
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 23
vii
2.1.2. Gii thiu v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam, chi nhánh
Sài Gòn 25
2.1.3. Kt qu hot đng kinh doanh BIDV – Sài Gòn nm 2009 27
2.2. Hot đng TTQT ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam,
chi nhánh Sài Gòn 28
2.2.1. Tình hình hot đng TTQT ti Ngân hàng u t và Phát trin
Vit Nam, chi nhánh Sài Gòn 28
2.2.2. Phân tích hot đng TTXNK trong s bin đng t giá hi đoái 34
CHNG 3. GII PHÁP 51
3.1. Nâng cao hiu qu hot đng TTXNK 51
3.2. Qun lý ri ro t giá 52
PHN 3. KIN NGH VÀ KT LUN 54
Kin ngh 54
Kt lun 55
Ph lc 1. Doanh s TTQT, TTXNK và T giá 57
Ph lc 2. Doanh s TTXNK tng nghip v 58
Ph lc 3. GDP, Xut khu, Nhp khu ca Vit Nam 59
Ph lc 4. Kt qu chy mô hình trên Eviews 60
Ph lc 5. Giá tr d báo 62
Tài liu tham kho 66
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 1
PHN 1. M U
¬ LÝ DO CHN TÀI:
Trong xu th toàn cu hóa, quc t hóa, hot đng kinh t quc t ngày
càng phát trin mnh m và gi mt v trí quan trng đi vi s phát trin ca mt
đt nc, đc bit vi mt quc gia đang phát trin nh Vit Nam – đang trong
giai đon công nghip hóa hin đi hóa đt nc – cn rt nhiu ngun lc, đc
bit là ngun vn do ngun vn trong nc không đáp ng đ nhu cu. Hot đng
kinh t quc t ca Vit Nam hin nay ch yu vn là hot đng ngoi thng, đi
lin vi nó là mt lot các dch v h tr ca các Ngân hàng thng mi, quan
trng nht vn là hot đng thanh toán quc t. Thanh toán quc t đóng vai trò là
cht xúc tác cho s phát trin ca thng mi quc t, chính vì vy mà hot đng
này không ngng đc phát trin và m rng cùng vi đà phát trin ca thng
mi quc t. Do tham gia vào nhiu lnh vc ngành ngh, quan h vi nhiu đi
tng kinh t nhng quc gia khác nhau nên hot đng thanh toán quc t chu
nh hng mnh m bi các yu t môi trng kinh t ca các quc gia thc hin
giao thng và môi trng kinh t toàn cu. Trong hot đng thanh toán quc t
luôn luôn có s chuyn đi gia đng tin này sang đng tin khác, vì vy t giá
hi đoái luôn là mi quan tâm hàng đu ca nhng đi tng tham gia. Khi t giá
hi đoái bin đng nó lp tc nh hng đn hot đng ngoi thng, đn hot
đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip và t đó nh hng đn hot đng
thanh toán quc t nói chung và thanh toán xut nhp khu nói riêng ca các Ngân
hàng. Chính vì vai trò quan trng ca hot đng TTXNK đi vi hot đng kinh t
và tính bt n ca t giá hi đoái hin nay mà em đã chn đ tài “nh hng ca
s bin đng t giá hi đoái đn hot đng Thanh toán xut nhp khu ti
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam, Chi nhánh Sài Gòn” đ phân tích
mi liên h gia t giá hi đoái vi hot đng thanh toán xut nhp khu. so
sánh gia lý thuyt và thc tin mi liên h y, em đã chn mu nghiên cu là
Ngân hàng đu t và Phát trin Vit Nam, chi nhánh Sài Gòn– mt ngân hàng
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 2
quc doanh luôn gi v trí quan trng trong h thng ngân hàng thng mi Vit
Nam.
¬
MC TIÊU NGHIÊN CU:
Bài bit s đi tr li cho các câu hi sau:
• T giá hi đoái bin đng do nhng nguyên nhân nào?
• Mi liên h gia t giá hi đoái vi hot đng thanh toán xut nhp khu?
• T giá hi đoái bin đng nh hng nh th nào đn hot đng thanh toán
xut nhp khu ti ngân hàng?
• Nhng gii pháp đ ki
m soát tác đng tiêu cc ca bin đng t giá đi
vi hot đng TTXNK, thanh toán quc t?
¬
PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
Trong phm vi nghiên cu ca mt bài báo cáo thc tp, bài vit ch s
dng nhng phng pháp: Mô t, Thng kê. Phân tích, So sánh đ rút ra nhn xét
v mi quan h gia t giá, bin đng t giá đn hot đng thanh toán XNK.
Bài vit còn s dng mô hình hi quy tuyn tính đ phân tích s bin đng
doanh thu trong điu kin bin đng t giá bng công c phân tích kinh t lng –
phn mm Eviews.
¬ PHM VI NGHIÊN CU:
Do gii hn v thi gian nên bài vit s đi phân tích tình hình hot đng
thanh toán quc t, TTXNK trong thi gian t 1/2007 đn tháng 12/2009.
Phm vi nghiên cu là hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng u t
và Phát trin Vit Nam, chi nhánh Sài Gòn, phân tích trong s bin đng t giá hi
đoái tng giai đon.
¬ NGUN S LIU, D LIU:
Ngun s liu thng kê ti Ngân hàng: doanh s hot đng thanh toán quc
t, doanh s TTXNK qua các nm, thng kê t giá hi đoái qua các nm tng
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 3
ng. làm c s cho vic phân tích hot đng thanh toán XNK trong điu kin
bin đng t giá hi đoái.
Ngun s liu th cp: t trng xut nhp khu trong GDP, thu thp t
Internet, tp chí, báo…
Các sách chuyên ngành Kinh t quc t, tài chính quc t, thanh toán quc
t…
¬ KT CU BÀI KHÓA LUN TT NGHIP:
Bài khóa lun gm có các phn sau:
Phn 1. M đu
• Lý do chn đ tài
• Mc tiêu nghiên cu
• Phng pháp nghiên cu
• Phm vi nghiên cu
• Ngun s liu, d liu
• Kt cu d kin bài báo cáo thc tp
Phn 2. Ni dung nghiên cu
Chng 1. C s khoa hc
C s lý lun:
Các c s lý lun v
t giá hi đoái
Lý thuyt v thanh toán quc t và vai trò ca thanh toán quc t
S liên h gia t giá hi đoái vi hot đng thanh toan quc t ca
ngân hàng.
C s khoa hc:
Trình bày tóm tt các bài nghiên cu thc tin có ni dung liên quan
mt phn đn ni dung bài khóa lun.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 4
Chng 2. Phân tích thc trng hot đng thanh toán quc t ti ngân
hàng
2.1. Gii thiu v Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam: lch s
hình thành, khái quát v chi nhánh.
2.2. Hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng u t và Phát trin
Vit Nam
2.2.1. Tình hình hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam, chi nhánh Sài Gòn.
2.2.2. Thc trng bin đng t giá đn hot đng Thanh toán quc t
ti Ngân hàng. Phân tích s liu, da trên c s lý thuyt đ rút ra nhn xét
Chng 3. Các gii pháp.
Phn 3. Kin ngh và kt lun.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 5
PHN 2. NI DUNG NGHIÊN CU
CHNG 1. C S KHOA HC
C S LÝ LUN
1.1. Vn đ chung v t giá hi đoái:
1.1.1. Khái nim t giá hi đoái:
T giá hi đoái phát sinh t nhu cu trao đi hàng hóa, đu t gia các quc
gia trên th gii vi nhau, đc gii thích bi mt hin tng đn gin là hàng hoá
không có biên gii quc gia trong khi tin ch đc chp nhn trên lãnh th quc
gia phát hành ra nó. Do hu ht các quc gia đu có đng tin riêng nên khi thc
hin mua bán vi nhau nht thit làm ny sinh nhu cu chuyn đi t đng tin
nc này sang đng tin nc khác. ng tin mi nc chu nh hng ca
nhiu nhân t khác nhau nên có sc mua khác nhau, khi thc hin chuyn đi gia
đng tin nc này sang đng tin nc khác ngi ta thng quy đnh mt t l
đ làm c s cho vic chuyn đi, t l đó đc gi là t giá hi đoái. Nh vy:
T giá hi đoái là h s quy đi ca mt đng tin nc này sang đng
tin nc khác. Nói cách khác, t giá là giá c ca mt đn v tin t nc này
đc biu hin bng khi lng các đn v tin t nc ngoài. (S ình Thành,
V Th Minh Hng, 2006, tr.410)
Ví d: USD/VND = 19.100, trong ví d này giá ca USD đc biu th
thông qua VND là 1 dollar M có giá 19.100 đng
Nh vy, khi công b t giá th hin giá c ca mt đng tin này bng
mt đng tin khác s luôn công b mt cp đng tin. Mt đng tin đóng vai trò
đng tin yt giá, còn đng kia đóng vai trò đng tin đnh giá.
ng tin yt giá (Commodity currency) là đng tin có s đn v
c đnh
và bng 1 đn v, đóng vai trò là hàng hóa.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 6
ng tin đnh giá (Term currency) là đng tin có s đn v thay đi, ph
thuc vào quan h cung cu trên th trng, đóng vai trò là tin t.
ví d trên đng tin yt giá là USD, đng tin đnh giá là VND.
1.1.2. Phân loi t giá hi đoái:
Tùy tng cách tip cn mà ngi ta phân loi t giá hi đoái thành nhng t
giá khác nhau, phù hp vi ni dung nghiên cu:
¬ Cn c vào c ch qun lý t giá:
T giá chính thc (Official Rate): t giá do Ngân hàng Trung ng
(NHT) công b, phn ánh chính thc giá tr đi ngoi ca đng ni t. T giá
này đc áp dng đ tính thu xut nhp khu nên có tác đng mnh m đn hot
đng ngoi thng. Ngoài ra, t giá chính thc còn là c s đ hình thành nên t
giá giao dch trên th trng và các hot đng khác liên quan đn t giá chính thc
nh hot đng thng kê, kinh doanh Vit Nam hin nay t giá chính thc là t
giá giao dch bình quân trên th trng ngoi t liên ngân hàng, là c s đ các
Ngân hàng thng mi xác đnh t giá kinh doanh trong biên đ cho phép (t giá
giao dch th trng = t giá chính thc*(1+/- biên đ X%)).
T giá th trng (Market Rate): t giá hình thành theo quan h cung cu
trên th trng, thông qua các giao dch c th ca các thành viên trên th trng,
thng xuyên bin đng.
T giá c đnh (Fixed Rate): t giá do NHT công b, đc c đnh trong
mt biên đ dao đng hp. Do áp lc th trng, cung cu ngoi t luôn thay đi
dn đn vic NHT phi thng xuyên can thip vào th trng ngoi hi đ duy
trì t giá c đnh, chính điu này làm d tr ngoi hi quc gia thay đi.
T giá th
ni hoàn toàn (Freely Floating Rate): t giá hình thành hoàn
toàn theo quan h cung cu trên th trng, NHT không h can thip vào.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 7
T giá th ni có điu tit (Managed Floating Rate): t giá đc th ni
nhng khi cn thit NHT s can thip đ t giá bin đng theo hng có li cho
nn kinh t.
¬
Cn c nghip v kinh doanh ngoi hi:
T giá mua (Bid Rate): t giá mà Ngân hàng yt giá sn sàng mua vào
đng tin yt giá
T giá bán (Offer Rate): t giá mà Ngân hàng yt giá sn sàng bán ra đng
tin yt giá.
ây là nhng t giá đc niêm yt ti các Ngân hàng thng mi. T giá
mua vào lúc nào cng thp hn t giá bán ra, phn chênh lch gia giá mua vào và
bán ra là li nhun kinh doanh ngoi hi ca Ngân hàng.
¬
Cn c vào phng din thanh toán quc t:
T giá tin mt (Bank Note Rate): t giá áp dng cho ngoi t tin mt, séc
du lch, th tín dng.
T giá chuyn khon (Transfer Rate): t giá áp dng cho các giao dch,
mua bán ngoi t là các khon tin gi ti ngân hàng hoc thanh toán qua ngân
hàng.
Thông thng t giá mua tin mt thp hn và t giá bán tin mt cao hn
so vi t giá chuyn khon.
¬
Cn c thi đim mua bán ngoi hi:
T giá m ca (Opening Rate) và t giá đóng ca (Closing Rate): là t giá
áp dng cho hp đng giao dch đu tiên và cui cùng trong ngày. T giá đóng ca
hôm nay không nht thi
t là t giá m ca ngày hôm sau.
T giá giao ngay (Spot Rate): t giá đc tha thun hôm nay nhng vic
thanh toán đc thc hin trong 2 ngày làm vic tip theo.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 8
T giá k hn (Forward Rate): t giá đc tha thun ngày hôm nay
nhng vic thanh toán đc thc hin sau đó t 3 ngày làm vic tr lên, nói cách
khác, vic thc hin thanh toán đc thc hin trong tng lai.
¬
Cn c mi quan h gia t giá vi lm phát:
T giá danh ngha (Normal Rate): là t giá giao dch, mua bán gia các
đng tin trên th trng ngoi hi. Cha phn ánh tng quan sc mua hàng hóa
và dch v gia 2 đng tin.
Giá hàng hóa thng đc kí hiu là P (Price), t giá đc kí hiu là E
(Exchange), c hai đu biu hin giá nên v bn cht chúng không khác nhau, ch
khác mt điu P là giá c hàng hóa thông thng, còn E là giá c hàng hóa đc bit
là ngoi t. Trên th trng công b USD/VND = 19.100, nh vy 1 USD có giá là
19.100 VND, đây là t giá danh ngha vì nó cha đ cp đn tng quan sc mua
gia USD và VND, cha bit 1 USD mua đc bao nhiêu hàng hóa M và
19.100 VND mua đc bao nhiêu hàng hóa Vit Nam.
Vi mi quc gia, khi t giá danh ngha thay đi không đng ngha vi vic
sc cnh tranh thng mi quc t ca nc đó thay đi, đ đo lng sc cnh
tranh thng mi quc t ngi ta s dng t giá thc.
T giá thc (Real Rate): là t giá danh ngha đã đc điu ch
nh bi t l
lm phát gia trong nc vi nc ngoài, t giá phn ánh mi tng quan v sc
mua gia 2 đng tin.
Gi
E
R
là t giá thc
E là t giá danh ngha
P* mc giá c nc ngoài tính bng ngoi t
P mc giá c trong nc bng ni t (VND)
T giá thc đc tính theo công thc:
P
P
EE
R
*
.=
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 9
Theo công thc trên thì t giá thc không phi là t giá đích thc mà là
dng ch s, t s ca công thc biu th giá hàng hóa nc ngoài quy thành ni t,
v bn cht t giá thc th hin s so sánh mc giá hàng hóa trong nc và nc
ngoài khi c hai cùng tính bng ni t.
Trong điu kin các nhân t khác không đi, t giá danh ngha tng làm cho
t giá thc tng, ngh
a là do giá hàng hóa không co giãn trong ngn hn nên khi
phá giá ni t s giúp ci thin sc cnh tranh thng mi quc t.
1.1.3. S hình thành và nhng yu t tác đng đn t giá:
¬
S hình thành t giá theo quan h cung cu:
T giá hi đoái cao hay thp đc quyt đnh bi các lc lng th trng,
cung và cu ngoi t. Cung ngoi t là lng ngoi t mà th
trng mun bán ra
đ thu v ni t. Cu ngoi t là lng ngoi t mà th trng mun mua vào bng
các đng ni t. Giá c ngoi t – t giá hi đoái – cng đc xác đnh theo quy
lut cung cu nh đi vi các hàng hoá thông thng.
ng cu ngoi t:
Gi s ngoi t s dng là USD. ng cu v mt ngo
i t là mt đng
cu phái sinh, do bn thân USD
không có giá tr ni ti mà thông qua
USD có th mua hàng hóa, dch v
nc ngoài. ng vi mi mc t giá
USD/VND khác nhau có các lng
cu USD khác nhau.
Khi USD tng giá t 16000
VND lên 19000 VND thì lng cu
USD gim t Q
2
xung Q
1
. Giá tng
làm cho lng cu gim nên đng
cu USD cng nh đng cu hàng
D
19000
17000
Q
16000
E
Q2Q1
Hình1
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 10
hóa thông thng có chiu nghiêng xung t trái sang phi.
ng cung ngoi t:
Thc cht cung USD chính là cu
VND, phát sinh khi nhng ngi nc
ngoài có nhu cu mua hàng hóa ca Vit
Nam
Khi USD lên giá, điu này đng
ngha vi vic hàng hóa xut khu ca
Vit Nam tr nên r hn đi vi ngi
nc ngoài. Nh vy, cu VND tng lên
trên th trng ngoi hi, cung USD
cng tng đ tha mãn nhu cu VND.
Khi t giá USD/VND tng t 16000 đn
19000 thì cung USD tng t Q
1
lên Q
2
, giá tng làm cho lng tng, điu này gii
thích cho vic đng cung USD có đ nghiêng di lên t trái qua phi.
S hình thành t giá cân bng theo quan h cung cu:
im giao nhau ca đng
cung ngoi t (S) vi đng cu ngoi
t (D) xác đnh t giá cân bng trên
th trng ngoi hi. Ti đim giao
nhau cung ngoi t bng cu ngoi t
và bng Q*, t giá cân bng là 1USD
= 17000VND.
Khi cung ngoi t ln hn cu
ngoi t s làm cho giá ngoi t gim,
tc t giá hi đoái gim (t 19000
xung 17000). Vì khi cung ngoi t
Hình2
Q2
S
19000
17000
Q
16000
E
Q1
S
19000
17000
Q
16000
E
D
Q*
Hình3
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 11
ln hn cu ngoi t, lng ngoi t mà th trng cn bán ra nhiu hn lng
ngoi t cn mua vào, khi đó có mt s ngi không bán đc s sn sàng bán vi
mc giá thp hn và làm cho giá ngoi t trên th trng gim Ngc li, khi cu
ngoi t ln hn cung ngoi t giá ngoi t s tng, tc t giá hi đoái tng (t
16000 lên 17000), khi cu ln hn cung, mt s ngi không mua đc ngoi t
sn sàng tr giá cao hn và gây sc ép làm giá ngoi t trên th trng tng. v
trí cung ngoi t bng cu ngoi t xác đnh trng thái cân bng, không có áp lc
làm cho t giá thay đi.
Nhng có th thy, t giá hi đoái trên th trng luôn thay đi, có rt nhiu
nhân t tác đng gây ra s bin đng ca t giá hi đoái vi nhng mc đ và c
ch khác nhau.
¬
Nhng nhân t tác đng lên t giá hi đoái:
T giá hi đoái b chi phi đng thi bi nhiu yu t vi mc đ mnh yu
khác nhau ca tng nhân t, tu vào thi gian và hoàn cnh nht đnh. Các nhân t
không tách ri mà tác đng tng hp, tng cng hay át ch ln nhau đn t giá
hi đoái làm cho t giá hi đoái luôn bin đng không ngng. Tuy nhiên đ
nghiên cu tng s tác đng ca tng
nhân t lên t giá hi đoái thì ta xét
trong điu kin ch nhân t đang xét
thay đi còn các nhân t khác đc gi
nguyên.
Lm phát: khi lm phát gia tng
trong mt quc gia, thì nó s làm cho
sc mua ca đng tin nc đó gim
đi. Theo thuyt PPP
1
thì đng tin ca
nc có lm phát cao s gim giá so
1
The Purchasing Power Parity: hc thuyt ngang giá sc mua
S
19000
17000
Q
16000
E
D
Q*
Hình4
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 12
vi đng tin ca nc có mc lm phát thp hn.
Lm phát tng làm cho giá c hàng hóa tng, điu này nh hng đn trao
đi hàng hóa, tc là s nh hng đn hot đng ngoi thng, làm nh hng đn
cung cu ngoi t và làm bin đng t giá hi đoái.
Ví d: Vit Nam xy ra lm phát, giá c hàng hoá ca Vit Nam tng lên,
ngi dân có khuynh hng s dng hàng hóa ca M (trong điu kin t giá hi
đoái không đi), điu này làm tng nhu cu nhp khu hàng hóa ca M, tc là
cu v USD tng (làm đng cu USD dch chuyn sang phi). Ngi dân M s
không mua hàng hóa ca Vit Nam na do hàng hóa ca Vit Nam đt hn (cung
USD s dch chuyn sang trái), làm cho t giá hi đoái USD/VND tng lên (tc
VND gim giá, cn nhiu VND hn đ mua 1 USD) (hình 4). Và ngc li, khi t
l lm phát M tng và tng cao hn lm phát Vit Nam thì s làm cho đng
VND lên giá (t giá USD/VND gim xung, cn ít VND hn đ mua 1 USD).
Trong trng hp các quc gia đu có lm phát thì nhng tác đng trên s
ph thuc vào t l lm phát tng đi gia các quc gia. Quc gia nào có t l
lm phát cao hn, đng ni t quc gia đó s mt giá mt cách tng đi và t giá
hi đoái tng.
Cán cân thanh toán: Trong
cán cân thanh toán thì cán cân thng
mi
1
là nh hng đn t giá hi đoái
rõ ràng nht. Mt nn kinh t khi xut
khu hàng hoá và dch v s thu v
ngoi t. tip tc công vic kinh
doanh, các nhà xut khu phi bán
ngoi t ly ni t đ mua hàng hoá
dch v trong nc tip tc xut khu
1
Cán cân thng mi ca mt nc là chênh lch gia kim ngch xut khu và kim ngch nhp khu
S
19000
17000
Q
16000
E
D
Q*
Hình5
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 13
ra nc ngoài. Trên th trng cung ngoi t s tng, làm t giá hi đoái gim.
Ngc li, khi nhp khu hàng hoá dch v, các nhà nhp khu cn ngoi t đ
thanh toán cho đi tác s đi mua ngoi t trên th trng, làm cu ngoi t tng, t
giá hi đoái tng. Tác đng ca hai hin tng trên là ngc chiu trong vic hình
thành t giá hi đoái. T giá hi đoái cui cùng s tng hay gim ph thuc vào
mc đ tác đng mnh yu ca các nhân t, đó chính là cán cân thng mi. Nu
mt nc thng d thng mi, cung ngoi t ln hn cu ngoi t, t giá hi đoái
s gim, đng ni t lên giá. Khi thâm ht thng mi, t giá hi đoái s tng,
đng ni t gim giá.
Lãi sut: Lãi sut có tác đng rt ln đn t giá hi đoái. Khi nói đn lãi
sut ngi ta thng phân bit lãi sut thc và lãi sut tng đi:
Lãi sut tng đi = lãi sut thc + t l lm phát
Khi lãi sut tng đi ca mt quc gia tng lên thì giá tr đng tin quc
gia đó có xu hng tng lên và ngc li, khi lãi sut tng đi ca mt quc gia
gim xung thì giá tr đng tin quc gia có có xu hng gim. Tác đng ca lãi
sut trái ngc vi tác đng ca lm phát, khi lm phát ca mt quc gia tng lên
nó làm giá tr đng tin quc gia đó
gim xung.
Nu lãi sut trong nc cao
hn lãi sut ngoi t, điu này thu
hút nhng dòng vn quc t đ vào
trong nc hoc s làm gia tng vic
chuyn đi ngoi t trong nc
thành ni t đ đc hng lãi sut
cao. iu này làm cung ngoi t th
trng trong nc tng lên, làm
đng ngoi t có xu hng gim giá
S
19000
17000
Q
16000
E
D
Q*
Hình6
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 14
hay đng ni t lên giá (t giá hi đoái gim). Ngc li, nu lãi sut trong nc
thp hn lãi sut ngoi t thì s làm cho đng ngoi t lên giá và đng ni t gim
giá (t giá hi đoái tng).
Thu nhp: Gi đnh rng thu nhp ca dân Vit Nam tng đáng k trong
khi thu nhp ca M vn không thay đi. iu này làm cho đng cu đng USD
s dch chuyn sang phi phn nh mt s gia tng trong thu nhp ca Vit Nam
và vì th làm tng nhu cu v hàng hóa M ca ngi Vit Nam. Còn đng cung
đng USD vn không thay đi. Vì th t giá cân bng ca đng USD tng lên nh
trong minh ha hình 6.
S kim soát ca Chính ph: Nh là các rào cn ngoi hi, rào cn ngoi
thng, điu chnh trên th
trng ngoi hi.
Khi chính ph thc hin thay đi các
chính sách kinh t v mô và làm nh hng đn các ch s v tc đ tng trng
kinh t, lm phát, bi chi ngân sách…tt c đu gây nh hng đn t giá hi đoái.
u c: tình trng đu c ngoi t làm thay đi t giá trong tng lai. Vì
d các nhà đu c, da vào các kì vng h d đoán USD trong tng lai s tng
giá thì ngay ngày hôm nay h s mua USD vào đ đn thi đim d đoán trong
tng lai (chng hn 2 tháng) s bán ra. Thì điu này s làm cho t giá ti thi
đim này (thi đim mua vào) tng lên và 2 tháng sau t giá s gim xung. Nh
vy, khi ngi ta d đoán đng tin A gim giá so vi đng tin B thì hin ti
ngi ta s đi vay A chuyn đi ra B theo kì hn d đoán t giá thay đi, đn kì
hn h li chuyn đi t B qua A đ thanh toán cho đng tin A.
Kì vng: Nhân t cui cùng và cng là nhân t quan trng nht tác đng
đn t giá hi đoái đó là tâm lý s đông. Ngi dân, các nhà đu c, các ngân
hàng và các t chc kinh doanh ngoi t là các tác nhân trc tip giao dch trên th
trng ngoi hi. Hot đng mua bán ca h to nên cung cu ngoi t trên th
trng. Các hot đng đó li b chi phi bi yu t tâm lý, các tin đn cng nh
các k vng vào tng lai. iu này gii thích ti sao, giá ngoi t hin ti li phn
ánh các k vng ca dân chúng trong tng lai. Nu mi ngòi k vng rng t
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 15
giá hi đoái s tng trong tng lai, mi ngi đ xô đi mua ngoi t thì t giá s
tng ngay trong hin ti; Mt khác, giá ngoi t rt nhy cm vi thông tin cng
nh các chính sách ca chính ph. Nu có tin đn rng Chính ph s h tr xut
khu, hn ch nhp khu đ gim thâm ht thng mi, mi ngi s đng lot
bán ngoi t và t giá hi đoái s gim nhanh chóng.
1.2. Khái quát chung v Thanh toán quc t
1.2.1. Khái nim:
Thanh toán quc t là nghip v ngân hàng quc t đc hình thành và phát
trin trên c s hot đng ngoi thng và các quan h trao đi quc t. Nghip v
này đòi hi trình đ chuyên môn cao, ng dng công ngh tiên tin đ to s kt
ni hài hòa gia ngân hàng trong nc vi ngân hàng trên th gii.
Vic thanh toán qua ngân hàng gn lin vi vic gia tng s dng đ
ng tin
các nc đ chi tr ln nhau, vì vy mà thanh toán quc t đã tr thành mt b
phn không th thiu trong hot đng kinh t.
Nh vy: Thanh toán quc t (International settlement) là quá trình
thc hin các khon thu chi tin t quc t thông qua h thng ngân hàng
trên th gii nhm phc v cho các mi quan h trao đi quc t phát sinh
gia các nc vi nhau. (Trm Th Xuân Hng 2008)
Thanh toán xut nhp khu là mt b phn ca thanh toán quc t và có
mi quan h hu c vi hot đng ngoi thng gia các quc gia. Kinh doanh
XNK phát trin thì thanh toán XNK mi phát trin.
1.2.2. Vai trò hot đng thanh toán quc t ca các NHTM:
Trong thanh toán quc t, ngân hàng đóng vai trò trung gian thanh toán
giúp cho quá trình thanh toán đc tin hành an toàn nhanh chóng tin li và gim
bt chi phí thay vì thanh toán bng tin mt. Vi s y thác ca khách hàng, ngân
hàng không ch bo v quyn li cho khách hàng trong giao dch mà còn t vn
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 16
cho khách hàng đ to s an tâm tin tng và hn ch ri ro trong quan h giao
dch mua bán và thanh toán vi nc ngoài.
¬
i vi hot đng kinh t đi ngoi (KTN).
Thanh toán quc t thúc đy hot đng kinh t đi ngoi phát trin. Hot
đng TTQT là mt b phn luôn gn lin vi hot đng mua bán hàng hóa. Mt
hp đng mua bán hàng hóa, điu khon thanh toán là mt điu khon quan trng,
đc quy đnh, tha thun mt cách rõ ràng, cht ch, vic thc hin thanh toán tt
hay không nh hng đn uy tín và đ bn vng trong quan h mua bán gia 2
bên. Hiu qu trong lnh vc kinh doanh XNK mt phn nh vào cht lng ca
khâu TTQT. Thanh toán quc t là khâu cui cùng kt thúc quá trình lu thông
hàng hóa, hoc trao đi dch v gia các t chc, cá nhân thuc các quc gia vi
nhau. Nu quá trình thanh toán quc t đc thc hin nhanh chóng, liên tc,
thun li có tác dng đy nhanh tc đ thanh toán và và nâng cao hiu qu s
dng vn ca các doanh nghip XNK. Thông qua quá trình giao dch vi ngân
hàng trong khi thanh toán nu doanh nghip thiu vn thì Ngân hàng s thc hin
tài tr vn, h tr k thut thanh toán giúp doanh nghip hn ch thp nht nhng
ri ro có th gp phi trong quá trình thc hin thanh toán quc t. Ngoài ra, thc
hin tt thanh toán quc t có tác dng khuyn khích các nhà kinh doanh xut
nhp khu m rng quy mô hot đng kinh doanh, gia tng khi lng mua bán,
m rng quan h giao dch gia các nc.
Tóm li, có th nói rng kinh t đi ngoi có m rng đc hay không mt
phn nh vào hot đng thanh toán quc t có tt hay không. Thanh toán quc t
tt s đy mnh hot đng xut nhp khu, phát trin sn xut trong nc, khuyn
khích các doanh nghip nâng cao cht lng hàng hoá.
¬
i vi hot đng kinh doanh ca các Ngân hàng thng mi.
Hot đng thanh toán quc t, nó không nhng phc v m rng hot đng
XNK, kinh t đi ngoi mà còn là mt yu t quan trng quyt đnh s phát trin
ca NH…i vi hot đng ca Ngân hàng, vic hoàn thin và phát tri
n hot
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 17
đng thanh toán quc t có v trí quan trng. Nó không ch thun tuý là dch v mà
còn đc coi là mt mt hot đng không th thiu trong hot đng kinh doanh
ca Ngân hàng thng mi.
Thanh toán quc t không ch làm tng thu nhp cho ngân hàng bng thu t
nhng khon phí, hoa hng mà còn to điu kin cho ngân hàng tng thêm ngun
vn cho mình do khách hàng m tài khon, hoc kí qu ti ngân hàng đ thc hin
các giao dch thanh toán qua ngân hàng. Vi ngun ngoi t ln đó Ngân hàng có
th phát trin nghip v kinh doanh ngoi hi, bo lãnh và nghip v Ngân hàng
quc t khác (chp nhn hi phiu, chit khu hi phiu…). Lng tin ký qu có
th làm tng tính thanh khon ca ngân hàng, trong thi gian ch đi thanh toán,
ngân hàng có th s dng các khon này đ h tr thanh khon khi cn thit, hoc
có th s dng đ kinh doanh, đu t ngn hn đ kim li.
Hot đng thanh toán quc t còn giúp ngân hàng đáp ng tt hn nhu cu
ca khách hàng trên c s nâng cao uy tín ca ngân hàng. Nh vy, thc hin tt
thanh toán quc t s to điu kin phát trin các nghip v, m rng quy mô hot
đng ca ngân hàng, nâng cao uy tín ca ngân hàng trên thng trng th gii.
1.3. Mi quan h gia t giá hi đoái vi hot đng thanh
toán quc t:
¬
Vai trò ca t giá hi đoái trong hot đng ngoi thng:
Mt s bin đng ca t giá hi đoái s làm thay đi sc mua ca hai đng
tin hai nc có giao thng vi nhau, do vy làm cho giá c hàng hóa xut nhp
khu ca hai quc gia trong quan h t giá trên th trng quc t cng thay đi, t
đó nh hng đn quy mô thng mi quc t.
Khi đng ni t mt giá, thì giá c hàng hóa xut khu ca quc gia đó trên
th trng quc t tr nên r hn. Ví d, mt lô hàng xut khu có giá 18.000 triu
VND. Vào thi đim t, t giá hi đoái USD/VND = 18000 thì lô hàng này bán trên
th trng vi giá 1 triu USD. Vào thi đim t+1 t giá hi đoái tng lên là 18050
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 18
thì giá bán ca lô hàng này trên th trng th gii gim xung còn 0,99723 triu
USD. Khi mà giá hàng hóa tr nên r hn thì sc cnh tranh ca hàng hóa trên th
trng th gii đc nâng cao. Nn kinh t thu đc v nhiu ngoi t, cán cân
thanh toán đc ci thin. Ngc li, khi đng ni t lên giá trong s tng quan
vi s mt giá ca đng ngoi t s làm cho xut khu gim đi, nhng nhp khu
li tng lên, cán cân thanh toán tr nên xu đi.
¬
Mi liên h gia t giá đn hot đng thanh toán quc t:
Trong nn kinh t th trng, các quan h v kinh t, chính tr, vn hóa, xã
hi gia các nc ngày càng phát trin. Các mi quan h này tt yu dn đn hình
thành các mi quan h thu chi gia các nc vi nhau. Do cách xa v mt đa lý
mà vic thc hi
n thanh toán không th thc hin mt cách trc tip mà phi thông
qua các t chc trung gian – là các ngân hàng thng mi. Có th nói hot đng
thanh toán quc t phát sinh t hot đng ngoi thng, đu t gia các quc gia.
T giá hi đoái tác đng đn hot đng thng mi, vì th cng s tác đng đn
hot đng thanh toán quc t. T giá không tác đng trc tip đn vic làm gim
khi lng giao dch thanh toán quc t nhng nó tác đng đn khi lng giao
dch ngoi thng và t đó tác đng đn khi lng thanh toán quc t. Khi mà
khi lng giao dch mua bán, đu t quc t ngày càng tng thì khi lng giao
dch thanh toán qua ngân hàng càng tng.
Hin nay vn trên 70% khi lng giao dch ca các doanh nghip
Vit Nam vi nc ngoài là bng đng USD, nh vy có th ly USD là đng tin
đ phân tích s bin đng ca nó trong mi quan h t giá vi VND.
Trên mt lý thuyt, khi t giá USD/VND tng lên, tc đng VND mt giá,
điu này kích thích xut khu ca Vit Nam do giá c hàng hóa Vit Nam tr lên
r tng đi trên th trng th gii. Nhng nó làm tng chi phí nhp khu. Khi t
giá USD/VND gim xung, tc đng VND lên giá, điu này kích thích nhp khu,
vì hàng hóa nc ngoài tr lên r hn hàng hóa trong nc. Xut khu gim do giá
hàng hóa đt, nc ngoài s hn ch nhp khu.
Khóa lun tt nghip – ngành Kinh t GVHD: TS. Nguyn Minh c
SVTH: Nguyn Th Hoa 40662303 19
Hot đng TTQT nói chung hay TTXNK nói riêng qua ngân hàng bao gm
c hot đng thanh toán xut khu và nhp khu, vì vy da vào đc thù tng
Ngân hàng, t l thanh toán xut khu ln hn hay t l thanh toán nhp khu ln
hn mà s bin đng t giá s nh hng đn doanh s thc hin TTXNK ti ngân
hàng đó theo hng tng hay gim cùng vi s tng gim trong khi lng xut
nhp khu.
200
Q
P($)
15
Q
10
15
10
15
D1
S1 P(10.000)
200
P($)
200
S2
D2
9
Q
Q
200 200
9
P($)
ES
ED
P(10.000)
Q
Q
10
9
ES
ED
ED
P($)
ES’
ES
200
10
9
15
Hình 7.
S cân
bng
trên th
trng
th gii
và s
thay đi
khi
lng
giao
dch khi
t giá
bin
đng
Thiu ht
D tha
Hoa K
Th
trng
th
g
i
i
Th trng
th gii
Cung XK
Cu NK
Vit Nam