ứng dụng kho dữ liệu và mối quan hệ khách hàng nhằm phân tích tình hình kinh doanh của doanh nghiệp

 GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC LC HNG
***

PHM NGC THCH


NG DNG KHO D LIU VÀ
I QUAN H KHÁCH HÀNG
NHM PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH KINH DOANH
A DOANH NGHIP



Chuyên ngành : Công ngh thông tin
Mã s : 60.48.02.01


Lun vn thc s Công ngh thông tin

NGI HNG DN KHOA HC
PGS. TS  PHÚC



ng Nai, Nm 2013
- i -


I CM N

Trc ht, em xin gi ti toàn th các thy cô Khoa Công ngh thông tin li
chúc sc kho và li cm n sâu sc.
Trong sut thi gian hc tp ti trng i hc Lc Hng vi s tn tình
truyn t kin thc ca thy cô ã giúp cho em có mt s kin thc c bn và các
phng pháp hc tp, nghiên cu khoa hc hiu qu em có s t tin hn trong
công vic và các công tác nghiêu cu khoa hc sau này.
Em xin t lòng bit n sâu sc n thy PGS.TS.  Phúc ã tn tình hng
n em trong vic thc hin lun vn này và kính chúc thy cùng gia ình luôn
nh khe, thành công trong công vic và t nhiu thành tu trong các công trình
nghiên cu khoa hc ca mình.

Em xin trân trng cm n !
- ii -

I CAM OAN

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên cu ca tôi di s hng dn ca
PGS. TS  Phúc. Các kt qu có c và vic phân tích kt qu là trung thc và
cha tng c công b trong bt k công trình nào khác.

TÁC GI

- iii -

C LC

I CM N i
I CAM OAN ii
C LC iii
DANH MC CÁC T VIT TT iv
DANH MC BNG v
DANH MC HÌNH NH vi
GII THIU 1
CHNG 1: MU 3
1.1 Lý do thc hin  tài 3

1.2 Mc tiêu nghiên cu 4
1.3 Phm vi nghiên cu 4
1.4 Phng pháp thc hin 4
1.5 Tóm tt kt qut c 5
CHNG 2: C S LÝ THUYT 6
2.1 Lý thuyt v kho d liu 6
2.1.1 nh ngha và các c m ca kho d liu 6
2.1.2 Mc tiêu ca kho d liu 9
2.1.3 Các thành phn ca mt kho d liu 12
2.1.4 Mô hình d liu và vic thit k kho d liu 16
2.2 Lý thuyt v mi quan h khách hàng 30
2.2.1 Nn tng qun lý quan h khách hàng 30
2.2.2 Qun lý quan h khách hàng và qun tr thông minh 32
2.2.3. Kho d liu khách hàng 34
2.2.4. Qun tr thông minh vi s tha mãn ca khách hàng 35
CHNG 3: THIT K VÀ XÂY DNG KHO D LIU VÀ
I QUAN H KHÁCH HÀNG 37
3.1 Thit k chc nng cho h thng qun lý quan h khách hàng 38
3.2 Thit k CSDL cho kho d liu 39
3.2.1. Thit k khi d liu Product Sales 39
3.2.2. Thit k khi d liu Communication Subscription 45
3.3 Np d liu cho kho d liu 48
3.4 To truy vn phát sinh d liu cho kho d liu 57
CHNG 4: CÀI T VÀ KHAI THÁC KHO D LIU 58
4.1 Vit chng trình to form nhp liu 58
4.2 Xây dng ng dng khai thác d liu t kho d liu 61
4.3 Chy chng trình và phân tích kt qu 64
T LUN VÀ HNG TÌM HIU NÂNG CAO 74
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

- iv -

DANH MC CÁC T VIT TT

4GL : Fourth-Generation Languages / Ngôn ng th h th t
ASP : Application Support Provider / Nhà cung cp dch v h trng dng
BI : Business Intelligence / Qun tr thông minh
CET : Current Extraction Time / Thi m trích xut d liu hin thi
CRM : Customer Relationship Management / Qun lý quan h khách hàng
CSDL : C s d liu
DASD : Direct Access Storage Device / Thit b lu tr truy cp trc tip
DBMS : Database Management System / H thng qun tr CSDL
DDS : Dimentional Data Store / Lu tr d liu chiu
DIS : Data Item Set / Mô hình quan h cp trung
DN : Doanh nghip
DSS : Decision Support System / H thng h tr ra quyt nh
DW : Data Warehouse / Kho d liu
ETL : Extract, Transform, Load / Trích xut, chuyn i và np d liu
ER : Entity Relationship / Quan h thc th
ERD : Entity Relationship Level / Mc  quan h thc th
ERP : Enterprise Resource Planning / Hoch nh ngun lc DN
IT : Information Technology / Công ngh thông tin (CNTT)
LSET : Last Successful Extraction Time / Thi m trích xut d liu thành công
cui cùng
MIS : Management Information Systems / H thng thông tin qun lý
NF : Normal Form / Chun hóa d liu
ODS : Operational Data Store / Lu tr d liu u hành
OLAP : Online Analytical Processing / X lý phân tích trc tuyn
OLTP : Online Transaction Processing / X lý giao dch trc tuyn
PC : Personal Computer / Máy tính cá nhân

RSS : Really Simple Syndication (RSS 2.0.0) / là nh dng d liu da theo
chun XML dùng trong vic chia s tin tc Web.
SCM : Supply Chain Management / Qun lý chui cung ng
SOA : Service-Oriented Architecture / Kin trúc hng dch v

- v -

DANH MC BNG

ng 2.1 Các khía cnh ch yu ca CRM 31
ng 3.1 Các chc nng ca h thng qun lý quan h khách hàng 38
ng 3.2 Thit k chi tit cho bng s kin Product Sales 41
ng 3.3 Thông tin mô t bng chiu d liu dim_Date 42
ng 3.4 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Date 42
ng 3.5 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Product 43
ng 3.6 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Customer 43
ng 3.7 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Store 44
ng 3.8 D liu mu cho bng s kin Communication Subscription 46
ng 3.9 Thit k chi tit cho bng s kin Communication Subscription 46
ng 3.10 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Communication 47
ng 3.11 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Subscription_Status 47
ng 3.12 Thit k chi tit cho bng chiu d liu dim_Channel 47

- vi -

DANH MC HÌNH NH

Hình 2.1 Các thành phn ca kho d liu 12
Hình 2.2 Bng s kin 15
Hình 2.3 Bng chiu d liu 15
Hình 2.4 Chuyn d liu t h thng u hành sang môi trng kho d liu
không chn thun là vic trích xut d liu 17
Hình 2.5 D liu t các ng dng khác nhau cc k ri rc 18
Hình 2.6 Chuyn i d liu t các h thng hin ti sang môi trng kho d
liu mt cách hp lý thì nó sc tích hp 19
Hình 2.7 Các thc th và các mi quan h 20
Hình 2.8 Mi thc th trong mô hình ERD sc xác nh bng mô hình
DIS 20
Hình 2.9 Các quan h trong ERD sc phn ánh bng các kt ni trong
DIS 21
Hình 2.10 Các u vào ca bng c trình bày bng hai giao tác 21
Hình 2.11 Các yu t thit k liên quan n hiu sut 22
Hình 2.12 Môi trng c ghi d liu 22
Hình 2.13 Mô hình d liu hai chiu n gin - các thc th là ngang hàng 24
Hình 2.14 Mô hình d liu ba chiu cho thy rng các thc th là không ngang
hàng vi nhau 24
Hình 2.15 Mô hình kt ni hình sao n gin vi thc thN HÀNG c

tính toán nhiu nht và các thc th khác kt ni vào 25
Hình 2.16 Trong nhiu trng hp, bng s kin tng hp c tính toán bi
 liu dng s và khóa ngoi trong khi bng chiu d liu c
tính toán bng d liu ký t 26
Hình 2.17 Mô hình kt ni hình bông tuyt n gin vi thc th KHÁCH
HÀNG kt ni vi thc th QUC GIA 27
Hình 2.18 Khi OLAP trong mô hình kho d liu 28
Hình 2.19 Cách tip cn ETL vi tng d liu trung gian 29
Hình 2.20 Cách tip cn ETL không có tng d liu trung gian 29
- vii -

Hình 2.21 Cách tip cn ELT cho phép vic chuyn i d liu trên máy ch
kho d liu 30
Hình 2.22 Mô hình qun tr thông minh 34
Hình 3.1 Lu  các bc tin hành thit k và khai thác kho d liu 38
Hình 3.2 Bng s kin và chiu d liu cho khi d liu Product Sales 40
Hình 3.3 Lc  hình sao y  cho khi d liu Product Sales 44
Hình 3.4 Bng s kin và chiu d liu cho khi d liu Communication
Subscription 45
Hình 3.5 Lc  hình sao y  cho khi d liu Communication
Subscription 48
Hình 3.6 To d án mi cho vic np d liu và to lu  d liu 49
Hình 3.7 Ánh x ct d liu gia h thng ngun và kho d liu 49
Hình 3.8 Kt qu thc thi d án cho bng chiu d liu dim_Customer 50
Hình 3.9 Kt qu thc thi d án cho bng chiu d liu dim_Product 51
Hình 3.10 Tác v dòng d liu cho bng chiu d liu dim_Store 52
Hình 3.11 Kt qu thc thi d án cho bng chiu d liu dim_Store 53
Hình 3.12 Lu  kim soát và t tham s cho d án cho bng s kin 54
Hình 3.13 Lu  dòng d liu và vic ánh x ct d liu cho bng s kin 55
Hình 3.14 Kt qu vic np d liu cho bng s kin 56

Hình 4.1 Màn hình chính ca ng dng nhp liu cho h thng ngun 58
Hình 4.2 Màn hình ng nhp ng dng nhp liu 59
Hình 4.3 Màn hình nhp liu cho danh mc khách hàng 59
Hình 4.4 Màn hình nhp liu cho danh mc sn phm 60
Hình 4.5 Màn hình nhp liu cho danh mc kho 60
Hình 4.6 Khi to d án xây dng khi d liu OLAP 61
Hình 4.7 Kt ni hình sao trong khi d liu OLAP 62
Hình 4.8 Tin trình to khi d liu t bng s kin và bng chiu d liu 63
Hình 4.9 Trin khai thành công khi d liu OLAP 63
Hình 4.10 Khi to d án khai thác kho d liu 64
Hình 4.11 Báo cáo li nhun bán hàng theo khách hàng và thi gian 64
Hình 4.12 Doanh thu bán hàng theo thi gian 65
Hình 4.13 Báo cáo chi phí và s lng mua theo vùng, quc gia 66
- viii -

Hình 4.14 Báo cáo li nhun theo khách hàng và thông tin giao tip vi khách
hàng 66
Hình 4.15 Báo cáo doanh thu theo sn phm, khách hàng và thi gian 67
Hình 4.16 Báo cáo doanh thu theo sn phm, khách hàng và thi gian bng
MS Excel 68
Hình 4.17 Danh sách các trng d liu sc chn cho vic phân tích d
liu 69
Hình 4.18 Biu  v ch tiêu li nhun 69
Hình 4.19 Biu  v ch tiêu doanh thu 70
Hình 4.20 Báo cáo doanh thu ca tt c khách hàng 70
Hình 4.21 Báo cáo li nhun ca tt c khách hàng nm 2013 71
Hình 4.22 Báo cáo li nhun theo thi gian 72
Hình 4.23 Báo cáo li nhun theo v trí a lý 72
Hình 4.24 Báo cáo doanh thu da trên kênh giao tip 73

- 1 -

GII THIU
Ngày nay, nhu cu m rng và phát trin các gii pháp DW và BI s ngày
càng ln mnh, nht là trong bi cnh kinh t xã hi nh hin ti s buc các
TC/DN phi ti u hóa các hot ng ca mình và a ra quyt nh nhanh chóng,
chính xác. Gii pháp DW và BI thng i chung vi nhau nh là gii pháp tng th
phc v cho quá trình xây dng mt doanh nghip thông minh, thông qua vic tp
p và x lý d liu, a ra các báo cáo, phân tích và doán theo các góc nhìn a
chiu phc v cho các hot ng theo dõi và a ra quyt nh ca doanh nghip.
Trong ó, DW ch n gin là vic hp nht d liu t nhiu ngun, c
chun hóa  có th khai thác tt, h tr trong vic a ra các quyt nh mang tính
chin lc và chin thut. Mc ích chính ca DW là luôn cung cp mt hình nh
thng nht và chính xác nht v doanh nghip ti bt k thi m nào. S dng mt

trong các gii pháp qun lý kho d liu, doanh nghip có th khai thác toàn b d
liu ca doanh nghip mình thay vì trc ây thng mt rt nhiu công sc.
BI là gii pháp s dng các k nng, qui trình, công ngh, ng dng  h tr
ra quyt nh, các công c BI nâng cao kh nng tr giúp a ra các quyt nh
mang tính chin lc, chin thut và em li hiu qu trong kinh doanh. BI cho
phép doanh nghip hiu bit v quá kh và doán tng lai thông qua ng dng
CNTT  có th d dàng kim soát khi lng d liu khng l, khai phá tri thc
n có theo nhiu góc nhìn y  ca mt doanh nghip. Mc ích chính ca BI là
 tr cho doanh nghip ra quyt nh tt hn.
 thng BI cung cp các kh nng  tr li nhng câu hi quan trng bng
cách chuyn mt lng ln d liu t các h thng ang hot ng sang mt nh
ng hin hành, có th s dng và d hiu. Chúng cung cp thông tin là  sn sàng
ra quyt nh. BI cho phép phân tích xu hng hin ti và tng lai, cnh báo ngay
p tc các c hi và các vn  và cung cp thông tin phn hi liên tc v tính hiu
qu ca vic ra quyt nh.
Bên cnh s kt hp gia DW và các ng dng BI, còn có mt yu t có nh
ng không nh ti thành công ca doanh nhip, ó là CRM. CRM cam kt mang
i li nhun áng k cho các t chc trin khai nó c v doanh thu và hiu qu cao
- 2 -

trong hot ng sn xut. Chuyn sang nh hng khách hàng trng tâm có th dn
n hiu qu kinh doanh tng cao và t giá n nh, tng trng doanh thu, gia tng
doanh s bán hàng vi chi phí gim, ci thin t sut li nhun t khách hàng, gia
ng s tha mãn khách hàng và gn kt lâu dài vi khách hàng. Cui cùng, mi t
chc u mun khách hàng trung thành hn, li nhun nhiu hn. Bi vì nó thng
òi hi mt su táng k thu hút khách hàng mi nên chúng ta không th có
 kh nng  có nhng khon u t này. Do vy, mt trong nhng mc tiêu ca
CRM là  chuyn i nhng khách hàng không mang li li nhun thành nhng
khách hàng mang li li nhun [11].
i dung ca lun vn bao gm các phn sau:

 u: gii thiu chung v kho d liu, qun tr thông minh và qun lý
quan h khách hàng. Tình hình ng dng kho d liu ca các doanh nghip
i Vit Nam và vai trò ca quan h khách hàng trong kinh doanh.
 Chng 1: trình bày v các vn  chung ca lun vn nh: lý do thc hin
 tài, mc tiêu  tài, phng pháp thc hin và kt qut c.
 Chng 2: trình bày lý thuyt v kho d liu và mi quan h khách hàng.
Các c m và vic thit k kho d liu; vai tro ca quan h khách hàng
và qun tr thông minh.
 Chng 3: trình bày vic thit k mt kho d liu c th vi vic thit các
khi d liu, vic np d liu t h thng ngun vào CSDL kho d liu.
 Chng 4: vit ng dng np d liu cho h thng ngun và thit k các d
án khai thác d liu t kho d liu, ng thi tin hành phân tích d liu ã
c khai thác t kho d liu.
 t lun và hng phát trin: tóm lc các ni dng ã c trình bày
trong lun vn và  xut các hng phát trin thêm.
 Tài liu tham kho: danh sách các tài liu dùng cho vic tham kho 
hoàn thành bài lun vn.
 Ph lc: các n mã lnh c dùng trong quá trình sinh d liu cho kho
 liu t h thng ngun.

- 3 -

CHNG 1
U
1.1. Lý do thc hin  tài:
Vic ng dng h thng thông tin h tr ra quyt nh mà trong ó DW là mt
thành phn quan trng còn hn ch, ch dng li  các doanh nghip ln nh: Ngân
hàng (Sacombank, Vietin Bank), Vin thông (MobiFone), Chng khoán (sàn giao
ch chng khoán hà Ni) (Ngun: Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam). Do ó, xây
ng mô hình DW s giúp doanh nghip hiu rõ hn v h thng này và giúp Ban

Giám c a ra nhng quyt nh nhanh chóng, chính xác cho hot ng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip mình.
Theo kt qu nghiên cu ca 2 chuyên gia là Paul Gray và Jongbok Byun,
trng Claremont Graduate School, khi trin khai DW và CRM thành công, doanh
nghip sc hng rt nhiu li ích nh:
 Có th tit kim chi phí tip cn khách hàng mi (thng cao hn gp 5-10
n) nh duy trì c mi quan h tt vi khách hàng hin ti.
 t c s tha mãn và trung thành ca khách hàng. u này rt có li vì
khách hàng trung thành thng có xu hng quay tr li mua và ít quan tâm
i giá c hn khách hàng mi.
 ng li nhun: Mt công ty c tng thêm 5% khách hàng trung thành thì
có th tng 25% n hn 100% li nhun tùy theo các ngành ngh kinh
doanh.
 ng cng hiu qu hot ng qun lý công ty nh h thng quy trình rõ
ràng trong CRM bt buc các nhân viên (NV) phi tuân th quy nh v báo
cáo tình hình ca tng b phn.
Sau ây là các li ích ca vic trin khai CRM thành công c thu thp và
ng kt t mt cuc kho sát rng rãi ca các nghiên cu CRM gn ây [2]:
 i thin kh nng hng mc tiêu khách hàng có li nhun.
 Tích hp các dch v qua các kênh.
 i thin lc lng bán hàng hiu qu và t nng sut cao.
- 4 -

 c thù hóa các thông p marketing.
 Tùy bin các sn phm và dch v.
 i thin dch v khách hàng hiu qu và t nng sut cao.
 i thin v giá c.
i lý do ó,  tài này s nghiên cu sâu hn v vic ng dng kho d liu
và mi quan h khách hàng nhm giúp doanh nghip có cái nhìn rõ hn v tình hình
kinh doanh ca doanh nghip mình và có nhng phân tích kt qu kinh doanh thông

qua hot ng mua bán, giao tip vi khách hàng nhm xây dng chin lc khách
hàng trng tâm  tng hiu qu sn xut, kinh doanh ca doanh nghip mt khi
doanh nghip phát trin và qui mô sn xut kinh doanh c m rng.
1.2. Mc tiêu nghiên cu:
  s lý thuyt v kho d liu và các c m ca nó.
  s lý thuyt v mi quan h khách hàng.
 Thit k và xây dng CSDL h thng kho d liu và mi quan h khách
hàng.
 Phân tích tình hình kinh doanh ca doanh nghip da trên vic khai thác d
liu t kho d liu.
1.3. Phm vi nghiên cu:
Lun vn s s dng b d liu kinh doanh ca công ty TNHH Schaeffler Vit
Nam  minh ha cho vic thit k kho d liu và mi quan h khách hàng. ng
thi, lun vn s phân tích tình hình kinh doanh ca Schaeffler Vit Nam trên kho
 liu va c xây dng.
1.4. Phng pháp nghiên cu:
 Nghiên cu c s lý thuyt:
 ng hp và phân tích các ngun d liu khác nhau v kho d liu và
i quan h khách hàng.
 Thit k và xây dng CSDL:
- 5 -

 ng dng h qun tr CSLD SQL Server 2005  xây dng CSDL kho
 liu và mi quan h khách hàng.
 Vit mã lnh trên CSLD SQL Server 2005  phát sinh d liu t h
thng ngun vào kho d liu.
 ng dng b công c Visual Studio 2005 – Business Intelligence
Development Studio  thc hin vic chuyn i, np d liu t h
thng ngun d liu vào kho d liu.
 Phân tích tình hình kinh doanh ca doanh nghip:

  dng công c OLAP trên b công c Visual Studio 2005  khai
thác d liu trên kho d liu.
  dng d án báo cáo ca b công c Visual Studio 2005  phân tích
 liu t kho d liu.
1.5. Tóm tt kt qut c:
 Lý thuyt:
  lý thuyt v kho d liu và mi quan h khách hàng.
 n phm:
 t CSDL kho d liu v doanh thu ca doanh nghip.
 t chng trình khai thác d liu ca kho d liu da trên k thut
OLAP.
 t d án báo cáo  phân tích tình hình kinh doanh ca doanh nghip.







- 6 -

CHNG 2
 S LÝ THUYT
2.1. Lý thuyt kho d liu:
2.1.1. nh ngha và các c m ca kho d liu:
Vic tin hc hoá các quy trình kinh doanh; công ngh tiên tin trong truyn ti
và lu tr d liu; công c qun lý c s d liu mnh mã m ra nhng kh nng
i trong các thao tác và phân tích d liu. Các nhà qun lý doanh nghip ang háo
c  khám phá nhng kho d liu hin ti và quá kh xác nh xu hng phát
trin và các hình mu trong vic kinh doanh. H hy vng vic khai thác d liu và

 dng chúng  a ra quyt nh kinh doanh thông minh s làm cho doanh
nghip s có bc phát trin nhy vt và thành công. Trong bi cnh này, các ngành
công nghip ang ngày càng tp trung vào DW, OLAP, và các công ngh liên quan
khác. Trong phm vi nghiên cu ca lun vn này, hc viên ch tp trung vào DW.
Có hai cách nh ngha khác nhau v kho d liu c Ralph Kimball và Bill
Inmon a ra. Có th nói, hai ông là cha  ca khái nim kho d liu. Theo Ralph
Kimball “Kho d liu là mt h thng trích xut, làm sch, tng hp và cung cp
ngun d liu vào mt kho lu tr d liu a chiu và sau ó h tr, thc hin truy
n và phân tích cho các mc ích ca quá trình ra quyt nh.”, còn theo Bill
Inmon thì “Kho d liu là mt tp hp d liu tng i n nh (không hay thay
i), cp nht theo thi gian, c tích hp theo hng ch nhm h tr quá
trình to quyt nh v mt qun lý.” [13]. Tuy nhiên, nh ngha ca Bill Inmon
c chp nhn rng rãi hn. Có th hiu các c m trong nh ngha ca Bill
Inmon nh sau:
 ng ch (Subject-Oriented): ngha là d liu s cung cp thông tin
 mt ch c th hn là các thông tin v các chc nng hay phòng ban
a mt công ty. Bi vì kho d liu theo hng ch nên nó s cho phép
phân tích thông tin c kt ni vi mt ch  c th nào ó, ví d
Marketing hoc Sales. Nói mt cách n gin hng ch là mt qui trình
kinh doanh (business process) ch không phi là mt b phn (department).
- 7 -

 Tích hp (Integrated): có ngha là d liu c thu thp trong DW có th
n t nhiu ngun khác nhau, nhng c kt hp thành mt n v hp lý
và có liên quan mt thit vi nhau. Ví d: d liu có th ly t b phn
Marketing và Sales a vào kho d liu thành doanh thu hàng nm.
 p nht theo thi gian (Time-Variant): kho d liu lu tr d liu t quá
kh cng nh hin ti  nh hng các quyt nh kinh doanh trong
ng lai. D liu quá kh s tr giúp trong vic xác nh các mu d liu
n n mt s quyt nh kinh doanh nào ó. Nó hoàn toàn ph thuc vào

ngi qun tr và nhà qun lý doanh nghip v vic quyt nh cách lu tr
 liu trong kho d liu trong bao lâu. Ví d: 1 nm, 3 nm, 5 nm,…
 n nh (Non-Volatile): có ngha là s không có vic cp nht d liu c
u tr trong kho d liu mà thay vào ó là các thông tin c t chc 
hin th các thay i ca d liu ó. D liu trong kho d liu c s dng
cho vic phân tích nên các thao tác cp nht hay xóa d liu có th làm nh
ng ti vic phân tích này. Vì vy, nói chung là d liu trong DW không
bao gic cp nht hay xóa b. Bt c khi nào mt thuc tính c th
hoc mc d liu c cp nht ti ngun thì phiên bn mi ca nó c
u tr trong DW  vô hiu phiên bn d liu c.
Trc tiên, chúng ta s tp trung vào các mc tiêu c bn ca DW. Các mc
tiêu này c phát trin da trên các yêu cu và vic qun lý kinh doanh.
 DW phi làm sao  d liu ca DN c truy cp mt cách d dàng.
i dung ca DW phi d hiu. D liu phi trc quan và rõ ràng i vi
ngi kinh doanh ch không n thun ch cho các nhà phát trin. D hiu
ng ý là mc  dc, ni dung ca DW cn c xác nh là có ý ngha.
Doanh nhân mun tách ra và kt hp li d liu trong kho theo cách kt hp
vô tn, quá trình thng c gi là chiu và chn. Các công c truy cp
vào DW phi n gin và d s dng. Chúng cng phi tr li kt qu truy
n cho ngi s dng vi thi gian chi là ti thiu.
 DW phi trình bày thông tin ca DN mt cách nht quán. D liu trong
kho phi áng tin cy. D liu phi c thu thp mt cách cn thn t
nhiu ngun khác nhau ngoài DN, c làm sch, m bo cht lng và
- 8 -

c s dng ch khi nó phù hp vi tiêu chí ca ngi s dng. Thông tin
 mt quá trình kinh doanh phi phù hp vi thông tin t ni khác. Nu hai
bin pháp thc hin có cùng tên thì chúng phi có ngha là cùng mt th.
Ngc li, nu hai bin pháp này không ging nhau thì chúng phi c
dán nhãn khác nhau. Thông tin nht quán có ngha là thông tin cht lng

cao. Nó có ngha là tt c các d liu sc trình bày và hoàn chnh. Tính
nht quán cng ng ý rng các nh ngha chung cho ni dung ca DW s
n có cho ngi s dng.
 DW phi c thích ng và linh hot vi s thay i. Chúng ta hoàn toàn
không th tránh s thay i. Nhu cu ca ngi s dng, u kin kinh
doanh, d liu và công ngh tt cu là các ch th cho các bin ng ca
thi gian. DW phi c c thit k  x lý các thay i không th
tránh khi này. Thay i i vi DW nên nh nhàng, có ngha là nó không
làm mt hiu lc ca d liu hoc các ng dng hin thi. D liu và các
ng dng hin thi s không b thay i hoc phá v khi doanh nghip yêu
u nhng câu hi mi hoc mt s d liu mi c thêm vào DW. Nu
 liu mô t trong DW c chnh sa thì chúng ta phi gii lý gii cho
nhng thay i mt cách thích hp.
 DW phi là phng tin an toàn  bo v thông tin quí báu ca DN.
Thông tin quí báu ca mt DN sc lu tr trong DW.  mc ti thiu,
DW có th cha thông tin v nhng gì chúng ta ang bán cho mt ai ó vi
t giá c nào ó – là nhng chi tit nguy hi tim tàng trong tay ca
nhng k xu. DW phi kim soát vic truy cp vào các thông tin bí mt
a DN mt cách hiu qu.
 DW phi phc v nh là nn tng cho vic ra quyt nh tt hn. DW
phi có d liu chính xác  h tr vic ra quyt nh. Ch có mt u ra
chính xác t DW: quyt nh c a ra sau khi DW trình bày các bng
chng ca nó. Nhng quyt nh này cung cp giá tr và tác ng kinh
doanh mà có th phân b cho kho cha. Danh hiu nguyên thy xy ra
trc DW vn là mô t tt nht v nhng gì chúng ta ang thit k: mt h
thng h tr ra quyt nh.
- 9 -

Vì vy, chúng ta có th nói rng DW không là gì c ngoi tr là ni lu tr
c bit d liu ca doanh nghip, là ni d liu c t chc theo cách mà vic

phân tích tr nên d dàng và trc quan cho ngi qun tr doanh nghip và giúp h
thc hin công vic da trên các quyt nh kinh doanh. Hay nói cách khác, mc
tiêu chính ca DW là  cung cp mt kho lu tr d liu hp nht, linh hot, có ý
ngha cho ngi dùng trong vic phân tích, báo cáo và h tr ra quyt nh. Tt c
các mc tiêu khác ca DW u có ngun gc t mc tiêu chính này. Tuy nhiên, v
phía ngi s dng hoc doanh nghip vn có khó khn trong vic phân tích, khai
thác, t chc kho d liu, các khó khn thng gp là:
 Không th tìm thy d liu cn thit: D liu ri rác  rt nhiu h thng
i các giao din và công c khác nhau, khin tn nhiu thi gian chuyn t
 thng này sang h thng khác. Có th có nhiu ngun thông tin áp ng
c òi hi, nhng chúng li có nhng khác bit và khó phát hin thông
tin nào là úng.
 Không th ly ra c d liu cn thit: Thng xuyên phi có chuyên gia
tr giúp, dn n công vic b dn ng. Có nhng loi thông tin không
th ly ra c nu không m rng kh nng làm vic ca h thng có
n.
 Không th hiu d liu tìm thy: Mô t d liu nghèo nàn và thng xa ri
i các thut ng nghip v quen thuc.
 Không th s dng c d liu tìm thy: Kt qu thng không áp ng
 bn cht d liu và thi gian tìm kim. D liu phi chuyn i bng tay
vào môi trng làm vic ca ngi s dng [12].
2.1.2. Mc tiêu ca kho d liu:
Trc khi i vào chi tit ca các thành phn kho d liu, chúng ta s tìm hiu
 các mc tiêu c bn ca kho d liu. Các ch ny sinh có th xy ra là:
 Chúng ta có c núi d liu nhng không th truy cp c.
 Chúng ta cn ct và chia nh d liu bng mi cách.
 i ngi có th d dàng ly d liu mt cách trc tip.
 Cho bit ch nhng thành phn quan trng.
- 10 -

 Ngn chn vic trình bày cùng vn  mà khác nhau các con s.
 Chúng ta mun mi ngi s dng thông tin  h tr vic ra quyt nh.
Nh vy, vi các yêu cu v công vic nh trên, chúng ta s chuyn i thành
các yêu cu ca mt kho d liu.
Kho d liu phi làm cho thông tin ca mt TC c truy xut d dàng.
Các ni dung ca kho d liu phi d hiu. Các d liu phi trc quan và rõ ràng
cho ngi dùng làm vic ch không n thun cho các nhà phát trin. D hiu có
ng ý là mc  dc; ni dung ca kho d liu cn mang ý ngha. Ngi dùng
doanh nghip mun chia tách và kt hp d liu trong kho d liu mt cách vô hn,
quá trình này thng c gi là chiu và chn. Các công c truy cp vào kho d
liu phi n gin và d s dng. Chúng cng phi tr li kt qu truy vn cho
ngi s dng vi thi gian chi là ti thiu.
Kho d liu phi trình bày thông tin ca TC mt cách nht quán. D liu
trong kho d liu phi áng tin cy. D liu phi c kt ni cn thn t nhiu
ngun xung quanh t chc, c làm sch, phi m bo cht lng và sn sàng ch
khi nó phù hp vi nhu cu ca ngi s dng. Thông tin t mt qui trình kinh
doanh phi phù hp vi thông tin ca qui trình khác. Nu hai phng pháp thc
hin có cùng tên thì chúng phi cùng ngha. Ngc li, nu hai phng pháp không
có ngha tng t thì chúng phi c dán nhãn khác nhau. S nht quán thông tin
có ngha là thông tin có cht lng cao. Có ngha là tt c các d liu ã c tính
toán và hoàn chnh. Tính nht quán cng ng ý rng các nh ngha tng quát ni
dung ca kho d liu là có sn cho ngi dùng.
Kho d liu phi thích nghi và thay i linh hot.n gin vì chúng ta
không th tránh khi s thay i. Nhu cu ca ngi s dng, u kin kinh doanh,
 liu và công ngh tt cu tùy thuc vào bin ng ca thi gian. Kho d liu
phi c c thit k x lý các thay i không th tránh khi này. Thay i
i vi kho d liu nên uyn chuyn, u ó có ngha là chúng không làm mt
hiu lc d liu hoc các ng dng hin có. D liu và các ng dng hin có không
nên b thay i hoc b phá v khi cng ng doanh nghip yêu cu câu hi mi
- 11 -

hoc d liu mi c thêm vào kho. Nu d liu mô t trong kho d liu c
thay i thì chúng ta phi gii thích cho nhng thay i mt cách thích hp.
Kho d liu phi là mt phng tin an toàn  bo v tài sn thông tin
a DN. Viên ngc thông tin quý giá ca mt t chc c lu tr trong kho d
liu.  mc  ti thiu, kho d liu ging nh ni cha thông tin v nhng gì
chúng ta ang bán cho ai ó vi mt mc giá nào ó – mt mi nguy hi tim n
trong tay nhng ngi xu. Kho d liu phi kim soát vic truy cp vào thông tin
bí mt ca t chc mt cách hiu qu.
Kho d liu phi phc v nh là nn tng cho s ci thin vic ra quyt
nh. Kho d liu phi có d liu chính xác  h tr quá trình ra quyt nh. Ch
có mt s tht u ra duy nht t mt kho d liu: các quyt nh c a ra sau
khi kho d liu ã a ra bng chng ca nó.
ng ng doanh nghip phi chp nhn kho d liu nu nó là c coi
là thành công. Vic chúng ta ã xây dng mt gii pháp p mt s dng các sn
phm và nn tng tt là u không quan trng. Nu cng ng doanh nghip không
chp nhn kho d liu và tip tc s dng nó tích cc 6 tháng sau khi ào to thì
vic nghim thu là tht bi. Không ging nh vic vit li mt h thng, ni ngi
dùng không có s la chn nào khác là phi s dng h thng mi, nhng  s
ng h thng mi, vic s dng kho d liu ôi khi là tùy chn. Sn gin hóa
 d dàng c ngi s dng chp nhn hn.







- 12 -

2.1.3. Các thành phn ca mt kho d liu:










Có bn thành phn riêng r và phân bit sc trình bày trong môi trng
kho d liu, ó là: h thng ngun d liu, khu vc tng d liu, khu vc trình bày
 liu và các công c truy cp d liu.
  thng ngun d liu (Operational Source Systems): ây là nhng h
thng các bn ghi d liu ghi li các giao dch trong quá trình hot ng kinh
doanh. Các h thng ngun d liu này nên c dùng bên ngoài kho d liu
i vì chúng ta ít có kim soát ni dung và nh dng d liu trong các h
thng này. u tiên ca chính h thng ngun này là x lý hiu sut và tính sn
sàng. Truy vn trên h thng ngun này b bó hp, các truy vn có kt qu mi
n mt bn ghi b hn ch nghiêm trng cho các nhu cu trên h thng ngun
 liu này. Chúng ta ginh rng các h thng ngun d liu không c
truy vn theo cách thông dng và t xut nh kho d liu. Các h thng
ngun d liu duy trì rt ít d liu quá kh và nu có mt kho d liu tt thì
các h thng ngun d liu có thc gim bt trách nhim trình bày hay
u tr quá kh. Mi h thng ngun d liu thng là mt ng dng hình ng

Hình 2.1 Các thành ph

n c


a kho d


li

u


(Ngu

n: [11])

- 13 -

 nhiên, có ít u t cho vic chia s d liu chung nh sn phm, khách
hàng, a lý. Nu h thng ngun d liu ang c tái cu trúc li  có cái
nhìn nht quán thì s là u tuyt vi. Vic n lc tích hp các ng dng ca
doanh nghip nh th s làm cho vic thit k kho d liu d dàng hn nhiu.
 Khu vc tng d liu (Data Staging Area): khu vc tng d liu ca kho d
liu là  cp ti c vic lu tr và các qui trình x lí ph bin nh là trích
xut-chuyn i-np d liu. Khu vc tng d liu là tt c mi th gia các
 thng ngun d liu và khu vc trình bày d liu. Trong kho d liu, d
liu làm vic thô c chuyn i vào kho d liu  chuyn giao cho ngi
 dng có yêu cu truy vn và s dng. Do ó, ngi dùng s không c
phép truy cp vào khu vc tng d liu này. Khu vc tng d liu b chi phi
i các hot ng n gin là phân loi và x lý tun t. Trong nhiu trng
p, khu vc tng d liu không da trên công ngh liên quan mà thay vào ó
là bao gm mt h thng các tp tin. Sau khi xác nhn d liu cho phù hp vi
nhng quy tc công vic c nh ngha là mt-mt và mt-nhiu, thì bc

cui cùng trong vic xây dng mt c s d liu vt lý chun 3 y  là vô
ngha.
 Trình bày d liu (Data Presentation): Khu vc trình bày d liu là ni d
liu c t chc, lu tr và sn có cho các truy vn trc tip ca ngi s
ng, các báo cáo và các ng dng phân tích khác. Vì khu vc tng d liu là
khu vc sân sau nên khu vc trình bày s là kho d liu cho các công vic x
lý liên quan. ó là tt c nhng th mà vic x lý d liu cn quan tâm thông
qua các công c truy cp d liu. Chúng ta thng xem khu vc trình bày nh
là mt lot các khi d liu tích hp li. Theo hình thc n gin nht ca nó,
t data mart trình bày d liu t mt qui trình công vic n gin.
Mô hình chiu là mt tên mi cho mt k thut c làm cho c s d liu n
gin và d hiu. T tng trng này n trng hp khác, bt u t nhng
m 1970, các t chc, công ty t vn, ngi dùng và các nhà cung cp CNTT
ã hng v mt cu trúc chiu n gin  làm cho các nhu cu c bn ca
con ngi phù hp vi s gin n.
- 14 -

Công nghip sau này ôi khi  cp mô hình 3NF nh các mô hình ER. ER
là t vit tt ca Entity Relationship. ERD là vic v các hp và ng giao
tip các mi quan h gia các bng vi nhau. C hai mô hình 3NF và chiu
có thc trình bày trong ERDs bi vì c hai bao gm các bng quan h có
t ni vi nhau, s khác bit chính gia mô hình 3NF và chiu là mc 
chun hóa. Vì c hai loi mô hình có thc trình bày theo dng ERDs, nên
chúng ta s không  cp n các mô hình 3NF là mô hình ER; thay vào ó,
chúng ta s gi chúng là các mô hình chun hóa gim thiu s nhm ln.
Mô hình chun hóa là vô cùng hu ích cho vic x lý các công vic u
hành bi vì mt giao dch cp nht hoc chèn ch cn tác ng vào c s d
liu  mt ni. Tuy nhiên, các mô hình chun hóa là quá phc tp i vi d
liu kho cho vic thc hin truy vn. Ngi dùng không th hiu, xác nh
hoc ghi nh các mô hình chun hóa tng t nh h thng ng giao

thông. Vic s dng các mô hình chun hóa trong khu vc trình bày d liu
a kho d liu s phá toàn b mc ích ca kho d liu, c th là, truy vn
 liu trc quan và hiu sut cao.
Thay vào ó, mô hình chiu gii quyt các vn  v lc  phc tp trong
khu vc trình bày d liu. Mt mô hình chiu cha các thông tin ging nh
t mô hình chun hóa, nhng gói d liu trong nh dng thit k vi mc
c tiêu là làm cho ngi dùng d hiu, tng hiu sut truy vn và thay i
linh hot.
Trong mô hình chiu, có hai thut ng hay c s dng, ó là: bng s kin
(fact tables) và bng chiu d liu (dimension tables).
ng s kin (fact tables): mt bng s kin là mt bng chính trong mô
hình chiu có chc nng lu tr các d liu tng hp cho quá trình hot
ng. Ngi dùng c gng  lu tr d liu tng hp t kt qu ca mt
quá trình công vic trong mt data mart n l. Bi vì d liu tng hp a
phn là ln nht trong bt k data mart nào nên cn tránh vic lp li  nhiu
i khác.

- 15 -





Vic s dng thut ng  kin là  trình bày  ln ca d liu. Chúng ta
có th tng tng là t mt th trng bit c sn phm ang c bán ra
i s lng bao nhiêu và doanh s mi ngày cho mi sn phm trong mi
a hàng nh th nào.  ln d liu c thc hin ti các giao m ca
t c các chiu (ngày, sn phm và ca hàng). Danh sách các chiu s xác
nh c tính ca bng s kin tng hp và cho ta bit phm vi ca công vic
là gì.

ng chiu d liu (dimension tables):





ng chiu d liu là ngi ng hành không th tách ri vi bng s kin.
ng chiu d liu cha các mô t vn bn ca công vic. Trong mt mô
hình chiu, bng chiu d liu s có có nhiu ct hay nhiu thuc tính.
Nhng thuc tính này mô t các hàng trong bng chiu d liu. Trong bng
 liu chiu, càng nhiu mô t vn bng càng tt. Vic bng d liu chiu
có khong 50 n 100 thuc tính trong nó là không ph bin. Kích thc
ng chiu d liu thng ít v s hàng (ít hn 1 triu hàng rt nhiu), nhng
có nhiu ct thuc tính. Mi chiu c xác nh bi khóa chính duy nht
a nó, c ký hiu là PK và là khóa ngoi cho bng s kin tng hp nào
t ni vi nó.
Hình 2.2 B

ng s


ki

n

(Ngu

n: tác gi

)

Hình 2.3 B

ng chi

u d


li

u


(Ngun: tác gi)

- 16 -

Thuc tính ca bng chiu d liu óng vai trò quan trng trong kho d liu.
i vì chúng là ngun gc ca hu ht tt c các ràng buc và d liu báo
cáo, nên chúng là chìa khóa làm cho kho d liu d hiu và d s dng. Sc
nh ca kho d liu là t l thun vi cht lng và chiu sâu ca các thuc
tính ca bng chiu d liu. Thi gian dành cho vic cung cp các thuc tính
i mô t k thut rõ ràng càng nhiu thì kho d liu càng tt. Thi gian
dành cho vic tính toán giá tr trong mt ct thuc tính càng nhiu thì kho d
liu càng tt. Thi gian dành cho vic m bo cht lng giá tr trong mt
t thuc tính càng nhiu thì kho d liu càng tt.
 Công c truy cp d liu (Data Access Tools): thành phn chính cui cùng
trong môi trng kho d liu là các công c truy cp d liu. Vic s dng
thut ng công c là  cp n sa dng v kh nng có thc cung

p cho ngi dùng  tác ng lên khu vc trình bày d liu cho quá trình
phân tích ra quyt nh. Theo nh ngha, tt c các công c truy cp d liu
truy vn d liu t khu vc trình bày ca kho d liu. Rõ ràng, vic truy vn là
toàn b vn  trong vic s dng kho d liu.
t công c truy cp d liu có thn gin nh mt công c truy vn c
bit hoc phc tp nh mt mô hình khai thác d liu hoc mô hình ng dng.
Các công c truy vn c bit có thc hiu và s dng có hiu qu ch vi
t nh t l ngi dùng nh hp trong kho d liu tim nng. Phn ln
ngi dùng mong mun truy cp d liu thông qua các ng dng tham s có
n. Mt s các công c truy cp d liu phc tp hn, nh các công c d
báo hoc mô hình, thc s có th np kt qu ca chúng tr li vào khu vc
ngun d liu h thng hoc các khu vc tng d liu/ trình bày d liu ca
kho d liu.
2.1.4. Mô hình d liu và vic thit k kho d liu:
Có 2 yu t chính trong vic xây dng mt kho d liu: thit k giao din t
các h thng u hành và thit k bn thân kho d liu. Kho d liu c xây dng
theo phong cách ci tin, ngha là mt giai n phát trin mi ph thuc hoàn toàn
vào kt qut c t các giai n trc ó. u tiên, mt phn d liu c xác