Mở rộng hoạt động tín dụng đối với khu vực kinh tế tư nhân của ngân hàng ngoại thương nội chi nhánh _ Ba Đình.doc

Lời mở đầu
Trong hầu hết sự phát triển về kinh tế của các quốc gia trên thế giới hiện
nay và trong tơng lai đều có sự tham gia của các khu vực kinh tế thuộc Nhà nớc, T nhân, và nớc ngoài. và mỗi khu vực này này đều có những đóng góp nhất
định đối với mỗi nền kinh tế cụ thể, tuy nhiên theo kinh nghiệm của các quốc
gia phát triển trên thế giới thì khu vực kinh tế t nhân là khu vực có đóng góp
quan trong trong thúc đẩy qua trình phát triển của họ, mà khu vực kinh tế t nhân
thờng là những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngay cả Mỹ một nớc có nền kinh tế
hàng đầu thế giới, có các công ty xuyên quốc gia khổng lồ, thì việc đóng góp
cho nền kinh tế chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ của khu vực t nhân.
Đối với việt nam thì khu vực kinh tế t nhân đà có những đóng góp to lớn những
cho kinh tế nớc nhà. Nhng khu vực kinh tế này vẫn có những khó khăn trong
đó khó khăn về vốn là vấn đề nan giải hiện nay. Hiện nay tôi đang thực tập tại
VIETCOMBANK _Ba Đình, nên tôi chọn đề tài: "Mở rộng hoạt động tín dụng
đối với khu vực kinh tế t nhân của ngân hàng ngoại thơng nội chi nhánh _
Ba Đình", với dung gồm:
Chơng I : Tỉng quan vỊ tÝn dơng vµ khu vùc kinh tế t nhân.
Chơng II : Thực trạng hoạt động tín dụng của NHNT- CN Ba Đình đối với
khu vực kinh tế t nhân.
Chơng III : Một số ý kiến để mở rộng hoạt động tín dụng đối với khu vực kinh
tế t nhân.

SVTH: Lê Sĩ Tuấn - Lớp: Ngân hàng 44C

1


Chơng I
Tổng quan về tín dụng
và khu vực kinh tế t nhân
I.1 Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thơng mại

1.1.1 Khái niệm về tín dụng
Tín dụng là danh từ để chỉ một số hành vi nh bán chịu hàng hoá, cho vay,
chiết khấu thơng phiếu, kí thác, phát hành giấy bạ.
Ngày nay khi nói tới tín dụng ngời ta nghĩ ngay tới ngân hàng, tín dụng là
quan hệ vay mợn, gồm cả đi vay và cho vay.Tuy nhiên khi nói tới ngân hàng
ngời ta chỉ nghĩ là ngân hàng cho vay.
Theo lt c¸c tỉ choc tÝn dơng cđa níc cộng hoà xà hội chủ nghĩa việt nam
điều 49 thì : tín dụng đợc thể hiện dới các hình thức cho vay, bảo lÃnh, cho thuê
tài chính và các hình thức khác theo quy định của ngân hàng nhà nớc.
1.1.2.Tính chÊt ph¸p lý cđa c¸c nghiƯp vơ tÝn dơng.
xÐt vỊ tính chất phát lý thì tín dụng đợc chia làm 3 lo¹i nh: cho vay tiỊn,
cho vay, cho vay dùa trên việc chuyển nhợng trái quyền và tín dụng qua chữa
kí.
Là nghiệp vụ tín dụng trong đó ngời cho vay cam kết hoàn trả một khoản
tiền và ngời đi vay cam kết trả một khoản tiền lớn hơn khoản ban đầu. Khoản
chênh lệch này gọi là lÃi. lÃi phụ thuộc vào thời gian và số lợng khoản vay.
Cho vay dựa trên phơng án sản xuất kinh doanh của ngời đi vay và khoản
vay còn đợc bảo dảm bằng tài sản của ngời đi vay. Đây là loại hình tín dụng gặp
rủi ro cao. Do khách hàng có thể sử dụng tiền đúng mục đích nh khế ớc vay.
Ngân hàng có thĨ chun mét lÇn hay nhiỊu lÇn.


Loại cho vay này dựa trên ba nguyên tắc cơ bản sau:
+ Tiền vay phải đợc hoàn trả đúng hạn cả gốc lẫn lÃi: đây là nguyên tắc quan
trọng nhất vì vốn của ngân hàng phần lớn là vốn huy động. Ngân hàng phải tri
trả khi khách hàng đến rút tiền. Nếu khoản tín dụng không đợc hoàn trả đúng
hạn điều này có thể làm cho ngân hàng rơi vào tình trạng rủi ro thanh khoản.
để tránh điều nay ngân hàng phải quy định kỳ hạn nợ, khi đến hạn thì khác
hàng phải trả nếu không thì ngân hàng có thể tự động trích số d tài khoản tiền
gửi của ngời đi vay hay phát mại tài sản đảm bảo.

+ Vốn vay phải đợc sử dụng đúng mục đích: vì khi cho khách hàng vay thì
ngân hàng còn phải thẩm định phơng án sản xuất từ đó mới có phơng án giải
ngân. Nếu trong quá trình nếu phát hiện có vấn đề trong việc sử dụng tiền thì
ngân hàng có quyền thu hồi nợ trớc thời hạn trong hợp đồng tín dụng, nếu thu
không đủ khoản tiền đà cấp thì khoản tiền còn lại cha thu đợc sẽ đợc chuyển
thành nợ quá hạn. nguyên tắc này rất quan trọng, khi ngân hàng cung ứng tín
dụng cho nền kinh tế phải hớng đến mục tiêu và yêu cầu của nền kinh tế trong
những giai đoạn cụ thể. Còn khi cung ứng cho các đơn vị sản xuất kinh doanh
thì phải đáp ứng các mụch đích trong sản xuất kinh doanh để thúc đẩy các đơn
vị hoàn thành các mục tiêu của mình.
+ Vốn vay phải có tài sản đảm bảo: trong nền kinh tế thị trờng các hoạt động
nói chung và các hoạt động kinh tế nói riêng diễn ra vô cùng đa dạng và phức
tạp, không có nhà quản trị ngân hàng nào có thể đự đoán chính xác những diễn
biến có thễ xảy ra trên thị trờng, do đó rủi ro là không thể tránh khỏi, để giảm
thiểu rủi ro thì các ngân hàng càng tao ra đợc nhiều khoản thu càng tốt cho các
khoản cho vay của mình và đảm bảo chình là nguồn thu thứ hai sau nguồn thu
thứ nhất nh: vốn lu động, khấu hao, lợi nhuËn, thu nhËp …


Đảm bảo tín dụng nh là một phơng tiện cho ngời chủ ngân hàng có thêm một
nguồn thu khác để thu hồi nợ nếu mục đích cho vay bị phá sản, tài sản đảm bảo
có thể tồn tại dới hình thức sau:
- Tài sản đảm bảo hình thành từ vốn vay của ngân hàng
- Tài sản đảm bảo là tài sản của ngời đi vay
- Tài sản đảm bảo là tín chấp hay bảo lÃnh của ngời thứ ba
Các loại đảm bảo tín dụng:
*Đảm bảo đối vật:
- Thế chấp tài sản: là việc bên vay vốn dùng tài sản là bất động sản thuộc sở
hữu của mình của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ trả nợ đối với bên cho
vay, bên đi vay vẫn đợc quyền sử dụng tài sản thế chấp và chỉ phải giao giấy

chủ quyển tài sản đó cho bên cho vay.
- Cầm cố tài sản: là việc bên đi vay có nghĩa vụ phải giao tài sản là động
sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên cho vay để đảm bảo thực hiện nghĩa
vụ trả nợ của mình.
* Đảm bảo đối nhân:
-Là sự cam kÕt cđa mét ngêi hay nhiỊu ngêi vỊ viƯc phải trả nợ cho ngân
hàng nếu một khách hàng vay không trả đợc nợ cho ngân hàng, trong trờng hợp
này thì những ngời bảo lảnh phải có đợc uy tín hay phải có khả năng về tài
chính đủ mạnh đảm bảo đợc sự tin tởng của ngân hàng.
1.1.2.2. Cho vay dựa trên chuyển nhợng trái quyền.
Cho vay dựa trên chuyển nhợng trái quyền là hình thức cho vay dựa trên
cơ sở mua bán các cộng cụ tài chính nh mua bán các hối phiếu lệnh phiếu từ
đó tạo ra nghiệp vụ chiết khấu thơng phiếu của ngân hàng, tức là mua nợ dựa
trên khoảng thời gian còn lại của cho đến lúc đáo hạn của thơng phiếu.


Về mặt pháp lý ngân hàng không cho vay mà là mua một trái quyền,
ngân hàng bỏ tiền ra ứng trớc giá trị của một thơng phiếu cha đến hạn thanh
toán đổi lại ngân hàng đợc nắm quyền sở hữu và có quyền truy đòi khi đến hạn
thanh toán, thủ tục chiết khấu cũng khác thủ tục vay va không có hợp đồng tín
dụng.
+ Chiết khấu thơng phiếu: Là một nghiệp vụ tín dụng, vì nó, vì nó đem
lại ngay cho khách hàng một số tiền bình thờng mà chỉ đợc chi trả khi nó đến
hạn thanh toán trong thơng phiếu.
Nhng về mặt pháp lỳ thì không phải là một khoản cho vay, vì ngân hàng
không cho khách hàng vay số tiền mà khách hàng sẽ phải trả cho ngân hàng,
mà ở đây ngân hàng ứng trớc giá trị của một thơng phiếu cha đến hạn đổi lại
ngân hàng nắm quyền sở hữu thơng phiếu đó, vì vậy ngân hàng sẽ đợc đòi lại
khoản ứng trớc đây bằng cách truy đòi trái phiếu khi đến hạn.
Nh vậy chiết khấu là việc ngân hàng ứng trớc cho giá trị một thơng phiếu

đổi lấy việc chuyển giao quyền sở hữu thơng phiếu.
+ Mua uỷ nhiệm thu hay bao thanh toán hay còn gọi là cho vay uỷ
nhiêm thu: Đây là trờng hợp ngân hàng mua đứt các chứng quyền để đi đòi nợ,
bao thanh toán có thể đợc xác định là một hợp đồng, mà trong đó các ngân hàng
mua đứt các trái quyền của ngời bán đối với ngời mua là khách hàng của ngân
hàng.
1.1.2.3. Tín dụng qua chữ ký.
Tín dụng qua chữ ký có thể là kết quả của chữ ký của ngân hàng, trong
hình thức này ngân hàng không phải bỏ tiền ra ngay mà ngân hàng cam kết sẽ
trả một khoản nợ của khách hàng của mình khi mà khách hàng của mình không
thực hiện đúng cam kết trả nợ nh đà thoả thuận trớc, do bảo lÃnh bằng uy tín
của mình nên bảo lÃnh của ngân hàng còn gọi là bảo lÃnh qua chữa ký.


Về tính pháp lý thì loại tín dụng này dựa vào luật bảo lÃnh cũng nh các
cam kết bảo lÃnh và tái bảo lÃnh,
Bảo lÃnh là đa ra những cam kết dới hình thức cấp chứng th và hạch toán theo
tài khoản ngoại bảng, các ngân hàng chỉ đa vào tài khoản nội bẳng khi mà ngân
hàng thực hiện chi trả cho khách hàng của mình ,bảo lÃnh gồm:
+ Bảo lÃnh ngân hàng : đây là hình thức rất quan trọng trong thực tế, nó
giúp cho ngời mua hàng không phải kí quỹ và đợc trả chậm tiền hàng, và ngời
bán tin tởng giao hàng cho ngời mua.
+ Tín dụng chấp nhận : trong loại hình này ngân hàng chấp nhận một hối
phiếu đòi tiền chính mình, và khách hàng của ngân hàng phải nộp số tiền cần
thiết ngay trớc khi hối phiếu đến hạn, lúc này chủ nợ có đợc sự đảm bảo thu đợc
khoản nợ của mình do ngân hàng đứng ra chấp nhận chi trả.
1.1.3. Phân loại tín dụng trong các ngân hàng thơng mại.
1.1.3.1. Phân loại tín dụng chung.
+ Tín dụng ngắn hạn, trung và dài hạn: sự khác nhau giữa tín dụng ngắn
hạn và tín dụng trung và dài hạn chính là thời gian giao vốn cho khách hàng sử

dụng, tuỳ theo luật của từng quèc gia vµ trong tõng thêi kú mµ thêi gian ngắn
hạn, trung và dài hạn đợc quy định khác nhau, ở Việt Nam hiện nay ngắn hạn là
nhỏ hơn hoặc bằng 12 tháng, còn trung và dài hạn là lớn hơn 12 tháng.
+ Tín dụng cấp ra kèm theo hoặc không kèm theo cam kết của ngân hàng.
- Tín dụng không kèm theo cam kết của ngân hàng: trong hình thức cấp
này thờng áp dụng cho ngắn hạn và ngăn hàng có thể chấm dứt hợp đồng cho
vay bất cứ lúc nào.
- Tín dụng phát sinh từ cam kết của ngân hàng: là hình thức mà ngân
hàng cam kết một khoản tín dụng cụ thể hay một hạn mức tín dụng mà ngân


hàng không thể tự do chấm dứt cam kết của mình khi phía khách hàng không có
những những vi phạm nh đà thoả thuận.
+ Tín dụng có thể huy động và không thể huy động.
- Tín dụng có thể huy động là những khoản tín dụng mà ngân hàng có thể
chuyển nhợng để thu hồi tiền trớc kì hạn đà định.
- Tín dụng không thể huy động: là tín dụng mà khi ngân hàng cấp ra là
không thể chuyển nhợng để thu hồi vốn trớc thời hạn định.
1.1.3.2.Tín dụng ngân quỹ.
Tín dụng ngân quỹ là để thoả mÃn nhu cầu vốn lu động của các doanh
nghiệp.
+ Tín dụng huy động trái quyền: đây là việc huy động các trái quyền đối
với khách hàng trong nớc và nớc ngoài, khi đó khoản tín dụng này nhằm sử
dụng ngay giá trị của các trái quyền sau khi trừ đi khoản tiền chiết khấu mà lẽ
ra đến hạn mới đợc nhận.
+ Tín dụng ngân quỹ: nhằm đảm bảo sự cân đối ngân quỹ cđa doanh
nghiƯp ng©n q cđa doanh nghiƯp, doanh nghiƯp thêng xuyên có nhu cầu này
vì có sự chênh lệch về thời gian các khoản chi phí và thu nhập của doanh
nghiệp.
- Tạm ứng hay vợt chi tài khoản: hình thức này giúp cho doanh nghiệp

đối phó với thiếu vốn lu động rất ngắn, trong hạn mức và thời gian quy định thì
nó đảm bảo cho tài khoản của doanh nghiệp d nợ hay vợt chi, hình thức này
không có sự đảm bảo nội tại nào mà chỉ căn cứ vào tình hình tài chính, mức độ
và điều kiện hoạt động của tài sản.
- Tín dụng ngân quỹ thuần tuý : khi khoản tín dụng có tính chất dài hơn
thì ngân hàng có thể cho vay theo hình thức có thể là vợt chi tài khoản với thời
gian dài hơn và kèm theo những điều kiện đảm bảo cho khoản vay ®ã hc cã


thể chiết khấu chứng từ có kỳ hạn cố định, các chứng từ này có thể gọi là các
chứng từ tài chính. Về thời hạn thì có thể là tín dụng tuần hoàn để đáp ứng nhu
cầu thờng xuyên, hay thời vụ để đáp ứng nhu cầu có tính chất thời vụ của doanh
nghiệp.
1.1.1.3. Tín dụng thuê mua.
Hoạt động thuê mua bắt nguồn từ việc các doanh nghiệp sản xuất hoặc
cung cấp các thiết bị, nhà cửa lớn, thời gian sử dụng lâu dài, mặt khác do ngời
mua không đủ tiỊn hay hä chØ cÇn sư dơng trong thêi gian cha hết thời gian
khấu hao của thiết bị, do đó dà nảy sinh nhu cầu thu, để mở rộng tín dụng của
mình các ngân hàng thơng mại đà mua hoặc thuê các tài sản theo yêu cầu của
khách hàng rồi cho họ thuê lại.
Quá trình của nghiệp vụ cho thuê.

Ngân hàng (người cho thuê)

(2)
(1)
Nhà cung cấp

(3)

(4)
Khách hàng

(1) khách hàng làm đơn gửi ngân hàng nêu yêu cầu về tài sản cần thuê sau khi
phân tích dự án và tình hình tài chính của khách hàng, ngân hàng kí hợp đồng
với khách hàng.
(2) Ngân hàng tìm kiếm nhà cung cấp để ký hợp đồng hay ngời thuê chỉ định
nhà cung cấp.


(3) Khác hàng có thể gặp nhà cung cấp để nêu yêu cầu về quy các, chất lợng tài
sản thuê, nhận tài sản, nhà cung cấp có thể phải cam kết bảo hành cho ngời
thuê.
(4) Ngân hàng kiểm soát tình hình sử dụng tài sản thuê, thu tiền thuê hoặc thu
hồi tài sản nếu thấy ngời thuê vi phạm.
+ Ngân hàng có thể mua tài sản để cho thuê hay mua tài sản của ngời đi
thuê sau đó cho chính họ thuê lại hoặc thuê tài sản để cho thuê, trờng hợp này
đợc áp dụng khi mà thời gian trong hợp đồng thuê nhỏ hơn thời gian khấu hao
của tài sản, hay Ngân hàng có thể mua trả góp để cho thuê trong trờng hợp
Ngân hàng thiếu vốn.
+ Đặc điểm của nghiệp vụ này là: Ngân hàng cho thuê thờng là tài sản cố
định do đó nó là tín dụng trung và dài hạn, thời hạn thuê có 2 phần đó là thời
hạn cơ bản là thời hạn mà ngời đi thuê không đợc huỷ ngan hợp đồng do đó tiền
mà ngân hàng thu đợc phải đủ cả gốc và lÃi và thời hạn gia hạn thêm là ngời đi
thuê có thể trả lại, mua lại, thuê tiếp, trong nghiệp vụ thuê mua thì Ngân
hang không cam kết bảo dỡng tài sản, không chịu trách nhiệm đối với những
thiệt hại với tài sản.
1.1.3.4.Tín dụng tài trợ cho ngoại thơng.
Trong xu thế toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới nh hiện nay, hoạt động tài trợ
ngoại thơng có vai trò rất quan trọng, nó thúc đẩy thơng mại quốc tế, làm giảm

rủi ro cho những nhà xuất nhập khẩu vì những khó khăn nh:địa lý, tôn giáo,
chính trị các hoạt động ngoại thơng gồm:
+ Tài trợ xuất khẩu gồm có các hình thức:
- Tài trợ trong trờng nhờ thu kèm chứng từ: là nhà xuất khẩu chuyển các
chứng từ cho Ngân hàng nhờ thu, ngân hàng sẽ chuyển các chứng từ này tới
Ngân hàng cần giao dịch, khi đợc chấp nhận thanh toán thì nhà xuất khẩu mới
giao hàng.


- NghiƯp vơ chiÕt khÊu hèi phiÕu: lµ chiÕt khÊu các hối phiếu kỳ hạn
không thể huỷ ngang khi nó cha đến hạn và hối phiếu này đợc bên xuất nhập
khẩu không huỷ ngang.
-Tài trợ trong khuôn khổ chứng từ: là hình thức tín dụng Ngân hàng dựa
trên khuôn khổ chiết khấu bộ chứng từ khi cha đến hạn thanh toán, tỷ lệ thanh
toán dựa phơng thức chiết khấu. Thứ nhất là chiết khấu truy đòi nghĩa là Ngân
hàng có quyền đòi lại nhà xuất khẩu nếu đến hạn mà nhà xuất khẩu không
thanh toán do đó lÃi suất thấp. Thứ hai là chiết khấu miễn truy đòi nghĩa là
Ngân hàng chịu hoàn toàn rủi ro nếu phía đối tác không thanh toán khi đao hạn
do đó lÃi suất cao.
- Tam ứng cho nhà xuất khẩu: Ngân hàng có thể tài trợ bằng cách tạm
ứng một khoản tín dụng cho nhà xuất khẩu trong khuôn khổ. Chủ yếu là trong
ngắn hạn, nó phụ thuộc chủ yếu vào khả năng thanh toán của nhà xuất khẩu và
sự nhạy cảm và đảm bảo về giá cả của hàng hoá.
- Bao thanh toán: về bản chất đây là chiết khấu các khoản phải thu của
nhà xuất khẩu. đối với nghiệp vụ này Ngân hàng mua lại các khoản nợ, thanh
toán ngay cho nhà xuất khẩu, cung cấp các dịch vụ nh hạch toán sổ sách, uỷ
nhiệm thu, các khoản sao kê định kỳ. Đây là hình thức tài trợ trong ngắn hạn.
- Chiết khấu nợ dài hạn: đây là hình thức chiết khấu các khoản nợ dài hạn
do xuất khẩu máy móc thiết bị có giá trị lớn mà nhà xuất khẩu bán dới hình
thức trả góp và Ngân hàng sẽ mua lại khoản nợ này.

+ Tài trợ nhập khẩu:
- Tín dụng dành cho ngời đạt hàng và hiệp định khung tài trợ nhập khẩu,
đây là hình thức mà Ngân hàng nớc xuất khẩu ký hiệp định với Ngân hàng và
Chính phủ nớc khác về việc tài trợ cho Ngân hàng và Chính phủ những khoản
tín dụng tài trợ cho việc nhập khẩu hàng hoá, thiết bị công nghệ từ nớc tài trợ.


- Tín dụng thuê mua vợt qua biên giới: với hình thức này Ngân hàng cấp
cho doanh nghiệp một khoản tín dụng bằng cách mua hay thuê tài sản ở nớc
ngoài về cho thuê lại tài sản tài tại nớc mình, do đó ngời thuê không cần nhiều
vốn ngay mà vẫn đợc sử dụng những tài sản mình cần cho qua trình sản xuất.
- Cho vay mở L/C: đây là nghiệp vụ mà các nhà nhập khẩu yêu cầu Ngân
hàng mở th tín dụng sẽ trả tiền cho nhà xuất khẩu theo yêu cầu
Của nhà nhập khẩu khi họ đà trình đủ các chứng từ quy định, nh vậy khoản tín
dụng này đợc bảo đảm bằng bộ chứng từ hàng hoá, tuy nhiên ngân hàng có thể
yêu cầu nhà nhập khẩu phải ký quỹ hay không.
- Tạm ứng cho nhà nhập khẩu: Ngân hàng có thể tạm ứng cho nhà nhập
khẩu khi họ thiếu vốn để thanh toán. Tuy nhiên chỉ trong thời gian ngắn và đợc
bảo đảm bằng bộ chứng từ hàng hoá.
- Chấp nhận của Ngân hàng: với các hối phiếu có kì hạn sẽ đợc Ngân hàng
phía ngời nhập khẩu đóng dấu và chấp nhận thanh toán, khi ngời xuất khẩu có
nhu cầu về tiền, Ngân hàng nhËp khÈu sÏ thanh to¸n ngay cã triÕt khÊu cho bên
bán và giữa lại hối phiếu, hối phiếu có thể đợc bán hay chiết khấu tại Ngân
hàng nhập khẩu khi đến hạn.
- Tín dụng chấp nhận hối phiếu dành cho nhà nhập khẩu: theo hình thức
này nhà nhập khẩu ký hợp đồng với ngân hàng phục vụ mình trên cơ sở hối
phiếu tự nhận nợ, hối phiếu này do Ngân hàng phục vụ nhà xuất khẩu phát hành
và chuyển đến cho nhµ nhËp khÈu, vµ nhµ nhËp khÈu dïng hèi phiếu này để
chiết khấu nhận tiền tại Ngân hàng phục vơ m×nh.

1.2. Khu vùc kinh tÕ t nh©n:

Theo kinh nghiƯm cđa các nớc phát triển nh Mỹ, Nhật thì khu vực kinh
tế t nhân có đóng góp vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế xà hội cho
những quốc gia này, chẳng hạn nh Mỹ là một nớc mà nỗi tiếng có nhiều công ty
đa quốc gia nổi tiếng toàn cầu, nhng đó chỉ là bề nỗi của nền kinh tế mỹ, còn
khu vực kinh tế t nhân mới là ®ãng gãp lín cho nỊn kinh tÕ Mü, quay trë về
Việt Nam thì khu vực kinh tế t nhân đà hình thành và phát triển khá sớm nhng
do nhiều hoàn cảnh của đất nớc mà khu vực kinh tế này có những lúc đà bị lÃng
quên trong một thời gian dài, nhng do cũng nh những nứơc khác trên thế giới,
khu vực này ngày càng khẳng định đợc vai trò của mình trong nên kinh tế nớc
nhà, và trong những năm gần đây đà đợc Đảng và Nhà nớc quan tâm tạo nhiều
điều kiện cho khu vực kinh tế này phát triển.
1.2.1. Chủ trơng của Đảng về kinh tế t nhân.
Khu vực kinh tế t nhân đà xuất hiện từ trớc cách mạng tháng 8, nhng khu
vực kinh tế này chỉ phát triển mạnh mẽ từ sau cách mạng tháng 8 và đà có
những đóng góp rất lớn cho miền bắc từ năm1955 1957 với chủ trơng phát
triển kinh tế nhiều thành phần trong đó co kinh tế cá thể và t bản t nhân và
thành phần kinh tế này đà có những đóng góp rất lớn cụ thể nh: năm 1955 có
51688 cơ sở công nghiệp t nhân và tiểu thủ công nghiệp, với số lợng công nhân
làm việc trong các cơ sở đó là 128622 công nhân, và đà tăng 54985 cơ sở và
161241 công nhân trong năm 1957, khu vực kinh tế t nhân đóng góp 81,9% giá
trị của toàn xà hội.
Từ năm 1958 chuyển sang thêi kú x©y dung chđ nghÜa x· héi, khu vùc kinh tế t
nhân bị xoá bỏ hoàn toàn, tuy nhiên khu vực kinh tế này vẫn tồn tại dới hình
thức ngầm, khi xây dựng xà hội chủ nghĩa thì t bản t nhân bị quan niệm là thành
phần bóc lột do đó bị liệt vào dạng bị cải tạo tuy nhiên về thực tế thì thì thành
phần này vẫn tồn tại ngầm dù họ vẫn tham gia vào hợp tác x·, nhng khi vỊ nhµ

thì họ vẫn làm riêng tính về thu nhập của họ thì khi họ tham gia vào hợp tác chỉ
thu ®ỵc 30 %– 40% thu nhËp cđa hä. Víi sù phát triển ngày càng mạnh mẽ và
mô hình kinh tế hợp tác không hiệu quả thì đến đại hội VI của đảng thì khu vực
này chính thức đợc công nhận trở lại và nó đà có những đóng góp vô cùng to
lớn cho đất nớc và hiện nay khu vực nay đang đợc sự quan tâm đặc biệt của
đảng và nhà nớc. Và điều này đợc thể hiện qua đại hội đảng IX của Đảng, đại
hội khẳng định: Kinh tế cá thể , tiểu chủ cả ở nông thôn và thành thị có vị tri
quan trọng lâu dài. Nhà nớc tạo điều kiện và giúp đỡ để phát triển Khuyến
khích phát triển kinh tế t bản t nhân rộng rÃi trong những ngành nghề mà pháp
luật không cấm, tạo môi trơng kinh doanh thuận lợi về chính sách, pháp lý để
kinh tế t nhân phát triển trên những định hớng u tiên của nhà nớc xây dựng
tốt quan hệ giữa chủ doanh nghiệp và ngời lao động .
1.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế t nhân ở Việt Nam.
Trải qua nhiều thăng trầm cùng với những khó khăn của đất nớc, khu vực
kinh tế t nhân có những lúc đợc thừa nhận rồi không rồi lại đợc tha nhận, nhng
với định hớng của đảng đợc khẳng đinh trong đại hội IX của Đảng thì trong
những năm ngần đây khu vực kinh tế này đà có những bớc phát triển về mọi
mặt, khu vực kinh tế này đÃ, đang và sẽ có những đóng góp không nhỏ vào các
mặt kinh tÕ x· héi cđa ViƯt Nam. Vµ ngµy cµng khẳng định đợc chỗ đứng vững
chắc trong nền kinh tế của Việt Nam, và điều này đợc thể hiện qua những mặt
sau:
1.2.2.1. Phát triển về số lợng.
Với sự khuyến khích mạnh mẽ và tạo nhiều điều kiện thuân lợi của Nhà
nớc thì khu vực kinh tế t nhân đà có nhng đáng kể về số lợng.
Về hộ kinh doanh cá thể: số hoạt động từ 1498611 hộ năm 1992 và tăng
lên 2016259 hộ vào năm 1996, tốc độ tăng bình quân hàng năm là 7, 68%/ năm,
mỗi năm tăng 129412 hộ, từ năm 1996 đến 2000 số lợng hộ kinh doanh c¸c thĨ

hoạt động tăng châm, từ 1996 là 2016259 lên 213731 hộ năm 2000, tăng bình
quân 1,47% /năm, mỗi năm tăng30364 hộ và đến cuối năm 2003 cả nớc có
khoảng 2,7 triệu hộ kinh doanh, 130000 trang trại và 10 triệu hộ nông dân sản
xuất hàng hoá, sở dĩ có sự giảm về số lợng hộ cá thể là vì nhiều hộ đà chuyển
lên thành lập công ty sau khi đà tích luỹ đợc trong một thời gian dài và những
năm gần đây lại gặp nhiều điều kiện thuận lợi trong thành lập doanh nghiệp.
Về doanh nghiệp: số lợng các doanh nghiệp tăng đợc thể hiện qua các
năm nh sau: năm 1991 cả nớc có khoảng 414 doanh nghiệp, đến năm 1992 là
5189 doanh nghiệp và đến 1995 là 15276 doanh nghiệp, năm 1999 là 28700
doanh nghiệp, từ khi luật doanh nghiệp đi vào hoạt động 1/1/2000 thì đà tao ra
một bớc đột phá trong tăng số lợng các doanh nghiệp, tính từ năm 2000 đến
tháng 5- 2004 cả nớc có khoảng 93208 doang nghiệp đang ký thành lập mới,gấp
hơn hai lần số doanh nghiếp đợc thành lập trong thời gian trớc đó từ 1991- 1999
chỉ có 45000 doanh nghiệp đợc thành lập, tính đến cuối 2004 cả nớc có khoảng
138208 doanh nghiệp đang ký thành lập theo luật doanh nghiệp, trung bình
hàng năm tăng 3,75 lần so với trung bình của những năm trớc 2000, vể cơ cấu
thì tỷ trọng doanh nghiệp t nhân trong tổng số doanh nghiệp đang ký giảm từ
64% trong giai đoạn 1991 1999 xuống còn 34% giai đoạn 2000 2004.
Trong khi đó cùng thời gian trên thì tỷ trong của công ty trách nhiệm hữu hạn
và công ty cổ phần tăng từ 36% đến 66%, trong 4 năm qua có khoảng 7165
công ty cổ phần thành lập gấp 10 lần so với giai đoạn 1991 -1999. tỷ trong
doanh nghiệp t nhân giảm vì số lợng vố của đa số các doanh nghiệp thuộc khu
vự này là nhỏ, do đó loại hình này thờng không đợc tin tởng bằng các loại hình
khác hơn nữa các loại hình doanh nghiệp khác có thể hợp vốn của nhiều ngời có
vốn nhỏ lại thành vốn lớn hơn và sẽ có nhiều vốn hơn để hoạt động.
1.2.2.2. Phát triển về quy mô vốn, lao động, lĩnh vực và địa bàn.
Với sự ra đời của luật doanh nghiệp đà tạo điều kiện rất nhiều trong việc
đăng ký thành lập mới doanh nghiệp, do đà giảm rất nhiều về giấy tê còng nh

thời gian. Do đó số lợng doanh nghiệp không những đà tăng lên về số lợng mà
số lợng vốn đang ký kinh doanh cũng tăng lên. nh thời kỳ 1991 1999 vốn
đang ký bình quân/1 doanh nghiệp là gần 0.57 tỷ đồng, năm 2000 là 0.96 tỷ
đồng, năm 2001 là 1.3 tỷ đồng, năm 2002 là 1.8 tỷ đồng và đến tháng 7 năm
2003 là 2.12 tỷ đồng, doanh nghiệp có vốn thấp nhất cũng là 5 triệu đồng và
nhiều nhất là 200 tỷ đồng, nh vậy là số lợng vốn đang ký kinh doanh không
ngừng tăng lên qua các năm, số lợng vốn đang ký mới và mở rộng quy mô tăng
mạnh mẽ, cụ thể nh sau: năm 2000 số vốn đăng ký mới và bổ sung là 1,3 tỷ
đồng ,năm 2001 là 2,3 tỷ đồng, năm 2003 là 3,6 tỷ đồng, và đến hết tháng 5
2004 là khoảng 1.8 tỷ đồng.
Về lao động thì số lợng lao động trong khu vực kinh tế t nhân liên tục tăng lên
từ năm 1996 chỉ giảm vào năm 1997 còn lại đều tăng , so sánh với tổng lao
động toàn xà hội thì khu vực này chiếm tỷ lệ khoảng 11% qua các năm. năm
2000 số lợng lao động làm việc trong khu vực kinh tế t nhân là 4.643.844 ngời
tăng so với năm 1996 đợc 778.681 ngời, từ năm 1996 đến năm 2000 tố độ tăng
trung bình là 24,5%/năm trong khi đó ở hộ kinh doanh cá thể chỉ tăng bình
quân là 2,01%/năm, số lao động làm việc trong các doanh nghiệp tăng 487459
tăng 137,57%, trong khi đó các hộ kinh doanh cá thể tăng thêm đợc 291.222
ngời tăng 8,29%. Trong khu vực kinh tế t nhân thì lao động trong công nghiệp
chiếm tỷ trọng cao nhất 2.121.228 ngời chiếm 45,6%, lao động trong ngành thơng mại và dịch vụ là 1753824 ngời, chiếm tỷ trọng 37,37%, lao động trong các
ngành khác là 786.792 ngời chiếm 16,94%. Trong những năm gần đây tốc độ
tăng vế số lợng doanh nghiệp tăng nhanh do đó số lợng trong các doanh nghiệp
đà tăng, còn tốc độ tăng lao động trong các hộ kinh doanh cá thể thấp hơn của
các doanh nghiệp đó là do số lợng các hộ kinh doanh cá thể tăng chậm so với
các doanh nghiệp.
Về lĩnh vực và địa bàn: khu vực kinh tế t nhân phần đông là các doanh
nghiệp, đà và đang hoạt động trong hầu hết các ngành nghề mà pháp luật không


cấm, không chỉ hoạt động trong nông nghiệp mà còn trong cả các ngành công

nghiệp, dịch vụ cao cấp nh công nghiệp sản xuất t liệu sản xuất, chế biến, công
nghệ thông tin, ngân hàng tài chính, bảo hiểm , t vấn. Sở dĩ khu vực này có khả
năng hoạt động rộng vì một mặt là có số lơng đông và tiềm lực về tài chính
ngày càng đợc cải thiện do đà tích luỹ quay nhiều năm, một mặt là khu vực này
có mặt ở hầu hết trên lÃnh thổ cả nớc do đó có thể phát hiện rất nhanh các nhu
cầu ở các địa bàn trên cả nớc.
1.2.3. Đóng góp của khu vực kinh tế t nhân.
1.2.3.1. tạo công ăn việc làm.
Sự đóng góp lớn nhất của khu vực kinh tế t nhân cho xà hội đó là giải
quyết việc làm cho ngời lao động, khu vực kinh tế này hàng năm thu hút lao
động mới và từ các doanh nghiƯp nhµ níc vµ kinh tÕ tËp thĨ chun sang, năm
2000 số lợng lao động làm việc trong khu vực kinh tế t nhân là 9,616733 triệu
lao động, chiếm 79,89% tổng lao động, trong năm 2003 khu vực nhà níc cã
3,858 triƯu lao déng chØ chiÕm gÇn 10% lùc lợng lao động xà hội và với xu hớng ngày càng giảm số lao động trong khu cực kinh tế này. Do đó có tới hơn
90% lao động đang làm việc trong khu vực kinh tế t nhân, mặt khác hàng năm
nớc ta có khoảng 1,4 -1,5 triệu ngời gia nhập thị trờng lao động đó là một sức
ép rất lớn đến thị trờng lao động của nớc ta, hơn nữa để đầu t cho một suất lao
động ở khu vực t nhân tốn 35 triệu đồng, còn ở doanh nghiệp nhà nớc là 87,5
triệu đồng nh vậy khu vực kinh tế t nhân có lợi thế tơng đối so víi khu vùc nhµ
níc trong viƯc tao viƯc lµm. Sù phát triển của kinh tế t nhân làm tăng sự lựa
chọn cho ngời lao động và ngời sử dụng lao động do đó làm tăng sự canh tranh
cho thị trờng lao động, vì có sự cạnh tranh nên mỗi một lao động muốn tham
gia vào thì trờng mà đợc nhiều ngời thuê và có thể thực hiện đợc mục đích của
mình qua việc làm thì họ phải năng cao trình ®é, cßn ®èi víi ngêi sư dơng lao
®éng mn chän đợc những lao động nh mong muốn của họ thì họ cũng phải
đáp ứng đợc những yêu cầu của ngơì lao động đặc biệt là những ngời lao động


có tay nghề cao. Từ đây cũng đặt ra vấn đề đối với quản lý Nhà nớc đối với lao
động cũng nh đối với các doanh nghiệp trong việc quản lý lao động ở doanh

nghiệp mình, để năng cao năng xuất lao động và tránh hiện tợng chảy máu chất
xám đang xảy ra cả ở phơng diện đất nớc lẫn c¸c doanh nghiƯp, sù ph¸t triĨn
cđa khu vùc kinh tÕ t nhân tạo nên sự thay đổi cơ cấu xà hội đó là việc hình
thành giới chủ doanh nghiệp, những ngời này nếu làm ăn có hiệu quả, thuê
nhiều lao động va không vi phạm pháp luật thì sẽ đợc nhà nớc tôn trọng. Chính
phủ cũng đà chọn ngày 13 tháng 10 hàng năm là Ngày doanh nhân Việt nam,
mặt khác khu vực kinh tế t nhân phát triển cũng làm thay đổi quan hệ lao động,
trớc kia quan hệ lao động chỉ chủ yếu là quan hệ giữa nhà nớc và ngời lao động
mà đại diện cho nhà nớc là những nhà lÃnh đạo do Nhà nớc bỏ nhiệm các vấn
đề về lơng bổng do nhà nớc quy định, khi kinh tế t nhân phát triển thì quan hệ
lao động đợc xác lập là giữa ngời lao động và ngêi sư dơng lao ®éng, xÐt vỊ
quanh hƯ lao ®éng thì trong khu vực kinh tế t nhân mang tính chất thực tế hơn,
vì các quan hệ lao động đều phải tuân thủ theo luật lao động mà luật lao động
lại do Nhà nớc quy định.
1.2.3.2. Đóng góp vào GDP và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Sự phát triển ngày càng lớn mạnh của khu vực kinh tế t nhân tõ khi thùc
hiƯn lt doanh nghiƯp, kinh tÕ t nh©n đà phát triển mạnh mẽ cả về số lợng, vốn
đầu t, quy mô hoạt động, các ngành nghề, góp phần vào việc phục hồi và phát
triển đất nớc, tốc độ tăng trởng công nghiệp qua các năm từ 2000 2004 là
20%, nh năm 2001 là 20,3%, năm 2002 là 19%, doanh nghiệp t nhân đang
chiếm một phần lớn trong các ngành công nghiệp, trong nông nghiệp đà có
những đóng góp nhất định trong trồng trọt và chăn nuôi, đặc biệt là chế biến
thuỷ sản, cơ cấu nông nghiệp đang chuyển dịch theo hớng sản xuất hàng hoá
góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hóa nông nghiệp nông
thôn, tỷ trọng đóng góp trong GDP năm 2001 là 47,85%, năm 2002 là 42% và


năm 2004 là 38,5% tỷ trọng có xu hớng giảm do năng suất lao động trong khu
vực này giảm trong khi các khu vực khác tăng lên.
1.2.3.3. Về xuất khẩu.

Khu vực kinh tế t nhân đà có những đóng góp đáng kể vào xuất khẩu của
việt nam, số lợng đang ký tham gia xuất khẩu tăng mạnh năm 1995 có 156
doanh nghiƯp ®Õn 2002 la 13774 doanh nghiƯp, khu vùc t nhân tham gia xuất
khẩu nhiều mặt hàng nh may mặc, cà phê, cao su, hạt điều, hạt tiêu tuy
nhiên hoạt động xuất khẩu của khu vực t nhân phân bố không đồng đều, chỉ tập
trung ở những thành phố lớn, thành phố trực thuộc Trung ơng, điều này đựơc cụ
thể là thành phố hà nội xuất khẩu chiếm 25% tổng kim ngạch xuất khẩu của hà
nội và chiếm 7% kim ngạch xuất khẩu của cả nớc, thành phố HồChí Minh là
12%, một số tỉnh có tỷ trọng khá cao nh Hà Giang là 60%, Bình Thuận là 45%,
khu vực kinh tế t nhân đà làm tăng thêm s đa dạng hóa các mặt hàng xuất khẩu
và đà tìm kiếm đợc nhiều thị trờng để phát triển, năm 2002 khu vực kinh tế t
nhân đóng góp 48% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, hiện nay thì khu
vực kinh tế t nhân đà vợt khu vực kinh tế nhà nớc về xuất khẩu.
1.2.3.4. Đóng góp vào ngân sách.
Đóng gãp cđa c¸c doanh nghiƯp thc khu vùc kinh tÕ t nhân vào ngân
sách đang có xu hớng tăng lên, từ khoảng 6,4% năm 2001 lên 7,4% năm 2002.
tỷ lệ này tơng đơng với đầu t trực tiếp nớc ngoài là 5,2% và 6% , khoản thu từ
thuế công thơng nghiệp và dịch vụ dân doanh là năm 2002 đạt 103,6% kế hoạch
và tăng 13% so với năm 2001, doanh sè thu tõ doanh nghiƯp d©n doanh chiÕm
15% tỉng sè thu, tăng 29,5% so với các năm trớc.
Đóng góp vào ngân sách của địa phơng của các doanh nghiệp danh
doanh lớn hơn nhiều so vớ trung ơng, nh thành phố Hồ Chí Minh chiếm 15%
tổng ngân sách, Bnh Định là 33%, Thái Nguyên là 17%...


Ngoài ra hiệp hội các doanh nghiệp còn tham gia xây dựng các công trình
phúc lợi xà hội nh trờng học, đờng nông thôn ở các địa phơng.
1.2.3.5.Thu hút nguồn vốn đầu t xà hội.
Với sự ra đời và đi vào hoạt động cảu luật doanh nghiệp thì số lợng các
doang nghiệp đăng ký mới và đang ký mở rộng quy mô sản xuất, từ đó đà huy

động đợc lợng lớn tiềm lực của nhân dân vào phát triển kinh tế, trong đó năm
2000 đạt 1,3 tỷ USD, năm 2001 là 2,3 tỷ USD, năm 2002 là 3 tỷ USD, năm
2003 là 3,6 tỷ USD, riêng giai đoạn từ 2000 2004 đà cao gấp 4 lần so với
thời kỳ 1991- 1999, trong đó có những tỉnh tăng gấp 10 lần, thậm chí có những
tỉnh tăng cao đến 20 lần nh tỉnh Hng Yên, Quản Ninh
Từ tốc độ tăng số vốn hoạt động thì tỷ trọng đầu t của khu vực này cũng
tăng dần qua các năm, cụ thể nh tỷ trọng đầu t của khu vực t nhân trong tổng
đầu t của xa hội tăng từ 20% năm 2000 lên 23% năm 2001 và 25,3% năm 2002
và tỷ trọng này là 27% năm2003 và năm 2004 là 32%, nh vậy tỷ trọng đầu t của
khu vực kinh tế t nhân đà ngày càng tăng và đà vợt qua tỷ trọng của nhà nớc.
Theo dự đoán của bộ trởng bộ kế hoạch và đầu t thì đến giai đoạn 2006
2010 tổng nhu cầu đầu t là 130-140 tỷ USD, trong đó khu vực kinh tế t nhân
gồm cả doanh nghiệp có vốn nớc ngoài là khoảng 53%, hơn nữa hiƯu qu¶ sư
dơng vèn cđa kh vùc kinh tÕ t nhân cao hơn của khu vực Nhà nớc, trong khi một
đồng vốn của khu vực t nhân tạo ra đợc 1,66 đồng doanh thu, thì một đồng vốn
của các doanh nghiệp nhà nớc chỉ tao ra đợc 0,71 đồng doanh thu. Mặt khác
vốn của khu vực kinh tế t nhân còn là vốn đầu t chủ yếu của địa phơng chẳng
hạn ở thành phố Hồ Chí Minh năm 2002 chiếm 38% tổng số vốn toàn xà hội
trong khi đó vốn đầu t của doanh nghiệp nhà nớc chỉ chiếm 36,5%.
1.2.3.6. Tạo môi trờng kinh doanh.
Sự phát triển ngày càng lớn và mạnh mẽ của khu vực kinh tế t nhân, tham
gia vào hầu nh tất cả các ngành nghề và moi lực vực, thì khu vực này đà và đang


®ãng gãp rÊt lín trong viƯc tao ra m«i trêng kinh kinh doanh, thúc đẩy phát
triển cơ chế thị trờng định hớng xà hội chủ nghĩa, đẩy mạnh quá trình hội nhập.
Sự tham gia ngày càng nhiều vào tất cả các ngang nghề đà tao ra sự cạnh
tranh giữa các thành phần kinh tế, phá bỏ dần tính độc quyền của một số doanh
nghiệp Nhà nớc, làm cho các doanh nghiệp phải cải thiện môi trờng làm việc,
công nghệ để nâng cao năng suất lao động, cải tiến sản phẩm , sự phát triển

của kinh tế t nhân thì các thị trờng bắt đầu hình thành và phát triển mạnh, nh là
thị trờng hoá dịch vụ, thị trờng vốn, thị trờng lao động, thị trờng bất động sả, thị
trờng hàng khoa học và công nghệ, thúc đẩy quá trình hội nhËp kinh tÕ cđa níc
ta.
1.2.4. H¹n chÕ cđa khu vùc kinh tế t nhân.
Tuy đà phát triển rất nhanh và phát triển ở mọi nơi và mọi ngành nghề nhng
do xuất phát điểm thấp, từ các những khó khăn do lịch sử để lại, do điều kiện
hoàn cảnh chung của cả nền kinh tế, khu vực kinh tế t nhân cũng còn có nhiều
hạn chế.
1.2.4.1. Quy mô vốn.
Các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế t nhân và các hộ kinh doanh cá
thể có nhiều khó khăn về vốn hoạt động, các loại hình doanh nghiệp cá thể có
vốn rất nhỏ, 80,26% các loại hình doanh nghiệp có mức vốn nhỏ hơn 5 tỷ đồng,
trông khi đó đối với doanh nghiệp Nhà nớc là 23,03%. Do vốn nhỏ bé nên điều
này đà gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp thc khu vùc kinh tÕ t nh©n
cã thĨ më réng sản xuất kinh doanh và có thể thực hiện đợc kế hoạch sản xuất
của mình, có rất nhiều doanh nghiệp thuộc khu vực này có nhiều ý tởng sản
xuất tốt nhng một phần do thiếu vốn do đó họ không thể thực hiện đợc kế hoạch
của mình, do hạn chế về vốn nên họ chỉ tham gia vào các ngành không cần
nhiều vốn nh là các hoạt động thơng mại ít đầu t vào sản xuất, vì kinh doanh
các hoạt động thơng mại cần ít vốn hơn rất nhiều so với các ngành sản xuất,


điều này cũng làm giảm sự phát triển của các ngành sản xuất, cơ cấu vốn của
các doanh nghiệp thuộc khu vùc nµy lµ 25 – 30 % trong tỉng vốn là đàu t vào
tài sản cố định còn 70 75% là vốn lu động. Để đảm bảo cho hoạt động kinh
doanh của mình các chủ doanh nghiệp hay chủ hộ phải đi thuê tài sản từ các tổ
chức, cơ quan do đo cơ sở vật chất của họ không ổn định, do thiếu vốn nên
họ thờng không có đợc sự tin tởng của các đối tác của mình, và làm ăn theo
kiểu manh muốn chộp giật, không có những chiến lợc dài hơi vì thiêu vốn Chỉ

có 1/3 doanh nghiệp là đợc vay vốn ngân hàng, trong số những doanh nghiệp đợc vay vốn thì họ chỉ vay đợc 20 % trong tổng số vốn của họ còn lại 80% là huy
động từ bạn bè, gia đình, vốn bản thân và sử dụng tín dụng thơng mại đối với
đối tác kinh doanh, thậm chí là nguồn vốn cã møc l·i st rÊt cao, ®èi víi
ngn vèn huy động do sử dụng thì thờng các họ phải chi phí ngầm cao hơn
chi phí thực tế khi họ thoả thuận, làm tăng chi phí sản xuất.
1.2.4.2. Về chất lợng lao động.
Khu vực kinh tế t nhân với chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, số
lao động làm việc trong các doanh nghiệp này là rất nhỏ, bình quân mỗi một
doanh nghiệp 1 doanh nghiệp có khoảng 19 lao động, một trong những nguyên
nhân chủ yếu dẫn đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ không phát triển nhanh là
do trình độ lao động của các doanh nghiệp này là thấp, các doanh nghiệp này
thiếu nhân lực giỏi, thờng thì lao động không đợc đào tạo bài bản, có chăng chỉ
là các khoa ngắn hạn, do đó họ kho tiếp thu đợc những tiến bộ khoa học, cũng
nh kỹ năng của họ không cao do đó năng xuất lao động không cao, còn đối với
những nhân lực giỏi thì học lại không mặn mà với những doanh nghiệp này do
doanh nghiệp không đáp ứng đợc những tham vọng của họ, có những doanh
nghiệp mà lao động không qua đào tạo chiếm tới 100%.
Đối với các hộ kinh doanh cá thể và tiểu chủ thì họ sử dụng lao động
trong gia đình và chỉ thuê rất ít công nhân, phần lớn là không qua đào tạo .
1.2.4.3. Trình độ khoa häc c«ng nghƯ.


Trong thời đại hiện nay khoa học công nghệ vô cùng quan trọng đối vối
mọi mặt đời sống xà hội, các nớc phát triển trên thế giới đà áp dụng thành công
những công nghệ hiện đại vào các hoạt động của mình và đà đạt đợc những
thành quả rất lớn, xét về mặt băng chung thì trình độ công nghệ của nớc ta so
với trên thế giới thì trình độ công nghệ của nớc ta có trình độ trung bình thấp,
và khu vực kinh tế t nhân cũng không là ngoại lệ. Hầu hết các loại hình doanh
nghiệp thuộc khu vực kinh tế t nhân đang sử dụng các trang thiết bị có trình độ
công nghệ trung bình và lạc hậu so với thế giới, chẳng hạn nh ở tỉnh §ång Nai

tû lƯ lµ 93%, thµnh phè Hå ChÝ Minh là 37,7% đang sản xuất bằng thủ công ,
43,2% đang sản xuất bằng bán cơ khi, bán tự động. Trình độ khoa học lạc hậu
một phần do mặt bằng chung một phần do sự thiếu vốn của các doanh nghiệp
thuộc khu vực này, họ không có đủ vốn để mua những công nghệ tiến tiến, mà
công nghệ không cao dẫn đến năng suất lao động không cao dẫn đế khả năng
cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trờng là không lớn, kể cả thị trờng trong và
ngoài nớc, mà cạnh tranh là yếu tố cơ bản để đảm bảo tồn tại và phát triển của
một doanh nghiệp, và là yếu tố sống còn của các doanh nghiệp, sản phẩm họ
sản xuất ra có bán đợc thì họ mới có doanh thu để mà trang trải phí và có lợi
nhuận, hơn nữa các doanh nghiệp đang tồn tại trong một môi trờng cạnh tranh
rất khốc liệt nh hiện nay.
1.2.4.4. Trình độ quản lý.
Trình độ quản lý của các chủ doanh nghiệp còn thấp. Đa số các chủ doanh
nghiệp, trởng thành từ thực tiễn và học hỏi qua bạn hàng, ớc tính khoảng trên
80% trởng thành từ kinh nghiệm thực tiễn chỉ có một số đợc đào tạo qua trờng
lớp chính quy về quản trị doanh nghiệp hay quản lý về kinh tế chung. Khoảng
85% các doanh nghiệp t nhân đợc phát triển trên cơ sở hộ cá thể, 285 chủ doanh
nghiệp là cán bộ nhà nớc đà nghỉ theo chế độ.Chính vì quản lý và điều hành dựa
vào kinh nghiệm đợc tích luỹ, cha qua đào tạo và không có bằng cấp chuyên
môn nên khó khăn trong việc cạnh tranh, hơn nữa trong điều kiện hội nhập nh


hiện nay.kiểu kinh doanh trên sẽ không còn phù hợp do hiện nay nó là rào cản
sự phát triển của doanh nghiệp, chẳng hạn là làm ăn theo lối chộp giật, khó có
khẳ năng tiếp thu những cái mới.


Chơng II
Thực trạng hoạt động tín dụng của NHNT_CN Ba Đình
đối với khu vực kinh tế t nhân

2.1. Khái quát về chi nhánh Ba Đình.

2.1.1. Quá trình hình thành.
Ngân hàng ngoại thơng việt nam đợc thành lập ngày 1/4/1963 đợc thành
lập theo quyết định 115/CP ngày 30/10/1962 trên cơ sở tách từ cục ngoại hối
ngân hàng TW nay là ngân hàng nhà nớc, hoạt động dới dự bảo lÃnh của ngân
hàng nhà nớc là ngân hàng duy nhất đợc phục vụ kinh tế đối ngoại và hoạt động
xuất nhập khẩu của cả nớc. Theo thời gian cùng với sự phát triển về mọi mặt
của đất nớc nói chung và của kinh tế nói riêng, ngân hàng ngoại thơng việt nam
đà có những chiến lợc nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nớc hiện tại và
trong tơng lai, và một trong những chiến lợc ấy là mở rộng địa bàn hoạt động
của ngân hàng trên khắp cả nớc để đáp ứng các dịch vụ ngân hàng cho nhân
dân. Với phơng châm đó ngân hàng ngoại thơng chi nhánh cấp I hà nội đợc
thành lập năm 1985 hoạt động trên một địa bàn là trung tâm tài chính của cả nớc, và để đáp nhu cầu sử dụng các dịch vụ ngân hàng ngày càng tăng, do sự
phát triển mạnh mẽ về kinh tế của cả nớc nói chung và của thủ đô nói riêng,
cùng với xu hớng ngày càng nhiều các tổ chức tín dụng quốc tế đÃ, đang và sẽ
vào việt nam, nhất là trong bối cảnh chúng ta đang chuẩn bị vào WTO, thì việc
mở rộng và phát triển mạng lới là bớc đi quan trọng cho sự phát triển của ngân
hàng, chính vì lẽ đó mà ngân hàng ngoại thơng chi nhánh Ba Đình đợc thành
lập ngày 15/9/2004 theo quyết định số 480/QĐ NHNT TCCB DT ngày
23/8/2004 là chi nhánh cấp II hạch toán phụ thuộc vào chi nhánh cấp I Hà Nội.
Địa bàn hoạt động của chi nhánh là trên địa bàn quận Ba Đình và các
vùng lân cận, đây là khu vực tập trung dân c đông đúc, là một trong các quËn


trung tâm của Thủ Đô với các hoạt động kinh tế sôi động là điều kiện thuận lới
cho chi nhánh hoạt động và phát triển.
2.1.2. Cơ cấu tổ chức.
Theo quyết định số 525/QĐ/ TCCB DDT ngày 31/10/2001 của chủ
tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ngoại thơng Việt Nam, ban phân cấp, uỷ

quyền của chi nhánh cấp I đối với chi nhánh cấp II ngày 19/12/2001 của giám
đốc chi nhánh Ngân hàng ngoại thơng Hà Nội, gồm có các phòng sau.
CN cấp II
Ba Đình

Ban
Giám Đốc

Phòng quan hệ
khách hàng

Phòng kế toán dịch
vụ ngân hàng

Phòng hành
chính ngân quỹ

Mỗi phòng đều do một trởng phòng và một phó phòng điều hành và giúp
việc. đối với mỗi trởng phòng có nhiệm vụ và quyền hạn sau:
-Tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm trớc giám đốc chi nhánh Ba Đình
về mọi mặt hoạt động của phòng mình
- Xây dựng chơng trình kế hoạch và biện pháp thực hiện chức năng, nhiệm
vụ của phòng mình.
- Có nhiệm vụ tham mu giúp cho giám đốc trong việc thực hiện các chức
năng nhiệm vụ của chi nhánh. Đề xuất những kiến nghị với chi nhánh ngân
hàng ngoại thơng Hà Nội, Ngân hàng ngoại thơng trung ơng, Ngân hàng Nhà