thuyết trinh sinh học -trao đổi chất

Ch¬ngVI
Trao®æichÊtvµn¨nglîng
TiÕt 32 - B µ i 31 .
TRAO ĐỔI CHẤT

CƠ THỂ
HỆ HÔ HẤP
HỆ TIÊU HÓA
HỆ BÀI TIẾT
Thức ăn,nước
Ô XI
Muối khoáng
CO
2
Phân
Nước tiểu,mồ hôi
Môi trường ngoài
Môi trường ngoài
Hình 31.1.Sơ đồ trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường
Quan sát hình 31.1+hiểu biết bản thân hãy trả lời
và hoàn thành phiếu học tập sau:

HÖ c¬
quan
Vai trß trong sù trao ®æi chÊt
Tiªu ho¸

H« hÊp
Bµi tiÕt
TuÇn

hoµn
PHIẾU HỌC TẬP

Hệ hô hấp
có vai trò như thế
nào trong quá
trình trao đổi
chất?

Hệ tiêu hóa có
vai trò gì trong việc
trao đổi chất ?

HÖ tuÇn hoµn thùc
hiÖn vµi trß g× trong
qu¸ tr×nh trao ®æi
chÊt ?

Hệ bài tiết có vai
trò gì trong quá trình
trao đổi chất ?

Hệ cơ quan
Vai trò trong sự trao đổi chất
Tiêu hoá

Hô hấp
Bài tiết
Tuần hoàn
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi tr ờng NGOI:

Biến đổi thức ăn cung cấp chất dinh d ỡng cho cơ
thể và thải các chất cặn bã ra ngoài.
Lấy ôxi từ môi tr ờng cung cấp cho cơ thể và thải CO
2
từ cơ thể ra ngoài môi tr ờng.
Lọc máu, thu gom chất thải để bài tiết ra ngoài d
ới dạng n ớc tiểu và mồ hôi.
Vận chuyển ôxi, chất dinh d ỡng tới tế bào và CO
2
,
các chất thải từ tế bào tới cơ quan bài tiết.

I. TRAO I CHT GIA C TH V MễI TRNG NGOI :
Trao đổi chất cú ý
nghĩa nh th no i
vi c th sng?
Cơthể
Môi tr ờng
ngoài
Môi tr ờng
ngoài
Hệ hô hấp
Hệ tiêu hoá
Hệ bài tiết
O
2
Thức ăn,
n ớc,
muối
khoáng

CO
2
Phân
N ớc
tiểu
Trao đổi chất giữa cơ
thể và môi tr ờng ngoài thể
hiện nh thế nào ? Kể tên
các chất m cơ thể ó lấy
vào từ môi tr ờng v thi
ra qua quỏ trỡnh trao i
cht ?

Nu ta sng trong mụi trng b ụ nhim thỡ s nh
hng nh th no n s sng ca c th ?
- Nu sng trong mụi trng ụ nhim s gõy tỏc hi
rt ln n i sng con ngi, lm cho c th d
mc mt s bnh v ng hụ hp (viờm phi, viờm
ph qun, ), v dng tiờu hoỏ (t, l, ), v sc
kho sinh sn (vụ sinh).
- Ngoi ra cũn mc nhiu cn bnh him nghốo
nh: cỳm A (H
1
N
1
), t bin cu trỳc di truyn gõy
bnh ung th, quỏi thai,
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi tr ờng NGOI:

II. Trao ®æi chÊt gi÷a tÕ bµo vµ m«i tr êng trong :

M«i tr êng trong c¬ thÓ gåm
nh÷ng thµnh phÇn nµo?

NƯỚC MÔ
(huyết tương,
bạch cầu, và
tiểu cầu)
TẾ BÀO
Mao mạch máu
Mao mạch bạch huyết
O
2
và các chất
dinh dưỡng
CO
2
và các
chất thải
Năng lượng
cho hoạt
động sống
của cơ thể
II. Trao ®æi chÊt gi÷a tÕ bµo vµ m«i tr êng trong
1. M¸u vµ n íc m« cung
cÊp nh÷ng g× cho tÕ bµo?
( N1)
2. Ho¹t ®éng sèng cña tÕ
bµo t¹o ra nh÷ng s¶n
phÈm g× ? (N2)
3. Nh÷ng s¶n phÈm ®ã ®

îc ® a tíi ®©u? (N3)
4. Sù trao ®æi chÊt gi÷a tÕ
bµo víi m«i tr êng trong
biÓu hiÖn nh thÕ nµo?
(N4)
SƠ ĐỒ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÁU, NƯỚC
MÔ VÀ BẠCH HUYẾT.
THẢO LUẬN 2 phút

Cơ thể
Tế bào
Máu
Môi tr ờng ngoài
N ớc mô
O
2
Chất dinh d ỡng
Năng l ợng
CO
2
CO
2
Chất thải
Chất thải
O
2
Chất dinh d ỡng
Chất thải
Cơ quan bài tiết
Phổi

Môi tr ờng trong
4. Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi tr ờng trong
biểu hiện nh thế nào?
Phân
Chất thải

Cht dinh dng và O
2
đ
ợc sử dụng cho các hoạt
động sống, ng thi cỏc
sản phẩm phân huỷ đ a đến
các cơ quan hụ hp, bi tit
thải ra ngoài. S TĐC ở
t bo thông qua môi tr ờng
trong .

Cơ thể
Tế bào
Máu
Môi tr ờng ngoài
Cơ thể
Tế bào
Chất
dinh
d ỡng
N ớc mô
Thức ăn, n ớc,
muối khoáng
Ôxi trong

không khí
Chất dinh d ỡng
C
h
ấ
t

d
i
n
h

d
ỡ
n
g
O2
O2
Năng l ợng
CO2
CO2
Chất thải
Chất thải
Chất thải
Cơ quan bài tiết
Phổi
N ớc tiểu
Phân
CO
2

Môi tr ờng
trong

1.Trao đổi chất ở cấp độ
cơ thể được thể hiện
như thế nào?
2.Trao đổi chất ở cấp độ
tế bào được thể hiện
như thế nào?
3.Nếu 1 trong 2 cấp độ
ngừng lại sẽ dẫn đến
hậu quả gì?
III. Mèi quan hÖ gi÷a trao ®æi chÊt ë cÊp ®é c¬ thÓ víi trao ®æi
chÊt ë cÊp ®é tÕ bµo:

Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
1. M¸u vµ n íc m« vËn chuyÓn ®Õn tÕ bµo nh÷ng chÊt g×?
a. Pr«tªin.
b. KhÝ CO2 vµ muèi kho¸ng.
c. C¸c chÊt dinh d ìng vµ O
2
.
d. C¶ a vµ b.
* KiÓm tra ®¸nh gi¸

Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
* KiĨm tra ®¸nh gi¸
2. Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào được thể hiện như thế
nào ?
a)Tế bào nhận chất dinh dưỡng và O

2
từ máu.
b)Tế bào tổng hợp chất hữu cơ đặc trưng từ những
chất đơn giản và tích lũy năng lượng.
c) Tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng
và thải những chất không cần thiết ra môi trường.
d)Cả a, b và c.

3. Những chất nào được máu và nước mơ
vận chuyển đến tế bào ?
a) Các chất dinh dưỡng và ôxi.
b) Khí cacbônic và muối khoáng.
c) Prôtêin, gluxit và các chất thải.
d) Cả a và b.
Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
* KiĨm tra ®¸nh gi¸

Bài tập 2: Dựa vào
hình vẽ hãy ghi tên
các chất mà cơ thể
lấy vào và thải ra
môi tr ờng, thay cho
các số 1, 2, 3.?
0
2
- Thức ăn.
- N ớc.
- Muối khoáng
C0
2