Bài giảng chẩn đoán và điều tra sức khỏe cộng đồng

CHẨN ĐOÁN & ĐIỀU TRA
CHẨN ĐOÁN & ĐIỀU TRA
SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG
SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG
NGUYỄN TRỌNG TÀI
NGUYỄN TRỌNG TÀI
BM DTH
BM DTH
Viện Đào tạo YHDP & YTCC
Viện Đào tạo YHDP & YTCC
1
1
Mục tiêu
Mục tiêu
1.
1.
Nêu được định nghĩa, các khái niệm cơ bản, sự khác nhau
Nêu được định nghĩa, các khái niệm cơ bản, sự khác nhau
giữa chẩn đoán cộng đồng và chẩn đoán cá nhân.
giữa chẩn đoán cộng đồng và chẩn đoán cá nhân.
2.
2.
Trình bày được vai trò của nghiên cứu ngang trong chẩn
Trình bày được vai trò của nghiên cứu ngang trong chẩn
đoán sức khỏe cộng đồng.
đoán sức khỏe cộng đồng.
3.
3.
Trình bày được 15 bước tiến hành điều tra sức khỏe cộng
Trình bày được 15 bước tiến hành điều tra sức khỏe cộng
đồng.

đồng.
2
2
NỘI DUNG
Các khái niệm
Các khái niệm
Chẩn đoán SKCĐ
Chẩn đoán SKCĐ
•
Định nghĩa
Định nghĩa
•
Mục tiêu
Mục tiêu
•
Nội dung
Nội dung
•
PP đánh giá
PP đánh giá
Điều tra ngang
Điều tra ngang
•
Khái niệm
Khái niệm
•
Vai trò
Vai trò
•
Kết quả

Kết quả
Điều tra SKCĐ
Điều tra SKCĐ
•
Các bước tiến hành điều tra
Các bước tiến hành điều tra
•
Chuẩn bị hậu cần.
Chuẩn bị hậu cần.
3
3
Các khái niệm

Mục đích là để trả lời cho câu hỏi:
Mục đích là để trả lời cho câu hỏi:
-
Sức khỏe cộng đồng hiện tại như thế nào?
Sức khỏe cộng đồng hiện tại như thế nào?
-
Có sự cải thiện nào cho sức khỏe cộng đồng hay không?
Có sự cải thiện nào cho sức khỏe cộng đồng hay không?

Để trả lời:
Để trả lời:
-
Đo lường hiệu quả của các dịch vụ, các chương trình y tế?
Đo lường hiệu quả của các dịch vụ, các chương trình y tế?
-
Số liệu có liên quan được ghi chép lại đầy đủ, chính xác và
Số liệu có liên quan được ghi chép lại đầy đủ, chính xác và

có hệ thống?
có hệ thống?
4
4
Các khái niệm

Cộng đồng
Cộng đồng
: Là nhóm người cùng chia sẻ những quyền lợi và
: Là nhóm người cùng chia sẻ những quyền lợi và
nhu cầu nào đó, thường trong một khu vực địa lý xác định
nhu cầu nào đó, thường trong một khu vực địa lý xác định
.
.
Ví dụ:
Ví dụ:
Công nhân của một nhà máy, …làng, xã … thành phố.
Công nhân của một nhà máy, …làng, xã … thành phố.

Quần thể định danh (target population - hay quần thể tham
Quần thể định danh (target population - hay quần thể tham
khảo)
khảo)
:
:
Là quần thể ta quan tâm đến tiêu thức cần nghiên cứu.
Là quần thể ta quan tâm đến tiêu thức cần nghiên cứu.

Quần thể nghiên cứu (hay quần thể điều tra)
Quần thể nghiên cứu (hay quần thể điều tra)

:
:
Là tập hợp các cá
Là tập hợp các cá
thể có chung những đặc trưng mà ta định nghiên cứu, quần thể
thể có chung những đặc trưng mà ta định nghiên cứu, quần thể
nghiên cứu hẹp hơn nhiều so với quần thể định danh.
nghiên cứu hẹp hơn nhiều so với quần thể định danh.

Đơn vị mẫu
Đơn vị mẫu
:
:
Có thể là một người, một hộ gia đình, một trường
Có thể là một người, một hộ gia đình, một trường
học, một Bệnh viện.
học, một Bệnh viện.

Thiết kế mẫu
Thiết kế mẫu
: Là s
: Là s
ơ đồ để chọn các đơn vị lấy mẫu vào mẫu từ
ơ đồ để chọn các đơn vị lấy mẫu vào mẫu từ
quần thể nghiên cứu
quần thể nghiên cứu

Khung mẫu
Khung mẫu
: Là

: Là
danh mục các đơn vị để chọn mẫu.
danh mục các đơn vị để chọn mẫu.
5
5
Nghiên cứu ngang
-
Được thực hiện trên những cá thể có mặt trong quần thể vào
Được thực hiện trên những cá thể có mặt trong quần thể vào
đúng thời điểm nghiên cứu được thực hiện.
đúng thời điểm nghiên cứu được thực hiện.
-
Tìm ra tần số của một phơi nhiễm, bệnh, hoặc phân bố của
Tìm ra tần số của một phơi nhiễm, bệnh, hoặc phân bố của
một hiện tượng sức khoẻ nào đó. Ngoài ra: tìm căn nguyên,
một hiện tượng sức khoẻ nào đó. Ngoài ra: tìm căn nguyên,
đánh giá các điểm chỉ báo và các dấu hiệu chỉ điểm của tình
đánh giá các điểm chỉ báo và các dấu hiệu chỉ điểm của tình
trạng tiền lâm sàng.
trạng tiền lâm sàng.
-
Mô tả các hiện tượng lâm sàng và phát hiện mối tương quan
Mô tả các hiện tượng lâm sàng và phát hiện mối tương quan
dựa trên hiện tượng đang phơi nhiễm, nhưng có thể liên quan
dựa trên hiện tượng đang phơi nhiễm, nhưng có thể liên quan
đến hiện tại và cả quá khứ.
đến hiện tại và cả quá khứ.
6
6
Nghiên cứu ngang (tiếp)

Nghiên cứu ngang mô tả
Nghiên cứu ngang mô tả
:
:

Ước lượng ra tỷ lệ hiện mắc của bệnh.
Ước lượng ra tỷ lệ hiện mắc của bệnh.
Nghiên cứu ngang tìm căn nguyên
Nghiên cứu ngang tìm căn nguyên
:
:

Tìm ra kết hợp giữa yếu tố nguy cơ và bệnh, trong thời gian
Tìm ra kết hợp giữa yếu tố nguy cơ và bệnh, trong thời gian
nghiên cứu. Thường phải đồng thời đánh giá theo kiểu hồi cứu.
nghiên cứu. Thường phải đồng thời đánh giá theo kiểu hồi cứu.
Điều tra ngang (Cross – sectional surveys)
Điều tra ngang (Cross – sectional surveys)



là một cuộc điều tra được tiến hành ở một thời điểm và nó sẽ cho
là một cuộc điều tra được tiến hành ở một thời điểm và nó sẽ cho
ta số liệu hiện mắc (Prevalence) đặc biệt đối với những bệnh
ta số liệu hiện mắc (Prevalence) đặc biệt đối với những bệnh
nhiễm khuẩn hoặc những tình trạng sức khỏe tương đối dài,
nhiễm khuẩn hoặc những tình trạng sức khỏe tương đối dài,
Điều tra dọc (Longitudinal surveys)
Điều tra dọc (Longitudinal surveys)


là thu thập thông tin về toàn bộ những trường hợp mới mắc
là thu thập thông tin về toàn bộ những trường hợp mới mắc
hoặc sự kiện mới xảy ra trong một giai đoạn thời gian và vì vậy
hoặc sự kiện mới xảy ra trong một giai đoạn thời gian và vì vậy
nó cung cấp những số liệu về những sự kiện mới xảy ra.
nó cung cấp những số liệu về những sự kiện mới xảy ra.
7
7
Nghiên cứu ngang (tiếp)
Vai trò
Vai trò

Mô tả và đánh giá một hiện tượng sức khỏe trong quần thể.
Mô tả và đánh giá một hiện tượng sức khỏe trong quần thể.

Mô tả yếu tố nguy cơ liên quan đến hiện tượng sức khỏe.
Mô tả yếu tố nguy cơ liên quan đến hiện tượng sức khỏe.

Mô tả, đánh giá cả các biến định lượng lẫn định tính, các biến
Mô tả, đánh giá cả các biến định lượng lẫn định tính, các biến
rời rạc và biến liên tục.
rời rạc và biến liên tục.

Nghiên cứu ngang trong điều tra sức khỏe cộng đồng có thể
Nghiên cứu ngang trong điều tra sức khỏe cộng đồng có thể
sử dụng với mẫu ngẫu nhiên đơn, mẫu tầng hoặc mẫu chùm,
sử dụng với mẫu ngẫu nhiên đơn, mẫu tầng hoặc mẫu chùm,
hoặc các mẫu đó kết hợp nhau.

hoặc các mẫu đó kết hợp nhau.
8
8
Nghiên cứu ngang (tiếp)
Kết quả
Kết quả

Giúp các nhà quản lý y tế trong điều hành, đánh giá tình trạng
Giúp các nhà quản lý y tế trong điều hành, đánh giá tình trạng
sức khỏe, đánh giá các chưong trình y tế và các nhu cẩu chăm
sức khỏe, đánh giá các chưong trình y tế và các nhu cẩu chăm
sóc sức khỏe của nhân dân.
sóc sức khỏe của nhân dân.

Hình thành được một giả thuyết có tính chất nguyên nhân vấn
Hình thành được một giả thuyết có tính chất nguyên nhân vấn
đề nghiên cứu.
đề nghiên cứu.

Có thể cho một ước lượng về số mới mắc (Incidence) nếu tiến
Có thể cho một ước lượng về số mới mắc (Incidence) nếu tiến
hành hai cuộc điều tra ngang.
hành hai cuộc điều tra ngang.
Nhược điểm
Nhược điểm
:
:

Kết quả của nghiên cứu ngang không “chập” được với kết quả
Kết quả của nghiên cứu ngang không “chập” được với kết quả

khi nghiên cứu quần thể toàn bộ vì bao giờ chũng có sai số hệ
khi nghiên cứu quần thể toàn bộ vì bao giờ chũng có sai số hệ
thống và sai số ngẫu nhiên
thống và sai số ngẫu nhiên
9
9
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
Định nghĩa
Định nghĩa
•
Là mô tả sự phân bố những đặc trưng của sức khỏe trong cộng
Là mô tả sự phân bố những đặc trưng của sức khỏe trong cộng
đồng, và có thể phát hiện ra những yếu tố nguy cơ của chúng,
đồng, và có thể phát hiện ra những yếu tố nguy cơ của chúng,
từ đó cho phép ta xác định được những nhóm người có nguy cơ
từ đó cho phép ta xác định được những nhóm người có nguy cơ
cao với một số bệnh nào đó, những sự kiện quan trọng (sống,
cao với một số bệnh nào đó, những sự kiện quan trọng (sống,
chết ) hoặc hành vi sức khỏe liên quan đến các dịch vụ y tế.
chết ) hoặc hành vi sức khỏe liên quan đến các dịch vụ y tế.
Chẩn đoán cá nhân
Chẩn đoán cá nhân
:
:
-
Khi phát hiện vấn đề sức khỏe cho một cá nhân, người ta dùng
Khi phát hiện vấn đề sức khỏe cho một cá nhân, người ta dùng
cách chẩn đoán lâm sàng là chính
cách chẩn đoán lâm sàng là chính
-

Khi phát hiện vấn đề sức khỏe cho một cộng đồng, người ta
Khi phát hiện vấn đề sức khỏe cho một cộng đồng, người ta
dùng cách chẩn đoán cộng đồng là để phát hiện các vấn đề sức
dùng cách chẩn đoán cộng đồng là để phát hiện các vấn đề sức
khỏe của cộng đồng ấy.
khỏe của cộng đồng ấy.
10
10
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
Sự khác nhau giữa Chẩn đoán cá nhân, Gia đình và Cộng đồng
Sự khác nhau giữa Chẩn đoán cá nhân, Gia đình và Cộng đồng
11
11
Chẩn đoán cá nhân Chẩn đoán gia đình Chẩn đoán cộng đồng
Nội dung
Quá trình diễn biến tự nhiên của bệnh
Nguy cơ và những yếu tố nghi ngờ
Tình trạng dinh dưỡng
Phát triển thể lực và thai nghén
Tình trạng miễn dịch
Thói quen lien quan đến SK
Kinh tế - xã hội
Môi trường
Kiến thức
Thái độ và hành vi lien quan đến SK
Như chẩn đoán cá nhân Như chẩn đoán cá nhân và gia đình.
Đòi hỏi nhiều thong tin và thời gian
Phương pháp
Hỏi tiền sử
Khám lâm sàng

Chẩn đoán phân biệt, xác định và tiên
lượng.
Điều trị
Theo dõi và giám sát.
Thay đổi điều trị
Đánh giá kết quả.
So sánh thực sự khác nhau
Lien quan với các yếu tố môi
trường và hành vi.
Lập chương trình chăm sóc.
Đánh giá.
Điều tra chọn mẫu
Phải sử dụng nhiều kỹ thuật để thu
thập thong tin.
Khai thác cùng một lúc cả thong tin
về cả bệnh và yếu tố nguy cơ.
Sàng tuyển
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
Mục tiêu của chẩn đoán sức khỏe cộng đồng
Mục tiêu của chẩn đoán sức khỏe cộng đồng

Xác định vấn đề sức khỏe ưu tiên của cộng đồng.
Xác định vấn đề sức khỏe ưu tiên của cộng đồng.

Mô tả tình hình sức khỏe cộng đồng và các yếu tố nguy cơ.
Mô tả tình hình sức khỏe cộng đồng và các yếu tố nguy cơ.

Mô tả chiều hướng sức khỏe của cộng đồng.
Mô tả chiều hướng sức khỏe của cộng đồng.


Mô tả sử dụng dịch vụ y tế.
Mô tả sử dụng dịch vụ y tế.

Đánh giá hiệu quả và sự tham gia của các chương trình can
Đánh giá hiệu quả và sự tham gia của các chương trình can
thiệp.
thiệp.

Xây dựng các chính sách, lập các kế hoạch can thiệp cộng
Xây dựng các chính sách, lập các kế hoạch can thiệp cộng
đồng.
đồng.
12
12
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
Nội dung
Nội dung

Điều tra nhân khẩu học, bao gồm thống kê sinh tử.
Điều tra nhân khẩu học, bao gồm thống kê sinh tử.

Các nguyên nhân mắc bệnh và tử vong theo tuổi, giới và nghề nghiệp.
Các nguyên nhân mắc bệnh và tử vong theo tuổi, giới và nghề nghiệp.

Sử dụng các dịch vụ y tế, đặc biệt là CSSK BM&TE.
Sử dụng các dịch vụ y tế, đặc biệt là CSSK BM&TE.

Dinh dưỡng và sự phát triển thể lực ở TE.
Dinh dưỡng và sự phát triển thể lực ở TE.


Thông tin kinh tế, văn hóa, xã hội, tập quán.
Thông tin kinh tế, văn hóa, xã hội, tập quán.

Tổ chức cộng đồng.
Tổ chức cộng đồng.

Sức khỏe tâm thần, nguyên nhân của các stress.
Sức khỏe tâm thần, nguyên nhân của các stress.

Môi trường, đặc biệt là nước, nhà ở, các véc tơ truyền bệnh.
Môi trường, đặc biệt là nước, nhà ở, các véc tơ truyền bệnh.

Kiến thức, thái độ, thực hành có lien quan đến sức khỏe.
Kiến thức, thái độ, thực hành có lien quan đến sức khỏe.

Dịch địa phương.
Dịch địa phương.

Dịch vụ và các nguồn lực sẵn có như nông nghiệp, thú y.
Dịch vụ và các nguồn lực sẵn có như nông nghiệp, thú y.

Hệ thống y tế.
Hệ thống y tế.

Sự tham gia của cộng đồng vào CSSK BĐ, và y học cổ truyền.
Sự tham gia của cộng đồng vào CSSK BĐ, và y học cổ truyền.

Nguyên nhân thất bại của các chương trình sức khỏe trước đó và những khó khăn
Nguyên nhân thất bại của các chương trình sức khỏe trước đó và những khó khăn
thách thức tồn tại trong cộng đồng.

thách thức tồn tại trong cộng đồng.
13
13
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
PP đánh giá
PP đánh giá
Điều tra chọn mẫu: sử dụng phương pháp nghiên cứu cắt ngang mô tả.
Điều tra chọn mẫu: sử dụng phương pháp nghiên cứu cắt ngang mô tả.
Kết hợp hai phương pháp định tính và định lượng gồm:
Kết hợp hai phương pháp định tính và định lượng gồm:

Phỏng vấn hộ gia đình và phỏng vấn cá nhân.
Phỏng vấn hộ gia đình và phỏng vấn cá nhân.

Phỏng vấn sâu.
Phỏng vấn sâu.

Thảo luận nhóm tập trung.
Thảo luận nhóm tập trung.

Quan sát.
Quan sát.

Khám lâm sàng
Khám lâm sàng

Xét nghiệm
Xét nghiệm

Thu thập có chọn lọc các số liệu có sẵn.

Thu thập có chọn lọc các số liệu có sẵn.

Vẽ bản đồ.
Vẽ bản đồ.
14
14
Chẩn đoán Sức khỏe cộng đồng
Các yếu tố ảnh hưởng đến SKCĐ
Các yếu tố ảnh hưởng đến SKCĐ
15
15
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Các bước tiến hành điều tra
Các bước tiến hành điều tra
16
16
Các bước điều tra
•
Bước 1: Xác định vấn đề nghiên cứu
Bước 1: Xác định vấn đề nghiên cứu
•
Bước 2: Thảo luận với lãnh đạo địa phương
Bước 2: Thảo luận với lãnh đạo địa phương
•
Bước 3: Xác định mục tiêu
Bước 3: Xác định mục tiêu
•
Bước 4: Lập kế hoạch điều tra
Bước 4: Lập kế hoạch điều tra
•

Bước 5: Huấn luyện điều tra viên
Bước 5: Huấn luyện điều tra viên
•
Bước 6: Thử bộ câu hỏi
Bước 6: Thử bộ câu hỏi
•
Bước 7: Hoàn chỉnh phương pháp
Bước 7: Hoàn chỉnh phương pháp
•
Bước 8: Chọn mẫu đại diện từ quần thể nghiên cứu
Bước 8: Chọn mẫu đại diện từ quần thể nghiên cứu
•
Bước 9: Tổ chức điều tra
Bước 9: Tổ chức điều tra
•
Bước 10: Sử lý và phân tích số liệu
Bước 10: Sử lý và phân tích số liệu
•
Bước 11: Viết báo cáo
Bước 11: Viết báo cáo
•
Bước 12: Phổ biến kết quả nghiên cứu cho cộng đồng
Bước 12: Phổ biến kết quả nghiên cứu cho cộng đồng
•
Bước 13: Lập kế hoạch Can thiệp cộng đồng
Bước 13: Lập kế hoạch Can thiệp cộng đồng
•
Bước 14: Tiến hành can thiệp cộng đồng
Bước 14: Tiến hành can thiệp cộng đồng
•

Bước 15: Đánh giá can thiệp.
Bước 15: Đánh giá can thiệp.
17
17
Các bước điều tra
Bước 1: Xác định vấn đề nghiên cứu
Bước 1: Xác định vấn đề nghiên cứu
Trả lời cho 3 câu hỏi: Vấn đề gì? Ai chọn? Làm thế nào để chọn?
Trả lời cho 3 câu hỏi: Vấn đề gì? Ai chọn? Làm thế nào để chọn?
Những tiêu chuẩn để xác định vấn đề ưu tiên:
Những tiêu chuẩn để xác định vấn đề ưu tiên:
•
Tính phổ biến của vấn đề
Tính phổ biến của vấn đề
•
Tính trầm trọng của vấn đề
Tính trầm trọng của vấn đề
•
Nguyện vọng của cộng đồng, phù hợp và lợi ích của vấn đề.
Nguyện vọng của cộng đồng, phù hợp và lợi ích của vấn đề.
•
Khả năng thực thi
Khả năng thực thi
18
18
Tiêu chuẩn 1 2 3 4 5 Tổng Ưu tiên
Vấn đề 1 5 4 4 3 5 21 5
Vấn đề 2 4 6 3 7 4 24 4
Vấn đề 3 8 7 8 9 7 39 1
Vấn đề 4 6 5 8 5 2 26 3

Vấn đề 5 6 8 5 8 8 35 2
Các bước điều tra
Bước 2: Thảo luận với lãnh đạo địa phương
Bước 2: Thảo luận với lãnh đạo địa phương
•
Xác định những nội dung cần thảo luận, thông báo
Xác định những nội dung cần thảo luận, thông báo
•
Xác định những người cần được thông báo
Xác định những người cần được thông báo
•
Tiến hành khảo sát thức địa
Tiến hành khảo sát thức địa
Bước 3: Xác định mục tiêu
Bước 3: Xác định mục tiêu
•
Xác định mục tiêu nghiên cứu: xác định mục tiêu tổng quát (lượng giá
Xác định mục tiêu nghiên cứu: xác định mục tiêu tổng quát (lượng giá
vấn đề nghiên cứu), mục tiêu cụ thể.
vấn đề nghiên cứu), mục tiêu cụ thể.
mục tiêu cần: hợp lý, rõ ràng bằng thuật ngữ hành động và dựa vào đó để
mục tiêu cần: hợp lý, rõ ràng bằng thuật ngữ hành động và dựa vào đó để
xác định các biến số nghiên cứu.
xác định các biến số nghiên cứu.
•
Biến số: dựa theo bản chất (định tính, định lượng) hoặc dựa vào mối
Biến số: dựa theo bản chất (định tính, định lượng) hoặc dựa vào mối
tương quan của biến số (biến độc lập, biến phụ thuộc, nhiễu)
tương quan của biến số (biến độc lập, biến phụ thuộc, nhiễu)
•

Những thông tin cần thu thập: xác định loại thông tin cần thu thập, đảm
Những thông tin cần thu thập: xác định loại thông tin cần thu thập, đảm
bảo tính phù hợp, thời gian, có thể so sánh được và đảm bảo độ tin cậy của
bảo tính phù hợp, thời gian, có thể so sánh được và đảm bảo độ tin cậy của
thông tin.
thông tin.
19
19
Các bước điều tra
Bước 4: Lập kế hoạch điều tra
Bước 4: Lập kế hoạch điều tra
•
Là việc lập kế hoạch cho quá trình làm việc và các hoạt động ở thực địa,
Là việc lập kế hoạch cho quá trình làm việc và các hoạt động ở thực địa,
nó phải được rõ ràng trong việc trả lời câu hỏi ai làm gì, ở đâu và khi nào.
nó phải được rõ ràng trong việc trả lời câu hỏi ai làm gì, ở đâu và khi nào.
Bước 5: Huấn luyện điều tra viên
Bước 5: Huấn luyện điều tra viên
•
Là phần quyết định chất lượng và độ tin cậy của thông tin.
Là phần quyết định chất lượng và độ tin cậy của thông tin.
•
Lựa chọn điều tra viên, trên cơ sở tham khảo những nhà NC có kinh
Lựa chọn điều tra viên, trên cơ sở tham khảo những nhà NC có kinh
nghiệm.
nghiệm.
•
Tiến hành tập huấn cho điều tra viên, tiến hành tập huấn lý thuyết lẫn
Tiến hành tập huấn cho điều tra viên, tiến hành tập huấn lý thuyết lẫn
thực hành . Tăng cường thảo luận nhóm và phát biểu ý kiến.

thực hành . Tăng cường thảo luận nhóm và phát biểu ý kiến.
Bước 6: Thử bộ câu hỏi (Pretest)
Bước 6: Thử bộ câu hỏi (Pretest)
•
Tiến hành thử bộ câu hỏi trong một qui mô nhỏ ở tại quần thể sẽ tiến
Tiến hành thử bộ câu hỏi trong một qui mô nhỏ ở tại quần thể sẽ tiến
hành điều tra trước khi triển khai rộng rãi do chính người thiết kế cùng
hành điều tra trước khi triển khai rộng rãi do chính người thiết kế cùng
với các điều tra viên trên thực địa.
với các điều tra viên trên thực địa.
•
Giúp cho nhà nghiên cứu xác định tương đối chính xác thời gian, nhân
Giúp cho nhà nghiên cứu xác định tương đối chính xác thời gian, nhân
lực, tài chính cần thiết cho việc hoàn thành nghiên cứu.
lực, tài chính cần thiết cho việc hoàn thành nghiên cứu.
20
20
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Bước 7: Hoàn chỉnh phương pháp
Bước 7: Hoàn chỉnh phương pháp
•
Sau khi tiến hành bước 6, người nghiên cứu sẽ phải điều chỉnh những
Sau khi tiến hành bước 6, người nghiên cứu sẽ phải điều chỉnh những
thiếu sót, những thay đổi cho phù hợp với thực địa.
thiếu sót, những thay đổi cho phù hợp với thực địa.
•
Chỉnh sửa bộ câu hỏi sao cho phù hợp và đạt tiêu chuẩn; sử dụng ngôn
Chỉnh sửa bộ câu hỏi sao cho phù hợp và đạt tiêu chuẩn; sử dụng ngôn
ngữ địa phương, rõ ràng, đơn giản, đặc thù, dễ hiểu, dễ trả lời, dễ mã hóa
ngữ địa phương, rõ ràng, đơn giản, đặc thù, dễ hiểu, dễ trả lời, dễ mã hóa

Bước 8: Chọn mẫu đại diện từ quần thể nghiên cứu
Bước 8: Chọn mẫu đại diện từ quần thể nghiên cứu
Cách chọn mẫu
Cách chọn mẫu
:
:
-
Mẫu không xác suất
Mẫu không xác suất
: mẫu mục đích, mẫu kinh nghiệm, mẫu tiện lợi
: mẫu mục đích, mẫu kinh nghiệm, mẫu tiện lợi
-
Mẫu xác suất
Mẫu xác suất
: mẫu ngẫu nhiên đơn, mẫu ngẫu nhiên hệ thống, mẫu ngẫu
: mẫu ngẫu nhiên đơn, mẫu ngẫu nhiên hệ thống, mẫu ngẫu
nhiên phân tầng, mẫu chùm.
nhiên phân tầng, mẫu chùm.
Cỡ mẫu
Cỡ mẫu
:
:
-
Ước lượng trung bình
Ước lượng trung bình
-
Ư
Ư
ớc tính cho một tỷ lệ
ớc tính cho một tỷ lệ

-
Kiểm định sự khác nhau giữa 2 giá trị trung bình
Kiểm định sự khác nhau giữa 2 giá trị trung bình
-
Kiểm định sự khác nhau giữa 2 tỷ lệ.
Kiểm định sự khác nhau giữa 2 tỷ lệ.
-
Cho NC bệnh chứng – cho NC thuần tập.
Cho NC bệnh chứng – cho NC thuần tập.
21
21
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Bước 9: Tổ chức điều tra
Bước 9: Tổ chức điều tra
•
Nhiệm vụ của điều tra là thu thập thông tin từ cộng đồng bằng việc tiến
Nhiệm vụ của điều tra là thu thập thông tin từ cộng đồng bằng việc tiến
hành phỏng vấn đối tượng nghiên cứu dựa trên bộ câu hỏi thiết kế sẵn và
hành phỏng vấn đối tượng nghiên cứu dựa trên bộ câu hỏi thiết kế sẵn và
các phương pháp thu thập thông tin kết hợp khác như thảo luận nhóm,
các phương pháp thu thập thông tin kết hợp khác như thảo luận nhóm,
phỏng vấn sâu, quan sát
phỏng vấn sâu, quan sát
Bước 10: Sử lý và phân tích số liệu
Bước 10: Sử lý và phân tích số liệu
•
Quyết định về việc tất cả hay một phần số liệu sẽ được xử lý bằng tay hay
Quyết định về việc tất cả hay một phần số liệu sẽ được xử lý bằng tay hay
máy tính.
máy tính.

•
Chuẩn bị các bảng giả để mô tả các vấn đề hoặc thiết lập mối quan hệ giữa
Chuẩn bị các bảng giả để mô tả các vấn đề hoặc thiết lập mối quan hệ giữa
các biến số dựa trên mục tiêu nghiên cứu.
các biến số dựa trên mục tiêu nghiên cứu.
•
Quyết định về trình tự phân tích các bảng, hoặc thứ tự phân tích số liệu.
Quyết định về trình tự phân tích các bảng, hoặc thứ tự phân tích số liệu.
•
Quết định các số liệu định tính sẽ được phân tích như thế nào
Quết định các số liệu định tính sẽ được phân tích như thế nào
•
Dự tính thời gian.
Dự tính thời gian.
•
Ư
Ư
ớc tính tổng kinh phí cho phân tích số liệu.
ớc tính tổng kinh phí cho phân tích số liệu.
22
22
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Bước 11: Viết báo cáo
Bước 11: Viết báo cáo
1.
1.
Tóm tắt báo cáo
Tóm tắt báo cáo
2.
2.

Đặt vấn đề
Đặt vấn đề
3.
3.
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu
4.
4.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
5.
5.
Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu
6.
6.
Kết luận
Kết luận
7.
7.
Khuyến nghị
Khuyến nghị
8.
8.
Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo
9.
9.
Phụ lục
Phụ lục

Bước 12: Phổ biến kết quả nghiên cứu cho cộng đồng
Bước 12: Phổ biến kết quả nghiên cứu cho cộng đồng
Bước 13: Lập kế hoạch Can thiệp cộng đồng
Bước 13: Lập kế hoạch Can thiệp cộng đồng
Bước 14: Tiến hành can thiệp cộng đồng
Bước 14: Tiến hành can thiệp cộng đồng
Bước 15: Đánh giá can thiệp.
Bước 15: Đánh giá can thiệp.
23
23
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Chuẩn bị hậu cần
Chuẩn bị hậu cần
.
.
Mục kiểm tra phần hậu cần, và tóm tắt những điểm chính của danh mục đó.
Mục kiểm tra phần hậu cần, và tóm tắt những điểm chính của danh mục đó.

Phương tiện đi lại
Phương tiện đi lại
là phần rất quan trọng. Dự định chuyên chở nhân viên
là phần rất quan trọng. Dự định chuyên chở nhân viên
điều tra, phương tiện sử dụng phải có kế hoạch cẩn thận. Nếu có thể được
điều tra, phương tiện sử dụng phải có kế hoạch cẩn thận. Nếu có thể được
thiết lập kế hoạch vận chuyển hai chiều
thiết lập kế hoạch vận chuyển hai chiều

Các bệnh phẩm
Các bệnh phẩm
đòi hỏi các dụng cụ chứa đựng và vận chuyển hợp lý, có

đòi hỏi các dụng cụ chứa đựng và vận chuyển hợp lý, có
đánh nhãn và chuyên chở đặc biệt. Đối với các sinh phẩm như vắc xin,
đánh nhãn và chuyên chở đặc biệt. Đối với các sinh phẩm như vắc xin,
phải có dây chuyền lạnh.
phải có dây chuyền lạnh.

Điều kiện ăn uống và phương tiện nghỉ ngơi
Điều kiện ăn uống và phương tiện nghỉ ngơi
cần phải được chuẩn bị trước
cần phải được chuẩn bị trước
và nên thuê một người chuyên trách lo ăn uống sẽ tiết kiệm được thời gian
và nên thuê một người chuyên trách lo ăn uống sẽ tiết kiệm được thời gian
cho các nhân viên điều tra.
cho các nhân viên điều tra.

Mất mát trang thiết bị và phương tiện hậu cần
Mất mát trang thiết bị và phương tiện hậu cần
cũng là một trở ngại lớn.
cũng là một trở ngại lớn.
Tốt nhất là chỉ định người đó có trách nhiệm thường xuyên bảo quản và
Tốt nhất là chỉ định người đó có trách nhiệm thường xuyên bảo quản và
cấp phát trang thiết bị.
cấp phát trang thiết bị.

Quản lý tài chính chặt chẽ:
Quản lý tài chính chặt chẽ:
Cần có bản ghi chép chi tiết tất cả những
Cần có bản ghi chép chi tiết tất cả những
khoản chi tiêu, kèm theo hóa đơn và giấy biên nhận.
khoản chi tiêu, kèm theo hóa đơn và giấy biên nhận.

24
24
Điều tra Sức khỏe cộng đồng
Những phần cần kiểm tra
Những phần cần kiểm tra
:
:
•
Dự án nghiên cứu: tên, loại NC, thời gian, địa điểm, …
Dự án nghiên cứu: tên, loại NC, thời gian, địa điểm, …
•
Cơ sở pháp lý: lãnh đạo địa phương, công an, chính quyền, y tế cấp trên.
Cơ sở pháp lý: lãnh đạo địa phương, công an, chính quyền, y tế cấp trên.
•
Địa điểm tiến hành: khí hậu, thời tiết, địa lý, bản đồ, Đk giao thông,
Địa điểm tiến hành: khí hậu, thời tiết, địa lý, bản đồ, Đk giao thông,
•
Thu thập số liệu: loại số liệu, kiểm tra kế hoạch, thời gian
Thu thập số liệu: loại số liệu, kiểm tra kế hoạch, thời gian
•
Tuyển dụng nhân viên: số lượng, số hiện có, số cần tuyển
Tuyển dụng nhân viên: số lượng, số hiện có, số cần tuyển
•
Điều kiện ăn ở: địa điểm, nam/ nữ, lều trại, điện, nước.
Điều kiện ăn ở: địa điểm, nam/ nữ, lều trại, điện, nước.
•
Hậu cần: các phần bổ xung thay thế, thức ăn, nước/ tiệt trùng nước, xăng dầu.
Hậu cần: các phần bổ xung thay thế, thức ăn, nước/ tiệt trùng nước, xăng dầu.
•
Vận chuyển: phương tiện vận chuyển, xe đạp, phụ tùng thay thế.

Vận chuyển: phương tiện vận chuyển, xe đạp, phụ tùng thay thế.
•
Thiết bị sử dụng trong cuộc điều tra: thiết bị sử dụng cho cuộc điều tra, văn
Thiết bị sử dụng trong cuộc điều tra: thiết bị sử dụng cho cuộc điều tra, văn
phòng phẩm, hóa chất, máy phát điện, bộ phận chống thấm, các thiết bị dụng cụ
phòng phẩm, hóa chất, máy phát điện, bộ phận chống thấm, các thiết bị dụng cụ
khác.
khác.
•
Các bệnh phẩm: nơi thu nhận, lịch thu nhận, bảo quản, dụng cụ chứa đựng, tài
Các bệnh phẩm: nơi thu nhận, lịch thu nhận, bảo quản, dụng cụ chứa đựng, tài
liệu hướng dẫn
liệu hướng dẫn
•
Các vấn đề cụ thể khác: cấp cứu, phương tiện liên lạc, SK của đoàn, thuốc, máy
Các vấn đề cụ thể khác: cấp cứu, phương tiện liên lạc, SK của đoàn, thuốc, máy
ghi âm, máy ảnh, máy quay phim, băng cassette, pin.
ghi âm, máy ảnh, máy quay phim, băng cassette, pin.
25
25