Tải bản đầy đủ (.pdf) (14 trang)

sáng kiến kinh nghiệm phương pháp giải bài tập về sắt và oxit sắt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (349.27 KB, 14 trang )

SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai

PHNG PHÁP GII BÀI TP HN HP ST VÀ OXIT ST

A. T VN :
1. Lí do chn đ tài:
- T nm 2007 b giáo dc đã thay đi hình thc thi tuyn sinh i hc-Cao đng t t lun
sang trc nghim khách quan.  gii quyt tt bài thi trc nghim yêu cu hc sinh phi
nm vng, bit sâu và rng kin thc , có k nng vn dng đng thi phi có thao tác suy
lun logic,tính toán nhanh.
- Trc yêu cu thit thc ca hc sinh và qua 4-
nm thc hin thi tuyn sinh H-C bng hình thc trc nghim khách quan ca b Giáo
dc, bn thân tôi đã nghiên cu, vn dng và tri nghim trên 1 s đi tng hc sinh.
- Bài tp hn hp gm st và oxit st là mt trong nhng dng bài tp mà hc sinh hay gp
trong các k thi mà đc bit là thi i Hc. Thông thng nhng bài tp v st và các oxit
thng khá phc tp và xy ra theo nhiu phng trình phn ng khác nhau.  giúp hc
sinh gii quyt tt các bài toán v hn hp st mt cách nhanh chóng tôi thng gii thiu
phng pháp vn dng các đnh lut bo toàn. ó là ni dung mà bài vit này tôi mun đ
cp.

2. Mc đích:
- Nghiên cu k phng pháp gii bài tp hoá hc v st
- Phc v cho giáo viên và hc sinh trung hc ph thông.
3. Nhim v ca đ tài:
- H thng lí thuyt v các đnh lut áp dng gii bài tp v st và hp cht ca st.
- a ra mt s bài tp áp dng.
4. i tng và khách th nghiên cu:
• i tng: Nghiên cu và vn dng các phng pháp gii nhanh bài tp v st và hp
cht ca st.


• Khách th: Các bài toán st và hp cht ca st vn dng gii nhanh.
5. Phm vi nghiên cu :
• Gii hn v ni dung: Phng pháp gii bài tp v st và hp cht ca st.
• Gii hn v đi tng nghiên cu: Chng trinh hoá hc trung hc ph thông.
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
6. Phng pháp và các phng tin nghiên cu:
• Phng pháp:
+ c tài liu: sách tham kho , sách giáo khoa và sách bài tp hoá hc lp 10,11,12, các
đ thi đi hc t lun và trc nghim
+ Phân tích, tng hp.
+ Thng kê toán hc.
• Phng tin:
- Các tài liu tham kho, sách giáo khoa và sách bài tp hoá hc trong chng trình trung
hc ph thông (lp 10, 11, 12).
- Tri nghim trên hc sinh lp ging dy 11H, 12Hoá , hc sinh ôn thi đi hc.
B. NI DUNG
I. CÁC NH LUT CN VN DNG
1. nh lut bo toàn khi lng:
Ni dung: Khi lng các cht tham gia phn ng bng khi lng các cht đc to thành
sau phn ng.
Trong đó chúng ta cn vn dng các h qu
H qu1
: Gi m
T
là tng khi lng các cht trc phn ng, m
s
là khi lng các
cht sau phn ng. Dù phn ng xy ra vi hiu sut bt k ta đu có: m

T
= m
S
.
H qu 2
: Khi cation kim loi kt hp vi anion phi kim đ to ra các hp cht ta
luôn có: Khi lng cht = khi lng ca cation+khi lng anion. Khi lng ca cation
hoc anion ta coi nh bng khi lng ca nguyên t cu to thành.
2. nh lut bo toàn nguyên t
Ni dung đnh lut: Tng khi lng mt nguyên t trc phn ng bng tng khi
lng ca nguyên t đó sau phn ng. Ni dung đnh lut có th hiu là tng s mol ca
mt nguyên t đc bo toàn trong phn ng.
3. nh lut bo toàn electron
Trong phn ng oxi hóa kh: S mol electron mà cht kh cho đi bng s mol
electron mà cht oxi hóa nhn v.
Khi vn dng đnh lut bo toàn electron vào dng toán này cn lu ý:
- Trong phn ng hoc mt h phn ng ch cn quan tâm đn trng thái đu và trng thái
cui mà không cn quan tâm đn trng thái trung gian.
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
- Nu có nhiu cht oxi hóa và cht kh thì s mol electron trao đi là tng s mol ca tt
c cht nhng hoc nhn electron.

II. TNG QUAN V BÀI TP HN HP ST VÀ OXIT ST:

Bài tp Fe và hn hp oxit st thng có dng cho khi lng và cho phn ng vi
mt cht oxi hóa nh H
2
SO

4
đc nóng hoc HNO
3
hoc thm chí là axit thng nh HCl.
Gii quyt bài toán
: Vi gi thit là cho m gam hn hp gm Fe và các oxit FeO,
Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
tác dng vi HNO
3
thu đc khí NO
2
: Ta coi nh trong hn hp có x mol Fe,
y mol O nh vy ta xét trong phn ng thì ch có cht nhng electron đó là Fe còn cht
nhn electron là O và cht oxi hóa HNO
3
sn phm là V lít NO
2
(đktc) và Fe
3+

ta s có:
Theo đnh lut bo toàn khi lng: 56x + 16y = m (1)
Theo đnh lut bo toàn electron

Cht kh Cht oxi hóa
3
3
F
eFe
+
→+e
O

2
4
5
2
2
1
OeO
NeN

+
+
+→
+→
y
2y
y
x 3x

Tng electron nhng: 3x mol Tng electron nhn: 2y +

Áp dng đnh lut bo toàn electron ta có: 3x = 2y + (2)

T (1) và (2) ta có h
56 16
32
22,4
x
ym
V
xy
+=



−=



Vic gii h này khi mt khi bit đc 2 trong s 4 yu t s gii quyt đc yêu cu ca
bài toán.
Sau đây tôi xin gi đn mt s dng toán hóa mà chúng ta hay gp.

III. MT S DNG BÀI TP VN DNG
1. Dng hn hp st và các oxit phn ng vi cht oxi hóa mnh:

 bài:

22,4
V
22,4
V
22,4

V
V
22,4
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
Cho 11,36 gam hn hp gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
và Fe
3
O
4
phn ng ht vi dung dch
HNO
3
loãng (d), thu đc 1,344 lít khí NO (sn phm kh duy nht,  đktc) và dung dch
X. Cô cn dung dch X thu đc m gam mui khan. Tính m ?

Phân tích đ:
Ta coi nh trong hn hp X ban đu gm Fe và O. Nh vy xét c quá trình
cht nhng e là Fe cht nhn e là O và
3
NO

. Nu chúng ta bit đc s tng s mol Fe
trong X thì s bit đc s mol mui Fe(NO
3
)

3
trong dung dch sau phn ng. Do đó chúng
ta s gii bài toán này nh sau:
Gii:
S mol NO = 0,06 mol.
Gi s mol Fe và O tng ng trong X là x và y ta có: 56x + 16y = 11,36 (1).
Quá trình nhng và nhn e:
Cht kh Cht oxi hóa
3
3
F
eFe
+
→+e
O

2
2
5
2
3
OeO
NeN

+
+
+→
+



y
y
2y
x 3x

0,060,18

Tng electron nhng: 3x (mol) Tng electron nhn: 2y + (mol)
0,18
Áp dng đnh lut bo toàn electron ta có: 3x = 2y + (2)
0,18
T (1) và (2) ta có h
56 16 11,36
32 0,18
xy
xy
+=


−=

Gii h trên ta có x = 0,16 và y = 0,15
Nh vy
nn
mol vy m = 38,72 gam.
33
()
0,16
Fe Fe NO
==

Vi bài toán này ta cng có th quy v bài toán kinh đin: t m gam st sau phn
ng sinh ra 11,36 gam hn hp gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
và Fe
3
O
4
. Hn hp này phn ng ht
vi dung dch HNO
3
loãng (d), thu đc 1,344 lít khí NO (sn phm kh duy nht,  đktc).
Chúng ta s tính m ri t suy ra s mol Fe và t đó tính s mol ca st.
Phát trin bài toán:

Trng hp 1: Cho nhiu sn phm sn phm kh nh NO
2
, NO ta có vn đt h bình
thng tuy nhiên cht nhn e bây gi là HNO
3
thì cho 2 sn phm.
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
Trng hp 2: Nu đ ra yêu cu tính th tích hoc khi lng ca HNO
3
thì ta tính s mol
da vào bo toàn nguyên t N khi đó ta s có:


333
ôi í
3(
mu Kh
HNO NO NO Fe NO NO
nnnnnn=+=+
2
)
2. Dng đt cháy St trong không khí ri cho sn phm phn ng vi cht oxi hóa

 bài 1:
Nung nóng 12,6 gam Fe ngoài không khí sau mt thi gian thu đc m gam hn
hp X gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
và Fe
3
O
4
. Hn hp này phn ng ht vi dung dch H
2
SO
4
đc
nóng (d), thu đc 4,2 lít khí SO
2
(sn phm kh duy nht,  đktc). Tính m?
Phân tích đ:
S đ phn ng

224
34
()
2
23
24
,
à Fe du
()
O kk H SO dn
FeO Fe O
SO
Fe
Fe O v
3
F
eSO




⎯⎯⎯→⎯⎯⎯⎯→
⎨⎨




Fe phn ng vi Oxi cho 3 sn phm oxit và lng st d, sau đó hn hp oxit này
phn ng vi H
2

SO
4
đc nóng đa lên st +3. Trong quá trình Oxi nhn e đ đa v O
2-

trong oxit và H
2
SO
4
(+6) nhn e đ đa v SO
2
(+4).
Nh vy: + Khi lng oxit s là tng ca khi lng st và oxi.
+ C quá trình cht nhng e là Fe cht nhn là O và H
2
SO
4
.
Gii
:Ta có , n
2
SO
n = 0,1875 mol
Fe
= 0,225 mol
Gi s mol oxi trong oxit là x ta có:
Cht kh Cht oxi hóa
3
3Fe Fe e
+

→+

2
2
42
2
2
OeO
SO e SO


+→
+→
x
2x
0,225
0,225 x 3
0,1875 2
x
0,1875

Tng electron nhng: 0,675 mol Tng electron nhn: 2x + 0,375 (mol)
Áp dng đnh lut bo toàn electron ta có: 0,675 = 2x + 0,375

⎯→
x = 0,15
Mt khác ta có: nên: m = 12,6 + 0,15x16 = 15 (gam).
2
Fe
O

mm m

=+
S
: 15 gam.
 Bài 2:
Nung nóng m gam bt st ngoài không khí, sau phn ng thu đc 20 gam hn
hp X gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
và Fe
3
O
4
. Hòa tan ht X trong dung dch HNO
3
loãng thu
đc 5,6 lít hn hp khí Y gm NO và NO
2
có t khi so vi H
2
là 19. Tính m và th tích
HNO
3
1M đã dùng?
Phân tích đ:
s đ phn ng
SKKN 2011


Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
3
2
2
34
()
23
33
,
à Fe du
()
HNO
Okk
NO
FeO Fe O
Fe NO
Fe O v
Fe NO




⎯⎯⎯→⎯⎯⎯→↑
⎨⎨




+ Hn hp X gm Fe và O trong oxit.
+ Xét c quá trình ta thy ch có Fe nhng e, Cht nhn e là Oxi và HNO

3
.
+ HNO
3
nhn e đ cho NO và NO
2
.
+ S mol HNO
3
ban đu bng s mol HNO
3
trong mui và chuyn v các khí.
Gii:
Theo đ ra ta có:
2
0,125
NO NO
nn mo== l
Gi s mol Fe và O tng ng trong X là x và y ta có: 56x + 16y = 20 (1).
Quá trình nhng và nhn e:
Cht kh Cht oxi hóa
3
3
F
eFe
+
→+e
5
2
1

3
OeO
NeNO
NeNO

+
+
+
+→
+→
+→
2

2
4
5
y
y
2y
+
2
2
0,1250,125


Tng electron nhng: 3x mol Tng electron nhn: 2y + 0,125+ 0,125x3 (mol)
Áp dng đnh lut bo toàn electron ta có: 3x = 2y + 0,5 (2)
T (1) và (2) ta có h
56 16 20
32 0,5

xy
xy
+=


−=

Gii h trên ta có x = 0,3 và y = 0,2
Nh vy n
Fe
= 0,3 mol vy m = 16,8 gam.
Theo đnh lut bo toàn nguyên t ta có:
333
ôi í
3
mu Kh
H
NO NO NO Fe NO NO
nnnnnn=+=++

nên
nx
mol.
3
0,3 3 0,125 0,125 1,15
HNO
=++=
Vy
3
1,15

1,15( ít)
1
HNO
Vl

==
x 3x
0,125
0,125 3
x

SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
3. Dng kh không hoàn toàn Fe
2
O
3
sau cho sn phm phn ng vi cht oxi hóa mnh
là HNO
3
hoc H
2
SO
4
đc nóng:
 ra:
Cho mt lung khí CO đi qua ng s đng m gam Fe
2
O

3
nung nóng. Sau mt thi
gian thu đc 10,44 gam cht rn X gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
và Fe
3
O
4
. Hòa tan ht X trong
dung dch HNO
3
đc, nóng thu đc 4,368 lít NO
2
(sn phm kh duy nht  đktc). Tính m
?
Phân tích đ: S đ phn ng
3
34
2
23
23
23
,
, Fe
()
o
HNO dn
CO

t
FeO Fe O
NO
Fe O
Fe O
F
eNO




⎯⎯→ ⎯⎯⎯⎯→
⎨⎨





Trong trng hp này xét quá trình đu và cui ta thy cht nhng e là CO, cht
nhn e là HNO
3
. Nhng nu bit tng s mol Fe trong oxit ta s bit đc s mol Fe
2
O
3
. Bi
vy ta dùng chính d kin bài toán hòa tan x trong HNO
3
đ tính tng s mol Fe.
Gii: Theo đ ra ta có:

2
0,195
NO
nm= ol
Gi s mol Fe và O tng ng trong X là x và y ta có: 56x + 16y = 10,44 (1).

Quá trình nhng và nhn e:
Cht kh Cht oxi hóa
3
3
F
eFe
+
→+e
2
1
OeO
NeNO

+
+→
+→

2
4
5
y
y
2y
+

2
0,1950,195
x 3x

Áp dng đnh lut bo toàn electron ta có: 3x = 2y + 0,195 (2)
T (1) và (2) ta có h
56 16 10,44
3 2 0,195
xy
xy
+=


−=

Gii h trên ta có x = 0,15 và y = 0,1275
Nh vy n
Fe
= 0,15 mol nên
23
0,075
Fe O
nmol
=

⎯→
m = 12 gam.
Nhn xét
:
D nhiên trong bài toán trên ta cng có th gii theo cách tính s mol O b CO ly

theo phng trình:
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
2
2
2CO O e CO

⎡⎤
+−⎯⎯→
⎣⎦

4
5
2
1
N
eNO
+
+
+→

Sau đó da vào đnh lut bo toàn khi lng ta có: m = 10,44 + m
O
.
4. Dng hn hp oxit st phn ng vi axit thng: H
+
Tng quan v dng này:

ây không phi là phn ng oxi hóa kh mà ch là phn ng trao đi. Trong phn

ng này ta coi đó là phn ng ca:
2
2
2
H
OH
+−
⎡⎤
+→
⎣⎦
O và to ra các mui Fe
2+
và Fe
3+

trong dung dch. Nh vy nu bit s mol H
+

ta có th bit đc khi lng ca oxi trong
hn hp oxit và t đó có th tính đc tng s mol st trong hn hp ban đu.
 ra:

Cho 7,68 gam hn hp gm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3

tác dng va ht vi 260 ml HCl 1M
thu đc dung dch X. Cho X phn ng vi dung dch NaOH d thu đc kt ta Y. Nung
Y ngoài không khí đn khi lng không đi thu đc đn khi lng không đi đc m(g)
cht rn. Tính m

Phân tích đ:
S đ
22
23 23
3
3
34
()
()
HCl NaOH nungtrongkk
FeO
FeCl Fe OH
Fe O Fe O
FeCl
Fe OH
Fe O




⎪⎪
⎯⎯⎯→⎯⎯⎯→⎯⎯⎯⎯→
⎨⎨ ⎨







+ Ta coi H
+
ca axit ch phn ng vi O
2-
ca oxit
+ Toàn b Fe trong oxit chuyn v Fe
2
O
3
+ T s mol H
+
ta có th tính đc s mol O trong oxit t đó có th tính đc
lng Fe có trong oxit.
+ Nung các kt ta ngoài không khí đu thu đc Fe
2
O
3

Gii:
Ta có
0, 26
HCl
H
nn mo
+
== l

Theo phng trình:
2
2
2
H
OH
+−
⎡⎤
+→
⎣⎦
O
mol
trong O
2-
là oxi trong hn hp oxit
0,26 0,13
2
0,13
O
n

=
mà theo đnh lut bo toàn khi lng ta có: m
Fe
+ m
O
=7,68
Nên m
Fe
= 7.68 – 0,13x16 =5,6(gam) n


Fe
= 0,1 mol
Ta li có 2Fe

⎯→
Fe
2
O
3
0,1 0,05
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
Vy m = 0,05x160 = 8 gam.
Nhn xét:
Ngoài cách gii trên ta cng có th quy hn hp v ch còn FeO và Fe
2
O
3

Fe
3
O
4
coi nh là hn hp ca FeO.Fe
2
O
3
vi s mol nh nhau.

5. Dng st và hn hp oxit st phn ng vi axit thng: H
+
Tng quan v dng này:

Dng này c bn ging dng th 4 tuy nhiên sn phm phn ng ngoài H
2
O

còn có
H
2
do Fe phn ng. Nh vy liên quan đn H
+
s có nhng phn ng sau:



Nh vy chúng ta có th da vào tng s mol H
+

và s mol H
2
đ tìm s mol ca O
2-
t đó
tính đc tng s mol ca Fe.
 ra:

Cho 20 gam hn hp gm Fe, FeO, Fe
3

O
4
, Fe
2
O
3
tác dng va ht vi 700 ml HCl
1M thu đc dung dch X và 3,36 lít khí H
2
(đktc). Cho X phn ng vi dung dch NaOH
d thu đc kt ta Y. Nung Y ngoài không khí đn khi lng không đi thu đc đn
khi lng không đi đc m(g) cht rn. Tính m

Phân tích đ:
S đ
2
2
22
23
3
3
34
()
()
HCl NaOH nungtrongkk
Fe
H
FeO
Fe OH
FeCl Fe O

Fe O
Fe OH
FeCl
Fe O







⎪⎪
⎯⎯⎯→⎯⎯⎯→⎯⎯⎯⎯→
⎨⎨ ⎨


⎪⎪




3
+ Ta coi H
+
ca axit va nhn electron đ thành H
2
và phn ng vi O
2-
ca oxit
+ Toàn b Fe trong oxit cui cùng chuyn v Fe

2
O
3
+ T tng s mol H
+
và s mol H
2
ta có th tính đc s mol O trong oxit t đó tính đc
lng Fe có trong oxit.
Gii:
Ta có
2
0,7 , 0,15
HCl H
H
n n mol n mol
+
== =
Ta có phng trình phn ng theo H
+
.
2
2
2
22 (1)
2(
He H
HO HO
+
+−

+⎯⎯→↑
⎡⎤
+⎯⎯→
⎣⎦
2)
mol
O

2
2
2
22
2
He H
HO H
+
+−
+⎯⎯→↑
⎡⎤
+⎯⎯→
⎣⎦
T (1) ta có (vì s mol H
0,3
H
n
+
=
2
=0,15mol) nh vy s mol H
+

phn ng theo phn
ng (2) là 0,4 mol( tng 0,7 mol). Vy s mol O
2-
là: 0,2 mol.
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
mà theo đnh lut bo toàn khi lng ta có: m
Fe
+ m
O
=7,68
Nên m
Fe
= 20 – 0,2x16 =16,8 (gam) n

Fe
= 0,3 mol
Ta li có 2Fe

⎯→
Fe
2
O
3
0,3 0,15
Vy m = 0,15x160 = 24 gam.
6. Dng chuyn đi hn hp tng đng:

Tng quan:


- Nguyên tc chung: Quy đi là mt phng pháp bin đi toán hc nhm đa bài toán
ban đu là mt hn hp phc tp v dng đn gin hn, qua đó làm cho các phép tính tr
nên d dàng, thun tin.Luôn đm bo nguyên tc:
+ Bo toàn nguyên t, tc là tng s mol mi nguyên t  trong hn hp đu và hn hp
mi phi nh nhau.
+ Bo toàn s oxi hoá, tc là tng s s oxi hoá ca các nguyên t trong hai hn hp là nh
nhau.
- Trong s oxit st thì ta coi Fe
3
O
4
là hn hp ca FeO và Fe
2
O
3
có s mol bng nhau. Nh
vy có th có hai dng chuyn đi. Khi đ ra cho s mol FeO và Fe
2
O
3
có s mol bng nhau
thì ta coi nh trong hn hp ch là Fe
3
O
4.
còn nu không có d kin đó thì ta coi hn hp là
FeO và Fe
2
O

3
. Nh vy hn hp t 3 cht ta có th chuyn thành hn hp 2 cht hoc 1 cht
tng đng.
Bài 1:
Hn hp A gm FeO, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
(trong đó s mol FeO bng s mol
Fe
2
O
3
). Hòa tan 4,64 gam trong dung dch H
2
SO
4
loãng d đc 200 ml dung dch
X . Tính th tích dung dch KMnO
4
0,1M cn thit đ chun đ ht 100 ml dung
dch X?
Phân tích đ:
Theo đ ra s mol FeO bng s mol ca Fe
2
O

3
nên ta coi nh hn hp ch có Fe
3
O
4
.
Sau khi phn ng vi H
2
SO
4
s thu đc 2 mui là FeSO
4
và Fe
2
(SO
4
)
3
. Dung dch
KMnO
4
tác dng vi FeSO
4
trong H
2
SO
4
d. Nh vy t s s mol ca Fe
3
O

4
ta có
th tính đc s mol ca FeSO
4
t đó tính s mol KMnO
4
theo phng trình phn
ng hoc phng pháp bo toàn electron.
Gii:
Vì s mol ca FeO bng s mol ca Fe
2
O
3
nên ta coi hn hp
Ta có
34
4,64
0,02
232
Fe O
nm== ol

SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
Ptp: Fe
3
O
4
+ 4H

2
SO
4


⎯→
FeSO
4
+ Fe
2
(SO
4
)
3
+ 4H
2
O
0,02 0,02
Trong 100 ml X s có 0,01 mol FeSO
4
nên:
10FeSO
4
+ 2KMnO
4
+8H
2
SO
4



⎯→
5Fe
2
(SO
4
)
3
+ K
2
SO
4
+2MnSO
4
+8H
2
O
0,01 0,002
Nh vy ta có
4
0,002
0,02( )
0,1
KMnO
Vl==it hay 20 ml.
Bài tp 2:
Cho m gam hn hp oxit st gm FeO, Fe
3
O
4

và Fe
2
O
3
tan va ht trong dung
dch H
2
SO
4
to thành dung dch X. Cô cn dung dch X thu đc 70,4 gam mui, mt khác
cho Clo d đi qua X ri cô cn thì thu đc 77,5 gam mui.
Tính m?
Phân tích đ:
Cho oxit tác dng vi H
2
SO
4
ta s thu đc 2 mui FeSO
4
và Fe
2
(SO
4
)
3
. Do
đó ta có th coi hn hp ban đu ch gm hai oxit FeO và Fe
2
O
3

. Ta thy khi lng mui
tng lên đó là do phn ng:
2Fe
2+
+ Cl
2


⎯→
2Fe
3+
+ 2Cl
-

Nh vy khi lng tng lên đó là khi lng ca Clo. Vy t khi lng ca Clo ta
có th tính ra s mol ca Fe
2+
t đó tính đc s mol FeO, mt khác ta có tng khi lng
mui FeSO
4
và Fe
2
(SO
4
)
3
mà bit đc FeSO
4
vy t đây ta tính đc Fe
2

(SO
4
)
3
và nh vy
bit đc s mol ca Fe
2
O
3.
Gii:
Coi hn hp gm FeO và Fe
2
O
3
ta có phng trình phn ng:
FeO + H
2
SO
4


⎯→
FeSO
4
+ H
2
O
Fe
2
O

3
+ 3H
2
SO
4


⎯→
Fe
2
(SO
4
)
3
+ 3H
2
O
Khi lng tng lên đó chính là khi lng ca Cl
-
có trong mui theo phng trình:
2Fe
2+
+ Cl
2


⎯→
2Fe
3+
+ 2Cl

-

Vy
77,5 70,4
0, 2
35,5
Cl
nm


==
ol
ol
Nh vy s
2
4
0,2
FeSO FeO
Fe
nn n m
+
=
==

Mà vy
4243
()
70,4
FeSO Fe SO
mm+=

243
()
70,4 0,2 152
0,1
400
Fe SO
x
nm
ol

==

Nên
243 23
()
0,1
Fe SO Fe O
nn==mol
Do đó Vy m = 30,4 gam
23
0,2 72 0,1 160 30,4( )
FeO Fe O
mm m x x gam=+ = + =
SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai

IV. MT S BÀI TP VN DNG:

Bài 1:  m g st ngoài không khí mt thi gian đc hn hp rn gm Fe, FeO, Fe

2
O
3,

Fe
3
O
4
có tng khi lng là 30g. Cho hh này tan trong HNO
3
d đc 5.6 lít NO duy nht
(đktc). Tính m?
Bài 2
Hn hp X gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
. Cho mt lung khí CO đi qua ng s dng mg hh X
đun nóng. Sau khi kt thúc thí nghim thu đc 64g cht rn và 11.2 lít khí B(đktc)có t
khi so vi H
2
là 20.4. Tính m ?
Bài 3
 kh hoàn toàn 3,04 gam hn hp Y (gm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O

3
) thí cn 0,05 mol
H
2
. Mt khác hoà tan hoàn toàn 3,04 gam hn hp Y trong dung dch H
2
SO
4
đc thì thu
đc khí SO
2
(sn phm kh duy nht) . Tính th tích SO
2
(đktc)?
Bài 4
t cháy m gam st ngoài không khí sau mt thi gian thu đc 5,04 gam hn hp X
gm st và các oxit st. Hòa tan hn hp X trong HNO
3
loãng d thu đc 0,784 lít
khí(đktc) gm NO và NO
2
có t khi so vi H
2
là 19. Tính m?
Bài 5
t cháy 16,8 gam bt st ngoài không khí, sau mt thi gian thu đc hn hp X
gm st và các oxit. Cho hòa tan ht X trong dung dch H
2
SO
4

đc nóng thu đc 5,6 lít khí
SO
2
(sn phm kh duy nhât  đktc)
1. Tính m
2. Nu thay H
2
SO
4
bng HNO
3
đc nóng thì th tích NO
2
(đktc) s là bao nhiêu?
Bài 6
Cho mt lung khí CO đi qua ng s đng m gam Fe
2
O
3
nung nóng. Sau mt thi
gian thu đc hn hp X nng 44,64 gam gm Fe, FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
. Hòa tan X bng
HNO

3
loãng d thu đc 3,136 lít khí NO (đktc). Tính m?
Bài 7
Cho mt lung khí CO đi qua ng s đng 18,08 gam Fe
2
O
3
nung nóng. Sau mt thi
gian thu đc hn hp X nng 13,92 gam gm Fe, FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
. Hòa tan X bng
HNO
3
đc nóng thu đc V lít khí NO
2
(đktc). Tính V?




SKKN 2011

Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai


TÀI LIU THAM KHO :
1. Lê Xuân Trng,Nguyn hu nh, 2008, Hoá hc 12 (nâng cao), nhà sut bn
giáo dc.
2. Lê Xuân Trng, 2008, Bài tp hoá hc 12 (nâng cao), nhà sut bn giáo dc.
3. Nguyn Xuân Trng, 2008, Hoá hc 12, nhà sut bn giáo dc.
4. Nguyn Xuân Trng, 2008, Bài tp hoá hc 12, nhà sut bn giáo dc.
5. Gii toán hoá hc Nguyn Trng Th - Nhà xut bn giáo dc
6. Các đ thi HC t nm 1994 – 2003, các đ thi trc nghim t 2006- 2010
7. Mt s tài liu tham kho khác



















SKKN 2011


Lê Th Thúy - GV trng THPT Chuyên tnh Lào Cai
C. KT LUN
Trong khi ging dy bi dng hc sinh gii và ôn thi đi hc tôi đã có rt nhiu trn
tr khi dy phn hn hp st và hp cht ca st. Tôi nhn thy k c đ thi hc sinh gii và
đ thi đi hc s lng câu hi v st và hp cht st luôn chim mt t l nht đnh và đc
bit là nhng bài toán kinh đin. Trên thc t nh vy tôi đã mnh dn đa các phng pháp
gii bài tp này vào và qua ging dy tôi thy hc sinh nm vn đ tng đi nh nhàng và
có hiu qu rõ rt nht là đnh hng và thi gian gii bài tp
Thc hin các phng pháp gii bài toán st và hp cht ca st trên đi tng hc sinh 12
HOÁ, 11HOÁ, hc sinh ôn thi đi hc bc đu tôi đã thu đc 1 s kt qu: Nâng cao kh
nng vn dng ca hc sinh, các em có k nng thao tác gii bài toán trc nghim nhanh và
chính xác hn.
Kt qu kho sát
im 3-5 im >5-6,5 im >6,5 - 8 im >8
Ln 1
4/32 15/32 9/32 4/32
Ln 2
3/32 10/32 15/32 7/32
Ln 3
0 5/32 18/32 9/32


Bn thân tôi đã tích lu đc thêm vn kin thc và có mt s kinh nghim trong ging dy
t đó đã nâng cao hn trình đ chuyên môn nghip v s phm ca mình.
Trong khong thi gian có hn nên vic thc hin đ tài ca tôi còn nhiu thiu xót, rât
mong các bn đng nghip đóng góp ý kin đ đ tài ca tôi hoàn thin hn.


Lào cai, ngày 1 tháng 5 nm 2011


Ngi vit





Lê Th Thuý







×