SINH HỌC
11
GV: Mai Văn Nghĩa
THPT DTNT TỈNH QUẢNG NGÃI
I. Khái niệm hô hấp
II. Bề mặt trao đổi
khí
III. Các hình thức hô
hấp
I. Hô hấp là gì?
Chọn câu trả lời đúng nhất về hô hấp ở động vật:
A. Hô hấp là quá trình tiếp nhận O
2
và CO
2
của cơ thể từ
môi trường sống và giải phóng ra năng lượng.
B. Hô hấp là tập hợp những quá trình ,trong đó cơ thể lấy
O
2
từ bên ngoài vào để oxi hóa các chất trong tế bào và giải
phóng năng lượng cho các hoạt động sống,đồng thời thải
CO
2
ra ngoài.
C. Hô hấp là quá trình tế bào sử dụng các chất khí như O
2
,
CO
2
để tạo năng lượng cho các hoạt động sống .
D. Hô hấp là quá trình trao đổi khí giữa cơ thể và môi
trường, đảm bảo cho cơ thể có đầy đủ O
2
và CO
2
cung cấp
cho các quá trình oxi hóa các chất trong tế bào.
Hô hấp là tập hợp những quá trình ,trong đó cơ thể
lấy O
2
từ bên ngoài vào để oxi hóa các chất trong tế
bào và giải phóng năng lượng cho các hoạt động
sống, đồng thời thải CO
2
ra ngoài.
I. Hô hấp là gì?
HÔ HẤP
Hô hấp ngoài (biểu hiện bên ngoài): là quá
trình trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường.
Hô hấp trong (bản chất của hô hấp, hô hấp
nội bào): là quá trình oxi hóa các chất trong tế
bào để giải phóng năng lượng cung cấp cho
các hoạt động sống của cơ thể.
MANG CÁ
GIUN
CHÂU CHẤU
II. Bề mặt trao đổi khí
1. Khái niệm
Bộ phận cho O
2
từ môi trường ngoài khuếch tán vào
trong tế bào (hoặc máu) và CO
2
khuếch tán từ tế bào
(hoặc máu) ra ngoài gọi là bề mặt trao đổi khí
2. Đặc điểm
- Bề mặt trao đổi khí rộng
- Bề mặt trao đổi khí mỏng và ẩm ướt
- Có nhiều mao mạch và máu có sắc tố hô hấp.
- Có sự lưu thông khí tạo ra sự chênh lệch nồng độ O2
và CO2
Để đảm bảo cho quá trính trao đổi khí
giữa cơ thể và môi trương bề mặt trao đổi khí
có những đặc điểm gì?
III. Các hình thức hô hấp
1. Hô hấp qua bề mặt cơ thể
Đại diện: động vật đơn bào và các đông vật có tổ
chức thấp.
Trao đổi khí trực tiếp
qua bề mặt cơ thể (Khí
O
2
khuếch tán từ môi
trường qua da vào
máu, ngược lai, khí CO
2
từ máu → da → môi
trường)
Sự trao đổi khí ở
động vật đơn bào
và động vật có cấu
trúc bậc thấp diễn
ra như thế nào?
Hệ thống ống khí ở côn trùng được cấu tạo như
thế nào?
III. Các hình thức hô hấp
2. Hô hấp bằng hệ thống ống khí
- Đại diện: côn trùng ở cạn
2
O
2
CO
2
CO
2
O
2
O
2
CO
- Hệ thống ống khí cấu tạo từ những ống dẫn khí,
phân nhánh nhỏ dần và tiếp xúc trực tiếp với các tế
bào cơ thể
- Không khí được trao đổi
trực tiếp với tế bào (Không
khí thông qua lỗ thở nhờ sự co
dãn của phần bụng tế bào)
III. Các hình thức hô hấp
2. Hô hấp bằng mang
Đại diện: cá; thân mềm, chân khớp sống ở môi trường
nước
Mang
được
cấu tạo như
thế nào?
III. Các hình thức hô hấp
3. Hô hấp bằng mang
- Đại diện: cá; thân mềm,
chân khớp sống ở môi
trường nước
- Mang có các cung
mang, trên cung mang có
nhiều phiến mang, bố trí
nhiều mao mạch.
- Khí O
2
trong nước khuếch tán qua mang vào máu và
khí CO
2
khuếch tán từ máu qua mang vào môi trường
nước (dòng nước liên tục qua mang nhờ vào sự hoạt động nhịp
nhàn giữa miệng và nắp mang, dòng máu chảy trong mao mạch
mang ngược chiều với dòng nước → tăng hiệu quả trao đổi khí)
Quá trình trao đổi khí ở mang diễn ra như
thế nào?
III. Các hình thức hô hấp
4. Hô hấp bằng phổi
- Đại diện: động vật ở cạn
thuộc lớp bò sát, chim, thú
- Phổi thú có nhiều phế nang,
chứa nhiều mao mạch máu. Phổi
chim có nhiều ống khí, có mao
mạch máu bao quanh
- Khí O
2
và CO
2
được trao đổi
qua bề mặt phế nang
- Sự thông khí nhờ các cơ hô
hấp làm thay đổi thể tích lồng
ngực, khoang bụng hoặc nhờ
sự nâng lên hạ xuống của thềm
miệng
Hô hấp bằng phổi có ở
những động vật nào?
Phổi được cấu tạo như thế
nào? Phổi chim và thú có gì
khác nhau
Sự trao đổi khí ở phổi diễn ra
như thế nào? Bộ phận nào
giúp lưu thông khí giữa phổi
và môi trường
1
Nếu bắt giun đất để trên mặt đất khô
ráo,giun sẽ bị chết.Tại sao?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Ở nơi khô ráo
làm cho da của
giun đất bị khô dẫn
đến O
2
và CO
2
không khuếch tán
được qua da và
giun bị chết.
A
B
C
D
2
Sự trao đổi khí phụ thuộc chủ
yếu vào yếu tố nào?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Diện tích bề mặt trao đổi khí.
Sắc tố hô hấp có trong ,máu
Khí hậu.
Số vòng tuần hoàn.
A
B
C
D
3
Hệ thống ống khí trao đổi khí đạt
hiệu quả cao là do:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Hệ thống ống khí nối với các mạch máu
trong cơ thể
Các ống khí tiếp xúc trực tiếp với từng
tế bào của cơ thể.
Khối lượng của các ống khí lớn.
Tất cả các ý trên.
A
B
C
D
4
Phổi của thú có hiệu quả TĐK hiệu
quả hơn ở phổi của lưỡng cư và bò
sát là do:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Phổi thú có cấu trúc phức tạp hơn.
Phổi thú có cấu trúc lớn hơn.
Phổi thú có khói lượng lớn hơn.
Vì phổi thú có nhiều phế nang ,diện tích
bề mặt trao đổi khí lớn.
Bài về nhà.
Hình thức hô hấp. Đặc điểm. Đại diện.
Hô hấp qua bề mặt cơ thể.
Hô hấp bằng hệ thống ống khí.
Hô hấp bằng mang
Hô hấp bằng phổi.
Hoàn thành bảng sau:
Hóy bit gi gỡn v sinh hụ hp
( tập luyện đều và đúng)
Trong điều kiện ô nhiễm môi trờng
nh hiện nay, việc vệ sinh hô hấp lại
càng cần thiết cho sức khoẻ mỗi ngời
chúng ta