thuyết trình sinh học - thoát hơi nước (6)

Caâu 1: Nêu thành phần của dịch mạch gỗ?
Câu 2: Thành phần dịch mạch rây?
Caâu 3 : Nếu một ống mạch gỗ bị tắc, dòng mạch
gỗ trong ống đó có thể tiếp tục đi lên được
không, vì sao?

Bài trước chúng ta đã bàn về sự vân
chuyển các chất trong cây.
Ngoài ý nghĩa trên, thoát hơi nước có
quan trọng cho cây không, và thoát
nước như thế nào?
CÁC BẠN HÃY CÙNG NHÓM 3 TÌM
HIỂU NHÉ


1) Lượng nước cây sử dụng và vai trò của nó trong cây:
Khoảng 98% lượng nước mà rễ cây hấp thụ được bị
mất đi qua con đường thoát hơi nước.Chỉ có 2%
lượng nước đi qua cây được sử dụng để tạo môi
trường cho các hoạt động sống, trong đó có chuyển
hóa vật chất, tạo vật chất hữu cơ cho cơ thể.

I.VAI TRÒ CỦA QÚA TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC:

Quan sát hình sau để trả lơi câu hỏi :
2) Vai trò của quá trình thoát hơi nước đối vớ đời
2) Vai trò của quá trình thoát hơi nước đối vớ đời

sống của cây:
sống của cây:


Vai trò của quá trình thoát hơi nước?
Vai trò của quá trình thoát hơi nước?

- Thoát hơi nước:là động lực đầu tiên của dòng
mạch gỗ có vai trò vận chuyển nước và ion khoáng
lên cao, tạo môi trường liên kết các bộ phận…)

Quan sát hình, vai trò khí khổng ?
Quan sát hình, vai trò khí khổng ?

Khí khổng mở cho khí CO
2
khuếch tán vào lá
cung cấp cho quá trình quang hợp

TÓM LẠI: VAI TRÒ CỦA THOÁT HƠI
NƯỚC
Thoát hơi nước:là động lực đầu tiên của dòng
mạch gỗ có vai trò vận chuyễn nước và ion
khoáng lên cao, tạo môi trường liên kết các bộ
phận…)
Khí khổng mở cho khí CO
2
khuếch tán vào lá
cung cấp cho quá trình quang hợp
Giúp hạ nhiệt độ của lá cây vào

những ngày nắng nóng  đảm bảo các quá
trình sinh lí xảy ra bình thường.

Lớp cutin
Tế bào biểu bì
Tế bào mô giậu
Lục lạp
Không bào
Nhân
Sự di chuyển của nước
Gân lá
Sự di chuyển của saccarôzơ
Tế bào mô xốp
Tế bào khí khổng




Vậy cây thoát hơi nước chủ yếu
qua bộ phận nào ?
Cây thoát hơi nước chủ yếu qua lá

1.Lá là cơ quan thoát hơi nước:
Cấu tạo lá thích nghi với chúc năng thoát
hơi nước
Thí nghiệm: 1859, Gareau đã thiết kế
dụng cụ (hình 3.2 ) để đo lượng hơi nước
thoát ra qua hai mặt của lá.
II.THOÁT HƠI NƯỚC QUA LÁ:

Kết quả thực nghiệm
Tên cây Mặt lá Số lượng
Khí khổng /
mm
2
Thoát hơi
nước
( mg/ 24 giờ)
Cây thược
dược
Mặt trên 22 500
Mặt dưới 30 600
Cây đoạn Mặt trên 0 200
Mặt dưới 60 490
Cây
thường
xuân
Mặt trên 0 0
Mặt dưới 80 180

Mặt dưới có nhiều khí khổng hơn mặt trên
nên có cường độ thoát hơi nước cao hơn ở
cả 3 loài cây.
Sau khi xem bảng 3 hãy trả lời các câu hỏi sau :
Sau khi xem bảng 3 hãy trả lời các câu hỏi sau :
+ Những số liệu nào trong bảng cho phép khẳng
+ Những số liệu nào trong bảng cho phép khẳng
định rằng số lượng khí khổng có vai trò quan trọng
định rằng số lượng khí khổng có vai trò quan trọng

trong sự thoát hơi nước của lá cây?
trong sự thoát hơi nước của lá cây?

Chứng tỏ: hơi nước có thể khuếch tán
qua bề mặt lá . Trường hợp này gọi là
thoát hơi nước qua cutin.
+ Vì sao mặt trên của lá cây đoạn không có khí
+ Vì sao mặt trên của lá cây đoạn không có khí
khổng nhưng vẫn có sự thoát hơi nước?
khổng nhưng vẫn có sự thoát hơi nước?

Vậy xin cho nhóm 3 biết những cấu trúc nào tham gia vào quá trình thoát hơi nước của lá ?

Qua khí khổng và cutin
Qua khí khổng và cutin

Vậy:
Các tế bào biểu bì của lá tiết ra lớp cutin. Lớp này
bao phủ toàn bộ bề mặt của lá trừ khí khổng
Cây thường xuân và
nhiều loài cây gỗ
khác + loài cây sống
trong sa mạc ở biểu
bì trên không có khí
khổng nhưng có lớp
cutin dày và không
thoát hơi nước qua
mặt trên của lá

Cây thoát hơi nước chủ yếu qua khí khổng, do đó

sự điều tiết độ mở của khí khổng là quan trọng
nhất
Sự đóng mở khí khổng phụ thuộc vào hàm lượng
nước trong các tế bào khí khổng
Khi no nước, khí khổng mở
Khi mất nước khí khổng đóng
Thoát hơi nước qua cutin trên biểu bì lá: lớp cutin
càng dày, thoát hơi nước càng giảm và ngược lại
2.Hai con đường thoát hơi nước: qua khí khổng
và qua cutin

Hình 3.4 (Khí khổng)

Cơ chế hoạt động của khí khổng?


-
Những tác nhân ảnh hưởng đến độ mở khí khổng sẽ
ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước.
-
Những tác nhân chủ yếu ảnh hưởng đến sự thoát
hơi nước:
Nước: Điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không
khí ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước thông
qua việc điều tiết độ mở của khí khổng
Ánh sáng: Khi cây được chiếu sáng thì khí khổng
mở. Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và
nhỏ nhất lúc chiều tối. Ban đêm khí khổng hé mở.
Nhiệt độ, gió, ion khoáng:ion Kali làm tăng sự thoát
hơi nước

III.CÁC TÁC NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ
TRÌNH THOÁT HƠI NƯỚC:

Cân bằng nước được tính = sự so sánh lượng
nước do rễ hút vào (A) và lượng nước thoát ra
(B)
Khi A = B  cây phát triển bình thường
Khi A > B  mô dư nước, cây phát triển bình
thường
Khi A < B  mất cân bằng nước, lá héo, nếu
lâu ngày cây sẽ hư hại, năng suất giảm
Nên đảm bảo cho cây sinh trưỏng bình thường
bằng việc phải tưới nước hợp lý cho cây trồng.
IV.CÂN BẰNG NƯỚC VÀ TƯỚI TIÊU HỢP LÍ
IV.CÂN BẰNG NƯỚC VÀ TƯỚI TIÊU HỢP LÍ

1) Chọn câu đúng:
A. Lá thoát hơi nước qua khí khổng không
qua lớp cutin
B. Lá thoát hơi nước qua lớp cutin không
qua khí khổng
C. Lá cây thoát hơi nước chủ yếu qua khí
khổng và lớp cutin
D. A, B, C đều đúng

Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình
Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình
thoát hơi nước
thoát hơi nước
Nước, ánh sáng, nhiệt độ

Nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió
Nước
Nước, ánh sáng, gió, nhiệt độ, một số ion
khoáng