sinh học 12 bài 13. ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen .

GVBM: VÕ THỊ KIM CHUNG
THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm- AG

09 - 11- 2009

1/. Giới tính của cơ thể được xác định chủ yếu do
yếu tố nào sau đây?
A. Chuyển đổi giới tính trong quá trình phát sinh
cá thể.
B. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường ngoài cơ
thể.
C. Cơ chế NST giới tính.
D. Ảnh hưởng các yếu tố môi trường trong cơ thể

2/. Cơ sở tế bào học của hiện tượng di truyền liên
kết với giới tính là:
A. Các gen qui định tính trạng thường nằm trên
NST giới tính.
B. Sự phân li, tổ hợp của cặp NST giới tính dẫn
tới sự phân li, tổ hợp của các gen qui định tính
trạng thường nằm trên NST giới tính.
C. Sự phân li, tổ hợp của NST giới tính dẫn tới
sự phân li, tổ hợp của các gen qui định tính trạng
giới tính.
D. Sự phân li độc lập, tổ hợp tự do của các NST
thường.

3/. Hiện tượng nào sau đây không
phải là đặc điểm di truyền của gen
trên NST giới tính X?

A. Di truyền chéo.
B. Di truyền thẳng.
C. Lai thuận, lai nghịch cho kết quả
khác nhau.
D. Tính trạng biểu hiện không đều
giữa 2 giới trong loài.

4/. Hiện tượng di truyền theo dòng mẹ
liên quan với trường hợp nào sau đây ?
A. Gen trên NST X.
B. Gen trên NST Y.
C. Gen trong tế bào chất.
D. Gen trên NST thường.

5/. Ở người, bệnh mù màu ( đỏ, lục) là
do đột biến gen lặn nằm trên NST
giới tính X gây nên ( X
m
). Nếu mẹ
bình thường, bố bị mù màu thì con
trai mù màu của họ đã nhận X
m
từ :
A. Bố.
B. Bà Nội.
C. Ông Nội.
D. Mẹ.

NỘI DUNG:
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN
VÀ TÍNH TRẠNG
II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA
KIỂU GEN VÀ MÔI
TRƯỜNG
III.MỨC PHẢN ỨNG

I.MỐI QUAN HỆ GIỮA
GEN VÀ TÍNH TRẠNG:
Hãy giải thích mối quan hệ giữa gen và tính trạng thể hiện theo sơ đồ sau:
Gen mARN Polipeptit Protein Tính trạng
(ADN)

* Sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng:
Gen mARN Polipeptit Protein Tính trạng
Trên thực tế con đường từ Gen tới sự biểu hiện tính trạng có đơn giản không?
*Tóm tắt:

Quá trình biểu hiện của gen qua nhiều
bước nên có thể bị nhiều yếu tố môi trường
bên trong cũng như ngoài cơ thể chi phối.
Môi Trường
I.MỐI QUAN HỆ GIỮA
GEN VÀ TÍNH TRẠNG:
Kiểu Hình
Kiểu Gen

II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA

KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG:
Nhiều yếu tố của môi trường
ảnh hưởng đến sự biểu hiện của
gen.
Xét một số Ví Dụ:

II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN
VÀ MÔI TRƯỜNG:
VD
1
:Giống Thỏ Himalaya
Tại sao các tế bào
của cùng một cơ thể,
có cùng một kiểu
gen lại biểu hiện ra
những kiểu hình
khác nhau, ở các bộ
phận cơ thể khác
nhau?
- Các tế bào ở đầu mút
cơ thể, nhiệt độ thấp,
tổng hợp được sắc tố
melanin, lông đen.
- Các tế bào ở vùng
thân nhiệt cao, gen
không biểu hiện, không
tổng hợp được
melanin, lông trắng.

Thí nghiệm chứng minh:

Tai, bàn chân,
đuôi, mõm
 lông đen
Cạo lông trắng
trên lưng + buộc
đá lạnh
KQ
KQ

: Ở lưng
lông mọc có
màu đen
Tổng hợp Melanin
Tổng hợp Melanin


Lông đen
Lông đen
Không tổng hợp
Không tổng hợp


Melanin
Melanin


Lông trắng
Lông trắng

KG KH
KG KH


MT Trong

* Nhiệt độ cao làm biến tính protein
( Enzim) tham gia điều hòa biểu
hiện của gen  sắc tố mêlanin
không được tổng hợp  lông thỏ
có màu trắng.
Theo em nhiệt độ cao có thể ảnh
hưởng đến sự biểu hiện của gen tổng
hợp mêlanin như thế nào?



HOA C M TÚ C UẨ Ầ
HOA C M TÚ C UẨ Ầ

VD
2
: Hoa Cẩm Tú Cầu
Cùng Kiểu Gen nhưng màu sắc
tùy thuộc vào pH của đất.


KG KH
KG KH
MT Ngoài

VD
3
: Bệnh phêninkêtô niệu ở người
* Do một gen lặn trên NST thường
* Gây rối loạn chuyển hóa axit amin
phêninalanin
* Hậu quả: thiểu năng trí tuệ.
* Phát hiện sớm + ăn kiêng giảm thức ăn có
phênialanin phát triển bình thường.


KG + KH
KG + KH


Thay Đổi MT
Thay Đổi

II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU
GEN VÀ MÔI TRƯỜNG:
Từ các ví dụ trên,ta có
thể kết luận về mối quan
hệ giữa KG-môi
trường- KH như thế
nào?
-
Kiểu hình là kết quả tương tác
giữa kiểu gen với môi trường cụ
thể.

Hãy tìm thêm ví dụ về mức độ
biểu hiện của kiểu gen phụ thuộc
vào điều kiện môi trường?
VD:
Cây Rau Mác

Cỏ Thi

Chiều cao cây (cm)
Độ cao so với mặt nước biển (m) Độ cao so với mặt nước biển
(m)
50
-
-
-
-
-
-
50
0
-
-
-
-
-
0
30 30501400 3050140030
Mức phản ứng của 2 kiểu gen khác nhau (a và b)
của loài cỏ thi với độ cao so với mặt nước biển.

Loài a Loài b
Cỏ Thi

Bê sinh đôi


Giống lúa
OMCS 2000
Giống OMCS2000(KG )
Chăm sóc tốt
( MT
1
)
NS 4 -5 Tấn/ ha
( KH
2
)
NS 2-3Tấn/ha
(KH
3
)
NS 6- 8 Tấn/ ha
( KH
1
)
Chăm sóc bình
thường ( MT
2
)
Chăm sóc kém

( MT
3
)
Nhà A
Nhà B
Nhà C

III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂUGEN:
1/. SỰ MỀM DẺO KIỂU HÌNH
(THƯỜNG BIẾN):
Hiện tượng một kiểu gen có thể thay
đổi kiểu hình trước các điều kiện
môi trường khác nhau được gọi là
gì?
SỰ MỀM DẺO KIỂU HÌNH
( THƯỜNG BIẾN)
Là hiện tượng một kiểu gen có thể thay
đổi kiểu hình trước các điều kiện môi
trường khác nhau.
1/. SỰ MỀM DẺO KIỂU HÌNH (
THƯỜNG BIẾN):
2/. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂUGEN: