THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI
NGŨ CÔNG CHỨC, GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG THCS CHÂU BÌNH, QUỲ
CHÂU TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ.
1. Lý do chọn đề tài.
Chúng ta đang ở trong một thời kỳ mà đời sống kinh tế xã hội cả ở trong nước
và trên thế giới có nhiều thay đổi và biến động sâu sắc. Quá trình toàn cầu hoá
đang có những chuyển biến nhanh chóng tác động mạnh mẽ tới mọi quốc gia, đòi
hỏi các nước phải có xu thế của sự hội nhập. Ở nước ta, tuy còn nghèo và lạc hậu
nhưng không thể đứng ngoài xu thế chung của thời đại, mặc dù biết rằng để hội
nhập có kết quả thì phải vượt qua nhiều khó khăn không nhỏ. Với xu thế đáp ứng
cho sự tăng trưởng bền vững, tiến tới nền kinh tế tri thức. Vì vậy, chúng ta không
có cách nào khác là phải ra sức bồi dưỡng, phát huy và khai thác mọi tiềm năng về
tri thức của đất nước mà nền tảng là Giáo dục và Đào tạo. Tại điều 9 luật giáo dục
khẳng định: Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Đây cũng là con đường mà nhiều nước trên thế
giới cũng như trong khu vực đã đi qua và thực sự tạo cho họ những bước đi vững
chắc trên đà hội nhập với cộng đồng quốc tế. Do đó chúng ta không có con đường
nào khác là phải tìm ra giải pháp hữu hiệu để xây dựng một nền giáo dục tiên tiến
không thể không tính đến việc xây dựng một đội ngũ nhà giáo mà trong đó đội ngũ
giáo viên THCS cần được lưu tâm đặc biệt.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII
đã nêu: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội
tôn vinh” Kết luận của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng đã yêu
cầu: “Bố trí cán bộ quản lý các cấp phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và năng lực cán
bộ; xây dựng kế hoạch đào tạo lại đội ngũ giáo viên và CBQL giáo dục, đảm bảo
đủ số lượng, cơ cấu cân đối, đạt chuẩn đáp ứng yêu cầu thời kỳ đổi mới; hoàn
thiện chế độ chính sách đối với nhà giáo và CBQL”
Nghị quyết hội nghị lần thứ 3 của Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ
VIII về chiến lược có đoạn ghi "Lấy tiêu chuẩn cán bộ làm căn cứ xây dựng
chương trình đào tạo bồi dưỡng, thống nhất hệ thống nhà trường, nội dung đào
tạo phải thiết thực phù hợp với yêu cầu. Đối với mỗi cán bộ chú trọng cả phẩm
chất đạo đức và kiến thức, cả lý luận và thực tiễn, bồi dưỡng kiến thức cơ bản và
hướng dẫn kỹ năng thực hành".
Trên thực tế của ngành giáo dục Nghệ An;
Về đội ngũ giáo viên: có sự phân bố không đồng đều giữa thành phố, huyện
miền xuôi và huyện miền núi.
1
Về chất lượng cán bộ, đội ngũ: Đang tồn tại một bộ phận không nhỏ cán bộ,
giáo viên sa sút về phẩm chất đạo đức, không tâm huyết với nghề, yếu về năng lực
chuyên môn không đáp ứng với yêu cầu xu hướng phát triển giáo dục hiện nay,
làm ảnh hưởng đến uy tín chung của nhà giáo.
Trước tình hình đó đòi hỏi lãnh đạo ngành giáo dục phải có biện pháp tích cực
trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ để tránh được tình trạng nói
trên.
Thực tế ở huyện Quỳ Châu là một huyện miền núi đặc biệt khó khăn của tỉnh.
Để nền giáo dục phát triển ngang tầm với các huyện miền xuôi là một bài toán khó
là vấn đề cấp thiết, cần có sự quan tâm hơn nữa của các cấp lãnh đạo và sự nổ lực
của các nhà quản lý.
Để góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
công chức, giáo viên chúng tôi mạnh dạn nghiên cứu và chọn đề tài “Thực trạng
và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, giáo viên ở trường
THCS Châu Bình, Quỳ Châu trong giai đoạn hiện nay.”
2. Thực trạng hoạt động đội ngũ công chức, giáo viên ở trường THCS
Châu Bình, Quỳ Châu.
a. Hoạt động của Hiệu trưởng.
Quản lý điều hành mọi hoạt động của nhà trường, chịu trách nhiệm trước pháp
luật và cấp trên về toàn bộ hoạt động của nhà trường. Tổ chức thực hiện chế độ hội
họp, giao ban, đúng theo quy định. Thực hiện đầy đủ các quy định, nội quy theo
quy chế dân chủ của đơn vị.
Phát triển và ứng dụng CNTT khá tốt, các bộ phận, tổ chức trong trường học
được vi tính và phần mềm hoá, kế hoạch quản lý thông tin giữa nhà trường, gia
đình, xã hội được mở rộng với website riêng của đơn vị: www.thcs-chaubinh-
nghean.edu.vn
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ
công chức, giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Hiệu trưởng đã có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ công chức, giáo viên một cách rõ
ràng, khoa học. Nội dung và hình thức bồi dưỡng tương đối phong phú đáp ứng
yêu cầu đặt ra, cụ thể:
- Nội dung bồi dưỡng:
Chú trọng đến việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng lấy học sinh
làm trung tâm. Nâng cao chất lượng dạy học các bộ môn bám chuẩn kiến thức, các
chủ đề tự chọn của chương trình THCS.
- Hình thức bồi dưỡng:
+ Ngoài cách làm thường xuyên như: Dự giờ, thao giảng, thực tập sư phạm
Hiệu trưởng còn tổ chức hội thảo chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học, hội
2
thảo chuyên đề về dạy học các môn học theo chương trình THCS, mời chuyên gia
của Phòng giáo dục về dự giờ để xây dựng, đóng góp ý kiến cho đội ngũ giáo
viên trường mình.
+ Xây dựng chương trình bồi dưỡng hàng kỳ, hàng năm.
+ Tạo mọi điều kiện để cho giáo viên được tham gia các hội thảo chuyên đề
về đổi mới phương pháp dạy học, chuyên đề dạy học chương trình chuẩn kiến thức
kỹ năng của cấp học.
+ Hiệu trưởng rất coi trọng công tác bồi dưỡng của tổ, khối chuyên môn.
+ Hiệu trưởng cũng đã quan tâm đến công tác tự học tự bồi dưỡng của giáo
viên. Ngoài ra còn coi trọng công tác bồi dưỡng cán bộ nguồn, đội ngũ cốt cán.
b. Hoạt động của Phó hiệu trưởng.
Chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng:
Phối kết hợp với các đoàn thể, tập thể giáo viên trong trường, thực hiện tốt
chất lượng dạy và học.
Đánh giá đúng thực chất chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh.
Phân công giáo viên chủ nhiệm, kết hợp với giáo viên bộ môn rà soát học sinh yếu
kém, lập danh sách theo dõi.
Lập kế hoạch cụ thể về chuyên môn, công tác phụ đạo học sinh yếu kém, học
sinh giỏi, mũi nhọn, học thêm, dạy thêm, hoạt động ngoài giờ lên lớp; phụ trách
các loại hình Câu lạc bộ học tập. Lên kế hoạch việc dạy học ngày hai buổi, kế
hoạch chuyên đề, sinh hoạt nhóm môn, hội thảo chuyên môn, có hồ sơ đầy đủ về
tất cả các kế hoạch trên.
Tiến hành xây dựng kế hoạch khảo sát chất lượng, đánh giá tiết dạy đúng thực
chất, có tổng hợp và báo cáo lên cấp phòng.
Đề nghị khen thưởng, kỷ luật đối với những cá nhân hoàn thành xuất sắc,
không hoàn thành chức trách nhiệm vụ được giao.
Kết quả và hiệu quả công tác tiến bộ rõ nét, được phòng GD&ĐT đánh giá
cao như; chất lượng học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra,
năm học 2009 - 2010 có 61 học sinh giỏi huyện, 3 học sinh giỏi cấp tỉnh, giải nhì
toàn tỉnh về thi giao lưu CLB Tiếng Anh, Các tổ chuyên môn đều hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ đề ra. Khảo sát kiểm định chất lượng khối 8, 9 Sở GD&ĐT đánh giá
đạt kết quả cao với tỷ lệ đứng đầu toàn huyện.
c. Hoạt động của đội ngũ giáo viên.
- Thực hiện các nhiệm vụ và quyền của giáo viên theo quy định của luật giáo
dục và điều lệ trường THCS năm 2007 ( được sửa đổi và bổ sung năm 2011 ).
- Tham gia đóng góp ý kiến cho Hiệu trưởng, hiệu phó theo các điều mục của
điều lệ trường học.
3
- Thực hiện đúng nội quy pháp lệnh của cán bộ công chức, pháp lệnh chống
tham nhũng, chống TNXH, thực hành tiết kiệm.
- Giữ vững phẩm chất, uy tín, danh dự, đạo đức nhà giáo, tôn trọng đồng
nghiệp, người học bảo vệ uy tín nhà trường.
Giáo viên là lực lượng quyết định chất lượng giáo dục. Mấy năm vừa qua,
trình độ đào tạo của giáo viên THCS trên địa bàn Huyện Quỳ Châu nói chung đã
được nâng cao đáng kể nhưng chủ yếu qua các hệ đào tạo tại chức, cử tuyển hoặc
đào tạo từ xa nên chất lượng còn hạn chế. Giáo viên trẻ được đào tạo chính quy ở
các trường sư phạm chất lượng khá hơn nhưng lại ít được tuyển dụng vào biên chế,
nên mặc dầu số lượng giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn ở các trường có tăng lên
nhưng chất lượng giáo dục chưa được cải thiện tương xứng với trình độ đào tạo
của đội ngũ giáo viên. Đối với đội ngũ giáo viên THCS Châu Bình cũng không
nằm ngoài những hạn chế trên.
Để đáp ứng được nhu cầu phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước cần phải thường xuyên xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên.
3. Những tồn tại hạn chế và nguyên nhân.
a. Những tồn tại, hạn chế.
Mặc dù trong những năm qua cán bộ quản lý (CBQL) nhà trường cũng đã chú
trọng đến công tác xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ công chức, giáo viên song vẫn
còn có những hạn chế nhất định, đó là:
- Công tác kiểm tra, đánh giá tiến hành chưa thường xuyên. Việc đánh giá
phân loại giáo viên theo Quyết định 86 của UBND tỉnh Nghệ An, thông tư 30/2009
của Bộ GD&ĐT đánh giá chuẩn giáo viên THCS vẫn còn lúng túng.
- Vấn đề thực hiện chế độ chính sách bồi dưỡng cho giáo viên dạy thêm giờ
chưa cao, chưa thực sự động viên được giáo viên.
- Thời gian dành cho công tác bồi dưỡng giáo viên còn quá ít.
- Đội ngũ cốt cán để bồi dưỡng cho giáo viên năng lực còn hạn chế.
b. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế.
- Đặc điểm tình hình kinh tế địa bàn xã là vùng đặc biệt khó khăn, nhận thức
của một số bộ phận cán bộ, giáo viên, nhân dân, học sinh chưa cao. Giáo viên
ngoài giờ lên lớp còn phải tất bật với việc làm nông để cải thiện đời sống gia đình.
- Vì điều kiện kinh tế của nhà trường còn eo hẹp nên chưa đáp ứng mọi nhu
cầu của giáo viên.
- Việc dạy học còn mang tính hình thức ở khâu soạn bài cụ thể: Giáo viên
phải lo dành quá nhiều thời gian cho soạn bài (chép nhiều) mà không có điều kiện
4
thời gian để nghiên cứu tài liệu, bồi dưỡng kiến thức cập nhật trong sách, báo,
mạng internet,
Tóm lại: Để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, giáo viên trong nhà
trường THCS những người làm công tác quản lý phải nắm chắc thực trạng và
nguyên nhân để từ đó tìm ra biện pháp đúng đắn, sát sao với tình hình thực tế đội
ngũ trường mình. Sau đây chúng tôi sẽ nêu ra một số giải pháp nhằm khắc phục
tình trạng nêu trên.
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI
NGŨ CÔNG CHỨC, GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG THCS CHÂU BÌNH, QUỲ
CHÂU TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.
1. Tìm hiểu nắm chắc đội ngũ công chức, giáo viên về mọi mặt.
Để xây dựng được một đội ngũ công chức, giáo viên đủ mạnh cả về số lượng
và chất lượng điều đầu tiên Hiệu trưởng phải tìm hiểu tình hình đội ngũ của mình
quản lý về lịch sử quá trình đào tạo, quá trình công tác, hoàn cảnh gia đình, nguyện
vọng của giáo viên, sở trường sở đoạn Trong việc tìm hiểu cần chú ý đến cả quá
khứ, hiện tại và xu thế phát triển trong tương lai. Việc tìm hiểu này cần dựa vào
tiêu chuẩn, yêu cầu của mỗi cương vị công tác. Cần tránh những định kiến ban đầu,
nhìn con người một cách tĩnh tại khi mới tiếp xúc hoặc mới nắm được một số tư
liệu về quá khứ của đối tượng. Nhiều giáo viên trong quá khứ có thể có nhiều điểm
yếu, song nhờ giúp đỡ của tập thể với sự cố gắng của bản thân, họ đã vươn lên
thành người tốt và ngược lại, có người tuy đã đạt được những thành tích và danh
hiệu nhất định nhưng đã không vươn lên kịp những yêu cầu mới về phẩm chất
hoặc năng lực chuyên môn.
Việc nắm tình hình đội ngũ cần được tiến hành thường xuyên nhưng phải có
trọng tâm đối với từng giáo viên trong thời gian nhất định. Sau mỗi học kỳ, mỗi
năm học Hiệu trưởng cần tổng hợp những nhận xét về từng giáo viên ghi vào sổ
nhận xét của mình. Trong đó cần đặc biệt lưu ý về xu hướng phát triển nhân cách
và hướng bồi dưỡng cho giáo viên.
Những biện pháp phổ biến về tìm hiểu tình hình đội ngũ mà CBQL chúng tôi
đã thực hiện ở trường THCS Châu Bình, Quỳ Châu trong những năm qua đó là:
Nghiên cứu hồ sơ, gặp riêng, quan sát, đánh giá qua công tác và sinh hoạt,
lắng nghe phân tích dư luận của tập thể giáo viên. Kinh nghiệm cho thấy biện pháp
quan sát, đánh giá kết hợp với xem xét dư luận tập thể là biện pháp chúng tôi sử
dụng nhiều nhất, gắn với chức năng kiểm tra của Hiệu trưởng. Biện pháp này
thường có độ chính xác cao, nhất là ở tập thể mạnh, dư luận quần chúng thường
công bằng và đúng mức.
2. Lập quy hoạch xây dựng đội ngũ công chức, giáo viên.
Việc lập quy hoạch xây dựng đội ngũ giúp Hiệu trưởng có tầm nhìn xa và
bao quát hơn trong công tác củng cố và bồi dưỡng đội ngũ. Quy hoạch phải nhằm
5
xây dựng cơ cấu đồng bộ và nâng dần trình độ đội ngũ. Quy hoạch đội ngũ cần căn
cứ vào thực trạng đội ngũ, kế hoạch phát triển của nhà trường trong 5 năm, đồng
thời có quy định mức độ với cấp THCS hàng năm. Quy hoạch đội ngũ phải thống
nhất với quy hoạch của phòng Giáo dục huyện. Sau đó phải được bàn bạc và thông
qua hội nghị của Chi bộ Đảng nhà trường.
Thực chất của việc lập quy hoạch là lập dự án 3 đến 5 năm về công tác xây
dựng đội ngũ, chúng tôi thực hiện trên các mặt sau đây:
* Về số lượng:
+ Dự kiến trong năm học tới cần bao nhiêu giáo viên để đáp ứng yêu cầu.
+ Dự kiến về những biến động nhân sự có thể xẩy ra như: Nghỉ hưu, thuyên
chuyển, sinh đẻ, đi học
* Về cơ cấu:
+ Hiệu trưởng căn cứ vào độ tuổi, thâm niên nghề nghiệp.
+ Căn cứ vào trình độ đào tạo
+ Cơ cấu tính theo bộ môn cho phù hợp với từng khối lớp.
* Mục tiêu bồi dưỡng công chức, giáo viên nhà trường đến năm 2015:
Mục tiêu nâng cao trình độ qua các năm
Đội ngũ
Tổng
số
Trình độ đào tạo
Cao đẳng Đại học Sau đại học
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
C B quản lý 2 2 1 2
Giáo viên 32 18 18 22 24 28 1
Nhân viên 4 1 2 2 2 4
Mục tiêu nâng cao chất lượng công chức, giáo viên qua từng năm
Đội ngũ
Tổng
số
Năng lực chuyên môn
Giỏi Khá Trung bình
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
2014
2014
2015
C B quản lý 2 1 1 2 2 2 1 1
Giáo viên 32 2 5 7 8 8 23 22 22 22 22 7 5 3 2 2
Nhân viên 4 1 1 1 3 3 3 3 3 1 1
3. Sắp xếp sử dụng đội ngũ công chức, giáo viên.
Đây là khâu trung tâm trong công tác cán bộ vì có sắp xếp, sử dụng hợp
lý mới giúp mọi người phát huy tài năng, nâng cao chất lượng công tác. Qua
sử dụng, Hiệu trưởng mới nắm được mặt mạnh, mặt yêu của giáo viên để
6
phân công hợp lý hơn, đồng thời kết hợp sử dụng lâu dài. Việc phân công
giáo viên chúng tôi thường tiến hành vào đầu năm học nhưng có thể thông
báo dự kiến vào cuối năm học hoặc trước tháng 9 để giáo viên có điều kiện
chuẩn bị. Căn cứ vào yêu cầu công tác, chuyên môn đào tạo và năng lực của
từng giáo viên, Hiệu trưởng dự kiến phân công, trao đổi với Phó hiệu trưởng
và Chủ tịch Công Đoàn rồi thông báo cho giáo viên.
+ Những nguyên tắc chú ý khi phân công:
- Quán triệt quan điểm sử dụng giáo viên theo đào tạo. Đây là cơ sở để nâng
cao chất lượng giáo dục, xây dựng đội ngũ cốt cán các bộ môn hoặc cốt cán từng
mặt hoạt động của nhà trường.
- Phải xuất phát từ yêu cầu đảm bảo chất lượng đào tạo và lợi ích học tập của
học sinh.
- Đảm bảo khối lượng công tác vừa phải với mỗi giáo viên, kể cả công tác
kiêm nhiệm.
- Quan tâm đúng mức tới hoàn cảnh, nguyện vọng của từng giáo viên. Lưu ý
tới các giáo viên có con còn nhỏ, chồng công tác xa, sức khoẻ hạn chế, giúp đỡ
động viên cả vật chất lẫn tinh thần những giáo viên đang tham gia học tập thêm để
nâng cao trình độ chuyên môn.
Đảm bảo sử dụng tốt đội ngũ, cần coi trọng quản lý lao động. Đối với giáo
viên là quản lý giờ lên lớp, tiến độ thực hiện chương trình, kết quả giờ dạy của
giáo viên và kết quả học tập của học sinh. Hiệu trưởng cần phân công cho Phó
Hiệu trưởng cùng khối trưởng chuyên môn giúp mình quản lý chặt chẽ các mặt
đó.
4. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng thường xuyên của đội
ngũ công chức, giáo viên.
Điều chỉnh chương trình nội dung cho phù hợp với hoàn cảnh của nhà trường
và học sinh mà vẫn đảm bảo yêu cầu và nhiệm vụ của ngành, của Bộ quy định
đúng với tinh thần đổi mới, tránh sự trùng lặp, dàn trải. Trong quản lý cần có lịch
công tác để giáo viên tiện theo dõi và sắp xếp kế hoạch riêng cho mình và từ đó
nhà trường cũng tiện cho việc theo dõi kiểm tra đánh giá hiệu quả của công tác bồi
dưỡng của đội ngũ giáo viên.
Thực tiễn đã khẳng định: Điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng là chất
lượng dạy học và giáo dục của giáo viên. Giáo viên là lực lượng trực tiếp thực hiện
chất lượng giáo dục. Cho nên muốn có chất lượng giáo dục tốt trước hết phải xây
dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có chất lượng cao. Nội dung và hình thức bồi
dưỡng phải đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Cách làm tại đơn vị chúng tôi là:
4.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên:
7
- Việc làm đầu tiên là khảo sát nắm bắt thực trạng đội ngũ, phân tích để thấy
được điểm mạnh, điểm yếu, khó khăn, thuận lợi.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, chú ý khắc phục điểm yếu của giáo viên
trong giảng dạy, vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới của bậc học, trong đó đổi mới
phương pháp dạy học là nội dung chính.
4.2. Nội dung bồi dưỡng:
- Về chính trị tư tưởng: Cần thường xuyên phổ biến thời sự, thông báo kịp
thời cho cán bộ giáo viên về chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc
biệt là những thông tin của Ngành và địa phương.
Hiệu trưởng cần quan tâm giúp đỡ cán bộ giáo viên trong nhà trường phấn
đấu gia nhập đảng. Số lượng Đảng viên trong trường càng nhiều thì công tác giáo
dục càng thuận lợi.
- Về kiến thức: Như chúng ta đã biết nội dung cốt lõi của chuẩn giáo viên
THCS về mặt kiến thức đó là:
+ Nắm vững các kiến thức chuẩn bộ môn, kiến thức khoa học cơ bản liên
quan đến các môn học trong chương trình THCS để dạy được toàn cấp, đáp ứng
yêu cầu học tập của các loại đối tượng học sinh.
+ Có kiến thức nghiệp vụ sư phạm: Tâm lý học sư phạm và lứa tuổi, giáo dục
học THCS và phương pháp dạy học môn học ở THCS.
+ Có kiến thức phổ thông về chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội, quản lý
hành chính nhà nước, môi trường dân số, an ninh quốc phòng, an toàn giao thông,
quyền trẻ em, y tế học đường
Để giúp giáo viên của nhà trường đáp ứng yêu cầu chuẩn về mặt kiến thức thì
không có con đường nào khác là phải làm tốt công tác bồi dưỡng. Trong thời gian
qua nhà trường mở rộng trình độ hiểu biết cho giáo viên thông qua sách báo và các
phương tiện thông tin nghe nhìn, Internet. Hiệu trưởng yêu cầu các tổ chuyên môn
bồi dưỡng giúp đỡ những giáo viên còn yếu về chuyên môn và các giáo viên mới
vào nghành, có kế hoạch và tạo điều kiện cho giáo viên được bồi dưỡng chuẩn hoá
và trên chuẩn. Hiệu trưởng phân công cho Phó hiệu trưởng dựa vào các tổ trưởng
và các giáo viên giỏi để làm việc này.
- Kỹ năng sư phạm: Để tiến hành các hoạt động dạy học và giáo dục có hiệu
quả người giáo viên cần có những kỹ năng sư phạm chính sau:
+ Kỹ năng lập kế hoạch dạy học
+ Kỹ năng dạy học trên lớp
+ Kỹ năng tổ chức quản lý giáo dục học sinh
+ Kỹ năng giao tiếp ( thiết lập các mối quan hệ với học sinh, gia đình học
sinh, đồng nghiệp và cộng đồng ).
+ Kỹ năng lập hồ sơ tài liệu giáo dục, giảng dạy.
4.3. Hình thức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng:
8
+ Bồi dưỡng tại chỗ:
Ngoài cách làm thường xuyên như dự giờ, thao giảng. Nhà trường tập trung
hội thảo chuyên đề đổi mới hình thức dạy học, thay đổi không gian lớp học, dạy
học ở hiện trường, dạy học cá nhân, tăng cường sử dụng vở bài tập, thảo luận
nhóm hơn nữa các tổ chuyên môn còn tổ chức cho giáo viên tham gia Câu lạc bộ:
Sưu tầm và thi giải toán khó THCS ; Câu lạc bộ Tiếng Anh ; Câu lạc bộ Những
người yêu Sử,…
- Xây dựng chương trình bồi dưỡng hàng năm
- Coi trọng công tác bồi dưỡng của tổ, nhóm chuyên môn. Hình thức bồi
dưỡng lẫn nhau trong trường, trong khối, tổ có hiệu quả hơn hình thức bồi dưỡng
tập trung.
- Ngoài hình thức tạo điều kiện cho giáo viên tham dự các lớp bồi dưỡng, tập
huấn do Sở, Phòng tổ chức, nhà trường còn tích cực tổ chức sinh hoạt chuyên đề
hướng vào những vấn đề cần đổi mới, phát động giáo viên trong trường viết và
vận dụng các sáng kiến kinh nghiệm, tận dụng những buổi sinh hoạt chuyên môn
định kỳ 2 lần / 1 tháng ( giúp nhau kinh nghiệm dạy bài khó ), dự giờ để học hỏi và
góp ý cho nhau.
+ Bồi dưỡng tập trung:
- Đối với giáo viên nâng chuẩn, nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên đi học
các lớp đại học với điều kiện thời gian biên chế hợp lý. Tham mưu đề xuất với
PGD&ĐT cử giáo viên đi học nâng chuẩn.
- Tạo mọi điều kiện để giáo viên tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng, tập huấn:
Nhìn chung trường chúng tôi đều tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do Phòng Giáo
dục đào tạo Quỳ Châu tổ chức. Giáo viên không chỉ nhiệt tình tham gia các lớp bồi
dưỡng mà nhà trường được tham dự, họ còn tự tìm hiểu xem ở đâu có lớp tập huấn
có liên quan đến đổi mới phương pháp dạy học để xin được tham gia.
Định kỳ trong năm ban giám hiệu nhà trường xây dựng kế hoạch, tận dụng cơ
sở vật chất sẵn có và giành khoảng thời gian mời giáo viên, chuyên gia CNTT về
trường bồi dưỡng Tin học, phổ biến các phần mềm, CNTT cho đội ngũ CB,GV,
CNV nhà trường.
+ Tự bồi dưỡng:
- Như chúng ta đã biết: Năng lực giáo viên không hẳn là tỷ lệ thuận với trình
độ đào tạo, mà phụ thuộc nhiều vào quá trình tự bồi dưỡng, tự nâng cao năng lực
của bản thân. Chính vì thế, nhà trường luôn luôn động viên năng lực của bản thân
giáo viên, yêu cầu giáo viên tham khảo các tài liệu như: Chuyên san giáo dục
THCS, tạp chí giáo dục, sách bồi dưỡng giáo viên do Bộ GD&ĐT ban hành, sách
nâng cao, bồi dưỡng học sinh giỏi, sách tham khảo giảng dạy, đọc nghiên cứu và
vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong quá trình dạy học ( tất cả được đầu tư trang
bị ở phòng Thư viện nhà trường ).
9
- Tổ chức cho giáo viên trong trường đi tham quan học hỏi ở các đơn vị tiên
tiến trong và ngoài tỉnh.
Tóm lại: Để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, giáo viên cần
phải chú trọng công tác bồi dưỡng và bồi dưỡng thường xuyên, có như thế chất
lượng đội ngũ ngày càng cao, số lượng giáo viên dạy giỏi các cấp ngày càng nhiều,
đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
5. Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của mọi thành viên và tạo điều kiện
về thời gian, phương tiện cho cán bộ giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Tình hình đời sống của CBGV có ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của nhà
trường. Vì vậy, Hiệu trưởng cần phải có sự quan tâm thiết thức và cụ thể, phản ánh
đầy đủ và kịp thời tình hình đời sống của CBGV với Phòng GDĐT, với cấp ủy và
chính quyền địa phương và kiến nghị những biện pháp mà địa phương có thể giúp
được như: Thực hiện đầy đủ chính sách với CBGV, trong những năm qua lãnh đạo
trường THCS Châu Bình đã tham mưu với lãnh đạo các cấp để xây dựng nhà công
vụ cho giáo viên, nhằm ổn định nơi ăn ở, sinh hoạt cho những giáo viên ở xa. Vận
động tập thể thực hiện phong trào “Vi tính hoá cá nhân”.
- Nhà trường đã thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách, đảm bảo
quyền lợi vật chất và tinh thần cho CBGV như nâng bậc lương, chuyển nghạch, có
chế độ trợ cấp khó khăn, tiền bồi dưỡng cho những đồng chí đạt danh hiệu giáo
viên dạy giỏi các cấp, những đồng chí có nhiều học sinh giỏi, những đồng chí đạt
danh hiệu chiến sỹ thi đua, có sáng kiến kinh nghiệm hay,
- Lãnh đạo nhà trường cùng ban chấp hành Công Đoàn tìm mọi biện pháp để
tăng thu nhập cho CBGV. Ngoài ra hàng năm vào dịp hè Hiệu trưởng cùng Ban
chấp hành Công Đoàn tổ chức đời sống tinh thần cho CBGV như: Tổ chức tham
quan du lịch trong và ngoài tỉnh để động viên các thầy cô, đồng thời quan tâm
thăm hỏi chăm sóc CBGV khi ốm đau, khi gặp hoạn nạn, chia sẻ niềm vui nổi
buồn với anh chị em một cách kịp thời.
- Tạo điều kiện thời gian và vật chất cho CBGV hoàn thành nhiệm vụ được
phân công như: Có đủ sách tham khảo và đồ dùng dạy học, cung cấp đầy đủ kịp
thời văn phòng phẩm, có phòng nghỉ, phòng đọc sách. Mạnh dạn giao những
phương tiện dạy học hiện đại cho giáo viên sử dụng, khai thác, ứng dụng trong
hoạt động dạy và học.
6. Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, sự hỗ trợ tích cực của các tổ chức quần
chúng trong trường và hội cha mẹ học sinh trong quá trình xây dựng và bồi
dưỡng đội ngũ.
Hiệu trưởng cần tranh thủ đến mức tối đa sự lãnh đạo của Đảng, sự cộng tác
của các tổ chức quần chúng và Hội cha mẹ học sinh trong việc xây dựng đội ngũ
công chức, giáo viên. Cần làm cho cấp uỷ, chính quyền địa phương, các tổ chức xã
hội và cha mẹ học sinh thấy rõ vai trò của người giáo viên mà góp phần nâng uy
tín của người giáo viên trong xã hội, phát huy truyền thống “tôn sư trọng đạo”
10
trong học sinh và nhân dân, đồng thời tận tình chăm sóc và tạo điều kiện vật chất,
tinh thần cho giáo viên làm tốt nhiệm vụ. Muốn vậy Hiệu trưởng cần phải phản
ánh đầy đủ về tình hình đội ngũ và có những đề nghị cụ thể với lãnh đạo địa
phương về mặt này.
Hiệu trưởng cần lắng nghe và phân tích ý kiến của Hội cha mẹ học sinh để chọn
lọc những vấn đề cần thiết cho việc xây dựng đội ngũ trường mình. Việc xây dựng đội
ngũ giáo viên phải được tiến hành đồng bộ với việc xây dựng tổ chức Đảng và các tổ
chức quần chúng trong trường. Hiệu trưởng cần phải phối hợp chặt chẽ các hoạt động
của nhà trường với hoạt động của Chi bộ Đảng, các đoàn thể quần chúng và có ý thức
tôn trọng, giúp đỡ tạo điều kiện để các đoàn thể hoạt động tốt. Thông qua các hội nghị
thường kỳ với các đoàn thể, Hiệu trưởng thực hiện các biện pháp đề ra để nhằm
củng cố, xây dựng đội ngũ giáo viên.
7. Thực hiện tốt công tác kiểm tra đánh giá.
Bất cứ một hoạt động, một công việc nào muốn đạt hiệu quả và mục tiêu đề ra
đều phải làm tốt công tác kiểm tra và đánh giá. Thực tế trong những năm qua
trường THCS Châu Bình, Quỳ Châu đã tiến hành tương đối tốt công tác kiểm tra,
đánh giá đặc biệt là việc kiểm tra, đánh giá xếp loại giáo viên một cách toàn diện
về phẩm chất, tư tưởng, chính trị, chuyên môn,… chú trọng nhất là khâu đánh giá
tiết dạy theo chương trình chuẩn kiến thức kỹ năng ở mỗi bộ môn, đánh giá chuẩn
nghề nghiệp giáo viên theo TT 30/2009 của Bộ GD&ĐT. Thông qua kiểm tra đánh
giá xếp loại giáo viên để biết được thế mạnh cũng như điểm yếu của họ, để từ đó
phát huy những mặt mạnh khắc phục những điểm yếu của mỗi giáo viên. Kiểm tra
đánh giá phải chính xác khách quan tạo niềm tin cho họ, cũng như từ đó hình thành
ý thức tự giác, tự kiểm tra bản thân của mỗi cán bộ giáo viên. Thường cuối năm
học chúng tôi tiến hành đánh giá công chức, giáo viên, chú trọng vào các nội dung
sau:
+ Phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị
+ Kiến thức. ( thông qua dự giờ; thi kiến thức đối với giáo viên )
+ Kỹ năng sư phạm ( Kỹ năng dạy học, tổ chức, giáo dục, năng lực tìm hiểu
môi trường sư phạm, môi trường địa phương )
Hàng năm Hiệu trưởng phải kiểm tra toàn diện được 2/3 số giáo viên của
trường. Công tác kiểm tra đội ngũ cần được tiến hành một cách thường xuyên liên
tục và có sự đổi mới sáng tạo. Hiệu trưởng cần phải xây dựng kế hoạch kiểm tra
một cách rõ ràng, cụ thể. Cách xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra có thể tiến
hành như sau:
+ Kế hoạch kiểm tra cần ghi rõ: Mục đích yêu cầu nội dung, phương pháp tiến
hành, hình thức, đơn vị và cá nhân được kiểm tra, thời gian kiểm tra, người thực
hiện kiểm tra.
+ Kế hoạch kiểm tra cần công bố công khai từ đầu năm học.
11
+ Nội dung kiểm tra phải có sức thuyết phục, hình thức kiểm tra gọn nhẹ
không gây tâm lý nặng nề cho đối tượng, cần huy động nhiều lực lượng tham gia
kiểm tra và dành thời gian cần thiết, thích đáng cho kiểm tra.
+ Hiệu trưởng xây dựng các kế hoạch kiểm tra:
Kế hoạch kiểm tra toàn năm học, kế hoạch kiểm tra giữa các học kỳ, cuối học
kỳ và cuối năm học vào dịp kiểm điểm chức trách của từng người, kế hoạch kiểm
tra từng bộ phận, kế hoạch kiểm tra năm được ghi toàn bộ các đầu việc theo thứ tự
thời gian từ tháng 9 năm trước đến tháng 8 năm sau.
Biểu mẫu 1:
Tuần
Tháng
Tuần 1/ công việc Tuần 2/ công việc Tuần 3/ công việc Tuần 4/ công việc
9
Kiểm tra sĩ số các lớp
Kiểm tra việc thực hiện
tiết dạy
Kiểm tra hồ sơ
giáo viên
10
11
Kế hoạch kiểm tra tháng: Dựa vào kế hoạch kiểm tra năm nhưng cần chi tiết
công việc, đối tượng thời gian cụ thể.
Biểu mẫu 2:
Tuần Thứ
Nội dung kiểm tra
Các mặt
khác
Ghi chúDự giờ Hồ sơ
Môn, bài Lớp GV Lớp Tổ GV
1 2
2 3
Kế hoạch kiểm tra tuần: Được ghi chi tiết cụ thể đối tượng (cá nhân, đơn vị)
được kiểm tra nội dung cụ thể, thời gian, lực lượng kiểm tra một cách công khai
ở văn phòng nhà trường.
- Tổ chức kiểm tra:
+ Xây dựng lực lượng kiểm tra: Hiệu trưởng ra quyết định thành lập Ban kiểm
tra gồm những thành viên có uy tín, có nghiệp vụ chuyên môn sư phạm giỏi, phân
công cụ thể và xác định quyền hạn, trách nhiệm của từng thành viên trong ban
kiểm tra.
+ Phân cấp trong kiểm tra: Hiệu trưởng có thể kiểm tra trực tiếp hay gián tiếp.
Khi kiểm tra gián tiếp phải uỷ nhiệm phân cấp rõ ràng cho Phó hiệu trưởng, tổ
trưởng chuyên môn hoặc CBGV có uý tín.
12
+ Xây dựng chế độ kiểm tra: Hiệu trưởng quy định thể thức làm việc, nhiệm
vụ cụ thể, thời gian quy trình tiến hành, quyền lợi cho mỗi đợt kiểm tra hoặc mỗi
kiểm tra viên. Cung cấp kịp thời những điều kiện vật chất, tinh thần tâm lý cho
hoạt động kiểm tra, khai thác và tận dụng mọi khả năng, sáng tạo của các thành
viên trong ban kiểm tra.
Tóm lại: Công tác kiểm tra, đánh giá là một trong những giải pháp quan trọng
góp phần xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Thông qua công tác kiểm tra, đánh giá nhằm
uốn nắn những tồn tại, phát huy tốt năng lực, sáng tạo của mỗi giáo viên.
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Bảng thống kê trình độ chính trị, trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn của
công chức, giáo viên nhà trường trong 5 năm gần đây:
Năm học
Tổng
số
Trình độ đào tạo Trinh độ chuyên môn GV dạy giỏi các cấp Trình độ chính trị
ĐH CĐ THSP Giỏi Khá Đạt
Không
đạt
QG Tỉnh Huyện Trường
Trung
cấp
Sơ
cấp
Cao
cấp
2005-2006 45 5 37 3 0 30 15 0 1 5 0 0
2006-2007 44 5 36 3 0 30 14 1 0 thi 5 0 7
2007-2008 42 8 33 1 4 24 12 0 3 9 0 16
2008-2009 38 12 26 0 4 27 7 2 0 thi 17 0 17
2009-2010 38 16 22 0 4 33 1 2 8 16 1 17
100% giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn đào tạo, sử dụng thành thạo máy vi
tính, sử dụng internet và ứng dụng CNTT vào công tác giảng dạy.
Trong những năm học vừa qua hoạt động đội ngũ công chức, giáo viên nhà
trường được đánh giá hoàn thành nhiệm vụ 100% trở lên, không có hiện tượng
giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo, chuyên môn được đánh giá cao ở một số giáo
viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện, tỉnh như: Tiếng Anh, Toán, Sinh học,…
trong năm học 2009 - 2010 có 27 giáo viên đạt loại tốt, 3 giáo viên là chiến sĩ thi
đua cấp cơ sở, 8 giáo viên giỏi huyện, 2 giáo viên giỏi cấp tỉnh, 6 giáo viên đạt bậc
3 SKKN cấp huyện, 1 giáo viên đạt bậc 4 SKKN cấp tỉnh.
Đội ngũ quản lý được bồi dưỡng đạt 100% trên chuẩn đào tạo, đã nắm bắt ứng
dụng CNTT, quản trị các phần mềm quản lý trong nhà trường, khai thác và sử
dụng weside riêng của đơn vị đạt hiệu quả: www.thcs-chaubinh-nghean.edu.vn
Trong năm qua đơn vị THCS Châu Bình được PGD&ĐT đánh giá hoàn thành
xuất sắc nhiệm vụ, Bộ GD&ĐT tặng bằng khen: Tập thể hoàn thành xuất sắc
nhiệm vụ năm học 2009-2010. ( quyết định số 4945/QĐ BGD&ĐT ngày
02/11/2010 )
13
Việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, giáo viên đã làm cho chất lượng
dạy học và hiểu quả giáo dục ngày càng tiến bộ hơn, qua thống kê hạnh kiểm, học
lực của học sinh chúng ta thấy:
Xếp loại hạnh kiểm học sinh giai đoạn 2005 – 2010
Xếp loại
hạnh
kiểm
Năm học
2005 - 2006
Năm học
2006 - 2007
Năm học
2007 - 2008
Năm học
2008 - 2009
Năm học
2009 - 2010
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
Loại tốt 440 49,3 395 47.0 359 45,2 347 50,0 408 61,7
loại khá 347 38.9 336 40,1 322 40,5 296 42,7 212 32.0
Loai TB 105 11,7 106 12,6 111 13,9 51 7,3 42 6,3
Loại yếu 0 0 3 0,3 2 0,4 0 0 0 0
Xếp loại học lực học sinh giai đoạn 2005 – 2010
Xếp loại
học lực
Năm học
2005 - 2006
Năm học
2006 - 2007
Năm học
2007 - 2008
Năm học
2008 - 2009
Năm học
2009 - 2010
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
SL
Tỉ lệ
%
Loại giỏi 22 2,5 28 3,33 26 3,3 28 4,0 27 4,1
loại khá 304 34,1 253 30.1 207 26 236 34,0 228 34,3
Loai TB 532 59,6 524 62.3 483 60,8 405 58,4 388 58,7
Loại yếu 32 3,5 35 4.2 79 9,9 25 3,6 19 2,9
Loại kém 2 0,2 0 0 0 0 0 0 0 0
IV. KẾT LUẬN.
Xuất phát từ cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn, phân tích thực trạng của công tác
xây dựng và bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, giáo viên
tại trường THCS Châu Bình, Quỳ Châu chúng tôi đã đề xuất 7 giải pháp thực hiện
nhằm tổ chức chỉ đạo nâng cao chất lượng công chức, giáo viên THCS đáp ứng
yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
1. Tìm hiểu nắm chắc đội ngũ giáo viên về mọi mặt.
2. Lập quy hoạch xây dựng đội ngũ.
3. Sắp xếp và sử dụng đội ngũ.
14
4. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng thường xuyên của mỗi CBGV.
5. Chăm lo đời sống vật chất của mọi thành viên và tạo điều kiện về thời gian,
phương tiện cho mọi CBGV hoàn thành tốt nhiệm vụ.
6. Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, sự hỗ trợ tích cực của các tổ chức quần
chúng trong nhà trường và Hội cha mẹ học sinh trong quá trình xây dựng và bồi
dưỡng đội ngũ.
7. Thực hiện tốt công tác kiểm tra đánh giá.
Vấn đề cần lưu tâm đặc biệt đối với Hiệu trưởng trong quá trình xây dựng bồi
dưỡng đội ngũ công chức, giáo viên đó là: Coi trọng sự phát triển toàn diện; xây
dựng kế hoạch một cách trong sáng, công bằng, khách quan.
Tuy nhiên thời gian nghiên cứu còn hạn hẹp, trong phạm vi huyện miền núi-
Quỳ Châu, Nghệ An, nên đề tài chỉ mới áp dụng ở địa bàn hẹp, chưa có sức lan toả
tới những vùng miền khác. Vì vậy triển vọng của đề tài còn tiếp tục trong xu thế
phát triển của xã hội hiện nay, của nền giáo dục tỉnh nhà. Sẽ còn nhiều biện pháp
khác chưa có điều kiện đề cập tới, đó là hướng nghiên cứu tiếp tục của đề tài trong
tương lai.
V. Ý KIẾN ĐỀ XUẤT.
Khi nghiên cứu đề tài này cũng như qua thực tiễn chúng tôi thấy vẫn còn băn
khoăn ở một số vấn đề. Vì vậy mong muốn được kiến nghị với các cấp có thẩm
quyền như sau:
- Đối với Ngành giáo dục cần tham mưu với các cấp có thẩm quyền quan tâm
hơn nữa đến lực lượng giáo viên trẻ được đào tạo chính quy.
- Nhà nước cần có chính sách đãi ngộ, thích đáng cho đội ngũ công chức, giáo
viên, nhất là giáo viên giỏi. Cần có kế hoạch bồi dưỡng dưới nhiều hình thức đội
ngũ CBQL - GV, đặc biệt ở vùng miền núi để tạo ra sự đồng bộ trong nhà trường,
tiến kịp với miền xuôi.
- Đối với nhà trường phải tạo mọi điều kiện cho mỗi cán bộ công chức, giáo viên
được bồi dưỡng thường xuyên dưới nhiều hình thức. Quan tâm tới đời sống hàng ngày
của CBGV.
- Cần có sự quan tâm của các cấp các ngành, các lực lượng trong xã hội đối
với công tác xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ công chức, giáo viên.
- Do điều kiện tư liệu và thời gian, đề tài không tránh khỏi những khiếm
khuyết, rất mong được các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp góp ý./.
Châu Bình, Ngày 07 Tháng 04 Năm 2011
NGƯỜI THỰC HIỆN
15