thuyết trình sinh học - phương pháp nghiên cứu di truyền người (2)

GIÁO VIÊN: NGUYỄN v¨n néi

Di truyền học là gì ? Vai trò của di truyền học ?
- Di truyền học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của
hiện t ợng di truyền và biến dị.
- Di truyền học có vai trò quan trọng không chỉ về lý thuyết mà còn
có giá trị thực tiễn cho khoa học chọn giống và y học, đặc biệt
trong Công nghệ sinh học hiện đại.

Ch¬ngV:ditruyÒnhäcngêi

ChơngV:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
? Việc nghiên cứu di truyền ng ời
gặp những khó khăn nào.
? Việc nghiên cứu di truyền ng ời
gặp những khó khăn nào.
- Ngi sinh sn ch m v ớt
con
- Vỡ lý do xó hi khụng th ỏp
dng cỏc phng phỏp lai v gõy
t bin
- Ngi sinh sn ch m v ớt
con
- Vỡ lý do xó hi khụng th ỏp
dng cỏc phng phỏp lai v gõy
t bin
Từ những khó khăn trên, việc
nghiên cứu di truyền ng ời phải có
ph ơng pháp đặc tr ng, thích hợp đó

là những ph ơng pháp nào ?
Từ những khó khăn trên, việc
nghiên cứu di truyền ng ời phải có
ph ơng pháp đặc tr ng, thích hợp đó
là những ph ơng pháp nào ?
Những ph ơng pháp nghiên cứu di truyền ở ng ời
1. Nghiên
cứu
phả hệ
2. Nghiên
cứu trẻ
đồng sinh
3. Nghiên
cứu tế
bào
4. Các ph ơng
pháp khác

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả
hệ

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả
hệ
Ví dụ 1 sgk trang 78 :

Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu: hoặc đen:
hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, ng ời ta lập đ ợc hai sơ đồ phả hệ
nh sau:
Đời ông bà (P)
Đời con (F
1
)
Sơ đồ phả hệ của hai gia đình
a( Có bà ngoại mắt nâu) và b (có ông nội mắt nâu)
Đời cháu (F
2
)
a b
Chỉ nam
Chỉ nữ
Hai trạng thái đối lập
Kết hôn cùng trạng thái
Kết hôn 2 trạng thái đối lập

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả
hệ
Em hãy đọc ví dụ 1 sgk (78) :
Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu: hoặc đen:
hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, ng ời ta lập đ ợc hai sơ đồ phả hệ
nh sau:
Đời ông bà (P)
Đời con (F

1
)
Sơ đồ phả hệ của hai gia đình
a( Có bà ngoại mắt nâu) và b (có ông nội mắt nâu)
Đời cháu (F
2
)
a b
+ Mắt nâu là tính trạng trội vì: F
1
có 100% mắt nâu, F
2
có 3mắt nâu 1mắt đen
- Mắt nâu, mắt đen tính trạng nào là trội? Vì sao?
- Sự di truyền màu mắt có liên quan đến giới tính không?Tại sao?
+ Không liên quan đến giới tính vì: Tính trạng mắt nâu
và mắt đen có ở cả hai giới

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
Ph ơng pháp nghiên cứu
phả hệ là gì ? Tại sao ng ời
ta dùng ph ơng pháp đó để
nghiên cứu ?
Ph ơng pháp nghiên cứu
phả hệ là gì ? Tại sao ng ời
ta dùng ph ơng pháp đó để
nghiên cứu ?

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph
ơng pháp nghiên cứu sự di truyền của
một tính trạng nhất định, trên những
ng ời thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế
hệ, để xác định đặc điểm di truyền của
tính trạng đó.

Ch¬ngv:ditrunhäcngêi
Bµi28:ph¬ngph¸pnghiªncøuditrunngêi
Bµi28:ph¬ngph ¸pnghiªn cøuditrunngêi
I – Nghiªn cøu ph¶
hƯ
Ví dụ 2 : Bệnh máu khó đông
do một gen quy đònh . Người vợ
không mắc bệnh ( ) lấy chồng
không mắc bệnh ( ), sinh ra
con mắc bệnh chỉ là con trai
( )

Ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hƯ lµ ph ¬ng ph¸p
nghiªn cøu sù di trun cđa mét tÝnh tr¹ng nhÊt
®Þnh, trªn nh÷ng ng êi thc cïng dßng hä, qua
nhiỊu thÕ hƯ, ®Ĩ x¸c ®Þnh ®Ỉc ®iĨm di trun cđa tÝnh
tr¹ng ®ã.


Em hãy vẽ sơ đồ phả hệ của
trường hợp trên và trả lời các
câu hỏi sau :

1.Bệnh máu khó đông do gen trội
hay gen lặn quy đònh? vì sao ?
2. Bệnh do một gen hay nhiều
gen quy đònh ?

3. Sự di truyền máu khó
đông có liên quan đến giới tính
hay không? Tại sao ?
- S¬ ®å ph¶ hƯ
P
F
1

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
Mục đích của việc nghiên
cứu phả hệ ?
Mục đích của việc nghiên
cứu phả hệ ?
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy
định
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính

-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy
định

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng
pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính
trạng nhất định, trên những ng ời thuộc
cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác
định đặc điểm di truyền của tính trạng đó

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
- Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất
định, trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua
nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính
trạng đó
3. Sinh 3
1. Sinh đôi
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính

-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất
định, trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua
nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính
trạng đó
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định
Sinh đôi
Sinh đôi

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời

I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất định,
trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ,
để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó
Th tinh
Hp t phõn bo
Phụi bo
tch nhau
PHễI
a b

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
Phôi
-
S 28.2 a v 28.2b khỏc nhau
im no?
Thụ tinh
Hợp tử phân bào
Phôi bào tách nhau
a b
Hình 28.2. Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh
a) Sinh đôi cùng trứng b) Sinh đôi khác trứng

1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất
định, trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua
nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính
trạng đó
S 28.2a S 28.2 b
1 trng kt hp 1 tinh
trựng to 1 hp t
2 trng kt hp 2 tinh
trựng to 2 hp t
1 hp t nguyờn phõn
-> 2 phụi bo -> 2 c
th ging nhau
2 hp t nguyờn phõn
2 phụi bo ->2 c
th khỏc nhau
Cùng kiểu gen
Khác kiểu gen
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định
-Gen quy định tính trạng là gen trội hay lặn
-
Gen đó nằm trên NST th ờng hay giới tính
-
Tính trạng do một gen hay nhiêu gen quy định

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
-
Một trứng + một tinh trùng cùng kiểu gen
-
2 trứng + 2 tinh trùng 2 hợp tử
-
Khác nhau kiểu gen cùng giới hoặc khác
giới
-Ti sao tr sinh ụi cựng trng
u l nam hoc u l n?
- ng sinh khỏc trng l gỡ?
Nhng a tr ng sinh khỏc
trng cú th khỏc nhau v gii
tớnh hay khụng?Ti sao?
Hợp tử phân bào
Phôi
a b
Hình 28.2. Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh
a) Sinh đôi cùng trứng b) Sinh đôi khác trứng
Thụ tinh
1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng
pháp nghiên cứu sự di truyền của một tính
trạng nhất định, trên những ng ời thuộc cùng

dòng họ, qua nhiều thế hệ, để xác định đặc
điểm di truyền của tính trạng đó

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I. Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
Đặc điểm
Trẻ đồng
sinh cùng
trứng
Trẻ đồng
sinh khác
trứng
Số trứng
tham gia thụ
tinh
Kiểu gen
Kiểu hình
Giới tính
Em hãy hoàn thiện bảng phân biệt trẻ
đông sinh cùng trứng và khác trứng
1 trứng
2 hoặc nhiều
trứng
Cùng
kiểugen
Khác kiểu
gen

Giống nhau
nhiều
Giống
nhau ít
Cùng giới
Cùng hoặc
khác giới
1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác
trứng

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph
ơng pháp nghiên cứu sự di truyền của một
tính trạng nhất định, trên những ng ời
thuộc cùng dòng họ, qua nhiều thế hệ, để
xác định đặc điểm di truyền của tính trạng
đó

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I. Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất
định, trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua
nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của
tính trạng đó

Chơngv:ditruyềnhọcngời
Bài28:phơngphápnghiêncứuditruyềnngời
Bài28:phơngph ápnghiên cứuditruyềnngời
I Nghiên cứu phả hệ
II Nghiên cứu trẻ đồng sinh
1- Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng
2- ý nghĩa của việc nghiên cứu trẻ đồng sinh
là gì ?
-Nghiên cứu trẻ đồng sinh cho ta biết :
+ Tính trạng nào phụ thuộc chủ yếu vào
kiểu gen
+ Tính trạng nào dễ bị biến đổi do tác
động của môi tr ờng tự nhiên và xã hội.

Ph ơng pháp nghiên cứu phả hệ là ph ơng pháp
nghiên cứu sự di truyền của một tính trạng nhất
định, trên những ng ời thuộc cùng dòng họ, qua
nhiều thế hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính
trạng đó

Ch¬ngv:ditruyÒnhäcngêi
Bµi28:ph¬ngph¸pnghiªncøuditruyÒnngêi
Bµi28:ph¬ngph ¸pnghiªn cøuditruyÒnngêi

- Học hiểu bài
- Trả lời các câu hỏi trong SGK và làm bài
tập trong vở bài tập
- Chuẩn bị bài mới

-

Bệnh bạch tạng do gen trội hay gen lặn qui định?
-
Gen nằm trên NST th ờng hay NST giới tính?
-
Viết kiểu gen của từng ng ời trong phả hệ ? ( Về nhà )
-
Bệnh bạch tạng do gen trội hay gen lặn qui định?
-
Gen nằm trên NST th ờng hay NST giới tính?
-
Viết kiểu gen của từng ng ời trong phả hệ ? ( Về nhà )
Sơ đồ phả hệ bệnh bạch tạng
Bệnh bạch tạng
Ng ời bình th ờng
Ng ời mắc bệnh

1
5
1
0