thuyết trình sinh học - công nghệ tế bào

Text
Text
S
I
N
H

H
Ọ
C

9
Giáo viên bộ môn: Nguyễn Thị Dung
TRƯỜNG THCS Thanh Lâm
Năm học: 2010 - 2011

Tiết 32 bài 31
Chửụng V - ệNG DUẽNG DI TRUYEN
HOẽC

TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I – Khái niệm công nghệ tế
bào

Công nghệ tế bào là
ngành kó thuật về quy trình
ứng dụng phương pháp nuôi
cấy tế bào hoặc mô để tạo ra
cơ quan hoặc cơ thể hoàn
chỉnh.

? Cơng nghệ tế bào là gì.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC

Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN
HỌC
? Tại sao cơ quan hoặc cơ thể
hồn chỉnh lại có kiểu gen như
dạng gốc.
? Để nhận được mơ non,cơ
quan hoặc cơ thể hồn chỉnh
hồn tồn giống với cơ thể
gốc,người ta phải thực hiện
những cơng việc gì.
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I – Khái niệm công nghệ tế
bào

Công nghệ tế bào là ngành kó
thuật về quy trình ứng dụng
phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc
mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể
hoàn chỉnh.
? Cơng nghệ tế bào gồm
những cơng đoạn nào.

Công nghệ tế bào gồm hai
công đoạn thiết yếu là:
- Tách tế bào hoặc mô từ cơ thể
rồi mang nuôi cấy để tạo mô sẹo.
- Dùng hoocmôn sinh trưởng kích

thích mô sẹo phân hoá thành cơ
quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.

II- Ứng dụng cơng nghệ tế
bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN
HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
? Em h·y cho biÕt thµnh tùu
c«ng nghƯ tÕ bµo trong s¶n
xt.
1) Nhân giống vơ tính trong ống
nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
Đọc thông tin phần 1 và quan
sát hình 31 SGK thảo luận và
hồn thành phiếu học tập.

II- Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN
HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.

II- Ứng dụng cơng nghệ tế
bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN

HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống
nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
Đọc thơng tin mục 2 SGK,
thảo luận nhóm tổ hồn
thành phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP
câu 1:Cho biết các cơng đoạn nhân giống vơ tính trong ống
nghiệm?
Câu 2:Nêu ưu điểm và triển vọng của phương pháp nhân
giống vơ tính trong ống nghiệm?

Qui trình nhân giống vơ tính trong ống nghiệm
Tế bào gốc (5) Mơ sẹo (2)
Cây con
(6)
Cây con hồn chỉnh(4)
Cây con ni trong
nhà lưới (1)
Cây con trồng trên
đồng ruộng (3)
II- Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.

II- Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
? Ưu điểm và triển vọng của
phương pháp nhân giống vơ
tính trong ống nghiệm là gì.

Quy trình nhân giống vơ tính:
SGK.Tr

Ưu điểm: Tăng nhanh số lượng
và rút ngắn thời gian tạo cây con.
Bảo tồn một số nguồn gen thực vật
q hiếm.
? Phương pháp nhân giống
vơ tính trong ống nghiệm có
những thành tưu nào.

Thành tựu: Nhân giống ở cây
khoai tây,mía,hoa phong lan,cây
gỗ q.
? Tại sao trong nhân giống
vơ tính ở thực vật người ta
khơng tách tế bào già hay
mơ đã già.
2) Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng.

Thành tựu
Dứa
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

Phong lan

Cà chua

II- Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I- Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
2) Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng.
? Người ta tiến hành ni cấy mơ và tạo vật liệu mới cho chọn
giống cây trồng bàng cách nào.
- Dùng phương pháp nuôi cấy tế bào để tạo ra giống lúa mới DR2 có
năng suất và độ thuần chủng cao, chòu nóng và khô hạn tốt.
- Giống lúa mới DR2 có năng suất và độ thuần chủng cao, chòu nóng
và khô hạn tốt.
- Người ta đã làm như thế nào để tạo ra giống lúa DR2 ?
- Giống lúa mới cấp quốc gia DR2 có đặc tính gì ?
Đọc thông tin sgk, trả lời các câu hỏi sau :
- Chọn lọc được dòng tế bào xôma chòu nóng và khô từ tế bào phôi
của giống lúa CR203.

I – Khái niệm công nghệ tế bào

1) Nhân giống vơ tính trong ống
nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
II - Ứng dụng cơng nghệ tế
bào.
2) Ứng dụng nuôi cấy tế bào và
mô trong chọn giống cây trồng.
Tạo giống cây trồng ở cây Thanh Long
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

Nhân giống hoa đồng tiền bằng nuôi cấy mô

I – Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây
trồng.
II - Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
2) Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
3) Nhân bản vơ tính ở động vật
? Nêu thành tựu nhân bản vơ tính ở động vật.

 Cơng nghệ nhân bản vơ tính động vật
Cho nhân TB tuyến vú
Cho TBC của trứng
Chuyển nhân TB tuyến
vú vào TBC của trứng
Ni cây
trong ống

nghiệm
Phơi sớm
Cừu 1
Cừu 2
Cừu 3
Cấy phơi vào tử cung
Cừu con
ra đời
(Dolly)

I – Khái niệm công nghệ tế bào
II - Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây trồng.
2. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng.
3) Nhân bản vơ tính ở động vật
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

- Dolly ra đời sau nhiều năm nghiên
cứu, ít nhất là 277 thử nghiệm
chuyển nhân tế bào được 29 phôi
( 12 % thành công). Nó giống hệt
hình dáng đến tính cách của cừu mẹ
cho gen
-
Tháng 3/1998 nặng 45 kg
-
Tháng 2/2003 Dolly chết do chững
viêm khớp và sưng phổi nặng
Dolly là con cừu cái sinh ra từ kĩ

thuật từ 1 tế bào trưởng thành
Nó có 3 bà mẹ
-
Mẹ cho gen
-
Mẹ cho noãn
-
Mẹ mang thai
Một số thông tin bổ sung về cừu Dolly

Các nhà khoa học tại Dubai (UAE)
nhân bản vô tính một con lạc đà cái
và đặt tên cho nó là Injaz.
Nghiên cứu nhân bản vô tính tại Việt
Nam đã được thực hiện trên các loài
chuột, trâu, bò nhà, bò tót, gấu, lợn,
khỉ và sao la.
Một số thành tựu nhân giống vô tính
Sau Dolly, Chó ( 2/1998 tại Nhật
Bản, 12/1999 tại Hàn Quốc, 3/2000
tại Thái Lan), chuột, bò, lợn.
Heo nhân bản thế hệ thứ tư
Vào tháng 8-2004 tại Ý Con ngựa nhân bản đầu
tiên bản sao của một con ngựa cái giống
Haflinger (trái) đang dạo chơi trên bãi cỏ.

Một số động vật là kết quả của nhân bản vô tính

I – Khái niệm công nghệ tế bào
1) Nhân giống vơ tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây

trồng.
II - Ứng dụng cơng nghệ tế bào.
2) Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng.
Chương V - ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
TiÕt 32 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
3) Nhân bản vơ tính ở động vật
? Nhân bản vô tính động vật có ý nghóa như thế nào.

Ý nghĩa: Nhân nhanh nguồn gen động vật q hiếm có nguy
cơ tuyệt chủng.

Tạo cơ quan nội tạng của động vật đã được chuyển gen
người để chủ động cung cấp cơ quan thay thế cho các bệnh
nhân bị hỏng cơ quan.

Ngoài ra công nghệ tế bào còn được ứng dụng trong
y học, xử lý ô nhiễm môi trường…
Louise Brown, em bé đầu tiên trên thế giới được
sinh ra trong ống nghiệm, chụp hình với cha mẹ.
(tháng 7-1978)

Ngày 17 / 12 / 2005, tại công viên văn hoá Đầm Sen (TP.HCM), đã
diễn ra “ngày hội” của những em bé chào đời từ thụ tinh trong ống
nghiệm và mừng em bé thứ 2000 ra đời bằng phương pháp khoa học
này tại bệnh viện phụ sản Từ Dũ (TP.HCM).

a) Tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy để tạo mô sẹo.
b) Dùng môi trường dinh dưỡng đặc để nuôi mô sẹo thành cây con
hoàn chỉnh.
c) Dùng hoocmôn sinh trưởng kích thích mô sẹo thành cơ quan, cơ

thể hoàn chỉnh.
d) Chuyển gen tốt từ tế bào cơ thể này vào tế bào cơ thể khác.
3. Công nghệ tế bào gồm các công đoạn sau :
4. Để có đủ số lượng cây trồng cung cấp cho sản xuất trong một
thời gian ngắn, người ta dùng phương pháp :
a) Nhân bản vô tính.
b) Lai tế bào.
c) Nhân giống vô tính trong ống nghiệm.
d) Chọn dòng tế bào

5. Hãy nêu ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây
trồng :
6. Nhân giống vô tính trong ống nghiệm có ưu điểm và triển vọng
như thế nào ?
Nhân giống vô tính trong ống nghiệm là phương pháp có hiệu quả để
tăng nhanh số lượng cá thể, đáp ứng với yêu cầu của sản xuất.
-Tạo vật liệu mới cho chọn giống bằng cách chọn các biến dò dòng
xôma.
- Chọn lọc đánh giá và tạo ra giống mới cho sản xuất.