kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi đọc thơ diễn cảm

PHỊNG GD & ĐT CHIÊM HĨA
TRƯỜNG MẦM NON N NGUN

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KINH NGHIỆM
TRONG LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ
DẠY TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI ĐỌC THƠ DIỄN CẢM
Họ và tên: Nguyễn Thị Hiền
Sinh ngày: 19/ 7/ 1982.
Đơn vị công tác: Tổ mẫu giáo - Trường mầm non Yên Nguyên.
Nhiệm vụ được giao: Chủ nhiệm lớp: Mẫu giỏo 5 tui A Trung Tõm.

I. TấN SNG KIN:

"Dạy trẻ mẫu giáo 5 tuổi đọc thơ diễn cảm"
- Đối tợng tác động: Lớp MG 5 - 6 tuổi trung tâm
- Phạm vi áp dụng : Khi mu giáo.

II. Mễ T Ý TƯỞNG:
1. Hiện trạng và nguyên nhân chủ yếu của hiện trạng.
a. Hiện trạng.
1. Thuận lợi.
- Lớp học khang trang sạch sẽ đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm áp về
mùa đông, đủ ánh sáng khi tổ chức các tiết dạy cho trẻ.
- Lớp tôi các cháu rất ngoan có ý thức học bài rất tốt, chú ý lắng nghe cô
giáo giảng bài.
- Tham gia ý kiến phát biểu xây dựng bài học.
- Về phía phụ huynh rất quan tân đến việc học của các cháu, thường xuyên

trao đổi cùng cô giáo về việc học tập của con em mình.
- Trẻ lớp tơi đã mạnh dạn tự tin khi đứng trước mọi người để biêu diễn các
bài thơ đã học.
2. Khó khăn.
- Lớp tổng số học sinh rất đơng 30 cháu trong đó có gần 85% là trẻ dân tộc
thiểu số và có 1 cháu nói cịn rất ngọng. Khi tơi dạy các cháu đọc thơ nhưng cháu
đó phát âm chưa chuẩn, và đọc những câu thơ không đúng từ và âm điệu nên đã
ảnh hưởng đến việc học tập của các trẻ khác.


- Đồ dùng cho việc dạy chương trình mầm non mới cũng cịn rất nhiều hạn chế
Do trình độ nhận thức và phát âm không đồng đều, gần 85%
trẻ lớp tôi phát âm chưa chuẩn, số trẻ nam nhiều hơn trẻ nữ, do đó gặp
rất nhiều khó khăn.
- Đa số phụ huynh bận cơng việc ít có thời gian trị chuyện với trẻ hoặc có
giao tiếp trị chuyện với trẻ thì cũng nói những câu từ cịn ngọng nên trẻ dân tộc
nói ngọng phần lớn cũng do từ phía gia đình. Đây cũng là một trong những nguyên
nhân của việc chậm phát triển ngơn ngữ và khó đọc được thơ diễn cảm.
Với những khó khăn như thế tơi phải dần dần khắc phục, sửa đổi và hướng
dẫn trẻ phát triển ngôn ngữ một cách mạch lạc qua giao tiếp và tập cho trẻ làm
quen với cách đọc diễn cảm.
b. Nguyên nhân :
* Về phía trẻ:
- Số trẻ đơng nhưng khả năng đọc thơ của trẻ không đồng đều.
- 85% số trẻ là con em dân tộc thiểu số nên khả năng phát âm của trẻ chưa chuẩn,
còn ngọng, nên việc trẻ đọc chuẩn câu từ, âm điệu của bài thơ là rất khó.
- Một số ít trẻ cịn mải chơi, chưa hứng thú tập trung chú ý trong giờ học .
- Sự cảm nhận được âm điệu của bài thơ chưa nhiều.
- Sự phối hợp với phụ huynh cũng có nhiều khó khăn, giáo viên có ít thời gian để
trao đổi với từng phụ huynh về đặc điểm riêng, những mặt mạnh yếu của con em

họ.
- Một số phụ huynh tuy cũng có quan tâm tới việc học của trẻ, xong do có phụ
huynh chưa thuộc bài thơ mà trẻ đã được đọc ở lớp nên khi trẻ có đọc chưa đúng
câu từ thì phụ huynh cũng khơng biết để sửa sai cho trẻ và cũng có phụ huynh
thuộc bài thơ nhưng cách dạy trẻ đọc chưa được diễn cảm nên cũng ảnh hưởng rất
lớn đến việc đọc thơ của trẻ.
* Về phía giáo viên:
- Chưa gây được hứng thú cho trẻ khi trẻ đến với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
( Thơ)
- Chưa chú trọng đến kỹ năng đọc cho trẻ, chỉ cho trẻ đọc thơ thuộc lòng.
- Giáo viên chưa thực sự đầu tư về đồ dùng trực quan.
- Chưa lựa chọn các đề tài hay giới thiệu với trẻ. Các đề tài giới thiệu đến trẻ còn
nghèo nàn.
- Giáo viên chưa chịu khó sưu tầm những đề tài mới có nội dung hấp dẫn ngồi
chương trình đưa vào dạy trẻ.


c. Ý tưởng:
- Tổ chức các hoạt động dạy học qua từng tiết học, dạy cho học sinh kỹ năng đọc
thơ diễn cảm.
- Tìm ra phương pháp dạy linh hoạt sáng tạo .
- Dạy trẻ đọc mọi lúc mọi nơi, và qua các hoạt động đón, trả trẻ, và qua các hoạt
động vui chơi.
- Dạy cho trẻ đọc thơ diễn cảm và kèm theo điệu bộ minh họa theo lời thơ.
- Vận dụng và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, tạo mọi điều kiện
cho trẻ học và chơi, chơi mà học.
Từ những thực tế và khó khăn trên để có phương pháp dạy đúng và tạo hứng
thú cho trẻ hoạt động tích cực trong giờ đọc thơ, đồng thời phát triển khả năng tư
duy, trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ, tôi đã lên nội dung công việc cần thực hiện.

III. NỘI DUNG CÔNG VIỆC:
- Khảo sát đánh giá trẻ đầu năm.
- Rèn kỹ năng dạy trẻ đọc thơ diễn cảm theo nội dung.
- Hội thi thơ kích thích sự hứng thú sáng tạo say mê ơn luyện.
- Sưu tầm thơ hay nhằm ca ngợi nét đẹp mang tính giáo dục.
- Nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên.
- Đồ dùng phong phú và đa dạng.
- Kết hợp giữa gia đình và nhà trường.

IV. TRIỂN KHAI THỰC HIỆN:
* Thời gian thực hiện:
- Thực hiện bắt đầu từ tuần 2 tháng 9 năm 2011 đến 31 tháng 5 năm 2012.
* Phương tiện thực hiện:
- Nghiên cứu các tài liệu chuyên môn.
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong tiết dạy.
- Nghiên cứu thực tế trên hoạt động của học sinh.
- Tham gia buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ mẫu giáo.
- Tham dự các tiết dạy mẫu của giáo viên trong tổ.
- Quan sát buổi học của trẻ và hoạt động vui chơi ( Hoạt đông góc, hoạt động ngồi
trời)
* Nghiên cứu sản phẩm.


- Chú ý nghe và quan sát khi trẻ đọc thơ.
- Nghiên cứu kỹ bài soạn khi lên lớp.
- Sử dụng đồ dùng thành thạo, sáng tạo linh hoạt trước khi lên lớp.

V. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
* Biện pháp 1: Khảo sát đánh giá trẻ đầu năm.
Từ những thực tế trên tơi đã tìm hiểu và áp dụng những biện pháp để tìm ra

những nguyên nhân và làm trắc nghiệm với từng trẻ qua đợt khảo sát lần 1 vào
ngày 20 tháng 9 năm 2011 và đạt kết quả như sau:
TỔNG SỐ 30 TRẺ ĐƯỢC KHẢO SÁT LẦN 1
Tốt
Khá
Trung bình
Yếu
Nội dung khảo
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
sát
trẻ
%
trẻ
%
trẻ
%
trẻ
%
Khả năng tập
trung chú ý
Kỹ năng đọc

10

33%

10

33%

5

16%

5

16%

10

33%

9

30%

9

30%

2

6%

8

26%

10

33%

10

33%

2

6%

3

10%

7

23%

10

33%

10

33%

Khả năng đọc
thơ kết hợp
động tác minh
hoạ
Khả năng đọc
thơ diễn cảm

Qua trắc nghiệm lần 1 tơi đã tìm hiểu được các nguyên nhân như sau:
- Do điều kiện và hồn cảnh của từng gia đình và một số gia đình chưa thường
xuyên quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Nhận thức của phụ huynh cịn hạn chế vì họ cho rằng trẻ mầm non đến lớp chỉ
chơi chứ không học.


* Biện pháp 2: Rèn kỹ năng dạy trẻ đọc thơ diễn cảm theo nội dung.
- Tạo môi trường tốt nhất cho trẻ thường xuyên học, đọc thơ diễn cảm thể hiện
cảm súc của mình, thi đọc thơ ở trong lớp học, cơ treo tranh, xem hình ảnh trên
máy vi tính những bức tranh minh hoạ đẹp, hấp dẫn bài thơ, nhằm củng cố và giúp
trẻ tư duy cảm nhận cái hay cái đẹp của bài thơ cô dạy một cách sâu sắc nhất.
VD: Tranh vẽ em bé đang qua đường trẻ có thể đọc ln bài thơ “ Giúp bà”
VD: Cho trẻ xem hình ảnh cây cầu trẻ đọc ln bài thơ “ Chiếc cầu mới ”
VD: Hình ảnh 2 mẹ con và ông mặt trời trẻ đọc luôn bài thơ: “Ơng mặt trời
óng ánh”.
- Ngồi ra tơi cịn tổ chức các cuộc thi nho nhỏ ở lớp nhằm phát triển ngôn ngữ
mạch lạc, mạnh dạn trong giao tiếp giúp trẻ tự tin trước tập thể lớp và nâng cao hiệu
quả kỹ năng đọc thơ diễn cảm.
VD: Tôi tổ chức giữa 2 đội thi đọc thơ diễn cảm sau đó để trẻ tự nhận xét xem

tổ bạn đọc đúng chưa, có phát âm chuẩn khơng, đọc có thuộc và diễn cảm bài thơ
khơng và có làm động tác minh hoạ không ?..Sau khi trẻ đã nhận xét xong tôi động
viên trẻ bằng nhiều hình thức, giúp trẻ hứng thú mạnh dạn tham gia.
-Tôi luôn quan sát từng trẻ, uốn nắn sửa sai từng câu, từng lời và động viên
khuyến khích trẻ tham gia các trị chơi, hội thi… để trẻ mạnh dạn tham gia hoá thân
vào các nhân vật dẫn đến trẻ nắm bắt được nội dung và đọc thơ diễn cảm một cách
dễ dàng hơn.
- Một trong các cách gây hứng thú cho trẻ là biết tổ chức hoạt động tích hợp
trong việc làm quen với “ Văn học” đặc biệt là ( Đọc thơ diễn cảm), minh hoạ,
đóng kịch…

* Biện pháp 3: Hội thi thơ kích thích sự hứng thú sáng tạo say mê ôn luyện.


- Để thu hút lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các tổ chức phù hợp hấp dẫn
như qua tổ chức hội thi “Bé yêu thơ ”, câu đố, thăm quan, khám phá món qùa đặc
biệt là chọn những hình ảnh đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào
cơng nghệ thơng tin để trẻ hồ nhập, hoá thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà
tôi lồng ghép được. Để rồi từ chỗ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn
đến trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động .
Với từng bài dạy tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có lơgíc để đàm thoại
với trẻ một cách sôi nổi “Lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng,
những cảm xúc của trẻ tính liên hệ thực tiễn sao cho phù hợp với từng nội dung của
bài, và trẻ không bị áp đặt một cách gị bó.
* Biện pháp 4: Sưu tầm thơ hay nhằm ca ngợi nét đẹp mang tính giáo dục.
- Sưu tầm và sáng tác các câu đố, trò chơi, tham quan hội thi đặc biệt là áp
dụng đưa công nghệ thông tin vào tiết dạy một cách phù hợp, nhẹ nhàng linh hoạt,
đơi khi dí dỏm và ngộ nghĩnh gây tình huống bất ngờ, cho trẻ gây hứng thú lơi cuốn
trẻ vào hoạt động học tập.
- Ngồi ra tơi cịn đem đến cho trẻ những bài thơ hay, ca ngợi nét đẹp truyền

thống dân tộc mang tính giáo dục. Như giáo dục cho trẻ tình yêu quê hương đất
nước, Bác Hồ, u người thân trong gia đình, u thầy cơ, bạn bè và những người
xung quanh…
* Biện pháp 5: Nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên.
- Là cô giáo mầm non khi dạy trẻ đọc thơ diễn cảm giọng của cô phải chuẩn
xác diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài thơ, cô chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện
ra trẻ nói ngọng.
VD Từ “ Sơng trắng” trong bài thơ chiếc cầu mới trẻ lại đọc là “ Sông trắn”
trẻ đọc sai để sửa cho trẻ thì cơ đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên
trẻ “ Con đọc cố lên nhé con đọc sắp thuộc và diễn cảm bằng các bạn rồi đấy” thi
đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để dẫn đến nhiều trẻ đọc


tốt, dạy trẻ nói đủ câu, cơ nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác
giúp đỡ các bạn.
- Trong giờ học cô luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ
để trẻ gần gũi động viên giúp đỡ những trẻ còn yếu kém đưa trẻ vào hoạt động v ới
các bạn có nề nếp hơn và hứng thú hơn.
- Trong lớp học trang trí các hình ảnh của nội dung bài thơ theo từng chủ đề để
trẻ dễ nhận ra đó là bài thơ nào, và trẻ có thể tự đọc với nhau. Nhằm phát huy mặt
tích cực của việc đọc thơ diễn cảm.
* Biện pháp 6: Đồ dùng phong phú và đa dạng.
- Muốn trẻ đọc được một bài thơ hay diễn cảm thì đồ dùng của cơ như tranh minh
họa nội dung thơ, hoặc xa bàn phải đẹp, chuẩn và mang tính thẩm mỹ, tư duy của
trẻ là tư duy trực quan hình tượng. Trẻ bị thu hút bởi các mầu sắc rực rỡ, những
hình thù ngộ nghĩnh sinh động, dưới mắt trẻ cái gì mới lạ cũng gợi cho trẻ sự tị mị.
Vì lẽ đó, muốn lơi cuốn trẻ vào giờ học thơ, ngoài các bức tranh vẽ minh họa nội
dung thơ tơi cịn sưu tầm làm thêm nhiều đồ dùng bằng các chất liệu khác nhau như
: Con rối bằng vải, tranh đàn gà bằng đất nặn, tranh ngôi nhà của bé bằng nguyên
liệu thiên nhiên ( Như lá cây, các loại hột, hạt, rơm khô ...). Những đồ dùng mẫu đó

đều đảm bảo về nội dung, màu sắc, sự an toàn và sử dụng được lâu dài, ngồi ra tơi
cịn ứng dụng cơng nghệ thơng tin để chuẩn bị những hình ảnh động thu hút trẻ hơn
trong giờ đọc thơ diễn cảm, giáo viên thường xuyên trao đổi với cha mẹ học sinh
cho các cháu đọc thêm ở nhà để phát huy khả năng đọc thơ của trẻ.
* Biện pháp 7: Kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
- Bản thân tơi ln học hỏi các đồng nghiệp và tự bồi dưỡng mình để có thêm
nhiều kinh nghiệm.
- Phối hợp cùng gia đình và nhà trường trong việc rèn kĩ năng đọc thơ diễn cảm
cho trẻ tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phái huy những khả năng và tài năng của trẻ.


- Những bài thơ mà trẻ khó nhớ cơ có thể viết bài thơ đó và gửi về gia đình để phụ
huynh kết hợp dạy trẻ đọc thơ giúp trẻ nhanh thuộc thơ hơn.
VI. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực
trong giờ học thơ diễn cảm, trẻ lớp tôi đã biết cách đọc thơ diễn cảm và tự tin biểu
diễn những bài thơ kèm theo những động tác minh họa nhí nhảnh hồn nhiên. Trong
những ngày hội, ngày lễ của trường trẻ đã mạnh dạn tự tin lên biểu diễn một cách
rất tự nhiên.
* Điều đó được thể hiện rõ qua bảng khảo sát cuối năm :
TỔNG SỐ 30 TRẺ ĐƯỢC KHẢO SÁT LẦN 2
Nội dung khảo
sát
Khả năng tập
trung chú ý
Kỹ năng đọc

Tốt
Số
Tỉ lệ

trẻ
%

Khá
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

Trung bình
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

Yếu
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

15

50%

10

33%

5

16%

0

15

50%

10

33%

5

16%

0

20

66%

5

16%

5

16%

0

20

66%

7

23%

3

10%

0

Khả năng đọc
thơ kết hợp
động tác minh
hoạ
Khả năng đọc
thơ diễn cảm

VII. KHẢ NĂNG TIẾP TỤC PHÁT HUY MỞ RỘNG KINH
NGHIỆM ĐÃ THỰC HIỆN ĐƯỢC:


Với kinh nghiệm trên và dựa trên kết quả đã đạt được, tơi có thể áp dụng cho
tất cả các đối tượng trẻ trong lứa tuổi mẫu giáo và tiếp tục thực hiện trong những

năm học tiếp theo .
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp dạy bộ môn, thường xuyên đầu tư phương
pháp dạy học linh họat, sáng tạo trong các tiết dạy trẻ.
- Khảo sát kỹ chất lượng trẻ đầu năm để nắm được khả năng đọc của trẻ và có kế
hoạch dạy trẻ phù hợp.
- Tự bồi dưỡng chuyên môn, khả năng tạo đọc thơ cho bản thân, ln thay đổi hình
thức, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào các giờ học.
- Đồ dùng dạy học phải đa dạng, phong phú, tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc mọi
nơi.
- Hướng dẫn phụ huynh một số kỹ năng đọc kết hợp cử chỉ điệu bộ để gia đình kết
hợp dạy các cháu đọc thêm ở nhà.
- Trao đổi việc học của trẻ đến toàn thể phụ huynh.
- Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng cơng nghệ thông tin vào các
hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.
- Thường xuyên tổ chức các hội thi nhỏ ở lớp, trường nhằm khơi gợi lòng ham
muốn đọc thơ hay ở trẻ.
- Tìm hiểu tâm, sinh lý của trẻ, về khả năng nhận thức, để có biện pháp dạy cho
phù hợp, khoa học.
- Thường xuyên kết hợp công tác giáo dục, thông qua các hoạt động giáo dục, vui
chơi ở lớp, trẻ phát triển mọi mặt từ đó tạo ra niềm tin với phụ huynh, học sinh.
Sau khi đã sử dụng một số một số “ Kinh nghiệm dạy trẻ mẫu giáo 5 tuổi
đọc thơ diễn cảm” trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ tôi nhận thấy rằng nó rất bổ
ích và rất quan trọng nhằm làm giàu vốn hiểu biết, vốn biểu tượng cũng như vốn
kinh nghiệm của trẻ, trẻ hăng hái, hứng thú và tham gia đọc thơ một cách tích cực
kích thích tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ giúp trẻ có tâm lý tốt khơng bị
gị bó và học tập có chất lượng rất tốt. Nâng cao được khả năng đọc thơ diễn cảm
cho trẻ.


Tơi kính mong được sự góp ý kiến chỉnh sửa của các cấp lãnh đạo, ban giám hiệu

nhà trường, để đề tài của tơi được hồn thiện hơn góp phần mang lại từng bước
nâng cao chất lượng giáo dục hiệu quả cho những năm học tiếp theo./.
Tôi chân thành cảm ơn./.
Ý kiến của hội đồng khoa học
……………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………

Yên Nguyên ngày 20 tháng 4 năm 2012
Người đăng ký
Người viết

Nguyễn Thị Hiền