Slide biến chứng nội soi

BiÕn chøng néi sä
BiÕn chøng néi sä
do tai
do tai
Ts. Phạm thị Bích Đào

Mục tiêu
Mục tiêu
1. Dịch tễ học BCNS do tai
2. Chẩn đoán đ ợc các BCNS do tai
- Viêm màng não
- áp xe não
- Viêm tĩnh mạch bên
3. Trình bày h ớng xử trí các BCNS do tai
4. Nêu các nguyên tắc phòng tránh BCNS do tai




dÞch tÔ häc
dÞch tÔ häc
1. ThÕ giíi
2. ViÖt nam: 18% VTXC
- Tuæi: hay gÆp nhÊt 8 – 15
- Giíi: nam = n÷
3. GÆp trong VTXC m¹n tÝnh håi viªm cã
Cholesteatome (90%)
4. Phèi hîp (30%) 2 hoÆc 3 biÕn chøng.
6- TØ lÖ tö vong cao nhÊt trong cÊp cøu TMH
Nguyên nhân- bệnh sinh
Nguyên nhân- bệnh sinh

* Có thể gặp trong mọi chảy mủ tai
* Chủ yếu gặp trong VTXC mủ mạn có Cholesteatome
* Có thể gặp trong VTXC cấp ở trẻ em
* Bệnh tích từ tai x ơng chũm nội sọ
+ Theo bệnh tích x ơng: VTXC có Cholesteatome
+ Theo nội dịch của tai trong (qua viêm mê nhĩ)
+ Theo đ ờng máu
+ Theo khớp trai đá (đặc biệt ở trẻ em )
Nguyªn nh©n- bÖnh sinh
Nguyªn nh©n- bÖnh sinh
Vtxc mạn tính hồi viêm
Vtxc mạn tính hồi viêm

Gặp trong VTXCMT nguy hiểm,
cholesteatoma

Đã , đang và sẽ có biến chứng , nhất là
BCNS
Là một cấp cứu trong Tai mũi họng

Lâm sàng
- Tiền sử chảy mủ tai thối
- Cơ năng: chảy mủ, đau tai, ù tai, nghe kém
tăng
- Toàn thân: Hội chứng nhiễm trùng
-Thực thể: *Phản ứng x ơng chũm (+)
* Dấu hiệu sập thành sau
trên ống tai

viêm màng não do tai
viêm màng não do tai


Giai đoạn khởi phát
Giai đoạn khởi phát
*VTXC mạn tính hồi viêm
*Triệu chứng gợi ý VMN
+ Nhức đầu liên tục
+ Nôn dễ dàng
+ Hội chứng nhiễm trùng

viêm màng não do tai
viêm màng não do tai


Giai đoạn toàn phát
Giai đoạn toàn phát
1. Lâm sàng
* Tam chứng màng não
* Co cứng cơ
*Trẻ em có thể co giật
* Rối loạn cảm giác: tăng
cảm giác đau
* Rối loạn vận mạch:
vạch màng não (+)
*Rối loạn tinh thần: trầm
uất hoặc kích thích
*Toàn thân : Hội chứng
nhiễm trùng nhiễm độc

viêm màng não do tai
viêm màng não do tai


Giai đoạn toàn phát
Giai đoạn toàn phát
2. Cận lâm sàng :Dịch não tủy
+ Dịch đục, áp lực tăng
+ Albumin tăng, đ ờng giảm
+ Tế bào tăng chủ yếu là bạch cầu đa nhân thoái hóa


Chẩn đoán vmn do tai
Chẩn đoán vmn do tai
1. Không bỏ sót VMN do tai
VMN có thể có nhiều nguyên nhân nh ng VMN do tai
thì phải phẫu thuật.
tr ớc một VMN phải hỏi tiền sử chảy mủ tai
2. Phát hiện BCNS khác kèm theo VMN

VMN do tai đơn thuần th ờng không điển hình

Nếu VMN điển hình th ờng kèm ápxe não
¸p xe n·o do tai
¸p xe n·o do tai
* ¸p xe n·o(AXN) do tai gåm
-¸pxe ®¹i n·o (AXDN)
-¸pxe tiÓu n·o (AXTN)
*AXN do tai chiÕm 50% c¸c AXN nãi chung
áp xe não do tai

áp xe não do tai


Giai đoạn khởi phát
Giai đoạn khởi phát


* Là giai đoạn hồi viêm của VTXC
*Triệu chứng của AXN nghèo nàn:
-Nhức đầu, trí nhớ giảm, khó tập trung
- Xu h ớng ngủ gà
- Đôi khi chóng mặt và nôn
- Bắt đầu gày sút.
*Thời gian: vài tuần vài tháng.
áp xe não do tai
áp xe não do tai


Giai đoạn toàn phát
Giai đoạn toàn phát
*Tập chứng Bergmann
- Hội chứng tăng áp lực nội sọ
- Hội chứng nhiễm trùng
- Hội chứng định khu
Hội chứng tăng áp lực nội sọ có giá trị nhất, luôn có
và có sớm
* AXDN khác AXTN ở hội chứng định khu
áp xe não do tai
áp xe não do tai
Hội chứng tăng áp lực nội sọ

Hội chứng tăng áp lực nội sọ

Nhức đầu: luôn có, liên tục

Nôn: 70%, AXTN gặp nhiều hơn AXĐN

Tinh thần trì trệ, ngủ gà, lĩnh hội chậm, lẫn lộn

Mạch chậm, không đều d ới

Phù gai thị: 50%, AXTN gặp nhiều hơn AXĐN
áp xe não do tai
áp xe não do tai


Hội chứng nhiễm trùng
Hội chứng nhiễm trùng

* Gày sút là triệu chứng chủ yếu, gày nhanh và gày
nhiều nhất là trong AXTN
*Bạch cầu tăng chủ yếu là đa nhân
*Sốt là triệu chứng thứ yếu, th ờng không sốt cao.
áp xe não do tai
áp xe não do tai
Hội chứng định khu
Hội chứng định khu
AXĐN
*Triệu chứng chèn ép bó
tháp:
+ Tăng phản xạ gân x ơng

+Babinsiki(+)
+ Liệt 1/2 ng ời đối diện
* Cơn động kinh
* Bán manh cùng bên
*Mất ngôn ngữ
AXTN
* Rối loạn dáng bộ
+Mất thăng bằng
+ Rombeng (+)
*Rối loạn vận động chủ động
+Quá tầm
+Mất liên động
*Rối loạn vận động thụ động
+ Phản xạ gân bánh chè kéo dài
*Hội chứng tiền đình trung ơng
+ Chóng mặt
+ Động mắt
Chẩn đoán áp xe não do tai
Chẩn đoán áp xe não do tai
*Dịch tễ học: AXN do tai
chiếm 50% các AXN
*Tập chứng Bergmann
*CT Scanner : vai trò
quyết định
viêm tĩnh mạch bên do tai
viêm tĩnh mạch bên do tai
1. Giai đoạn khởi phát

VTXC mạn tính hồi viêm

Cơn rét run :
- Th ờng xuất hiện đột ngột, kéo dài 10-15 phút giống
nh sốt rét.
- Một số tr ờng hợp chỉ ớn lạnh, rùng mình kéo dài
hoặc tăng dần.
viêm tĩnh mạch bên do tai
viêm tĩnh mạch bên do tai
2. Giai đoạn toàn phát
2.1. Toàn thân: Hội chứng nhiễm khuẩn huyết
+ Các cơn rét run tái diễn
+ Sốt cao dao động: biểu đồ giống hình tháp chuông
+ Bộ mặt nhiễm trùng rõ rệt
2.2. Thực thể
+Triệu chứng của VTXC mạn tính hồi viêm
+ Phản ứng x ơng chũm (+) nhất là ở bờ sau
+ Da vùng tĩnh mạch thoát phù nề và đóng bánh
viêm tĩnh mạch bên do tai
viêm tĩnh mạch bên do tai
2.3 Cận lâm sàng
- Công thức máu: bạch cầu tăng
- Cấy máu trong cơn sốt cao rét run có thể thấy vi khuẩn
- Nghiệm pháp Quickensted -Stokey: Đè bẹp tĩnh mạch
cảnh trong bên bệnh áp lực dịch não tủy không tăng.
- Dịch não tủy bình th ờng hoặc có phản ứng màng não
-Phim Schuler:
+ Hình ảnh Cholesteatoma
+ Bệnh tích x ơng bờ tr ớc tĩnh mạch bên.
Chẩn đoán viêm tĩnh mạch bên do tai
Chẩn đoán viêm tĩnh mạch bên do tai
*VTXC mạn tính hồi viêm

*Hội chứng nhiễm khuẩn huyết
* Phản ứng x ơng chũm (+) nhất là ở bờ sau
Tr ớc bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết có dấu hiệu
hồi viêm của VTXC phải nghĩ đến VTMB
Nguyên tắc điều trị
Nguyên tắc điều trị
1. Phát hiện sớm:
* VTXC hồi viêm
* Chụp CT Scanner.
2.Phẫu thuật cấp cứu: lấy bệnh tích, bộc lộ, dẫn l u.
3.Phối hợp điều trị nội sau khi phẫu thuật
-Kháng sinh liều cao, phối hợp, chống vi khuẩn kị khí
-Chống phù não
-Nâng cao thể trạng
4. Theo dõi và xử trí biến chứng và tai biến
Chăm sóc sức khỏe ban đầu
Chăm sóc sức khỏe ban đầu
1. Cộng đồng
-Điều trị tốt nhiễm khuẩn đ ờng hô hấp trên
-Điều trị triệt để chảy mủ tai ở trẻ nhỏ
-Nếu có dấu hiệu của hồi viêm phải khám ngay.
2. Y tế cơ sở
-Điều trị tích cực chảy mủ tai
-Phát hiện sớm VTXC mạn tính hồi viêm
3. Y tế chuyên khoa
-Phẫu thuật VTXC nguy hiểm sớm
- Phẫu thuật cấp cứu VTXC mạn tính hồi viêm
- Phát hiện và xử trí sớm BCNS