skkn_phát huy tính tích cực của học sinh trong phương pháp dạy học thảo luận nhóm ở môn tiếng anh.

PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH TRONG
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THẢO LUẬN NHÓM Ở MÔN TIẾNG ANH
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
1.Lý do chọn đề tài :
Trong nửa thế kỷ qua nền giáo dục nước ta đã trải qua nhiều lần cải cách, đổi
mới để đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước. Hiện nay, giáo dục nói
chung và giáo dục THCS nói riêng, trong đó có bộ môn Tiếng Anh đang được đổi
mới thực sự nhằm phục vụ có hiệu quả công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Từ đổi mới nội dung, yêu cầu dạy học theo mục tiêu của bộ môn, nội dung
SGK mới được biên soạn nhằm khắc phục một số hạn chế trong phương pháp dạy học
cũ và đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của
học sinh trong học tập.
Từ trước đến nay việc dạy học ở trường THCS đã có rất nhiều phương pháp,
đặc biệt là sau khi thực hiện chương trình đổi mới SGK, có nhiều phương pháp nhằm
khắc phục tình trạng “thầy giảng ,trò ghi” bằng những phương pháp dạy học có tính
sáng tạo để phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập ở lớp, ở nhà và
nhiều hoạt động ngoại khóa khác, bằng cách hướng dẫn việc tổ chức học tập của các
em. Như vậy, để đạt được mục tiêu của bài học, ngoài việc vận dụng tính ưu việt của
nhiều phương pháp cần phải sử dụng phương pháp thảo luận nhóm vì đó là một trong
những phương pháp hay, nó giúp học sinh phát triển được óc sáng tạo của mình, tự rút
ra được cho mình về những kiến thức của bài học thông qua ý kiến của các bạn trong
nhóm.
Với lý do trên tôi chọn đề tài: “ Phát huy tính tích cực của học sinh trong
phương pháp dạy học thảo luận nhóm ở môn Tiếng Anh.”
2. Mục đích nghiên cứu:
1

- Xuất phát từ những thực tế nêu trên, bất kì một người nào giảng dạy bộ môn
Tiếng Anh cũng cần phải suy nghĩ là làm thế nào để tìm ra những phương pháp giảng
dạy tốt nhất nhằm tạo được sự hứng thú học tập cho người học và mang lại hiệu quả

tối ưu nhất.
- Thông qua việc nghiên cứu này, bản thân tôi sẽ có thêm kinh nghiệm trong
việc dạy học bằng phương pháp thảo luận theo nhóm.
- Phát huy tính tích cực học tập của học sinh trong giờ học Tiếng Anh, đặc biệt
trong việc thảo luận nhóm.
- Giúp học sinh có được những kĩ năng trong phương pháp học tập nhóm và
biết cách phối hợp với nhau, phân công nhiệm vụ trong phương pháp học tập theo
nhóm.
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu:
Trong giới hạn phạm vi cho phép đối với một sáng kiến kinh nghiệm của bản
thân, tôi chỉ nghiên cứu về phương pháp thảo luận nhóm môn Tiếng Anh THCS, để
đưa ra phương pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập thảo luận nhóm.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Hệ thống hóa các vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài cần nghiên cứu. Mô tả
thực trạng về đặc điểm của môn học đưa ra phương pháp giúp học sinh phát huy tính
tích cực của học sinh, của chương trình Tiếng Anh THCS.
5. Phương pháp nghiên cứu:
- Tìm đọc tài liệu, tổng hợp tài liệu nghiên cứu.
- Kinh nghiệm giảng dạy của bản thân.
- Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp.
II. NỘI DUNG:
Tìm hiểu cơ sở lý luận và thực trạng của vấn đề thảo luận theo nhóm. Đưa ra
những biện pháp, giải pháp để phát huy tính tích cực của học sinh trong việc thảo luận
nhóm và kiến nghị với đề tài.
1. Cơ sở pháp lý :
2

Việc đổi mới phương pháp dạy học ngoại ngữ được tiến hành cùng với sự đổi
mới nội dung, song công việc này đòi hỏi sự nỗ lực tiến hành một cuộc cách mạng
thực sự mà người giáo viên phải thực hiện nhằm thay đổi những quan điểm thói quen

không phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ dạy học hiện nay.
Mục tiêu của môn Tiếng Anh ở trường THCS là hình thành cho học sinh hệ
thống kiến thức cơ bản của chương trình lớp 6 - 9 là một khối lượng từ vựng và các
cấu trúc cơ bản được thể hiện qua các kĩ năng Nghe - Nói - Đọc - Viết. Từng bước
hình thành các khả năng giao tiếp cho học sinh.
Để đạt được mục tiêu của bài học người giáo viên phải vận dụng nhiều biện pháp
có hiệu quả trong hoạt động dạy và học trên lớp. Trong đó, phương pháp dạy học thảo
luận nhóm không thể thiếu trong mỗi giờ học ngoại ngữ.
2.Cơ sở lý luận:
Đất nước và xã hội ta đang đổi mới vì thế giáo dục cũng đang đổi mới việc dạy
Tiếng Anh trong nhà trường cũng đang được đổi mới. Đổi mới để có kết quả thiết
thực hơn, đáp ứng nhu cầu để việc đổi mới trong giảng dạy Tiếng Anh THCS có kết
quả tốt. Phương pháp thảo luận nhóm là tập thể hóa mục tiêu đối tượng, tiến trình học
tập của học sinh.
Trong phương pháp này các hoạt động của mỗi cá nhân được tổ chức phối hợp
để đạt được mục đích chung.
Phương pháp thảo luận nhóm cho phép các thành viên trong nhóm chia sẻ
những kinh nghiệm, hiểu biết, nói ra những điều đang nghĩ, mỗi em có thể nhận xét
về trình độ hiểu biết của mình về chủ đề thầy nêu ra, thấy mình cần học hỏi thêm
những gì, bài học trở thành quá trình tự học hỏi lẫn nhau chứ không phải là sự tiếp
nhận thụ động từ giáo viên.
3. Cơ sở thực tiễn:
Phương pháp dạy học thảo luận nhóm có một vai trò rất quan trọng trong giờ
học ngoại ngữ nhưng trong thực tiễn chưa được quan tâm đúng mức, xuất phát từ
nhiều nguyên nhân khác nhau, từ phía giáo viên cũng như học sinh.
3

Do đó, tôi thấy đây là một đề tài rất quan trọng mà mỗi người giáo viên phải
quan tâm và nghiên cứu để đưa ra biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh trong
việc thảo luận nhóm và đạt được mục tiêu của giờ học.

4. Thực trạng của đề tài nghiên cứu:
a. Khái quát phạm vi:( Địa bàn nghiên cứu)
Trường nằm ở vị trí thuộc xã. Học sinh đã được làm quen với bộ môn Tiếng
Anh từ bậc tiểu học và nhiều năm thay SGK ở THCS do đó kiến thức về bộ môn đã
có.
b. Thực trạng và nguyên nhân của đề tài nghiên cứu:
Tuy là nhiều năm thực hiện chương trình cải cách, còn nhiều thay đổi trong
phương pháp dạy và học. Các em chưa phát huy hết tính tích cực nỗ lực trong học tập
và khả năng tư duy sáng tạo.
Khả năng phát âm của các em còn nhiều hạn chế, do học sinh nông thôn. Các
em chưa có tính ham học. Do đó, trong quá trình thực hiện còn nhiều vướng mắc cho
người dạy cũng như người học.
Nói chung thực trạng chất lượng về đề tài chưa cao, về việc học các kĩ năng.
Giáo viên chưa phân công kĩ cho các em về nhà chuẩn bị nội dung thảo luận.
Học sinh chưa chuẩn bị bài kĩ trước khi đến lớp, nên khi thảo luận còn mất
nhiều thời gian. Chính vì thế, nên trong thời gian hạn định của một tiết học giáo viên
không thể đi sâu hướng dẫn cho học sinh phân tích kĩ nội dung thảo luận của từng
nhóm.
Một số học sinh còn ỷ lại trông chờ vào những bạn trong nhóm nên không tích
cực thảo luận.
5. Biện pháp, giải pháp:
a. Cơ sở đề xuất giải pháp :
Trong phương pháp dạy học nói chung và phương pháp thảo luận theo nhóm nói
riêng việc phát huy tính tích cực của học sinh là hết sức quan trọng. Để đạt được mục
4

tiêu của bài học nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng. Thông qua quá trình nghiên
cứu và thực tiễn trên lớp tôi đưa ra các giải pháp thảo luận nhóm sau:
b. Các giải pháp chủ yếu:
Ở nhà: Sau khi kết thúc bài học ở tiết trước giáo viên yêu cầu học sinh về nhà

đọc trước bài mới và đưa ra một số yêu cầu để chuẩn bị thảo luận cho tiết sau và học
sinh có sự chuẩn bị trước.
Ở trên lớp: Hình thức thảo luận thích hợp nhất là chia lớp theo nhóm: Từ 2 - 3
hay 4 nhóm ( mỗi nhóm có từ 10 đến 15 em, hay mỗi nhóm là một tổ hay 2 tổ), mỗi
nhóm có một nhóm trưởng, một nhóm phó và một thư ký.
Mỗi nhóm được giao một hay một số vấn đề cụ thể có yêu cầu về thực hiện nội
dung, về thời gian và cách làm. Trong khi học sinh thảo luận giáo viên phải quán
xuyến lớp học xem các nhóm thảo luận như thế nào.
Sau khi thảo luận xong, giáo viên cho thảo luận toàn nhóm bằng cách: Mỗi
nhóm cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình (hoặc giáo viên có
thể gọi bất kỳ em nào trong nhóm) sau đó cho các nhóm khác bổ sung (nếu có). Cuối
cùng, giáo viên tổng kết các vấn đề được đưa ra rồi kết luận đúng hay sai và cho lớp
ghi.
Thảo luận xong giáo viên biểu dương những nhóm thảo luận tốt và cho điểm
một số em nổi bật, nhắc nhở các nhóm chưa hoàn thành tốt. Đây là một cách để
khuyến khích các em trong việc chuẩn bị ở nhà và tích cực thảo luận.
Trên đây là các giải pháp chủ yếu để phát huy tính tích cực của học sinh trong
việc thảo luận nhóm.
c. Tổ chức, triển khai thực hiện:
Từ các giải pháp trên tôi tiến hành tổ chức triển khai vào bộ môn. Chương trình
cơ bản. Với thời gian một tiết học chúng ta không thể đưa ra thảo luận hết nội dung
của bài học, mà chúng ta chỉ thảo luận những nội dung quan trọng của bài học. Sau
đây là một số ví dụ cụ thể:
Unit 3: Section : Speak
5

Aim: Miêu tả vị trí của các đồ vật trong nhà.
Phân ra 4 bước trong quá trình thảo luận:
Bước1: Chuẩn bị cho thảo luận
Giáo viên yêu cầu học sinh đọc trước bài mới, đặc biệt chú ý đến những: giới từ

chỉ nơi chốn: in, on, at,……
Tên gọi của các đồ vật có trong các phòng: phòng khách, phòng bếp….
Nhóm 1: Miêu tả các đồ vật có trong phòng khách
Nhóm 2: Miêu tả các đồ vật có trong phòng bếp
Nhóm 3: Miêu tả các đồ vật có trong phòng ngủ
Nhóm 4 : Miêu tả các đồ vật có trong phòng tắm
Bước 2: Giao nhiệm vụ thảo luận
Bước này diễn ra sau khi học xong phần while speaking. Giáo viên giao phiếu
thảo luận cho các nhóm (bảng phụ), theo yêu cầu như ở bước 1. Cho các nhóm thảo
luận: yêu cầu thảo luận sôi nổi nhưng phải trật tự.
Bước 3: Tiến hành thảo luận (5 phút)
Hoạt động của học sinh: mỗi nhóm thảo luận theo hình thức từng cá nhân phát
biểu ý kiến ( hoặc mỗi cá nhân làm 2 câu), sau đó nhóm trưởng tổng kết, sắp xếp lại
thành ý kiến chung của nhóm, thư ký ghi vào bảng phụ (yêu cầu đúng cấu trúc ngữ
pháp).
Hoạt động của giáo viên: bao quát cả lớp học để nắm tình hình thảo luận của
nhóm, giáo viên có thể gợi ý định hướng giúp học sinh thảo luận đúng trọng tâm của
yêu cầu đề ra.
Bước 4: Tổng kết thảo luận:
Giáo viên ổn định lại lớp và gọi bất kỳ một em đại diện cho cả nhóm mình
(treo bảng phụ của mỗi nhóm lên bảng)
Giáo viên và các nhóm nhận xét, bổ sung (nếu có).
Unit 3 Section: Read
Nội dung: Discuss about safety precaution
6

Bước1: Chuẩn bị cho thảo luận:
Giáo viên yêu cầu học sinh về nhà đọc trước bài mới, đặc biệt chú ý đến phần
sắp thảo luận.
Giáo viên phân lớp ra thành 2 nhóm và giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm.

Nhóm 1: ( tổ 1, tổ 2): Discuss about dangerous things in the home for children.
( Thảo luận về các đồ vật nguy hiểm trong nhà đối với trẻ em)
Nhóm 2: ( tổ 3, tổ 4) : Discuss about safe things in the home for children
( Thảo luận về sự an toàn trong nhà đối với trẻ em)
Bước 2: Giao nhiệm vụ thảo luận
Sau phần while reading. Giáo viên phát phiếu thảo luận ( bảng phụ )
Cho các nhóm (yêu cầu theo bước 1), sau đó các nhóm thảo luận dưới hình
thức thi đua nhóm nào có nhiếu câu đúng thì sẽ thắng.
Bước 3: Tiến hành thảo luận ( 5 phút)
Hoạt động của học sinh: Các cá nhân phát biểu ý kiến, sau đó nhóm trưởng sắp
xếp thành ý kiến chung của mỗi nhóm, thư kí ghi vào bảng phụ. Giáo viên bao quát
lớp để nắm tình hình của mỗi nhóm.
Bước 4: Tổng kết thảo luận
Giáo viên ổn định lại lớp, gọi một em mang bảng phụ của nhóm treo lên bảng.
Các nhóm khác bổ sung (nếu có). Giáo viên tổng kết và kết luận.
Nhóm1:drugs,electricity,boiling.
water,chemicals,fire,scissors,bead,gas,khife,match…
Nhóm 2:
- Put all chemicals anddrugs in locked cupboard.
- Don’t let children play in the kitchen.
- cover electrical sockets.
- keep all dangerous objects out of children’s reach.
Unit4 Section Speak
Aim: Write the difference between the life in the past and now
7

Giáo viên yêu cầu học sinh về nhà chuẩn bị từ vựng nói về những thứ ở trong
quá khứ và bây giờ.
Bước1:
Giáo viên chia sẵn lớp làm 2 nhóm lớn và giao vấn đề thảo luận cho mỗi nhóm.

Nhóm 1: Discuss and write 5 sentences you used to do last year and now.
( Hãy thảo luận và viết 5 câu về những thứ mà năm ngoái các bạn thường làm và bây
giờ.)
Nhóm 2: Discuss and write 5 sentences you didn’t use to do last year and
now.
( Hãy thảo luận và viết 5 câu mà các bạn thường không làm ở năm ngoái và bây giờ.)
Bước 2: Giao nhiệm vụ thảo luận
Sau khi học xong phần While speaking. Giáo viên yêu cầu 2 nhóm thảo luận rồi
viết vào bảng phụ của mỗi nhóm.
Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm
Bước 3: Tiến hành thảo luận (4 phút)
Từng cá nhân phát biểu ý kiến, sau đó nhóm trưởng tổng kết, thư ký ghi vào
bảng phụ.
Giáo viên quán xuyến lớp học để nắm tình hình thảo luận của mỗi nhóm. Giáo
viên có thể định hướng giúp học sinh thảo luận và viết đúng các câu.
Bước 4: Tổng kết thảo luận
Nhận xét, bổ sung ( nếu có)
G 1: Last year, I used to get up late, Now, I get up early and do morning exercises.
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
G 2: Last year, I usedn’t to go to school late, Now I often go to school late.
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
III. K ẾT LU ẬN :
8

1. Kết luận:
Để phát huy tính tích cực của học sinh trong thảo luận nhóm, đòi hỏi phải có sự
chuẩn bị từ hai phía, giáo viên và học sinh.
Trước hết đối với giáo viên phải xác định được trọng tâm của bài học để chọn

nội dung thảo luận phù hợp, sau đó có kế hoạch rõ ràng như: hướng dẫn về nhà kĩ, có
phiếu giao việc (nội dung cần thảo luận) và phải quán xuyến bao quát lớp học tốt.
Đối với học sinh cần phải chuẩn bị kĩ trước ở nhà, chủ động thảo luận. Nếu
thực hiện tốt những yêu cầu trên chắc chắn sẽ phát huy tính tích cực của học sinh
trong thảo luận nhóm.
2. Kiến nghị:
Để phương pháp này đạt hiệu quả cao hơn điều đầu tiên phải có cơ sở vật chất tốt,
đồ dùng trực quan đầy đủ, tranh ảnh sinh động để cho giáo viên có thời gian đầu tư
vào sáng kiến mới và chuẩn bị cho tiết dạy đạt kết quả tốt hơn.

Tân Phong, ngày 20 tháng 01 năm 2014
Xác nhận cuûa HÑKH Trường Người viết

CHÂU THÀNH TUẤN

9

10