một số biện pháp chỉ đạo cơ bản trong công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp một ở trường mầm non

MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CƠ BẢN TRONG CÔNG TÁC
CHUẨN BỊ CHO TRẺ 5 TUỔI VÀO LỚP MỘT Ở TRƯỜNG MẦM NON
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo
dục Mầm non là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con người phát triển toàn diện.
Trong đó, chuẩn bị cho trẻ vào lớp một là một nội dung quan trọng góp phần thực hiện mục
tiêu giáo dục Mầm non và phát triển trí tuệ, giáo dục nhân cách con người toàn diện cho trẻ,
chuẩn bị cho trẻ học tập ở trường tiểu học. Vì vậy, trẻ cần phải có sự rèn luyện về các thao
tác trí tuệ, có sự hiểu biết về bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng về
thời gian, không gian đồng thời có kỷ năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân
tích, tổng hợp…
Bên cạnh đó, mục đích của lớp 1 Tiểu học là làm thế nào để các em có kỹ năng giao
tiếp với cô giáo, bạn bè, yêu cầu kỷ luật, làm quen việc học, không đặt nặng vấn đề kiến
thức. Vì thế, chuẩn bị cho các em vào lớp 1 không phải là chuyện học chữ mà chúng ta cần
chuẩn bị tâm thế cho các em.
Mấy năm gần đây có hiện tượng một số trẻ trước khi vào lớp 1 đã “đọc thông viết
thạo”. Có một số trường Tiểu học lấy đó làm tiêu chuẩn để ưu tiên tuyển trẻ vào lớp 1. Với
thực trạng trên nhiều bài báo của các nhà giáo, phụ huynh lên tiếng. Theo họ chuẩn bị cho
trẻ vào lớp 1 cần quan tâm phát triển toàn diện: về thể lực, các tố chất, năng lực nhận thức,
khả năng sáng tạo, ngôn ngữ, tình cảm, hành vi đạo đức,…
Hiện tượng một số phụ huynh mới đầu năm học lớp 5 tuổi đã nôn nóng tìm nhóm cho
con học chữ hoặc chiều xin đón con về sớm để đưa đến cô giáo lớp 1 dạy chữ hoặc có phụ
huynh đến học kỳ 2 đã cho trẻ nghỉ học để đến học với giáo viên tiểu học mà bất chấp
nguyên tắc đòi hỏi sự phù hợp giữa nội dung, phương pháp dạy học với sự phát triển tâm
sinh lý ở lứa tuổi này, ép trẻ học quá sớm vô tình chúng ta làm mất đi sự tập trung chú ý và
hứng thú học tập của trẻ sau này, đồng thời làm giảm tỉ lệ trẻ 5 tuổi đến lớp mẫu giáo. Mặc
khác, không ít những phụ huynh lại phó mặc con mình cho trường mầm non dẫn đến việc
không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc - giáo dục trẻ, dẫn đến hiệu quả
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao.
Trên thực tế hiện nay, rất nhiều phụ huynh, ngay cả giáo viên mầm non, nhất là vùng

nông thôn vẫn còn nhiều quan niệm sai lệch, họ cho rằng chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 chủ yếu
là những phương tiện, sách vở, giày, dép, quần áo và dạy cho các cháu biết viết, biết đọc,
biết làm mấy phép tính cộng trừ đơn giản là được. Đây là những nội dung đi quá xa và đã
lấn sang nội dung dạy học ở lớp 1. Trong khi đó, nhiều nội dung quan trọng chưa được quan
1
tâm đúng mức như: Phẩm chất, thể lực, trí tuệ và tâm thế đi học…do không chuẩn bị một
cách chu đáo về các điều kiện cần thiết cho hoạt động học tập, nên khi vào lớp 1 các em gặp
nhiều khó khăn, bỡ ngỡ, khó thích ứng với cuộc sống và hoạt động ở trường phổ thông. Điều
này không chỉ mang lại những vất vã cho giáo viên Tiểu học, nỗi khổ tâm cho các bậc cha
mẹ mà còn mang lại nhiều hậu quả bất lợi cho các em trong suốt quá trình học tập ở trường
phổ thông. Bên cạnh đó, các nội dung, yêu cầu học tập của các em ngày càng cao và căng
thẳng hơn. Vì vậy, việc cho trẻ làm quen với hoạt động học tập, với các quan hệ xã hội ở
trường tiểu học ngay trong quá trình học tập ở trường mầm non là rất cần thiết. Cho nên, để
giúp trẻ học tập có kết quả ở trường phổ thông thì trong công tác giáo dục mầm non cần
chuẩn bị một cách toàn diện, hợp lý về thể lực, trí tuệ và phẩm chất cần thiết cho trẻ.
Xuất phát từ tình hình thực tế của địa phương về thực trạng chuẩn bị cho trẻ vào lớp
một, đòi hỏi người cán bộ quản lý phải có giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục và
chuẩn bị một cách toàn diện cho trẻ 5 tuổi trước khi vào lớp 1. Đây là một yêu cầu cần thiết
có tính cấp bách phải nghiên cứu chu đáo để đưa ra các biện pháp có tính khả thi cao. Nên
tôi chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo cơ bản trong công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi
vào lớp một ở trường mầm non” với mong muốn đóng góp thêm một phần nhỏ công lao
của mình đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục mầm non nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ
5 tuổi ở trường mầm non vào lớp một.
2. Mục đích:
Tìm hiểu tình hình thực tế của việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp một ở trường mầm
non nơi tôi công tác để đưa ra một số biện pháp cơ bản nhằm góp phần giúp cán bộ quản lý
nhà trường có được các biện pháp hiệu quả trong công tác chỉ đạo chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi
vào lớp 1 và giúp cho các cấp quản lý biết được thực trạng để có các giải pháp thực hiện tốt
hơn trong công tác giáo dục mầm non nói chung và chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 nói
riêng.

3. Nhiệm vụ:
Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp
1.
Tìm hiểu thực trạng về công tác chuẩn bị cho trẻ 5 vào lớp 1 ở trường mầm non nơi
tôi công tác.
Phân tích kết quả nghiên cứu và rút ra một số biện pháp cơ bản góp phần nâng cao
chất lượng trong công tác chỉ đạo chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 ở trường mầm non.
4. Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ em 5 tuổi ở trường mầm non nơi tôi công tác;
2
Chương trình chăm sóc giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi;
Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Bộ giáo dục và đào tạo;
Giáo viên dạy lớp 5 tuổi trong trường mầm non nơi tôi công tác;
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học của nhà trường;
Nội dung, hình thức và phương pháp chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 ở trường mầm
non.
5. Giả thiết nghiên cứu:
Nếu đưa ra được một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào
lớp 1 có hệ thống, khoa học, hiệu quả, phù hợp để tác động vào quá trình dạy và học thì
không chỉ giúp cho trẻ 5 tuổi ở trường mầm non nơi tôi công tác có được tâm thế tốt để sẵn
sàng đi học mà có thể áp dụng cho một số trường có điều kiện, hoàn cảnh và cơ sở vật chất,
trang thiết bị cũng như yếu tố xã hội tương tự như trường mầm non chúng tôi để giúp các em
tự tin, vui vẽ, có hứng thú, ham thích đi học ở các trường phổ thông.
Chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi vào lớp một là một quá trình lâu dài, chúng ta phải
có kế hoạch chuẩn bị cho trẻ ngay từ độ tuổi nhà trẻ đến khi trẻ có đủ điều kiện vào lớp một.
Nếu ở trường mầm non làm tốt công tác chăm sóc giáo dục đúng độ tuổi, có hệ thống, khoa
học, tức là phát triển tối ưu ở đúng độ tuổi của nó thì có nghĩa là chúng ta đã làm tốt công
tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
6. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra- khảo sát thực trạng;

- Phương pháp nắm dư luận xã hội;
- Phương pháp qui nạp;
- Phương pháp hội thảo;
- Phương pháp tham khảo ý kiến của chuyên gia.
7. Dự báo những đóng góp của đề tài:
Nếu nghiên cứu thực trạng về công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 một cách
nghiêm túc, đưa ra các biện pháp có tính khả thi sẽ góp phần:
- Nâng cao nhận thức cho giáo viên mầm non, phụ huynh và toàn xã hội biết được
tầm quan trọng của việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1;
- Giúp các em được học một cách bài bản, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi
để các em tự tin, vui vẽ, có hứng thú, ham thích đi học ở các trường phổ thông;
3
- Tránh được hiện tượng dạy thêm, học thêm và tránh được dư luận xã hội về quan
điểm trẻ 5 tuổi vào lớp 1 như hiện nay;
- Tạo niềm tin cho phụ huynh có con nhỏ chuẩn bị vào lớp 1. Tạo sự tin tưởng của xã
hội về Ngành giáo dục nói chung và bậc học mầm non nói riêng;
- Giúp các nhà quản lý giáo dục biết được thực trạng của việc chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi
vào lớp 1 hiện nay để có những giải pháp khắc phục phù hợp, kịp thời.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở khoa học
1.1. Cơ sở lý luận
Sinh thời, Chủ Tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm và chăm lo cho sự nghiệp giáo
dục và đào tạo nước nhà. Người coi: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” trong quá trình xây
dựng và bảo vệ tổ quốc. Người luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn nhân dân ta phải chăm lo đến
sự nghiệp giáo dục. Người căn dặn “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho
họ, đào tạo họ trở thành người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Đó là tinh thần, là tình cảm sâu sắc của Chủ Tịch Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp giáo dục
và đào tạo nước ta.
Người coi “con người” là vốn quý nhất, là yếu tố quyết định của sự nghiệp cách
mạng. Trước đây, Khổng Tử đã từng khuyên nhà cầm quyền phải chăm lo đời sống vật chất

cho dân, phải giáo hóa dân để thực hiện đường lối “đức trị”, thì tư tưởng của Người, Người
cũng thường xuyên nhắc nhở rằng: “Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm
trồng người”. Hồ Chí Minh đã mượn câu nói trên để chỉ ra tầm quan trọng của sự nghiệp
giáo dục. Trong tư tưởng của Người, tất cả vì “con người”. Đối với giáo dục thế hệ trẻ,
Người viết: Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước
tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ
một phần lớn ở công học tập của các cháu”.
Trong bài thơ “Nửa đêm” của Bác có đoạn viết:
“Ngủ thì ai cũng như lương thiện,
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ, hiền
Hiền, dữ đâu phải là tính sẵn,
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
4
Người nhấn mạnh mục đích giáo dục phải gắn liền với nội dung giáo dục, giáo dục
phải toàn diện. “Trong nền giáo dục và học tập phải chú trọng đến các mặt đạo đức cách
mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỷ thuật, lao động và sản xuất”.
Qua câu nói của Bác chúng ta thấy được việc bồi dưỡng chăm sóc cho thế hệ tương
lai rất quan trọng, nhất là bậc học mầm non cần chăm sóc giáo dục trẻ được tốt vì: Giáo dục
mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nhiệm vụ trọng tâm của giáo
dục mầm non là xây dựng cơ sở ban đầu cho sự nghiệp giáo dục nhân cách con người mới.
Có thể nói rằng sự phát triển nhân cách của trẻ em sau này phụ thuộc khá lớn vào công tác
giáo dục mầm non.
Bậc học Mầm non là nấc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang tiếp theo
của cuộc đời, nhiều nhà khoa học đã nói đến sự cần thiết và vai trò của trường mầm non
trong việc phát triển giáo dục cũng như chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Để vào lớp 1, trẻ cần
được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học – hay còn gọi là “Độ chín muồi”. Vì thế, chuẩn bị đầy
đủ cho trẻ về mặt thể chất, trí tuệ, tình cảm – xã hội, ngôn ngữ và một số kỹ năng cần thiết
cho hoạt động học tập ở Tiểu học là yêu cầu quan trọng giúp trẻ thích ứng tốt với việc học
tập ở bậc phổ thông.
Việc chuyển từ trường mầm non sang trường tiểu học là một bước ngoặt trong đời

sống của trẻ. Bước vào trường tiểu học là bước vào một môi trường sống mới với những
hoạt động mới, với những quan hệ mới. Bước vào trường tiểu học, hoạt động học tập trở
thành hoạt động chủ đạo thay cho hoạt động vui chơi ở trường mầm non. Từ hoạt động vui
chơi mang tính chất tương đối tự do nay chuyển sang hoạt động học tập mang tính bắt buộc,
đòi hỏi trẻ phải lao động trí óc một cách nghiêm túc, căng thẳng. Nội dung và tính chất của
hoạt động học tập yêu cầu trẻ phải có những hành vi mới như: Sự tập trung chú ý tương đối
cao trong một thời gian dài, hoạt động thần kinh căng thẳng hơn với sự kiên trì, nổ lực, có ý
chí cao và sự linh hoạt mềm dẻo trong tư duy, tính khái quát, tính lô gic trong tư duy là yếu
tố quan trọng.
Khi học tập ở trường phổ thông một loạt quan hệ xã hội cần được thay đổi: Quan hệ
giữa trẻ với cô giáo ở trường mầm non được thay thế bằng quan hệ “Thầy – trò”, quan hệ
giữa trẻ với trẻ ở trường mầm non là quan hệ bạn bè cùng chơi chuyển sang quan hệ bạn bè
cùng học. Hơn thế nữa, ở trường mầm non trẻ 5 tuổi là lớp “Đàn anh” khi vào lớp 1 các em
trở thành “em út” của trường tiểu học.
Để chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1 được thuận lợi, chương trình giáo dục mầm non
cho trẻ năm tuổi chỉ thực hiện việc dạy trẻ nhận biết các chữ cái tiếng Việt và con số từ 1-10.
Các trường mầm non ngoài việc giáo dục trẻ năm tuổi những kỹ năng sống cần thiết phù hợp
với lứa tuổi chỉ được phép thông qua các hoạt động vui chơi nhẹ nhàng giúp trẻ học đếm,
5
phát triển ngôn ngữ. Điều 24, điều lệ trường mầm non cũng đã qui định rõ các hoạt động
nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.
Căn cứ để đánh giá chất lượng của trẻ 5 tuổi là Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi do Bộ
giáo dục và đào tạo ban hành gồm 4 lĩnh vực, có 28 chuẩn với 120 chỉ số để đánh giá sự phát
triển của trẻ em 5 tuổi.
1.2. Cơ sở thực tiễn:
Chiều ngày 25 tháng 3 năm 2013, Bộ GD&ĐT đã trao đổi với báo chí về vấn đề cho
trẻ học trước khi vào lớp 1. Theo Vụ trưởng Giáo dục tiểu học Phạm Ngọc Định, Bộ đã có
chương trình giáo dục trẻ mầm non rất phù hợp với lứa tuổi. Trẻ từ 1 đến 5 tuổi cần được vui
chơi là chính, việc học chỉ là làm quen với chữ cái và chữ số mà thôi. Khi vào lớp 1, theo
chương trình của Bộ, tuần đầu tiên trẻ sẽ được làm quen với môi trường mới, lớp, giáo viên,

bạn bè, mục đích để trẻ thích đến lớp. Đây là giai đoạn chuẩn bị cho các cháu chuyển từ mẫu
giáo sang tiểu học…
Ông Phạm Ngọc Định phân tích: “Trước tiên, tôi xin khẳng định, việc cho trẻ học
chữ trước khi vào lớp 1 là phản khoa học. Có 3 lý do cơ bản. Thứ nhất là làm mất đi tâm lý
hào hứng, háo hức của các em và cả của phụ huynh trước khi bước vào môi trường học tập
mới. Thứ hai, nếu người dạy không chu đáo, hoặc hạn chế về trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ thì sẽ hướng dẫn trẻ cầm bút sai, tư thế ngồi, cách viết chữ không đạt chuẩn mực. Thực tế
cho thấy, nếu các em mắc phải những tật này thì sẽ rất khó sửa. Thứ ba, nếu đạt được những
chuẩn mực như đã nêu trên thì việc cho trẻ đi học trước như vậy là ép sớm, không phù hợp
với lứa tuổi, ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển về tâm lý, nhận thức. Kết quả
nghiên cứu cho thấy, khi bị ép học sớm, trẻ không chỉ bị ảnh hưởng về mặt tâm lý, mà còn bị
ảnh hưởng đến hệ cơ, xương. Quan trọng nhất với trẻ 5 tuổi là tạo cho trẻ hứng thú khi tới
trường”.
“Tôi xin nhấn mạnh, với trẻ học lớp 1, yêu cầu đặt ra là chỉ cần trẻ thích đi học, cảm
nhận được mỗi ngày đến trường là một ngày vui, còn kết quả học tập thì phải dần dần. Các
phụ huynh không nên chạy theo tâm lý đám đông, con mình phải hơn bạn bè, điều này rất
khổ cho trẻ” ông Định nói.
Chương trình học trong sách giáo khoa lớp 1 của Bộ giáo dục và đào tạo đưa ra đã
mặc định rằng người bước vào lớp 1 là chưa biết đọc, biết viết. Đó không phải là điều ngẫu
nhiên mà trên cở sở khoa học người ta đã xem xét, đo lường, tính toán khả năng nhận thức,
cơ tay, cơ thể, sức tiếp thu của đứa bé như thế nào cho phù hợp.
Nếu nhà trường dạy cho các cháu vào lớp 1 một cách đàng hoàng thì việc cho trẻ học
trước, viết trước là không cần thiết thậm chí còn nguy hại ở chỗ khi đứa trẻ đã biết một cách
“lam nham” mà tưởng là biết rồi sẽ không tập trung trong giờ học, do vậy thu nhận được ít
6
hơn những em chưa biết gì nhưng háo hức nghe cô giảng bài. Các em sẽ có tâm trạng “cái
này biết rồi, cái kia cũng biết rồi” mất sự chú ý.
Nếu giáo viên bước vào lớp có số đông học sinh đã biết đọc, biết viết và “chạy” theo
những học sinh này thì vô tình đang đẩy những em còn lại vào một cuộc chơi không bình
đẳng. Nhưng điều này cũng xuất phát từ cách đánh giá thành tích của giáo dục, làm cho

thầy, cô giáo bị cuốn theo thành tích nên làm những chuyện sai lầm, trái cả lương tâm.
Một nền giáo dục giúp cho học sinh dở thành học sinh giỏi phải được đánh giá cao
hơn nền giáo dục làm cho học sinh đã giỏi trở nên giỏi hơn. Một thầy giáo làm cho học sinh
chưa ngoan thành học sinh ngoan phải được đánh giá cao hơn việc người thầy giáo làm cho
học sinh đã ngoan rồi mà ngoan hơn. Nhà sư phạm phải khác một ông “thợ dạy” ở chỗ ông
thợ dạy cứ tiếp tục cái đà cũ còn nhà sư phạm phải tạo được sự thay đổi, biến chuyển cơ bản
giúp cho học sinh hình thành ý thức không phải cứ hơn người khác bằng bất cứ giá nào là
tốt, mà phải hơn chính mình hôm qua mới là tốt.
Nếu chỉ giáo dục và phụ huynh thay đổi cách suy nghĩ cũng sẽ không tạo biến chuyển
căn bản được mà ý thức xã hội phải thay đổi: Việc đánh giá “hơn kém” phải theo một tiêu
chí khác. Không phải so sánh đơn vị mình hơn đơn vị kia mà so sánh đơn vị mình có hơn
chính đơn vị mình hôm qua hay không và có tiếp tục mãi được như thế hay không?
Nhưng trên thực tế việc dạy trước chương trình lớp 1 vẫn diễn ra tràn lan. Một trong
những lý do dẫn đến việc này là do ở trường tiểu học giáo viên cũng đã quen việc trẻ phải
biết đọc, biết viết trước khi vào lớp 1, những đứa trẻ không được học trước trở nên lạc lõng,
mang tâm lý thua kém bạn bè từ ngày đầu đến trường.
Vấn đề này nên nhìn nhận từ hai phía: một phần do nhu cầu xã hội, cụ thể là các bậc
cha mẹ. Với tâm lý lo lắng thái quá, muốn chuẩn bị kỹ càng cho con trước khi đi học nên
một số người đã cho con đi học sớm. Và sau đó nhiều người khác cũng lo sợ con mình bị tụt
hậu. Tôi nghĩ trong số này chắc chắn có nhiều người không biết rõ quy định của Bộ giáo dục
và đào tạo về điều kiện đối với trẻ trước khi vào lớp 1, không biết trong trường tiểu học giáo
viên sẽ dạy thế nào Không biết và lo sợ nên phải đi theo số đông. Nhìn từ phía khác, các
cơ sở giáo dục cũng có xảy ra tình trạng giáo viên chủ quan nghĩ trẻ đã biết chữ, biết số nên
dạy không đúng quy định phân phối chương trình.
Trong khi Hoạt động chủ đạo để phát triển tâm lý, nhận thức ở mỗi lứa tuổi khác
nhau. Lứa tuổi mầm non thì chơi là chính. Còn ở tiểu học thì hoạt động chủ đạo là học. Để
chuẩn bị tốt hoạt động học của trẻ, theo quy định của Bộ giáo dục và đào tạo, các trường đều
phải dành ra một tuần trước ngày khai giảng để hướng dẫn các em chuẩn bị tâm thế, làm
quen với nề nếp học tập, sinh hoạt trước khi bắt đầu vào học lớp 1. Trong chương trình giáo
dục mầm non cũng đã có chủ đề làm quen với trường tiểu học. Việc cho con đi học trước là

do nhận thức của phụ huynh, hoặc ganh đua, hoặc quá kỳ vọng vào con trẻ…
7
Là người cán bộ quản lý mầm non tôi luôn quan tâm đến việc chăm lo cho chất lượng
giáo dục trẻ, đặc biệt là chất lượng chăm sóc – giáo dục trẻ 5 tuổi để chuẩn bị cho trẻ sẵn
sàng vào lớp 1. Nên tôi đã đi sâu tìm hiểu thực trạng của trường mầm non chúng tôi về công
tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1, tôi thấy:
1.3. Thực trạng của trường mầm non
Trường Mầm non chúng tôi là một trường mầm non thuộc vùng nông thôn được thành
lập từ năm 1971. Qua 42 năm xây dựng và phát triển, với phương châm nhà trường là nội lực
cơ bản, Đảng bộ, nhân dân và chính quyền địa phương là động lực tích cực để trường tồn tại
và phát triển cho đến ngày nay. Trường được xây trên diện tích 6393 m
2
, từ năm 2007 đến
nay trường trở thành trường mầm non có qui mô lớn tập trung tại một điểm. Có 10 lớp và số
học sinh có tại thời điểm này lên đến 341 học sinh. Riêng trẻ 5 tuổi có 102 em trên 3 lớp.
Đây là thời kì ổn định của nhà trường về qui mô và số lượng. Chất lượng giáo dục hằng năm
được nâng lên, trường có 06 năm được công nhận trường tiên tiến cấp cơ sở, được UBND
huyện công nhận tập thể lao động tiên tiến. Trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia và
chuyển sang trường công lập vào năm học: 2010 - 2011.
Năm học 2013 - 2014, trường có 20 giáo viên trực tiếp giảng dạy, 100% giáo viên có
trình độ đạt chuẩn, trong đó có 19 đồng chí có trình độ Đại học và cao đẳng, chiếm tỉ lệ
95%. Trường có tổ chức Chi bộ Đảng gồm 13 đảng viên, chi bộ liên tục đạt cơ sở đảng trong
sạch vững mạnh và giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo trong toàn bộ hoạt động của nhà trường.
Các tổ chức Công đoàn; Đoàn thanh niên; Hội cha mẹ học sinh đều hoạt động tích cực, góp
phần cùng nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Nhà trường tiếp tục đẩy mạnh và phát huy có hiệu quả cuộc vận động “Hai không” với
bốn nội dung, các cuộc vận động lớn của Ngành, tích cực “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh”, thực hiện tốt phong trào “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”, cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo”, đặc biệt
thực hiện chủ đề năm học “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới quản lý

giáo dục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện”, trường chúng tôi đã quan tâm đến công tác
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên, tích cực tăng cường ứng dụng công
nghệ thông tin nhằm đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá đối với giáo
viên và học sinh. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học nhằm nâng
cao hiệu quả giờ dạy. Thực hiện nghiêm túc chương trình, kế hoạch giảng dạy, các phong trào
văn nghệ, thể dục thể thao nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên hiện nay có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn khá cao
nhưng do đào tạo chắp vá, cộng thêm điều kiện cơ sở vật chất trường lớp nghèo nàn, thiếu
tài liệu tham khảo, ít được đi tham quan, kiến tập học hỏi, trao đổi kinh nghiệm bên ngoài
nhà trường, ít được bồi dưỡng chuyên môn, cập nhật kiến thức mới nên năng lực chuyên
8
môn còn hạn chế. Thường mỗi năm, trong dịp hè, giáo viên chỉ được bồi dưỡng 1 lần về
nội dung chuyên đề như: Giáo dục an toàn giao thông; vệ sinh thực phẩm; làm quen chữ
cái; hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới Chất lượng và hiệu quả
của các lớp tập huấn này chưa cao vì lớp học ngắn ngày, đông học viên, ít thời gian thực
hành, kiến tập, tham quan.
Năng lực của nhiều giáo viên vẫn hạn chế và bộc lộ khá rõ ở việc tổ chức các hoạt
động giáo dục cho trẻ. Trong dạy học và tổ chức hoạt động cho trẻ, giáo viên vẫn còn ôm
đồm, đưa nhiều nội dung vào trong một hoạt động, chưa chú ý đến đặc điểm lứa tuổi của
trẻ, nhiều giáo viên chưa biết sử dụng phương pháp giáo dục phù hợp (phương pháp trực
quan, sử dụng hành động nhiều chứ không phải dùng lời là chủ yếu), việc giao tiếp giữa cô
và trẻ còn hạn chế, nên khi tổ chức cho trẻ hoạt động giáo viên thường nói và làm thay cho
trẻ.
Bên cạnh đó, phụ huynh thường có tâm lí ganh đua làm khổ trẻ. Học đúng chương
trình mầm non đã đủ điều kiện cả về thể chất và tâm thế để trẻ bước vào lớp 1. Việc cần làm
của phụ huynh là trò chuyện, khuyến khích trẻ nói suy nghĩ về trường lớp, môi trường sắp
tới của các cháu như thế nào. Cha mẹ chưa chú ý để giúp trẻ phát triển kĩ năng quan sát, tập
trung chú ý, sẵn sàng hòa nhập, nỗ lực học tập, kĩ năng giao tiếp với bạn của trẻ. Phụ huynh
không biết trang bị kiến thức về khoa học tự nhiên cho trẻ thông qua các hình thức như tham
quan trường tiểu học, đi chơi, dã ngoại, hoạt động kể chuyện sáng tạo để trẻ sớm thích nghi

với môi trường mới. Điều đó quan trọng hơn nhiều so với việc cho trẻ đi học chữ trước khi
vào lớp 1.
Đơn vị chúng tôi là một địa phương thuần nông nên vẫn còn một số phụ huynh có
quan niệm học mẫu giáo phải đóng tiền học phí, cứ để con ở nhà đến 6 tuổi vẫn được gọi ra
lớp 1 mà không cần phải chuẩn bị tâm thế gì cả, không cần biết đến sức khoẻ trẻ là gì, đó
cũng là một trong những nguyên nhân “ngồi nhầm lớp”, lưu ban, bỏ học giữa chừng.
Trường chúng tôi tuy đã đạt chuẩn và chuyển sang trường công lập năm học 2010 –
2011, nhưng là đơn vị đóng trên địa bàn thuần nông, tỷ lệ con hộ nghèo khá cao (chiếm
30%), kinh tế của địa phương hạn hẹp nên các cơ sở vật chất chưa được đầu tư bổ sung hàng
năm kịp thời theo yêu cầu đòi hỏi của trẻ. Các phòng chức năng còn thiếu, phòng ngủ,
phòng kho của lớp chưa có nên lớp học của bé chật, trang thiết bị chưa đáp ứng được với
thông tư 02 về quy định đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu trong trường mầm non.
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm của Đảng và Nhà Nước, chính quyền địa phương, sự quan tâm của
các cấp, các Ngành có liên quan và sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo Ngành học mầm non về
phương pháp, hình thức tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ. Đồng thời, được sự quan tâm của các
bậc phụ huynh và nhà trường đã tạo điều kiện về cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, đồ
9
dùng, đồ chơi cho trẻ nên các học động dạy và học ở các lớp 5 tuổi ngày càng được nâng cao
chất lượng về mọi mặt.
Trẻ 5 tuổi, ngôn ngữ phát triển mạnh, mở rộng khả năng định hướng trong môi
trường xung quanh của trẻ. Nhờ đó mà trẻ có được phương tiện cơ bản để giao tiếp với mọi
người xung quanh.
Trẻ đã gọi được tên đồ vật, hát được bài hát ngắn và kể được những câu chuyện đơn
giản là nhờ trí nhớ, ngôn ngữ đặc biệt phát triển ở lứa tuổi này.
Trẻ biết tập trung chú ý vào lời nói của người lớn nếu âm thanh ngôn ngữ kết hợp với
cử chỉ, điệu bộ, trẻ bắt đầu biết phân biệt và khái quát hóa những dấu hiệu đặc trưng.
Được sự ưu tiên về phân công giáo viên đứng lớp 5 tuổi nên đội ngũ giáo viên dạy lớp
5 tuổi trẻ, khỏe, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Có trình độ đại học sư phạm mầm non 100%;
Trong đó: Biên chế Nhà nước là 5/6 đồng chí.

Ban giám hiệu là những người có năng lực, nắm vững chuyên môn, có trình độ Đại
học 100%.
Một số phụ huynh là những người luôn quan tâm đến việc học tập của các cháu. Tích
cực tham gia vào các hoạt động, các chủ trương của nhà trường đề ra.
Trường công lập được công nhận là trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia, xã đạt phổ
cập giáo dục mầm non trẻ cho năm tuổi.
Trường tổ chức cho trẻ ăn bán trú trên 86,8 %. Riêng trẻ 5 tuổi, trẻ được ăn bán trú tại
trường 100% tạo điều kiện tốt để nhà trường chăm sóc – giáo dục trẻ. Nhà trường đã rất cố
gắng trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ cả về tinh thần lẫn thể chất, tạo điều kiện tốt nhất
để phục hồi suy dinh dưỡng cho trẻ.
* Khó khăn:
Trường chúng tôi thuộc trường nằm trong vùng nông thôn nghèo, kinh phí đầu tư của
địa phương hạn chế. Phụ huynh các cháu chủ yếu là thuần nông nên kinh tế gia đình có phần
eo hẹp, dẫn đến một số trẻ chưa được học ở lớp 4 tuổi, đi học chưa chuyên cần.
Một số phụ huynh do chưa nhận thức đúng đắn về công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở
trường mầm non nói chung và công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 nói riêng nên còn có biểu
hiện nóng vội trong quá trình dạy trẻ học đọc và học viết.
Hiện nay do kế hoạch hóa gia đình, mỗi gia đình chỉ có 1 đến 2 con, chính vì thế mà
trẻ được coi là “Trung tâm chú ý của cả nhà” nên chưa hình thành và phát triển tính tự lập
cho trẻ.
10
Do hạn chế của cơ quan thính giác và bộ máy phát âm nên một số trẻ phát âm chưa
chuẩn.
Một số giáo viên chưa nắm rõ nhiệm vụ, nội dung, trách nhiệm của mình trong việc
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Và chưa mạnh dạn, tự tin, chưa linh hoạt, sáng tạo trong sử dụng
các phương pháp, hình thức tổ chức để tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm.
Đồ dùng, đồ chơi để tổ chức các hoạt động cho trẻ tuy đã được đầu tư nhưng chưa
đáp ứng với nhu cầu của trẻ, đồ chơi chưa đẹp, chưa giống vật thật, kích thước chưa phù hợp
mà mới chỉ ở mức tương đối. Đặc biệt là chưa đáp ứng với đầy đủ theo thông tư 02 qui định
về đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu trong trường mầm non.

Trường tuy đạt chuẩn Quốc gia song cháu đông nên phòng học hơi chật làm ảnh
hưởng đến các hoạt động của trẻ.
Để khắc phục những nguyên nhân dẫn đến khó khăn, tồn tại trên, chúng tôi đã tiến
hành khảo sát ngay từ đầu năm học.
Kết quả khảo sát thực trạng trước khi thực hiện đề tài tại đơn vị tôi có:
- 100% người dân thuần nông; Tỷ lệ sinh con thứ 3 cao; Tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi ra
lớp 100%; trẻ 4 tuổi ra lớp 86,7 %; trẻ 3 tuổi ra lớp 59,0 %; trẻ 2 tuổi ra lớp 15%; trẻ 1 tuổi
ra lớp 5%.
Đời sống của nhân dân được nâng lên đáng kể năm 2012 có 23% hộ nghèo, năm 2013
phấn đấu số hộ nghèo giảm xuống còn 18 %.
- 30 % số trẻ trong trường thuộc diện con hộ nghèo.
- 20 % số phụ huynh chưa quan tâm đến việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 ở trường
mầm non.
- 50 % số phụ huynh lo lắng cho con học chữ, học số, học làm tính trước khi trẻ vào
lớp 1.
- 40 % số phụ huynh luôn ép trẻ tập viết, tập đọc hàng đêm kể cả thứ 7 và chủ nhật để
chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp 1.
- 100% trẻ được ăn tại trường, trong đó có 86,8% trẻ ăn bán trú tại trường.
Kết quả điều tra 100 trẻ 5 tuổi tại trường chúng tôi:
- 60% trẻ có kỷ năng nghe, hiểu và giao tiếp thông trường.
- 60% trẻ có kỷ năng nghe và làm theo chỉ dẫn của người lớn.
- 70 % trẻ có khả năng phát âm tiếng việt: to, rõ ràng.
- 50 % trẻ biết hướng chữ đọc, viết.
11
- 60% trẻ biết cầm sách đúng tư thế và thích thú với sách truyện tranh.
- 20 % trẻ biết mối quan mối quan hệ giữa lời nói và chữ viết.
- 40 % trẻ nhận biết được một số chữ cái, từ đơn giản.
- 30 % trẻ phân biệt được sự giống và khác nhau của các chữ cái qua thị giác.
- 30 % trẻ biết tô màu các chữ cái, các hình đơn giản.
- 20% trẻ biết ngồi đúng tư thế khi tô – vẽ và xem sách.

- 80 % trẻ biết cất đồ chơi vào nơi qui định sau khi chơi.
- 50 % trẻ có thói quen văn minh.
- 30 % trẻ còn nói lắp, nói ngọng, nói trống không.
- 14% trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, 12,5% trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi.
- 10 % trẻ đạt theo chuẩn theo bộ chuẩn phát triển trẻ mầm non 5 tuổi của Bộ qui
định.
- 60% trẻ biết giao tiếp với nhau qua các trò chơi phân vai, các hoạt động hằng ngày,
biết giao tiếp với nhau và mọi người xung quanh.
- 25% trẻ nhận biết được các hình hình học, các khối, các số từ 01 – 10, nhận biết các
nhóm có số lượng từ 01 – 10; biết thêm bớt, chia các nhóm đối tượng thành 2 phần bằng
nhiều cách trong phạm vi 10.
- Ngôn ngữ trẻ phát triển, trẻ nói được một số từ khó khi trả lời các câu hỏi.
- 100% lớp 5 tuổi có môi trường chữ viết trong và ngoài lớp.
- 100% giáo viên đạt chuẩn. Trong đó có 95% giáo viên có trình độ trên chuẩn.
- 95% giáo viên chưa có trình độ tin học, chưa biết soạn bài bằng máy vi tính, chưa
biết sử dụng mạng Internet.
- 50% giáo viên dạy lớp 5 tuổi là những tuyên truyền viên giỏi trong công tác tuyên
truyền cho các bậc cha mẹ nuôi con theo khoa học và chuẩn bị cho trẻ vào lớp một trường
tiểu học.
- 40% giáo viên nắm vững được đặc điểm tâm sinh lý trẻ, biết vận dụng phương pháp
dạy học tích cực, biết tích hợp lồng ghép một cách linh hoạt trong công tác chăm sóc giáo
dục trẻ nói chung và trong công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp một nói riêng.
* Nguyên nhân dẫn đến thành công và hạn chế:
Nguyên nhân khách quan:
12
Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước nên giáo dục mầm non đã có những chế độ,
chính sách tương đối phù hợp.
Bộ đã ban hành chương trình giáo dục mầm non theo hệ thống mở, tạo điều kiện
khuyến khích sự chủ động, sáng tạo của cô và trẻ.
Do trình độ nhận thức của xã hội hiện nay, do sự thiếu hiểu biết của bộ phận người

dân thuần túy là nông nghiệp nông thôn.
Do suy thoái kinh tế toàn cầu, do điều kiện, hoàn cảnh của người dân còn gặp nhiều
khó khăn dẫn đến việc tiếp thu cập nhật các thông tin nuôi dạy con theo khoa học còn hạn
chế.
Nguyên nhân chủ quan:
Giáo viên trẻ, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, tâm huyết với nghề.
Giáo viên có trình độ Đại học song trình độ chuyên môn áp dụng vào thực tế chưa
đáp ứng với nhu cầu của trẻ.
Lãnh đạo địa phương tuy đã quan tâm song do nguồn kinh phí của địa phương hạn
hẹp nên chưa mạnh dạn đầu tư cho giáo dục mầm non.
Giáo viên còn lúng túng trước nhận thức chưa đúng của xã hội; một số giáo viên chưa
nhận thức đúng về công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Một số giáo viên còn “chạy” theo, đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của phụ huynh để dạy trẻ
đọc thông, viết thạo trước khi vào lớp 1. Trong khi đó lại chưa mạnh dạn đổi mới phương
pháp, hình thức tổ chức chăm sóc – giáo dục các cháu.
Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị dạy và học chưa đáp ứng với mức độ tối thiểu theo
thông tư 02 của Bộ giáo dục qui định.
Giáo viên không có thời gian tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ, kỷ năng sống cũng như kỷ năng, năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ.
Nhằm khắc phục những nguyên nhân, hạn chế để nâng cao chất lượng giáo dục,
chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp một, chúng tôi đã đưa ra những biện pháp khắc phục cơ
bản sau:
2. Các biện pháp cơ bản:
2.1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức:
* Đối với lãnh đạo địa phương, các bậc phụ huynh, các cơ quan đoàn thể có liên
quan
13
Tham mưu, tuyên truyền với Lãnh đạo địa phương, quần chúng nhân dân về tầm quan
trọng của giáo dục mầm non nói chung và tầm quan trọng của việc chuẩn bị tốt cho trẻ vào
lớp 1 nói riêng. Tham mưu làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, khuyến khích các tổ chức,

cá nhân đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non. Làm tốt công tác phổ cập mầm non
cho trẻ 5 tuổi trên địa bàn. Trước hết chúng tôi đã:
- Xây dựng chương trình giáo dục trẻ 5 tuổi theo hướng tích hợp, tổ chức các hoạt
động giáo dục nhằm phát triển ở trẻ tất cả các lĩnh vực, giúp trẻ vững vàng, tự tin khi bước
chân vào trường Tiểu học.
- Tổ chức các hoạt động mời phụ huynh, Lãnh đạo địa phương tham dự nhằm tuyên
truyền cho phụ huynh, Lãnh đạo địa phương hiểu được mục đích ý nghĩa, nội dung của việc
chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp một.
- Phối hợp với trường Tiểu học, chuẩn bị và thống nhất dạy trẻ một số kỹ năng, nội
dung, phương pháp học tập.
- Hướng dẫn phụ huynh sưu tầm sách, chọn sách, hướng dẫn trẻ các kỹ năng học tập
cần thiết nhất.
- Chuẩn bị thể lực cho trẻ là một việc làm quan trọng đòi hỏi chúng ta phải có sự quan
tâm sâu sắc. Một cơ thể khoẻ mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ phát triển năng lực hoạt
động trí tuệ ở trường Tiểu học. Phụ huynh cần phải hiểu điều đó để tránh cho trẻ suốt ngày
phải ngồi tập đọc, tập viết, tập tô, tập vẽ …. như một học sinh phổ thông thật sự.
- Hướng dẫn phụ huynh dạy trẻ biết cách ứng xử với mọi người xung quanh, lễ phép,
kính trọng người lớn nhằm chuẩn bị cho trẻ thích ứng với những quan hệ xã hội ở trường
Tiểu học. Giúp trẻ diễn đạt điều mình muốn một cách mạch lạc, rõ ràng, trình tự cho người
khác hiểu.
- Hướng dẫn phụ huynh cần kết hợp với giáo viên để biết cách dạy trẻ phát âm 29
chữ cái trong chương trình mẫu giáo, cách làm quen với các mẫu chữ in thường, viết thường,
in hoa.
- Hướng dẫn phụ huynh xây dựng cho trẻ một góc học tập gọn gàng, đẹp mắt, phù
hợp với điều kiện sẵn có của gia đình nhằm giúp trẻ thích thú đối với việc ngồi vào bàn học.
Giúp trẻ chọn lựa sách, đọc sách cho trẻ nghe và trẻ có thể “đọc vẹt” sách. Những việc đọc
như thế có một ý nghĩa quan trọng và rất cần thiết cho việc học đọc sau này. Ngoài ra cần
chọn đồ chơi phù hợp với lứa tuổi trẻ đặc biệt là đồ chơi chữ cái, chữ số.
- Phụ huynh cần tạo cho trẻ thói quen tự lập bằng cách khuyến khích trẻ thực hiện
trọn vẹn một vài công việc nhà đơn giản, tự tạo một thời gian biểu học tập – vui chơi và

nghiêm túc thực hiện thời gian biểu ấy.
14
- Có thể dẫn trẻ đến thăm trường Tiểu học và chỉ cho trẻ biết các phòng, lớp học, sân
chơi…
Gia đình là trường học đầu tiên của trẻ, gia đình là môi trường thuận lợi nhất để đứa
trẻ được xã hội hóa. Không một gia đình nào lại không mong con cháu mình khôn lớn, học
tập tiến bộ để trở thành người có ích cho gia đình và cho xã hội. Trong thực tế, nhiều gia
đình do không nắm được một cách vững vàng đặc điểm tâm sinh lý trẻ, do quá nôn nóng
hoặc một lý do nào đó đã vội nhồi nhét vào đầu trẻ bao nhiêu thứ, nào học đọc, học viết, học
ngoại ngữ….vượt quá sức tải của tâm lý trẻ. Kết quả là trẻ không học được bao nhiêu, những
điều trẻ học thiếu bài bản, thiếu hệ thống sẽ làm cản trở việc học sau này của trẻ.
Mặt khác, chúng tôi yêu cầu giáo viên là người có hiểu biết khoa học về giáo dục
mầm non cần phải kết hợp với gia đình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và
trong công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp một nói riêng. Trong sự kết hợp này, chúng tôi, giáo
viên mầm non phải giữ vai trò chủ đạo, dựa trên những yêu cầu chuẩn bị cho trẻ vào lớp
một, chúng tôi đã xây dựng phương hướng kết hợp và trao đổi với gia đình về mục tiêu, nội
dung, phương pháp, biện pháp, hình thức chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Chúng tôi vạch rõ
mục tiêu, nhiệm vụ của gia đình trong công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp một, trao đổi để các
bậc phụ huynh hiểu và thực hiện một cách nghiêm túc mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ mà
chúng tôi đã vạch ra, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi thực hiện có hiệu quả công tác
chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Không còn tình trạng “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Có
được kết quả như vậy là nhờ chúng tôi đã bồi dưỡng giáo viên trở thành những tuyên truyền
viên giỏi và luôn xem công tác chuẩn bị toàn diện cho trẻ vào lớp một là một nhiệm vụ vô
cùng quan trọng nhằm khẳng định chất lượng chăm sóc - giáo dục của trường. Tuyên truyền
như thế nào? Hình thức ra sao? Để các bậc phụ huynh, các cấp, các ngành và toàn thể xã hội
hiểu được sâu sắc việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
Chúng tôi đã tổ chức tuyên truyền với các bậc phụ huynh bằng nhiều hình thức như:
Họp phụ huynh, mở các hội thảo, diễn đàn tuần lễ chăm sóc giáo dục trẻ thơ, các buổi giao
lưu giữa cô và phụ huynh để bàn về vấn đề nuôi con theo khoa học và các nội dung, hình
thức chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Tổ chức các tiết dạy mẫu mời 100% phụ huynh có trẻ 5

tuổi đến dự.
Phối hợp với ban chấp hành hội phụ huynh, hội phụ nữ, đoàn thanh niên và các cơ
quan đoàn thể khác có liên quan, tạo điều kiện để hội phụ huynh của trẻ thường xuyên theo
dõi, kiểm tra chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ và các hoạt động của nhà trường.
* Đối với giáo viên trong trường
Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020 đã chỉ ra rằng, một trong những nguyên
nhân dẫn đến những hạn chế, yếu kém, bất cập của giáo dục, đào tạo nước ta lâu nay là
“chưa nhận thức đúng vai trò quyết định của đội ngũ nhà giáo…”. Theo chúng tôi, đây là
15
một nhận định, đánh giá nghiêm túc, khách quan. Từ Hội nghị Trung ương 2, khóa VIII,
Đảng đã chỉ rõ: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn
vinh”. Luật giáo dục năm 2005 cũng đã khẳng định: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong
việc đảm bảo chất lượng giáo dục…”. Chính vì vậy, phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên
nhằm đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ, chúng ta phải giáo dục
nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên trong trường. Bởi nhận thức của giáo viên ảnh
hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt động của nhà trường nói chung và công tác chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1 nói riêng. Do vậy hàng năm chúng tôi đã có kế hoạch:
+ Triển khai thực hiện và bố trí cho giáo viên học tập nghiêm cứu nghiêm túc các
Nghị quyết của huyện, tỉnh, trung ương, đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của
nhà nước.
+ Xây dựng kỷ cương, phương hướng nhiệm vụ năm học phù hợp và tổ chức thực
hiện.
+ Tổ chức chuyên đề chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non, bộ chuẩn phát triển trẻ 5
tuổi.
+ Hàng năm căn cứ vào điều 35; điều 39; điều 40 của điều lệ trường mầm non và Bộ
chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non làm thước đo nhân cách, phẩm chất chính trị, đạo đức
lối sống; kiến thức và năng lực của giáo viên.
+ Nêu gương những giáo viên tiêu biểu trong nhà trường về công tác chăm sóc giáo
dục trẻ; thực hiện các cuộc vận động và các phong trào thi đua trong năm học.
+ Bồi dưỡng kiến thức về công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1; phổ cập giáo dục mầm

non cho trẻ 5 tuổi; kiểm định chất lượng giáo dục trong trường mầm non.
+ Phát động phong trào “giỏi việc trường, đảm việc nhà”.
Sau khi có kế hoạch chúng tôi đã tiến hành tổ chức:
* Bồi dưỡng nhận thức về tư tưởng chính trị
Tăng cường bồi dưỡng chính trị, phẩm chất đạo đức nếp sống trên cơ sở đó xây dựng
tập thể sư phạm đoàn kết, cộng đồng trách nhiệm. Muốn đạt được điều này thì phải làm cho
mỗi giáo viên luôn có ý thức phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng Sản. Mỗi một đảng
viên phải thật sự gương mẫu về mọi mặt là hạt nhân của phong trào quần chúng. Vì vậy phải
làm cho giáo viên hiểu được quan điểm đường lối giáo dục của Đảng, nhiệm vụ của ngành
học mầm non bằng cách: Tạo điều kiện cho tất cả giáo viên được học tập nghị quyết, chủ
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tiếp thu các chế độ, chính sách của
chính quyền địa phương, in ấn tài liệu đủ cho 100% giáo viên nghiên cứu trước, sau đó tổ
chức thảo luận, sau mỗi buổi học đều có bài thu hoạch kiểm tra việc hiểu nội dung, các chủ
16
trương đó như thế nào, việc học tập các chủ trương, đường lối phải được cụ thể hóa với
nhiệm vụ của bậc học. Tổ chức cho giáo viên học tập nhiệm vụ năm học của ngành, nội qui
quy chế của nhà trường, tiếp thu những chính sách đổi mới về giáo dục nói chung và giáo
dục mầm non nói riêng. Từ đó giúp cho giáo viên nhận thức và xác định đúng vị trí của
mình trong giai đoạn hiện nay. Hưởng ứng cuộc vận động “Hai không”với “4 nội dung”
trọng tâm do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động, trước hết cần phải chuẩn bị những nội dung
để cho giáo viên biết mình cần phải làm gì. Vấn đề thứ nhất là vấn đề dạy học như thế nào
để phát huy tính tích cực ở trẻ, vì vậy đòi hỏi giáo viên lên lớp phải tận tụy, phải chuẩn bị đồ
dùng dạy học thật đầy đủ và chu đáo, áp dụng đổi mới hình thức, đổi mới phương hướng dạy
học một cách hợp lý. Vấn đề thứ hai đó là chúng ta chăm sóc giáo dục trẻ với mục tiêu phát
triển toàn diện nên tất cả các nội dung phải được cân bằng, như vậy kết quả mới thực chất.
Một vấn đề nữa là việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được cụ thể
hóa bằng các buổi nói chuyện về Bác Hồ, thi kể chuyện về tấm gương đạo đức của Người
trong tập thể giáo viên, từ đó giúp giáo viên thấm nhuần tư tưởng của Người. Việc học tập tư
tưởng chính trị là việc làm thường xuyên thông qua các cuộc họp hội đồng, chi bộ, công
đoàn từ đó giúp giáo viên có lập trường tư tưởng tốt, xây dựng khối đoàn kết nhất trí cao.

* Bồi dưỡng kiến thức về công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1
Để đội ngũ giáo viên trong trường nhận thức được tầm quan trọng của công tác chuẩn
bị cho trẻ vào lớp 1, chúng tôi đã tổ chức các hội thảo, các buổi chuyên đề chuẩn bị cho trẻ
vào lớp để giáo viên hiểu chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 là chuẩn bị một cách toàn diện, hợp lý
về thể lực, trí tuệ và những phẩm chất cần thiết cho trẻ. Cụ thể:
- Chuẩn bị về mặt phát triển thể lực:
Bác Hồ của chúng ta có nói “Một tâm hồn minh mẫn trong một cơ thể cường tráng”.
Thật vậy, một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh là
thể lực. Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho những tư chất, những yếu tố sinh
học với tư cách là tiền đề vật chất của sự phát triển nhân cách. Chuẩn bị về mặt thể lực
không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể mà còn
phải chuẩn bị về chất, năng lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi
của thần kinh, cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan…để có
được những phẩm chất đó, giáo viên cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện
tập… cho trẻ một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian cũng như phù hợp với đặc điểm
phát triển riêng của từng trẻ. Bởi trong thực tế cuộc sống có nhiều trẻ có cơ thể phát triển
cân đối, hài hòa về chiều cao và cân nặng, song khả năng hoạt động hạn chế, kém linh hoạt,
dễ mỏi mệt, khả năng quan sát yếu…Ngược lại, có những trẻ có chỉ số cân nặng, chiều cao
dưới mức trung bình nhưng do tập luyện, các em có khả năng hoạt động bền bỉ, linh hoạt
hơn, các giác quan nhạy bén hơn…
17
Như vậy, chuẩn bị về mặt thể lực chúng ta không chỉ quan tâm đến sự phát triển về
số lượng mà cần quan tâm đến sự phát triển về chất. Chúng tôi đã chỉ đạo toàn trường thực
hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt và rèn luyện thể chất cho trẻ một các hợp lý như:
Đối với nhà bếp: Các cô nuôi dưỡng phải lên thực đơn phù hợp, đảm bảo chế độ dinh
dưỡng trong ăn uống của trẻ, thay đổi thực đơn hàng tuần, chế biến phải phù hợp, hấp dẫn
tạo điều kiện cho trẻ ăn hết suất, ăn ngon miệng…
Đối với giáo viên: Phải thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt của trẻ, vệ sinh sạch sẽ,
hợp lý như: Vệ sinh cá nhân cô, vệ sinh cá nhân trẻ, vệ sinh nhóm lớp, vệ sinh đồ chơi…và
phải thực hiện chương trình rèn luyện thể chất cho trẻ một cách phù hợp đảm bảo sự an toàn

và hứng thú cho trẻ. Kết hợp tuyên truyền với các bậc phụ huynh nuôi dạy con theo khoa
học và giáo dục dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ.
- Chuẩn bị về mặt phát triển trí tuệ:
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm thế
sẵn sàng đi học cũng như tập cho trẻ làm quen những sinh hoạt gần gũi với hoạt động học
tập. Vì vậy, trẻ cần phải có sự rèn luyện về các thao tác trí tuệ, có sự hiểu biết về bản thân,
gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng về thời gian, không gian đồng thời có kỷ
năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp…
+ Trang bị trí tuệ cho trẻ về thế giới xung quanh:
Trí tuệ ở đây là những hiểu biết nhất định của trẻ về các sự vật, hiện tượng xung
quanh như nắng, mưa, nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình….Đây là việc quan trọng có ý
nghĩa đối với trẻ, việc mở rộng và làm phong phú sự hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh
giúp cho trí tuệ và đạo đức của trẻ em phát triển. Và là điều kiện, là phương tiện cho trẻ lĩnh
hội tri thức trong quá trình học tập ở trường phổ thông. Cho nên trong quá trình chỉ đạo cần
hướng dẫn giáo viên xác định rõ mức độ cụ thể của từng độ tuổi, yêu cầu trẻ em vào trường
phổ thông cần phải biết và hiểu cái gì? các em được phát triển như thế nào? Cái gì có thể
giúp các em phát triển.
Những hiểu biết này bao gồm: những kiến thức về tự nhiên, những kiến thức về đời
sống xã hội; Trong quá trình trang bị cho các em những kiến thức về thế giới xung quanh
chúng tôi đã chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên thường xuyên cho trẻ có điều kiện để thực hành
cách hệ thống hóa các kiến thức, biết sắp xếp, phân loại các sự vật hiện tượng xung quanh.
Tạo điều kiện cho trẻ thích khám phá, tìm hiểu môi trường xung quanh, thích hoạt động,
thích sáng tạo, chủ động suy nghĩ để giải quyết các vấn đề trong hoạt động nhận thức.
+ Hình thành cho trẻ biểu tượng về sự vật, hiện tượng xung quanh:
Ở đây biểu tượng là những hình ảnh của các sự vật hiện tượng mà trẻ hình dung được
ở trong đầu mỗi khi nhắc đến. Ví dụ: Khi ta nói Ôtô trẻ sẽ hình dung được ở trong đầu rằng
18
đó là cái gì, dùng để làm gì….qua đó rèn kỷ năng hoạt động trí óc cho trẻ, chuẩn bị cho trẻ
vào trường phổ thông.
Rèn kỷ năng hoạt động trí óc cho trẻ là rèn những hoạt động trí óc đơn giản như so

sánh sự giống nhau hay khác nhau của hai hay nhiều sự vật, hiện tượng, đối chiếu về kích
thước, hỏi và thử trả lời, đếm….
Rèn luyện cho trẻ khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp và sử dụng các thao tác trí
tuệ đó để khám phá những điều mới lạ trong thiên nhiên và trong đời sống xã hội thông qua
các trò chơi, các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ, hay đi dạo, đi tham quan…Tổ
chức cho trẻ được trực tiếp tham gia vào hoạt động thực tiễn một cách tích cực, chủ động,
sáng tạo, tạo điều kiện cho trẻ tự quan sát, phân tích, so sánh, khái quát và kết luận vấn đề
dưới sự hướng dẫn, động viên khuyến khích của người lớn sẽ hình thành lòng ham thích
hoạt động trí óc và linh hoạt trong cuộc sống. Nhằm giúp trẻ hiểu được về các biểu tượng và
mối quan hệ số lượng, kích thước, mối quan hệ không gian và một số hình hình học đơn
giản qua đó tập cho trẻ một số nền nếp, thói quen, biết tự mình hoạt động thực tiễn, biết
nhận nhiệm vụ và giải quyết nó. Chính vì thế, chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên nắm vững đặc
điểm tâm sinh lý trẻ, nắm vững nội dung chương trình, nắm vững phương pháp giáo dục trẻ
và biết đổi mới hình thức tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ, biết lồng ghép một cách linh hoạt
trong việc cho trẻ làm quen với toán.
+ Hình thành khả năng định hướng trong không gian và thời gian:
Khả năng định hướng trong không gian và thời gian là một biểu hiện của sự phát triển
trí tuệ, trẻ xác định được không gian trên, dưới, trước, sau, phải, trái và thời gian như sáng,
trưa, chiều, tối, hôm qua, hôm nay,….là điều kiện cần thiết để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương
trình học tập ở trường phổ thông. Và nó còn có tác dụng giáo dục trẻ có tính tổ chức, tính
gọn gàng, có kỷ luật, biết quý trọng và sử dụng không gian, thời gian hợp lý.
+ Rèn luyện sự tập trung chú ý của trẻ:
Ở lứa tuổi mầm non sự chú ý của trẻ là sự chú ý không chủ định, trong khi đó vào lớp
một, các tiết học đòi hỏi không thể thích thì nghe, thích thì học, không thích thì thay đổi ý
định, mà cần tập trung chú ý cao và sự nổ lực tương đối dài để hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Do đó, trong công tác giáo dục mầm non cần hình thành và rèn luyện cho trẻ sự tập trung
chú ý có chủ định và sự nổ lực ý chí để giải quyết các nhiệm vụ trí óc căng thẳng ở trường
phổ thông.
Chúng tôi đã hướng dẫn giáo viên trong quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ phải
đặt ra mục đích, nhiệm vụ quan sát, ghi nhớ và hoàn thành những nhiệm vụ, những công

việc mà người lớn yêu cầu. Biết lắng nghe sự chỉ dẫn của người lớn là điều kiện quan trọng
dẫn đến thành công trong công việc của trẻ, cần phải gây hứng thú cho trẻ trong các hoạt
19
động để trẻ tập trung chú ý hoàn thành nhiệm vụ, cần hình thành ở trẻ kỷ năng chú ý có chủ
định tới những cái mà tự nó không hấp dẫn nhưng cần thiết để lĩnh hội tri thức là điều quan
trọng nhất để trẻ học tập có kết quả tốt ở lớp một.
+ Giúp trẻ làm quen với hoạt động nghệ thuật:
Cho trẻ tiếp xúc và làm quen với hoạt động nghệ thuật là điều kiện cần thiết để trẻ
tiếp thu, lĩnh hội được nội dung các môn học mang tính nghệ thuật ở trường phổ thông như:
Âm nhạc; Mỹ thuật; Lao động – kỷ thuật….chúng tôi đã chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên
thực hiện tốt chương trình giáo dục âm nhạc, hoạt động tạo hình, hoạt động phát triển ngôn
ngữ và phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học; Làm quen với môi trường xung
quanh không chỉ trên hoạt động chung mà phải biết lồng ghép, tích hợp vào tất cả các hoạt
động trong ngày của trẻ sao cho linh hoạt, phù hợp nhằm giúp trẻ hoạt động một cách tích
cực, sáng tạo để hình thành ở trẻ nhu cầu làm tiền đề cảm thụ và sáng tạo nghệ thuật.
- Chuẩn bị về mặt tình cảm – xã hội:
Sự phát triển các mặt tình cảm – xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát
triển toàn diện nhân cách của trẻ. Chính việc phát triển tính tự tin, tự trọng, thực hiện nhiệm
vụ một cách độc lập; Khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn
của người lớn (Phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng cần thiết giúp trẻ học tốt ở trường
phổ thông sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ động,
độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng. Vì vậy để chuẩn bị tình cảm – xã hội
giáo viên mầm non cần:
+ Giáo dục cho trẻ ý thức về bản thân như đặt câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những
suy nghĩ, cảm xúc của mình thông qua hình vẽ, thơ, chuyện. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các
trò chơi, đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề, giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ bản
thân.
+ Giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính tự tin, tự
lực và sáng tạo của trẻ.
+ Giúp trẻ có hứng thú học tập bằng cách thiết kế những hoạt động thú vị vui nhộn,

vừa sức cho trẻ chơi như xếp hình, nấu ăn, gieo hạt và quan sát sự lớn lên của cây…
+ Giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định của lớp, ở trường, những nơi công
cộng, chấp hành luật an toàn giao thông.
+ Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp với người thân trong gia đình như:
ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác,….
+ Giáo dục trẻ một số hành vi đạo đức và cách ứng xử giữa người với người trong xã
hội, tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những người lớn khác trong trường
20
mầm non, đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường phổ thông, về các
mối quan hệ giữa bạn bè, thầy, cô giáo từ đó kích thích lòng mong mỏi, háo hức được đến
trường học tập của trẻ.
- Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ:
Tất cả những nội dung, kiến thức nói đến cùng đều phải thông qua tiếng mẹ đẻ. Vì
vậy, việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc
quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
Ngôn ngữ mạch lạc của trẻ phát triển tốt thì đồng thời các quá trình tâm lý như: Tư
duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác,…của trẻ cũng phát triển tốt. Việc phát triển ở trẻ khả
năng sử dụng ngôn ngữ trong cuộc sống hằng ngày một cách phong phú, hình thành một số
kỹ năng chuẩn bị cho việc đọc, viết thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động,
các buổi tham quan, dạo chơi…cần khuyến khích trẻ sử dụng tiếng mẹ đẻ, mở rộng vốn từ
về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói
ngọng, nói lắp, nói lí nhí. Trước hết giáo viên cần cung cấp cho trẻ vốn từ, giúp trẻ hiểu
được nghĩa của từ và giúp trẻ hoạt động tích cực bằng lời nói, cần tạo điều kiện cho trẻ diễn
đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, ý nghĩ, nguyện vọng của mình, uốn nắn kịp thời ngôn ngữ
của trẻ để trẻ nói đúng câu, không nói câu cụt, không nói lắp, nói ngọng trong giao tiếp hằng
ngày.
Ví dụ: Trong hoạt động chơi của trẻ chúng ta khuyến khích trẻ diễn đạt suy nghĩ và
tiến trình hoạt động của trẻ như: Cháu làm thế này; cháu làm thế kia; hoặc tập cho trẻ kể lại
nội dung câu chuyện mà cô vừa kể.
Tổ chức cho trẻ nói chuyện, trao đổi với nhau là rất cần thiết để phát triển ngôn ngữ

cho trẻ, có thể tổ chức cho trẻ trao đổi, trò chuyện với nhau về những công việc trẻ đã làm,
những niềm vui đã có vào đầu giờ hàng ngày, điều này đã giúp cho trẻ diễn đạt ngôn ngữ
một cách tích cực, trẻ phát triển ngôn ngữ nói nhanh hơn. Giáo viên cần tạo điều kiện cho trẻ
nói rõ ràng, sắp xếp các ý theo trình tự cho người khác hiểu. Để chuẩn bị cho việc học đọc
của trẻ giáo viên cần:
+ Tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen văn học và làm quen chữ viết bằng cách:
Đổi mới hình thức tổ chức và phương pháp giáo dục, chú ý phát huy tính tích cực, sáng tạo
của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động. Tổ chức các hoạt động cho trẻ làm
quen chữ viết phong phú. Giáo viên cần sáng tạo trong việc hình thành các kỹ năng đọc
sách, xem sách ở trẻ. Tuyên truyền với các bậc phụ huynh về mục đích, ý nghĩa của việc
chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một.
+ Cho trẻ làm quen với chữ cái trong các hoạt động giáo dục theo chương trình chăm
sóc, giáo dục mầm non.
21
+ Làm quen cách đọc các từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ đọc tên trẻ trong bảng
danh sách lớp, gọi tên một số đồ vật được ghi trên những đồ dùng cá nhân, bảng chữ ghi tên
đồ vật thường dùng (như bút chì, giấy, góc sách ….), nhận biết và vẽ ký hiệu tên của bản
thân.
+ Giáo viên nên đọc sách cho trẻ nghe thường xuyên, có thể sử dụng các giờ như dạo
chơi ngoài trời, trước giờ ăn,….Khi trẻ nghe và nhìn cách cô đọc sách trẻ có thể học được
những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý
thức giữ gìn và bảo vệ sách. Cần lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ngoài bìa nhằm
gây hứng thú cho trẻ đối với sách. Trẻ nhận ra các từ mới trong truyện, mong muốn được
đọc truyện.
+ Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau, kích
thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ.
Thật sai lầm khi đưa ngôn ngữ viết vào chương trình phát triển ngôn ngữ của trẻ mẫu
giáo. Vì tập viết là nhiệm vụ của học sinh lớp một, chỉ đến lớp một học sinh mới có thể làm
việc có hiệu quả. Cho nên chúng tôi đã quán triệt giáo viên không dạy trẻ viết với bất kỳ lý
do nào. Chúng ta chỉ dạy trẻ cách cầm bút, cách ngồi, cách mở sách, cách tô màu. Để chuẩn

bị cho việc học viết giáo viên cần:
+ Tổ chức các hoạt động tập tô, tập vẽ giúp trẻ làm quen với các nét cơ bản của chữ
viết tiếng Việt và biết cách đưa nét tạo thành hình vẽ.
+ Chơi các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động của các cơ nhỏ và sự
khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi buộc dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi
lăn bóng, chuyền bóng, ném trúng đích,…
+ Tổ chức các hoạt động tạo hình như vẽ tranh, nặn, xé dán, đồ, in hình, vò giấy,…
đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, hoàn thiện bức tranh.
+ Hướng dẫn trẻ biết làm một số đồ chơi đơn giản từ nguyên vật liệu thiên nhiên
(quấn kèn từ lá cây, làm con chuồn chuồn, gấp tàu, máy bay, bè….).
Để giúp ích cho việc học tốt môn tiếng việt ở lớp một, giáo viên cần tổ chức các hoạt
động nghe – nói như: Cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và hiểu nghĩa của các từ, thể hiện cử
chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cần, hoàn cảnh giao tiếp. Bên cạnh đó, cần cho trẻ tiếp
xúc với chữ viết trong môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái, các từ,
xem và nghe đọc các loại sách, phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách. Cho trẻ làm quen
với cách đọc và viết tiếng việt như: Hướng đọc, viết từ trái sang phải, từ dòng trên xuống
dòng dưới, hướng viết của các nét chữ, “đọc” truyện qua tranh vẽ, đọc diễn cảm. Muốn vậy
thì các tranh vẽ cho trẻ xem phải đẹp và to, sử dụng chữ in thường to và rõ ràng…
22
Cho trẻ làm quen với các con số, chữ cái ở đây không có nghĩa là dạy cháu tập đọc,
tập viết, tập làm tính…vì tập đọc, tập viết, tập làm tính …là nhiệm vụ của học sinh lớp một,
mà cái chính ở đây là giúp trẻ có những biểu tượng về số lượng, nhận dạng được các chữ
cái, chữ số, phát âm chính xác từng chữ cái…và có một số kỹ năng ban đầu của hoạt động
học tập.
Việc tập cho trẻ đọc, viết, làm tính trước sẽ ảnh hưởng không tốt tới việc học tập của
trẻ ở lớp một, nó sẽ tạo ra sức ỳ và giảm hứng thú học tập của trẻ. Hơn thế nữa kỷ năng học
tập của trẻ còn hạn chế, do vậy việc tập đọc, tập viêt, làm tính quá khó đối với trẻ. Để trẻ
thích ứng và hoàn thành được nhiệm vụ học tập của học sinh lớp một, chúng tôi đã chỉ đạo
giáo viên cần hiểu rõ công việc của mình, tránh làm thay, làm trước những việc của giáo
viên lớp một phải làm.

Mục đích của việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở trường mầm non là giúp trẻ nhận
được mặt và phát âm chính xác từng chữ cái. Trên cơ sở đó trẻ thích ứng dần với việc tập
đọc, tập viết ở lớp một. Cho trẻ làm quen với chữ cái là nhiệm vụ rất quan trọng trong việc
chuẩn bị cho trẻ vào lớp một, giáo viên cần phải lên kế hoạch, chương trình và hình thức cụ
thể giúp trẻ làm quen với chữ cái thích hợp, động viên giáo viên sử dụng trò chơi, nhất là trò
chơi lô tô, ghép thẻ chữ rời, ghép nét rời để giúp trẻ làm quen với chữ cái có hiệu quả hơn.
- Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập:
Hiện nay, việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực đã giúp trẻ chuyển hoạt động
chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận lợi. Để đạt được
những hiệu quả trên cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động
học tập như việc sắp xếp bàn ghế, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng…giúp
trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thông qua chủ đề “Trường tiểu học” giáo viên cần hướng
dẫn trẻ làm quen với các đồ dùng học tập ở trường phổ thông, thường xuyên cho trẻ tiếp xúc
với sách, truyện, bút, thước. Bên cạnh đó trẻ phải biết cách điều khiển vận động bàn tay nhỏ
bé của mình để thực hiện một cách gọn gàng, dẻo dai các thao tác vận động trong học tập.
trong giờ chơi, giờ ăn giáo viên tập cho trẻ biết sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách
gọn gàng, khéo léo. Các nhà khoa học đã khẳng định “Những vận động bàn tay của trẻ càng
khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành thao tác trí tuệ bấy nhiêu”.
Bồi dưỡng giáo viên trở thành những tuyên truyền viên để tuyên truyền giáo dục
mầm non cho cha mẹ và cộng đồng về nuôi dạy con theo khoa học. Làm tốt công tác phổ
cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Tuyên truyền để huy động trẻ ra lớp đạt chỉ tiêu.
Bên cạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên trong
trường, chúng tôi còn động viên, khuyến khích đội ngũ giáo viên tích cực tự học, tự bồi
dưỡng để nâng cao trình độ lý luận chính trị, đạo đức lối sống và lương tâm tay nghề phù
23
hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội, và đạt chuẩn nghề nghiệp theo bộ chuẩn nghề
nghiệp giáo viên mầm non.
2.2. Xây dựng đội ngũ giáo viên
Muốn xây dựng tập thể nhà trường thành một khối thống nhất thì trước tiên người cán
bộ quản lý phải là người trung tâm xây dựng khối đoàn kết trong nhà trường, phải thực sự là

con chim đầu đàn, gương mẫu trong công tác, trong sinh hoạt, đầu tư thời gian nghiên cứu,
học hỏi để nâng cao trình độ lý luận chính trị, đạo đức nghề nghiệp, cập nhật thông tin kịp
thời và nắm vững kiến thức về giáo dục mầm non. Là người cán bộ quản lý phải luôn gần
gũi để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh từng giáo viên, qua đó có biện pháp giúp đỡ
kịp thời, tạo được niềm tin thật sự của tập thể giáo viên. Đội ngũ cán bộ quản lý phải luôn
thống nhất về quan điểm chỉ đạo, tâm huyết với nghề, luôn biết phối kết hợp với các đoàn
thể trong trường, địa phương làm tốt công tác giáo dục tư tưởng, xây dựng nhà trường thực
sự là tổ ấm, đảm bảo dân chủ, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm để giúp đỡ nhau trong
công tác, trong cuộc sống đời thường và từ đó tạo nên cuộc sống gắn bó với nhau, cùng nhau
yên tâm công tác.
Chuẩn bị cho trẻ vào lớp một là công việc phải được tiến hành thường xuyên, liên
tục ở mọi lúc, mọi nơi và phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và toàn xã
hội. Để công tác chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp một có hiệu quả, chúng tôi đầu tư về thời
gian, hỗ trợ kinh phí học tập để động viên giáo viên tích cực tự học, tự bồi dưỡng, học qua
trường lớp, học qua sách báo, đi thực tế tham quan các đơn vị bạn, học qua các trang wed
giáo dục…nhằmxây dựng đội ngũ giáo viên có phẩm chất chính trị vững vàng, có đạo đức
lối sống lành mạnh, trong sáng của nhà giáo, tâm huyết, yêu thương tôn trọng trẻ, có ý thức
phấn đấu vươn lên trong nghề nghiệp. Trung thực trong công tác, đoàn kết trong quan hệ
với đồng nghiệp. Tích cực tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, nắm
vững kiến thức cơ bản về giáo dục mầm non, có kiến thức phổ thông về chính trị, kinh tế,
văn hóa xã hội liên quan đến giáo dục mầm non; có kỷ năng giao tiếp, ứng xử với trẻ, đồng
nghiệp, phụ huynh cộng đồng và kỷ năng tổ chức thực hiện các hoạt động chăm sóc – giáo
dục cho trẻ.
2.3. Tăng cường công tác bồi dưỡng để đổi mới phương pháp dạy học
Nội dung công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp một được thể hiện đầy đủ, toàn diện trong
các hoạt động của trẻ ở trường mầm non. Mỗi hoạt động có một thế mạnh riêng. Ví dụ: Thể
dục và trò chơi vận động giúp cho thể lực của trẻ phát triển mạnh, các giác quan trở nên
nhanh nhạy, trẻ hoạt động nhanh nhẹn hơn…Làm quen với toán, trò chơi xây dựng, trò chơi
học tập…giúp trẻ lĩnh hội những kiến thức sơ đẳng về không gian, thời gian, phát triển trí
tuệ cho trẻ…Do đó, cần phải tổ chức tốt các hoạt động, thực hiện tốt chương trình chăm sóc

và giáo dục trẻ để có hiệu quả trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
24
Hiệu quả của việc tốt chức các hoạt động cho trẻ ở trường mầm non phụ thuộc rất lớn
vào công tác chăm sóc và giáo dục của giáo viên. Chúng tôi chỉ đạo giáo viên phải nắm
vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ, tố chức các hoạt động cho trẻ phải có kế hoạch,
có hệ thống, khoa học và giáo viên phải có kỷ năng quản lý, tổ chức các hoạt động học tập,
vui chơi, lao động cho trẻ.
Sau khi chúng tôi đã trao đổi, bồi dưỡng nhận thức cho giáo viên, giáo viên đã nắm
được nội dung, hình thức và các biện pháp chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Để thực hành
không khập khiểng so với lý thuyết, để học đi đôi với hành tôi đã lên kế hoạch và tổ chức
dạy thể nghiệm, dạy mẫu, tổ chức dạy thao giảng, cho tự đăng ký các hoạt động, tạo điều
kiện cho giáo viên có cơ hội thể hiện những gì đã tiếp thu được qua lý thuyết.
Tạo điều kiện cho tất cả giáo viên được tham gia dạy mời đồng nghiệp dự giờ và tạo
điều kiện cho tất cả giáo viên được dự giờ đồng nghiệp, được đánh giá, nhận xét, bổ sung và
đúc rút kinh nghiệm qua các tiết dạy mẫu, dạy thể nghiệm, dạy thao giảng.
Chúng tôi đã đăng ký tổ chức dạy một số hoạt động cho trẻ 5 tuổi mời lãnh đạo phụ
trách bậc học, lãnh đạo địa phương, ban chấp hành hội phụ huynh và cán bộ, giáo viên các
trường bạn trong cụm về tham dự để đóng góp ý kiến bổ sung. Qua đó tạo điều kiện cho giáo
viên được cọ xát nhiều hơn, giúp giáo viên tự tin, chủ động và sáng tạo trong quá trình tổ
chức các hoạt động giáo dục trẻ.
Tăng cường bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để đổi mới phương pháp dạy học cần phải
triển khai một cách hợp lý, xây dựng hệ thống kế hoạch chương trình, nội dung bồi dưỡng
bao gồm chính trị tư tưởng, kiến thức văn hóa, chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm và
các kiến thức bổ trợ khác để bổ sung kiến thức, tăng vốn hiểu biết cho giáo viên, hình thành
năng lực truyền đạt kiến thức, giúp cho giáo viên tư duy, sáng tạo có thói quen tự học, tự bồi
dưỡng. Nội dung bồi dưỡng phải kết hợp kiến thức cơ bản với thực hành, rèn luyện kỹ năng
tay nghề, năng lực sư phạm và tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên vào thời điểm thích hợp. Kế
hoạch bồi dưỡng của trường chúng tôi trong năm qua như sau:
- Động viên, khuyến khích giáo viên học tin học vào tháng 6 (vào dịp hè).
- Bồi dưỡng tư tưởng chính trị, nhận thức cho giáo viên vào tháng 8, tháng 11/2012.

- Bồi dưỡng phương pháp giảng dạy: Tháng 9, tháng 10/2013 kết hợp bồi dưỡng qua
chuyên đề, qua các đợt thao giảng trong cả năm học.
- Bồi dưỡng thiết kế bài giảng bằng giáo án điện tử vào tháng 9/2013
- Bồi dưỡng kỷ năng làm đồ dùng, đồ chơi vào tháng 11, tháng 12/2013
- Tổ chức thao giảng 4 đợt 20/10, 20/11, 22/12, 08/03 hàng năm.
- Bồi dưỡng giáo viên yếu; phát hiện và bồi dưỡng giáo viên có năng lực thường xuyên.
25