Bài soạn Bài 14 Lặng lẽ Sa Pa Nguyễn Thành Long Chuẩn KTKN Ngữ văn 9 2015

Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

Tuần:14
Tiết: 66
Ngày dạy: 17/11/2014
LẶNG LẼ SA PA
(Nguyễn Thành Long)
1. Mục tiêu:
1.1:Kiến thức :
 Hoạt động 1:
- HS biết: Nét chính về tác giả, tác phẩm và cách đọc sáng tạo, tóm tắt văn bản.
 Hoạt động 2:
- HS biết: Những chi tiết thể hiện nội dung, nghệ thuật.
- HS hiểu: Cảm nhận được vẻ đẹp của các nhân vật trong truyện, đặc biệt là nhân vật anh
thanh niên trong công việc thầm lặng, trong cách sống và những suy nghó , tình cảm, trong
quan hệ với mọi người. Chủ đề, giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện .
 Hoạt động 3:
- HS biết:Tổng kết giá trò nghệ thuật và ý nghóa của văn bản.
1.2:Kó năng:
- HS thực hiện được: kó năng nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt được truyện .
- HS thực hiện thành thạo: Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự . Cảm nhận được
một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm .
1.3:Thái độ:
- HS có thói quen: Ý thức vượt khó trong công việc. u lao động, có tinh thần trách nhiệm
trong cơng việc.
- HS có tính cách: Giáo dục HS ý thức kính trọng, mến yêu những con người yêu lao động,
đặc biệt là đặc biệt là những con người thầm lặng.
2. Nội dung học tập:
- Nội dung 1: Đọc hiểu văn bản.
- Nội dung 2: Phân tích văn bản.
- Nội dung 3: Tổng kết.

3. Chuẩn bò:
3.1: Giáo viên: nh chân dung nhà văn . Tranh: Mây núi Sa Pa
3.2: Học sinh: Đọc, tóm tắt trước bài; tìm hiểu về chú thích, cốt truyện, tình huống của
truyện và về nhân vật anh thanh niên.
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
4.1:Ổn đònh tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút)
9A1 : 9A2: 9A3:
4.2:Kiểm tra miệng: ( 5 phút)
GV : Mai Thị Luyến Trang 3
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

 Câu hỏi kiểm tra bài cũ:

Truyện “Làng” nói về điều gì? (8đ)
 Tình yêu làng quê và lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến của người nông dân phải rời
làng đi tản cư đã được thể hiện chân thực sâu sắc và cảm động qua nhân vật ông Hai.
 Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học:
Em đã chuẩn bò những gì cho bài học hôm nay?
 Đọc văn bản, tìm hiểu chú thích, tìm hiểu phầân Đọc – hiểu văn bản.
 Hãy tóm tắt truyện : Lặng lẽ Sa Pa ? (2đ)
 Nhận xét. Chấm điểm.
4.3:Tiến trình bài học :
Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học
Vào bài: Người ta thường nói : “ Sài Gòn
náo nhiệt. Hà Nội hào hoa. Sa Pa lặng lẽ “.
Nguyễn Thành Long mượn cách nói quen thuộc
để đặt tên cho truyện ngắn cùng tên. Nhưng đến
với truyện ngắn :” Lặng lẽ Sa Pa” , ta thấy nó có
lặng lẽ hay không ? Qua tiết học này, các em sẽ
rõ. ( 1’)

 Hđ2: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản .(5’)
 GV hướng dẫn cách đọc tóm tắt. Đọc giọng
chậm, cảm xúc sâu lắng, đoạn đầu có thể kể;
đọc từ đoạn: bác lái xe giới thiệu anh thanh niên
đến hết: “Trời ơi … đến “im lặng”
 Nhận xét phần đọc, kể.
 Gọi HS đọc tóm tắt nhận xét.
 Nêu những nét chính về tác giả Nguyễn
Thành Long?
 Nguyễn Thành Long (1925- 1991), quê ở
Duy Xuyên- Quảng Nam. Chuyên viết truyện
ngắn và kí. Nhà văn Tô Hoài coi ông là: “cây
truyện ngắn”. Truyện ngắn của ông thường
không gân guốc, gai góc mà pha chất kí, mang
vẻ đẹp thơ mộng, trong trẻo.
 Nêu xuất xứ của tác phẩm?
 Viết trong chuyến đi lên Lào Cai mùa hè
năm 1970. Trích từ tập: “Giữa trong xanh …”

I.Đọc hiểu văn bản:
1 Đọc- tóm tắt:
2 Chú thích :
a.Tác giả: Nguyễn Thành Long có
những đóng góp cho nền văn học Việt
Nam hiện đại ở thể loại truyện và kí .
b.Tác phẩm: Ra đời năm 1970, sau
chuyến đi thực tế ở Lào Cai .
GV : Mai Thị Luyến Trang 4
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

 Kiểm tra việc nắm nghóa các từ khó của HS.
 Hđ2 : Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản( .25’)
 Nhận xét về cốt truyện và tình huống của
truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”.
 Cho HS thảo luận trong 4 phút.
 Gọi đại diện nhóm trình bày.
 Nhận xét.
 GV giới thiệu tranh về cảnh mây núi Sa Pa.
 Theo lời tác giả thì tác phẩm này là “một bức
chân dung”. Chân dung đó của ai?
 Chân dung của anh thanh niên.
 Bức chân dung hiện ra trong cái nhìn và suy
nghó của những nhân vật nào?
 Hiện ra sự nhìn nhận , suy nghó đánh giá của
các nhân vật: bác lái xe, ông họa só, cô kó sư.
 Yêu cầu HS làm trong vở bài tập.
 Theo em, trong truyện nhân vật nào là nhân
vật trung tâm, nhân vật nào là nhân vật quan
trọng vì sao?
 Anh thanh niên là nhân xật trung tâm (nhân
vật chính), nhân vật ông họa só là nhân vật quan
trọng. Vì hình ảnh nhân vật anh thanh niên được
trần thuật chủ yếu từ điểm nhìn và ý nghó của
nhân vật ông họa só.
 Trước khi anh thanh niên xuất hiện, bác lái xe
đã giới thiệu đôi điều về anh như thế nào?
 Hai mươi bảy tuổi, làm công tác khí tượng
thủy văn kiêm vật lí đòa cầu trên đỉnh Yên Sơn
cao 2600 mét.
 Anh thanh niên xuất hiện trong tình huống

nào?
 Do mới lên công tác, “thèm” người quá,
kiếm kế dừng xe lại để gặp mọi người.
 Qua lời kể, em biết gì về hoàn cảnh sống và
làm việc của anh thanh niên?
 Công việc cụ thể của anh là gì?
c.Từ khó:
II.Phân tích văn bản :
1 Cốt truyện và tình huống :
- Cốt truyện đơn giản: kể lại cuộc gặp
gỡ tình cờ giữa những người khách với
anh thanh niên.
- Tác giả tạo tình huống hay cho nhân
vật chính xuất hiện một cách thuận lợi
và tự nhiên.
2. Các nhân vật trong truyện:
a) Nhân vật anh thanh niên :
- Hoàn cảnh sống và làm việc của anh
thanh niên: Quanh năm sống một mình
trên đỉnh Yên Sơn rất vắng vẻ.
- Công việc: Đo gió… chiến đấu”, vào
GV : Mai Thị Luyến Trang 5
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

 “Đo gió … chiến đấu”; “vào 4 giờ sáng … một
giờ sáng” SGK- 183.
 Hoàn cảnh sống và làm việc như vậy, anh có
hoàn thành nhiệm vụ của mình không?
 Theo em , điều gì giúp anh hoàn thiện tốt
công việc trong hoàn cảnh ấy?

 Em có suy nghó gì về câu nói của anh thanh
niên: “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi sao
là một mình được”.
 Suy nghó thật đúng đắn và sâu sắc về công
việc đối với đời sống con người.
 Vậy theo em, công việc của anh thanh niên có
buồn tẻ, cô đơn không? Vì sao?
 Không vì anh thanh niên luôn có công việc
và sách làm bạn. Biết tổ chức sắp xếp cuộc sống
một cách khoa học, ngăn nắp; chủ động trồng
hoa, nuôi gà, tự học ngoài giờ làm việc.
 Em có nhận xét gì về cuộc đời riêng của
anh?
 Gọn gàng, ngăn nắp; “Cuộc đời riêng … giá
sách” SGK- 184.
 Giáo dục HS học tập đức tính tốt của anh
thanh niên.
- GV nhắc nhở HS phải ln có tinh thần trách
nhiệm cao trong cơng việc của tập thể : phong trào,
lao động .
bốn giờ, một giờ sáng. Rất vất vả.
- Nhưng anh luôn hoàn thành công
việc.
- Có lòng yêu nghề, ý thức được công
việc thầm lặng ấy có ích cho cuộc sống,
cho mọi người.
4.4:Tôûng kết: ( 5 phút)
 Câu 1: Tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” được viết theo thể loại nào?
B. Hồi kí.
C. Tiểu thuyết.

D. Truyện ngắn.
E. Tùy bút.
 Đáp án:C
 Câu 2: Em có suy nghĩ gì về hồn cảnh sống của anh thanh niên trong phần đầu truyện
ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa ?
 Đáp án: Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên:
- Quanh năm sống một mình trên đỉnh Yên Sơn rất vắng vẻ.
GV : Mai Thị Luyến Trang 6
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

- Công việc: Đo gió… chiến đấu”, vào bốn giờ, một giờ sáng. Rất vất vả.
- Nhưng anh luôn hoàn thành công việc.
- Có lòng yêu nghề, ý thức được công việc thầm lặng ấy có ích cho cuộc sống, cho mọi
người.
 GV cho HS trình bày 1’.
 GV gọi HS nhận xét .
 GV nhận xét chung .
4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút)
 Đối với bài học tiết này:
+ Đọc và tóm tắt, nắm kó nội dung văn bản.
+ Nắm kó cốt truyện và tình huống truyện.
 Đối với bài học tiết sau:
Chuẩn bò bài tiết sau: “Lặng lẽ Sa Pa (tt)”.
+ Tìm hiểu về phẩm chất và tính cách của nhân vật anh thanh niên và các nhân vật
khác trong truyện.
+ Nghệ thụât của truyện.
5. Phụ lục: Tài liệu: Thông tin phản hồi:
-Tài liệu:
+ SGK, SGV Ngữ văn 9.
+ Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9.

+ Ngữ văn 9 nâng cao.
+ Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kó năng Ngữ văn 9.
+ Phân tích, bình giảng Ngữ văn 9.


GV : Mai Thị Luyến Trang 7
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

Tuần:14
Tiết: 67
Ngày dạy: 18/11/2014
LẶNG LẼ SA PA (tt)
(Nguyễn Thành Long)
1. Mục tiêu:
2. Nội dung học tập:
- Nội dung 2: Phân tích văn bản.(tt)
- Nội dung 3: Tổng kết.
3. Chuẩn bò:
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
4.1:Ổn đònh tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút)
9A1 : 9A2: 9A3:
4.2:Kiểm tra miệng: ( 5 phút)
 Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
 Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học:
 Em đã chuẩn bò những gì cho bài học hôm nay?
 Đọc văn bản, tìm hiểu chú thích, tìm hiểu phầân Đọc – hiểu văn bản.

Cách xây dựng cốt truyên và tình huốùng của truyện như thế nào? (5đ)
 Cốt truyện đơn giản: kể lại cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật, tạo tình huống hay để nhân
vật xuất hiện một cách tiệân lợi, tự nhiên.


Nêu hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên? (5đ)
 Sống và làm việc trong hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn hoàn thành nhiệm vụ.
 Nhận xét. Chấm điểm.
4.3:Tiến trình bài học :

Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học
 V ào bài : Ngoài nhân vật anh thanh niên ra, trong truyện
còn có rất nhiều những nhân vật khác cũng là những con
GV : Mai Thị Luyến Trang 8
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

người có lối sống cao đẹp, lặng lẽ dâng cho đời . Qua tiết
học này, cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu kó về họ. (1’)
 Hđ2 : Hướng dẫn HS phân tích tiếp văn bản( .25’)
 Khi gặp gỡ mọi người thì thái độ của anh thanh niên như
thế nào?
- GV cho HS thảo luận : Hợp tác nhóm nhỏ 3’.
- Gv gọi đại diện một vài nhóm trình bày .
- GV cho HS nhận xét .
- GV chốt ý.
 Anh thanh niên đã làm gì để thể hiện tình cảm của mình
đối với mọi người?
 Qua đó, ta thấy anh là người như thế nào?
 Quan tâm, lo lắng cho mọi người rất khiêm tốn bởi anh
luôn kể về những người bạn giỏi hơn mình:
 Anh bạn trên đỉnh Phan- xi - păng, ông kó sư vườn rau,
đồng chí nghiên cứu khoa học.
 Cảm nghó của anh thanh niên như thế nào?
 Em học tập học điều gì qua nhân vật anh thanh niên?

 Sống chan hòa với mọi người, yêu lao động, …
 Em có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng tính cách anh
thanh niên?
 Ngoài nhân vật chính là anh thanh niên, các nhân vật
phụ đã góp phần tô đẹp thêm vẻ đẹp của anh thanh niên như
thế nào?
 Nhân vật ông họa só đóng góp vai trò gì trong truyện?
 Dù không dùng cách kể theo ngôi thứ nhất nhưng tác giả
đã nhập vào cái nhìn và suy nghó của ông họa só để quan sát,
miêu tả từ cảnh vật đến nhân vật
 Dưới cái nhìn của họa só cảnh vật Sa Pa hiện lên như thế
nào?
 Cảnh Sa Pa đẹp môt cách kì lạ: “Nắng bây giờ … gầm
xe.” SGK- 181.
 Qua đoạn văn trên em thấy người họa só có năng lực gì?
 Năng lực quan sát kết hợp trí tưởng tượng bay bổng.
 Ông họa só có những suy nghó gì về con người và mảnh
đất Sa Pa?
 Với sự từng trải nghề nghiệp và niềm khao khát đi tìm
II. Phân tích văn bản:
2. Các nhân vật trong
truyện:
a) Nhân vật anh thanh
niên (tt)
- Tính cách và phẩm chất:
Rất vui mừng khi được gặp
mọi người, tặng hoa cho cô kó
sư, pha trà mời khách, say mê
kể về công việc, lo thức ăn
trưa cho mọi người.

- Cởi mở, chân thành, chu
đáo, khiêm tốn.
- Sống có lí tưởng, yêu mến
mọi người, yêu công việc.
- Nghệ thuật: Khắc họa rõ
tính cách nhân vật (anh thanh
niên): tạo ấn tượng tốt đẹp về
nhân vật.
b.Những nhân vật khác:
 Nhân vật ông họa só:
- Là người thể hiện điểm
nhìn trần thuật, suy nghó, tình
cảøm của tác giả.
GV : Mai Thị Luyến Trang 9
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

đối tượng của nghệ thuật, ông đã xúc động: “Vì đã … tác”.
Đối với nhà họa só: “Vẽ bao giờ cũng … gian nan” và mảnh
đất Sa Pa tưởng chừng như lặng lẽ nhưng ở đó có biết bao
nhiêu người đang âm thầm say mê làm việc cống hiến cho
đời.
 Suy nghó của người họa só: “Thế nhưng … gian nan” mang
yếu tố tự sự hay bình luận?
 Bình luận về việc vẽ.
 Những suy nghó cảm xúc của ông họa só đã góp phần tô
đậm thêm bức chân dung của anh thanh niên như thế nào?
 Khi nghe anh thanh niên kể chuyện, cùng với việc khám
phá những trang sách, cô có cảm giác như thế? Vì sao?
 Nó giúp cô điều gì?
 Theo em truyện đưa nhân vật cô kó sư vào có ý nghó a gì?

 Vừa làm cho câu chuyện không trở nên khô khan, vừa
nhấn mạnh hơn vẻ đẹp của trí thức trẻ.
 Cách giới thiệu nhân vật chính của bác lái xe có gì đặc
sắc?
 Giới thiệu: “là một trong những người cô độc nhất thế
gian”, “thèm người”.
 Qua đó thể hiện tình cảm của bác đối với anh thanh niên
như thế nào?
 Trong trên, nhân vật xuất hiện trực tiếp và những nhân
vật xuất hiện gián tiếp đã góp phần tô đậm hình ảnh anh
thanh niên như thế nào?
 Theo em, chất trữ tình của truyện toát lên từ đâu?
 Từ phong cảnh thiên nhiên thơ mộng “cảnh trước … gầm
xe”, “lúc bấy giờ … rực rỡ theo”; những cảm nghó của ông
họa só, bác lái xe trước nét đẹp giản dò của anh thanh niên,
qua cuộc gặp gỡ trò chuyện của các nhân vật làm cho truyện
mang dáng dấp một bài thơ, nâng cao ý nghó và vẻ đẹp của
những sự việc, con người bình dò được miêu tả trong truyện.
 Theo em, vì sao tác giả không đặt tên cho các nhân vật
- Những suy nghó, cảm xúc
của ông họa só góp phần làm
cho chân dung anh thanh niên
sáng đẹp hơn, có chiều sâu tư
tưởng.
 Cô kó sư:
- Cảm thấy bàng hoàng khi
hiểu thêm cuộc sống tốt đẹp
của anh thanh niên và tin
tưởng hơn vào con đường mà
cô đã chọn.

 Bác lái xe:
- Giới thiệu nhân vật chính
đầy ấn tượng.
- Ngưỡng mộ, yêu mến anh
thanh niên.
- Sự cảm mến của các nhân
vật phụ đã góp phần làm sáng
rõ và hoàn thiện nhân vật anh
thanh niên.
- Chất trữ tình của truyện:
+ Cảnh thiên nhiên ở Sa Pa
đẹp và thơ mộng.
+ Cuộc sống một mình lặng
lẽ giữa thiên nhiên của anh
thanh niên.
+ Cuộc gặp gỡ đầy chất thơ
của các nhân vật.
+ Tạo nên sức hấp dẫn.
GV : Mai Thị Luyến Trang 10
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

của mình?
 Có lẽ tác giả muốn người đọc liên tưởng những nhân vật
tốt đẹp trong truyện không phải là những cá nhân riêng lẻ
mà là số đông.
 Hđ4: Tìm hiểu chủ đề .(3’)
 Qua việc tìm hiểu và phân tích ở trên, em hãy chi biết
chủ đề của truyện là gì?
 Cho HS thảo luận. Thời gian: 4 phút.
 Gọi HS trình bày, nhận xétù.

 GV nhận xét.
 Giáo dục HS ý thức học tập tốt để sau này góp phần xây
dựng đất nước.
 Hđ3 : Hướng dẫn tổng kết .(3’)
 Truyện đã thành công với nghệ thuật gì?
 Tác giả đã thành công với nghệ thuật xây dựng tình
huống, kể chuyện tự nhiên kết hợp các phương thức biểu
đạt, tạo ấn tượng. Tất cả đã đưa tác phẩm đến đỉnh cao
thành công.
 Qua tìm hiểu văn bản ở trên, em thấy truyện “Lặng lẽ Sa
Pa” nói về điều gì?
 Sa Pa có những con người rất say mê lao động cống hiến
cho đời, đặc biệt là anh thanh niên.
 Gọi HS đọc ghi nhớ SGK- 189.
 Chủ đề: Ca ngợi anh thanh
niên và những con người như
anh lặng lẽ, say mê làm việc
và cống hiến cho đời.
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Tạo tình huống truyện tự
nhiên, tình cờ, hấp dẫn.
- Kết hợp yếu tố đối thoại, độc
thoại và độc thoại nội tâm làm
cho câu chuyện thêm sinh
động, khai thác được chiều sâu
tâm lí nhân vật.
- Cách dùng từ tạo ấn tượng.
- Nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên
đặc sắc, miêu tả nhân vật với

nhiều điểm nhìn, kết hợp giữa
kể với tả và nghị luận.
- Tạo tính chất trữ tình trong tác
phẩm truyện.
2. Ý nghĩa văn bản:
Lặng lẽ Sa Pa là câu chuyện về
cuộc gặp gỡ với những con
người trong một chuyến đi thực
tế của nhân vật ơng hoạ sĩ . Qua
đĩ tác giả thể hiện niềm u mến
đối với những con người có lẽ
sống cao đẹp đang lặng lẽ qn
mình cống hiến cho Tổ quốc.
4.4:Tôûng kết: ( 5 phút)
Phát biểu cảm nghó về một trong hai nhân vật: anh thanh niên hoặc ông họa só.
- Hướng dẫn HS cách làm bài.
- GV sử dụng KT trình bày một phút .
GV : Mai Thị Luyến Trang 11
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

- HS trình bày theo cảm nhận của mình.
- GV gọi HS trình bày.
 Đáp án: HS tự do phát biểu.
 Giá trò nội dung của truyện “Lặng lẽ
Sa Pa” là gì?
a.Giới thiệu anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn.
b.Khắc họa những con người lao động bình thường ở Sa Pa mà tiêu biểu là anh
thanh niên.
c.Khắc họa cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa só, cô kó sư, anh thanh niên.
 Đáp án:B

 Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật của
trên?
 Đáp án: Xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự
trữ tình và bình luận.
4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút)
 Đối với bài học tiết này:
- Đọc diễn cảm tác phẩm.
- Viết một đoạn văn ghi lại cảm nhận về một vài chi tiết nghệ thuật mà bạn thân thích nhất.
+ Tóm tắt truyện “Lặng lẽ Sa Pa”, học thuộc phần ghi nhớ SGK.
+ Làm đầy đủ các bài tập trong vở bài tập và phần luyện tập.
 Đối với bài học tiết sau:
- Chuẩn bò bài tiết sau: “Viết bài tập làm văn số 3”.
+ Xem kó lại về các nội dung tự sự kết hợp các nội dung về văn tự sự kết hợp các
phương thức biểu đạt.
+ Lập dàn ý cho 4 đề bài trong SGK trang 191.
+ Lập dàn ý cho đề 3 SGK
5. Phụ lục: Tài liệu: Thông tin phản hồi:
-Tài liệu:
+ SGK, SGV Ngữ văn 9.
+ Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9.
+ Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kó năng Ngữ văn 9.
+ Phân tích, bình giảng Ngữ văn 9.


GV : Mai Thị Luyến Trang 12
Trường THCS Thạnh Đông Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

Tuần:14
Tiết: 68-69
Ngày dạy: 21/11/2014

VIẾT BÀI TẬP TẬP LÀM VĂN SỐ 3
1. Mục tiêu:
1.1:Kiến thức :
- HS biết cách viết bài văn tự sự có kết hợp các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận.
- HS hiểu: Vận dụng các kiến thức vận dụng các kiến thức đã học để viết hoàn chỉnh một bài
văn tự sự có kết hợp viết bài văn tự sự kết hợp các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận.
.
1.2:Kĩ năng:
- HS thực hiện được: Viết bài văn tự sự kết hợp viết bài văn tự sự kết hợp các yếu tố miêu tả
nội tâm và nghị luận trong bài văn tự sự.
- HS thực hiện thành thạo: HS có kĩ năng diễn đạt, lập luận, trình bày mạch lạc, lô- gic .
1.3:Thái độ:
- HS có thói quen: Cẩn thận, chính xác , sáng tạo khi làm bài.
- HS có tính cách: Giáo dục HS ý thức nghiêm túc khi làm bài kiểm tra, thi cử.
2. Ma trận đề:
3.Đề kiểm tra và đáp án:
3.1. Đề kiểm tra:
Kể về một cuộc gặp gỡ với các chú bộ đội nhân ngày thành lập quân đội nhân dân việt Nam
(22- 12). Trong buổi gặp gỡ đó, em được thay mặt các bạn phát biểu những suy nghĩ về tình
cảm và trách nhiệm của thế hệ sau đối với thế hệ cha anh đi trước.
.3.2. Đáp án:

Câu Nội dung Điểm
Đề 1: 1.Mở bài :(1.5đ)
- Giới thiệu sự việc cuộc gặp gỡ diễn ra khi nào? Ở
đâu?
1,5đ
GV : Mai Thị Luyến Trang 13
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

- Ýù nghĩa của cuộc gặp gỡ.
2.Thân bài: (7đ)
- Kể lại diễn biến cuộc gặp gỡ theo trình tự.
- Tâm trạng của em khi chuẩn bị phát biểu.
( Kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm).
- Nội dung em phát biểu (thường diễn đạt bằng lập
luận).
…
3.Kết bài(1,5đ)
- Suy nghó của em về các chú bộ đội (miêu tả
nội tâm).
- Hướng phấn đấu của bản thân: hứa quyết tâm
học tập tốt tiếp bước cha anh .
HƯỚNG DẪN CHẤM:
 Biểu điểm:
- 10 đ: Đáp ứng đầy đủ các u cầu của đề.
- 8 - 9 đ: Đáp ứng tương đối đầy đủ các u cầu của đề, còn
mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt.
- 6 - 7 đ: Đáp ứng được 2/3 u cầu trên.
- 5 đ: Đáp ứng được nửa các u cầu trên.
- 3 - 4 đ: Đáp ứng được 1/3 u cầu trên.
- 1- 2 đ: Nội dung sơ sài, diễn đạt yếu.
- 0 đ: Hồn tồn lạc đề.
2đ
5đ
1,5đ

4 .Kết quả:
- Thống kê chất lượng:

- Đánh giá chất lượng bài làm của học sinh và đề kiểm tra:





GV : Mai Thị Luyến Trang 14
Lớp
Số
HS
Giỏi Khá TB Yếu Kém TB 
SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL
9A
1
9A
2
K9
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

Tuần:14
Tiết: 70
Ngày dạy: 18/11/2014
NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
(Tự học có hướng dẫn)
1. Mục tiêu:
1.1:Kiến thức :
 Hoạt động 1:
- HS biết: Hệ thống hóa kiến thức về văn bản tự sự và bổ sung một số đơn vò kiến thức mới
về người kể chuyện.
- HS hiểu: Sử dụng các ngơi kể trong bài văn tự sự.

 Hoạt động 2:
- HS biết: Làm các bài tập về ngôi kể và người kể chuyện trong văn bản tự sự.
1.2:Kó năng:
- HS thực hiện được: Kó năng xác đònh người kể chuyện và chuyển đổi ngôi kể trong bài
văn tự sự .
- HS thực hiện thành thạo: Sử dụng các ngơi kể linh hoạt trong bài văn tự sự .
1.3:Thái độ:
- HS có thói quen: Sử dụng ngơi kể phù hợp trong khi viết văn tự sự .
- HS có tính cách: Giáo dục HS về vai trò của người kể chuyệïn trong văn bản tự sự.
2. Nội dung học tập:
- Nội dung 1: HS tự tìm hiểu vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:
- Nội dung 2: Luyện tập.
3. Chuẩn bò:
3.1: Giáo viên:Bảng phụ ghi một số đoạn văn tự sự hay.
GV : Mai Thị Luyến Trang 15
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

3.2: Học sinh: Tìm hiểu vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự.
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
4.1:Ổn đònh tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút)
9A1 : 9A2: 9A3:
4.2:Kiểm tra miệng: ( 5 phút)
 Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
 Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học:
 Em đã chuẩn bò những gì cho bài học hôm nay?
 Tìm hiểu vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự
4.3:Tiến trình bài học :
Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học
 Vào bài :Ngoài các nhân vật, người kể chuyện có
vai trò quan trọng trong việc thể hiện ý nghóa câu

chuyện. Qua tiết học học, các em sẽ rõ hơn về điều đó.
(1’)
 Hđ1: Hướng dẫn HS t ự tìm hiểu vai trò của người
kể.(15’)
 Em hãy nhớ lại xem: Thế nào là ngôi kể?
 Là vò trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể
chuyện.
 Gọi HS đọc đoạn trích.
 Đoạn trích trên kể về ai? Về sự việc gì?
 Kể về phút chia tay của họa só, cô gái và anh thanh
niên.
 Ở đây, ai là người kể về các nhân vật trên?
 Người kể dấu mặt, vô nhân xưng, không xuất hiện.
 Những dấu hiệu nào cho biết các nhân vật ở đây
không phải là người kể chuyện?
 Đoạn trích trên kể theo ngôi thứ ba. Ba nhân vật
trên đều trở thành đối tượng miêu tả một cách khách
quan. Những câu: “Anh thanh niên vừa vào, kêu lên”,
“cô kó sư mặt đỏ ửng”, “người họa só già qua lại”. Nếu
người kể là một trong ba nhân vật trên thì ngôi kể và
lời kể phải thay đổi, xưng tên một trong ba nhân vật đó
để kể.
 Những câu: “Giọng cười … rẻ”, “Những người … như
vậy” là lời nhận xét của người nào? Về ai?
 Đó là lời nhận xét của người kể chuyện về anh
I Vai trò của người kể chuyện
trong văn bản tự sự:
- Đoạn trích : SGK.
a. Kể về phút chia tay của họa só,
cô gái và anh thanh niên.

b. Người kể dấu mặt, vô nhân xưng,
không xuất hiện.
c. Đó là lời nhận xét của người kể
chuyện về anh thanh niên và suy
nghó của anh ta.
GV : Mai Thị Luyến Trang 16
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

thanh niên và suy nghó của anh ta. Câu “Những người …
như vậy”, người kể chuyện như nhập vào vai anh thanh
niên, như nói hô những suy nghó và tình cảm của anh ta.
Nhưng vẫn là câu trần thuật của người kể chuyện. Còn
nếu đó là câu nói trực tiếp của anh thì tính khái quát sẽ
bò hạn chế đi rất nhiều.
 Căn cứ vào đâu đề có thể nói: “Người kể chuyện ở
đây dường như thấy hết và biết tất cả mọi việc, mọi
hành động, tâm tư tình cảm của các nhân vật?
 Dù người không xuất hiện là người kể trực tiếp
nhưng người kể như nhập vào nhân vật, hóa thân vào
nhân vật để quan sát, miêu tả, suy nghó, liên tưởng.
 Vậy trong văn bản tự sự, ngoài hình thức kể chuyện
theo ngôi thứ nhất, còn có thể theo ngôi thứ mấy? Có
nghóa là kể như thế nào?
 Có thể kể theo ngôi thứ 3, đó là người kể chuyện
dấu mình nhưng có mặt khắp nơi trong văn bản.
 Trong văn bản tự sự người kể có vai trò gì?
 Dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện.
 Gọi HS đọc ghi nhớ, GV nhấn mạnh ý.
 Giáo dục HS về vai trò của người kể chuyệïn trong
văn bản tự sự.

Ho ạt động 2 : Hướng dẫn HS luyện tập. ( 15’)
 Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 1.
 Đoạn văn này trích trong văn bản nào? Em đã học
được ở lớp mấy?
 Người kể chuyện torng văn bản này là ai? Kể theo
ngôi thứ mấy?
 Ngôi kể này có ưu điểm và hạn chế gì so với ngôi
kể ở trên phần I?
 Cho HS thảo luận trong 4 phút.
Gọi đại diện nhóm trình bày.
 Nhận xét.
 Nhắc HS làm bài vào vở bài tập.
 Gọi HS tóm tắt yêu cầu bài tập b.
 Cho HS làm bài trong 7 phút.
 Gọi HS trình bày nhận xét.
d. Dù người không xuất hiện là
người kể trực tiếp nhưng người kể
như nhập vào nhân vật, hóa thân
vào nhân vật để quan sát, miêu tả,
suy nghó, liên tưởng.
 Ghi nhớ : SGK- 193.
II. Luy ện tập :
* Bài tập 1:
- Văn bản “Trong lòng mẹ”- lớp 8.
- Nhân vật tôi - ngôi thứ nhất.
a) Người kể: Nhân vật tôi (ngôi 1):
chú bé Hồng trong cuộc gặp gỡ đầy
xúc động với mẹ sau những ngày xa
cách.
- Ưu: Miêu tả được diễn biến tâm

lí sâu sắc, phức tạp, những tình cảm
tinh tế, sinh động của nhân vật.
- Khuyết: Không miêu tả được
diễn biến nội tâm của nhân vật
người mẹ, tính khái quát không cao,
lời văn nhàm chán, đơn điệu.
GV : Mai Thị Luyến Trang 17
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

4.4:Tôûng kết: ( 5 phút)
 Câu 1: Có mấy ngôi kể? Đó là những ngôi kể nào?
 Đáp án:Có hai ngôi kể, đó là ngôi thứ nhất và thứ ba.
 Câu 2: Người kể chuyện có vai trò gì?
 Đáp án: Giúp người đọc bộc lộ tư tưởng tình cảm và những suy nghó một cách sinh
động, khi thì trực tiếp, khi thì gián tiếp.
 Giáo dục HS ý thức sử dụng ngôi kể trong văn bản tự sự.
4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút)
 Đối với bài học tiết này:
+ Tìm hiểu lại những văn bản đã học,
+ Xác đònh người kể và ngôi kể trong văn bản tự sự đó.
 Đối với bài học tiết sau:
Chuẩn bò bài sau: “Chiếc lược ngà” của Nguyễn

Quang Sáng.
+ Đọc và tóm tắt văn bản tìm hiểu chú thích, nét chính về nội dung và nghệ thuật của
văn bản
+ Tập trả lời các câu hỏi trong phần Đọc - hiểu văn bản.
5. Phụ lục: Tài liệu: Thông tin phản hồi:
-Tài liệu:
+ SGK, SGV Ngữ văn 9.

+ Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9.
+ Ngữ văn 9 nâng cao.
+ Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kó năng Ngữ văn 9.
+ Phân tích, bình giảng Ngữ văn 9.


GV : Mai Thị Luyến Trang 18
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
 Hđ1 : GV ghi đề lên bảng
cho HS làm bài.
 Hđ2 : HS làm bài .
 GV lưu ý HS làm bài theo
5 bước của tiết làm bài. Kết
hợp các yếu tố nghò luận và
miêu tả nội tâm trong bài văn
tự sự.
 Yêu cầu HS nghiêm túc,
trật tự làm bài.
Đề bài:
Nhân ngày 20 – 11, kể cho các bạn nghe về một kỉ
niệm đáng nhớ giữa mình và thầy cô giáo cũ.
Đáp án:
 Mở bài: ( 2 đ )
- Giới thiệu kỉ niệm. Ýù nghóa của kỉ niệm.
 Thân bài: ( 4 đ )
- Kể lại diễn biến kỉ niệmï.
- Chú ý kết hợp miêu tả, miêu tả nội tâm, yếu tố

nghò luận, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.
 Kết bài: (2 đ )
- Suy nghó của em và ý nghóa của kỉ niệm.
- Trình bày sạch đẹp, dùng từ đúng, hay, đúng
chính tả. ( 2đ)
III. Đánh giá kết quả:
GV : Mai Thị Luyến Trang 19
Trường THCS Thạnh Đơng Kế hoạch bài học Ngữ văn 9

1 Số liệu :
Lớp Giỏi Khá Trung bình Yếu, kém
9A
1
9A
2
2 Ưu điểm :




3 Khuyết điểm :


GV : Mai Thị Luyến Trang 20