hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành dịch vụ du lịch tại công ty tnhh dịch vụ thương mại và du lịch tân thành đạt

B GIỄOăDC ÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o



KHịAăLUN TT NGHIP

 TÀI:
HOÀNăTHINăCỌNGăTÁCăK TOÁNăTP HP
CHIăPHệăVÀăTệNHăGIÁăTHÀNHăDCH V DU
LCH TIăCỌNGăTYăTNHHăDCH V THNGă
MIăVÀăDUăLCHăTỂNăTHÀNHăT



SINHăVIểNăTHCăHINă: TRNăKHÁNHăHUYN
MÃăSINHăVIểNăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăA16915
CHUYểNăNGÀNHăăăăăăăăăăăă:ăKăTOÁN







HÀăNIă- 2014

B GIỄOăDCăÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o


KHịAăLUN TT NGHIP

 TÀI:

HOÀNăTHINăCỌNGăTÁCăK TOÁNăTP HP
CHIăPHệăVÀăTệNHăGIÁăTHÀNHăDCH V
DU LCH TIăCỌNGăTYăTNHHăDCH V
THNGăMIăVÀăDUăLCHăTỂNăTHÀNHăT



Giáoăviênăhngădnăăăă:ăTh.s MaiăThanhăThy
Sinhăviênăthcăhinăăăăăăă:ăTrnăKhánhăHuyn
Mƣăsinhăviênăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăA16915
ChuyênăngƠnhăăăăăăăăăăăăăăă:ăKătoán





HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library


LI CMăN

Em xin gi li cmă nă chơnă thƠnhă vƠă s triă ơnă sơuăscă đi viăcácă thyăcôăca
trng i hcăThngăLong,ăcácăthyăcô trong khoa K Toánăcaătrngăđƣăgiúpăđ,
ch bo,ăhng dn vƠătruynăđt cho em nhng kin thcăvôăcùngăquýăbáuătrong thi
gian em hc tp tiătrng. c bit, em xin gi li cmănăchơnăthƠnhăti côăMaiă
Thanh Thyăđƣănhitătìnhăhng dnăđ emăcóăth hoƠnăthƠnhăttăbƠiăkhóaălun ca
mình.
ng thi,ăemăcngăxinăgi li cmănătiăbanălƣnhăđo,ăcácăcôăchúăcùngăcácăanhă
ch trongăphòngătƠiăchínhăậ k toánăcaăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălch
TơnăThƠnhătăđƣătoăđiu kinăchoăemăđc thc tp tiăcôngăty,ăđc trc tip theo
dõiăquáătrìnhălƠmăvic tiăcôngăty, giiăđápănhng thc mcăcngănhăchoăemăthêmă
nhiu nhng kin thc b íchăphc v choăquáătrìnhălƠmăbƠiăkhóaălun tt nghip ca
mình.
Doătrìnhăđ lýălunăcngănhăkinhănghim thc tin caăemăcònăhn ch nênăbƠiă
khóaălun tt nghip caăemăkhôngăth tránhăkhi nhng thiuăsót,ăemărt mong nhn
đcăýăkinăđóngăgópăcaăcácăthyăcôăđ emăcóăth hoƠn thinăhnăkin thc caămình.
EmăxinăchơnăthƠnhăcmăn!
HƠăNi, tháng 7 nmă2014ă
Sinhăviên

TrnăKhánhăHuyn



LIăCAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanăKhóaălun tt nghipănƠyălƠădoăt bnăthơnăthc hinăcóăs h tr
t giáoăviênăhng dnăvƠăkhôngăsaoăchépăcácăcôngătrìnhănghiênăcu caăngiăkhác.ă
Cácăd liuăthôngătinăth cp s dng trong khóaălunălƠăcóăngun gcăvƠăđcătríchă
dnărõărƠng.ă
TôiăxinăchuăhoƠnătoƠnătráchănhim v liăcamăđoanănƠy!
Sinhăviên

TrnăKhánhăHuyn

Thang Long University Library


MC LC
Trang
LIăMăU
CHNGă1. CăS LụăLUN CHUNG V CỌNGăTÁCăK TOÁNăTP HP
CHIăPHệăVÀăTệNHăGIÁăTHÀNHăDCH V DU LCH TI DOANH NGHIP
KINH DOANH DU LCH 1
1.1. S cn thit phiăhoƠnăthinăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáă
thƠnhădch v du lch tiăcácădoanhănghip kinh doanh du lch 1
1.1.1. c đim hot đng kinh doanh du lch 1
1.1.2. S cn thit phi hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí và tính giá
thành ếch v du lch ti các ếoanh nghip kinh doanh du lch 1
1.1.3. Nhim v ca k toán tp hp chi phí và tính giá thành sn phm, dch v 2
1.2. Chiăphíăsn xutăvƠăphơnăloiăchiăphíăsn xut 2
1.2.1. Khái nim chi phí sn xut 2
1.2.2. Phân loi chi phí sn xut 3
1.2.2.1. Phân loi theo yu t chi phí 3
1.2.2.2. Phân loi theo khon mc chi phí trong giá thành sn phm 4
1.2.2.3. Phân loi theo mi quan h chi phí và khi lng công vic 4
1.2.2.4. Phân loi chi phí thỀo mi quan h chi phí vi đi tng chu chi phí 5
1.3. GiáăthƠnhăvƠăphơnăloiăgiáăthƠnh 5
1.3.1. Khái nim giá thành 5
1.3.2. Phân loi giá thành sn phm 6
1.4. iătng tp hpăchiăphíăvƠăđiătngătínhăgiáăthƠnh 7
1.4.1. i tng tp hp chi phí sn xut 7

1.4.2. i tng tính giá thành sn phm 7
1.4.3. Mi quan h gia đi tng tp hp chi phí và đi tng tính giá thành 7
1.5. K tínhăgiáăthƠnh 8
1.6. Phngăphápătp hpăchiăphíăsn xutăvƠăphngăphápătínhăgiáăthƠnh 9
1.6.1. Phng pháp tp hp chi phí 9
1.6.2. Các phng pháp tính giá thành 9
1.6.2.1. Phng pháp tính giá thành trc tip (phng pháp gin đn) 9
1.6.2.3. Phng pháp t l 10
1.6.2.4. Phng pháp tng cng chi phí 10
1.6.2.5. Phng pháp loi tr giá tr sn phm ph 10
1.6.2.6. Phng pháp liên hp 11
1.6.3. Mi quan h gia chi phí sn xut vi giá thành sn phm, dch v 11


1.7. K toánătp hpăchiăphíăsn xutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsn phmătheoăphngă
phápăkêăkhaiăthngăxuyênă(KKTX) 11
1.7.1. Tài khon s dng 11
1.7.2. Trình t hch toán 12
1.7.2.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 12
1.7.2.2. Chi phí nhân công trc tip 13
1.7.2.3. Chi phí sn xut chung 14
1.7.2.4. K toán tng hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm thỀo phng
pháp kê khai thng xuyên (KKTX) 16
1.8. K toánătp hpăchiăphíăsn xutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsn phmătheoăphngă
phápăkimăkêăđnh k (KKK) 16
1.8.1. K toán tp hp chi phí sn xut thỀo phng pháp kim kê đnh k (KKK)
16
1.8.2. K toán tng hp chi phí sn xut thỀo phng pháp kim kê đnh k (KKK)
17
1.9. ánhăgiáăsn phm d dang cui k 18

1.9.1. Khái nim 18
1.9.2. Phng pháp đánh giá SPDD cui k 19
1.9.2.1. Xác đnh giá tr SPDD thỀo chi phí nguyên vt liu chính 19
1.9.2.2. Xác đnh giá tr theo sn lng hoàn thành c tính tng đng 19
1.9.2.3. Xác đnh SPDD thỀo 50% chi phí ch bin 20
1.9.2.4. Xác đnh giá tr SPDD thỀo chi phí NVL trc tip hoc thỀo chi phí trc tip
20
1.9.2.5. Xác đnh giá tr SPDD thỀo chi phí đnh mc hoc k hoch 20
1.10. Th tínhăgiáăthƠnhăsn phm 20
1.11. Cácăhìnhăthc s k toánăápădngătrongăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠă
tìnhăgiáăthƠnhăsn phm 21
1.11.1. Hình thc nht ký chung: 21
1.11.2. Hình thc Nht ký – s cái 22
1.11.3. Hình thc chng t ghi s 23
1.11.4. Hình thc Nht ký – chng t 24
1.11.5. Hình thc trên máy vi tính 25

CHNGă2. THC TRNG T CHCăCỌNGăTÁCăK TOÁNăTP HP CHI
PHệăVÀăTệNHăGIÁăTHÀNHăDCH V DU LCH TIăCỌNGăTYăTNHHăDCH
V THNGăMIăVÀăDUăLCHăTỂNăTHÀNHăT 27
2.1. Kháiă quátă chungă v côngă tyă TNHHă dch v thngă miă vƠă duă lichă Tơnă
ThƠnhăt 27
Thang Long University Library


2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 27
2.1.2. Ngành ngh kinh doanh 27
2.1.3. c đim t chc b máy qun lý ca công ty TNHH ếch v thng mi và
du lch Tân Thành t 28
2.1.4. c đim t chc công tác k toán ti công ty 30

2.1.4.1. T chc b máy k toán ti công ty 30
2.1.4.2. Chính sách k toán áp ếng ti công ty TNHH ếch v thng mi và ếu
lch Tân Thành t 31
2.2. Thc trng t chcăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhădch

v du lch tiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălchăTơnăThƠnhăt 32
2.2.1. c đim v hot đng kinh doanh tour du lch ti công ty TNHH ếch v
thng mi và ếu lch Tân Thành t 32
2.2.2. i tng tp hp chi phí và đi tng tính giá thành 32
2.2.3. Phng pháp tp hp chi phí và phng pháp tính giá thành 33
2.2.4. K toán tp hp chi phí ti công ty TNHH ếch v thng mi và ếu lch Tân
Thành t 33
2.2.4.1. Chi phí nguyên vt liu trc tip 33
2.2.4.2. Chi phí nhân công trc tip 42
2.2.4.3. Chi phí sn xut chung 50
2.2.4.4. K toán tng hp chi phí sn xut 57
2.3. K toánă đánhă giáă sn phm d dang cui k tiă Côngă tyă TNHHă dch v
thngămiăvƠăduălchăTơnăThƠnhăt 59
2.4. K toánătínhăgiáăthƠnhăsn phm tiăCôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠ
du lchăTơnăThƠnhăt 59
CHNGă3. MT S ụăKINăịNGăGịPăGIÖPăHOÀNăTHIN CỌNGăTÁCă
K TOÁNă TP HPă CHIă PHệă VÀă TệNHă GIÁă THÀNHă DCH V DU LCH
TIăCỌNGăTYăTNHHăDCH V THNGăMIăVÀăDUăLCHăTỂNăTHÀNHă
T 64
3.1. ánh giá thc trng k toánătp hp chiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhădch v du
lch tiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălchăTơnăThƠnhăt 64
3.1.1. u đim 64
3.1.2. Hn ch 66
3.2. Mt s kin ngh nhm hoƠn thinăcôngătácăk toán tp hpăchiăphíăvƠă
tínhăgiáăthƠnhădch v du lch tiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălch

TơnăThƠnhăt 67
KTăLUN


DANHăMCăVITăTT

KỦăhiuăvităttăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăTênăđyăđ
BHTN
Boăhimăthtănghip
BHXH
Boăhimăxƣăhi
BHYT
Boăhimăyăt
BPBTL
Bngăphơnăbătinălng
BTC
BăTƠiăChính
GBN
Giyăbáoăn
GTGT
Giáătrăgiaătng
HD
Hóaăđn
KKK
Kimăkêăđnhăk
KKTX
Kêăkhaiăthngăxuyên
KPC
KinhăphíăcôngăđoƠn
NT

NgƠyătháng
NVGS
Nhơnăviênăgiámăsát
NVHD
Nhơnăviênăhngădn
NVL
Nguyênăvtăliu
PC
Phiuăchi
Qă
Quytăđnhă
SH
Săhiu
SPDD
Snăphmădădang
TK
TƠiăkhon
TNHH
Tráchănhimăhuăhn
VN
VităNamăng








Thang Long University Library

DANH MCăCÁCăBNG BIU,ăHỊNHăV,ă TH,ăCỌNGăTHC
Trang
Săđ 1.1.ăSăđ phơnăloiăgiáăthƠnhăsn phm 6
Săđ 1.2. Mi quan h giaăchiăphíăsn xutăvƠăgiáăthƠnhăsn phm 11
Săđ 1.3.ăSăđ k toánăchiăphíănguyênăvt liu trc tip (KKTX) 13
Săđ 1.4.ăSăđ k toánăchiăphíănhơnăcôngătrc tip (KKTX) 14
Săđ 1.5.ăSăđ k toánăchiăphíăsn xut chung (KKTX) 15
Săđ 1.6.ăPhngăphápăhchătoánătng hpăchiăphíăsn xut 16
Săđ 1.7.ăSăđ k toánăchiăphíănguyênăvt liu trc tipă(KKK) 17
Să đ 1.8.ă Să đ hchă toánă tng hpă chiă phíă sn xută vƠă tínhă giáă thƠnhă sn phm
(KKK) 18
S đ 1.9.ăTrìnhăt ghi s k toánătheoăhìnhăthc nhtăkýăchung 22
Săđ 1.10.ăTrìnhăt ghi s k toánătheoăhìnhăthc nhtăkýăậ s cái 23
Săđ 1.11.ăTrìnhăt ghi s k toánătheoăhìnhăthc chng t ghi s 24
Săđ 1.12.ăTrìnhăt ghi s k toánătheoăhìnhăthc nhtăkýăậ chng t 25
Săđ 1.13.ăTrìnhăt ghi s k toánătheoăhìnhăthc k toánătrênămáyătính 26
Săđ 2.1.ăSăđ b máyăqunălýăcaăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠădu lch
TơnăThƠnhăt 28
Săđ 2.2.ăSăđ t chc b máyăk toánătiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduă
lchăTơnăThƠnhăt 30

Bng 1.1. Th tínhăgiáăthƠnhăsn phm, dch v 21
Bngă2.1.ăHóaăđnădch v kháchăsn 35
Bng 2.2. Giyăbáoăn caăngơnăhƠng 36
Bngă2.3.ăHóaăđnădch v năung tiănhƠăhƠng 37
Bng 2.4. Giyăbáoăn ngơnăhƠng 38
Bngă2.5.ăHóaăđnădch v vn chuyn 39
Bng 2.6. Bng quytătoánăxeăthángă12/2013 40

Bng 2.7. Giyăbáoăn caăngơnăhƠng 41
Bng 2.8. S chiăphíăsn xut kinh doanh ậ TK 15411 42
Bng 2.9. Bngălngăthángă12ănmă2013ătiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠădu
lchăTơnăThƠnhăt 44
Bng 2.10. Bngăphơnăb tinălngăvƠăcácăkhonătríchătheoălngăthángă12/2013 46
Bng 2.11. Bngă phơnă b tină lngă vƠă cácă khonă tríchă theoă lngă caă nhơnă viênă
hng dn cho tng tour du lchăthángă12/2013 47
Bng 2.12. Bngă doanhă thuă vƠă tină thngă nhơnă viênă hng dn theo tour
Thángă
12/2013 48
Bng 2.13. Phiu Chi 49


Bng 2.14. S chiăphíăsn xut kinh doanh ậ TK 15412 50
Bng 2.15. Bngă phơnă b tină lngă caă nhơnă viênă giámăsátă choă tng tour du lch
thángă12/2013 52
Bng 2.16. BngădoanhăthuăvƠătinăthngănhơnăviênăgiámăsát Thángă12/2013 53
Bng 2.17. Phiu Chi 53
Bngă2.18.ăHóaăđnăhoaăhngămôiăgii 54
Bng 2.19. Phiu chi 55
Bng 2.20. Phiu chi 56
Bng 2.21. S chiăphíăsn xut kinh doanh ậ TK 15413 57
Bng 2.22. S chiăphíăsn xut kinh doanh ậ TK 632 58
Bng 2.23. Th tínhăgiáăthƠnhătourăduălchăXuyênăVit 59
Bng 2.24. S Nhtăkýăchung 60
Bng 2.25. S cáiăậ TK 154 62


Thang Long University Library

LIăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠi
NgƠyănay,ădu lchăđcăxemălƠămtănhuăcuăkhôngăthăthiuătrongăđiăsngăkinhătă
xƣăhiăvƠătrănênăphăbinăănhiuăqucăgiaăvƠăVităNamăcngăkhôngăphiălƠăngoiăl.ă
ôngăNamăỄănóiăchungăvƠăVităNamănóiăriêngăđƣăvƠăđangădùngămiăbinăphápăđăthuă
hútăkháchăduălchătrongăvƠăngoƠiănc.ăCùngăviăcácăchínhăsáchăchătrngăthuăhútă
kháchăduălchănhăcácăhotăđngăvnăhóa,ăcácăhotăđngăqungăbáăhìnhănhăVităNamă
trênăcácăphngătinătruynăthông,ăcácădoanhănghipăhotăđngătrongălnhăvcăduălchă
cngă đóngă vaiă tròă quană trng. Côngă tyă TNHHă dchă vă thngă miă vƠă duă lchă Tơnă
ThƠnhătăđóngăvaiătròăkhôngănhătrongăvicăthuăhútăkháchăduălch. Tuyănhiên, trong
kinhădoanhădchăvăduălchăcònănhiuătnătiăcnăkhcăphcănhătìnhătrngăthtăthoát,ă
lƣngăphíăvtăliuăchăbin,ătinăvn iuănƠyăđòiăhiăcácădoanhănghipăkinh doanh du
lchăphi tngăcng qunălýăchtăch, đcăbitătrongăcôngătácătpăhpăchiăphíăvƠătínhă
giáăthƠnh. Doăvy, emăđƣăquytăđnhăchnăđătƠiă“ăHoƠnăthinăcôngătácăkătoánătpăhpă
chiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhădchăvăduălchătiăcôngătyăTNHHădchăvăthngămiăvƠăduă
lchăTơnăThƠnhăt ”.
2. Mcăđíchănghiênăcu
Daătrênăh thngăhóaăcăs lýălun v côngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáă
thƠnhăkt hp vi vic khoăsátătìnhăhìnhăthc t ti phòngătƠiăchínhăậ k toánăti côngă
ty TNHH dch v thngămiăvƠăduălchăTơnăThƠnhăt, t đóăđaăraăđc mt s ýă
kinăgópăýănhmăhoƠnăthinăcôngătácătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhătiăcôngăty.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
iătngănghiênăcu caăđ tƠiălƠănhng vnăđ liênăquanătiăcôngătácătp hp chi
phíăvƠătínhăgiáăthƠnhădch v du lch bao gmăxácăđnhăcácăkhonăchiăphíănguyênăvt
liêuătrc tip,ăchiăphíănhơnăcôngătrc tip,ăchiăphíăsn xutăchungăsauăđóătinăhƠnhăđánhă
giáăsn phm d dang ri t đóătínhăđcăgiáăthƠnh sn phm, dch v.
4. Kt cu khóaălun
Khóaălun tt nghip ca em bao gmă3ăchng:
Chngă1:ăCăs lýălun chung v côngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáă

thƠnhădch v du lch ti doanh nghip kinh doanh du lch.
Chngă2:ăThc trng t chcăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhă
dch v du lch tiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălchăTơnăThƠnhăt.
Chngă3: Mt s ýăkin đóngăgópăgiúpăhoƠnăthinăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíă
vƠătínhăgiáăthƠnhădch v du lch tiăcôngătyăTNHHădch v thngămiăvƠăduălchăTơnă
ThƠnhăt.
1

CHNGă1
CăS LụăLUN CHUNG V CỌNGăTÁCăK TOÁNăTP HPăCHIăPHệăVÀă
TệNHăGIÁăTHÀNHăDCH V DU LCH TI DOANH NGHIP KINH DOANH
DU LCH
1.1. S cn thit phiăhoƠnăthinăcôngătácăk toánătp hpăchiăphíăvƠătínhăgiáă
thƠnhădch v du lch tiăcácădoanhănghip kinh doanh du lch
1.1.1. c đim hot đng kinh ếoanh ếu lch
Kháiănimăhotăđngăkinhădoanhăduălch:
Hotă đng kinh doanh du lchă lƠă vic thc hină cácă hotă đngă nghiênă cu th
trng, thit lpăcácăchngătrìnhăduălch trnăgóiăhayătng phn, qungăcáoăvƠăbánăcácă
chngătrìnhănƠyătrc tipăhayăgiánătipăquaăcácătrungăgianăhayăvnăphòngăđi din, t
chc thc hinăchngătrìnhăvƠăhng dn du lch
Hotăđng kinh doanh du lch, dch v bao gm nhngăđcăđim sau:
- NgƠnhăduălchălƠăngƠnhăkinhăt cóăhiu qu cao, t l li nhunătrênăvnăđuătărt
ln, thi gian thu hi vnănhanh,ăsongăđòiăhi vnăđuătăbanăđu phi nhiu.
- Kinh doanh du lchălƠăngƠnhăkinhăt tng hp, bao gm nhiuă ngƠnhăhotăđng
khácănhauănh:ăkinhădoanhăhng dn du lch,ăkinhădoanhăhƠngăhoá,ăkinhădoanhă
vn ti,ă kinhă doanhă nă ung, kháchă snầCácă hotă đngă nƠyă cóă quy trìnhă côngă
ngh khácănhau,ăchiăphíăkinhădoanhăcngăkhôngăging nhau.
- Hotăđng kinh doanh du lchămangătínhăthi v, ph thuc nhiuăvƠoăđiu kin t
nhiên,ăđiu kin kinh t,ăvnăhoá,ăxƣăhiầ
- Sn phm ca hotăđng kinh doanh du lchăvƠădch v nóiăchungăkhôngăcóăhìnhă

tháiăvt cht,ăkhôngăcóăquáătrìnhănhp, xut kho, chtălng sn phm nhiu khi
khôngănăđnh,ăthngăkhôngăcóăsn phm d dang cui k.
- iătng caăngƠnhăduălchăluônăluônădiăđngăvƠărt phc tp, s lngăkháchăduă
lchăvƠăs ngƠyăkháchăluăliăluônăbinăđng.ăTrongăcùngămtăđt ngh, nhu cu
ca tngănhómăkháchăv nă,ăthamăquanăcngărtăkhácănhau.ăT chc hotăđng
du lchăkháăphơnătánăvƠăkhôngănăđnh.
- Quáătrìnhăsn xutăvƠătiêuăth cácăsn phm du lchăđc tinăhƠnhăđng thi ngay
cùngămt thiăđim.
1.1.2. S cn thit phi hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí và tính giá
thành ếch v ếu lch ti các ếoanh nghip kinh ếoanh ếu lch
Hotăđngăvădchăvăduălchăphátătrinăgópăphnăđmăboămcăđăphátătrinăcaă
nnăkinhătăqucădơnămtăcáchătoƠnădinăcơnăđiăvƠăthngănht.ăTăđóăsănơngăcaoă
đcăhiuăquăkinhădoanhăxƣăhi,ătngăthuănhpăqucădơnăvƠăđápăngănhuăcuăngƠyă
cƠngăcaoăcaăxƣăhi.ăMcătiêuăcaăbtăcămtădoanhănghipănƠoăkinhădoanhătrongălnhă
vcăduălchălƠălƠmănhăthănƠoăđăthuăhútăđcănhiuăkháchăduălch,ăhăgiáăthƠnhăsnă
Thang Long University Library
2

phm,ătngăliănhunăchoădoanhănghip,ăđápăngăđcăyêuăcuănăđnhăvƠănơngăcaoă
điăsngăchoăngiălaoăđng.ăMunălƠmăđcăđiuăđóăthìătrongăquáătrìnhăhchătoánăcnă
cóăsăqunălýăchtăch,ăhchătoánăchínhăxácăvƠăđyăđăchiăphíăbăraăphcăvăchoăhotă
đngăkinhădoanhăcaă đnăv.ăCóă nhăvyămiăđmăboăbùăđpăđcăchiăphíăvălaoă
đngăsngăvƠălaoăđngăvtăhóaătrongăquáătrìnhăhotăđngăduălchăvƠăđăliăliănhună
choăđnăv.ăVnăđănƠyăcóăýănghaăvôăcùngăquanătrngătrongăvicăhchătoánăchiăphíă
dchăvăduălchăvƠătínhăgiáăthƠnhăsnăphm,ăgiúpăbămáyăqunălýăcaăđnăvăthngă
xuyênănmăđcătìnhăhìnhăthcăhinăcácăđnhămcăhaoăphíăvălaoăđngăsng,ănguyênă
liuăvƠăcácăchiăphíăkhácăcaăđnăv,ănmăđcătìnhăhìnhălƣngăphíăvƠătnăthtătrongăquáă
trìnhăphcăv,ătìnhăhìnhăthcăhinăkăhochăgiáăthƠnhăđnăv.ăNgoƠiăraăcònăgiúpăbă
máyăcaăđnăvănmăđcănhngămtătt,ănhng mtăcònătnătiătrongăquáătrìnhăhotă
đngăcaăđnăv,ătrênăcăsăđóăđánhăgiáăđcăhiuăquăkinhăt,ăkhôngăngngănơngăcaoă

chtălngăphcăvăvƠăhăgiáăthƠnhăphmădchăv.ăChínhăvìăvy,ătăchcăttăcôngătácă
tpăhpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhăsnăphmădchăv cóăýănghaăhtăscăquanătrngăđiă
viăvicătngăcngăvƠăciătinăcôngătácăqunălýăgiáăthƠnhănóiăriêngăvƠăqunălýăđnăvă
nóiăchung.
1.1.3. Nhim v ca k toán tp hp chi phí và tính giá thành sn phm, ếch v
 t chc ttăcôngătácăk toánăchiăphíăsn xutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsn phm,ăđápă
ngăđyăđ trung thcăvƠăkp thiăyêuăcu qunălýăca c doanh nghip, k toánăcn
thc hinăđcăcácănhim v ch yu sau:
- uătiên,ăkătoánăcnăxácăđnhăđúngăđiătng,ăphngăphápătpăhpăchiăphíăvƠă
tínhăgiáăthƠnh saoăchoăphùăhpăviăđcăthùăcngănhăyêuăcuăqunălýăcaădoanhă
nghipăđngăthi tăchcăvnădngăcácătƠiăkhonăkătoánăđăhchătoánăchiăphíăvƠă
tínhăgiáăthƠnhăsnăphmăphùăhpăviăđiătngăvƠăphngăphápăđƣăxácăđnh.
- Sauăđó,ăkătoánătăchcătpăhp,ăktăchuynăhocăphơnăbătngăloiăchiăphíătheoă
đúngăđiătngăvƠăphngăphápăđƣăxácăđnhătrc,ăcungăcpăkpăthiănhngăsăliuă
thôngătinătngăhpăvăcácăkhonămcăchiăphíăvƠăyuătăchiăphíăđƣăquyăđnh,ăxácă
đnhăđúngăđnătrăgiáăsnăphmădădangăcuiăk.
- nhăk,ăkătoánăcungăcpăcácăbáoăcáoăvăchiăphíăsnăxutăvƠăgiáăthƠnhăchoăcácăcpă
qunălýădoanhănghip,ătinăhƠnhăphơnătíchătìnhăhìnhăthcăhinăcácăđnhămcăvƠădă
toánăchiăphí,ăphơnătíchătìnhăhìnhăthcăhinăgiáăthƠnhăvƠăkăhochăhăgiáăthƠnhăsnă
phm. PhátăhinăcácăhnăchăvƠăkhănngătimătƠng,ăđăxutăcácăbinăphápăđăgimă
chiăphí,ăhăgiáăthƠnhăsnăphm.
1.2. Chiăphíăsn xut vƠăphơnăloiăchiăphíăsn xut
1.2.1. Khái nim chi phí sn xut
- Chi phí th hinăcácăphíătn hay thit hiămƠădoanhănghip phiăgánh chu, hy sinh
khi sn xut mt khiălngăhƠngăhóaăhayădch v nƠoăđó.
3

- Chiăphíăsn xutăkinhădoanhălƠăbiu hin bng tin caătoƠnăb cácăhaoăphíăv lao
đng sngăvƠălaoăđng vtăhóaămƠădoanhănghipăđƣăb raăcóăliênăquanăđn hot
đng sn xut kinh doanh trong mt thi k nhtăđnhăcóăth lƠătháng,ăquý,ănmă

thc chtăchiăphíăbng s chuyn dch vn, giáătr caăcácăyu t sn xutăvƠoăcácă
điătngătínhăgiáănhăăsn phm, lao v, dch v.
- Chiăphíăsn xutătrongăđnăv kinh doanh dch v du lch mang mtăđcăthùăriêng,ă
c th chiăphíăphátăsinhăch yuătrongăđnăv nƠyăthngălƠănhngăchiăphíădoăđnăv
b raăđ muaăcácădch v đuăvƠoăt cácăđn v bênăngoƠiăđ phc v choăcôngătácă
t chc du lch caăcôngăty.
1.2.2. Phân loi chi phí sn xut
Vicăphơnăloi chiăphíătheoăcácătiêuăthcăkhácănhau,ăphùăhpăsăvaăđápăngăđcă
yêuăcuăcôngătácăqunălý,ăvaăđápăngăđcăyêuăcuăcaăcôngătácătpăhpăchiăphí snă
xut,ăthúcăđyădoanhănghipăkhôngăngngătităkimăchiăphí,ăhăgiáăthƠnhăsnăphm,
dchăv.ăNóăkhôngănhng cóăýănghaăquanătrngăđiăviăcôngătácăhchătoánămƠăcònălƠă
tinăđărtăquanătrngăcaăvicălpăkăhoch,ăkimătraăvƠăphơnătíchăchiăphíă snăxut
trongătoƠnădoanhănghipăcngănhătngăbăphnăcuăthƠnhăbênătrongădoanhănghip.
Cóăthăkătiămtăsăcáchăphơnăloiăchăyuăsauăđơy:
1.2.2.1. Phân loi thỀo yu t chi phí
TheoăcáchăphơnăloiănƠy,ăcácăchiăphíăcóăcùngăniădung,ătínhăcht kinh t đc xp
chungăvƠoămt yu t,ăkhôngăk đnăchiăphíăphátăsinhă đơuăhayădùngăvƠoămcăđíchăgìă
trongăquáătrìnhăsn xut, bao gm 7 yu t chiăphíăsau:
- Chiăphíănguyênăliu, vt liu lƠătoƠnăb cácăchiăphíăphátăsinhăđ mua smăcácăđi
tngă laoă đng cn thit cho hată đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
trong k.
- Chiăphíănhiênăliu,ăđng lc s dngăvƠoăquáătrìnhăsn xut kinh doanh trong k.
- ChiăphíătinălngăvƠăcácăkhon ph cpălngăbaoăgm tng s tinălngăvƠăph
cpălngăphi tr choătoƠnăb côngănhơnăviên.
- Chiăphíăbo himăxƣăhi, bo him y t, bo him tht nghip,ăkinhăphíăcôngăđoƠn
phnăánhăcácăkhonătríchătheoăt l quyăđnhătrênătng s tinălngăvƠăph cp
phi tr côngănhơnăviên.
- ChiăphíăkhuăhaoăTSC phnăánhăs khuăhaoătƠiăsn c đnh phiătríchătrongăk
ca tt c tƠiăsn c đnh s dng cho sn xut, kinh doanh trong k.
- Chiă phíă dch v muaă ngoƠiă baoă gmă cácă khonă thanhă toánă choă cácă yu t mua

ngoƠiămƠădoanhănghip thc hinănh:ăchiăphíănhiênăliu,ănngălng,ăthuêăngoƠiă
sa cha, kimătoán,ăchiăphíăđinăncầ
Thang Long University Library
4

- Chiăphíăbng tinăkhácăphnăánh toƠnăb cácăchiăphíăkhácăbng tinăchaăphnăánhă
 cácăyu t trênădùngăvƠoăhotăđng sn xut ậ kinh doanh trong k víăd nhăcácă
khon thu, l phíăphi np,ăchiăphíăhotăđngătƠiăchính,ăhot đng btăthngầ
Vicăphơnăloi sn phm sn xut theo yu t chiăphíăchoăbit kt cu, t trng tng
yu t sn xutăđ phơnătích,ăđánhăgiá tìnhăhìnhăthc hin d toán,ălƠăcăs đ lp k
hochăăgiúpăchoăvic thc hinăcôngătácăk toánăcngănhăcôngătácăqunălýăchiăphíăsn
xut mtăcáchănhanhăchóngăvƠăchínhăxác.
1.2.2.2. Phân loi thỀo khon mc chi phí trong giá thành sn phm
Ngiătaăcnăc vƠăcôngădng kinh t caăchiăphíăđ phơnăloi: nhngăchiăphíăcóă
cùngăcôngădng kinh t thìăđc xpăvƠoăcùngămt khon mcăchiăphíăbaoăgm:
- Chi phíănguyênăvt liu trc tipălƠănhngăchiăphíăbaoăgmăchiăphí v nguyênăvt
liuăchính,ănguyênăvt liu ph vƠăvt liuăkhác tham gia trc tip vƠoăvic sn xut
ch to ra sn phm hay thc hin lao v, dch v.
- Chiăphíănhơnăcôngătrc tip phnăánhăchiăphíălaoăđng trc tipăđ sn xut ra sn
phm, lao v, dch v trongăcácădoanhănghip,ăchiăphíănƠyăthng bao gmăchiăphíă
v tinălngăchính,ălngăph,ăcácăkhon ph cp, cácăkhonătríchătheoălngăcho
nhơnăcôngălaoăđng trc tip to ra sn phm.
- Chiăphíăsn xut chung phnăánhănhngăchiăphíăphátăsinhă cácăphơnăxng, b
phn sn xut ca doanh nghipăngoƠiă2ăloiăchiăphíănóiătrên.
- ChiăphíăbánăhƠngăcònăgiălƠăchiăphíăluăthông,ătip th, phc v choăquáătrìnhăluă
thôngă hƠngă hóa,ă nóă phnă ánhă cácă chiă phíă phátă sinhă trongă quáă trìnhă tiêuă th sn
phmăhƠngăhóa,ălaoăv cho gmăcácăchiăphíăđóngăgói,ăvn chuyn, gii thiu, bo
hƠnhăsn phmầvv
- Chiă phíă qună lýă doanhă nghip phnă ánhă cácă chiă phíă qună lýă chungă ca doanh
nghip gmăcácăchiăphíăqunălýăkinhădoanh,ăchiăphíăqunălýăhƠnhăchínhầ.

Phơnăloi theo khon mcăchiăphíăcó tácădng phc v cho qunălýăchiăphíăsn xut
theoăđnh mc, cung cp s liuăchoăcôngătácătínhăgiáăthƠnhăsn phm, lp k hochăgiáă
thƠnhăvƠăđnh mcăchiăphíăsn xut cho k sau.
1.2.2.3. Phân loi thỀo mi quan h chi phí và khi lng công vic
Theo cáchăphơnăloiănƠyăthìăchiăphíăđcăchiaăthƠnhăcácăkhonămcăsau:
- Chiăphíăcăđnhă(chiăphíăbtăbin):ălƠăloiăchiăphíămƠătngăsăkhôngăthayăđiăkhi có
săthayăđiăvăkhiălngăhotăđng.
- Chiăphíăbinăđiă(chiăphíăkhăbin,ăbinăphí):ălƠăcácăchiăphíăthayăđiăvătngăsătălă
viăsăthayăđiăcaămcăđăhotăđng.
- ChiăphíăhnăhpălƠăchiăphíămƠănóăbaoăgmăcăđnhăphíăvƠăbinăphí.
5

CáchăphơnăloiănƠyăgiúpănhƠăqunătrănmăđcămôăhìnhăchiăphíă- khiălngă- liă
nhunăđăxácăđnhăđimăhoƠăvn,ănhmăđaăraăgiiăphápătiăuătrongăkinhădoanh,ănơngă
caoăhiuăqaăchiăphí,ălƠmăhăgiáăthƠnhăsnăphm.
1.2.2.4. Phân loi chi phí thỀo mi quan h chi phí vi đi tng chu chi phí
TheoăcáchăphơnăloiănƠy,ăchiăphíăđcăphơnăthƠnh:
- Chiăphíăcăbn:ă lƠănhngăchiăphíăthucăcác yuătăcăbnăcaăquáătrìnhăkinhă
doanhănhăchiăphíăvtăliuătrcătip,ăchiăphíănhơnăcôngătrcătip,ăchiăphíăkhuă
haoătƠiăsnăcăđnhădùngăvƠoăsnăxutăvƠănhngăchiăphíătrcătipăkhác.
- Chiăphíăqunălýăphcăv:ălƠănhngăchiăphíăcóătínhăchtăqunălý,ăphcăv choăhotă
đngăkinhădoanhăcaăđnăv.
NhngăchiăphíăcăbnăliênăquanătrcătipăđnătngăđiătngătínhăgiáăthƠnhăthìăhchă
toánătrcătip,ăcònănhngăchiăphíăcăbnănƠoăliênăquanăđnănhiuăđiătngătínhăgiáă
thƠnhăthìătrcătipăphơnăbăcácăđiătngătínhăgiá thƠnhătheoăcácătiêuăthcăthíchăhp.
1.3. GiáăthƠnhăvƠăphơnăloiăgiáăthƠnh
1.3.1. Khái nim giá thành
Kháiănim:
GiáăthƠnhăsn phmălƠăbiu hin bng tin caăcácăkhonăhaoăphíăv laoăđng sng
vƠălaoăđng vtăhoáăcóăliênăquanăđn khiălngăcôngătác,ăsn phm, lao v đƣăhoƠnă

thƠnhătrongăk (tháng,ăquý,ănm)
GiáăthƠnhăsnăphmădchăvăduălchălƠătoƠnăbăcácăkhonăhaoăphíăvălaoăđngăsng
vƠ laoă đngă vtă hóa nh chiă phíă nguyênă vtă liu trc tip, chi phíă nhơnă công trcă
tipầđcătínhăbngătinăđăhoƠnăthƠnhămtăsnăphmăduălchănhtăđnh,ăđóăcóăthălƠă
mtătourăduălchầTrongăkinhădoanhădchăvăduălchăthngăthìăítăxyăraătrngăhpăcóă
snăphmădădang,ădoăvy,ăgiáăthƠnhăsnăphmădchăvăthngăsăchínhăbngăviăchiă
phíăsnăxut,ăkinhădoanh.
Bnăchtăca giáăthƠnh:
- GiáăthƠnhă đcă coiălƠă chă tiêuă tngăhpă giúpă doanhă nghipă phnă ánhă đcă chtă
lngăhotăđngăkinhădoanh,ătrìnhăđătăchcăqunălýăkinhăt.
- GiáăthƠnhălƠăcăsăxácăđnhăktăquătƠiăchính.
- GiáăthƠnhălƠăcôngăcăđăkimătraăchtălngăhotăđngăkinh doanhădchăvăduălch.
ChcănngăcaăgiáăthƠnh:
- Chcănng thcăđoăbùăđpăchiăphí:ăGiáăthƠnhăđcăxemălƠăcăsăđădoanhănghipă
xácăđnhăxácăđnhăkhănngăbùăđpăcácăkhonăchiăphíămƠădoanhănghipăđƣăbăraăđă
phcăvăchoăcôngătácăsnăxut raăsnăphm, dchăvăcaămình.
- Chcănngălpăgiá:ătaăcnăcnăcăvƠoăgiáăthƠnhăsnăphmăđăthcăhinăchcănngă
bùăđpăchiăphí.ăDoăvy,ăgiáăthƠnhălƠăcăsăgiúpădoanhănghipălpăgiá.

Thang Long University Library
6

1.3.2. Phân loi giá thành sn phm
ăđápăngăyêuăcuăqunălýăcaăcôngăty,ăgiáăthƠnhăđcăxemăxétătrênănhiuăgócăđ.ă
Doăvy,ăgiáăthƠnhăđcăphơnăloiătheoănhiuătiêuăthcăkhácănhauăđăphù hpăviăyêuă
cuăcaătngădoanh nghipăkhácănhau.
Săđă1.1.ăăSăđăphơnăloiăgiá thƠnhăsnăphm

PhơnăloiătheoăthiăđimăvƠăngunăsăliu
- GiáăthƠnhăk hoch:ăđc xácăđnh trcăkhiăbcăvƠoăkinh doanh trênăcăs
giáăthƠnhă thc t k trcă vƠă cácă đnh mc,ă cácă d toánă kinhă phíă ca k k
hoch.
- GiáăthƠnhăđnhămc:ăđcăxơyădngătrênăcăsăcácăđnhămcăchiăphíăhinăhƠnhă
tiăthiăđimănhtăđnhătrongăkăkăhoch.
- GiáăthƠnhăthcăt:ălƠăchătiêuăđcăxácăđnhăsauăkhiăktăthúcăquáătrìnhăsnăxutăă
trênăcăsăcácăchiăphíăthcătăphátăsinhătrongăsnăxutăsnăphm.
Phơnătheoăphmăviăphátăsinhăchiăphí
- GiáăthƠnhăsnăxută( giáăthƠnhăcôngăxng ): đcătínhătoánădaătrênăchiăphíăsn
xut, ch to sn phmătínhăchoăsn phm lao v hoƠnăthƠnh.ăNóălƠăcnăc xácă
đnhăgiáăvnăhƠngăbánăvƠăđ tínhăli nhun gp.
- GiáăthƠnhătiêuăthă( giáăthƠnhătoƠnăb ):ăgmăgiáăthƠnhăsnăxutăvƠăchiăphíăă
khơuătiêuăthăsnăphmădchăvăcaăcácăsnăphmădchăvăđƣăxácăđnhălƠătiêuă
th.ăGiáăthƠnhătoƠnăb ch đcătínhătoánăxácăđnhăđi vi nhng sn phmăđƣă
tiêuăth vƠălƠăcnăc đ tínhăli nhunătrc thu.
GiáăthƠnhătoƠnăbăđcăxácăđnhătheoăcôngăthcăsau:
GiáăthƠnhătoƠnă
băcaăsnăphm
=
GiáăthƠnhăsnăxută
caăsnăphm

+
ChiăphíăqunălỦă
doanhănghip
+
Chiăphíă
bánăhƠng

GiáăthƠnhăsn
phm
Theo phm vi
phátăsinhăchiă
phí
Theo thi
đimăvƠă
ngun s liu
GiáăthƠnhăk hoch
GiáăthƠnhăđnh mc
GiáăthƠnhăthc t
GiáăthƠnhăsn xut
GiáăthƠnhătiêuăth
7

1.4. iătng tp hpăchiăphíăvƠăđiătngătínhăgiáăthƠnh
1.4.1. i tng tp hp chi phí sn xut
Kháiănim: iătngătpăhpăchiăphíăsnăxutălƠăgiiăhnătpăhpăchiăphíămƠăthcă
chtălƠăđaăđimăphátăsinhăchiăphíăvƠăđiătngăchuăchiăphí.
Xácăđnhăđiătngătpăhpăchiăphí:
- Theoă tìnhă hìnhă tă chcă caă doanhă nghipă tină hƠnhă cácă loiă hotă đngă kinhă
doanhăthìăđiătngătpăhpăchiăphíăcóăthălƠătngăhotăđngăkinhădoanhăcăth.
- TheoăyêuăcuăvƠătrìnhăđăqunălý,ănuătinăhƠnhăhchătoánăkinhătăniăbătrongă

doanhănghipăthìăchiăphíăcóăthăđcătpăhpătheoătngăcăs,ătngăđaăđimă
kinhădoanhăđăcóăthăhchătoánăkinhătăniăbătoăđiuăkinăchoăcôngătácăkimă
tra,ăphơnătíchăvƠăxácăđnhăktăquăhchătoánăkinhătăcaătngăcăs.
Nhăvy,ăxácăđnhăđiătng tp hpăchiăphíămtăcáchăkhoaăhc, hpălýălƠăcăs đ
t chc k toánăchiăphí,ăt vic t chc hchătoánăbanăđuăđn t chc tng hp s
liu,ăghiăchépătrênătƠiăkhon, s chi titầ
Vicăxácăđnhăđiătng tp hpăchiăphíăph thucăvƠoăcácăyu t sau:
- Tínhăcht,ăđcăđim t chc,ăquyătrìnhăcôngăngh
- Trìnhăđ qunălýăvƠănhuăcuăthôngătinăca qunălý
- YêuăcuăthôngătinăchoăvicătínhăgiáăthƠnh
- Trìnhăđ kh nngăca b máyăk toán
1.4.2. i tng tính giá thành sn phm
Kháiănim: iătngătínhăgiáăthƠnhălƠăsnăphm,ăbánăthƠnhăphm,ăcôngăvic,ălaoă
vănhtăđnhăđătínhăgiáăthƠnh đnăv.
TrongăngƠnhădchăvăduălchădoătăchcăsnăăxutămangăđcăđimăđnăchic,ămiă
loiăsnăphmădchăvăđnăphiăcóămtămcădătoánăriêng nênăđiătngătínhăgiáăthƠnhă
trongădchăvăduălchălƠăcácă hotă đngăkinhădoanhăđƣăhoƠnăthƠnhăđemăvƠoăsădng
(ătiêuăthă)ătcălƠănhngădchăvăđƣăcungăcpăchoăkháchăhƠngăvƠăđƣăđcăkháchăhƠngă
thanhătoánăhocăchpănhnăthanhătoán.
VicăxácăđnhăđiătngătínhăgiáăthƠnhăătngădoanhănghipăcăthăcngăphăthucă
vƠoănhiuăyuăt,ăbaoăgm:
- căđimătăchcăsnăxut
- Quyătrìnhăcôngăngh snăxut
- Cácăyêuăcuăqunălý,ăcungăcpăthôngătinăchoăvicăraăquytăđnhătrongădoanhănghip
- Khănngătrìnhăđăhchătoán
1.4.3. Mi quan h gia đi tng tp hp chi phí và đi tng tính giá thành
iătngăkătoánătpăhpăchiăphíăvƠăđiătngătínhăgiáăthƠnhălƠăhaiăkháiănimăkhácă
nhauănhngăcóămiăquanăhărtămtăthit.ăVicăxácăđnhăhpălýăđiătngăkătoánătpă
hpăchiăphíălƠătinăđ,ăđiuăkinăđătínhăgiáăthƠnhătheoăcácăđiătngătínhăgiáăthƠnhă
Thang Long University Library

8

trongădoanhănghip.ăTrongăthcăt,ămtăđiătngăkătoánătpăhpăchiăphíăsnăxutăcóă
thă trùngă viă mtă điă tngă tínhă giáă thƠnh.Trongă nhiuă trngă hpă khác,ă mtă điă
tngăkătoánătpăhpăchiăphíăliăbaoăgmănhiuăđiătngătínhăgiáăthƠnhăsnăphm.ă
Ngcăli,ămtăđiătngătínhăgiáăthƠnhăcng cóăthăbaoăgmănhiuăđiătngăkătoánă
tpăhpăchiăphí.ăMiăquanăhăgiaăđiătngăkătoánătpăhpăchiăphíăvƠăđiătngătínhă
giáăthƠnhăămtădoanhănghipăcăthăsăquytăđnhăvicălaăchnăphngăphápătínhăgiáă
thƠnhăvƠăkăthutătínhăgiáăthƠnhăădoanhănghipăđó. iătngătpăhpăchiăphíăvƠăđiă
tngătínhăgiáăthƠnhăcóăđimăgingăvƠăkhácănhauănhăsau:
- Gingănhau:ăiătng k toánătp hpăchiăphíăvƠăđiătngătínhăgiáăthƠnhăging
nhau v bn cht,ăđuălƠănhng phm vi, gii hn nhtăđnhăđ tp hpăchiăphíătheo
đóăvƠăcùngăphc v choăcôngătácăqunălý,ăphơnătích,ăkimătraăchiăphí,ăgiáăthƠnhăsn
phm. Giaăchúngăcóămi quan h cht ch, vicăxácăđnh hpălýăđiătng k toánă
tp hpăchiăphíălƠătinăđ,ăđiu kinăđ tínhăgiáăthƠnhătheoăcácăđiătngătínhăgiáă
thƠnhătrongădoanhănghip.
- Khácănhau: XácăđnhăđiătngătpăhpăchiăphíălƠăxácăđnhănhngăphmăvi,ăgiiăhnă
cnăđcătpăhp,ăphcăvăchoăcôngătácăkimătra,ăgiámăsát,ătngăhpăchiăphíăvƠătínhă
giáăthƠnhăsnăphmădchăvăcònăđiăviăđiătngătínhăgiáăthƠnhăthìăcóăliênăquană
đnăktăquăquáătrìnhăkinhădoanhălƠmăcnăcăđălpăbngătínhăgiáăthƠnhătheoăđiă
tngăđƣăxácăđnh.ăTrongăkinhădoanhăduălchăămtăkhíaăcnhănƠoăđóăthìăđiătngă
tpăhpăchiăphíăcóăphmăviărngăhnăđiătngătínhăgiáăthƠnh.
1.5. K tínhăgiáăthƠnhă
Kháiănim: KătínhăgiáăthƠnhălƠăthiăkămƠăbăphnăkătoánăgiáăthƠnhăcnăphiătină
hƠnhăcôngăvicătínhăgiáăthƠnhăchoăcácăđiătngăđƣăxácăđnh.
XácăđnhăkătínhăgiáăthƠnh: Khôngăthătính giáăthƠnh vƠoăbtăcăthiăđimănƠoă
mƠăphiădaăvƠoăkhănngăxácăđnhăđúngăđnăvăsălngăsnăphmălƠmăraăvƠălngă
chiăphíăsnăxutăcóăliênăquanăđnăktăquăđó.ăXutăphátătăđcăđimănƠyănênăkătínhăgiáă
thƠnhăkhôngăthăgingănhauăchoăcácăngƠnh,ănghăsnăxutăkhácănhau.ăTuătheoăchuăkă
snăxutădƠiăhayăngnăcngănhăđcăđimăsnăxutăsnăphmămƠăxácăđnhăkătínhăgiáă

thƠnhăchoăphùăhp,ăcăthă:
- iăviăcácădoanhănghipătăchcăsnăxutătheoănhiuăchuăkăngn,ăxenăk,ăliênătcă
thìăkătínhăgiáăthƠnhăthíchăhpălƠătháng.
- iăviădoanhănghipătăchcăsnăxutăđnăchicăhocăhƠngălotătheoăđnăđtăhƠngă
caăkháchăhƠngăthìăkătínhăgiáăthƠnhăthíchăhpălƠăthiăđimăktăthúcăchuăkăsnă
xutăsnăphm.



9

1.6. Phngăphápătp hpăchiăphíăsn xutăvƠăphngăphápătínhăgiáăthƠnh
1.6.1. Phng pháp tp hp chi phí
TpăhpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhăcóăthănóiălƠăkhơuăquanătrngănhtătrongăhotă
đngă kinhă doanhă caă doanhă nghip.ă Vìă vy,ă doanhă nghipă cnă laă chnă choă mìnhă
phngăthcătpăhpăchiăphíăvƠătínhăgiáăthƠnhăchoăphùăhpăviăđcăđimăkinhădoanhă
caădoanhănghipăđăcóăthăghiăchépăvƠăphnăánhămtăcáchăchínhăxácănhtăchiăphíăvƠă
giáăthƠnhăthcătăcaădoanhănghip. ătpăhpăchiăphíăsnăxutăcóăthăsădngă1ătrongă
2 phngăpháp:
- Phngăphápătpăhpătrcătip:ăPhngăphápănƠyăđc ápădngăđiăviăcácăchiăphíă
cóăliênăquanătrcătipăđnăđiătngăkătoánătpăhpăchiăphíăđƣăxácăđnhăvƠăcôngătácă
hchătoán,ăghiăchépăbanăđuăchoăphépăquyănpătrcătipăcácăchiăphíănƠyăvƠoătngă
điătngăkătoánătpăhpăchiăphíăcóăliênăquan.
- Phngăphápăphơnăbăgiánătip:ăPhngăpháp nƠy đcăápădngăkhiămtăloiăchiă
phíăcóăliênăquanăđnănhiuăđiătngăkătoánătpăhpăchiăphí,ăkhôngăthătpăhpă
trcătipăchoătngăđiătngăđc.ăTrngăhpănƠyăphiălaăchnătiêuăchunăhpălýă
đătinăhƠnhăphơnăbăchiăphíăchoăcácăđiătng liênăquan.
1.6.2. Các phng pháp tính giá thành
1.6.2.1. Phng pháp tính giá thành trc tip (phng pháp gin đn)
PhngăphápănƠyăthngăđcăápădngătrongădoanh nghipăthucăloiăhìnhăkinh

doanhăginăđn,ăsălngămtăhƠngăít,ăsnăxutăviăkhiălngălnăvƠăchuăkăsnăxută
ngn nhăcácănhƠămáyăđin,ănc,ăcácă doanhănghipăkhaiăthácầTheoăphngăphápă
nƠy,ăgiáăthƠnhăđcăxácăđnhătheoăcôngăthc:
TngăgiáăthƠnhăthcă
tăcaăkhiălngăsnă
phm,ădchăvăhoƠnă
thƠnh
=
Giáătrăsnă
phm,ădchă
vădădangă
đuăk
+
Chiăphíăsnă
xutăthcătă
phátăsinhă
trongăk
-
Giáătrăsnă
phm,ă
dchăvădă
dangăcuiă
k
SauăkhiătínhăđcătngăgiáăthƠnhăthcătăcaătngăkhiălngăsnăphm,ădchăvă
hoƠnăthƠnh,ăta cóăthătínhăđcăgiáăthƠnhăđnăvăsnăphmădchăv:
Giáă
thƠnhă
đnăv
=
TngăgiáăthƠnhăsnăphm,ădchăvăhoƠnăthƠnh

Sălngăsnăphm,ădchăvăhoƠnăthƠnh
1.6.2.2. Phng pháp tính giá thành thỀo h s
ătínhăđcăthìătrcăhtăkătoánăcnăcăvƠoăhăsăquyăđiăđăquyăđiăcácăloiăsnă
phmăvăsnăphmăgc,ăriădaăvƠoăđătínhăgiáăthƠnhăgcăvƠăgiáăthƠnhătngăloiăsnă
phm.ăPhngăphápănƠyăápădngătrongănhngădoanhănghipămƠătrongăcùngămtăquáă
Thang Long University Library
10

trìnhăsnăxut,ăcùngăsădngămtăthănguyênăliuăvƠămtălngălaoăđngănhngăthuă
đcăđngăthiănhiuăthăsnăphmăkhácănhauăvƠăchiăphíăkhôngăhchătoánăriêngăchoă
tngă loiă snă phmă đcă mƠă phiă hchă toánă chungă choă că quáă trìnhă snă xut.Theo
phngăphápăhăs,ătaăcóăcôngăthcătính giáăthƠnh nhăsau:
GiáăthƠnhăđnăvăsnă
phmăgcă(Z
o
)
=
TngăgiáăthƠnhăsnăxutăcaăcácăloiăsnăphm
Tngăsăsnăphmăgcăquyăđiă(Q
o
)

GiáăthƠnhăđnă
văsnăphmăiă
(Z
i)
=
GiáăthƠnhăđnă
văsnăphmă
gcă(Z

o)
X
Hăsăquyă
điăsnă
phmăi (H
i)
Trongăđó:ăQ
o
=ă∑H
i
x Q
i

Q
i
:ăSălngăsnăphmăiă(chaăquyăđi)
1.6.2.3. Phng pháp t l
Phngă phápă nƠyă thngă ápă dngă trongă doanhă nghipă snă xută nhiuă loiă snă
phm,ăcóăquyăcách, phmăchtăkhácănhau.ăDoăvy,ăđăgimăbtăkhi lngăhchătoán,ă
kătoánăthngătinăhƠnhătpăhpăchiăphíăsnăxutăcùngăloi.ăCnăcăvƠoătălăchiăphíă
giaăchiăphíăsnăxutăthcătăviăkăhoch,ăkătoánăsătínhăraăgiáăthƠnhăđnăvăvƠătngă
giáăthƠnhăsnăphmătngăloi. TaăcóăcôngăthcătínhăgiáăthƠnhănh sau:
GiáăthƠnhă
thcătăđnăvă
snăphmă
tngăloi
=
GiáăthƠnhăkăhochă
hocăđnhămcăđnăvă
thcătăsnăphmătngă

loi
X
Tălăgiaăchiăphíăthcătăsoă
viăchiăphíăkăhochăhocăđnhă
mcăcaăttăcăcácăloiăsnă
phm
1.6.2.4. Phng pháp tng cng chi phí
PhngăphápănƠyăápădngăviăcácădoanhănghipămƠăquáătrìnhăsnăxutăsnăphmă
đcăthcăhinăănhiuăbăphnăsnăxut,ănhiuăgiaiăđonăcôngăngh. Taăcóăcôngăthcă
nhăsau:
Z = C
1
+ C
2
+ăầ+ăC
n
Trongăđó Z: TngăgiáăthƠnh
C
1
ầC
n
: ChiăphíăsnăxutăăcácăgiaiăđonănmătrongăgiáăthƠnh
1.6.2.5. Phng pháp loi tr giá tr sn phm ph
PhngăphápănƠyăđcăápădngăviăcácădoanhănghipămƠătrongăcùngămtăquáătrìnhă
snăxut,ăbênăcnhăcácăsnăphmăchínhăthuăđcăcònăcóăthăthuăđcănhngăsnăphmă
ph.ăGiáătrăsnăphmăphăcóăthăđcăxácăđnhătheoănhiuăphngăphápănhăgiáăcóăthă
s dng,ăgiáătrăcătínhầ.

11

1.6.2.6. Phng pháp liên hp
PhngăphápănƠyăápădngătrongănhngădoanhăănghipăcóătăchcăsnăxut,ătínhăchtă
quyătrìnhăcôngănghăvƠătínhăchtăsnăphmălƠmăraăđòiăhiăvicătínhăgiáăthƠnhăphiăktă
hpănhiuăphngăphápăkhácănhauănhădoanhănghipăhóaăcht,ămayămcầ
1.6.3. Mi quan h gia chi phí sn xut vi giá thành sn phm, ếch v
ChiăphíăsnăxutăvƠăgiáăthƠnhăsnăphm lƠăhaiăkháiănimăhoƠnătoƠnăkhácănhau,ătuyă
nhiên,ăchúngăli cóămiăquanăhăchtăchăviănhau.ăChiăphíăsnăxutăvƠăgiáăthƠnhăsnă
phmăthăhinăhaiămtăkhácănhauăcaăquáătrìnhăsnăxut:ăchiăphíăsnăxutăthìăphnăánhă
haoăphíăcaăquáătrìnhăsnăxutăcònăgiáăthƠnhăsnăphmăphnăánhămtăktăquăcaăquáă
trìnhăsnăxut.ăChúngăđuăbaoăgmăcácăhaoăphíăvălaoăđngăsngăvƠălaoăđngăvtăhoáă
mƠădoanhănghipăbăraătrongăquáătrìnhăsnăxut.ăTrongătrngăhpăgiáătrăsnăphmădă
dangăđuăkăvƠăcuiăkăbngănhauăthìătngăgiáăthƠnhăsnăphmăbngătngăchiăphíăsnă
xutăphátăsinhătrongăk.ă
Săđă1.2.ăăMiăquanăhăgiaăchiăphíăsnăxutăvƠăgiáăthƠnhăsnăphm






NhìnăvƠoăsăđ,ăătaădădƠngăthy:
Tngăgiáă
thƠnhăsn
phm

=
Chiăphíăsn
xut d
dangăđu k

+
Chiăphíăsn
xutăphátăsinh
trong k

-
Chiăphíăsn
xut d dang
cui k

Tăcôngăthcătrên,ătaăthyărngăăgiáăthƠnhăcóăliênăquanătiăcăchiăphíăsnăxutăphátă
sinhătrongăkăvƠăchiăphíăkătrcăchuynăsang.ăGiáăthƠnhăsnăphmăgnăviăkhiălngă
snăphm,ăcôngăvic,ălaoăvăđƣăsnăxutăhoƠnăthƠnhătrongăkămƠăkhôngătínhăđnăchiăphíă
đóăđcăphátăsinhăăkănƠoăcònăchiăphíăsnăxutăgmăchiăphíăbăraătrongămtăkăsnă
xutămƠăkhôngăquanătơmăđnăsnăphm đƣăđcăhoƠnăthƠnhăhayălƠăcha hoƠnăthƠnh.
1.7. K toánătp hpăchiăphíăsn xut vƠătínhăgiáăthƠnh sn phm theoăphngă
phápăkêăkhaiăthngăxuyênă(KKTX)
1.7.1. Tài khon s ếng
TƠiăkhon s dng: Theo chun mc k toánăVit Nam, quytăđnh s 48/2006/Qă
ậ BTC ápă dngă choă cácădoanhănghip nh vƠă va. Theo quytăđnhă nƠy,ătƠiăkhon
đc k toánăs dng lƠăTK 154 - Chiăphíăsn xut, kinh doanh d dang.ăTƠiăkhon
154ăđc s dngăđ phnăánhătng hpăchiăphíăsn xutăkinhădoanhăphátăsinhătrongă
k: chiăphíăsn xut, kinh doanh ca khiălng sn phm, dch v hoƠnăthƠnhătrongă
Chiăphíăsn xut d
dangăđu k
Chiăphíăsn xutăphátăsinhătrongăk

TngăgiáăthƠnhăsn phm
Chiăphíăsn xut d dang
cui k

A
C
B
D
Thang Long University Library
12

k; chi phíăsn xut, kinh doanh d dangăđu k, cui k caăcácăhotăđng sn xut,
kinh doanh.
Kt cu TK 154
N TK 154 Có
- Cácăchiăphíănguyênăvt liu trc tip,
chiă phíă nhơnă côngă trc tip,ă chiă phíă
sn xută chungă ă phátă sinhă trongă k
liênă quană đnă giáă thƠnhă sn phm,
dch v
- Kt chuynă chiă phíă sn xut, kinh
doanh d dang cui k (theoăphngă
phápăkimăkêăđnh k).
- GiáăthƠnhăsn xut sn phm, dch
v hoƠnăthƠnhă
- Kt chuynăchiăphíăsn xut, kinh
doanh d dangă đu k (theo
phngăphápăkimăkêăđnh k).
Chiă phíă sn xut, kinh doanh d dang
cui k.

1.7.2. Trình t hch toán
1.7.2.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip
Kháiănim:

Chiăphíănguyênăvtăliuătrcătip baoăgm:ăgiáătrăvtăliuăchính,ăvtăliuăph,ănhiênă
liu đcăs dngătrcătipăchoăsnăxutăsnăphmăvƠăthcăhinălaoăv,ădchăv.ăiă
viănhngăvtăliuăkhiăxutădùngăcóăliênăquanătrcătipătiăđiătngătpăhpăchiăphíă
riêngăbitănhăkinhădoanhăhƠngăn,ăkinhădoanhăvnăchuyn,ăkinhădoanhădchăvầthìă
đcăhchătoán trcătip choăđiătngăđó.ăTrngăhpăvtăliuăxutădùngăcóăliênăquană
tiă nhiuă điă tngă tpă hpă chiă phíă khôngă thă táchă riêngă đcă thìă phiă ápă dngăă
phngăphápăphơnăbăgiánătipăđăphơnăbăchoăcácăđiătngăcóăliênăquan.
iăviădoanhănghipăkinhădoanhăv dchăv,ăduălchăthìăchiăphíănguyênăvtăliuălƠă
các khonăchiăphíăphiătrăchoăcácăhotăđngănăung,ăngăngh,ăvéăđò,ăphƠ,ăchiăphíă
thuêăphngătinăvnăchuyn,ătinăvéăvƠoăcaăcácădiătích,ădanhălamăthngăcnhầ
TƠiăkhonăsădng:ă theoădõi chiăphíănguyênăvtăliuătrcătip,ăkătoánăsădngătƠiă
khon 154
Chngătăsădng:
- Phiuăxutăkho
- Hóaăđnăgiáătrăgiaătng
- Giyăđănghătmăng,ăphiuăthu,ăchi,ăgiyăbáoăngơnăhƠngầ.




13

Săđă1.3.ăSăđăkătoánăchiăphíănguyênăvtăliuătrcătipă(KKTX)
TK 152 TK 154 TK 152

Nguyênăvtăliuăxutădùngăđăăăă Nguyênăvtăliêuăkhôngădùngă

snăxut,ăthcăhinădchăvăăăăăăăăăă htătrăliănhơpăkhoăăăăăă

TK 111,112, 331 TK 632

Nguyênăvt liuămuaăngoƠi trcă PhnăchiăphíăNVL

tipăsnăxut,ăthcăhinădchăv vtătrênămcăbìnhăthng
TK 133

ThuăGTGT

đcăkhuătr

1.7.2.2. Chi phí nhân công trc tip
Kháiănim:
ChiăphíănhơnăcôngătrcătipălƠănhngăkhonătinălngăphiătrăchoăcôngănhơnătrcă
tipă snă xută snă phmă hocă trcă tipă thcă hină cácă loi laoă v,ă dchă vă gm:ă tină
lngăchính,ălngăph,ăcácăkhonăphăcpăcóătínhăchtălngăvƠăcácăkhonătríchătheoă
lngătheoăquyăđnhă(BHYT,ăBHXH,ăKPC,ăBHTN).ăSătinălngăphiătrăchoăcôngă
nhơnă snă xut,ă điă tngă laoă đngă khácă đcă thă hină trênă bngă thanhă toán lng,ă
bngăphơnăbătinălng.
Chiăphíănhơnăcôngătrcătipătiăcácădoanhănghipăkinhădoanhădchăvăduălchăchínhă
lƠăkhonăchiăphíămƠădoanhănghipăphiăchiătrăchoănhơnăviênăhngădnăduălchăbaoă
gmălngăchính,ălngăph,ăcácăkhonăphăcpăcóătínhăchtălngăvƠăcácăkhonătríchă
theoălng.
TƠiăkhonăsădng: ăhch toánăchiăphíănhơnăcôngătrcătip,ăkătoánăsădngătƠiă
khonă154ă
Chngătă sădng:ăBngăthanhătoánălng,ăbng phơnăbătinălngăvƠăcácăkhonă
tríchătheoălng, mtăsăchngătăkhácăliênăquan.


Thang Long University Library

14

Săđă1.4.ăSăđăkătoánăchiăphíănhơnăcôngătrcătipă(KKTX)
TK 334 TK 154 TK 632

Lngăchính,ăphăcpăphiătrăăăăăăăăă Phnăchiăphíănhơnăcông trc

choăcôngănhơnătrcătip thcăhin tipăthcăhinălaoăv,ădch
laoăv,ădchăvă văvtătrênăbìnhăthng

TK 338

TríchăBHXH,ăBHYT,ăKPC, BHTN

theoăquyăđnh


TK 335

Tríchătrcătinălngăphép

Choăcôngănhơnătrcătipăthcăhin
laoăv,ădchăv

1.7.2.3. Chi phí sn xut chung
Kháiănim:
ChiăphíăsnăxutăchungălƠănhngăchiăphíăcnăthităcònăliăđăsnăxutăsnăphm,ă
thcăhinălaoăvădchăvăsauăchiăphíănguyênăvtăliuătrcătipăvƠăchiăphíănhơnăcôngătrcă
tip.ăơyălƠăkhonăchiăphíăphátăsinhătrongăphmăviăphơnăxng,ăbăphnăsnăxutăcaă
doanhănghipă baoă gmă lng vƠă cácă khonătríchătheoălngăca nhơnă viênă qună lýă

phơnăxng, b phnầăchiăphíăkhuăhaoătƠiăsn c đnh,ăchiăphíădch v muaăngoƠiăvƠă
cácăchiăphíăbng tinăkhác.
i vi doanh nghip kinh doanh dch v du lch,ăchiăphíăsn xut chung lƠănhng
chiăphíăphc v sn xutăkinhădoanhăphátăsinhătrongăquáătrìnhăthc hinăcácălaoăv,
dch v.ăChiăphíăsn xutăchungăcóăth bao gm cácăchiăphíănh: lngănhơnăviênăgiámă
sátăduălch, côngătácăphíăcaăcánăb hng dn du lch,ăchiăphíăgiaoădch,ăkýăkt hp
đng du lch, hoa hngăchoăcácămôiăgii,ăchiăphíăkhuăhaoătƠiăsn c đnh, chiăphíădch
v muaăngoƠiăhayăcácăchiăphíăbng tinăkhác.