B GIÁO DCăĨOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
O0O
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH
VĨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH HÀNG HÓA
TI CÔNG TY TNHH KHI MINH
Giáoăviênăhng dn : Th.s Nguyn Thanh Huyn
Sinh viên thc hin :ăƠoăT Uyên
Mã sinh viên : A16938
Chuyên ngành : Tài chính ậ K toán
HÀ NI - 2014
LI CMăN
Trong thi gian thc tp, mc dù đã c gng nhng do trình đ và kinh nghim
thc t còn hn ch, cng nh thi gian thc tp ngn nên quá trình thc hin khóa
lun ca em không tránh khi nhng sai sót nht đnh. Em rt mong nhn đuc s
đóng góp ca các anh ch làm vic ti phòng k toán ca công ty, các thy cô giáo đ
bài khoá lun tht s có ý ngha trên c phung din lý lun và thc tin.
Em xin chân thành cm n các thy cô giáo trong khoa Kinh t - Qun lý trng
i hc Thng Long, đc bit là cô giáo - Th.s Nguyn Thanh Huyn và các cán b
phòng K toán Công ty TNHH Khi Minh đã tn tình hng dn, giúp đ và ch bo
em hoàn thành bài khóa lun này.
Em xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s
h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
ào T Uyên.
MC LC
CHNGă1:ăLÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH VÀ
XÁCăNH KT QU TIÊU TH HÀNG HÓA TI DOANH NGHIP
THNGăMI. 1
1.1. NHNG VNă CăBN V K TOÁN TIÊU TH HÀNG HÓA VÀ
XÁCăNH KT QU TIÊU TH HÀNG HÓA TI CÁC DOANH NGHIP
THNGăMI 1
1.1.1. căđim quá trình tiêu th vƠăxácăđnh kt qu tiêu th hàng hóa ti các
doanh nghipăthngămi 1
1.1.2. S cn thit phi hoàn thin công tác k toán tiêu th vƠăxácăđnh kt qu
tiêu th hàng hóa ti các doanh nghipăthngămi 2
1.1.2.1. V trí, ý ngha ca vic tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th hàng hóa 2
1.1.2.2. Vai trò, nhim v ca k toán trong qun lý quá trình tiêu th và xác đnh
kt qu tiêu th hàng hóa 2
1.2. K TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH 3
1.2.1. Mt s ch tiêuăcăbnăvƠăcácăphngăthc tiêu th hàng hóa 3
1.2.1.1. Mt s ch tiêu c bn 3
1.2.1.2. Các phng thc tiêu th hàng hóa 4
1.2.2. K toán tiêu th hàng hóa 5
1.2.2.1. Chng t k toán s dng 5
1.2.2.2. Tài khon s dng 5
1.2.2.3. Phng pháp tính Giá vn hàng bán 8
1.2.2.4. Phng pháp hch toán 10
1.2.3. K toán chi phí qun lý kinh doanh 14
1.2.4. K toánăxácăđnh kt qu tiêu th 16
1.2.5. Các hình thc s k toán s dng trong công tác k toán tiêu th và xác
đnh kt qu tiêu th 17
1.2.7.1. Nht ký chung 17
1.2.7.2. Nht ký – S cái 17
1.2.7.3. Chng t ghi s 18
1.2.7.4. Nht ký – Chng t 18
1.2.7.5. K toán máy 19
CHNGă2:
THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH VÀ XÁC
NH KT QU TIÊU TH TI CÔNG TY TNHH KHI MINH 20
Thang Long University Library
2.1. CăIM T CHC KINH DOANH CA CÔNG TY TNHH KHI
MINH 20
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 20
2.1.2. căđim t chc kinh doanh ca công ty 20
2.1.2.1. B máy t chc 20
2.1.2.2. B máy k toán 22
2.2. THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT
QU TIÊU TH TI CÔNG TY TNHH KHI MINH 23
2.2.1. K toán tiêu th 23
2.2.1.1. K toán bán hàng 24
2.2.1.2. Phng pháp tính Giá vn hàng bán 36
2.2.1.3. K toán các khon gim tr doanh thu 39
2.2.1.4. K toán chi tit 39
2.2.2. K toán chi phí qun lý kinh doanh 43
2.2.2.1. Chi phí tin lng 43
2.2.2.2. Chi phí khu hao 45
2.2.2.3. Chi phí dch v mua ngoài 46
2.2.3. Kătoánăxácăđnhăktăquăkinhădoanh 50
2.2.4. K toán tng hp 50
CHNGă3:ăMT S KIN NGH NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC K
TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI CÔNG TY
TNHH KHI MINH 59
3.1. ÁNHăGIÁăCỌNGăTÁCăK TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT
QU TIÊU TH HÀNG HÓA TI CÔNG TY TNHH KHI MINH 59
3.1.1. Nhn xét chung 59
3.1.2. uădim 59
3.1.3. Nhcăđim 60
3.2. MT S KIN NGH NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN
TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH TI CÔNG TY TNHH KHI
MINH 61
DANH MC BNG, BIU
Săđ 1.1:ăPhngăthc tiêu th trc tip và Chuyn hàng theo hpăđng 10
Săđ 1.2:ăPhngăthc bán hàng tr góp 11
Săđ 1.3:ăăPhngăthcăbánăhƠngăđi lý, ký giă(Bênăgiaoăđi lý) 11
Săđ 1.4:ăăPhngăthcăbánăhƠngăđi lý, ký gi (Bên nhnăđi lý) 12
Săđ 1.5:ăPhngăthc Bán giao tay ba (có tham gia thanh toán) 12
Săđ 1.6:ăPhngăthc Bán giao tay ba (không tham gia thanh toán) 13
Săđ 1.7: Tiêu th hƠngăhóaătheoăphngăphápăKimăkêăđnh k 13
Săđ 1.8: K toán chi phí qun lý kinh doanh 15
Săđ 1.9: K toánăxácăđnh kt qu tiêu th 16
Săđ 1.10: Hình thc ghi s Nht ký chung 17
Săđ 1.11: Hình thc ghi s Nht ký ậ S cái 17
Săđ 1.12: Hình thc ghi s Chng t ghi s 18
Săđ 1.13: Hình thc ghi s Nht ký ậ Chng t 18
Săđ 1.14: Hình thc ghi s K toán máy 19
Săđ 2.1:ăCăcu t chc b máy ca công ty TNHH Khi Minh 21
Săđ 2.2:ăCăcu b máy k toán ti công ty 22
Săđ 2.3: Hình thc Chng t ghi s 23
Bng 2.1: Hpăđng kinh t (trích) 25
Bngă2.2:ăHóaăđnăGTGTătheoăhìnhăthc bán buôn trc tip qua kho 26
Bng 2.3: Phiu xut kho theo hình thc bán buôn trc tip qua kho 27
Bng 2.4: Phiu thu nghip v bán buôn trc tip qua kho 28
Bng 2.5: Phiu xut kho hàng giăđi lý 30
Bngă2.6:ăThôngăbáoăbánăhƠngăđi lý (trích) 31
Bng 2.7: Hóaăđnădch v đi lý 32
Bngă2.8:ăHóaăđnăGTGTăhƠngăbánăđi lý 33
Bng 2.9: Sao kê tài khon chi tit 34
Bngă2.10:ăHóaăđnăGTGTăhƠngăbánăgiaoătayăbaă(hóaăđnămua) 35
Bngă2.11:ăHóaăđnăGTGTăhƠngăbánăgiaoătayăbaă(hóaăđnăbán) 36
Bng 2.12: S chi tit hàng hóa mt hàng Bt m Hoa Ngc Lan_0.5 37
Bng 2.13: Bng tng hp Nhp ậ Xut ậ Tn hàng hóa 38
Bng 2.14: S chi tit giá vn 40
Bng 2.15: S chi tit doanh thu 41
Bng 2.16: Bng tng hp chi tit doanh thu bán hàng 42
Bng 2.17: Bng thanh toán tinălng 44
Bng 2.18: Bng tính và phân b khu hao 45
Thang Long University Library
Bngă2.19:ăHóaăđnătinăđin 47
Bng 2.20: Sao kê tài khon chi tit 48
Bng 2.21: S chi tit chi phí qun lý kinh doanh 49
Bng 2.22: Chng t ghi s s 17 50
Bng 2.23: Chng t ghi s s 15 51
Bng 2.24: Chng t ghi s s 20 51
Bng 2.25: S cái Tài khon 632 52
Bngă2.26:ăChngătăghiăsăsă11 52
Bngă2.27:ăChngătăghiăsăsă13 53
Bng 2.28: Chng t ghi s s 18 53
Bng 2.29: S cái Tài khon 511 54
Bngă2.30:ăChngătăghiăsăsă21 54
Bngă2.31:ăChngătăghiăsăsă29 55
Bngă2.32:ăChngătăghiăsăsă30 55
Bngă2.33:ăChngătăghiăsăsă14 55
Bngă2.34:ăChngătăghiăsăsă27 56
Bngă2.35:ăSăcáiăTKă642 56
Bngă2.36:ăChngătăghiăsăsă34 57
Bngă2.37:ăChngătăghiăsăsă35 57
Bngă2.38:ăSăcáiăTƠiăkhonă911 58
Bngă3.1:ăBngăxácăđnhăktăquătiêuăthămtăhƠngăBtămăHoaăNgcăLan 62
Bngă3.2:ăSăđngăkỦăchngătăghiăs 64
DANH MC VIT TT
Tên vit ttăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăTênăđyăđ
TNHH Trách nhim hu hn
GTGT Giá tr giaătng
TTBăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăTiêuăth đc bit
TK Tài khon
K/C Kt chuyn
GVHB Giá vn hàng bán
TSCăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăTƠiăsn c đnh
BPBH B phn bán hàng
BPQL B phn qun lý
CPQLKD Chi phí qun lý kinh doanh
Thang Long University Library
LI M U
Trong nhng nm gn đây, cùng vi xu hng toàn cu hóa, nn kinh t th
trng ca nc ta nói chung và các doanh nghip thng mi nói riêng đã phát trin
mt cách nhanh chóng và không ngng ln mnh. S ln mnh ca các doanh nghip
thng mi đã đáp ng đc kp thi và đy đ các nhu cu tiêu dùng cn thit ca
toàn xã hi.
i vi các doanh nghip thng mi thì tiêu th là khâu cc k quan trng
trong chu k hot đng kinh doanh, là nhân t mang tính quyt đnh s thành công hay
tht bi ca mt doanh nghip.
Nhn thc đc tm quan trng ca vn đ này, các doanh nghip cn xây dng
cho mình b máy qun lý, đc bit là b máy k toán đ nhà qun lý kp thi đa ra
đc nhng chính sách, chin lc kinh doanh hiu qu. Trong đó, công tác k toán
tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th có tm quan trng ln đi vi toàn b b máy k
toán.
Do đó, trong thi gian thc tp ti Công ty TNHH Khi Minh, em đã quyt đnh
chn đ tài: ắHoƠnăthin công tác k toán tiêu th vƠăxácăđnh kt qu tiêu th
hàng hóa ti công ty TNHH KhiăMinhẰ.
Ni dung ca đ tài đc chia làm 3 chng nh sau:
Chngă1:ăLỦălun chung v công tác k toán tiêu th vƠăxácăđnh kt qu
tiêu th hàng hóa ti doanh nghipăthngămi.
Chngă2:ăThc trng công tác k toán tiêu th vƠăxácăđnh kt qu tiêu th
hàng hóa ti công ty TNHH Khi Minh.
Chngă3:ăMt s kin ngh nhm hoàn thin công tác k toán tiêu th và
xácăđnh kt qu tiêu th hàng hóa ti công ty TNHH Khi Minh.
1
CHNGă1:
LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH
KT QU TIÊU TH HÀNG HÓA TI DOANH NGHIPăTHNGăMI
1.1. NHNG VNă CăBN V K TOÁN TIÊU TH HÀNG HÓA VÀ
XÁCăNH KT QU TIÊU TH HÀNG HÓA TI CÁC DOANH NGHIP
THNGăMI
C ch th trng luôn có s cnh tranh gay gt. đng vng trên th trng,
đc th trng chp nhn v cht lng hàng hóa, làm th nào đ tng lng hàng
tiêu th trong mt th trng cnh tranh khc lit là câu hi đc doanh nghip thng
mi đt ra. Mun tn ti và kinh doanh có hiu qu thì buc h phi t tìm đc cho
mình ngun hàng và ni tiêu th hàng hóa.Vì vy mà công tác k toán tiêu th và xác
đnh kt qu tiêu th hàng hóa là mt trong nhng phn hành ch yu và đc quan
tâm đc bit.
1.1.1. căđim quá trình tiêu th vƠăxácăđnh kt qu tiêu th hàng hóa ti các
doanh nghipăthngămi
Hot đng kinh t c bn trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip thng
mi là lu chuyn hàng hóa. Lu chuyn hàng hóa là s tng hp các hot đng thuc
quá trình mua bán trao đi và d tr hàng hóa.
Tiêu th hàng hóa là quá trình thc hin vic chuyn quyn s hu hàng hóa và
thu tin v doanh nghip hay là quá trình đa hàng hóa mà doanh nghip đã mua v t
các nhà sn xut vào lnh vc lu thông qua các phng thc bán hàng. Tiêu th là
giai đon cui cùng ca quá trình tun hoàn vn trong doanh nghip (T-H-T’). S tin
mà doanh nghip thu đc t quá trình tiêu th trên gi là doanh thu bán hàng.
Quá trình tiêu th đc gi là hoàn thành ch khi có đ 2 điu kin:
- Gi hàng hoc giao hàng cho ngi mua.
- Ngi mua tr tin hoc chp nhn thanh toán.
Quá trình tiêu th ca hàng hóa ch kt thúc khi vic thanh toán gia ngi mua
và ngi bán din ra hoc khi ngi mua chp nhn thanh toán và quyn s hu hàng
hóa thuc v ngi mua, ngha là doanh nghip không còn nm gi quyn s hu hàng
hóa mà chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu hàng hóa cho
ngi mua.
quá trình tiêu th din ra thun li thì hàng hóa không nhng phi không
ngng đm bo cht lng mà còn phi phù hp vi th hiu ca ngi tiêu dùng, điu
chnh v giá c cng nh phng thc trao đi hàng hóa nhm mc đích kích thích
nhu cu ngi tiêu dùng.
Thang Long University Library
2
1.1.2. S cn thit phi hoàn thin công tác k toán tiêu th vƠăxácăđnh kt qu
tiêu th hàng hóa ti các doanh nghipăthngămi
1.1.2.1. V trí, ý ngha ca vic tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th hàng hóa
Trong nn kinh t th trng cnh tranh gay gt nh hin nay, vn đ đt ra đi
vi các doanh nghip thng mi là phi s dng nhng bin pháp gì, nhng chin
lc kinh doanh nh th nào đ đem li hiu qu kinh t mt cách cao nht. V mt
thc t cng nh lý lun, vic tiêu th có ý ngha rt ln đi vi mi doanh nghip và
c nn kinh t Quc dân.
i vi nn kinh t Quc dân: tiêu th góp phn điu hòa gia sn xut và tiêu
dùng, gia kh nng và nhu cu, gia hàng và tin, là c s cân đi gia các ngành tác
đng đn quan h cung cu trong xã hi. Mt khác, trong điu kin hin nay khi mi
quan h đi ngoi đang phát trin thì vic các doanh nghip tiêu th tt hàng hóa s to
đc uy tín, sc mnh thng hiu ca mình trên th trng quc t.
i vi doanh nghip: xác đnh kt qu tiêu th đc s dng nh mt công c
đc lc đ phn ánh mt cách gián tip và trc tip toàn b hot đng kinh doanh, là
mt trong nhng khâu quan trng và có ý ngha to ln trong hot đng kinh doanh ca
doanh nghip.
1.1.2.2. Vai trò, nhim v ca k toán trong qun lý quá trình tiêu th và xác
đnh kt qu tiêu th hàng hóa
K toán đc coi là công c hu hiu nht phc v cho công tác qun lý v c
hai mt hin vt và giá tr, phn ánh tình hình thc t k toán tiêu th, đánh giá đúng
nng lc ca doanh nghip thông qua kt qu hot đng kinh doanh.
Thông tin do k toán cung cp là cn c đ đánh giá tính hiu qu ca hot
đng sn xut kinh doanh, phù hp vi các quyt đnh kinh doanh đã đc thc thi, t
đó phân tích và đa ra các bin pháp qun lý, các chin lc kinh doanh phù hp vi
các điu kin thc t, kh nng ca doanh nghip nhm nâng cao li nhun hn na.
thc hin tt vai trò nói trên, k toán tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th
hàng hóa có nhng nhim v sau:
- T chc vn dng tt h thng tài khon k toán, h thng s sách k toán sao
cho phù hp vi đc đim sn xut kinh doanh và theo yêu cu qun lý ca doanh
nghip.
- T chc ghi chép, phn ánh kp thi, đy đ, chính xác khi lng hàng hóa
bán ra và giá vn chính xác ca chúng nhm xác đnh đúng kt qu kinh doanh nói
chung hoc tng loi hàng hóa, nhóm hàng hóa, hàng hóa riêng l, các khon chi phí
bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip và phân b chúng cho các đi tng có liên
quan.
3
- Cung cp thông tin v tình hình tiêu th giúp cho lãnh đo doanh nghip qun
lý và điu hành mi hot đng sn xut kinh doanh qun lý và điu hành mi hot
đng sn xut kinh doanh. Thông qua vic ghi chép hch toán quá trình tiêu th mà
kim tra đc tin đ thc hin k hoch tiêu th và k hoch li nhun, các k thut
thanh toán, các d toán chi phí, qun lý cht ch tin bán hàng, theo dõi quá trình
thanh toán tin bán hàng.
- Xác đnh chính xác kt qu ca tng loi hot đng sn xut kinh doanh trong
doanh nghip, phn ánh tình hình phân phi li nhun.
- Lp và gi báo cáo tiêu th, doanh thu, kt qu kinh doanh theo yêu cu ca
ban lãnh đo. nh k phân tích kinh t đi vi hot đng tiêu th hàng hóa, thu nhp
và phân phi li nhun, t vn cho ban lãnh đo la chn phng án kinh doanh có
hiu qu.
Thc hin các nhim v trên có ý ngha ln đi vi vic t chc qun lý vn đ
tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th trong doanh nghip. Song nhim v ca k toán
ch thc s đc phát huy khi đc t chc mt cách khoa hc, hp lý vi đc đim
kinh t ca tng doanh nghip và tng thi k. c bit, k toán phi nm vng nhng
ni dung ca công tác tiêu th hàng hóa và xác đnh kt qu tiêu th hàng hóa.
1.2. K TOÁN TIÊU TH VĨăXÁCăNH KT QU TIÊU TH
1.2.1. Mt s ch tiêuăcăbnăvƠăcácăphngăthc tiêu th hàng hóa
1.2.1.1. Mt s ch tiêu c bn
Doanh thu: Mt doanh nghip s có 3 nhóm doanh thu là: Doanh thu t bán
hàng hóa, Doanh thu t hot đng đu t khác và Doanh thu t hot đng tài chính.
Nu nh mt công ty thng mi dng T-H-T’, có ngha dùng tin mua hàng đu
vào sau đó bán cho khách hàng đu ra ly li tin thì doanh thu s bng s lng
hàng bán ra nhân vi giá tin bán ra hoc có th tính bng tng giá tr đn hàng đu
ra.
Các khon gim tr doanh thu: Là các khon đc ghi gim tr vào doanh thu,
gm: Các khon chit khu thng mi, gim giá hàng bán, hàng bán b tr li và thu
tiêu th đc bit, thu xut khu, thu GTGT ca doanh nghip tính thu theo phng
pháp trc tip. Trong đó, ghi riêng khon gim tr t thu tiêu th đc bit, thu xut
khu và thu GTGT ca doanh nghip tính thu theo phng pháp trc tip.
- Chit khu thng mi: Là khon doanh nghip bán gim giá niêm yt cho
khách hàng mua hàng vi khi lng ln.
- Hàng bán b tr li: Là s hàng hóa đã tiêu th b khách hàng tr li do cá
nguyên nhân nh: vi phm hp đng kinh t, hàng b mt, kém phm cht, không đúng
chng loi, quy cách. Tr giá s hàng b tr li tính theo đn giá bán ghi trên hóa đn.
Thang Long University Library
4
- Giám giá hàng bán: Là khon tin đc ngi bán chp nhn mt cách đc
bit trên giá đã tha thun vì lý do hàng bán kém phm cht hay không đúng quy cách
theo quy đnh trong hp đng kinh t.
Giá vn hàng bán: i vi mt công ty thng mi thì giá vn hàng bán là tng
chi phí cn thit mà doanh nghip đã b ra đ s hu hàng hóa đó (giá mua t nhà
cung cp, vn chuyn, bo him,ầ.). Mt s nhà cung cp h có th chuyn hàng ti
tn kho ca doanh nghip, h cng các khon chi phí nh vn chuyn, bo him,
thuầvào giá bán. Nh vy giá vn hàng bán s tính toán c th tùy thuc vào hp
đng vi nhà cung cp quy đnh c th nh th nào.
Chi phí qun lý kinh doanh: Là tng chi phí qun lý kinh doanh ca doanh
nghip. Bao gm chi phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip.
- Chi phí bán hàng: Là nhng khon chi phí phát sinh có liên quan đn hot
đng tiêu th sn phm, hàng hóa, dch v (chi phí bao bì, phân loi, chn lc, vn
chuyn, bc d, gii thiu, bo hành, hoa hng tr cho đi lý).
- Chi phí qun lý doanh nghip: Là chi phí có liên quan chung đn toàn b hot
đng ca c doanh nghip mà không tách riêng ra đc cho bt k hot đng nào.
1.2.1.2. Các phng thc tiêu th hàng hóa
Phngăthc tiêu th trc tip: Là phng thc giao hàng cho ngi mua trc
tip ti kho (hoc trc tip ti phân xng không qua kho) ca doanh nghip. Hàng
hóa khi bàn giao cho khách hàng đc khách hàng tr tin ngay hoc chp nhn thanh
toán. S hàng này khi đó chính thc đc coi là tiêu th và doanh nghip mt quyn s
hu s hàng hóa đó. Phng thc này bao gm bán buôn và bán l.
Phngăthc chuyn hàng theo hpăđng: Cn c vào hp đng đã ký, đn
ngày giao hàng, doanh nghip s xut kho đ chuyn hàng cho bên mua bng phng
tin vn ti ca mình hoc đi thuê ngoài đn đa đim đã ghi trong hp đng. Chi phí
vn chuyn này do bên nào chu thì tùy thuc vào tha thun ca hai bên đã ghi trong
hp đng kinh t. Hàng gi đi vn thuc s hu ca doanh nghip cho đên khi ngi
mua nhn đc hàng và chp nhn thanh toán thì s hàng đó đc coi là tiêu th và
doanh nghip hch toán vào doanh thu.
Phngăthc tiêu th quaăđi lý, ký gi: Hàng hóa gi đi lý bán vn thuc
quyn s hu ca doanh nghip và cha đc coi là tiêu th. Doanh nghip ch đc
hch toán vào doanh thu khi bên nhn đi lý thanh toán tin hoc khách hàng chp
nhn thanh toán. Khi bán đc hàng, doanh nghip phi tr cho bên nhn đi lý mt
khon tin gi là hoa hng và đc hch toán vào chi phí bán hàng.
Phngă thc bán hàng tr góp: Theo phng thc này, khi giao hàng cho
ngi mua thì lng hàng chuyn giao đc coi là tiêu th và doanh nghip mt quyn
5
s hu hàng hóa đó. Ngi mua s tr tin thành nhiu ln vi giá bán cao hn so vi
giá bán theo phng thc thông thng.
Ngi mua s thanh toán ln đu mt phn ngay ti thi đim mua. S tin còn
li ngi mua s tr dn và phi chu mt t l lãi sut nht đnh. Thông thng s tin
tr các k là bng nhau, trong đó gm mt phn n gc và mt phn lãi sut tr
chm.
Phngă thc bán hàng không qua kho: Là hình thc bán mà doanh nghip
thng mi sau khi tin hành mua hàng hóa không đa v nhp kho mà chuyn thng
đn cho bên mua theo nh hp đng kinh t đã ký trc đó.
phng thc này, doanh nghip thng mi có th tham gia thanh toán hoc
không tham gia thanh toán mà ch hng hoa hng môi gii.
1.2.2. K toán tiêu th hàng hóa
1.2.2.1. Chng t k toán s dng
- Phiu Xut kho, Phiu Nhp kho.
- Hóa đn GTGT.
- Hóa đn t in, Chng t đc thù.
- Bng kê bán l.
- S ph ngân hàng, Phiu thuầ
1.2.2.2. Tài khon s dng
- Tài khon 156: Hàng hóa
N
TK 156
Có
D N: Tr giá hàng tn đu k.
+ Tr giá mua nhp kho ca hàng nhp
trong k.
+ Tr giá hàng thuê gia công nhp kho.
+ Chi phí thu mua hàng hóa.
+ Kt chuyn tr giá hàng tn kho cui
k.
+ Tr giá xut kho ca hàng hóa gm:
xut bán, xut giao đi lý, xut thuê ch
bin, xut góp liên doanh xut s dng.
+ Gim giá hàng hóa đc hng.
+ Tr giá tn kho đu k đã kt chuyn.
D N: Tr giá hàng tn cui k.
Thang Long University Library
6
- Tài khon 157: Hàng gi bán
N
TK 157
Có
+ Tr giá thc t hàng hóa, thành phm
đã chuyn bán hoc giao cho bên nhn
đi lý, ký gi nhng cha đc chp
nhn thanh toán.
+ Giá tr hàng hóa, thành phm đã đc
khách hàng chp nhân thanh toán.
+ Giá tr hàng gi bán b t chi, tr li.
D N: Giá vn thc t sn phm, hàng
hóa đã gi đi cha đc xác đnh là tiêu
th.
- Tài khon 511: Doanh thu bán hàng và cung cp dch v
N
TK 511
Có
+ S thu phi np ( thu tiêu th đc
bit, thu xut khu, thu GTGT theo
phng pháp trc tip) tính trên doanh s
bán trong k.
+ Chit khu thng mi, gim giá hàng
bán và doanh thu ca hàng bán b tr li.
+ Kt chuyn doanh thu thun vào tài
khon xác đnh kt qu kinh doanh.
+ Doanh thu bán sn phm, hàng hóa,
dch v ca doanh nghip thc hin
trong k hch toán.
Không có s d cui k.
Tài khon 511 đc chi tit thành 5 Tài khon cp 2:
+ Tài khon 5111: Doanh thu bán hàng hóa.
+ Tài khon 5112: Doanh thu bán thành phm.
+ Tài khon 5113: Doanh thu cung cp dch v.
+ Tài khon 5114: Doanh thu tr cp, tr giá.
+ Tài khon 5117: Doanh thu kinh doanh bt đng sn đu t.
7
- Tài khon 512: Doanh thu bán hàng ni b
N
TK 512
Có
+ Chit khu thng mi, gim giá hàng
bán và doanh thu ca hàng bán b tr li
(tính theo giá tiêu th ni b).
+ Tng s doanh thu ni b ca đn v
thc hin trong k.
+ S thu tiêu th đc bit, thu GTGT
theo phng pháp trc tip phi np ca
s hàng hóa tiêu th ni b.
+ Kt chuyn doanh thu ni b thun vào
tài khon xác đnh kt qu.
Không có s d cui k.
Tài khon 512 đc m chi tit thành 3 Tài khon cp 2:
+ Tài khon 5121: Doanh thu bán hàng hóa ni b.
+ Tài khon 5122: Doanh thu bán sn phm ni b.
+ Tài khon 5123: Doanh thu cung cp dch v ni b.
- Tài khon 521: Gim tr doanh thu
N
TK 521
Có
+ Tr giá ca hàng bán b tr li, đã tr li
tin cho ngi mua hoc tính tr vào n
phi thu ca khách hàng v s sn phm,
hàng hóa đã bán ra.
+ Các khon gim giá hàng bán đã chp
thun cho ngi mua hàng.
+ Kt chuyn toàn b các khon gim tr
doanh thu sang tài khon 511 đ xác đnh
doanh thu thun ca k k toán.
Không có s d cui k.
Tài khon 521 đc chi tit thành 3 Tài khon cp 2:
+ Tài khon 5211: Chit khu thng mi.
+ Tài khon 5212: Hàng bán b tr li.
+ Tài khon 5213: Gim giá hàng bán.
Thang Long University Library
8
- Tài khon 632: Giá vn hàng bán
Kt cu tài khon 632:
N
TK 632
Có
+ Tr giá vn ca hàng hóa xut bán
trong k (đi vi đn v kinh doanh vt
t, hàng hóa).
+ Tr giá vn ca thành phm tn kho
đu k và sn xut trong k, giá tr dch
v hoàn thành trong k (vi đn v sn
xut và dch v).
+ Giá tr hàng hóa đã xut bán nhng
cha xác đnh là tiêu th.
+ Giá tr thành phm tn kho cui k
(vi đn v sn xut và dch v).
+ Kt chuyn tr giá vn ca hàng đã tiêu
th trong k vào tài khon xác đnh kt
qu kinh doanh.
Không có s d cui k.
- Ngoài ra trong quá trình tiêu th hàng hóa, k toán còn phi s dng mt s tài
khon sau: Tài khon 333, Tài khon 131, Tài khon 111, Tài khonă112,ầ
1.2.2.3. Phng pháp tính Giá vn hàng bán
Cácăphngăphápătínhăgiáăvn hàng xut kho:
- Giá thc t đích ếanh: Theo phng pháp này hàng hoá xut kho thuc lô
hàng nhp nào thì ly đn giá nhp kho ca lô hàng đó đ tính. ây là phng án tt
nht, nó tuân th nguyên tc phù hp ca k toán, chi phí thc t phù hp vi doanh
thu thc t. Giá tr ca hàng xut kho đem bán phù hp vi doanh thu mà nó to ra.
Hn na, giá tr hàng tn kho đc phn ánh đúng theo giá tr thc t ca nó.
Tuy nhiên, vic áp dng phng pháp này đòi hi nhng điu kin kht khe, ch
nhng doanh nghip kinh doanh có ít loi mt hàng, hàng tn kho có giá tr ln, mt
hàng n đnh, có điu kin bo qun tng lô hàng hóa nhp kho và loi hàng tn kho
nhn din đc thì mi có th áp dng đc phng pháp này. Còn đi vi nhng
doanh nghip có nhiu loi hàng thì không th áp dng đc phng pháp này.
- Giá đn v bình quân: Phng pháp này dùng cho doanh nghip có ít loi hàng
hóa nhng s lng ln nhp, xut ca mi loi li nhiu. Cn c vào lng hàng hóa
xut trong k và giá đn v bình quân đ xác đnh giá thc t xut trong k.
Giá thc t hàng
xut kho
=
S lng hàng
xut kho
x
Giá đn v
bình quân
9
Giá đn v bình quân có 2 phng pháp tính:
+ Giá đn v bình quân c k d tr:
Giá tr thc t ca
hàng tn kho đu k
+
Giá tr thc t ca
hàng nhp trong k
Giá đn v bình
quân c k d tr
=
S lng hàng thc
t tn đu k
+
S lng hàng nhp
trong k
+ Giá đn v bình quân sau mi ln nhp:
Giá tr thc t ca hàng tn kho sau mi ln nhp
Giá đn v bình quân
sau mi ln nhp
=
S lng hàng thc t tn kho sau mi ln nhp
- Nhp trc – Xut trc (FIFO): Phng pháp nhp trc, xut trc áp
dng da trên gi đnh là hàng tn kho đc mua trc thì đc xut trc, và hàng
tn kho còn li cui k là hàng tn kho đc mua gn thi đim cui k. Theo phng
pháp này thì giá tr hàng xut kho đc tính theo giá ca lô hàng nhp kho thi đim
đu k hoc gn đu k, giá tr ca hàng tn kho đc tính theo giá ca hàng nhp kho
thi đim cui k hoc gn cui k còn tn kho.
- Nhp sau – Xut trc (LIFO): Phng pháp nhp sau, xut trc áp dng
da trên gi đnh là hàng tn kho đc mua sau thì đc xut trc, và hàng tn kho
còn li cui k là hàng tn kho đc mua gn thi đim đu k. Theo phng pháp
này thì giá tr hàng xut kho đc tính theo giá ca lô hàng nhp kho thi đim sau
hoc gn sau cùng, giá tr ca hàng tn kho đc tính theo giá ca hàng nhp kho
thi đim đu k hoc gn đu k còn tn kho.
Có 2 phng pháp di đây đ theo dõi s hàng tn kho có trong kho ca doanh
nghip:
- Phng pháp Kê khai thng xuyên: là phng pháp theo dõi và phn ánh
mt cách thng xuyên, liên tc tình hình xut, nhp tn kho ca vt t, hàng hóa,
thành phm trên s k toán sau mi ln phát sinh nghip v nhp hoc xut.
- Phng pháp Kim kê đnh k: là phng pháp mà trong k k toán ch t
chc theo dõi các nghip v nhp vào, cui k tin hành kim kê tình hình tn kho, ri
xác đnh hàng đã xut kho trong k.
Tr giá tn
đu k
+
Tr giá nhp
trong k
-
Tr giá tn
cui k
=
Tr giá xut
trong k
Thang Long University Library
10
1.2.2.4. Phng pháp hch toán
Công tác tiêu th hàng hóa trong doanh nghip có th tin hành theo nhiu
phng thc khác nhau nh: tiêu th trc tip, chuyn hàng theo hp đng, giao hàng
cho đi lý, bán hàng tr góp,ầ Mc dù vy vic tiêu th hàng hóa nht thit đc gn
vi vic thanh toán vi ngi mua, bi ch khi nào doanh nghip nhn đc đy đ
tin hàng hoc s chp nhn tr tin ca khách hàng thì vic tiêu th mi đc ghi
chép trên s sách k toán. Vic thanh toán vi ngi mua đc thc hin bng nhiu
phng thc nh: thanh toán trc tip trc tip bng tin mt, thanh toán bng phng
thc chuyn khon qua ngân hàng.Vi mi phng thc tiêu th khác nhau, trình t
hch toán cng khác nhau. Sau đây là trình t hch toán ca mt s phng thc tiêu
th c th trong 2 trng hp doanh nghip tính thu GTGT theo phng pháp khu
tr và doanh nghip tính thu GTGT theo phng pháp trc tip:
a. Ti các doanh nghip tính thu GTGTătheoăphngăpháp khu tr:
- Phng thc tiêu th trc tip và Phng thc chuyn hàng theo hp đng:
Săđ 1.1:ăPhngăthc tiêu th trc tip và Chuyn hàng theo hpăđng
TK 156 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112
Tr giá vn hàng Kt chuyn
đã tiêu th tr giá vn TK 333
hàng tiêu th Thu TTB, Doanh thu
GTGT phi np bán hàng
Kt chuyn
TK 157 doanh thu thun
Tr giá Tr giá
hàng hàng TK 521 TK3331
gi bán gi bán Kt chuyn Thu
đã tiêu th các khon GTGT
gim tr đu ra
11
- Phng thc bán hàng tr góp:
Săđ 1.2:ăPhngăthc bán hàng tr góp
TK 156, 157 TK 632 TK 911 TK511 TK 111,112,131
Kt chuyn Doanh thu
Tr giá vn Kt chuyn doanh thu tính theo giá
hàng bán tr giá thun tr ngay S tin thu v
hàng bán tr góp ln đu
TK 3331 Tng s tin
Thu GTGT còn phi thu
tính theo giá
tr ngay
TK 3387
Lãi sut tr chm
- Phng thc tiêu th qua đi lý, ký gi:
Săđ 1.3:ăăPhngăthcăbánăhƠngăđi lý, ký giă(Bênăgiaoăđi lý)
Hàng đi lý không bán
đc nhp li kho
TK 1561 TK 157 TK 632 TK 911 TK 511 TK 131 TK 111,112
Xut kho Kt Kt Kt Doanh thu Thu s tin
hàng hóa chuyn chuyn chuyn bán hàng còn li t đi lý
gi bán giá vn GVHB doanh thu cha thu TK 6421
đi lý hàng gi thun Hoa hng
bán đi lý TK 3331 phi tr
Thu
GTGT TK 133
đu ra Thu GTGT
đu vào
Kt chuyn các khon chi phí bán hàng
Thang Long University Library
12
Săđ 1.4:ăăPhngăthcăbánăhƠngăđi lý, ký gi (Bên nhnăđi lý)
TK 3331 TK 331 TK 111,112
Thu GTGT
đu ra
S tin bán hàng thu đc
TK 511 phi tr cho bên giao đi lý
Hoa hng đi lý
đc hng
Thanh toán tin cho bên giao đi lý
TK 003 – Hàng hóa nhn bán h, nhn ký cc, ký gi
+ Nhn hàng t bên giao + Tiêu th hàng
+ Tr li hàng cho bên giao
- Phng thc tiêu th Bán giao tay ba:
Săđ 1.5:ăPhngăthc Bán giao tay ba (có tham gia thanh toán)
TK 111,112,331 TK 157 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131 TK 521
Hàng bán K/c K/c Doanh thu
vn chuyn GVHB GVHB Doanh hàng bán
thng vn thu cha thu Gim tr
chuyn thun doanh thu
thng TK 3331
Thu
TK 133 GTGT
Thu đu ra
GTGT TK 3331
đu vào Thu
GTGT
đu ra
GVHB giao tay ba
trc tip Kt chuyn
các khon gim tr doanh thu
13
Săđ 1.6:ăPhngăthc Bán giao tay ba (không tham gia thanh toán)
TK 511 TK 111,112,131 TK 642
Doanh thu hoa hng Chi phí môi gii
môi gii phát sinh
TK 3331 TK 133
Thu GTGT Thu GTGT
đu ra đu vào
- Phng thc tiêu th thỀo phng pháp Kim kê đnh k:
Săđ 1.7: Tiêu th hƠngăhóaătheoăphngăphápăKimăkêăđnh k
Kt chuyn tr giá
hàng tn cui k
TK 156,157 TK 611 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112,131
K/c tr giá hàng K/c K/c Kt chuyn Doanh thu
tn đu k tr giá vn GVHB doanh thu bán hàng
hàng bán
trong k
TK521
K/c các
khon
TK111,112,131 gim tr
Hàng mua
trong k TK 3331
TK 133 Thu GTGT
Thu GTGT phi np
đu vào
Thang Long University Library
14
b. Ti các doanh nghip tính thu GTGTătheoăphngăphápătrc tip
Trong trng hp này, k toán hch toán các nghip v tng t nh trong
trng hp doanh nghip tính thu theo phng pháp khu tr. Ch khác là doanh thu
tiêu th hàng hóa là doanh thu đã bao gm c thu GTGT đu ra. Sau đó đn cui k,
k toán mi xác đnh s thu GTGT đu ra phi np và hch toán nh sau:
N TK 511
Có TK 3331
1.2.3. K toán chi phí qun lý kinh doanh
Ti các doanh nghip thng mi t chc k toán theo Quyt đnh s 48, khon
Chi phí qun lý kinh doanh đc hch toán trên tài khon 642
Kt cu ca các tài khon cp 2 nh sau:
N
TK 642
Có
+ Chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh
nghip thc t phát sinh trong k.
+ Các khon ghi gim chi phí qun lý
kinh doanh.
+ Kt chuyn chi phí qun lý kinh
doanh tr vào kt qu kinh doanh.
Không có s d cui k.
Tài khon 642 đc chi tit thành 2 tài khon cp 2:
- TK 6421: Chi phí bán hàng.
- TK 6422: Chi phí qun lý doanh nghip.
15
Săđ 1.8: K toán chi phí qun lý kinh doanh
TK 334,338 TK 642 TK111,112,138
Chi phí lng và các khon trích
theo lng ca nhân viên qun lý Các khon ghi gim chi phí
nhân viên bán hàng
TK 152,153
Chi phí vt liu, dng c xut dùng
cho BPBH, BPQL TK 1592
TK 214
Chi phí khu hao TSC Hoàn nhp d phòng
ti BPBH, BPQL phi thu khó đòi
TK 3337
Thu môn bài, thu đt TK 352
TK 111,112,331 Hoàn nhp d phòng
Chi phí dch v mua ngoài, chi phí bo hành hàng hóa
Chi phí khác
TK 133
Thu GTGT
TK 1592,351,352 TK 911
Trích lp d phòng phi thu khó đòi
tr cp mt vic làm,ầ
Kt chuyn chi phí qun lý
TK 142,242,335 kinh doanh vào TK 911
Phân b dn hoc trích trc
chi phí qun lý kinh doanh
TK 352
D phòng phi tr
chi phí bo hành hàng hóa
Thang Long University Library
16
1.2.4. K toánăxácăđnh kt qu tiêu th
Sau mt k, k toán tin hành xác đnh kt qu hot đng kinh doanh bng tài
khon 911 đ xác đnh toàn b kt qu hot đng sn xut kinh doanh và các hot
đng khác ca doanh nghip. K toán tin hành kt chuyn Doanh thu bán hàng, Giá
vn hàng bán, Chi phí qun lý kinh doanh đ xác đnh Li nhun gp, Li nhun thun
t hot đng tiêu th.
Doanh thu thun = Doanh thu bán hàng ậ Các khon gim tr doanh thu
Li nhun gp = Doanh thu thun ậ Giá vn hàng bán
Li nhun t HTT
=
Li nhun gp
ậ
Chi phí qun lý kinh doanh
Tài khon 911 có kt cu nh sau:
N
TK 911
Có
+ Tr giá vn ca sn phm, hàng hóa, bt
đng sn đu t, dch v đã tiêu th.
+ Chi phí tài chính và chi phí khác.
+ Chi phí bán hàng và chi phí qun lý
doanh nghip.
+ Chi phí thu thu nhp doanh nghip.
+ Kt chuyn lãi.
+ Doanh thu thun v s sn phm, hàng
hóa, bt đng sn đu t, dch v tiêu th
trong k.
+ Doanh thu hot đng tài chính, các
khon thu nhp khác và ghi gim chi phí
thu thu nhp doanh nghip.
+ Kt chuyn l.
Không có s d cui k.
Có th khái quát quá trình hch toán xác đnh kt qu hot đng kinh doanh bng
s đ sau:
Săđ 1.9: K toánăxácăđnh kt qu tiêu th
TK 632 TK 911 TK511,512
Kt chuyn giá vn hàng bán Kt chuyn doanh thu
phát sinh trong k bán hàng thun
TK 642
Kt chuyn chi phí
qun lý kinh doanh