B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH MÁY
VÀ XÂY DNG QUANG MINH
SINH VIÊN THC HIN : HOÀNG THANH TÙNG
MÃ SINH VIÊN : A17069
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH MÁY
VÀ XÂY DNG QUANG MINH
Giáoăviênăhng dn : Th.S Ngô Th Quyên
Sinh viên thc hin : Hoàng Thanh Tùng
Mã sinh viên : A17069
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH MÁY
VÀ XÂY DNG QUANG MINH
SINH VIÊN THC HIN : HOÀNG THANH TÙNG
MÃ SINH VIÊN : A17166
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH MÁY
VÀ XÂY DNG QUANG MINH
Giáoăviênăhng dn : Th.S Ngô Th Quyên
Sinh viên thc hin : Hoàng Thanh Tùng
Mã sinh viên : A17069
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s
h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Hoàng Thanh Tùng
LI CM N
Trong quá trình thc hin và hoàn thành khóa lun tt nghip, em đư nhn đc
s giúp đ t cô giáo và các anh ch ti công ty.
Trc tiên, em xin gi li cm n chân thành và sâu sc ti giáo viên hng dn
khóa lun tt nghip – Thc s Ngô Th Quyên. Cô không ch là ngi trc tip ging
dy em mt s môn hc chuyên ngành ti trng trong thi gian qua, mà còn là ch
bo tn tình, hng dn em trong sut thi gian nghiên cu và thc hin khóa lun.
Ngoài ra, em cng mong mun thông qua khóa lun này, gi li cm n chân
thành ti các thy cô đang ging dy ti trng đi hc Thng long, nhng ngi luôn
nhit tình và tâm huyt đ mang li cho sinh viên nhng kin thc đ chúng em có th
có mt nn tng v chuyên ngành ca mình.
Bên cnh đó em cng xin cm n ti các cô, chú, anh, ch đc bit là phòng k
toán đư tn tình giúp đ và cung cp s liu đ em có th hoàn thành đc khóa lun
ca mình.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
Hoàng Thanh Tùng
Thang Long University Library
MC LC
CHNGă1. C S LÝ LUN CHUNG V TÀI SN NGN HN TRONG
DOANH NGHIP 1
1.1. Tng quan v tài sn ngn hn trong doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim v tài sn ngn hn 1
1.1.2. c đim ca tài sn ngn hn 1
1.1.3. Phân loi tài sn ngn hn 2
1.1.4. Vai trò ca tài sn ngn hn 3
1.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn trong doanh nghip 4
1.2.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn 4
1.2.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn 5
1.3. Hiu qu s dng tài sn ngn hn trong doanh nghip 17
1.3.1. Khái nim v hiu qu s dng tài sn ngn hn 18
1.3.2. Các ch tiêu đo lng hiu qu s dng tài sn ngn hn 18
1.4. Các nhân t nhă hng ti hiu qu s dng tài sn ngn hn trong
doanh nghip 22
1.4.1. Nhân t ch quan 22
1.4.2. Nhân t khách quan 23
CHNGă2. THC TRNG HIU QU S DNG TÀI SN NGN HN
CA CÔNG TY TNHH MÁY VÀ XÂY DNG QUANG MINH 25
2.1. Gii thiu chung v công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh 25
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca công ty TNHH máy và xây dng
Quang Minh 25
2.1.2. B máy t chc ca công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh 26
2.1.3. c đim ngành ngh sn xut kinh doanh ca công ty TNHH máy và xây
dng Quang Minh 27
2.2. Tình hình hotăđng sn xut kinh doanh ca công ty TNHH máy và xây
dng Quang Minh 28
2.2.1. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty giai đon 2011 – 2013 28
2.2.2. Tình hình tài sn ngun vn ca công ty 31
2.3. Thc trng qun lý tài sn ngn hn ti công ty TNHH máy và xây dng
Quang Minh 35
2.3.1. Ni dung qun lý tài sn ngn hn ti công ty TNHH máy và xây dng
Quang Minh 35
2.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng TSNH ti công ty TNHH máy và xây
dng Quang Minh 46
2.4. ánhăgiáăhiu qu s dng tài sn ngn hn ti công ty TNHH máy và xây
dng Quang Minh 53
2.4.1. Kt qu đt đc 53
2.4.2. Nhng đim hn ch và nguyên nhân 54
CHNGă3. MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU S
DNG TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH MÁY VÀ XÂY DNG
QUANG MINH 56
3.1. nhăhng phát trin ca công ty trong thi gian ti 56
3.1.1. Tình hình kinh doanh ca công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh 56
3.1.2. nh hng phát trin ca công ty trong thi gian ti 57
3.2. Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn hn ti công
ty TNHH máy và xây dng Quang Minh 58
3.2.1. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn 58
3.2.2. Qun lý chi phí phát sinh và thit hi trong kinh doanh 61
3.2.3. Mt s gii pháp khác 62
DANH MC VIT TT
Vit tt
Din gii
CSH
Ch s hu
TSNH
Tài sn ngn hn
TSDH
Tài sn dài hn
VL
Vn lu đng
CCDC
Công c dng c
NVL
Nguyên vt liu
Thang Long University Library
DANH MC BNG
Bng 1.1. Chi phí tn tr hàng lu kho 10
Bng 2.1. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh công ty TNHH Máy và xây dng
Quang Minh t nm 2011 – 2013 29
Bng 2.2. Quy mô tài sn ngn hn 36
Bng 2.3. C cu tài sn tin nm 2011 – 2013 38
Bng 2.4. C cu các khon phi thu nm 2011 – 2013 41
Bng 2.5. C cu hàng tn kho nm 2011 – 2013 44
Bng 2.6. C cu tài sn ngn hn khác nm 2011 – 2013 45
Bng 2.7. Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 46
Bng 2.8. Các ch tiêu thanh toán 47
Bng 2.9. Kh nng thanh toán lưi vay 49
Bng 2.10. H s hot đng ca tài sn ngn hn 49
Bng 2.11. Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tài sn ngn hn 50
Bng 2.12. Mc luân chuyn vn lu đng 52
Bng 2.13. H s sinh li ca tài sn ngn hn 52
Bng 3.1. Các ch tiêu ch yu ca k hoch nm 2014 57
DANH MC BIUă
Biu đ 2.1. Biu đ quy mô tài sn ca công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh
t nm 2011 đn nm 2013 31
Biu đ 2.2. T trng tài sn công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh t nm
2011 đn nm 2013 32
Biu đ 2.3. Biu đ quy mô ngun vn ca công ty TNHH máy và xây dng Quang
Minh t nm 2011 đn nm 2013 33
Biu đ 2.4. T trng ngun vn ca công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh t
nm 2011 đn nm 2013 34
Biu đ 2.5. C cu tài sn ngn hn 37
DANH MCă TH
th 1.1. th mc d tr tin ti u 8
th 1.2. th mc d tr kho ti u 12
th 1.3. Các nhóm hàng tn kho phân b theo biu đ Pareto 13
DANH MC HÌNH NH
Hình 1.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn cp tin và thn trng 4
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do chnăđ tài
Trong nn kinh t th trng khó khn nh hin nay, đ các công ty có th đng
vng trên th trng cnh tranh ngày càng gay gt, đáp ng nhu cu ngày mt tng ca
khách hàng, các công ty luôn phi chú trng vào vic nâng cao cht lng sn phm,
giá c phù hp vi nhng nhu cu ca khách hàng. có th thc hin tt nhng ch
tiêu đó thì công ty Vit Nam cn có mt c ch qun lý tt. Doanh nghip nào có th
xây dng và thc thi tt chính sách qun lý và s dng tài sn ngn hn thì doanh
nghip đó s có li nhun cao, sn phm mi có tính cnh tranh. Do vy vic s dng
tài sn ngn hn mt cách hiu qu luôn là vn đ đt ra mà các nhà qun lý quan tâm.
Thc t trong my nm va qua cho thy, bên cnh nhng doanh nghip thành
công thì có không ít nhng doanh nghip ri vào tình trng thua l, phá sn. Trong
mt nn kinh t khó khn nh my nm va qua s lng công ty phá sn là rt cao.
Hu ht các v phá sn là h qu ca nhiu yu t ch không phi ch do qun tr vn
lu đng ti. Nhng trên thc t thì s bt lc ca mt s công ty trong vic hoch
đnh và kim soát cht ch các loi tài sn ngn hn và các khon n ngn hn hu nh
là nguyên nhân dn đn tht bi ca các doanh nghip Vit Nam trong vài nm va
qua. Vì th vic nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn hn có ý ngha ht sc quan
trng trong công tác qun lý tài chính doanh nghip. Do đó vic nâng cao hiu qu s
dng tài sn ngn hn là yêu cu vô cùng cp thit đi vi s tn ti và phát trin ca
doanh nghip.
Thy đc tm quan trng ca vn đ và quá trình thc tp ti công ty TNHH
máy và xây dng Quang Minh cùng vi s giúp đ thy cô, Em đư bt đu tin hành
tìm hiu v công tác qun lý tài sn ngn hn ca công ty. Do đó em quyt đnh chn
đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn hn ti công ty TNHH
máy và xây dng Quang Minh”.
2. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng tài sn ngn hn trong doanh nghip
Phm vi nghiên cu: Công ty TNHH máy và xây dng Quang Minh giai đon
2011-2013
3. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu ch yu ca khóa lun là phng pháp phân tích, tng
hp, khái quát da trên s liu ca công ty cung cp.
4. Kt cu ca khóa lun
Khóa lun gm 3 chng chính
Chngă1:ăCăs lý lun chung v tài sn ngn hn trong doanh nghip
Chngă2:ăThc trng s dng tài sn ngn hn ti công ty TNHH Quang Minh
Chngă3:ăMt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn
hn ti công ty TNHH Quang Minh
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ă C S LÝ LUN CHUNG V TÀI SN NGN HN TRONG
DOANH NGHIP
1.1. Tng quan v tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim v tài sn ngn hn
Bt k doanh nghip nào mun tin hành sn xut kinh doanh hay m rng quy
mô sn xut kinh doanh đu phi có tài sn, toàn b tài sn đc chia thành hai b
phn: tài sn ngn hn và tài sn dài hn. So vi tài sn dài hn thì tài sn ngn hn có
vòng quay nhanh hn nhiu, cho nên vic qun lý tài sn ngn hn có nh hng rt
ln đn kh nng to doanh thu và sinh li ca công ty.
“Tài sn ngn hn ca doanh nghip là nhng tài sn thuc quyn s hu và qun
lý ca doanh nghip, có thi gian s dng, luân chuyn, thu hi vn trong mt chu k
kinh doanh hoc mt nm. Tài sn ngn hn ca doanh nghip có th tn ti di hình
thái tin, hin vt di dng đu t ngn hn hoc các khon n phi thu. Tài sn ngn
hn ca doanh nghip bao gm vn bng tin, các khon đu t tài chính ngn hn, các
khon phi thu, hàng tn kho, tài sn ngn hn khác.”
1
Quá trình sn xut ca doanh nghip luôn gn lin vi quá trình lu thông. Trong
quá trình tham gia vào các hot đng sn xut kinh doanh tài sn ngn hn trong khâu
sn xut và tài sn ngn hn trong khâu hn lu thông luôn chuyn hoá ln nhau, vn
đng không ngng làm cho quá trình sn xut kinh doanh đc liên tc. hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc tin hành và đt hiu qu, ngoài nhng tài
sn dài hn thì các tài sn ngn hn là mt phn không th thiu đ quá trình sn xut,
kinh doanh đc din ra mt cách thng xuyên và liên tc.
1.1.2. c đim ca tài sn ngn hn
Tài sn ngn hn là mt phn không th thiu và đc luân chuyn thng xuyên
trong quá trình sn xut kinh doanh, tham gia trc tip vào quá trình sn xut kinh
doanh ca doanh vi t cách là đi tng lao đng hoc t liu lao đng góp phn duy
trì hot đng sn xut kinh doanh đc liên tc và không b gián đon. Tài sn ngn
hn thng có thi gian s dng ngn thng ht mt chu k sn xut kinh doanh
hoc di mt nm. Trong mt doanh nghip kinh doanh, sn xut thì giá tr các loi
tài sn ngn hn thng chim t trng ln khong t 25% đn 50% trên tng giá tr
tài sn.
Tài sn ngn hn đc phân b đ trong tt c các khâu, các công đon nhm
đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc din ra liên tc, n đnh tránh lãng
1
Giáo trình tài chính doanh nghip
Nhà xut bn lao đng – xã hi 2008
2
phí và tn tht vn do ngng sn xut, không làm nh hng đn kh nng thanh toán
và đm bo kh nng sinh li ca tài sn. Do đó, tài sn ngn hn trong doanh nghip có
đc đim sau:
Tài sn ngn hn có tính thanh khon cao nên đáp ng kh nng thanh toán
ca doanh nghip.
Tài sn ngn hn là mt b phn ca vn sn xut nên nó vn đng và luân
chuyn không ngng trong mi giai đon ca quá trình sn xut kinh doanh.
Tài sn ngn hn có th d dàng chuyn hóa t dng vt cht sang tin t nên
cng vn đng rt phc tp và khó qun lý.
1.1.3. Phân loi tài sn ngn hn
Trong quá trình qun lý và hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nói
chung và qun lý tài chính nói riêng, tùy theo yêu cu qun lý và da trên tính cht vn
đng ca tài sn ngn hn ngi ta có th phân tài sn ngn hn nh sau:
Theoălnhăvc và thi gian luân chuynăTSNHăđc chia làm 3 loi
Tài sn ngn hn trong khâu d tr: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong khâu
d tr ca doanh nghip mà không tính đn hình thái biu hin ca chúng, bao gm:
tin mt ti qu, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn, hàng mua đang đi đng,
nguyên vt liu tn kho, công c dng c trong kho, hàng gi gia công, tr trc cho
ngi bán.
Tài sn ngn hn trong khâu sn xut: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong
khâu sn xut ca doanh nghip bao gm: giá tr bán thành phm, các loi chi phí sn
xut kinh doanh d dang, chi phí tr trc, chi phí ch kt chuyn, các khon chi phí
phc v cho quá trình sn xut…
Tài sn ngn hn trong khâu lu thông: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong
khâu lu thông ca doanh nghip, bao gm: thành phm tn kho, hàng gi bán, các
khon n phi thu khách hàng…
Cách phân chia này giúp cho các nhà qun lý doanh nghip xác đnh đc tng
nhân t nh hng đn quá trình luân chuyn tài sn ngn hn đ đa bin pháp nâng
cao hiu qu s dng chúng mt cách hp lý. c bit ti khâu lu thông khi t trng
TSNH trong khâu này tng lên có ngha là doanh nghip đang b đng vn.
Theo hình thái biu hinăTSNHăđc chia thành các loi sau
Tin bao gm tin gi ngân hàng là toàn b s tin doanh nghip gi ti các
ngân hàng, kho bc nhà nc và các t chc tài chính. Tin gi ngân hàng
phc v cho vic thanh toán ca doanh nghip tr nên thun tin hn. Ngoài
ra, còn tránh đc vic mt mát cng nh đc hng mt khon lãi. Tin
Thang Long University Library
3
đang chuyn đây là khon tin doanh nghip đư np vào ngân hàng, kho bc,
các t chc tài chính nhng cha nhn đc giy báo có.
Hàng tn kho: Là nhng tài sn đc gi đ bán trong quá trình kinh doanh
hoc nhng nguyên vt liu đang trong quá trình sn xut d dang. Hàng tn
kho bao gm: Hàng mua v đ bán, thành phm tn kho và thành phm gi đi
bán, nguyên vt liu công c dng c tn kho, d phòng hàng tn kho gim
giá, sn phm kinh doanh d dang.
Các khon phi thu: ây là các khon mà doanh nghip b t chc, cá nhân,
doanh nghip khác chim dng. Các khon này bao gm: Phi thu khách hàng,
ng trc cho ngi bán, phi thu khác, d phòng khon phi thu khó đòi.
u t tài chính ngn hn: bao gm các chng khoán ngn hn, các khon đu
t ngn hn khác, các khon d phòng đu t ngn hn…ây là ngun tài sn
va có tính thanh khon cao, va có tính sinh li. Khi có nhu cu thanh toán
mà tin không đáp ng đ thì doanh nghip s bán các chng khoán này.
Tài sn ngn hn khác: bao gm tm ng, chi phí tr trc và th chp, ký
cc, ký qu ngn hn…
1.1.4. Vai trò ca tài sn ngn hn
Ti các doanh nghip kinh doanh sn xut ngoài tài sn dài hn nh: máy móc,
thit b, nhà xng… doanh nghip còn phi b ra mt lng tin nht đnh đ mua
sm hàng hóa, nguyên vt liu…phc v cho quá trình sn xut. Nh vy tài sn ngn
hn là điu kin đu tiên đ doanh nghip đi vào hot đng hay nói cách khác tài sn
lu đng là điu kin tiên quyt cho quá trình sn xut kinh doanh.
Tài sn ngn hn đm bo cho quá trình sn xut ca doanh nghip đc tin
hành thng xuyên và liên tc. Ngoài ra tài sn ngn hn còn là công c phn ánh
đánh giá quá trình mua sm, d tr, sn xut, tiêu th ca doanh nghip.
Tài sn ngn hn có kh nng quyt đnh đn quy mô hot đng ca doanh
nghip. Trong nn kinh t th trng doanh nghip hoàn toàn t ch trong vic s
dng tài sn lu đng, doanh nghip luôn cân nhc vn đ đu t tài sn lu đng nh
th nào hiu qu nht. Tài sn ngn hn còn giúp cho doanh nghip chp đc thi c
kinh doanh và to li th cnh tranh cho doanh nghip.
Tài sn ngn hn giúp doanh nghip to dng đc mi quan h mt thit vi
khách hàng, đc bit là khách hàng ln và thân thuc thông qua chính sách tín dng
thng mi.
Tài sn ngn hn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm do đc
đim luân chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Giá tr ca hàng hóa bán ra
4
đc tính toán trên c s bù đp đc giá thành sn phm cng thêm mt phn li
nhun. Do đó, tài sn lu đng đóng vai trò quyt đnh trong vic tính giá c hàng hóa
bán ra.
1.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.2.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn
Các doanh nghip thng chn cho mình nhng chính sách khác nhau đ qun lý
tài sn ngn hn ca mình đt hiu qu cao nht. Có hai chính sách ni bt đc các
nhà qun lý hay s dng nht đó là chính sách s dng tài sn ngn hn theo trng
phái cp tin và thn trng. Qun lý tài sn ngn hn theo trng phái cp tin đng
ngha vi duy trì t trng tài sn lu đng thp. Và ngc li, qun lý tài sn ngn hn
theo trng phái thn trng là vic duy trì t trng tài sn lu đng cao.
Hình 1.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn cp tin và thn trng
Mt s nhng đc đim ca chính sách qun lý tài sn ngn hn theo trng phái
cp tin. Chính sách qun lý tài sn theo trng phái thn trng s có nhng đc đim
ngc li vi qun lý tài sn theo trng phái cp tin.
Mc d tr TSNH: Qun lý theo trng phái cp tin thng kéo theo duy trì
mc thp ca toàn b TSNH còn vi trng phái qun lý tài sn thn trng thì mc d
tr TSNH thng mc ln. Khi theo đui trng phái cp tin thì các doanh nghip
thng ch có mt mc ti thiu tin và chng khoán kh th và da vào chính sách
qun lý có hiu qu và kh nng vay ngn hn đ đáp ng mi nhu cu v tin không
d báo trc. Lp lun tng t thì các khon hàng lu kho và phi thu khách hàng
ca doanh nghip cng mang giá tr thp hn.
Thi gian quay vòng tin: Chính sách qun lý tài sn cp tin rút ngn thi gian
quay vòng tin hn chính sách qun lý tài sn ngn hn thn trng. Chính sách qun lý
tài sn ngn hn cp tin, thông qua gim mc trung bình ca c phi thu khách hàng
và hàng lu kho, làm tng vòng quay và rút ngn thi gian quay vòng. Do đó, rút ngn
chu k kinh doanh ca doanh nghip và dn ti vic rút ngn thi gian quay vòng tin.
TSNH
TSDH
TSNH
TSDH
Cp tin
Thn trng
Thang Long University Library
5
Chi phí thpăhnădn ti EBIT cao: Qun lý tài sn ngn hn cp tin s gây ra
tác đng làm gim chi phí. Phi thu khách hàng càng mc thp do đó chi phí nm
gi cng mc thp. Hn na, càng ít khon phi thu khách hàng b xóa đi do không
th thu hi đc. Tng t nh vy gi hàng lu kho mt mc ti thiu có th tránh
đc các ri ro v mt chi phí nh mt cp, li thi. iu này, làm cho thu nhp trc
thu và lưi (EBIT) cao hn so vi chính sách qun lý tài sn ngn hn thn trng
Vì riăroăcaoăhnănênăthuănhp theo yêu cuăcngăcaoăhn: Nhng ri ro gn
vi trng thái qun lý tài sn ngn hn cp tin bao gm kh nng cn kit tin, hay
nói cách khác là không có đ tin đ thc hin chính sách qun lý có hiu qu. Tng
t, doanh nghip có th d tr hàng lu kho thp đn mc doanh thu có th b mt khi
ht hàng d tr. Ri ro gn vi chính sách phi thu khách hàng cp tin cng có th
gây mt doanh thu nu mc này đc gi quá thp. Nhng ri ro này đánh đi bi chi
phí thp hn nên mc li nhun k vng tng lên.
1.2.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn
1.2.2.1. Qun lý tin mt
Tin mt ca doanh nghip bao gm tin mt tn qu, tin trên tài khon ngân
hàng. Nó đc s dng đ tr lng, mua nguyên vt liu, mua tài sn c đnh, tr tin
thu, tr các khon n đn hn…Tin mt bn thân nó là loi tài sn không sinh lãi, do
vy trong qun lý tin mt thì vic ti thiu hóa lng tin mt phi gi là quan trng nht.
Trong nn kinh t hin nay khi mà s lng doanh nghip tht bi thì hu ht h
đu mc mt vn đ v lung tin mt trong công ty. Không có cái gì quan trng hn
tin mt, nó chính là đim ct yu cho s sng còn ca doanh nghip. Các doanh
nghip va và nh cn hiu đc tm quan trng ca vic qun lý tin mt. Chính vì
vy qun lý tt tin mt mi là chìa khóa dn đn s thành công cho các doanh nghip.
Mt trong nhng nguyên nhân chính ca vic qun lý tin mt kém chính là các
doanh nghip thng cm thy rng thiu tin mt, ngay khi mi thành lp. Ch doanh
nghip c nh cn phi nhn thc rng h có th tìm cách đ tn ti nu h có cách to
ra tin cho doanh nghip. Tin mt là nguyên t duy nht và quan trng nht cho s
tn ti ca doanh nghip, nht là vi doanh nghip c nh. Ch doanh nghip c nh
cho bit không có kh nng qun lý lung tin mt là vn đ chính yu nht ca h.
Qun lý tt lung tin mt s giúp doanh nghip vt qua giai đon khó khn.
Ngoài vic s dng tin đ dùng vào vic chính ca doanh nghip thì h cn d
tr tin ti u đ có th đáp ng nhu cu và đu t. Bi vì tin là tài sn có tính lng
nht/ tính thanh khon cao nht nên doanh nghip cn d tr tin đ doanh nghip có
th đáp ng nhng nhu cu v giao dch nh: Tr tin mua hàng, thanh toán n cho
ngi bán, thu…
6
Giúp doanh nghip gi tài sn có tính thanh khon cao là đi phó vi nhng bt
thng có th xy ra trong tng lai. Chng hn do nh hng ca yu t thi v,
công ty phi chi tiêu nhiu hn cho vic mua hàng d tr trong khi tin thu t bán
hàng cha thu hi kp.
Nm bt nhng c hi đu t thun li trong kinh doanh nh mua nguyên vt
liu d tr khi th trng gim giá, hoc t giá bin đng thun li, hay mua các chng
khoán đu t nhm mc tiêu gia tng li nhun ca công ty. Nhiu công ty gi mt s
lng ln tài sn lng đ hi vng thôn tính các công ty khác. Tng t nh vy cho
thi k suy thoái kinh t, các công ty thng trì hoãn vic thanh toán và c gng tích
tr tài sn lng đ vt qua thi k khó khn.
Mt đng c khác đó là đng c phòng nga: Tin mt đc d tr nhm duy trì
kh nng thanh khon ca doanh nghip mi thi đim.Vì vy, qun lý tin mt
trong doanh nghip bao gm qun lý: Tng tc đ thu hi, gim tc đ chi tiêu, d báo
chính xác và xác đnh nhu cu tin mt.
Qun lý thu - chi tin
Trong vic qun lý tin mt thì mt nguyên tc tt yu đ giúp doanh nghip có
li nhun tt là tng thu và gim chi. ó là điu mà doanh nghip lúc nào cng hng
ti. Trong khi h thng thu chi tin là vô cùng phc tp, phi din ra qua nhiu giai
đon khác nhau. Chính vì vy khi các nhà qun lý ca doanh nghip mun tng thu và
gim chi thì h cn phi làm sao đ có th tng tc đ thu tin và gim thi gian chi
tin. tng hiu qu hot đng thu tin, doanh nghip có th rút ngn thi gian
chuyn th, rút ngn thi gian x lý chng t, rút ngn thi gian thanh toán bù tr.
Bên cnh vic tng hiu qu hot đng thu tin thì các nhà qun lý doanh nghip cn
phi gim thi gian chi tin, trì hoãn dòng tin ra đn ht mc có th nhng không làm
nh hng đn uy tín thanh toán ca doanh nghip vi nhà cung cp, ngi lao
đng… Da vào khon tin nhãn ri đó các doanh nghip s đu t sinh li làm tng
li nhun công ty.
chn la phng thc hiu qu, nhà qun lý cn phi so sánh gia li ích và
chi phí tng them ca các phng thc thu – chi sao cho li ích đem li là ln nht đi
vi doanh nghip. Chúng ta có th da trên c s so sánh li ích sau thu tng thêm và
chi phí sau thu tng thêm đ đánh giá:
B
=
t
TS I ( 1 T)
C
=
C
2
C
1
Thang Long University Library
7
Trong đó:
B: Li ích tng thêm ca phng thc mi so vi phng thc hin ti
t: Thay đi thi gian chuyn tin ( theo ngày)
TS: Quy mô chuyn tin
I: Lãi sut
T: Thu thu nhp cn biên ca công ty
C: Chi phí tng thêm ca phng thc mi so vi phng thc hin ti
Nu C ln hn B thì gi nguyên phng thc thu tin hin ti
Nu C nh hn B thì chuyn sang phng thc mi
Nu C bng B thì bàng quan vi c hai phng thc
D tr nhu cu tin mt
Trong vic qun lý tin thì vic quan trng nht là doanh nghip phi gi đc
mt lng tin d tr ti u đ đm bo kh nng thanh toán cng nh tt c các nh
cu ca doanh nghip mà chi phí c hi là thp nht. Vì nu doanh nghip d tr quá ít
tin, có th mc phi nguy c không có kh nng hot đng bình thng nh: Vic
thanh toán b trì hoãn, ngun tin b ct gim, phi huy đng thêm các ngun tài chính
ngn hn (to chi phí huy đng vn) hoc bán tài sn (to ra l tim tàng) hoc b b
qua mt s c hi. Còn nu doanh nghip d tr quá nhiu: Do tin cng là tài sn
không sinh li, vic gi quá nhiu tin mt s khin doanh nghip mt c hi đu t
vào tài sn sinh li khác nh: Chng khoán, trái phiu, cho vay có lưi… Lng tin
mt s tr ti u ca doanh nghip phi tha mưn đc 3 nhu cu chính: Chi cho các
khon phi tr phc v hot đng sn xut, kinh doanh hàng ngày ca doanh nghip
nh tr cho nhà cung cp hàng hóa hoc dch v, tr ngi lao đng, tr thu. D
phòng cho các khon chi ngoài k hoch. D phòng cho các c hi phát sinh ngoài d
kin khi th trng có s thay đi đt ngt.
Mô hình EOQ trong qun lý tin mt: EOQ là mt mô hình qun lý d tr rt
hiu qu. EOQ trong qun lý tin mt giúp doanh nghip xác đnh đc lng tin mt
d tr ti u đ đáp ng nhu cu ca doanh nghip. T đó, có th gim đc ti đa các
chi phí liên quan ti vic d tr tin trong doanh nghip.
Gi đnh ca mô hình:
Nhu cu v tin mt ca doanh nghip là n đnh, không có d tr tin mt cho
mc đích an toàn. Doanh nghip ch có hai phng thc d tr tin: Tin mt, chng
khoán kh th, không có ri ro trong đu t chng khoán.
8
Chi phí giao dch:
TrC
=
T
F
C
Trong đó:
T: là tng nhu cu tin trong mt nm
C: là quy mô mt ln bán chng khoán
F: chi phí c đnh cho mt ln bán chng khoán
Chi phí c hi:
Trong đó:
C/2: là mc d tr tin mt trung bình
K: là lãi sut chng khoán theo nm
Tng chi phí
TC
=
T
F
+
C
K
C
2
Mc d tr tin ti u C*
th 1.1. th mc d tr tin ti u
OC
=
C
K
2
TC
OC = C/2 K
TrC = T/C F
Chi phí
C
*
C
Thang Long University Library
9
1.2.2.2. Qun lý hàng tn kho
Hàng tn kho là tt c nhng ngun lc d tr nhm đáp ng cho nhu cu hin
ti hoc tng lai. Hàng tn kho không ch có tn kho thành phm mà còn có tn kho
sn phm d dang, tn kho nguyên vt liu/linh kin và tn kho công c dng c dùng
trong sn xut…
Hàng tn kho là mt b phn ca tài sn ngn hn trong doanh nghip và chim
t trng khá ln trong tng tài sn lu đng ca doanh nghip. Vic qun lý và s
dng có hiu qu hàng tn kho có nh hng ln đn vic nâng cao hiu qu hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Tn kho là cu ni gia sn xut và tiêu th. Ngi bán nào cng mun mc tn
kho cao đ có th đáp ng nhanh chóng nhu cu ca khách hàng. Nhân viên ph trách
sn xut cng mong mun mt mc tn kho ln đ h có th lp k hoch sn xut d
dàng hn. Tuy nhiên, vi phòng tài v thì luôn mong mun hàng tn kho đc gi
mc thp nht bi tin nm trong hàng tn kho s không th chi tiêu vào các mc
khác. Do đó, vic qun lý hàng tn kho là không th thiu đc qua đó doanh nghip
có th gi mt mc tn kho “va đ” không “tha” cng không “thiu”. Bi khi mc
tn kho lên cao s dn ti các loi chi phí cng tng theo. Ngoài ra, mt s loi hàng
hóa còn d b hao ht, h hng, gim cht lng. Còn nu hàng tn kho mc thp
không đ đáp ng nhu cu khách hàng thì có th b mt khách hàng và làm gim mc
đ cnh tranh trên th trng.
Doanh nghip hiu đc tm quan trng ca vic qun lý hàng tn kho nh
hng và tác đng mnh m đn hiu qu hot đng kinh doanh. Nhng vic d tr
hàng tn kho cng là mt quyt đnh chi tiêu tin. xác đnh đc mc đ đu t
vào hàng tn kho ti u thì cn so sánh li ích đt đc t vic d tr vi chi phí phát
sinh do d tr hàng tn kho đ có phng thc quyt đnh tn kho. Khi doanh nghip
đc hng li ích t vic d tr và s dng hàng tn kho thì các chi phí có liên quan
cng phát sinh bao gm: Chi phí đt hàng, chi phí lu kho, chi phí thit hi do không
có hàng.
Chiăphíăđt hàng: Là toàn b chi phí có liên quan đn vic thit lp đn hàng
bao gm: chi phí tìm ngun hàng, thc hin quy trình đt hàng (giao dch, ký kt hp
đng, thông báo qua li) và các chi phí chun b và thc hin vic vn chuyn hàng
đn kho ca doanh nghip. Chi phí đt hàng đc tính bng đn v tin t cho mi ln
dt hàng. Chi phí cho mi đn đt hàng thng c đnh cho mt lô hàng cho dù lô
hàng ln hay nh. Vì vy chi phí đt hàng thng thp nu lô đt hàng ln và ngc
li chi phí này s cao nu lô hàng nh. Tng chi phí đt hàng vì th s tng lên nu s
lng mi ln cung ng gim đi.
10
Chiăphíă luă kho: bao gm tt c các chi phí lu gi hàng lu kho trong mt
khong thi gian xác đnh trc. Chi phí này đc tính bng đn v tin t trên mi
đn v hàng lu kho hoc tính bng t l % trên giá tr lu kho trong mi thi k.
Chi phí lu kho bao gm các thành phn: Chi phí lu gi, bo qun; Chi phí hao
ht, h hng; Chi phí thit hi do hàng tn kho b li thi; Chi phí bo him; Chi phí
thuê kho; Chi phí khu hao máy móc thit b; Chi phí đu t vào hàng lu kho ( chi
phí tài chính nh chi phí s dng vn, tr lưi vay đ d tr hàng lu kho, chi phí c hi
do đng vn trong hàng lu kho, đc bit là vi hàng lu kho không hu ích hoc b
d tr d tha).
Chi phí lu gi và bo qun gm chi phí kho hàng. Nu doanh nghip thuê kho
thì chi phí này chính bng chi phí đi thuê. Nu nhà kho thuc quyn s hu ca doanh
nghip thì chi phí này bng chi phí c hi khi s dng nhà kho. Ngoài ra, chi phí lu
kho và bo qun bao gm các chi phí khu hao các thit b h tr cho hot đng kho
nh bng truyn.
Hàng tn kho ch có giá tr khi nó có th bán đc. Chi phí li thi th hin cho
s gim sút giá tr hàng trong kho do tin b khoa hc k thut hay thay đi kiu dáng
và tt c nhng tác đng này làm cho hàng tn kho tr nên khó bán trên th trng.
Chi phí h hng th hin s gim giá tr ca hàng tn kho do các tác nhân lý hoá nh
cht lng hàng hóa b bin đi hoc gãy v.
Các thành phn khác ca chi phí tn kho nh chi phí bo him hàng tn kho
trc các him ha nh mt cp, ha hon và các thm ha t nhiên khác. Ngoài ra,
các doanh nghip còn phi tr các loi thu khác theo quy đnh ca đa phng ca
chính ph trên chi phí hàng tn kho ca doanh nghip.
Chi phí lu kho hàng nm dao đng t 20% đn 40% tính trên giá tr hàng tn
kho cho hu ht các doanh nghip.
Bng 1.1. Chi phí tn tr hàng lu kho
Ni dung chi phí
Thp
Cao
Chi phí bo qun
1.0%
4.0%
Chi phí li thi và chi phí h hng
5.0%
10.0%
Chi phí bo him
1.0%
3.0%
Thuê tài sn
1.0%
3.0%
Chi phí ca tin
12.0%
25.0%
(Ngun: Giáo trính tài chính doanh nghip hin đi)
Thang Long University Library
11
Chi phí thit hi khi không có hàng
Chi phí thit hai do hàng tn kho ht xy ra bt c khi nào doanh nghip không
có kh nng giao hàng bi vì nhu cu hàng ln hn s lng hàng sn có trong kho.
Chi phí thit hi không có hàng bao gm: Chi phí đt hàng khn cp, chi phí thit hi
ngng tr sn xut, li nhun b mt do ht thành phn d tr đ bán cho khách hàng.
Ví d khi nguyên vt liu trong kho ht thì chi phí thit hi do kho không có nguyên
vt liu s bao gm chi phí đt hàng khn cp và chi phí thit hi do ngng tr sn
xut. Khi hàng tn kho sn phm d dang ht thì doanh nghip s b thit hi do k
hoch sn xut b thay đi và nó cng có th là nguyên nhân gây ra nhng thit hi do
sn xut b ngng tr và phát sinh chi phí. Cui cùng khi hàng tn kho ht đi vi
thành phm có th gây nên hu qu là li nhun b mt trong ngn hn khi khách hàng
quyt đnh mua sn phm t nhng doanh nghip đi th và gây nên nhng mt mát
tim nng trong dài hn khi khách hàng quyt đnh đt hàng t nhng doanh nghip
khác trong tng lai.
Mô hình EOQ trong qun lý hàng tn kho
Mô hình này là mt trong nhng k thut kim soát hàng tn kho ph bin và lâu
đi nht. Nó đc nghiên cu và đ xut t nm 191 do ông Ford.W.Harris đ xut
nhng đn nay nó vn đc hu ht các doanh nghip s dng. Khi s dng mô hình
này, ngi ta phi tuân theo mt s gi đnh:
Nhu cu vt t trong mt nm đc bit trc, n đnh
Thi gian ch hàng v ( k t khi đt hàng cho ti lúc hàng v ) không đi và
phi đc bit trc
S thiu ht d tr hoàn toàn không xy ra nu đn hàng đc thc hin đúng
Toàn b s lng đt hàng đc nhn cùng mt lúc
Không có chit khu theo s lng
Theo nh mô hình này có hai loi chi phí thay đi theo lng đt hàng là chi phí
lu kho và chi phí đt hàng. Mc tiêu ca mô hình là ti thiu hóa tng chi phí đt
hàng và tng chi phí lu kho. Hai chi phí này phn ng ngc chiu nhau. Khi quy mô
đn hàng tng lên, ít đn hàng s làm cho chi phí đt hàng gim trong khi đó mc d
tr bình quân cao lên dn đn chi phí lu kho tng. Do đó, trên thc t lng đt hàng
ti u là kt qu ca s dung hòa gia hai chi phí có mi quan h t l nghch này.
Mt s ch tiêu đánh giá ca mô hình EOQ
Mt công ty đang mun xác đnh s ln đt hàng trong mt nm và s lng
hàng đt mi ln. Gi s rng Công ty luôn cn hàng tn kho và trong kho không có
lng d tr an toàn, lng hàng tn kho ca Công ty s bng 0 trc khi nhn đc
12
lng hàng đt. Vi lng hàng mi ln đt là Q thì lng hàng tn kho trung bình s
là Q/2. Tng chi phí lu kho s bng s lng hàng tn kho trung bình nhân vi chi
phí d tr ca mt đn v hàng lu kho:
Trong đó:
Q/2: Là mc d tr kho TB
C: Là chi phí d tr kho cho mt đn v hàng
Bên cnh chúng ta có th xác đnh tng chi phí đt hàng. Vi S là doanh s bán
ra tính theo đn v sn phm trong mt nm, s ln đt hàng trong mt nm s bng
S/Q, gi O là chi phí ca mi ln đt hàng, ta có tng chi phí đt hàng trong mt nm là:
Trong đó:
S: Là s lng cn đt
S/Q: Là s ln đt hang
O: Là chi phí mi ln đt hàng
Mc d tr kho ti u Q
*
th 1.2. th mc d tr kho ti u
Chi phí d tr kho
=
Q
C
2
Chi phí đt hàng
=
S
O
Q
Tng chi phí
=
Q
C
S
O
2
Q
Tng chi phí
Chi phí d tr
Chi phí đt hàng
Chi phí
Q
*
S lng đt hàng
Thang Long University Library
13
Mô hình ABC trong qun lý hàng tn kho
Trong rt nhiu loi hàng hóa tn kho, không phi loi hàng hóa nào cng có vai
trò nh nhau trong vic bo qun trong kho hàng. qun lý tt hàng tn kho hiu
qu ngi ta phi phân loi hàng hóa d tr thành các nhóm theo mc đ quan trng
ca chúng trong d tr, bo qun. Phng pháp đc s dng đ phân loi là phng
pháp A-B-C. Phng pháp này đc phát trin da trên mt nguyên lý do mt nhà
kinh t hc Italia vào th k 19 tên là Pareto. Ông đư quan sát thy rng trong mt tp
hp có nhiu chng loi khác nhau thì ch có mt s nh chng loi li chim giá tr
đáng k trong c tp hp.
Giá tr hàng tn kho hàng nm đc xác đnh bng cách ly nhu cu hàng nm
ca tng loi hàng tn kho nhân vi chi phí tn kho đn v. Tiêu chun đ xp các loi
hàng tn kho vào các nhóm là:
NhómA: Bao gm các loi hàng chim 10% v mt s lng trong danh mc
nhng li chim đn 50% giá tr tin đu t vào hàng lu kho.
Nhóm B: Gm các loi hàng chim 30% v mt s lng trong danh mc và
chim 35% giá tr tin đu t vào hàng lu kho
Nhóm C: Gm nhng loi hàng có giá tr hàng nm nh, chim 60% v mt s
lng trong danh mc nhng ch chim 15% giá tr tin đu t vào hàng lu kho.
S đ:
th 1.3. Các nhóm hàng tn kho phân b theo biu đ Pareto
Bng vic chia hàng lu kho thành nhiu nhóm, các công ty có th tp trung vào
nhóm mà cn s kim soát hiu qu nht, mà c th ví d c th này là nhóm A, tip
theo là nhóm B và cui cùng là nhóm C. Nu nh nhóm A đc xem xét qun lý mt
50%
35%
15%
Giá tr tích lu ($)
10%
30%
Nhóm A
Nhóm
B
Nhóm C
% Loi tn kho
60%