B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ăTÀI
NỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNHăTIă
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH I ậ NGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPă
&ăPHÁTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITăNAM
SINHăVIểNăTHCăHIN:ăTRNHăTHăMINHăTHO
MÃ SINH VIÊN: A17662
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH- NGÂN HÀNG
HÀăNIă,2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
KHịAăLUNăTTăNGHIP
ăTÀI
NỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNHăTIă
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH I ậ NGỂNăHÀNGăNỌNGăNGHIPă
&ăPHÁTăTRINăNỌNGăTHỌNăVITăNAM
Giáoăviênăhngădn:ăTh.SăNgôăThăQuyên
Sinhăviênăthcăhin:ăTrnhăThăMinhăTho
Mã sinh viên: A17662
Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng
HÀăNIă,2013
Thang Long University Library
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s
h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Trnh Th Minh Tho
LIăCMăN
hoàn thành Khóa lun này, em xin chân thành cm n các thy, cô giáo
Trng i hc Thng Long đư nhit tình ging dy chúng em trong sut quá trình
hc tp ti trng.
Em cng xin cm n các anh, ch cán b Công ty CTTC I- Ngân hàng Nông
nghip & Phát trin Nông thôn Vit Nam đư ch bo em trong quá trình thc tp ti
Công ty.
Cui cùng, em xin gi li cm n ti Th.S Ngô Th Quyên, cô đư tn tình hng
dn và giúp đ em hoàn thành khóa lun này.
Thang Long University Library
MCăLC
LIăCAMăOAN
LI CMăN
MCăLC
DANHăMCăVITăTT
DANHăMCăBNG
DANHăMCăSă
LI M U
CHNG 1:LÝ LUNăCăBN V HOTăNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH 1
1.1. Tng quan v Công ty cho thuê tài chính 1
1.1.1. Khái nim và đc trng ca công ty cho thuê tài chính 1
1.1.1.1. Khái nim 1
1.1.1.2. c trng 2
1.1.2. Phân loi công ty cho thuê tài chính 3
1.1.3. Hot đng c bn ca công ty cho thuê tài chính 4
1.2. Hot đng cho thuê tài chính ca Công ty cho thuê tài chính 4
1.2.1. Khái nim cho thuê tài chính 4
1.2.2. c đim cho thuê tài chính 6
1.2.3. Các hình thc cho thuê tài chính 6
1.2.3. Quy trình cho thuê tài chính 12
1.2.4. Ri ro trong hot đng cho thuê tài chính 15
1.2.5. Các ch tiêu đo lng hiu qu hot đng cho thuê tài chính 18
1.3. Các nhân t nh hng ti hiu qu hot đng cho thuê tài chính 21
1.3.1. Nhân t ch quan 21
1.3.2. Nhân t khách quan 22
CHNGă 2:THC TRNG HOTă NG CHO THUÊ TÀI CHÍNH TI
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH I- NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ
PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 23
2.1. Tng quan v Công ty cho thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam 23
2.1.1. Gii thiu chung v công ty 23
2.1.2. Quá trình hình thành và phát trin 24
2.1.3. c đim ngành ngh ca Công ty(Ban hành kèm theo Quyt đnh s 02/Q-
HQT-CTCTTCI) 25
2.1.4. B máy t chc ca Công ty 26
2.2. Kt qu hot đng kinh doanh ti Công ty cho thuê tài chính I- Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 27
2.2.1. Tình hình to vn và s dng vn 27
2.2.2. Kt qu kinh doanh ca Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit Nam 38
2.3. Thc trng hot đng cho thuê tài chính ti Công ty cho thuê tài chính I- Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 40
2.3.1. Hình thc cho thuê tài chính 40
2.3.2. Thc trng quy trình cho thuê tài chính 40
2.3.3. Phân tích c cu cho thuê tài chính ca Công ty CTTC I 44
2.4. ánh giá chung 55
2.4.1. Kt qu đt đc 55
2.4.2. Hn ch 55
2.4.3. Nguyên nhân 56
CHNGă 3:GII PHÁP HOÀN THIN HOTă NG CHO THUÊ TÀI
CHÍNH TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH I- NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIP & PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 58
3.1. nh hng phát trin Công ty Cho thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam 58
3.1.1. nh hng phát trin trong thi gian ti 58
3.2. Giái pháp nâng cao hiu qu hot đng cho thuê tài chính ti Công ty cho thuê tài
chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 60
3.2.1. Các gii pháp gim thiu ri ro trong hot đng CTTC 60
3.2.2. Các gii pháp tng quy mô khách hàng 63
3.2.3. Các gii pháp khác 66
KT LUN 69
TÀIăLIUăTHAMăKHO 70
Thang Long University Library
DANHăMCăVITăTT
Kíăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
CTTC
Cho thuê tài chính
NHNo&PTNT
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
DNNN
Doanh nghip Nhà nc
DNTN
Doanh nghip t nhân
TCTD
T chc tín dng
TCKT
T chc kinh t
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
LNTT
Li nhun trc thu
LNST
Li nhun sau thu
TNHH
Trách nhim hu hn
TPKD
Trng phòng kinh doanh
CBKD
Cán b kinh doanh
DANHăMCăBNG
Bng 2.1. Tình hình ngun vn ca Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit Nam 28
Bng 2.2. Lãi sut vay vn t các chi nhánh NHNo&PTNT Vit Nam 31
Bng 2.3.Tình hình s dng vn ca Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit Nam 34
Bng 2.4. S d n ca Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit Nam 36
Bng 2.5. Kt qu hot đng ca Công ty CTTC I giai đon 2010- 2012 38
Bng 2.6. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh 39
Bng 2.7. D n theo đi tng đu t ca Công ty CTTC I - NHNo&PTNT Vit
Nam tính ti cui nm 2012 44
Bng 2.8. Thng kê cho thuê tàu theo nhóm n tính ti cui nm 2012 46
Bng 2.9. C cu đu t theo thành phn kinh t tính ti cui nm 2012 47
Bng 2.10. C cu d n theo thành phn kinh t ca các Công ty trong Hip hi
CTTC Vit Nam nm 2012 49
Bng 2.11. Phân loi n ti Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit Nam118248 50
Bng 2.12. Mt s ch tiêu đánh giá ri ro tín dng ti Công ty CTTC I
- NHNo&PTNT Vit Nam 52
Bng 2.13. Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu cho thuê ca Công ty CTTC I-
NHNo&PTNT Vit Nam 53
Thang Long University Library
DANHăMCăSă
S đ 1.1: Quy trình cho thuê tài chính ba bên 7
S đ 1.2: Quy trình cho thuê tài chính hai bên 8
S đ 1.3: Hình thc bán và tái thuê 9
S d 1.4: Hình thc cho thuê tài chính giáp lung 10
S đ 1.5: Hình thc cho thuê tài chính liên kt 11
S đ 1.6: Hình thc cho thuê tài chính hp tác 12
S đ 2.1. B máy t chc công ty 26
S đ 2.2. Quy trình cho thuê tài chính ti Công ty CTTC I- NHNo&PTNT Vit
Nam 41
DANHăMCăBIUă
Biu đ 2.1. Tc đ tng trng ngun vn trong giai đon nm 2010 – 2012 29
Biu đ 2.2. T trng s dng vn nm 2010 36
Biu đ 2.3. T trng s dng vn nm 2011 36
Biu đ 2.4. T trng s dng vn nm 2012 36
Biu đ 2.5. Tc đ tng trng d n giai đon nm 2010 – 2012 37
Biu đ 2.6. C cu CTTC ca Công ty CTTC Itính ti cui nm 2012 44
Biu đ 2.7. T l n xu ca các Công ty trong Hip hi CTTC Vit Nam nm 2012 51
Thang Long University Library
LIăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Trong quá trình công nghip hóa- hin đi hóa hin nay Vit Nam, hot đng
cho thuê tài chính đư và đang góp phn quan trng trong vic đáp ng nhu cu vn sn
xut kinh doanh cho các doanh nghip, các ch th kinh t, nhm kp thi đi mi máy
móc, thit b, dây chuyn công ngh hin đi, m rng quy mô sn xut, nâng cao
nng sut lao đng ngay k c trong điu kin thiu vn t có, to ra nhng sn phm
cht lng có sc cnh tranh cao trên th trng, qua đó góp phn thúc đy tng
trng và phát trin kinh t đt nc. Tuy nhiên, nhng kt qu đt đc trong thi
gian qua ca hot đng cho thuê tài chính vn còn cha đc tng xng vi tim
nng ca nó trong h thng kênh dn vn ca nn kinh t, hiu qu hot đng cha
cao, do còn nhiu bt cp, hn ch trong quá trình trin khai hot đng này.
Bi cnh hi nhp kinh t quc t và khu vc hin nay Vit Nam đư to nên
nhiu thi c cng nh nhiu th thách mi cho nn kinh t, nht là đi vi các đnh
ch tài chính. Do vy, đòi hi các đnh ch tài chính nói chung và các đnh ch tài
chính hot đng trong lnh vc cho thuê tài chính nói riêng phi không ngng ci tin,
hoàn thin các hot đng ca mình; thay đi, tip thu nhng thành tu khoa hc k
thut tiên tin cho phù hp vi tình hình mi.
Trong s các công ty hot đng trong lnh vc cho thuê tài chính Vit Nam,
Công ty cho thuê tài chính I –Ngân hàng Nông Nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam là mt doanh nghip đc thành lp sm nht, vi quy mô không ln nhng hot
đng tng đi hiu qu. Do dch v cho thuê tài chính còn mi m Vit Nam và
trong điu kin cnh tranh ngày càng gay gt hin nay nên vic nghiên cu ni dung
hot đng, môi trng kinh doanh, c cu t chc, và đa ra các gii pháp nâng cao
hiu qu hot đng này ti Công ty cho thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin nông thôn Vit Nam là ht sc cn thit.
Vì vy, tác gi chn đ tài: “Nâng cao hiu qu hot đng cho thuê tài chính ti
Công ty cho thuê tài chính I –Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam” đ nghiên cu làm khóa lun tt nghip.
2. Mcăđíchănghiênăcu:
- Nghiên cu c s lý lun hot đng cho thuê tài chính ca công ty cho thuê tài
chính ngân hàng thng mi.
- Phân tích, đánh giá thc trng hot đng cho thuê tài chính ti Công ty cho thuê
tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam trong thi gian
qua.
- xut các gii pháp đ hoàn thin hot đng cho thuê tài chính ti công ty cho
thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu: Nghiên cu hot đng cho thuê tài chính ca Công ty
cho thuê tài chính ngân hàng thng mi.C th là Công ty cho thuê tài chính I- Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu hot đng cho thuê tài chính ti Công ty cho
thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam giai đon
t 2010 -2012.
4. Phngăphápănghiênăcu:
- Phng pháp phân tích, tng hp: Phân tích các yu t bên ngoài cng nh bên
trong nh hng ti tình hình hot đng CTTC ca Công ty CTTC I- Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam, sau đó vn dng phng pháp đánh giá
tng hp kt hp vi h thng hóa đcó th nhn đnh đy đ v tình hình hot đng
chung và nêu ra các đim mnh, đim yu trong vic cung cp dch v CTTC cho
khách hàng, t đó đánh giá kh nng cnh tranh ca doanh nghip này trong thi đim
hin ti và đnh hng phát trin trong tng lai.
- Phng pháp so sánh đi chiu: Thc hin đi chiu gia lý lun và thc tin
tìm ra và gii quyt nhng khó khn thách thc trong vic m rng hot đng CTTC
và nâng cao cht lng dch v phc v khách hàng, so sánh kh nng cnh tranh ca
Công ty CTTC I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam và các
công ty CTTC trc thuc các ngân hàng khác đ tìm ra s khác bit. Qua đó đánh giá
đc nng lc hin ti ca Công ty CTTC I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
nông thôn Vit Nam.
Thang Long University Library
- Ngoài ra lun vn còn vn dng phng pháp thng kê, thu thp và phân tích s
liu đ làm rõ nhng ni dung liên quan.
5. Ktăcuălunăvn:
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, ni dung lun vn
đc trình bày theo kt cu gm 3 chng:
Chng 1: Nhng lí lun c bn v hot đng cho thuê tài chính ca Công ty
cho thuê tài chính Ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng hot đng cho thuê tài chính ti Công ty cho thuê tài
chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin hot đng cho thuê tài chính ti Công ty
cho thuê tài chính I- Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
1
CHNG 1
LụăLUNăCăBNăVăHOTăNGăCHOăTHUểăTÀIăCHệNH
1.1. TngăquanăvăCôngătyăchoăthuêătƠiăchính
1.1.1. Khái nim và đc trng ca công ty cho thuê tài chính
1.1.1.1. Khái nim
Hot đng cho thuê ra đi rt sm trong lch s nhân loi. Theo các vn t c,
ngi ta đư tìm đc nhng chng c v s tn ti ca hot đng cho thuê khong
2000 nm trc Công nguyên Sumerians. Vic cho thuê đt nông nghip xut hin
khong 1800 nm trc Công nguyên Babylonia.Trong các nn vn minh c đi Hy
Lp, La Mư hay Ai Cp cng đư xut hin nhng ngi cho thuê công c lao đng, đt
đai, gia súc,… đ tài tr cho hot đng sn xut buôn bán thi by gi. nc Anh,
mt trong nhng đo lut đu tiên đ cp đn cho thuê là B lut ca x Wales nm
1284, trong đó quy đnh các tha thun hp pháp xut phát t lut đt đai cng đc
phép s dng cho vic cho thuê bt đng sn. V sau, ngoài đt đai và bt đng sn,
các tài sn và hàng hóa khác cng đc phép cho thuê.
Cùng vi cuc Cách mng công nghip vào th k 18-19, hình thc ca tài sn
cho thuê có s thay đi.S xut hin ca đng st vào gia th k 10 đánh du s
khi đu cho nhng thay đi c bn trong hot đng cho thuê và dn đn nhng bc
tin hoàn thin k thut nghip v cho thuê. Ban đu, các ch m than muaxe goòng đ
ch than, nhng không bao lâu sau h nhn thy vic làm này quá tn kém và không có
hiu qu kinh t. Các công ty nh quyt đnh tn dng thi c này đu t mua xe goòng
ch than đ cho thuê. Các công ty chuyên hot đng trong lnh vc này bt đu sáp nhp
li vi nhau.Mt s hp đng cho thuê cho phép bên thuê có quyn mua li thit b sau
khi ht hn hp đng.Các giao dch này đc gi là “giao dch thuê mua” và chính là
khi nguyên ca hình thc cho thuê tiên tin nht ngày nay- cho thuê tài chính.
n gia th k 20, hot đng cho thuê tài sn đư có s phát trin và thay đi vi
vic Công ty United State Leasing Corporation (Hoa Kì) sáng to ra mt hình thc cho
thuê tài sn mi gi là cho thuê tài chính. Hình thc này đư to ra s thay đi v cht
ca hot đng cho thuê tài sn. T đó hot đng cho thuê tài sn đc phát trin theo hai
hng: cho thuê hot đng (hay còn gi là cho thuê thông thng, cho thuê vn hành,
cho thuê kiu truyn thng) bao gm nhng giao dch mang tính cht truyn thng; cho
Thang Long University Library
2
thuê tài chính bao gm các giao dch thuê mn mi, hin đi, đ an toàn cao, tin li
và hiu qu đi vi các bên tham gia. Nhm đáp ng nhu cu vn trung và dài hn,
nghip v tín dng thuê mua hay còn gi là cho thuê tài chính đc sáng to ra trc
tiên M vào nm 1952. Hin nay ti M, ngành thuê mua thit b chim khong 25-
30% tng s tin tài tr cho các giao dch mua bán thit b hàng nm.Nm 1960, Công
ty cho thuê Marcantile (đn v trc thuc t chc tín dng Marcantile) đc thành lp,
t đó hot đng cho thuê đc phát trin rng rưi c M và Châu Âu. Tín dng thuê
mua cng phát trin Châu Á và nhiu khu vc khác t đu thp k 70.Ngành công
nghip thuê mua có giá tr trao đi chim khong 350 t USD vào nm 1994.So vi các
nc châu Á ngành công nghip cho thuê thâm nhp vào Vit Nam có phn mun
hn. to hành lang pháp lỦ cho hot đng cho thuê tài chính Vit Nam, ngày
27/05/1995 Thng đc NHNN Vit Nam đư kí ban hành th l tín dng thuê mua
(Quyt đnh s 149/Q-NH5) và ngày 09/10/1995 Chính ph kí ban hành Ngh đnh
s 64/CP v “Quy ch tm thi v t chc và hot đng ca công ty cho thuê tài chính
ti Vit Nam”. Mc dù công ty cho thuê tài chính đu tiên đc thành lp ti Vit Nam
vào nm 1996 và hot đng cho thuê tài chính cng đư manh nha các ngân hàng
thng mi trc đó nhng phi đn khi Chính ph ban hành Ngh đnh s
16/2001/N-CP ngày 02/05/2001 “V t chc và hot đng ca công ty cho thuê tài
chính”, hot đng cho thuê tài chính Vit Nam mi thc s hình thành và ngày càng
phát trin mnh m.
Hin nay, Vit Nam có 13 công ty cho thuê tài chính đang hot đng, bao gm
8 công ty cho thuê tài chính trc thuc các ngân hàng thng mi, 1 công ty cho thuê
tài chính Công nghip Tàu thy và 4 Công ty cho thuê tài chính 100% vn nc ngoài.
Nh vy có th thy, Công ty cho thuê tài chính (Financial Leasing Company) là
mt đnh ch tài chính trung gian chuyên hot đng kinh doanh trong lnh vc cho
thuê tài chính, vi ni dung hot đng ch yu và thng xuyên là thu hút các khon
vn trung và dài hn trong nn kinh t, thc hin cp tín dng di hình thc cho thuê
tài chính cho các t chc và cá nhân có nhu cu.
1.1.1.2. c trng
Do công ty cho thuê tài chính là mt đnh ch tài chính trung gian nên có nhng
đc đim:
3
- Là trung gian tài chính cung cp kênh dn vn gián tip t nhng ngi đu t
(ngi có tin) đn các cá nhân, t chc, doanh nghip (ngi có nhu cu vn) trong
nn kinh t.
- Là trung gian chuyn ti chính sách tin t quc gia. Thông qua hot đng có tính
đc thù ca mình, các công ty cho thuê tài chính góp phn vào vic thc hin chc nng
chuyn ti chính sách tài chính tin t t Ngân hàng Trung ng đn toàn b nn kinh t.
Vit Nam, do t chc và hot đng ca công ty cho thuê tài chính đc điu
chnh bi Lut các t chc tín dng, Lut doanh nghip (2005) và các vn bn pháp
lut hin hành nên đc trng ca công ty cho thuê tài chính có nét ging đc trng ca
mt Ngân hàng Thng mi hn là mt doanh nghip thông thng. Vì vy mà Ngân
hàng Nhà nc Vit Nam là c quan duy nht qun lỦ và cp giy phép hot đng cho
các công ty cho thuê tài chính Vit Nam.
1.1.2. Phân loi công ty cho thuê tài chính
Theo quy đnh hin hành ca pháp lut Vit Nam, công ty cho thuê tài chính
đc thành lp và hot đng ti Vit Nam di các hình thc: Công ty cho thuê tài
chính trách nhim hu hn hai thành viên tr lên; Công ty cho thuê tài chính trách
nhim hu hn mt thành viên, Công ty cho thuê tài chính c phn.
Xét theo hình thc s hu có các loi công ty cho thuê tài chính sau:
- Công ty cho thuê tài chính c phn
- Công ty cho thuê tài chính trc thuc ca t chc tín dng. Chng hn nh:
Công ty cho thuê tài chính ngân hàng thng mi là công ty cho thuê tài chính mà
100% vn điu l thuc s hu ca mt ngân hàng thng mi.
- Công ty cho thuê tài chính liên doanh là công ty cho thuê tài chính đc thành
lp ti Vit Nam, bng vn góp ca bên Vit Nam (gm mt hoc nhiu t chc tín
dng, doanh nghip Vit Nam) và bên nc ngoài (gm mt hoc nhiu t chc tín
dng nc ngoài) trên c s hp đng liên doanh. Công ty cho thuê tài chính liên
doanh đc thành lp di hình thc công ty trách nhim hu hn 2 thành viên tr lên.
- Công ty cho thuê tài chính 100% vn nc ngoài: là công ty cho thuê tài chính
đc thành lp ti Vit Nam vi 100% vn điu l thuc s hu ca mt hoc mt s
t chc tín dng nc ngoài. Công ty cho thuê tài chính 100% vn nc ngoài đc
thành lp di hình thc công ty trách nhim hu hn.
Thang Long University Library
4
1.1.3. Hot đng c bn ca công ty cho thuê tài chính
Theo quy đnh hin hành ca pháp lut Vit Nam, hot đng c bn ca công ty
cho thuê tài chính bao gm:
- Huy đng vn t các ngun:
+ c nhn tin gi có kì hn t 1 nm tr lên ca t chc, cá nhân theo các
quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
+ Phát hành trái phiu, chng ch tin gi và giy t có giá khác có kì hn t 1
nm tr lên đ huy đng vn ca t chc, cá nhân trong nc và ngoài nc theo quy
đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
+ c vay vn ca các t chc tài chính, tín dng trong và ngoài nc
+ c nhn các ngun vn khác theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
- Cho thuê tài chính
- Mua và cho thuê li theo hình thc cho thuê tài chính
- T vn cho khách hàng v nhng vn đ có liên quan đn nghip v cho thuê
tài chính
- Thc hin các dch v y thác, qun lí tài sn và bo lưnh liên quan ti hot
đng cho thuê tài chính
- c thc hin nghip v cho thuê vn hành theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà
nc Vit Nam
- c bán các khon phi thu t hp đng cho thuê tài chính cho t chc và cá
nhân theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
- Công ty cho thuê tài chính có mc vn điu l tng đng mc vn pháp đnh
đi vi công ty tài chính thì đc phép thc hin mt s nghip v theo hng dn ca
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam: Cho vay ngn hn b sung vn lu đng đi vi bên
thuê; thc hin hot đng bao thanh toán vi bên thuê.
1.2. HotăđngăchoăthuêătƠiăchínhăcaăCôngătyăchoăthuêătƠiăchính
1.2.1. Khái nim cho thuê tài chính
K t khi ra đi cho ti nay, thut ng “cho thuê tài sn”, “cho thuê tài chính” đư
đc đ cp đn khá nhiu trong các giao dch cho thuê phn ln các quc gia trên
th gii, tùy theo lut pháp mi nc quy đnh mà có nhng khái nim v nhng thut
ng này cho phù hp. Tuy nhiên v c bn thì các nc đu quan nim rng: Cho thuê
5
tài sn là mt giao dch hp đng gia 2 ch th là Bên ch s hu tài sn (bên cho
thuê) và bên s dng tài sn (bên thuê). Theo đó , Bên cho thuê chuyn giao quyn s
dng tài sn cho bên thuê trong 1 thi gian nht đnh và bên thuê phi thanh toán tin
mt vi bên cho thuê.
Cho thuê tài sn có 2 loi chính là cho thuê vn hành (Operating leases) và cho
thuê tài chính (Finance leases).
- Cho thuê vn hành là hình thc cho thuê tài sn, là loi cho thuê ngn hn, theo
đó bên thuê s dng tài sn thuê ca bên cho thuê trong mt thi gian nht đnh và s
tr li tài sn đó cho bên cho thuê khi kt thúc thi hn thuê. Bên cho thuê gi quyn s
hu tài sn cho thuê và nhn tin cho thuê theo hp đng cho thuê. Bên thuê có th hy
b hp đng và bên cho thuê có trách nhim bo trì, đóng bo him và thuê tài sn.
- Cho thuê tài chính hay còn gi là cho thuê vn (capital leases): là loi cho thuê
dài hn, bên thuê không đc hy b hp đng. Bên thuê chu trách nhim bo trì,
đóng bo him và thu tài sn.Phn ln các hp đng cho thuê tài chính bên thuê đc
quyn gia hn hp đng thuê hoc đc quyn mua đt tài sn sau khi thi hn hp
đng thuê kt thúc.Thc cht cho thuê tài chính là mt hình thc tài tr vn, bên cho
thuê tin hành mua tài sn và chuyn giao cho bên thuê s dng.
Trong đi sng thc t ngi ta có th vn dng ht sc linh hot, vì vy nhiu
lúc ranh gii gia hai loi cho thuê này không rõ ràng. Xut phát t tình hình thc t
nói trên mà các c quan qun lí Nhà nc thng ban hành các tiêu chun đ làm c
s phân bit gia giao dch cho thuê vn hành và cho thuê tài chính. Hin nay, phn
ln các nc đư đa ra các tiêu chun do y ban chun mc k toán quc t
(International Accounting Standards Committee – IASC) đư quy đnh đ xác đnh mt
hp đng giao dch đc gi là hp đng cho thuê vn hành hay hp đng cho thuê tài
chính. Theo quy đnh ca IASC, bt c mt giao dch cho thuê nào tha mưn ít nht
mt trong bn tiêu chun sau đc gi là cho thuê tài chính:
+ Quyn s hu tài sn đc chuyn giao khi chm dt thi hn hp đng;
+ Hp đng có quy đnh quyn chn mua;
+ Thi hn hp đng cho thuê mt loi tài sn ít nht bng 60% thi gian cn
thit đ khu hao tài sn thuê;
Thang Long University Library
6
+ Hin giá ca các khon tin thuê ln hn hoc tng đng giá tr ca tài sn
ti thi đim kí hp đng
Vit Nam, trong các vn bn pháp lỦ hin hành đư quy đnh rõ:
Cho thuê tài chính là hot đng tín dng trung và dài hn thông qua vic cho thuê
máy móc, thit b, phng tin vn chuyn và các đng sn khác trên c s hp đng
cho thuê gia bên cho thuê vi bên thuê. Bên cho thuê cam kt mua máy móc, thit b,
phng tin vn chuyn và các đng sn khác theo yêu cu ca bên thuê và nm gi
quyn s hu đi vi các tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài sn thuê và thanh toán
tin thuê trong sut thi hn thuê đư tha thun.
1.2.2. c đim cho thuê tài chính
Xét v mt bn cht, giao dch cho thuê tài chính có nhng đc đim ni bt sau:
- Khác vi các hình thc thuê tài sn thông thng khác theo quy đnh ca pháp
lut dân s, trong hot đng cho thuê tài chính, bên cho thuê thng ch gi quyn s
hu “danh ngha” đi vi tài sn cho thuê; là loi cho thuê có kh nng chuyn dch v
c bn tt c nhng ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu tài sn.
- Cho thuê tài chính là phng thc cp tín dng vi đi tng là mt tài sn c
th. T chc tín dng chuyn giao cho khách hàng (bên thuê) mt tài sn c th (máy
móc, dây chuyn sn xut, phng tin vn ti, đng sn) đ bên thuê s dng trong
mt thi gian nht đnh. Bên thuê có ngha v tr toàn b tin thuê theo tha thun.
Tính cht thanh toán trn vn ca giao dch cho thuê tài chính cho thy bn cht tín
dng ca hot đng này.T chc tín dng đc bo đm v kh nng hoàn tr ca
khách hàng đi vi khon tín dng đư chuyn giao thông qua quyn nhn tin thuê.
Cng tng t nh pháp lut mt s quc gia trên th gii, pháp lut Vit Nam ghi
nhn cho thuê tài chính là hình thc cp tín dng trung và dài hn, nhm phù hp vi
đc đim ca đi tng cho thuê là nhng đng sn có giá tr ln, thi gian cn thit
đ khu hao thng t 1 nm tr lên.
1.2.3. Các hình thc cho thuê tài chính
Các hình thc cho thuê tài chính c bn
Hình thc cho thuê tài chính 3 bên
Hình thc cho thuê tài chính 3 bên còn đc gi là hình thc cho thuê tài chính
thun (net lease). Theo hình thc này, bên cho thuê ch thc hin vic mua tài sn t bên
7
Hp đng
cho thuê tài chính
Quyn s dng tài sn
Tr tin thuê
BÊN CHO THUÊ
(LESSOR)
BÊN THUÊ
(LESSEE)
Quyn
s hu
pháp lý
v tài
sn
Tr
tin
mua
tài
sn
Hp
đng
mua
tài
sn
Bo trì
Tr tin
bo trì,
ph
tùng
thay th
Giao
tài
sn
NHÀ CUNG CP
(SUPPLIER)
1
3d
4
6
2
3a
5
3c
3b
cung cp theo yêu cu ca bên thuê và đư đc hai bên tha thun theo hp đng thuê.
ây là hình thc cho thuê áp dng ph bin nht vì có u đim ln. Bên cho thuê
không phi mua tài sn trc, nh vy vòng quay vn nhanh hn vì không phi d tr
kho.Vic chuyn giao tài sn đc thc hin trc tip gia bên cung cp và bên thuê,
gia h chu trách nhim trc tip v tình trng hot đng ca tài sn cng nh thc
hin vic bo hành và bo dng tài sn. Nh vy bên cho thuê trút b đc gánh
nng v tình trng hot đng ca tài sn, hn ch ri ro liên quan đn vic t chi nhn
hàng ca bên thuê do nhng sai sót k thut.
S đ 1.1: Quy trình cho thuê tài chính ba bên
Hình thc cho thuê tài chính 2 bên
Theo hình thc này, trc khi thc hin nghip v cho thuê, tài sn cho thuê đư
thuc quyn s hu ca bên cho thuê bng cách mua tài sn hoc t xây dng. Hình
thc tài tr này thng do các công ty kinh doanh bt đng sn và các công ty sn xut
máy móc thit b thc hin, chng hn nh: các nhà đu t xây dng cao c vn
phòng, các chung c sau đó kí các hp đng cho thuê vi khách hàng. Các ngân hàng
và t chc tài chính rt ít áp dng hình thc tài tr này.
Thang Long University Library
8
S đ 1.2: Quy trình cho thuê tài chính hai bên
1.2.3.1. Các hình thc cho thuê tài chính đc bit
Hình thc bán và tái thuê (Sale and lease-bank)
Trong hot đng kinh doanh có nhiu doanh nghip thiu vn lu đng đ khai
thác tài sn c đnh hin có, nhng li không đ uy tín đ vay vn lu đng các ngân
hàng.Trong trng hp đó h buc phi bán li mt hoc mt s tài sn c đnh cho
ngi cho thuê, sau đó thuê li tài sn này đ s dng và nh vy s có thêm ngun tài
chính đ đáp ng nhu cu vn lu đng. ôi lúc các đnh ch tài chính cng s dng
hình thc này nh mt cách thc chuyn n quá hn mà không dùng đn bin pháp
thanh lí hay đ ngh tuyên b phá sn doanh nghip.
Hp đng
cho thuê tài chính
Giao tài sn và
quyn s hu
Tr tin thuê
Dch v bo trì,
ph tùng thay th
Tr tin dch v
Bên cho thuê
(LESSOR)
1
2
Bên thuê
(LESSEE)
3
4
5
9
S đ 1.3: Hình thc bán và tái thuê
Hình thc cho thuê tài chính giáp lng (Under lease)
Cho thuê tài chính giáp lng là hình thc mà trong đó, thông qua s đng Ủ ca
bên cho thuê, bên thuê th nht cho bên thuê th hai thuê li tài sn mà bên thuê th
nht đư thuê ca bên cho thuê.Trên thc t bên thuê th nht ch là trung gian gia bên
cho thuê và bên thuê th hai (do bên thuê th hai không đáp ng đc yêu cu ca bên
cho thuê hoc không bit đn bên cho thuê).Vi hình thc này, mc dù không đ điêu
kin đ trc tip đi thuê, bên thuê vn có đc tài sn đ s dng cho sn xut kinh
doanh.
Tha thun mua bán tài sn
Quyn s hu tài sn
Tr tin mua tài sn
Hp đng thuê tài sn
Quyn s dng tài sn
1
Tr tin thuê
CÔNG TY
CHO THUÊ
NGI MUA
BÊN CHO
THUÊ
(LESSOR)
CÔNG TY
CHO THUÊ
NGI MUA
BÊN CHO
THUÊ
(LESSOR)
2b
3
4
2a
5
Thang Long University Library
10
S d 1.4: Hình thc cho thuê tài chính giáp lung
Hình thc cho thuê tài chính liên kt
Hình thc cho thuê tài chính liên kt là hình thc gm nhiu bên tài tr cho mt
bên thuê. S liên kt này có th xy ra theo chiu ngang hay chiu dc tùy theo tính
cht ca loi tài sn hay kh nng tài chính ca nhà tài tr. Trong trng hp tài sn có
giá tr ln, nhiu đnh ch tài chính hay các nhà ch to cùng nhau hp tác đ cùng tài
tr cho bên thuê thì hình thành s liên kt theo chiu ngang, hoc các nhà ch to ln
giao tài sn cho chi nhánh ca h thc hin giao dch tài tr cho khách hàng thì hình
thành s liên kt theo chiu dc.
BÊN CHO THUÊ
(LESSOR)
(Các đnh ch tài
chính, các nhà ch to)
BÊN CHO THUÊ
(LESSOR)
(Các đnh ch tài
chính, các nhà ch to)
Hp đng mua
tài sn
Tr tin mua
tài sn
Quyn s hu
tài sn
Tr
tin
thuê
Hp
đng
cho
thuê
BÊN THUÊ TH 1
(LESSEE 1)
BÊN THUÊ TH 2
(LESSEE 2)
Giao
tài
sn
Dch
v
bo
trì
Tr
tin
dch
v
bo
trì
Tr tin thuê
Hp đng
cho thuê
Quyn
s dng
tài sn
1c
4
2a
1a
3b
1b
3a
5
2b
2d
1c
11
S đ 1.5: Hình thc cho thuê tài chính liên kt
Hình thc cho thuê tài chính hp tác (Leveraged lease)
Hình thc cho thuê tài chính hp tác còn đc gi là hình thc cho thuê tài chính
bc cu.Trong cho thuê tài chính hp tác bên cho thuê s vay phn ln vn t các ngân
hàng hoc các đnh ch tài chính khác đ mua tài sn cho thuê. i vi tài sn cho
thuê có giá tr ln, mt bên cho thuê không đ vn đ tài tr hoc s ri ro vì tp trung
vn quá ln vào mt khách hàng, nên mt hoc mt s bên cho thuê hp tác vi mt
hay nhiu bên cho vay khác đ cùng tài tr, trong đó bên cho thuê vn là trái ch trong
quan h cho thuê, bên cho vay là trái ch ca bên cha thuê.
Vn vay thng chim t trng ln trong tng s tin tài tr, khong 60-80% và
khon cho vay đc đm bo bng chính tài sn cho thuê và cam kt chuyn nhng
hp đng cho thuê và các khon tin thuê.Ngi cho vay đc hoàn tr tin cho vay t
các khon tin thuê.Sau khi ht món n vay s tip tc hoàn tr cho ngi cho thuê.
Thông thng bên cho vây bao gm: các ngân hàng, công ty bo him, qu đu t.
Còn bên cho thuê là các t chc khác hp tác vi t chc cho thuê.Trong trng hp
có nhiu bên cho thuê thì h y thác cho 1 t chc đ kí kt hp đng và qun lí vn,
nu có nhiu bên cho vay cng có th làm tng t.
Quyn s hu tài sn
Tr tin thuê
Các mi quan h tng t
cho thuê tài chính c bn
1
Bên cho thuê
(LESSOR)
(Các đnh ch tài
chính, các nhà ch
to)
Các chi nhánh
Bên thuê
(LESSEE)
3
2
Thang Long University Library
12
S đ 1.6: Hình thc cho thuê tài chính hp tác
1.2.3. Quy trình cho thuê tài chính
1.2.3.1. Các yu t cu thành trong mt giao dch cho thuê tài chính
- Bên cho thuê: Là các công ty cho thuê tài chính có t cách pháp nhân, ngi s
thanh toán toàn b giá tr mua bán tài sn theo tha thun gia ngi thuê vi nhà sn
xut hay nhà cung ng và là ch s hu v mt pháp lỦ ca tài sn mà ngi thuê s
dng. Trong trng hp cho thuê tài sn ca chính h thì ngi cho thuê là nhà cung
cp thit b.
- Bên thuê: Thng là doanh nghip và cá nhân, ngi có quyn s dng tài sn,
hng nhng li ích và gánh chu nhng ri ro liên quan đn tài sn, có ngha v tr
nhng khon tin thuê và đc quyn mua li hoc tip tc thuê li tài sn thuê theo
tha thun.
BÊN CHO VAY
(LENDER)
BÊN CHO THUÊ
(LESSOR)
Hp đng mua
tài sn
Tr tin mua
tài sn
NHÀ CUNG CP
(SUPPLIER)
BÊN THUÊ
(LESSEE)
Giao
tài
sn
Dch
v
bo
trì
Tr
tin
dch
v
bo
trì
Hp đng bo
trì, bo dng
tài sn
Giao tài sn
Quyn
s hu
tài sn
3b
1c
2d
Hp đng
mua tài
sn
Thanh
toán
tin
mua
tài
sn
2b
1b
2a
1d
3a
2c
1a