B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI
SN TI CÔNG TY C PHN DCH V
VN TI Ô TÔ S 8
SINH VIÊN THC HIN :ăCHUăTHUăHNG
MÃ SINH VIÊN : A17774
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI 2014
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI
SN TI CÔNG TY C PHN DCH V
VN TI Ô TÔ S 8
GIÁOăVIểNăHNG DN : Th.S NGÔ TH QUYÊN
SINH VIÊN THC HIN :ăCHUăTHUăHNG
MÃ SINH VIÊN : A17774
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI 2014
Thang Long University Library
LI CM N
Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo
trng i Hc Thng Long, đc bit là ging viên Th.s Ngô Th Quyên cùng các bác,
cô chú và anh ch trong Công ty c phn dch v vn ti ô tô s 8 đã tn tình giúp đ
em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n các thy cô giáo ging
dy trong nhà trng đã truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc hin
khóa lun và cng nh có đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng lai.
Do gii hn kin thc và kh nng lý lun ca bn thân còn nhiu thiu sót cha
đc hoàn thin, kính mong s ch dn và đóng góp ca các thy cô giáo đ khóa lun
ca em đc hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày tháng nm 2014
Sinh viên
Chu Thu Hng
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Chu Thu Hng
Thang Long University Library
MC LC
LI M U
CHNGă1:ăCăS LÝ LUN V TÀI SN VÀ HIU QU S DNG
TÀI SN TRONG DOANH NGHIP 1
1.1 Khái nim, vai trò và phân loi tài sn và hiu qu s dng tài sn 1
1.1.1 Khái nim v tài sn và hiu qu s dng tài sn 1
1.1.3 Phân loi tài sn trong doanh nghip 1
1.1.3.1 Theo hình thái biu hin 1
1.1.3.2 Phân loi theo quyn s hu 2
1.1.3.3 Phân loi theo hình thái s dng: 3
1.2 Chính sách qun lý tài sn sn ngn hn 3
1.2.1 Khái nim, đc đim, phân loi tài sn ngn hn 3
1.2.2 Chính sách qun lý “Tin mt” 4
1.2.3 Chính sách qun lý “Phi thu khách hàng” 7
1.2.3.4 Chính sách thu tin 8
1.2.4 Chính sách qun lý “Hàng tn kho” 9
1.3 Chính sách qun lý và s dng tài sn dài hn 11
1.3.1 Khái nim tài sn dài hn 11
1.3.2 Phân loi 11
1.3.2.1 Phân loi tài sn c đnh theo hình thái biu hin: 11
1.3.2.2 Phân loi tài sn c đnh theo mc đích s dng 12
1.3.2.3 Phân loi tài sn c đnh theo tình hình s dng 12
1.3.2.4 Phân loi tài sn c đnh theo quyn s hu 13
1.3.3 Chính sách qun lý tài sn dài hn 13
1.3.3.1 Chính sách qun lý các khon đu t tài chính dài hn 13
1.3.3.2 Chính sách qun lý tài sn c đnh 14
1.4 Các ch tiêuăđo lng hiu qu s dng tài sn 15
1.4.1 Các ch tiêu đánh giá tng quát hiu qu s dng tài sn ca doanh
nghip 15
1.4.1.1 Kh nng sinh li 15
1.4.1.2 Kh nng thanh toán 16
1.4.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tài sn ngn hn ca doanh
nghip 17
1.4.2.1 Các ch tiêu đánh giá chung v TSNH 17
1.4.2.2 Các ch tiêu đánh giá các thành phn ca TSNH 18
1.4.3 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tài sn dài hn ca doanh nghip.
20
1.4.3.1 Các ch tiêu đánh giá chung v TSDH 20
1.4.3.2 Các ch tiêu đánh giá v thành phn ca TSDH 21
1.5 Các nhân t nhăhngăđn hiu qu s dng tài sn 21
1.5.1 Nhng nhân t ch quan 21
1.5.2 Nhng nhân t khách quan 23
1.6 Các bin pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn 25
1.6.1 Các bin pháp nâng cao hiu qu s dng TSC 25
1.6.1 Các bin pháp nâng cao hiu qu s dng TSL 26
CHNGă2:ăTHC TRNG HIU QU S DNG TÀI SN TI CÔNG
TY C PHN DCH V VN TI Ô TÔ S 8 27
2.1 Gii thiu Công ty c phân dch v vn ti ô tô s 8 27
2.1.1 Quá trình hình thành, phát trin ca công ty 27
2.1.2 C cu t chc ca công ty 28
2.1.3 Chc nng, nhim v ca tng b phn 28
2.1.4 Khái quát ngành ngh kinh doanh ca công ty 30
2.2 Thc trng hiu qu s dng tài sn ti Công ty c phn dch v vn ti ô tô
s 8ătrongăgiaiăđon 2010 ậ 2012 31
2.2.1 Hiu qu s dng chung tng tài sn 31
2.2.1.1 Quy mô tng tài sn 31
2.1.1.2 Ch tiêu đánh giá chung hiu qu s dng tng tài sn 32
2.2.2 ánh giá hiu qu s dng tài sn ngn hn ca công ty 37
2.2.2.1 Quy mô và c cu tài sn ngn hn ca công ty 37
2.2.2.3 ánh giá hiu qu s dng qua các ch tiêu đánh giá các thành phn
ca TSNH 44
2.2.3 ánh giá hiu qu s dng tài sn dài hn ca công ty 46
2.2.3.1 C cu tài sn dài hn 46
2.2.3.2 ánh giá hiu qu s dng tài sn dài hn 48
2.3 Nhn xét chung v hiu qu s dng tài sn ti Côngty 50
2.3.1 Kt qu đt đc 50
2.3.2 Hn ch 51
CHNGă3:ăGII PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI SN 53
TI CÔNG TY C PHN DCH V VN TI Ô TÔ S 8 53
3.1ăMôiătrng kinh doanh ca công ty 53
3.1.1 Thun li 53
3.1.2 Khó khn 53
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn dch v
vn ti ô tô s 8 54
Thang Long University Library
3.2.1 Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tng tài sn ca Công ty c phn
dch v vn ti ô tô s 8 54
3.2.2 Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn hn ca Công ty c
phn dch v vn ti ô tô s 8 54
3.2.2.1 Qun lý khon phi thu khách hàng 54
3.2.2.2 Qun lý tin mt 57
3.2.3 Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn dài hn ca Công ty c phn
dch v vn ti ô tô s 8 59
3.2.3.1 y nhanh tin đ x lý các tài sn, vt t không cn dùng 59
3.2.3.2 Thc hin công tác lp k hoch đu t vào tài sn c đnh 59
3.2.2.3 Tng cng hot đng sa cha, bo dng, nâng cp tài sn c đnh 60
KT LUN 62
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tênăđy đ
CBCNV Cán b công nhân viên
DV – VT Dch v - Vn ti
TS Tài sn
TSC Tài sn c đnh
TSL Tài sn lu đng
TSNH Tài sn ngn hn
TSDH Tài sn dài hn
TNHH Trách nhim hu hn
VCSH Vn ch s hu
GVHB Giá vn hàng bán
Thang Long University Library
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH
S đ 2.1 C cu t chc ca Công ty c phn dch v vn ti ô tô s 8 28
Bng 2.1 C cu tài sn giai đon 2010-2012 31
Biu đ 2.1 C cu tài sn giai đon 2010-2012 31
Bng 2.2 Phân tích kh nng sinh li ca công ty Công ty c phn DV-VT ô tô s 8 32
Bng 2.3 Phân tích kh nng thanh toán ca Công ty c phn DV-VT ô tô s 8 36
Bng 2.4 C cu tài sn ngn hn giai đon 2010 – 2012 38
Bng 2.5 Phân tích các ch tiêu đánh giá chung v hiu qu s dng tài sn ngn hn 42
Bng 2.6 Các ch tiêu đánh giá hàng tn kho 44
Bng 2.7 Các ch tiêu đánh giá tình hình các khon phi thu 45
Bng 2.9 C cu tài sn dài hn giai đon 2010-2012 46
Biu đ 2.3 C cu tài sn dài hn giai đon 2010-2012 47
Bng 2.10 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng TSDH 49
Biu đ 2.4 Sut hao phí ca tài sn c đnh 50
Bng 3.1 Mô hình tính đim tín dng đ phân nhóm ri ro 55
Bng 3.2 Mô hình đim tín dng 56
LI M U
1. Lý do nghiên cu
Trong hot đng sn xut kinh doanh ca mi doanh nghip tài sn luôn đóng mt
vai trò ht sc quan trng. Vì vy ti đa hóa giá tr tài sn là mc tiêu quan trng nht
mà các doanh nghip hng đn. thc hin mc tiêu ti đa hóa giá tr tài sn ca
ch s hu, vn đ s dng tài sn tr thành mt trong nhng ni dung quan trng
trong qun tr tài chính. S dng tài sn mt cách hiu qu giúp cho quá trình sn xut
kinh doanh tin hành bình thng vi hiu qu kinh t cao nht, t đó nâng cao nng
lc cnh tranh cho doanh nghip và làm tng giá tr tài sn ca ch s hu.
Trong thi k nn kinh t th trng, vic gia nhp t chc Thng mi th gii
(WTO) m ra c hi cho các doanh nghip Vit Nam, khi mi quan h giao thng
gi đây đc m rng không ch trong nc mà còn phát trin ra quc t nhng song
hành vi các c hi là nhng thách thc. Vì vy, các doanh nghip mun tn ti và
phát trin bn vng cn phi có chin lc và bc đi thích hp. Trc tình hình đó,
vn đ nâng cao hiu qu s dng tài sn càng đc đc bit quan tâm.
Công ty c phn dch v vn ti ô tô s 8 hot đng ch yu trong lnh vc vn ti,
kho vn bn bãi, làm đi lý phân phi các loi xe ca hàng ô tô Cu Long, vn chuyn
hàng hóa bng container và các dch v đi kèm. Trong nhng nm qua, công ty c
phn dch v vn ti ô tô s 8 đã quan tâm đn vn đ s dng hiu qu tài sn. Tuy
nhiên, do mt s nguyên nhân khách quan cng nh ch quan, hiu qu s dng tài
sn ca công ty vn còn thp so vi mc tiêu đ ra. Vì vy, đ phát trin hn trong môi
trng cnh tranh, nâng cao hiu qu s dng tài sn là mt trong nhng vn đ cp
thit hin nay đi vi công ty.
T thc t đó đ tài “Nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty c phn dch
v vn ti ô tô s 8” đã đc la chn nghiên cu.
2. Mcăđích,ăđiătng và phm vi nghiên cu
Mc đích nghiên cu
C s lý lun v tài sn và hiu qa s dng tài sn ti doanh nghip
Thc trng s dng tài sn ti Công ty c phn dch v vn ti ô tô s 8
ánh giá hiu qu s dng tài sn ti Công ty và mt s gii pháp nhm nâng
cao hiu qu s dng tài sn.
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip.
Phm vi nghiên cu: Thc trng qun lý và s dng tài sn ti Công ty c phn
dch v vn ti ô tô s 8 giai đon 2010-2012. T đó đa ra mt s kin ngh đ nâng
cao hiu qu s dng tài sn ca Công ty c phn dch v vn ti ô tô s 8.
3.ăPhngăphápănghiênăcu
Thang Long University Library
Qua vic thu thp thông tin t s liu bng cân đi k toán, báo cáo kt qu hot
đng SXKD…và đc đim hot đng ca công ty. Em đã s dng các phng pháp:
Phng pháp thng k, phng pháp phân tích, phng pháp so sánh, phng pháp t
l.
4. Kt cu ca khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, khóa lun gm ba
chng:
Chngă1:ăCăs lý lun v tài sn và hiu qu s dng tài sn trong doanh
nghip.
Chngă2: Thc trng hiu qu s dng tài sn ti Công ty c phn dch v
vn ti ô tô s 8.
Chngă3:ăGii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty c phn
dch v vn ti ô tô s 8.
1
CHNGă1:ăCăS LÝ LUN V TÀI SN VÀ HIU QU S DNG TÀI
SN TRONG DOANH NGHIP
1.1 Khái nim, vai trò và phân loi tài sn và hiu qu s dng tài sn
1.1.1 Khái nim v tài sn và hiu qu s dng tài sn
Khái nim v tài sn
Theo chun mc K toán quc t: Tài sn là ngun lc do doanh nghip kim soát,
là kt qu ca nhng hot đng trong quá kh, mà t đó mt s li ích kinh t trong
tng lai có th d kin trc mt cách hp lý.
Theo chun mc K toán Vit Nam: Tài sn là ngun lc mà doanh nghip kim
soát đc và d tính đem li li ích kinh t trong tng lai ca doanh nghip.
Khái nim hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip
Trong nn kinh t th trng, doanh nghip mun tn ti và phát trin thì vn đ
sng còn doanh nghip cn quan tâm là tính hiu qu. Ch khi hot đng sn xut kinh
doanh có hiu qu doanh nghip mi có th t trang tri chi phí đã b ra, làm ngha v
vi ngân sách Nhà nc và quan trng hn là duy trì và phát trin quy mô hot đng
sn xut kinh doanh trong doanh nghip. Hiu qu kinh t là kt qu tng hp ca mt
lot các ch tiêu đánh giá hiu qu ca các yu t b phn. Trong đó, hiu qu s dng
tài sn gn lin vi li ích ca doanh nghip.
Theo ngha chung nht “” Hiu qu là mt khái nim phn ánh trình đ s dng các
yu t đu vào đ to ra kt qu đu ra tt nht vi mc đích xác đnh”. Nh vy, có
th hiu hiu qu s dng là mt phm trù kinh t đánh giá trình đ s dng các ngun
lc ca doanh nghip đ đt kt qu cao nht trong quá trình sn xut kinh doanh, ti
đa hóa li ích ca ch s hu vi tng chi phí thp nht. Do đó, đ đt đc mc tiêu
bao trùm nht là ti đa hóa giá tr tài sn cho ch s hu, tt c các doanh nghip đu
phi n lc khai thác trit đ và s dng có hiu qu tài sn ca mình.
Nh vy, hiu qu s dng tài sn trong doanh nghip là mt phm trù kinh t phn
ánh trình đ, nng lc khai thác và s dng tài sn ca doanh nghip vào hot đng
sn xut kinh doanh, nhm mc đích ti đa hóa li nhun và tng giá tr tài sn ca ch
s hu.
1.1.3 Phân loi tài sn trong doanh nghip
Có nhiu cách đ phân loi tài sn: theo hình thái biu hin, tính cht đu t, công
dng và tình hình s dng.
1.1.3.1 Theo hình thái biu hin
Tài sn hu hình: Là nhng tài sn thuc s hu ca doanh nghip, xí nghip…
mang thuc tính vt cht, bao gm:
Nhà ca, vt kin trúc: Các công trình xây dng c bn nh nhà ca, vt kin trúc,
hàng rào, b, tháp nc, sân bãi, các công trình c s h tng.
Thang Long University Library
2
Máy móc, thit b: Các loi máy móc, thit b dùng trong sn xut, kinh doanh ca
đn v bao gm nhng máy móc chuyên dùng, máy móc, thit b công tác, dây chuyn
công ngh và nhng máy móc đn l.
Phng tin vn ti truyn dn: Các loi phng tin vn ti và các thit b truyn
dn (thông tin liên lc, đin nc, bng chuyn ti vt t, hàng hóa)
Thit b, dng c qun lý: Các loi thit b, dng c s dng trong qun lý kinh
doanh, qun lý hành chính (máy tính đin t, qut trn, qut bàn, bàn gh, thit b,
dng c đo lng, kim tra cht lng, hút m, hút bi, chng mi mt…)
Ngoài ra còn có mt s tài sn khác nh sách chuyên môn k thut, tài liu hc
tp…cng đc coi là tài sn c đnh hu hình.
Tài sn vô hình: Là nhng tài sn t biu l, th hin thông qua nhng đc đim
kinh t ca chúng. Nhng tài sn này không có hình thái vt cht nhng có th to ra
đc nhng li th và quyn hn đ mang li giá tr kinh t cho ngi s hu nó, bao
gm:
Quyn s dng đt: là toàn b các chi phí thc t đã chi ra có liên quan trc tip ti
đt s dng, bao gm: tin chi ra đ có quyn s dng đt. chi phí cho đn bù, gii
phóng mt bng, san lp mt bng, l phí trc b (nu có)…(không bao gm các chi
phí đ xây dng các công trình trên mt đt)
Chi phí thành lp doanh nghip: là các chi phí thc t có liên quan trc tip đn
vic chun b cho s khai sinh ra đn v, bao gm: Các chi phí cho công tác nghiên
cu, thm dò, lp d án đu t thành lp đn v, chi phí thm đnh d án, hp thành
lp…
Bng phát minh, sáng ch: là toàn b các chi phí thc t đn v chi ra cho các công
trình nghiên cu (bao gm c chi phí cho sn xut th nghim, chi cho công tác th
nghim, nghim thu ca nhà nc) đc Nhà nc cp bng phát minh, bng sáng
ch, bn quyn tác gi, hp các chi phí đ đn v mua li bn quyn tác gi, bn quyn
nhãn hiu, chi phí cho vic chuyn giao công ngh t các t chc và cá nhân…mà các
chi phí này có tác dng phc v trc tip hot đng dinh doanh ca đn v.
Chi phí nghiên cu, phát trin: là toàn b các chi phí thc t đn v đã chi ra đ
thc hin công vic nghiên cu, thm dò, xây dng các k hoch đu t dài hn nhm
đem li li ích lâu dài cho đn v.
Chi phí v li th thng mi: là khon chi cho phn chênh lch đn v phi tr
thêm ngoài giá tr ca các tài sn theo đánh giá thc t (TSC, TSL…) khi đn v
mua, nhn sáp nhp, hp nht mt đn v khác.
1.1.3.2 Phân loi theo quyn s hu
Tài sn t có: Bao gm các tài sn do xây dng mua sm hoc t ch to bng
ngun vn ca doanh nghip.
3
Tài sn thuê ngoài: là tài sn đi thuê đ s dng trong mt thi gian nht đnh
theo hp đng đã ký kt. Tùy theo điu kin c bn ca hp đng đã ký kt, tài sn
ca doanh nghip đc chia thành:
Tài sn thuê tài chính: là nhng tài sn c đnh đi thuê nhng doanh nghip có
quyn kim soát và s dng lâu dài theo hp đng thuê.
Tài sn thuê hot đng: là nhng tài sn đi thuê ca doanh nghip nhng đ s
dng trong mt thi gian nht đnh theo hp đng đã ký kt.
1.1.3.3 Phân loi theo hình thái s dng:
Tài sn đang dùng: là tài sn mà doanh nghip đang s dng cho hot đng sn
xut kinh doanh hoc các hot đng phúc li, s nghip hay an ninh quc phòng ca
doanh nghip.
Tài sn cha cn dùng: là nhng tài sn cn thit cho kinh doanh hay hot đng
khác ca doanh nghip song hin ti cha cn dùng đang đc d tr đ sau này s
dng.
Tài sn phúc li: là nhng tài sn ca doanh nghip dùng cho nhu cu phúc li
công cng nh: nhà vn hóa, nhà tr, câu lc b…
1.2 Chính sách qun lý tài sn sn ngn hn
1.2.1 Khái nim, đc đim, phân loi tài sn ngn hn
Khái nim
Tài sn ngn hn ca doanh nghip là nhng tài sn thuc quyn s hu và qun lý
ca doanh nghip, có thi gian s sng, luân chuyn, thu hi vn trong mt chu k
kinh doanh hoc trong mt nm. Tài sn ngn hn ca doanh nghip có th tn ti
di hình thái tin, hin vt (vt t hàng hóa), di dng đu t ngn hn và các khon
phi thu khác.
Tài sn ngn hn ca doanh nghip bao gm: Tài sn bng tin, các khon đu t
tài chính ngn hn, các khon phi thu khách hàng, hàng tn kho và các tài sn ngn
hn khác.
c đim
Tài sn ngn hn có tính thanh khon cao nên đáp ng kh nng thanh toán ca
doanh nghip.
Tài sn ngn hn là mt b phn ca vn sn xut nên nó vn đng và luân chuyn
không ngng trong mi giai đon ca quá trình sn xut kinh doanh.
Tài sn ngn hn có th d dàng chuyn hóa t dng vt cht sang tin t nên cng
vn đng rt phc tp và khó qun lý.
Phân loi
Thang Long University Library
4
Trong quá trình qun lý hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nói
chung và qun lý tài chính nói riêng, tùy theo yêu cu qun lý và da trên tính cht vn
đng ca tài sn ngn hn, ngi ta có th phân loi tài sn ngn hn nh sau:
Phân loi theo quá trình tun hoàn và chu chuyn vn tài sn ngn hn đc chia
thành:
Tài sn ngn hn d tr: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong khâu d tr ca
doanh nghip mà không tính đn hình thái biu hin ca chúng, bao gm: tin mt ti
qu, tin gi ngân hàng, hàng mua đang đi đng…
Tài sn ngn hn sn xut: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong khâu sn xut
ca doanh nghip, bao gm: giá tr bán thành phm, các chi phí sn xut kinh doanh
d dang, chi phí tr trc, chi phí ch kt chuyn,…
Tài sn ngn hn lu thông: là toàn b tài sn ngn hn tn ti trong khâu lu
thông ca doanh nghip, bao gm: thành phm tn kho, hàng gi bán, các khon n
phi thu khách hàng.
Phân loi theo các khon mc trên bng cân đi k toán: tài sn ngn hn bao
gm tin, các khon đu t ngn hn, các khon phi thu, hàng tn kho và tài sn ngn
hn khác.
Tin và các khon tng đng tin: Tin đc biu hin là tin mt, tin gi ngân
hàng và tin đang chuyn. Các khon tng đng tin là các khon đu t ngn hn
không quá ba tháng, có kh nng chuyn đi d dàng thành tin và không có nhiu ri
ro trong chuyn đi thành tin.
Tài sn chính ngn hn: bao gm các khon đu t chng khoán có thi hn thu
hi di mt nm hoc trong mt chu k kinh doanh (nh: tín phiu kho bc, k phiu
ngân hàng…) hoc chng khoán mua vào bán ra (c phiu, trái phiu) đ kim li và
các loi đu t tài chính khác không quá mt nm.
Các khon phi thu ngn hn: Là các khon phi thu ngn hn ca khách hàng,
phi thu ni b ngn hn và các khon phi thu ngn hn khác có thi hn thu hi hoc
thanh toán di 1 nm.
Hàng tn kho: Bao gm nguyên vt liu, công c dng c, thành phm, hàng gi
bán, hàng mua đang đi đng
Tài sn ngn hn khác bao gm: Chi phí tr trc ngn hn, thu giá tr gia tng
đc khu tr, thu và các khon phi thu Nhà nc, tài sn ngn hn khác.
1.2.2 Chính sách qun lý “Tin mt”
Tin mt kt ni tt c các hot đng liên quan đn tài chính ca doanh nghip.
Qun lý vn bng tin mt là mt quá trình bao gm qun lý lu lng tin mt ti qu
và tài khon thanh toán ngân hàng, kim soát chi tiêu, d báo nhu cu tin mt ca
5
doanh nghip, bù đp thâm ht ngân sách, gii quyt tình trng tha, thiu tin mt
trong ngn hn cng nh dài hn.
D tr loi tài sn này va có li ích song cng tim n ri ro. V mt li ích,
doanh nghip luôn đm bo đc kh nng thanh toán t đó ci thin đc uy tín và v
th ca doanh nghip, nu mang tin đi đu t còn có th có lãi. Ngc li, ri ro khi
d tr tin mt cng d xy ra, nu d tr quá ít s gim kh nng thanh toán, nêu d
tr quá nhiu s gim kh nng sinh li ca s tin đó, đng thi doanh nghip phi
phát sinh tng chi phí qun lý cho s tài sn này. Qun lý tin và chng khoán kh th
cn tp trung vào các quyt đnh sau:
Xác đnh mc d tr tin ti u
S dng mô hình Baumol đ xác đnh lng tin mt ti u cn d tr trong doanh
nghip là bao nhiêu, thông qua vic xác đnh chi phí giao dch và chi phí c hi cho
vic gi tin. Vi các gi đnh sau: Nhu cu v tin trong doanh nghip là n đnh;
Không có d tr tin mt cho mc đích an toàn; Doanh nghip có hai hình thc d tr
là tin mt và chng khoán kh th; Không có ri ro trong hot đng đu t chng
khoán.
Mô hình này xác đnh mc tin mt mà ti đó, tng chi phí ca vic gi tin là nh
nht. Tng chi phí bao gm chi phí giao dch và chi phí c hi.
Chi phí giao dch là chi phí liên quan đn vic chuyn đi t tài sn đu t thành
tin.
Chi phí giao dch (TrC): TrC =
x F
Trong đó:
T: Tng nhu cu tin v tin trong nm
C: Quy mô mt ln bán chng khoán
F: Chi phí c đnh ca mt ln bán chng khoán
Chi phí c hi là chi phí mt đi do gi tin mt khin cho tin mt không dùng đ
đu t sinh li.
Chi phí c hi (OC): OC =
x K
Trong đó:
C/2 : Mc d tr tin mt trung bình
K : Lãi sut đu t chng khoán
Thang Long University Library
6
th 1.1. Mc d tr tin mt
Vy, tng chi phí (TC):
TC = TrC + OC
Tng chi phí là mt hàm ca C. tng chi phí là nh nht thì đo hàm cp mt
ca TC phi bng 0 và mc d tr tin ti u là:
C* =
Trong đó: C* là mc d tr ti u.
Vy, ti mc C = C* ta đc TC
min
.
Quyt đnh thu – chi tin mt
Trong qun lý thu chi tin mt, mt nguyên tc tt yu đó chính là “tng thu – gim
chi”, tc là nhà qun lý cn tng tc đ thu hi nhng khon tin nhn đc và chm
chi nhng khon tin cn phi chi tr. Tng thu là doanh nghip tích cc thu hi đc
các khon n t khách hàng đ sm có vn quay vòng đu t vào các hot đng ca
doanh nghip, đm bo thông sut quá trình giao dch kinh doanh. Gim chi là tn
dng thi gian chênh lch ca các khon thu, chi, chm tr lng đ càng có nhiu tin
nhàn ri đu t sinh li.
chn mt phng thc hiu qu, nhà qun lý cn so sánh gia li ích và chi phí
tng thêm ca các phng thc thu – chi sao cho li ích đem li là ln nht đi vi
doanh nghip. Ta có th da trên c s di đây đ thc hin so sánh, đánh giá:
∆B = ∆t* TS*I*(1-T)
∆C = (C
2
-C
1
)*(1-T)
Trong đó:
∆B: Li ích tng thêm khi áp dng phng thc đ xut
∆C: Phn chi phí tng thêm khi áp dng phng thc đ xut
Chi phí
OC=C/2* K
TC
TrC=T/C* F
C*
C
7
∆t: S ngày thay đi khi áp dng phng thc đ xut
i vi phng thc thu tin: là s ngày đc rút ngn
i vi phng thc chi tin: là s ngày tng thêm
TS: Quy mô chuyn tin
I: Lãi sut đu t
T: Thu sut thu TNDN
C
1
: Chi phí ca phng thc đang s dng
C
2
: Chi phí ca phng thc đ xut
Da vào kt qu tính toán theo mô hình trên, nhà qun lý có th đa ra quyt đnh nh
sau:
∆B > ∆C: Chuyn sang phng thc đ xut vì li ích thu đc cao hn chi phí
tng thêm
∆B = ∆C: Bàng quan vi c hai phng thc do áp dng phng thc đ xut
không đem li li ích tng thêm cho doanh nghip.
∆B < ∆C: Gi nguyên phng thc c do phng thc mi không đem li li ích
ln hn mà doanh nghip còn phi b ra chi phí đ bù đp cho hình thc này.
1.2.3 Chính sách qun lý “Phi thu khách hàng”
Khon phi thu là tin bán các sn phm, dch v ca doanh nghip cho khách
hàng và đang trong quá trình ch khách hàng thanh toán. Qun lý khon phi thu
khách hàng rt quan trng bi nu không thu đc tin đúng hn doanh nghip s
thiu mt khon thu, tc đ quay vòng vn chm li, doanh nghip li phát sinh thêm
chi phí qun lý, chi phí thu hi n v.v…nói cách khác đây cng chính là mt ri ro
trong thanh toán mà doanh nghip phi đi mt. Chính vì vy, đ đm bo gim thiu
ri ro thp nht doanh nghip thng xây dng mt chính sách tín dng thông qua các
bc sau:
iu khon bán tr chm
Mi doanh nghip hot đng trong mt ngành ngh, lnh vc khác nhau đu cung
cp tín dng thng mi nhng có s khác bit gia các điu khon. Nu hàng hóa
đc sn xut theo đn đt hàng thì khách hàng thng xuyên yêu cu tm ng mt
khon tin. Còn nu đn hàng là không thng xuyên hoc có ri ro thì donh nghip
s yêu cu khách hàng tr tin ngay. Nu vic cp tín dng là thng xuyên và kéo dài
thì thi gian thanh toán có th kéo dài thêm, thng là 30 – 60 ngày. khuyn khích
khách hàng ca mình thanh toán sm, doanh nghip thng cung cp chit khu thanh
toán. Nu công ty bán hàng vi điu khon tín dng 2/10 net 30 tc là nu khách hàng
thanh toán trong 10 ngày s đc hng chit khu thanh toán 2%, còn nu không thì
khách hàng phi đm bo tr n trong vòng 30 ngày. Mt đc đim trong điu khon
bán chm đó là nghi ng kh nng thanh toán ca khách hàng, doanh nghip có th áp
Thang Long University Library
8
dng công c hi phiu - mt loi giy quy đnh c th thi hn tr tin ca ngi
mua vào mt thi đim nht đnh.
Phân tích nng lc tín dng ca khách hàng
thc hin vic cp tín dng cho khách hàng thì điu đu tiên doanh nghip phi
phân tích đc nng lc tín dng ca khách hàng. Ngoài ra khi phân tích kh nng tín
dng ca khách hàng doanh nghip cn lu ý đn các tiêu chun sau: Phm cht, t
cách tín dng; nng lc tr n; vn ca khách hàng; tình hình chung ca nn kinh t và
ngành; tài sn th chp, cm c. Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng,
doanh nghip s xem xét các khon tín dng mà khách hàng đ ngh da vào ch tiêu
NPV
Quyt đnh tín dng khi xem xét 1 phng án cp tín dng
Mô hình c bn:
NPV = CFt/k – CF
0
CF
0
= VC x S x ACP/365
CF
t
= [S x (1-VC) – S x BD - CD] x (1 - T)
Trong đó:
CF
t
: dòng tin sau thu mi giai đon
CF
0
: giá tr doanh nghip đu t vào khon phi thu khách hàng
VC : t l chi phí bin đi trên doanh thu
S : doanh thu d kin mi kì
ACP : thi gian thu tin bình quân tính theo ngày
BD : t l n xu trên dòng tin t bán hàng
CD : lung tin ra tng thêm ca b phn tín dng
T : thu sut thu thu nhp doanh nghip
K : t l thu nhp yêu cu sau thu
Sau khi tính toán NPV, doanh nghip quyt đnh da trên c s:
NPV>0: cp tín dng
NPV=0: bàng quan
NPV<0: không cp tín dng
1.2.3.4 Chính sách thu tin
Sau khi đa ra quyt đnh cp tín dng cho khách hàng, doanh nghip cn thng
xuyên theo dõi các khon phi thu da trên thi gian thu n trung bình (ACP). Thi
gian thu n trung bình là khong thi gian đc tính theo ngày trung bình k t khi
khách hàng nhn n cho đn khi khách hàng tr n cho doanh nghip.
Doanh nghip cn thng xuyên theo dõi các khon n nhanh chóng đi phó vi
các tình hung xy ra bt ng nh khách hàng phá sn, mt tích v.v… bng vic trích
lp d phòng ri ro.
9
Chính sách thu tin hay phng thc thu hi n quá hn bao gm nhiu hình thc
nh: gi th, gi đin thoi, c ngi trc tip, y quyn thu n v.v… các hình thc
ngày càng cng rn thì c hi thu hi n càng cao hn nhng có th tim n nguy c
gim doanh s do khách hàng thy khó chu khi b thu n gt gao.
1.2.4 Chính sách qun lý “Hàng tn kho”
Hàng tn kho là mt phn quan trng ca vn lu đng, là nhân t đu tiên, cn
thit cho quá trình sn xut kinh doanh. Vì th vic qun lý hàng tn kho hiu qu là
góp phn nâng cao hiu qu s dng vn lu đng. Nh vy qun lý hàng tn kho là
vic tính toán theo dõi, xem xét s đánh đi gia li ích và phí tn ca vic duy trì
hàng tn kho, đng thi đm bo d tr duy nht.
Mô hình qun lý hàng tn kho hiu qu - mô hình EOQ
Mô hình qun lý hàng tn kho nhm đt đn mc đích đt đc tng chi phí tn
kho là nh nht. Trong điu kin giá mua hàng n đnh, tng chi phí tn kho ch xét
đn hai loi là chi phí đt hàng và chi phí lu kho.
Ta có công thc sau:
Trong đó:
CP1: Chi phí đt hàng
CP2: Chi phí d tr
S: S lng hàng cn đt
Q: Lng hàng cn đt 1 ln
S/Q: S ln đt hàng
O: Chi phí mt ln đt hàng
C: Chi phí d tr kho tính cho 1 đn v hàng lu kho
Q/2: Mc lu kho trung bình
T đó, ta có tng chi phí: TC = CP1 + CP2
Tng chi phí ti thiu là mc lu kho ti u tng đng TCmin:
Thi gian d tr ti u (T*):
Vy ta có đim đt hàng ti u (OP – Order point)
im đt hàng = Thi gian ch đt hàng x S lng hàng s dng trong ngày
Thang Long University Library
10
Mô hình EOQ đc xây dng trên các gi đnh c bn: Nhu cu hàng tn kho đu
đn; giá mua hàng mi ln đu bng nhau; không có yu t chit khu thng mi,
không tính đn d tr an toàn.
Chu kì ca hàng tn kho th hin qua đ th 1.2 nh sau:
th 1.2.ăLng hàng hóa d tr
Mô hình qun lý hàng tn kho ABC
ây là mô hình qun lý hàng tn kho đc phát trin da trên mt nguyên lý do
mt nhà kinh t hc Italia vào th k 19 là Pareto tìm ra. Mô hình qun lý hàng tn kho
ABC phân loi toàn b hàng d tr ca doanh nghip thành 3 nhóm: A, B, C, cn c
vào mi quan h gia giá tr d tr hàng nm vi s lng chng loi hàng.
Giá tr hàng hóa d tr hàng nm đc xác đnh bng tích s gia giá bán mt đn
v d tr vi lng d tr hàng nm.
th 1.3. Mô hình qun lý hàng tn kho ABC
Theo đ th minh ha, các loi vt t chia thành 3 nhóm chính:
Giá tr
T l hàng
tn kho
(%)
15%
35%
50%
A
60%
30%
10%
B
C
C
tt
TC
C
dh
Chi phí
S ng
Q*
11
Nhóm A: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm cao nht, chim t 70 -
80% so vi tng giá tr hàng d tr, trong khi đó s lng ch chim khong 15% tng
s chng loi hàng d tr.
Nhóm B: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm chim t 15 - 25% so vi
tng giá tr hàng d tr, trong khi đó s lng chim 30% lng hàng d tr.
Nhóm C: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm nh ch chim 5% so vi
tng giá tr hàng d tr, trong đó s lng chim 55% lng hàng d tr.
Phng pháp phân tích ABC cho phép ra nhng quyt đnh quan trng liên quan
đn d tr, mua hàng, nhà cung cp và kim tra d liu hàng tn kho.
1.3 Chính sách qun lý và s dng tài sn dài hn
1.3.1 Khái nim tài sn dài hn
Tài sn dài hn là nhng tài sn có giá tr ln và thi gian s dng dài, thi gian s
dng thng ph thuc vào chu k kinh doanh ca doanh nghip. i vi doanh
nghip có chu k kinh doanh bình thng trong vòng 12 tháng thì nhng tài sn có kh
nng thu hi vn hay thanh toán sau 12 tháng k t khi kt thúc nm k toán đc coi
là tài sn dài hn, i vi doanh nghip có chu k kinh doanh dài hn 12 tháng thì
nhng tài sn có kh nng thu hi vn hay thanh toán sau 1 chu k kinh doanh k t
khi kt thúc k toán nm đc coi là tài sn dài hn.
1.3.2 Phân loi
Tài sn dài hn ca doanh nghip bao gm:
Các khon phi thu dài hn, nh phi thu ca khách hàng, phi thu ni b, tài sn
c đnh, bt đng sn đu t, các khon đu t tài chính dài hn nh đu t vào công
ty con, công ty liên kt, liên doanh, đu t chng khoán…
Bt đng sn đu t: là nhng bt đng sn gm: quyn s dng đt, nhà hoc
mt phn ca nhà hoc c nhà và đt, c s h tng do ngi ch s hu hoc ngi đi
thuê tài sn theo hp đng thuê tài chính nm gi nhm mc đích thu li t vic cho
thuê hoc ch tng giá mà không phi đ s dng trong sn xut, cung cp hàng hóa,
dch v hay cho các mc đích qun lý hoc bán trong k hot đng kinh doanh thông
thng.
Tài sn c đnh đc phân loi da trên các tiêu thc nht đnh nhm phc v
cho nhng yêu cu qun lý ca doanh nghip. Thông thng có mt s cách thc phân
loi ch yu nh sau:
1.3.2.1 Phân loi tài sn c đnh theo hình thái biu hin:
Theo phng pháp này, toàn b tài sn c đnh ca doanh nghip đc chia thành 2
loi: Tài sn c đnh hu hình và tài sn c đnh vô hình.
Thang Long University Library
12
Tài sn c đnh hu hình: Là nhng tài sn c đnh có hình thái vt cht c th do
doanh nghip s dung cho hot đng kinh doanh nh: Nhà ca, vt kin trúc, máy
móc, thit b, phng tin vn ti, thit b truyn dn…
Tài sn c đnh vô hình: Là nhng tài sn không có hình thái vt cht nhng xác
đnh đc giá tr, do doanh nghip qun lý và s dng trong các hot đng sn xut
kinh doanh, cung cp dch v hoc cho các đi tng khác thuê phù hp vi tiêu
chun tài sn c đnh vô hình. Thông thng, tài sn c đnh vô hình gm: Quyn s
dng đt có thi hn, nhãn hiu hàng hóa, quyn phát hành, phn mm máy tính, bn
quyn, bng sáng ch…
Phng pháp phân loi này giúp cho ngi qun lý thy đc c cu đu t vào tài
sn c đnh theo hình thái biu hin, là cn c đ quyt đnh đu t dài hn hoc điu
chnh c cu đu t cho phù hp và có bin pháp qun lý phù hp vi mi loi tài sn
c đnh.
1.3.2.2 Phân loi tài sn c đnh theo mc đích s dng
Da theo tiêu thc này, toàn b tài sn c đnh ca doanh nghip đc chia làm hai
loi:
Tài sn c đnh dùng cho mc đích kinh doanh: Là nhng tài sn c đnh đang
dùng trong hot đng sn xut kinh doanh c bn và hot đng sn xut kinh doanh
ph ca doanh nghip.
Tài sn c đnh dùng cho mc đích phúc li, s nghip an ninh, quc phòng: Là
nhng tài sn c đnh không mang tính cht sn xut do doanh nghip qun lý và s
dng cho các hot đng phúc li, s nghip và các hot đng đm bo an ninh, quc
phòng.
Cách phân loi này giúp cho ngi qun lý doanh nghip thy đc kt cu tài sn
c đnh theo mc đích s dng, t đó to điu kin thun li cho vic qun lý và tính
khu hao tài sn c đnh có tính cht sn xut, có bin pháp qun lý phù hp vi mi
loi tài sn c đnh.
1.3.2.3 Phân loi tài sn c đnh theo tình hình s dng
Cn c vào tình hình s dng tài sn c đnh, có th chia toàn b tài sn c đnh
ca donah nghip thành các loi sau:
Tài sn c đnh đang dùng: Là nhng tài sn c đnh đang s dng cho các hot
đng sn xut kinh doanh, hay các hot đng khác ca doanh nghip nh hot đng
phúc li s nghip, hay an ninh quc phòng.
Tài sn c đnh cha cn dùng: Là nhng tài sn c đnh cn thit cho hot đng
sn xut kinh doanh, hay các hot đng khác ca doanh nghip, nhng hin ti cha
đa vào s dng đang đc d tr đ s dng cho k sau.
13
Tài sn c đnh không cn dùng và ch thanh lý: Là nhng TSC không còn s
dng đc cho sn xut ca doanh nghip, vì không còn phù hp vi quy trình sn xt
hin nay ca doanh nghip.
Da vào cách phân loi này, ngi qun lý nm đc tng quát tình hình s dng
tài sn c đnh trong doanh nghip. Trên c s đó đ ra các bin pháp s dng ti đa
các tài sn c đnh hin có trong doanh nghip, gii phóng nhanh các tài sn c đnh
không cn dùng và ch thanh lý đ thu hi vn.
1.3.2.4 Phân loi tài sn c đnh theo quyn s hu
Tài sn c đnh t có: Là nhng tài sn c đnh do doanh nghip t mua sm, xây
dng bng ngun vn ngân sách cp, vn vay, vn t b sung và vn góp liên doanh.
Tài sn c đnh đi thuê: Là nhng tài sn c đnh mà doanh nghip thuê ca các
doanh nghip khác (không thuc quyn s hu ca doanh nghip). TSC đi thuê gm
2 loi:
TSC đi thuê hot đng: doanh nghip có trách nhim qun lý, s dng theo các
quy đnh trong hp đng thuê. Doanh nghip không có trích khu hao đi vi TSC
này, chi phí thuê TSC đc hch toán vào chi phí kinh doanh trong k.
TSC thuê tài chính: doanh nghip phi theo dõi qun lý, s dng và trích khu
hao nh đi vi TSC thuc s hu ca mình và thc hin đy đ các ngha v cam
kt trong hp đng thuê TSC.
1.3.3 Chính sách qun lý tài sn dài hn
1.3.3.1 Chính sách qun lý các khon đu t tài chính dài hn
Kt qu tài chính cui cùng ca hot đng đu t tài chính dài hn chính là tng
mc li nhun. Tng mc li nhun là phn chênh lch gia tng doanh thu và tng
chi phí hot đng đu t tài chính ca doanh nghip. Ngoài vic so sánh theo hng
xác đnh mc bin đng tuyt đi và mc bin đng tng đi ch tiêu tng mc li
nhun thu đc t hot đng đu t tài chính dài hn, còn phân tích s bin đng tng
mc li nhun do nh hng ca 3 nhân t:
Tng doanh thu hot đng đu t tài chính dài hn.
Mc chi phí đ to ra mt đng doanh thu t hot đng đu t tài chính dài hn.
Mc li nhun đc to ra t mt đng chi phí hot đng đu t tài chính dài
hn.
T mi quan h trên, có th xây dng phng trình kinh t sau:
Tng mc li nhun hot đng đu t tài chính dài hn = DT*CP*LN
Trong đó:
DT: Tng doanh thu hot đng đu t tài chính dài hn.
CP: Mc chi phí cho mt đng doanh thu t hot đng đu t tài chính dài hn.
Thang Long University Library
14
LN: Mc li nhun đc to ra t mt đng chi phí hot đng đu t tài chính dài
hn.
Vn dng phng pháp loi tr có th phân tích s nh hng ln lt tng nhân
t đn chi tiêu tng mc li nhun thu đc t hot đng đu t tài chính dài hn ca
doanh nghip. Trên c s đó, doanh nghip đánh giá, phân tích và xem xét trong s
các hot đng đu t tài chính , hot đng nào mang li li ích kinh t cao nht, nhm
la chn hng đu t, loi hình đu t, quy mô đu t, danh mc đu t hp lý nht
và đt kt qu cao nht trong kinh doanh ca doanh nghip.
1.3.3.2 Chính sách qun lý tài sn c đnh
đt đc các ch tiêu v hiu qu s dng tài sn c đnh, doanh nghip phi
xác đnh quy mô và chng loi tài sn cn thit cho quá trình sn xut - kinh doanh.
ây là vn đ thuc v đu t xây dng c bn, đòi hi doanh nghip phi cân nhc k
càng các quyt đnh v đu t da trên c s các nguyên tc và quy trình phân tích d
án đu t. Nu mua nhiu tài sn c đnh mà không s dng ht s gây ra s lãng phí
vn, song nu phng tin không đ so vi lc lng lao đng thì nng sut s gim.
Trên c s mt lng tài sn c đnh đã mua sm, mt mt doanh nghip phi tn
dng ti đa thi gian và hiu sut ca máy, thc hin an toàn, tit kim trong vn hành
máy, c gng khu hao nhanh đ sm đi mi và áp dng các tin b khoa hc k
thut tiên tin, hin đi. iu đó s to tin đ cho doanh nghip luôn luôn đc đi
mi theo hng tích cc, hin đi, cung cp nhng sn phm, dch v phù hp vi nhu
cu th trng, mang tính cnh tranh cao.
Vic đánh giá hiu qu s dng tài sn c đnh cho thy khu hao có tác đng ln
đn các ch tiêu. Do đó, doanh nghip cn xác đnh phng pháp tính khu hao tài sn
c đnh cho thích hp.
Trong quá trình tham gia vào hot đng sn xut - kinh doanh, do chu nhiu tác
đng bi nhiu nguyên nhân khác nhau nên tài sn c đnh b gim dn v giá tr, hay
còn gi là hao mòn. Xut phát t tính kinh t ca vic hao mòn TSC đòi hi vic tính
khu hao phi chính xác, kp thi, tin khu hao phi đc trích phù hp vi mc đ
hao mòn hu hình và vô hình ca TSC. Vic tính khu hao TSC cng đt ra nhim
v cho ngi qun lý là phi chn đc phng pháp tính khu hao và thi đim s
dng đ phn ánh đúng mc đ hao mòn đng thi ngn nga hin tng mt giá do
hao mòn vô tình. Ngoài ra vic la chn phng pháp tính khu hao thích hp còn làm
mt cn c quan trng đ xác đnh thi gian hoàn vn đu t tài sn c đnh, t đó
giúp doanh nghip tìm kim đc ngun tài tr hp lý nh: vay ngân hàng, phát hành
trái phiu, c phiu.
i vi tài sn c đnh, bên cnh vic xác đnh phng pháp khu hao thích hp
thì đ nâng cao hiu qu s dng tài sn, doanh nghip cng cn thng xuyên tin