B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
ÁNHăGIÁăTHC TRNG S DNG
VN LU NG TI CÔNG TY C PHN
QUEăHÀNăIN VITăC
SINH VIÊN THC HIN : NGUYN TH MAI PHNG
MÃ SINH VIÊN : A18031
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀăNIăậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
ÁNHăGIÁăTHC TRNG S DNG
VN LU NG TI CÔNG TY C PHN
QUEăHÀNăIN VITăC
Giáoăviênăhng dn : Phan Hng Giang
Sinh viên thc hin : Nguyn Th Mai Phng
Mã sinh viên : A18031
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LIăCMăN
Trc tiên, em xin chân thành cm n cô giáo Th.S Phan Hng Giang, ngi đư
trc tip hng dn, to điu kin cho em có c hi tìm hiu sâu hn nhng kin thc
trong lnh vc tài chính nói chung và nhng vn đ liên quan đn nâng cao hiu qu s
dng vn lu đng nói riêng. Bng nhng kin thc chuyên môn sâu rng cùng s
nhit tình cô đư giúp em hoàn thành tt bài khóa lun này.
Em xin chân thành cm n các thy cô trong trng, các cô chú trong ban lưnh
đo Công ty cùng các anh ch trong phòng k toán Công ty c phn Que hàn đin Vit
c đư giúp đ em trong quá trình nghiên cu, tìm hiu thc t va qua.
Cui cùng, em xin cm n các thành viên trong gia đình, bn bè, nhng ngi
thân đư bên cnh, giúp đ và ng h em trong sut khon thi gian qua.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên
Nguyn Th Mai Phng
MCăLC
PHN MăU
PHNăNIăDUNG
LÝ LUN C BN V VN LU NG VÀ HIU QU S CHNGă1.
DNG VN LU NG CA DOANH NGHIP 1
1.1. Vn lu đng ca doanh nghip 1
1.1.1.
Khái nim vƠ đc đim vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.2.
Phân loi vn lu đng 2
1.1.3.
Ngun hình thành vn lu đng 4
1.1.4.
Vai trò ca vn lu đng 5
1.1.5.
Kt cu vn lu đng 6
1.1.6.
Xác đnh nhu cu vn lu đng 7
1.2. Ni dung qun lý vn lu đng ca doanh nghip 7
1.2.1.
Chính sách qun lý vn lu đng 7
1.2.2.
Qun lý vn bng tin 9
1.2.3.
Qun lý các khon phi thu khách hàng 11
1.2.4.
Qun lỦ hƠng lu kho 11
1.3. Hiu qu s dng vn lu đng ca doanh nghip 13
1.3.1.
Khái nim hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip 13
1.3.2.
Các ch tiêu đánh giá tng hp 14
1.3.3.
Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng ca tng b phn cu thƠnh VL 16
THC TRNG S DNG VN LU NG TI CÔNG TY CHNGă2.
C PHN QUE HÀN IN VIT C 19
2.1. Tng quan v công ty c phn Que hƠn đin Vit c 19
2.1.1.
Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty C phn Que hƠn đin Vit c
19
2.1.2.
C cu t chc ca Công ty C phn Que hƠn đin Vit c 20
2.1.3.
Khái quát v ngành ngh kinh doanh ca Công ty C phn Que hƠn đin
Vit c 24
2.1.4.
Quy trình hot đng sn xut kinh doanh chung ca Công ty C phn Que
hƠn đin Vit c 25
2.1.4.1.
Mô t đc đim hot đng sn xut kinh doanh chung ca Công ty 25
2.1.4.2. Mô t qui trình x lý chng t ti phòng k toán 28
Thang Long University Library
2.2. Tình hình kt qu kinh doanh ca Công ty c phn Que hƠn đin Vit c 29
2.3. Thc trng s dng hiu qu vn lu đng ca Công ty c phnăQueăhƠnăđin
Vităc 34
2.3.1.
C cu Vn lu đng ca công ty c phn Que hƠn đin Vit c 34
2.3.2.
Qun lý vn lu đng 47
2.3.3.
Qun lý tài sn 50
2.3.5.
Qun lý n 55
2.3.6.
Kh nng thanh toán. 57
2.3.7.
Kh nng sinh li 58
2.4. ánh giá thc trng hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty c phn Que
hƠn đin Vit c. 60
2.4.1.
Nhng kt qu đt đc. 60
2.4.2.
Mt s hn ch ti Công ty 62
2.5. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ti công ty C phn Que hàn
đin Vit c 64
2.5.1.
Mc đích ca vic nghiên cu gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu
đng ti Công ty c phn Que hƠn đin Vit c 64
2.5.2.
nh hng kinh doanh ca công ty trong giai đon 2011 - 2015 65
2.5.3.
Các gii pháp nâng cao hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty C phn
Que hƠn đin Vit c 65
2.6. Khuyn ngh 70
KT LUN
DANHăMCăTÀIăLIUăTHAMăKHO
DANH M CăVITăTT
KỦăhiuăvitătt Tênăđyăđ
CKPT Các khon phi thu
DN Doanh nghip
NVDH Ngun vn dài hn
NVNH Ngun vn ngn hn
NVKD Ngun vn kinh doanh
TNHH Trách nhim hu hn
TSC Tài sn c đnh
TSL Tài sn lu đng
TSNH Tài sn ngn hn
TNDN Thu nhp doanh nghip
VND Vit Nam đng
VL Vn lu đng
SXKD Sn xut kinh doanh
Thang Long University Library
DANHăMCăBNGăBIU,ăHÌNHăV,ăSă,ăCỌNGăTHC
S đ 1.1. Các hình thái biu hin ca vn lu đng 2
S đ 2.1. C cu t chc ca Công ty C phn que hàn đin Vit c 21
S đ 2.2. Quy trình sn xut kinh doanh chung 25
S đ 2.3. Quy trình x lý chng t ti phòng tài chính k toán 28
Hình 1.1. Mô hình mc d tr tin mt ti u 10
Hình 1.2. Mô hình EOQ trong qun lý hàng lu kho 13
Hình 2.1. Doanh thu ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c nm 2011 - 2013 31
Hình 2.2. Li nhun sau thu ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c nm
2011 - 2013 32
Hình 2.3. C cu Tài sn ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c 38
Hình 2.4. C cu tài sn ngn hn Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 41
Hình 2.5. Quy mô ngun vn ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 43
Hình 2.6. C cu ngun vn ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 44
Hình 2.7. Quy mô ngun vn ngn hn Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 46
Hình 2.8. Mô hình qun lý vn lu đng 47
Bng 2.1. Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh nm 2011 - 2013 29
Bng 2.2. Bng cân đi k toán 35
Bng 2.3. C cu tài sn ngn hn ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 40
Bng 2.4. C cu ngun vn ngn hn ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 – 2013 45
Bng 2.5. Ch tiêu đánh giá kh nng thu n ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 50
Bng 2.6. Ch tiêu v quay vòng hàng tn kho ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 51
Bng 2.7. Ch tiêu đánh giá kh nng tr n ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 52
Bng 2.8. Thi gian quay vòng tin ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 53
Bng 2.9. Hiu qu s dng vn lu đng ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 53
Bng 2.10. Mc đ t ch tài chính ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 55
Bng 2.11. S ln thu nhp trên lưi vay ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 56
Bng 2.12. Ch tiêu kh nng thanh toán ca Công ty C phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 57
Bng 2.13. Ch tiêu kh nng sinh li ca Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 - 2013 59
Thang Long University Library
PHN MăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠiănghiênăcu
Nhiu nhà phân tích tài chính đư ví vn lu đng ca doanh nghip nh dòng
máu tun hoàn trong c th con ngi. Vn lu đng đc ví nh vy có l bi s
tng đng v tính tun hoàn và s cn thit ca vn lu đng đi vi “c th” doanh
nghip. Trong nn kinh t th trng, mt doanh nghiêp mun hot đng thì không th
không có vn. Vn ca doanh nghip nói chung và vn lu đng nói riêng có mt
trong mi khâu hot đng ca doanh nghip t: D tr, sn xut đn lu thông. Vn
lu đng giúp cho doanh nghip tn ti và hot đng đc trn tru.
Thay đi vn lu đng ca doanh nghip s nh hng trc tip đn lung tin
ca doanh nghip. i vi doanh nghip Vit Nam, s không tha nu các nhà đu t
xem xét đn hiu qu qun lý vn lu đng. Mt doanh nghip có th đa ra con s
doanh thu rt tt, giá tr tài sn ln, qui mô vn đ s… Nhng nhng con s này cha
đ đ đm bo tình hình tài chính tt ca doanh nghip. Tin ca doanh nghip có th
đng trong khâu d tr hoc lu thông, và rt có th doanh nghip mt kh nng thanh
toán do không thu hi đc công n t khách hàng…. Vì vy xem xét mt cách thn
trng ch s tài chính ca doanh nghip trong đó có các ch s v qun lý vn lu đng
là rt quan trng đi vi bt c mt nhà đu t nào.
Công ty c phn Que hàn đin Vit c không nm ngoài vòng xoáy đó. Trong
quá trình thc tp ti Công ty c phn Que hàn đin Vit c, tôi nhn thy đây là mt
vn đ thc s ni cm và rt cn thit Công ty, ni có t trng vn lu đng ln vi
nhiu hot đng sn xut quy mô ln, phc tp, vn đ nâng cao hiu qu s dng vn
lu đng đang là mt ch đ mà Công ty rt quan tâm. Nhn thc đc tm quan trng
ca vn lu đng trong s tn ti và phát trin ca doanh nghip cùng vi nhng kin
thc đc hc, thi gian thc tp ti công ty c phn Que hàn đin Vit c nên tôi
la chn đ tài: "ánh giá thc trng s dng vn lu đng ti công ty c phn Que
hàn đin Vit c".
2. Lchăsănghiênăcu
ánh giá thc trng và nhn dng nguyên nhân nh hng đn hiu qu s dng
vn nói chung và hiu qu s dng vn lu đng nói riêng là đ tài không ch đc
các nhà lưnh đo ca mi doanh nghip quan tâm. Ti Công ty c phn Que hàn đin
Vit c đây cng là đ tài đc nhiu bn sinh viên nghiên cu.
Tác gi Ngô Kim Phng, sinh viên khoa Qun tri kinh doanh trng i hc
Thng Mi đư nghiên cu đ tài trong giai đon 2009 – 2011 và tác gi Nguyn Th
Minh Tho, sinh viên khoa Tài chính – Ngân hàng trng i hc Kinh t Quc dân
đư nghiên cu đ tài trong giai đon 2010 – 2012. Qua quá trình nghiên cu, các tác
gi đư phân tích và ch ra s quan trng ca vn lu đng đi vi Công ty đng thi
nêu đc thc trng s dng vn lu đng ti công ty trong giai đon nghiên cu, vn
lu đng luôn chim t trng ln trong tng ngun vn bên cnh đó là nhn dng mt
s nguyên nhân dn đn thc trng trên. Trong nm 2013, tình hình s dng vn ti
Công ty đư đc ci thin nhng cha đáng k. Vì vy, tôi mun tip tc nghiên cu
đ đánh giá thc trng s dng vn lu đng ti Công ty hin ti và đn nm 2015.
3. Mcătiêuănghiênăcu
ánh giá thc trng s dng vn lu đng ca công ty c phn Que hàn đin
Vit c.
4. Phmăviănghiênăcuă
V không gian: Công ty c phn Que hàn đin Vit c.
V thi gian: T nm 2011 cho đn ht nm 2013.
Bc tranh chung v kinh t Vit Nam nm 2013 đc đánh giá là vn còn nhng
mng sáng ti đan xen ln ln, mc dù kinh t đc xem là “chm đáy” nhng rõ ràng
nhng du hiu tích cc cng đư bt đu xut hin, hn đó s là nhng tin đ đ nm
2014, kinh t Vit Nam s có nhng bc chuyn mình, dù ít dù nhiu. Ti Công ty c
phn Que hàn đin Vit c, tình hình tài chính ca Công ty nm 2013 cng có nhng
chuyn bin tích cc so vi hai nm trc đó.
V ni dung: ánh giá thc trng hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty
c phn Que hàn đin Vit c.
5. Muăkhoăsátă
Công ty c phn Que hàn đin Vit c.
6. Cơuăhiănghiênăcuă
Thc trng s dng vn lu đng ti Công ty c phn Que hàn đin Vit c
nm 2011 – 2013 nh th nào?
7. Giăthuytănghiênăcu
Tình trng s dng vn lu đng trong giai đon 2010 – 2013 ca Công ty c
phn Que hàn đin Vit c có lúc gp khó khn v tài chính, ngun vn lu đng
phân b cha hp lý dn ti ngng tr trong hot đng kinh doanh.
8. Phngăphápănghiênăcuă
Phng pháp nghiên cu tài liu (internet, báo, giáo trình )
Phng pháp phng vn trc tip nhân viên ti phòng Tài chính k toán.
Thang Long University Library
9. Ktăcuăkhóaălun
Ngoài phn m đu, kt lun và tài liu tham kho, phn ni dung khóa lun
tt nghip gm hai chng:
Chng 1: Lý lun chung v vn lu đng và nâng cao hiu qu s dng vn lu
đng ti doanh nghip.
Chng 2: Thc trng hiu qu s dng vn lu đng ti công ty c phn Que
hàn đin Vit c.
1
LÝ LUN C BN V VN LU NG VÀ HIU QU S CHNGă1.
DNG VN LU NG CA DOANH NGHIP
Vn lu đng ca doanh nghip 1.1.
Khái nim vƠ đc đim vn lu đng trong doanh nghip
1.1.1.
Kháiănim vnăluăđng
tin hành bt k mt quá trình sn xut kinh doanh nào cng cn phi có vn.
Vn là điu kin tiên quyt, có ý ngha quyt đnh ti các bc tip theo ca quá trình
kinh doanh. Doanh nghip s dùng vn này đ mua sm các yu t ca quá trình sn
xut kinh doanh nh sc lao đng, đi tng lao đng và t liu lao đng.
Vn lu đng là mt yu t quan trng gn lin vi toàn b quá trình sn xut
kinh doanh (SXKD) ca doanh nghip. Có th khái quát rng: Vn lu đng là giá tr
nhng tài sn lu đng mà doanh nghip đã đu t vào quá trình sn xut kinh doanh,
đó là s vn bng tin ng ra đ mua sm các tài sn lu đng sn xut và các tài sn
lu đng lu thông nhm đm bo cho quá trình tái sn xut ca doanh nghip đc
thc hin thng xuyên, liên tc.
1
căđim vnăluăđng
Vi s đ ca K. Marx, T – H – SX - -H’ – T’ (vi T là tin, H là hàng hóa và
SX là sn xut) thì vn có mt tt c trong toàn b quá trình, t nguyên liu đu vào
đn các quá trình sn xut, kinh doanh tip theo ca doanh nghip đ to ra li nhun.
Vn là công c đ duy trì sn xut, đi mi công ngh, m rng sn xut và nâng cao
cht lng sn phm, tng vic làm, tng thu nhp cho ngi lao đng, giúp doanh
nghip tng cng kh nng cnh tranh, nâng cao hiu qu kinh doanh…
Thc t, vn luôn vn đng đ sinh li, vn là biu hin bng tin nhng tin ch
là dng tim nng ca vn, đ bin thành vn thì tin đó phi đa vào hot đng kinh
doanh đ kim li. Bên cnh đó vn có giá tr v mt thi gian và phi đc tích t ti
mt lng nht đnh thì mi có th phát huy tác dng. Doanh nghip không ch khai
thác ht tim nng vn ca mình mà còn phi tìm cách thu hút ngun vn t bên ngoài
nh vay trong nc, vay nc ngoài, phát hành c phiu, trái phiu, liên doanh, liên
kt vi các doanh nghip khác đ tng vn cho doanh nghip. Vn bao gm vn lu
đng và vn c đnh.
Qua mt chu k sn xut, kinh doanh vn lu đng chuyn hoá thành nhiu hình
thái khác nhau. u tiên khi tham gia vào quá trình sn xut vn lu đng th hin
1
Nguyn Ngc Quang (2008), Vn c đnh và vn lu đng – Tài chính doanh nghip, Hc vin Tài chính,
Hà Ni
Thang Long University Library
2
di trng thái s khai ca mình là tin t, qua các giai đon nó dn chuyn thành các
sn phm d dang hay bán thành phm. Giai đon cui cùng ca quá trình sn xut
kinh doanh vn lu đng đc chuyn hoá vào thành phm. Khi sn phm này đc
bán trên th trng s thu v tin t hay hình thái ban đu ca vn lu đng. Chúng ta
có th mô t trong chu trình sau:
Mua vt t Sn xut
Vn bng tin Vn d tr SX Vn trong SX
Hàng hoá sn phm
Tiêu th
S đ 1.1. Các hình thái biu hin ca vn lu đng
Quá trình sn xut kinh doanh vn lu đng ca các doanh nghip không ngng
vn đng qua các giai đon ca chu k: D tr, sn xut và lu thông. Vì vy Vn lu
đng có hai đc đim c bn:
Vn lu đng tham gia vào mt chu k sn xut kinh doanh. Giá tr ca nó
chuyn ht mt ln đ cu thành nên giá tr sn phm. Khi kt thúc quá trình sn xut
kinh doanh vn lu đng đc thu hi.
Qua mi giai đon ca chu k kinh doanh vn lu đng thng xuyên thay đi
hình thái biu hin, t hình thái vn tin t ban đu chuyyn sang vn vt t hàng hoá
d tr và vn sn xut, ri cui cùng li tr v hình thái vn tin t. Sau mi chu k tái
sn xut, vn lu đng hoàn thành mt vòng chu chuyn. Vòng quay này càng nhanh
thì doanh thu càng cao và gim đc chi phí s dng vn, làm tng thu nhp cho
doanh nghip.
iu khác bit ln nht gia vn lu đng và vn c đnh là: Vn c đnh chuyn
dn giá tr ca nó vào sn phm thông qua mc khu hao, còn vn lu đng chuyn
toàn b giá tr ca nó vào giá tr sn phm theo chu k sn xut, kinh doanh.
Phân loi vn lu đng
1.1.2.
Da theo các tiêu thc khác nhau có th phân chia vn lu đng thành các loi
khác nhau. Thông thng có mt s cách phân loi ch yu sau:
Da theo hình thái biu hin và kh nng hoán t ca vn
Vn vt t hàng hoá
Vn bng tin: Tin mt, tin gi ngân hàng,
Da theo vai trò ca vn lu đng đi vi quá trình sn xut kinh doanh.
3
Vn lu đng nm trong khâu d tr gm:
Vt liu chính là giá tr các loi vt liu dùng đ d tr, sn xut mà khi
tham gia vào sn xut chúng cu thành lên thc th ca sn phm.
Vt liu ph là các loi vt liu không cu thành lên thc th sn phm
mà chúng kt hp vi vt liu chính đ thay đi màu sc, mùi v, hình
dáng bên ngoài ca sn phm hay giúp to điu kin cho quá trình sn
xut đc din ra bình thng.
Ph tùng thay th là giá tr các loi vt t dùng đ thay th, sa cha
các tài sn c đnh dùng cho hot đng SXKD.
Bao bì đóng gói là giá tr các vt t khi tham gia vào quá trình sn xut
nó cu thành bao bì bo qun sn phm.
Công c dng c nh là giá tr các công c, dng c không phi là tài
sn c đnh nhng vn dùng cho hot đng SXKD.
Loi vn này cn thit đ đm bo sn xut ca doanh nghip đc tin hành
liên tc.
Vn lu đng nm trong khâu sn xut gm:
Giá tr sn phm d dang đc th hin bng tin các chi phí SXKD đư
b ra cho các sn phm d dang trong quá trình SXKD.
Bán thành phm là sn phm vn cha hoàn thành song vn có th đem
đi tiêu th.
Loi vn này đc dùng cho quá trình sn xut kinh doanh, đm bo cho quá
trình hot đng kinh doanh ca các b phn đc liên tc, hp lý.
Vn lu đng nm trong khâu lu thông gm:
Giá tr thành phm là giá tr các sn phm đư đc sn sut xong và đ
tiêu chun đc nhp kho.
Vn bng tin gm tin mt, tin gi ngân hàng và tin đang chuyn.
Vn trong khâu thanh toán nh các khon phi thu, các khon ng
trc.
Loi vn này dùng đ d tr sn phm, bo đm cho tiêu th thng xuyên, đu
đn theo nhu cu ca khách hàng.
Vic phân loi vn lu đng theo hình thc này giúp cho vic xem xét đánh giá
tình hình phân b ca vn lu đng trong tng khâu ca quá trình chu chuyn vn lu
đng. Thông qua đó, nhà qun lý s có nhng bin pháp thích hp nhm to ra mt kt
Thang Long University Library
4
cu vn lu đng hp lý, tng tc đ luân chuyn vn lu đng, nâng cao hiu qu s
dng vn lu đng.
Ngun hình thành vn lu đng
1.1.3.
Vay ngn hn: vay ngn hn ngân hàng; phát hành thng phiu, c phiu
Vn ch s hu
tin hành hot đng sn xut kinh doanh, bên cnh VC thì doanh nghip cn
phi có mt lng VL thng xuyên cn thit. VL đc hình thành t nhiu ngun
khác nhau, sau đây là mt s ngun ch yu:
Cn c theo thi gian huy đng và s dng vn.
Các ngun VL doanh nghip đc quyn s dng trong khong thi gian có
đ dài ngn khác nhau và chúng ta có th chia chúng thành ngun
VL thng xuyên và ngun VL tm thi.
Ngun VL thng xuyên: Là ngun vn có tính cht n đnh nhm hình
nên TSC thng xuyên cn thit. TSL thng xuyên cn thit này bao
gm các khon d tr v nguyên vt liu, sn phm d dang, thành phm.
Ngun VL thng xuyên càng ln doanh nghip càng ch đng trong t
chc, đm bo vn cho doanh nghip. Ngun VL thng xuyên ti mt
thi đim đc xác đnh nh sau:
Ngun VL
thng xuyên
=
Tng ngun vn
thng xuyên
-
Tng giá tr còn li
ca TSC
Trong đó:
Ngun vn
thng xuyên
=
Ngun vn
ch s hu
+
N dài hn
Ngun vn thng xuyên ca doanh nghip là mt ngun vn n đinh và vng
chc. Ngun vn này cho phép doanh nghip luôn ch đng cung cp kp thi đy đ
VL cn thit cho nhu cu sn xut kinh doanh ca doanh ngip.
Trong mi doanh nghip, tng ng vi quy mô sn xut kinh doanh và quy
trình công ngh thích hp đòi hi phi có mt lng VL thng xuyên, cn thit
mc nht đnh. Nh vy, mi doanh nghip sau khi xác đnh nhu cu VL thng
xuyên cn thit thì vn đ quan trng đt ra là cn huy đng và to lp ngun vn này
đ hot đng SXKD đc din ra thun li và đt hiu qu cao.
5
Ngun VL tm thi: Là ngun vn có tính cht ngn hn (di mt nm),
ch yu đ đáp ng nhu cu có tính cht tm thi v VL phát sinh trong
quá trình sn xut kinh doanh ca doanh ngip. Ngun vn này bao gm:
Các khon vay ngn hn, vay ngn hn, các khon phi tr cho ngi bán,
các khon phi tr, phi np cho NSNN, các khon phi tr khác.
Trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh, nhu cu VL cho tng tháng,
tng quý có th ln hn kh nng cung ng ca ngun VL thng xuyên. Do đó
doanh ngip cn phi huy đng vn và s dng ngun vn tm thi đ đáp ng nhu
cu VL phát sinh có tính cht bt thng trong quá trình hot đng sn xut kinh
doanh.
Ngun vn tm thi ph thuc vào nhng nhu cu có tính cht tm thi phát
sinh do nhiu nguyên nhân khác nhau nh: cn thêm vt t d tr, cn vn đ đy
mnh quá trình tiêu th hàng hoá b đng cha tiêu th đc…
T nhng phân tích trên có th thy: Ngun VL ca doanh nghip đc hình
thành t ngun vn bên trong và ngun vn bên ngoài doanh nghip.Vn đó có th đ-
c s dng cho nhu cu VL dài ngày hoc ngn ngày. Doanh nghip da vào kh
nng cung ng, sn xut khác nhau ca các ngun vn đ t đó có k hoch huy đng
và s dng vn hp lý.
Vai trò ca vn lu đng
1.1.4.
Vn u đng là điu kin cn thit ca hot đng sn xut kinh doanh. tin
hành hot đng sn xut kinh doanh, ngoài tài sn c đnh nh máy móc, thit
b, vn phòng, xng sn xut…doanh nghip còn cn nguyên vt liu, lao
đng… Ngoài ra vn lu đng còn đm bo cho quá trình tái sn xut ca
doanh nghip đc tin hành thng xuyên, liên tc.
Vn lu đng quyt đnh quy mô hot đng ca doanh nghip. Trong nn kinh
t th trng doanh nghip hoàn toàn t ch trong vic s dng vn nên khi
mun m rng quy mô ca doanh nghip phi huy đng mt lng vn nht
đnh đ đu t ít nht là đ đ d tr vt t hàng hóa đm bo quá trình sn
xut kinh doanh. Bên cnh đó, vn lu đng còn giúp cho doanh nghip chp
đc thi c kinh doanh và to li th cnh tranh cho doanh nghip.
Vn lu đng là thc đo hiu qu kh nng tài chính ngn hn ca doanh
nghip, giúp doanh nghip đánh giá mt cách chính xác kh nng tài chính,
hiu qu s dng vn đ t đó có gii pháp điu chnh hp lý.
Thang Long University Library
6
Vn lu đng là công c phn ánh và đánh giá quá trình vn đng ca nguyên,
nhiên, vt liu. Tc là phn ánh kp thi và kim tra đm bo quá trình mua
sm, d tr sn xut, tiêu th ca doanh nghip.
Vn lu đng là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm. Do đó
vn lu đng đóng vai trò quyt đnh trong vic tính giá c sn phm, dch v.
Kt cu vn lu đng
1.1.5.
Vn bng tin: gm tin gi ngân hàng, tin mt ti qu, tin đang chuyn.
các nc phát trin th trng chng khoán thì chng khoán ngn hn cng
đc xp vào khon mc này. Vn bng tin đc s dng đ tr lng cho
công nhân, mua sm nguyên vt liu, mua tài sn c đnh, tr tin thu,
tr n…
Tin mt trong các doanh nghip thng không có kh nng sinh li cao. Tuy
nhiên, trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip vic gi tin mt là cn thit. Khi
doanh nghip gi đ lng tin mt cn thit thì doanh nghip không b lưng phí vn
tin mt, va có đc li th trong kinh doanh
Các khon phi thu: Cnh tranh là c ch ca nn kinh t th trng. Các
doanh nghip mun đng vng trong c ch cnh tranh cn phi n lc vn
dng các chin lc cnh tranh đa dng, t cnh tranh giá đn cnh tranh phi
giá c nh hình thc qung cáo, các dch v trc, trong và sau khâu bán
hàng. Mua bán chu cng là hình thc cnh tranh khá ph bin và có ý ngha
quan trng vi các doanh nghip.
Hàng tn kho: Trong quá trình sn xut, vic tiêu hao đi tng lao đng din
ra thng xuyên liên tc, nhng vic cung ng nguyên vt liu thì đòi hi phi
cách quưng, mi ln ch mua vào mt lng nht đnh. Do đó, doanh nghip
phi thng xuyên có mt lng ln nguyên vt liu, nhiên liu… nm trong
quá trình d tr, hình thành nên khon mc vn d tr. Vn d tr là biu
hin bng tin ca nguyên vt liu chính, nguyên vt liu ph, nhiên liu, bán
thành phm, bao bì, vt liu bao bì… Loi vn này thng xuyên chim t
trng tng đi trong vn lu đng.
Trong các doanh nghip khác nhau thì kt cu vn lu đng cng không ging
nhau. Vic phân tích kt cu vn lu đng ca doanh nghip theo các tiêu thc phân
loi khác nhau s giúp doanh nghip hiu rõ hn nhng đc đim riêng v s vn lu
đng mà mình đang qun lý và s dng. T đó xác đnh đúng các trng đim và bin
pháp qun lý vn lu đng có hiu qu hn phù hp vi điu kin c th ca doanh
nghip.
7
Xác đnh nhu cu vn lu đng
1.1.6.
Nhu cu vn lu đng
Nhu cu vn lu đng ca doanh nghip th hin s vn tin t cn thit doanh
nghip phi trc tip ng ra đ hình thành mt lng d tr hàng tn kho và khon
cho khách hàng n sau khi đư s dng khon tín dng ca nhà cung cp.
Phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng
Phng pháp trc tip:
Cn c vào các yêu t nh hng trc tip đn lng vn lu đng doanh nghip
phi ng ra đ xác đnh nhu cu vn lu đng thng xuyên. Ni dung c th ca
phng pháp này là: Xác đnh nhu cu vn đ d tr hàng tn kho cn thit cho hot
đng kinh doanh ca doanh nghip; Xác đnh chính sách tiêu th sn phm và khon
tín dng cung cp cho khách hàng; Xác đnh các khon n phi tr cho nhà cung cp;
Tng hp xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip.
Phng pháp này giúp xác đnh nhu cu vn lu đng khá chính xác và sát vi
thc t nhng nó hn ch do vic tính toán tng đi phc tp, khi lng tính toán
nhiu, mt thi gian nên ít đc áp dng.
Phng pháp gián tip:
Trng hp 1: Da vào kinh nghim thc t ca các doanh nghip cùng
loi trong ngành, c th là da vào h s vn lu đng tính theo doanh thu
đc rút ra t thc t hot đng ca các doanh nghip cùng loi trong
ngành. Trên c s xem xét quy mô kinh doanh d kin theo doanh thu ca
doanh nghip mình đ rút ra nhu cu vn lu đng cn thit.
Trng hp 2: Da vào tình hình thc t s dng vn lu đng thi k
va qua ca doanh nghip đ xác đnh nhu cu vn lu đng cho các thi
k tip theo. Ni dung ch yu ca phng pháp này là da vào mi quan
h gia các yu t hp thành vn lu đng vi doanh thu thun ca k
va qua đ xác đnh t l chun nhu cu vn lu đng tính theo doanh thu,
t đó xác đnh nhu cu vn lu đng cho doanh nghip mình.
Ni dung qun lý vn lu đng ca doanh nghip 1.2.
Chính sách qun lý vn lu đng
1.2.1.
Có th nói rng mc tiêu lâu dài ca mi doanh nghip là ti đa hóa li nhun.
Vic qun lý s dng tt vn lu đng s góp phn giúp cho doanh nghip thc hin
đc các mc tiêu đư đ ra. Bi vì qun lý s dng vn lu đng không nhng đm
bo s dng vn lu đng hp lý, tit kim mà còn có ý ngha đi vi vic tiêu th sn
Thang Long University Library
8
phm và thu tin bán hàng, trên c s đó s tng doanh thu và li nhun ca doanh
nghip.
Mo him
Thn trng
Dung hòa
Chính sách mo him
Vi s kt hp gia chính sách qun lý TSC mo him và NVNH mo him,
doanh nghip s dng mt phn vn ngn hn đ tài tr cho tài sn c đnh. u đim
ca chính sách này là chi phí huy đng vn thp hn, tuy nhiên s n đnh ca ngun
vn không cao do ngun ngn hn đc s dng nhiu, kh nng thanh toán ngn hn
cng không đc đm bo. Tóm li, chính sách này đem li thu nhp cao và ri ro cao.
Chính sách tài tr thn trng
Là s kt hp gia chính sách qun lý TSL thn trng và NVDH thn trng.
DN đư s dng mt phn ngun vn dài hn đ tài tr cho tài sn lu đng. Chính
sách này mang li khá nhiu u đim nh kh nng thanh toán đc đm bo, tính n
đnh ca ngun cao và hn ch các ri ro trong kinh doanh. Tuy nhiên, DN li mt chi
phí huy đng vn cao hn do lưi sut dài hn thng cao hn lưi sut ngn hn. Tóm
li, chính sách này, DN có mc thu nhp thp và ri ro thp.
Chính sách tài tr dung hòa
Vi hai kiu chính sách trên, DN ch có th đt đc thu nhp cao vi mc ri ro
cao (chính sách cp tin) hoc mc ri ro thp nhng thu nhp li thp (chính sách
thn trng). dung hòa gia hai phng án, DN có th la chn chính sách dung
hòa: kt hp qun lí tài sn thn trng vi n cp tin hoc kt hp qun lí tài sn cp
tin vi n thn trng. Chính sách này da trên c s nguyên tc tng thích: TSL
đc tài tr hoàn toàn bng ngun ngn hn và TSC đc tài tr bng ngun dài
hn. Tuy nhiên, trên thc t, đ đt đc trang thái tng thích không h đn gin do
vp phi nhng vn đ nh s tng thích kì hn, lung tin hay khong thi gian, do
vy chính sách này ch c gng tin ti trng thái tng thích, dung hòa ri ro và to ra
mc thu nhp trung bình.
TSL
NVNH
TSC
NVDH
TSL
TSC
NVNH
NVDH
TSL
TSC
NVNH
NVDH
9
Trên đây là các mô hình c bn v chính sách qun lí vn lu đng trong doanh
nghip. Mi DN có th la chn mt chính sách vn lu đng riêng và vic qun lí
vn lu đng ti mi DN s mang nhng đc đim rt khác nhau. Tuy nhiên, v c
bn, ni dung chính ca qun lí vn lu đng vn qun lí các b phn cu thành nên
vn lu đng.
Qun lý vn bng tin
1.2.2.
Tin mt ti qu là mt b phn quan trng cu thành vn bng tin ca doanh
nghip. Trong quá trình sn xut kinh doanh, các doanh nghip luôn có nhu cu d tr
tin mt quy mô nht đnh. Vn tin mt đòi hi các doanh nghip phi qun lý mt
cách cht ch hn các loi tài sn khác vì nó rt d b tham ô, li dng, mt mát.
m bo d tr tin mt trong các doanh nghip thông thng là đ thc hin
nhim v thanh toán, dùng đ đáp ng yêu cu giao dch hàng ngày nh mua sm hàng
hóa, vt liu, thanh toán các khon chi phí cn thit ca doanh nghip. Mt khác, còn
xut phát t nhu cu d phòng đ ng phó vi nhng nhu cu vn bt thng cha d
đoán đc và đng lc “đu c” trong vic d tr tin mt đ sn sàng s dng khi
xut hin c hi kinh doanh tt. Vic duy trì mt mc d tr đ ln còn to điu kin
cho doanh nghip c hi thu đc chit khu khi mua hàng, làm tng h s kh nng
thanh toán.
Ni dung c bn ca qun lý vn tin mt là: xác đnh mc tn qu ti thiu
giúp doanh nghip tránh ri ro khi không thanh toán ngay, mt kh nng mua chu ca
nhà cung cp.
Ngi ta thng xác đnh mc tn qu ti thiu bng cách ly mc xut qu
trung bình hàng ngày nhân vi s lng ngày d tr tn qu.
Mô hình EOQ trong qun lý tin mt: EOQ là mt mô hình qun lý d tr rt hiu
qu. EOQ trong qun lý tin mt giúp doanh nghip xác đnh đc lng tin mt d
tr ti u đ đáp ng nhu cu ca doanh nghip. T đó có th gim đc ti đa các
chi phí liên quan ti vic d tr tin trong doanh nghip
2
Gi đnh ca mô hình:
Nhu cu v tin mt ca Doanh nghip là n đnh
Không có d tr tin mt cho mc đích an toàn
Doanh nghip ch có hai phng thc d tr tin: Tin mt, chng khoán kh thi
Không có ri ro trong đu t chng khoán
2
Nguyn Nng Phúc (2010), Phân tích hot đng kinh doanh , Kinh T Quc Dân, Hà Ni
Thang Long University Library
10
Mt s các ch tiêu ca mô hình:
Chi phí giao dich:
TrC =
T
C
x F
Chi phí c hi:
OC =
C
2
x K
Trong đó:
C/2 là mc d tr tin mt trung bình
K là lưi sut chng khoán theo nm
T là tng nhu cu tin trong mt nm
C là quy mô mt ln bán chng khoán
F chi phí c đnh cho mt ln bán chng khoán
Tng chi phí
TC =
T
C
x F +
C
2
x K
Mc d tr tin ti u C*
Hình 1.1. Mô hình mc d tr tin mt ti u
Chi phí gi tin mt
D tr tin mt
TC
C*
Phí c hi
11
Qun lý các khon phi thu khách hàng
1.2.3.
cnh tranh và tn ti đc trên th trng, các doanh nghip có th s dng
chin lc v cht lng sn phm, v qung cáo, v giá c, v dch v giao hàng và
các dch v sau khi mua bán nh vn chuyn, lp đt… Tuy nhiên, trong nn kinh t
th trng, không th thiu hot đng mua bán chu. Doanh nghip có th s dng các
khon phi tr cha đn k hn thanh toán nh mt ngun vn b sung đ tài tr cho
các nhu cu vn lu đng ngn hn và đng nhiên doanh nghip cng b các doanh
nghip khác chim dng vn. Vic bán chu s giúp doanh nghip d dàng tiêu th
đc sn phm đng thi góp phn xây dng mi quan h làm n tt đp vi khách
hàng. Tuy nhiên, nu t trng các khon phi thu là quá ln trong tng s vn lu
đng thì nó s gây ra nhng khó khn cho doanh nghip và làm gim hiu qu s dng
vn lu đng ca doanh nghip.
Qun lý các khon phi thu tt ngha là hn ch ti thiu lng vn lu đng b
chim dng s làm gim s ngày ca chu k thu tin bình quân, thúc đy vòng tun
hoàn ca vn lu đng. ng thi s làm gim các chi phí qun lý n phi thu, chi phí
thu hi n, chi phí ri ro…
giúp doanh nghip nhanh chóng thu hi n, hn ch đc ri ro và nhng
chi phí không cn thit phát sinh làm gim hiu qu s dng vn lu đng, doanh
nghip cn quan tâm ti mt s bin pháp nh:
Phi m s theo dõi chi tit các khon n phi thu trong và ngoài doanh
nghip và thng xuyên đôn đc đ thu hi n đúng hn.
Có bin pháp phòng nga ri ro không đc thanh toán (la chn khách hàng,
gii hn giá tr tín dng, yêu cu đt cc…)
Tin hành xác đnh và trích lp d phòng phi thu khó đòi vào chi phí sn xut
kinh doanh.
Có s rng buc cht ch trong hp đng bán hàng, nu vt quá thi hn
thanh toán theo hp đng s b pht hoc đc thu lưi sut nh lưi sut quá hn
ca ngân hàng.
Qun lý hƠng lu kho
1.2.4.
i vi doanh nghip hot đng sn xut kinh doanh thì d tr là yu t quan
trng quyt đnh vic doanh nghip có sn xut đc n đnh hay không. Vic qun lý
tn kho d tr đc bit quan trng trong vic nâng cao hiu qu s dng vn lu đng.
Nh có d tr tn kho đúng mc, hp lý doanh nghip s không b gián đon sn xut,
không b thiu ht sn phm hàng hóa sn xut ra trên th trng, đng thi li s
dng tit kim và hp lý vn lu đng.
Thang Long University Library
12
Mc tn kho d tr tng loi tài sn thng khác nhau, tùy thuc vào tng ngành
ngh kinh doanh mà mc tn kho d tr cao thp khác nhau, nhng đu chu nh
hng ca các nhân t nh: quy mô sn xut, kh nng cung ng ca th trng, giá c
ca các loi nguyên vt liu, đc đim công ngh sn xut, trình đ qun lý…
Phng pháp qun tr vn tn kho d tr, phng pháp tng chi phí ti thiu,
phng pháp tn kho bng không… Tài sn tn kho d tr biu hin bng tin là vn
tn kho d tr, đ tit kim vn và s dng có hiu qu, doanh nghip phi s dng
phng pháp qun tr sao cho phù hp.
Mô hình EOQ trong qun lý hàng lu kho:
Theo nh mô hình này có hai loi chi phí thay đi theo lng đt hàng là chi phí
lu kho và chi phí đt hàng. Mc tiêu ca mô hình là ti thiu hóa tng chi phí đt
hàng và tng chi phí lu kho. Hai chi phí này phn ng ngc chiu nhau. Khi quy mô
đn hàng tng lên, ít đn hàng s làm cho chi phí đt hàng gim trong khi đó mc d
tr bình quân cao lên dn đn chi phí lu kho tng. Do đó, trên thc t lng đt hàng
ti u là kt qu ca s dung hòa gia hai chi phí có mi quan h t l nghch này.
Mt s ch tiêu đánh giá ca mô hình EOQ
Chi phí d tr kho =
Q
2
x C
Chi phí đt hàng =
S
Q
x O
Tng chi phí = Chi phí đt hàng + chi phí d tr
Tng chi phí =
Q
2
+
S
Q
x O
Trong đó
S: s lng cn đt
: s ln đt hàng
O: chi phí cho mt ln đt hàng
Q
2
: là mc d tr kho trung bình
C: chi phí d tr kho cho mt đn v hàng
Mc d tr kho ti u Q
*:
Q
*
13
Hình 1.2. Mô hình EOQ trong qun lý hàng lu kho
Hiu qu s dng vn lu đng ca doanh nghip 1.3.
Khái nim hiu qu s dng vn lu đng trong doanh nghip
1.3.1.
Trong nn kinh t thi trng, doanh nghip mun tn ti và phát trin phi luôn
quan tâm đn hiu qu kinh t. Hiu qu kinh t là tng hp ca các ch tiêu đánh giá
hiu qu ca các b phn. Trong đó hiu qu s dng vn lu đng gn lin vi li ích
ca doanh nghip.
Có nhiu khái nim v vn lu đng đc đa ra da trên quan đim, hng
nghiên cu khác nhau ca tng cá nhân nhà khoa hc, kinh t hc. Ví d:
Hiu qu s dng vn lu đng ca doanh nghip là ch tiêu phn ánh kt qu hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, đc th hin bng mi quan hê so sánh
gia kt qu kinh doanh vi s vn lu đng mà doanh nghip đã đu t cho hot
đng sn xut kinh doanh. Kt qu thu đc càng cao so vi chi phí b ra thì hiu qu
s dng vn càng cao.
3
Nhng hiu theo bt k khái nim nào thì hiu qu s dng vn lu đng là s so sánh
gia kt qu đu ra vi các yu t đu vào ca mt doanh nghip đc xét trong mt
k k toán nht đnh, tùy theo yêu cu ca các nhà qun tr kinh doanh.
Vi mc đích chính mà bt k doanh nghip nào đi vào sn xut kinh doanh cng đt
ra đó là “ti thiu hóa chi phí, ti đa hóa li nhun”.
3
Nguyn Minh Kiu(2008), Tài chính doanh nghip, Kinh t Quc dân, Thng Kê
Thang Long University Library
14
Các ch tiêu đánh giá tng hp
1.3.3.
Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li
đánh giá hiu qu s dng vn ca doanh nghip mt cách tng quát nht
ngi ta thng dùng mt s ch tiêu tng quát di đây:
Chi tiêu li nhun trên doanh thu (ROS)
ROS =
Li nhun sau thu
Doanh thu
ROS là ch s đo kh nng to li nhun t doanh thu. Nó phn ánh mt đng
doanh thu thun có th tao ra bao nhiêu đng li nhun. ROS càng cao chng t doanh
nghip qun lý mt cách hiu qu các chi phí hot đng.
Ch s li nhun trên tng tài sn (ROA)
ROA =
Li nhun sau thu
Tng tài sn
ROA là ch s đo kh nng to li nhun t đu t tài sn, phn ánh mt đng đu t
vào tài sn có th to ra bao nhiêu đng li nhun sau thu. ROA càng cao thì chng
t công ty càng to ra nhiu li nhun hn trên lng đu t ít hn.
Ch s li nhun trên vn ch s hu (ROE)
ROE =
Li nhun sau thu
Vn ch s hu
ROE là thc đo hiu qu nht đ đánh giá kh nng sinh li ca doanh nghip,
phn ánh mt đng vn ch s hu có th to ra bao nhiêu đng li nhun sau thu.
ROE càng cao thì kh nng cnh tranh ca doanh nghip càng ln.
Các ch tiêu đánh giá kh nng thanh toán
Kh nng thanh toán ngn hn ca doanh nghip phn ánh mi quan h gia các
khon phi thanh toán trong kì vi tim lc tài chính ca doanh nghip, bao gm các
ch tiêu di đây:
Ch tiêu kh nng thanh toán ngn hn
Kh nng thanh toán ngn hn =
Tng tài sn lu đng
Tng n ngn hn
Ch tiêu này phn ánh kh nng chuyn đi trong ngn hn các tài sn lu đng
thành tin đ chi tr cho các khon n ngn hn. Ch tiêu này phn ánh kh nng thanh
toán các khon n có thi hn nh hn hoc bng 1 nm ca doanh nghip là tt. Tuy
nhiên không phi ch tiêu này càng ln thì càng tt vì có th gây đng vn và to ra