hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần xây dựng, sản xuất và thương mại gia lộc

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o




KHịAăLUN
TTăNGHIPă






CỌNGăTYăCăPHNăXỂYăDNGăSNă
XUTăVẨ THNGăMI GIAăLC




Giáoăviênăhngădn : Th.S MaiăThanhăThy
Sinhăviênăthcăhin : TrnăThăThùyăDung
Mã sinh viên : A18117
Chuyên ngành : Kătoán





HẨăNIăậ 2014

LIăCMăN
 hoƠn thƠnh khóa lun nƠy, em xin t lòng bit n sơu sc đn cô giáo Ths.
Maiă Thanhă Thy, đƣ tn tình hng dn trong sut quá trình vit khóa lun tt
nghip.
Em chơn thƠnh cm n quỦ Thy, Cô trong khoa Qun lỦ, trng i hc Thng
Long đƣ tn tình truyn đt kin thc trong 4 nm hc tp. Vi vn kin thc đc tip
thu trong quá trình hc không ch lƠ nn tng cho quá trình nghiên cu khóa lun mƠ
còn lƠ hƠnh trang quỦ báu đ em bc vƠo đi mt cách vng chc vƠ t tin.
Em chơn thƠnh cm n Ban giám đc vƠ các anh ch trong Công ty C phn xơy
dng, sn xut vƠ thng mi Gia Lc đƣ cho phép vƠ to điu kin thun li đ em
thc tp ti Công ty, giúp đ em trong quá trình thu thp s liu.
Cui cùng em kính chúc quỦ Thy, Cô di dƠo sc khe vƠ thƠnh công trong s
nghip, đng kính chúc các cô, chú, anh, ch trong Công ty luôn di dƠo sc khe, đt
đc nhiu thƠnh công tt đp trong công vic.
Sinh viên
Trn Th Thùy Dung
Thang Long University Library
MC LC

PHN 1. NHNGăVNăăLệăLUNăCHUNGăVăKăTOỄNăTPăHPăCHIă
PHệăSNăXUTăVẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăSNăPHMăXỂYăLPăTIăDOANHă
NGHIPăXỂYăDNG 1
1.1. căđimăcôngătácăkătoánătrongădoanhănghipăxơyălp 1
1.1.1. c đim hot đng kinh doanh xây dng và sn phm xây lp 1
1.1.2. Yêu cu v công tác k toán tp hp chi phí và tính giá thành sn phm xây
lp ti doanh nghip xây dng 2
1.1.3. Nhim v ca k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp 3
1.2. ChiăphíăsnăxutăvƠăgiáăthƠnhăsnăphmăxơyălp 4
1.2.1. Chi phí sn xut và phân loi chi phí sn xut 4

1.2.1.1. Chi phí sn xut 4
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut 5
1.2.2. Giá thành sn phm và phân loi giá thành sn phm 7
1.2.2.1. Giá thành sn phm 7
1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm 7
1.2.3. Mi liên h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm 10
1.3. Công tác kătoánătpăhpăchiăphíăsnăxutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsnăphmăxơyălpă
trongădoanhănghipăxơyădng 11
1.3.1. i tng tp hp chi phí sn xut và phng pháp tp hp chi phí sn xut 11
1.3.1.1. i tng tp hp chi phí 11
1.3.1.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut 11
1.3.2. T chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut 12
1.3.2.1. K toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip 12
1.3.2.2. K toán tp hp chi phí nhân công trc tip 13
1.3.2.3. K toán tp hp chi phí s dng máy thi công 15
1.3.2.4. K toán tp hp chi phí sn xut chung 18
1.3.2.5. K toán tng hp chi phí sn xut toàn doanh nghip 20
1.3.3. Công tác đánh giá sn phm d dang trong doanh nghip xây dng 20
1.3.3.1. Ý ngha ca công tác đánh giá sn phm d dang cui k 20
1.3.3.2. Các phng pháp đánh giá sn phm cui kì 21
1.3.4. Công tác k toán tính giá thành sn phm xây lp 22
1.3.4.1. i tng tính giá thành sn phm xây lp 22
1.3.4.2. K tính giá thành sn phm xây lp 22
1.3.4.3. Phng pháp tính giá thành sn phm xây lp 23

1.3.5. Công tác t chc h thng s k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm xây lp 24
1.3.5.1. Hình thc nht kí – s cái 25
1.3.5.2. Hình thc Nht kí chung 25
1.3.5.3. Hình thc Chng t ghi s 26

1.3.5.4. Hình thc Nht kí chng t 27
1.3.5.5. Hình thc k toán máy 28
PHN 2. THCă TRNGă CỌNGă TỄCă Kă TOỄNă TPă HPă CHIă PHệă SNă
XUTă VẨă TệNHă GIỄă THẨNHă SNă PHMă XỂYă LPă TIă CỌNGă TYă Că
PHNăXỂYăDNGăSNăXUTăVẨăTHNGăMIăGIAăLC 30
2.1. TngăquanăvăCôngătyăCăphnăXơyădngăSnăxutăvƠăThngămiăGiaăLc 30
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Công ty 30
2.1.2. c đim hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty 31
2.1.2.1. Khái quát ngành ngh kinh doanh 31
2.1.2.2. Mô t quy trình sn xut kinh doanh chung 31
2.1.3. c đim t chc b máy qun lý ti Công ty 32
2.1.4. c đim t chc b máy k toán ti Công ty 34
2.1.2.1. T chc b máy k toán 34
2.1.2.2. c đim công tác k toán áp dng 36
2.2 TngăquanăvăCôngătyăCăphnăXơyădngăSnăxutăvƠăThngămiăGiaăLc 37
2.2.1. c đim qun lý chi phí sn xut và tính giá thành ti Công ty 37
2.2.2. K toán tp hp chi phí sn xut 38
2.2.2.1. K toán Chi phí nguyên vt liu trc tip 38
2.2.2.2. K toán Chi phí nhân công trc tip 46
2.2.2.3. K toán Chi phí s dng máy thi công 53
2.2.2.4. K toán Chi phí sn xut chung 58
2.2.2.5. K toán tp hp chi phí sn xut toàn doanh nghip 68
2.2.3. K toán đánh giá sn phm d dang và tính giá thành sn phm xây lp 69
2.2.3.1. ánh giá sn phm d dang 69
2.2.3.2. Tính giá thành sn phm 70
PHN 3. NHNGă BINă PHỄP,ă KINă NGHă NHM HOẨNă THINă CỌNGă
TỄCăKăTOỄNăTPăHPăCHIăPHệăSNăXUTăVẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăSNă
PHMă XỂYă LPă TIă CỌNGă TYă Că PHNă XỂY DNGă SNă XUTă VẨă
THNGăMIăGIAăLC 82
3.1. ánhă giáăchungăvă thcătrngă côngătácă kătoánă tpăhpă CPSXă vƠătínhă giáă

thƠnhăsnăphmăxơyălpătiăCôngăty CăphnăXDSXă&ăTMăGiaăLc 82
Thang Long University Library
3.1.1. Nhng u đim 82
3.1.2. Nhng hn ch 83
3.1. ánhă giáăchungăvă thcătrngă côngătácă kătoánă tpăhpă CPSXă vƠătínhă giáă
thƠnhăsnăphmăxơyălpătiăCôngăty CăphnăXDSXă&ăTMăGiaăLc 85
3.1.1. Tính tt yu phi hoàn thin t chc k toán chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm 85
3.1.2. Yêu cu và phng hng hoàn thin t chc k toán chi phí sn xut – giá
thành sn phm ti Công ty C phn XDSX & TM Gia Lc 86
3.1.3. Mt s gii pháp, kin ngh nhm hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm ti Công ty C phn XDSX & TM Gia Lc 87
DANHăMCăVITăTT

Kíăhiuăvitătt

Tênăđyăđ
BHXH
BHTN
Bo him xƣ hi
Bo him tht nghip
BHYT
Bo him y t
CCDC
Công c dng c
CPSX
Chi phí sn xut
GTGT
Giá tr gia tng
GTSP

Giá thƠnh sn phm
KPC
Kinh phí công đoàn
NCTT
Nhơn công trc tip
NVL
Nguyên vt liu
SXC
Sn xut chung
SDMTC
S dng máy thi công
XDCB
Xơy dng c bn
TSC
TƠi sn c đnh
XD SX & TM
Xơy dng Sn xut vƠ Thng mi

Thang Long University Library
DANHăMCăSă,ăBNGăBIU,ăCỌNGăTHC
Trang
S đ 1.1. Hch toán chi phí nguyên vt liu trc tip 13
S đ 1.2. Hch toán chi phí NCTT 14
S đ 1.3. Hch toán chi phí SDMTC (máy riêng) 16
S đ 1.4. Hch toán doanh thu ni b trng hp bán máy lao v ln nhau 16
S đ 1.5. Hch toán chi phí SDMTC (đi thuê máy) 17
S đ 1.6. Hch toán chi phí SDMTC (không có máy hoc có máy nhng không k
toán riêng) 18
S đ 1.7. Hch toán chi phí SXC 19
S đ 1.8. Hch toán chi phí sn xut toàn doanh nghip 20

S đ 1.9. Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán Nht kí - S cái 25
S đ 1.10. Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán Nht kí chung 26
S đ 1.11. Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán Chng t ghi s 27
S đ 1.12. Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán Nht kí - Chng t 28
S đ 1.12. Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán máy 28
S đ 2.1. Quy trình sn xut kinh doanh chung 31
S đ 2.2. C cu b máy t chc 34
S đ 2.3. C cu b máy k toán ca Công ty 35
S đ 2.4. Hch toán theo phng pháp Nht kí chung 36
Bng 2.1. Giy đ ngh tm ng 41
Bng 2.2. Phiu chi 42
Bng 2.3. Hóa đn GTGT 43
Bng 2.4. Phiu nhp kho 44
Bng 2.5.Phiu xut kho 45
Bng 2.6.Giy đ ngh thanh toán tm ng 46
Bng 2.7. S chi tit TK 621 47
Bng 2.8. S Cái TK 621 48
Bng 2.9. Bng chm công 50
Bng 2.10. Bng thanh toán tin lng 51
Bng 2.11. Bng tng hp lng 52
Bng 2.12. S chi tit TK 622 53
Bng 2.13. S cái TK 622 54
Bng 2.14. Hp đng thuê máy thi công 56
Bng 2.15. Hóa đn GTGT 57
Bng 2.16. Bng tng hp chi phí thuê máy 58
Bng 2.17.Giy báo n 59
Bng 2.18.Biên bn thanh lỦ hp đng thuê máy 60
Bng 2.19. S chi tit TK 623 60
Bng 2.20.S cái tƠi khon 623 62
Bng 2.21. Bng chm công 63

Bng 2.22.Bng thanh toán lng qun lỦ đi 64
Bng 2.23.Bng tính vƠ phơn b lng 65
Bng 2.24. S chi tit 6271 66
Bng 2.25. Phiu xut kho 67
Bng 2.26.Hóa đn GTGT 67
Bng 2.27.Giy đ ngh tm ng 69
Bng 2.28.Phiu chi 70
Bng 2.29.Giy thanh toán tm ng 71
Bng 2.30. S chi tit TK 6272 71
Bng 2.31.Phiu xut kho CCDC 72
Bng 2.32. S chi tit TK 6273 74
Bng 2.33.Bng tính và phân b khu hao TSC 75
Bng 2.34.S chi tit TK 6274 75
Bng 2.35.Hóa đn tin đin 76
Bng 2.36.Hóa đn tin đin thoi 76
Bng 2.37.S chi tit TK 6271 77
Bng 2.38.S cái TK 627ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 78
Bng 2.39.S chi tit TK 154ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ80
Bng 2.40.S cái TK 154ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 81
Bng 2.41.Bng tng hp giá thành sn phmầầầầầầầầầầầầầầầ.84
Bng 2.42.Th tính giá thƠnhầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ85
Bng 2.43.S nht kỦ chungầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.86
Bng 3.1.Biên bn giao nhn chng tầầầầầầầầầầầầầầầ ầầ 93
Bng 3.2.Bng kê nguyên vt liu còn li cui kầầầầầầầầầầầầ ầ95
Thang Long University Library
LIăMăU
Sau hn 10 nm thc hin đng li đi mi, nn kinh t nc ta đƣ có nhiu
bc chuyn bin khá vng chc. C ch th trng cùng vi các chính sách ch đ
ca ng vƠ NhƠ nc đƣ to điu kin cho các doanh nghip nhiu c hi mi nhng
cng gơy không ít nhng khó khn, th thách cn vt qua. Trc s cnh tranh gay

gt gia các doanh nghip, các thƠnh phn kinh t các doanh nghip nói chung vƠ các
doanh nghip xơy lp nói riêng đ tn ti đƣ khó, đ phát trin lƠm n có lƣi có uy tín
trên th trng, trúng thu nhiu công trình xơy dng đem li li nhun cao thì li cƠng
khó hn. Mun điu nƠy tr thƠnh hin thc thì doanh nghip đó phi có hot đng sn
xut kinh doanh mang li hiu qu kinh t xƣ hi, điu đó có ngha thu nhp phi bù
đp đc chi phí vƠ thc hin đy đ ngha v NhƠ nc.  thc hin đc điu nƠy
doanh nghip đó phi có đc đi ng k toán nng đng, trình đ chuyên môn cao có
kh nng cung cp kp thi thông tin k toán cho nhƠ qun tr đ nhƠ qun tr đa ra
nhng quyt đnh chính xác vƠ kp thi nht.
Thc t công tác hch toán k toán ti các doanh nghip rt đa dng, tu thuc
vƠo qui mô, tính cht hot đng, vƠo đc đim quá trình sn xut kinh doanh vƠ trình
đ ca b máy k toán. Trc yêu cu đi mi đi vi b máy k toán vƠ s thay đi
ca các ch đ, chun mc k toán, b máy k toán ti các doanh nghip cng đang
hoƠn thin v t chc vƠ nơng cao v trình đ nghip v đ vn dng các qui đnh k
toán đó mt cách linh hot, phù hp vi đc thù ca mi doanh nghip. Cùng vi s
đi mi, phát trin chung ca nn kinh t, vi chính sách m ca, s đu t nc
ngoƠi vƠ thc hin công nghip hoá - hin đi hoá, các doanh nghip xơy lp đƣ có s
chuyn bin đi mi phng thc sn xut kinh doanh, phng thc qun lỦ, không
ngng phát trin vƠ khng đnh v trí, vai trò quan trng trong nn kinh t quc dơn.
Tuy nhiên trong các doanh nghip xơy lp hin nay, công tác k toán nói chung, k
toán tp hp chi phí sn xut vƠ tính giá thƠnh sn phm xơy lp nói riêng còn bc l
mt s tn ti cha đáp ng đc yêu cu qun lỦ vƠ qui trình hi nhp. Do đó vic
hoƠn thin công tác k toán tp hp CPSX vƠ tính GTSP xơy lp nhm phn ánh đúng
chi phí lƠm c s cho vic tính toán chính xác GTSP xơy lp, cung cp thông tin phc
v cho vic điu hƠnh, kim tra chi phí vƠ hoch đnh chin lc ca doanh nghip lƠ
vn đ cn thit.
Sau mt thi gian thc tp ti Công ty C phn XD SX & TM Gia Lc, em đƣ
thu nhn đc nhiu kinh nghim thc t b ích. Quá trình thc tp đƣ giúp em có
đc cái nhìn khái quát v các phn hƠnh k toán. Tính đa dng vƠ phc tp ca phn
hƠnh k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thƠnh sn phm xơy lp đc bit gơy

s chú Ủ cho em. Chính vì vy, em đƣ la chn đ tƠi “Hoàn thin công tác k toán
tp hp chi phí và tính GTSP xây lp ti công ty C phn Xây dng Sn xut và
Thng mi Gia Lc” cho lun vn tt nghip ca mình. c s hng dn nhit
tình ca cô K toán trng, các anh ch phòng TƠi chính k toán ca Công ty và cô
giáo Mai Thanh Thu, em đƣ hoƠn thƠnh lun vn tt nghip vi ni dung chính nh
sau:
BƠi khóa lun ca em gm 3 phn:
- Phnă1:ăNhngălíălunăchungăvăkătoánătpăhpăCPSX và tính GTSP xây
lpătiădoanhănghipăxơyădng.
- Phnă2:ăThcătrngăcôngătácăkătoánătpăhpăCPSX và tính GTSP xơyălpă
ti CôngătyăCăphnăXDăSXă&ăTMăGiaăLc.
- Phnă3:ăNhnăxétăkinăngh,ăbinăphápăhoƠnăthinăcôngătácăkătoánătpăhpă
CPSX và tính GTSP xơyălpăti CôngătyăCăphnăXDăSXă&ăTMăGiaăLc.





Thang Long University Library

1
PHNă1. LệăLUNăCHUNGăVăKăTOỄNăTPăHPăCHIăPHệăSNăSUT VÀ
TệNHăGIỄăTHẨNHăSNăPHMăXỂYăLPăTIăDOANHăNGHIPăXỂYăDNG

1.1. căđimăcôngătácăkătoánătrongădoanhănghipăxơyălp
1.1.1. c đim kinh doanh xây dng và sn phm xây lp
Xơy dng c bn lƠ mt ngƠnh sn xut đc lp, mang tính cht công nghip
nhm to ra tƠi sn c đnh, c s vt cht cho nn kinh t quc dơn, tng cng tim
lc kinh t, quc phòng cho đt nc. Vì vy mi b phn ln trong thu nhp quc dơn
vƠ vn đu t tƠi tr t nc ngoƠi đc s dng trong lnh vc xơy dng c bn.

Sn phm xơy dng lƠ các công trình sn xut, hng mc công trình, công trình
dơn dng có đ điu kin đa vƠo s dng vƠ phát huy tác dng. Sn phm ca ngƠnh
xơy dng c bn luôn đc gn lin vi mt đa đim nht đnh nƠo đó. a đim đó lƠ
đt lin, mt nc, mt bin vƠ có c thm lc đa. Vì vy, ngành XDCB lƠ mt ngƠnh
khác hn vi các ngƠnh khác. Các đc đim k thut đc trng đc th hin rt rõ 
sn phm xơy lp vƠ quá trình to ra sn phm ca ngƠnh. c đim ca sn phm xơy
dng đc th hin c th nh sau:
Sn phm xơy lp lƠ các công trình, hng mc công trình, vt kin trúc, có
quy mô ln, kt cu phc tp, thi gian s dng dƠi, có giá tr ln v kinh t, vn
hoá, th hin Ủ thc thm m - ngh thut. Do vy, vic t chc qun lí vƠ hch toán
nht thit phi có d toán thit k, thi công. c bit, k toán chi phí cn đc phơn
tích theo tng khon mc chi phí, tng hng mc công trình, tng công trình c th.
Qua đó thng xuyên so sánh, kim tra vic thc hin d toán chi phí, xem xét
nguyên nhơn vt, ht d toán vƠ đánh giá hiu qa kinh doanh. Hn na, sn phm
ca các đn v xơy lp có tính đn chic nên đi tng tính giá thƠnh thng lƠ các
công trình, hng mc công trình đƣ hoƠn thƠnh.
Sn phm xơy lp c đnh v mt v trí, còn các điu kin sn xut phi di
chuyn theo đa đim đt sn phm. Nên khi tính giá thƠnh sn phm xơy lp cn
phi bóc tách chi phí phn cng (phn chi phí mƠ công trình nƠo cng có) vƠ chi phí
do v trí công trình. Chi phí trc tip ca sn phm xơy lp thng không bao gm
các khon chi phí phát sinh liên quan đn v trí công trình nh chi phí vn chuyn
nguyên vt liu ngoƠi c li quy đnh, lng ph ca công nhơn viên,
Hot đng xơy lp thng đc tin hƠnh ngoƠi tri nên ph thuc nhiu vƠo
điu kin thiên nhiên, d phát sinh nhng khon chi phí ngoƠi d toán lƠm tng giá
thƠnh sn phm. Chu kì sn xut ca các đn v kinh doanh xơy lp thng dƠi, chi
phí phát sinh thng xuyên, trong khi doanh thu ch phát sinh  tng thi đim nht
đnh; do đó chi phí phi đa vƠo “Chi phí ch kt chuyn” vƠ kì tính giá thƠnh  các
đn v xơy lp thng đc xác đnh theo k sn xut.

2

Sn phm ca ngƠnh xơy lp hoƠn thƠnh không nhp kho mƠ thng đc tiêu
th trc khi tin hƠnh sn xut theo giá d toán hoc giá tho thun vi ch đu t.
Do đó, tính cht hƠng hoá ca sn phm th hin không rõ. Giá thƠnh công trình lp
đt thit b không bao gm giá tr bn thơn thit b do ch đu t đa vƠo đ lp đt
mƠ ch bao gm nhng chi phí do doanh nghip xơy lp b ra có liên quan đn xơy
lp công trình. Giá thƠnh công tác xơy dng vƠ lp đt kt cu bao gm giá tr vt kt
cu vƠ giá tr thit b kèm theo nh các thit b v sinh, thông gió, thit b si m,
điu hoƠ nhit đ, thit b truyn dn,
T chc sn xut trong các doanh nghip xơy lp  nc ta hin nay ph bin
theo phng thc “khoán gn” các công trình, hng mc công trình, khi lng hoc
công vic cho các đn v trong ni b doanh nghip. Trong giá khoán gn, không ch
có tin lng mƠ còn có đ các chi phí v vt liu, công c, dng c thi công, chi phi
chung ca b phn nhn khoán.
Các công trình đc kỦ kt tin hƠnh đu đc da trên đn đt hƠng, hp đng
c th ca bên giao thu xơy lp. Cho nên ph thuc vƠo nhu cu ca khách hƠng vƠ
thit k k thut ca công trình đó, khi có khi lng xơy lp hoƠn thƠnh đn v xơy
lp phi đm bo bƠn giao đúng tin đ, đúng thit k k thut, đm bo cht lng
công trình.
Vi các đc đim đó, ngƠnh xơy lp, xơy dng c bn không th áp dng y
nguyên ch đ hch toán chi phí sn xut và tính giá thƠnh sn phm nh B tƠi
chính đƣ ban hƠnh, mƠ phi vn dng linh hot cho phù hp nhng vn tuơn th các
nguyên tc c bn ca hch toán chi phí vƠ tính giá thƠnh, đm bo cung cp s liu
chính xác, kp thi, giúp cho lƣnh đo ra quyt đnh nhanh chóng vƠ đúng đn.
1.1.2. c đim t chc công tác k toán trong các doanh nghip xây lp
c đim ca sn xut xơy lp mang tính đc thù cao nên có nh hng đn t
chc công tác k toán trong đn v xơy lp ch yu  ni dung, phng pháp, trình t
hch toán chi phí sn xut, phơn loi chi phí, c cu giá thƠnh xơy lp.
Xut phát t quy đnh v lp d toán công trình xơy dng c bn theo tng
hng mc công trình vƠ phi phơn tích theo tng khon mc chi phí cng nh đc
đim ti các đn v nhn thu, hch toán chi phí sn xut vƠ tính giá thƠnh sn phm

xơy lp có nhng đc đim sau:
- Hch toán chi phí nht thit phi đc phơn tích theo tng khon mc chi phí,
tng công trình, hng mc công trình c th. Qua đó thng xuyên so sánh, kim tra
vic thc hin d toán chi phí, xem xét nguyên nhơn vt, ht d toán vƠ đánh giá
hiu qu kinh doanh.
Thang Long University Library

3
- i tng hch toán chi phí có th lƠ các công trình, hng mc công trình, các
đn đt hƠng, các giai đon hng mc hay nhóm hng mc,ầ Vì th phi lp d toán
chi phí vƠ tính giá thƠnh theo tng hng mc hay giai đon ca hng mc.
- Giá thƠnh công trình lp đt thit b không bao gm giá tr bn thơn thit b do
ch đu t đa vƠo đ lp đt mƠ ch bao gm nhng chi phí do doanh nghip xơy lp
b ra có liên quan đn xơy lp công trình.
Quá trình sn xut xơy dng phc tp đòi hi các nhƠ qun lỦ phi có trình đ
t chc phi hp cao trong sn xut, lp tin đ thi công vƠ áp dng c gii hóa mt
cách hp lỦ.
1.1.3. S cn thit t chc công tác k toán tp hp chi phí và tính giá thành sn
phm xây lp ti doanh nghip xây dng
Xơy dng c bn lƠ ngƠnh mang li nhiu thƠnh tu cho s phát trin ca đt
nc nhng  đó cng thng to ra “l hng ln” lƠm tht thoát ngun vn đu t.
 hn ch nhc đim nƠy, NhƠ nc trc tip qun lỦ xơy lp thông qua vic ban
hƠnh các ch đ chính sách v giá, các nguyên tc lp d toán, các cn c đnh mc k
thut, đn giá xơy lp c bn đ xác đnh mc vn đu t, tng d toán công trình và
d toán cho tng hng mc công trình.
i vi tng doanh nghip xơy lp, đ đm bo thi công đúng tin đ, đúng
thit k k thut, đm bo cht lng công trình vƠ chi phí hp lỦ, bn thơn doanh
nghip phi có bin pháp t chc, qun lỦ sn xut, qun lỦ các chi phí sn xut cht
ch hp lỦ vƠ có hiu qu.
Hin nay, trong lnh vc xơy lp c bn, ch yu áp dng phng pháp đu

thu, giao nhn thu xơy lp. Vì vy, đ trúng thu doanh nghip phi xơy dng mt
giá c hp lỦ cho công trình đó da trên c s các đnh mc, đn giá xơy dng c bn
do NhƠ nc ban hƠnh, trên c s giá th trng vƠ kh nng ca bn thơn doanh
nghip. Bên cnh đó, doanh nghip phi đm bo đc mc tiêu kinh doanh có lƣi.
 thc hin đc các yêu cu nói trên đòi hi doanh nghip phi tng cng
công tác qun lỦ kinh t. Trc ht lƠ phi qun lỦ chi phí, giá thƠnh, trong đó tp
trung lƠ công tác hch toán chi phí sn xut vƠ tính giá thƠnh sn phm.
Trong công tác qun lỦ ti mt doanh nghip xơy lp, chi phí sn xut và giá
thƠnh sn phm lƠ mt ch tiêu quan trng luôn đc các doanh nghip quan tơm vì
chúng gn lin vi kt qu hot đng kinh doanh. T chc tt k toán chi phí sn xut
vƠ giá thƠnh công trình có Ủ ngha rt ln trong công tác qun lỦ chi phí, giá thành xây
dng. Thông qua s liu do b phn k toán x lỦ, đi tng s dng thông tin có th
phơn tích, đánh giá tình hình thc hin k hoch giá thƠnh sn phm, kt qu hot
đng kinh doanh t đó đa ra nhng quyt đnh đúng đn.

4
Hn na, đc đim ca ngƠnh xơy lp nh hng đn vic t chc công tác k
toán trong doanh nghip th hin ch yu  ni dung, phng pháp vƠ trình t phn
ánh chi phí sn xut, phơn loi chi phí vƠ c cu giá thƠnh sn phm xơy lp. Chính vì
vy, cn thit phi t chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut vƠ tính giá thƠnh
sn phm trong doanh nghip xơy lp mt cách đy đ vƠ khoa hc.
1.1.4. Nhim v ca k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp ti doanh nghip xây dng
Trc nhng yêu cu đó thì nhim v đt ra cho k toán tp hp chi phí sn xut
và tính giá thƠnh sn phm xơy lp đó là:
-Xác đnh đi tng tp hp chi phí vƠ tính giá thƠnh sn phm xơy lp;
- Phn ánh đy đ, kp thi toƠn b chi phí sn xut thc t phát sinh;
- Kim tra tình hình thc hin các đnh mc chi phí vt t, chi phí nhơn công, chi
phí s dng máy thi công vƠ các chi phí d toán khác phát hin kp thi các khon
chênh lch so vi đnh mc, các chi phí khác ngoƠi k hoch, các khon thit hi, mt

mát, h hng,ầ trong xơy dng đ đ xut nhng bin pháp ngn chn kp thi;
- Tính toán hp lỦ giá thƠnh công tác xơy lp, các sn phm lao v hoàn thành
ca doanh nghip;
- Kim tra vic thc hin k hoch giá thƠnh ca doanh nghip theo tng công
trình, hng mc công trình tng loi sn phm lao v, vch ra kh nng vƠ các bin
pháp h giá thƠnh mt cách hp lỦ vƠ có hiu qu;
- Xác đnh đúng đn vƠbƠn giao thanh toán kp thi khi lng công tác xơy
dng đƣ hoƠn thƠnh. nh k kim kê vƠ đánh giá khi lng thi công d dang theo
nguyên tc quy đnh;
- ánh giá đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh  tng công trình,
hng mc công trình, tng hng mc thi công, t đi sn xut,ầtrong tng thi k
nht đnh, kp thi lp báo cáo v chi phí sn xut, tính giá thành công trình xây lp,
cung cp chính xác kp thi các thông tin hu dng v chi phí sn xut và giá thành
phc v cho yêu cu qun lỦ ca lƣnh đo doanh nghip.
1.2. Chiăphíăsnăxut và giáăthƠnhăsnăphmăxơyălp
1.2.1. Chi phí sn xut và phân loi chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp
1.2.1.1. Chi phí sn xut
Chi phí sn xut ca đn v kinh doanh xơy lp lƠ toƠn b chi phí v lao đng
sng vƠ lao đng vt hóa phát sinh trong quá trình sn xut vƠ cu thƠnh nên giá tr sn
phm xơy lp.
i vi hot đng xơy lp, chi phí sn xut lƠ biu hin bng tin ca toƠn b t
liu lao đng, đi tng lao đng đƣ tiêu hao vƠ tin lng phi tr cho công nhơn liên
quan đn sn xut thi công vƠ bƠn giao sn phm trong mt thi k nht đnh.

Thang Long University Library

5
Nh vy, bn cht ca chi phí trong hot đng ca doanh nghip luôn đc xác
đnh lƠ nhng phí tn v tƠi nguyên, vt cht, v lao đng vƠ phi gn lin vi mc
đích kinh doanh.

Chi phí sn xut xơy lp phát sinh thng xuyên trong sut quá trình tn ti vƠ
sn xut ca doanh nghip nhng đ phc v cho qun lỦ vƠ hch toán, chi phí sn
xut phi đc tính toán, tp hp theo tng thi k (hƠng tháng, hƠng quỦ, hƠng nm)
sao cho phù hp vi k báo cáo. Trong đn v xơy lp, chi phí sn xut bao gm nhiu
loi có tính cht kinh t, công dng khác nhau vƠ yêu cu, qun lỦ đi vi tng loi
cng khác nhau. Vic qun lỦ chi phí sn xut không ch cn c vƠo s liu tng s chi
phí sn xut mƠ phi theo dõi, da vƠo s liu ca tng loi chi phí.
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut
Trong doanh nghip xơy lp, vic qun lỦ CPSX không đn thun lƠ qun lỦ
s liu phn ánh tng hp chi phí mƠ phi da trên c các yu t chi phí riêng bit
đ phơn tích toƠn b CPSX ca tng công trình, hng mc công trình hay theo ni
phát sinh chi phí. Di các góc đ xem xét khác nhau, theo nhng tiêu chí khác
nhau thì CPSX cng đc phơn loi theo các cách khác nhau đ đáp ng yêu cu
thc t ca qun lỦ vƠ hch toán.
- Phơnăloiătheoăkhonămc chi phí trong giáăthƠnhăsnăphm
Cách phơn loi nƠy giúp cho vic xơy dng vƠ phơn tích đnh mc vn lu
đng cng nh vic lp, kim tra, phơn tích d toán chi phí phc v cho yêu cu
qun lỦ chi phí sn xut theo đnh mc, cung cp s liu cho công tác tính giá thành
sn phm. Theo cách phơn loi nƠy, chi phí sn xut sn phm xơy lp bao gm:
+ Chi phí Nguyên vt liu trc tip: LƠ chi phí ca các vt liu chính, vt liu
ph, vt kt cu, giá tr thit b kèm theo vt kin trúcầ cn thit đ tham gia cu
thƠnh thc th sn phm xơy lp.
+ Chi phí Nhân công trc tip: LƠ các chi phí tin lng chính, lng ph,
ph cp lng ca công nhơn trc tip tham gia xơy lp công trình. Không bao gm
các khon trích theo tin lng nh KPC, BHXH, BHYT ca công nhơn trc tip
xơy lp.
+ Chi phí S dng máy thi công: LƠ chi phí cho các máy thi công nhm thc
hin khi lng công tác xơy, lp bng máy. Chi phí s dng máy thi công bao gm
chi phí thng xuyên vƠ chi phí tm thi:
* Chi phí thng xuyên s dng máy thi công gm: Lng chính, lng ph

ca công nhơn điu khin máy, phc v máyầ; chi phí vt liu; chi phí công c
dng c; chi phí khu hao TSC; chi phí dch v mua ngoƠi; chi phí khác bng
tin.

6
* Chi phí tm thi s dng máy thi công gm: chi phí sa cha ln máy thi
công (đi tu, trùng tuầ); chi phí công trình tm thi cho máy thi công (lu, lán,
b,ầ). Chi phí tm thi có th phát sinh trc (đc hch toán vƠo TK 142) sau đó
đc phơn b dn vƠo bên N TK 623. Hoc phát sinh sau nhng phi tính trc
vào chi phí xây lp trong k (do liên quan ti vic s dng thc t máy thi công
trong k), trng hp nƠy phi tin hƠnh trích trc chi phí s dng TK 335 (ghi
N TK 623, Có TK 335).
+ Chi phí Sn xut chung: Là các chi phí sn xut ca đi, công trng xơy
dng gm Lng ca nhơn viên qun lỦ đi xơy dng, các khon trích theo tin
lng theo t l quy đnh ca nhơn viên qun lỦ đi vƠ công nhơn trc tip tham gia
xơy lp, chi phí khu hao TSC dùng chung cho hot đng ca đi, chi phí vt liu,
chi phí CCDC vƠ các chi phí khác phát sinh trong k liên quan đn hot đng ca
đi.
- Phơnăloiătheoămiăquanăhăgiaăchiăphíăviăđiătngăchuăchi phí
Theo mi quan h gia chi phí vƠ đi tng chu chi phí, CPSX ca doanh
nghip xơy lp đc chia thƠnh chi phí trc tip vƠ chi phí gián tip.
+ Chi phí trc tip: LƠ chi phí phát sinh liên quan trc tip đn vic sn xut
mt loi công trình, hng mc công trình vƠ có th hch toán trc tip cho tng
công trình, hng mc công trình đó cn c trên các chng t gc phát sinh.
+ Chi phí gián tip: LƠ chi phí phát sinh liên quan đn nhiu công trình, hng
mc công trình do đó không th hch toán trc tip mƠ k toán phi phơn b theo
tiêu thc thích hp. Mc đ chính xác ca vic phơn b chi phí gián tip s tu
thuc vƠo tính khoa hc, hp lỦ ca tiêu thc dùng đ phơn b chi phí. Vì vy, vic
la chn tiêu thc phơn b chi phí có Ủ ngha quan trng trong k toán CPSX và
tính gía thƠnh sn phm xơy lp.

- Phơnăloiătheoăyuătăchiăphí
Theo cách nƠy, nhng chi phí có cùng ni dung, tính cht kinh t thì đc xp
vƠo mt yu t chi phí, không phơn bit chi phí đó phát sinh  đơu, trong lnh vc
nƠo. ToƠn b CPSX trong doanh nghip đc phơn thƠnh các yu t sau:
+ Yu t chi phí nguyên vt liu: bao gm toƠn b chi phí v đi tng
nguyên vt liu nh gch, đá, vôi, xi mng, st, thép,
+ Yu t chi phí tin lng và các khon ph cp lng: bao gm tin lng
vƠ các khon ph cp theo lng phi tr cho công nhơn viên nh tin lng chính,
lng ph, tin xng xe, đin thoi, n tra,
+ Yu t chi phí BHXH, BHYT, BHTN, KPC: trích theo t l quy đnh trên
tng s tin lng vƠ ph cp phi tr cho các cán b công nhơn viên
Thang Long University Library

7
+ Yu t chi phí khu hao TSC: lƠ toƠn b s khu hao c bn, khu hao
sa cha ln ca các loi TSC trong doanh nghip xơy dng.
+ Yu t chi phí CCDC: gm các chi phí v công c phc v hot đng xơy
lp nh: cuc, xng, ct chng, bƠn xoa, bay, thc, qun áo bo h lao đng, gng
tay, ng, m,ầ
+ Yu t chi phí dch v mua ngoài: lƠ s tin tr v các loi dch v mua
ngoƠi phc v cho sn xut kinh doanh trong doanh nghip nh chi phí thuê máy,
chi phí đin nc
+ Yu t chi phí khác bng tin: lƠ toƠn b s chi phí phát sinh trong quá
trình thi công xơy dng ngoƠi bn yu t chi phí trên. Phơn loi chi phí theo yu t
cho bit kt cu, t trng tng loi chi phí mƠ doanh nghip đƣ chi ra trong hot
đng sn xut thi công; lƠm c s cho vic xơy dng k hoch, lp thuyt minh báo
cáo tƠi chính, phơn tích tình hình thc hin d toán CPSX, phc v cho vic lp d
toán CPSX cho k sau.
NgoƠi ba cách phơn loi trên CPSX còn đc phơn loi theo mi quan h
gia chi phí vi khi lng sn phm, công vic thƠnh chi phí kh bin, chi phí bt

bin vƠ chi phí hn hp Cách phơn loi nƠy ch yu đc áp dng trong k toán
qun tr.
1.2.2. Giá thành sn phm xây lp và phân loi giá thành sn phm xây lp
1.2.2.1. Giá thành sn phm xây lp
S vn đng ca quá trình sn xut trong doanh nghip bao gm hai mt đi
lp nhau nhng có liên quan mt thit hu c vi nhau. Mt mt lƠ các chi phí mƠ
doanh nghip đƣ chi ra đ tin hƠnh hot đng sn xut; mt khác lƠ kt qu thu
đc t nhng sn phm công vic lao v nht đnh đƣ hoƠn thƠnh đáp ng nhu cu
tiêu dùng ca xƣ hi vƠ cn phi tính đc giá thƠnh.
Giá thƠnh sn phm lƠ biu hin bng tin ca toƠn b nhng hao phí v lao đng
sng vƠ lao đng vt hóa đc tính cho mt khi lng sn phm, lao v, dch v đƣ
hoàn thành.
i vi sn phm xơy lp: Giá thành sn phm xây lp là toàn b chi phí sn
xut bao gm chi phí vt liu, chi phí nhân công, chi phí s dng máy thi công, chi
phí khác tính cho tng công trình, hng mc công trình hay khi lng xây lp
hoàn thành đn giai đon quy c - đã hoàn thành nghim thu, bàn giao đc
thanh toán và đc chp nhn thanh toán.
Khác vi giá thƠnh sn phm trong các loi hình doanh nghip sn xut khác,
mi công trình, hng mc công trình sau khi hoƠn thƠnh đu có giá thƠnh riêng. Giá
thƠnh công tác xơy lp lƠ mt trong các ch tiêu cht lng quan trng đánh giá

8
cht lng công tác qun lỦ hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip xơy
dng.
Giá thƠnh sn phm xơy lp ch ging vi giá thƠnh sn phm ca các doanh
nghip sn xut kinh doanh khác trong trng hp doanh nghip xơy lp ch đng
xơy dng mt s công trình nh nhƠ , vn phòng, ca hƠngầsau đó bán li cho
các đi tng có nhu cu s dng. Khi đó, vic xác đnh giá thƠnh sn phm xây
lp đúng đn lƠ cn c quan trng đ xác đnh giá thƠnh vƠ lúc nƠy giá thƠnh sn
phm xơy lp có chc nng lp giá.

Tuy nhiên, giá thƠnh sn phm xơy lp mang tính cá bit. Mi công trình,
hng mc công trình hoƠn thƠnh đu có mt giá thƠnh riêng. Mt khác sn phm
xơy lp đc xác đnh giá bán trc khi sn xut. Hn na giá thanh toán công
trình, hng mc công trình chính lƠ giá doanh nghip nhn thu. Khi đó, GTSP xơy
lp không có chc nng lp giá. Do đó, giá thƠnh thc t ca mt công trình hoàn
thƠnh hay khi lng lao v hoƠn thƠnh ch quyt đnh ti lƣi l ca doanh nghip
cho vic thc hin thi công công trình đó còn giá nhn thu xơy lp mi biu hin
giá tr ca công trình vì vy phi da trên giá thƠnh d toán đ xác đnh. Giá thành
lƠ ch tiêu kinh t tng hp, phn ánh cht lng hot đng sn xut cng nh kt
qu s dng các loi tƠi sn, vt t, lao đng, tin vn trong quá trình sn xut
nhm sn xut đc khi lng sn phm nhiu nht vi chi phí tit kim nht vƠ
h GTSP ca doanh nghip. Giá thƠnh còn lƠ cn c đ xác đnh hiu qu kinh t
ca các hot đng sn xut ca doanh nghiêp.
1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp
- Theoăthi gianăvƠăcăsăsăliuătínhăgiáăthƠnhăsnăphm xơyălp:
+ Giá thành d toán: LƠ tng s chi phí d toán đ hoƠn thƠnh khi lng xơy
lp công trình. Giá thƠnh d toán đc xác đnh theo đnh mc vƠ khung giá quy đnh
áp dng cho tng vùng lƣnh th. Giá thƠnh d toán nh hn giá tr d toán công trình
 phn thu nhp chu thu tính trc (thu nhp chu thu tính trc đc tính theo t l
quy đnh ca nhƠ nc). Do đc đim ca sn phm xơy dng có giá tr ln, thi gian
thi công dƠi vƠ mang tính cht đn chic, có kt cu phc tp nên mi công trình,
hng mc công trình đu có giá thƠnh d toán riêng.
Giá thƠnh d toán đc xác đnh theo công thc:

GiáăthƠnhădătoánăcôngă
trình,ăhngămcăcôngătrình

=
Giáătrădătoánăcôngă
trình,ăhngămcăcôngă

trình
-
Thuănhpăchuă
thuătínhătrc

Thang Long University Library

9
Trong đó:
- Giá tr d toán ca công trình lƠ ch tiêu dùng lƠm cn c cho các doanh nghip
xơy lp xơy dng k hoch sn xut ca đn v. ng thi cng lƠm cn c đ các c
quan qun lỦ NhƠ nc giám sát hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip
xơy lp. ơy lƠ chi phí cho công tác xơy dng, lp ráp các cu kin, vƠ lp đt các máy
móc thit b. Giá tr d toán bao gm các chi phí trc tip, chi phí chung vƠ li nhun
đnh mc.
- Thuănhpăchuăthuătínhătrcă=ă(chiăphíătrcătipă+ăchiăphíăchung)ăxăTălă
nhtăđnhv
+ Giá thành k hoch: Là giá tr xác đnh xut phát t nhng điu kin c th 
mi đn v xơy lp trên c s bin pháp thi công, các đnh mc, đn giá áp dng trong
đn v. Mi liên h gia giá thƠnh k hoch vƠ giá thƠnh d toán:
GiáăthƠnhăkă
hoch
=
GiáăthƠnhădă
toán
-
McăhăgiáăthƠnhă
kăhoch
Giá thành k hoch lƠ c s đ phn đu h giá thƠnh công tác xơy lp trong
giai đon k hoch, phn ánh trình đ qun lỦ giá thƠnh ca doanh nghip.

+ Giá thành thc t: LƠ toƠn b các chi phí thc t đ hoƠn thƠnh bƠn giao
khi lng xơy lp mƠ đn v đƣ nhn thu, giá thƠnh thc t đc xác đnh theo s
liu k toán. Nh vy giá thƠnh thc t sn phm xơy lp bao gm tt c các chi phí
trong đnh mc vƠ chi phí phát sinh ngoƠi đnh mc nh: thit hi ngng sn xut, các
khon mt mát h hng, thit hi do phá đi lƠm liầgiá thƠnh thc t sn phm xơy
lp lƠ ch tiêu phn ánh trung thc v tình hình sn xut, qun lỦ chi phí vƠ chp hƠnh
các đnh mc chi phí ca doanh nghip. Tuy nhiên đ có th đánh giá chính xác cht
lng hot đng sn xut phi đt giá thƠnh thc t trong mi quan h thng nht vƠ
có th so sánh đc vi giá thƠnh d toán vƠ giá thƠnh k hoch. V mt lng, doanh
nghip luôn phi vƠ nên đm bo cho:
GiáăthƠnhădătoánăă≥ăGiáăthƠnhăkăhochă≥ăăGiáăthƠnhăthcăt
Trong đó giá thƠnh d toán đóng vai trò lƠm giá c. Vic so sánh các loi giá
thƠnh sn xut sn phm xơy lp đc thc hin vi cùng mt đi tng tính giá thƠnh
(tng công trình, hng mc công trình hoc khi lng xơy lp hoƠn thƠnh nht đnh).
Tuy nhiên, trong thc t giá thƠnh thc t có th ln hn so vi giá thƠnh k hoch do
qun lỦ chi phí sn xut kém hiu qu hoc có trng hp giá thƠnh thc t ln hn
giá thƠnh d toán do khi tham gia đu thu đ gii quyt công n vic lƠm cho ngi
lao đng doanh nghip xơy lp đƣ đa ra giá thƠnh d toán thp.
Cách phơn loi giá thƠnh sn xut theo 3 loi giá thƠnh trên có tác dng qun lỦ
vƠ giám sát chi phí, xác đnh đc nguyên nhơn vt (ht) đnh mc chi phí trong k
hch toán. T đó điu chnh k hoch hoc đnh mc chi phí cho phù hp.

10
- CnăcăvƠoăphmăviătínhăgiáăthƠnh
Trong doanh nghip xơy lp ngoƠi ba loi giá thƠnh sn xut đ đáp ng kp thi
yêu cu qun lỦ giá thƠnh, giá thƠnh sn phm xơy lp còn đc theo dõi theo khi
lng xơy lp hoƠn chnh vƠ khi lng xơy lp hoƠn thƠnh quy c.
+ Giá thành sn xut khi lng xây lp hoàn chnh: Là giá thƠnh sn xut
ca công trình, hng mc công trình đƣ hoƠn thƠnh đm bo cht lng k thut, đúng
thit k vƠ hp đng bƠn giao đc bên ch đu t nghim thu thanh toán hoc chp

nhn thanh toán. Ch tiêu nƠy cho phép đánh giá mt cách chính xác vƠ toƠn din hiu
qu sn xut thi công trn vn cho mt công trình, hng mc công trình. Tuy nhiên,
ch tiêu nƠy có nhc đim không đáp ng đc các s liu kp thi cho qun lỦ
CPSX vƠ tính GTSP xơy lp trong thi k công trình, hng mc công trình, khi lng
xơy lp cha hoƠn thƠnh.
+ Giá thành sn xut khi lng xây lp hoàn thành quy c: LƠ khi lng
xơy lp hoƠn thƠnh đn mt giai đon nht đnh vƠ phi tho mƣn các điu kin sau:
- Phi nm trong thit k vƠ đm bo cht lng, k thut.
- Khi lng phi đc xác đnh mt cách c th vƠ đc ch đu t nghim
thu vƠ chp nhn thanh toán.
- Phi đt đn đim dng k thut hp lỦ.
Ch tiêu giá thƠnh sn xut khi lng xơy lp hoƠn thƠnh quy c khc phc
đc nhc đim ca ch tiêu giá thƠnh sn xut khi lng xơy lp hoƠn chnh nhng
không cho phép đánh giá mt cách toƠn din giá thƠnh sn xut trn vn mt công
trình hng mc công trình.
 đáp ng yêu cu qun lỦ các doanh nghip xơy lp s dng đng thi c hai
ch tiêu giá thƠnh sn xut sn phm xơy lp hoƠn chnh vƠ giá thƠnh sn xut khi
lng xơy lp hoƠn thƠnh quy c.
NgoƠi ra trong xơy dng c bn còn s dng hai ch tiêu giá thƠnh sau:
+ Giá đu thu xây lp: LƠ giá do ch đu t đa ra đ các doanh nghip cn
c vƠo đó tính giá thành ca mình (còn gi lƠ giá d thu công tác xơy lp). V nguyên
tc giá đu thu xơy lp ch đc nh hn hoc bng giá d toán. Nh vy, ch đu t
mi tit kim đc vn, h thp các chi phí lao đng xƣ hi góp phn thúc đy tng
nng sut lao đng xƣ hi.
+ Giá hp đng công tác xây lp: LƠ giá d toán xơy lp ghi trong hp đng
đc kỦ kt gia hai nhƠ đu t vƠ doanh nghip xơy lp sau khi tha thun nhn thu.
ơy chính lƠ giá ca doanh nghip xơy lp thng cuc trong đu thu vƠ đc ch đu
t tha thun kỦ kt hp đng giao nhn.
Vic áp dng hai loi giá trên lƠ yu t quan trng trong vic hoƠn thin c ch
qun lỦ kinh t trong xơy dng. Nó s dng quan h tin hƠng, to ra s mm do nht

Thang Long University Library

11
đnh trong mi quan h gia ch đu t vƠ doanh nghip xơy lp, trong vic đnh giá
sn phm xơy lp cng nh ch đng trong kinh doanh, thích hp vi c ch th
trng, cnh tranh lƠnh mnh.
1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm
Gia chi phí sn xut và giá thƠnh sn phm có quan h cht ch bin chng vi
nhau. Chi phí sn xut phn ánh mt hao phí sn xut, còn giá thƠnh sn phm phn
ánh mt kt qu sn xut. Giá thƠnh sn phm lƠ biu hin bng tin toƠn b các khon
chi phí mƠ doanh nghip b ra bt k  k nƠo nhng có liên quan đn khi lng
công vic, sn phm đƣ hoƠn thƠnh trong k. Chi phí sn xut và giá thƠnh sn phm
xơy lp đu bao gm các hao phí v lao đng sng vƠ lao đng vt hoá mà doanh
nghip đƣ b ra trong quá trình thi công. Khi giá tr sn phm d dang đu k vƠ cui
k bng nhau thì tng GTSP bng tng CPSX phát sinh trong k.
Tuy nhiên, do b phn chi phí sn xut gia các k không đu nhau nên chi phí
sn xut và giá thành sn phm khác nhau v lng. iu đó đc th hin nh sau:
CPSX d dang đu k
CPSX phát sinh trong k
Tng GTSP
CPSX d dang cui k
Qua đó thy:
TngăGiáăthƠnhăsnă
phmăăxơyălp
=
CPSXădădangă
đuăk
+
CPSX phát sinh
trongăk

-
CPSXădădangă
cuiăk
Nh vy, nu chi phí sn xut lƠ tng hp nhng chi phí phát sinh trong mt thi
kì nht đnh thì giá thƠnh sn phm li lƠ tng hp nhng chi phí phát sinh gn lin vi
vic sn xut vƠ hoƠn thƠnh mt khi lng công vic xơy lp đc nghip thu bƠn
giao, thanh toán. Giá thƠnh sn phm không bao hƠm nhng chi phí cho khi lng d
dang cui kì, nhng chi phí không liên quan đn hot đng sn xut, nhng chi phí
phát sinh nhng ch phơn b kì sau nhng nó li bao gm chi phí d dang cui kì
trc chuyn sang, nhng chi phí trích trc vƠo giá thƠnh nhng thc t cha phát
sinh vƠ nhng chi phí ca kì trc chuyn sang phơn b cho kì nƠy.
1.3. Côngătácăkătoánătpăhpăchiăphíăsnăxut và tính giáăthƠnhăsnăphm xây
lpătrongădoanhănghipăxơyădng
1.3.1. i tng và phng pháp tp hp chi phí sn xut
1.3.1.1. i tng tp hp chi phí sn xut
i tng k toán chi phí sn xut lƠ phm vi gii hn chi phí sn xut xơy lp
cn đc tp hp, nhm đáp ng yêu cu kim tra, giám sát chi phí vƠ yêu cu tính giá
thƠnh. i tng hch toán chi phí sn xut lƠ các loi chi phí đc tp hp trong mt
thi gian nht đnh, nhm phc v cho vic kim tra phân tích chi phí và giá thƠnh sn

12
phm. Gii hn tp hp chi phí sn xut có th lƠ ni gơy ra chi phí vƠ đi tng chu
chi phí
 xác đnh đúng đn đi tng k toán chi phí sn xut xơy lp trong các doanh
nghip, trc ht phi cn c vƠo các yu t tính cht sn xut vƠ quy trình công ngh
sn xut sn phm, đc đim t chc sn xut, yêu cu vƠ trình đ qun lỦ, đn v tính
giá thành trong doanh nghip.
Trong các doanh nghip xơy lp, vi tính cht phc tp ca công ngh vƠ sn
phm sn xut mang tính đn chic, có cu to vt cht riêng, mi công trình, hng
mc công trình có d toán thit k thi công riêng nên đi tng hch toán chi phí sn

xut có th lƠ công trình, hng mc công trình, hoc có th lƠ đn đt hƠng, b phn
thi công hay tng giai đon công vic. Tuy nhiên, trên thc t các đn v xơy lp
thng hch toán chi phí theo công trình, hng mc công trình.
Hch toán chi phí sn xut xơy lp theo đúng đi tng đƣ đc quy đnh hp lý,
có tác dng phc v tt cho vic tng cng qun lỦ chi phí sn xut vƠ phc v cho
công tác tính giá thƠnh sn phm đc kp thi.
1.3.1.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut
- Phngăpháp tpăhp trcătip: theo phng pháp nƠy, nhng chi phí c bn
có quan h trc tip đn tng đi tng tp hp chi phí riêng bit thì tp hp trc tip
cho đi tng chu chi phí đó. Phng pháp nƠy đòi hi ngay t khơu hch toán phi
t chc công tác ghi chép ban đu theo đúng đi tng riêng bit trên các s, th chi
tit chi phí sn xut vi tng đi tng tính giá. Phng pháp tp hp trc tip chi phí
sn xut áp dng cho nhng chi phí sn xut c bn hoc cho nhng doanh nghip có
đi tng tính giá thƠnh đn nht lƠ các công trình, hng mc công trình.
- Phngă phápă tpă hpă giánă tip: (đi vi chi phí sn xut chung) phng
pháp nƠy thng ít đc áp dng trong các doanh nghip xơy lp. Theo phng pháp
gián tip, trc ht tp hp các chi phí sn xut phát sinh lien quan đn nhiu đi
tng sau đó mi tin hƠnh phơn b cho tng đi tng c th. Tiêu chun phơn b
đm bo đc mi quan h tng quan gia chi phí phơn b vƠ đi tng chu chi phí.
Thi đim tính toán phơn b có th mt ln vƠo cui k k toán hoc nhiu ln trong
k, tùy theo yêu cu qun lỦ vƠ nng lc thc t ca doanh nghip.  phơn b cho
các đi tng phi chn tiêu thc phơn b vƠ tính h s phơn b chi phí:
Công thc:
H = C/T
Trong đó: H: H s phơn b chi phí
C: Tng chi phí cn phơn b
T: Tng đi lng ca tiêu thc phơn b
Thang Long University Library

13

Mc chi phí phơn b cho tng đi tng tính theo công thc sau:
Ci = H x Ti
Trong đó: Ci: CPSX phơn b cho đi tng i
Ti: i lng ca tiêu chun phơn b ca đi tng i
Trng hp đi tng tp hp chi phí sn xut lƠ đi thi công hay công trng
thì chi phí sn xut phi tp hp theo đi thi công hay công trng. Cui k tng s
chi phí tp hp phi đc phơn b cho tng công trình, hng mc công trình đ tính
giá thƠnh sn phm riêng.

1.3.2. T chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut
1.3.2.1. K toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip
Chi phí nguyên vt liu trc tip thng chim t trng ln (60% - 70%)
trong chi phí sn xut sn phm xơy lp vƠ bao gm nhiu loi nh: giá tr thc t
ca vt liu chính,vt liu kt cu, vt liu ph, nhiên liu, bo h lao đng vƠ ph
tùng lao đng khácầ cn thit đ to nên sn phm. Chi phí nguyên vt liu trc tip
không bao gm các chi phí đƣ tính vƠo chi phí s dng máy thi công hoc đƣ tính vƠo
chi phí sn xut chung. Giá tr thc t đc hch toán vƠo khon mc nƠy ngoƠi giá tr
thc t còn có c chi phí thu mua vn chuyn t ni mua v ni nhp kho vt liu
hoc xut thng đn chơn công trình.
Trong k, k toán thc hin ghi chép, tp hp chi phí nguyên vt liu thc t phát
sinh vƠo bên N tƠi khon 621 theo tng đi tng s dng trc tip các nguyên vt
liu (nu khi xut s dng NVL xác đnh đc rõ rƠng NVL đó đc s dng cho
công trình, hng mc công trình nƠo) hoc tp hp chung cho quá trình sn xut (nu
khi xut s dng nguyên vt liu cho quá trình sn xut sn phm xơy lp mƠ không
th xác đnh rõ rƠng cho tng công trình, hng mc công trình c th). TƠi khon 621
không có s d.
N TK 621 Có
Tp hp chi phí NVL trc tip xut - Giá tr NVL ko dùng ht nhp kho
dùng cho công trình, HMCT. - Kt chuyn chi phí NVL thc t
trong k vƠo TK 154 “Chi phí sn

xut kinh doanh d dang”



Trong trng hp không tính trc tip chi phí nguyên vt liu cho tng công
trình thì áp dng phng pháp phơn b nguyên vt liu cho đi tng s dng theo

14
các tiêu thc thích hp. Trong doanh nghip xơy lp, chi phí nguyên vt liu trc
tip đc phơn b theo đnh mc tiêu hao vt liu, hoc theo khi lng thc hin.
Vic phơn b chi phí nguyên vt liu trc tip đc áp dng theo công thc:

Chi phí NVL
trcătipăphơnăbă
choătngăđiă
tng
=

TngăchiăphíăNVLăcnăphơnă
b
x
Tiêuăthcăphơnăbăcaă
tngăđiătng
Tngătiêuăthcălaăchnăđă
phânăbăchoăttăcăcácăđiă
tng

 tính toán, tp hp chính xác chi phí nguyên vt liu trc tip, k toán cn
xác đnh s NVL đƣ lnh nhng cui k cha s dng ht vƠ tr giá ca ph liu thu
hi nu có đ loi ra khi chi phí nguyên vt liu trc tip trong k:

ChiăphíăNVLătrcă
tipăthcătăphátă
sinhătrongăk
=
TrăgiáăNVLăxutăăăăă
khoăđaăvƠoăsădng
-
TrăgiáăNVLăcònă
liăchaăsădng
-
Trăgiáăphă
liuăthuăhi

Quy trình hch toán chi phí nguyên vt liu trc tip đc khái quát qua s đ
sau:
Săđ 1.1: Quy trình k toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip
TK 152 TK 621 TK 152, 111,112
Xut kho NVL Tr giá NVL xut dùng
Cho sn xut nhp li kho
TK 111,113,331 TK 154
Kt chuyn chi phí NVLTT
NVL mua ngoài xut cho đi tng chu chi phí
Dùng không qua kho
TK 133 TK 632
GTGT đu vào
c khu tr Chi phí NVLTT
TK 141 Vt mc bình thng
Quyt toán tm ng
Giá tr xây lp khoán ni b

Thang Long University Library

15
1.3.2.2. K toán tp hp chi phí nhân công trc tip
Chi phí nhơn công trc tip lƠ nhng khon tin lng phi tr cho công nhơn
trc tip sn xut thi công công trình. Chi phí nhơn công trc tip bao gm c khon
phi tr cho ngi lao đng trong doanh nghip vƠ lao đng thuê ngoƠi.
Trong khon mc chi phí nhơn công trc tip không bao gm tin lng công
nhơn điu khin vƠ phc v máy thi công, tin lng công nhơn xơy lp vƠ vn chuyn
ngoƠi c ly thi công, không bao gm các khon BHXH, BHYT, BHTN, KPC tính
trên qu lng công nhơn trc tip sn xut.
K toán s dng tƠi khon 622 “Chi phí nhơn công trc tip” đ hch toán.
Tài
khon 622 cui k không có s d.

N TK 622 Có
Tp hp chi phí NCTT xut dùng - Kt chuyn chi phí NCTT
cho công trình, HMCT. trong k vƠo TK 154 “Chi phí sn
xut kinh doanh d dang”
- Kt chuyn chi phí NCTT vt mc
bình thng vƠo TK632


Ni dung hch toán lao đng tin lng đc phn ánh qua s đ sau:
Săđă1.2: Quy trình kătoánătpăhpăchiăphíănhơnăcôngătrcătipă
TK 334, 111, 112 TK 622 TK 154

Tin lng phi tr Kt chuyn chi phí
cho NCTT xây lp NCTT xây lp
TK 335 TK 632

Trích trc tin lng ngh phép Chi phí NCTT
cho NCTT xây lp vt mc bình thng
TK 141
Quyt toán tm ng
Giá tr xây lp giao khoán ni b

1.3.2.3. K toán tp hp chi phí s dng máy thi công
Chi phí s dng máy thi công lƠ toƠn b chi phí v s dng máy đ hoƠn thƠnh
khi lng xơy lp bao gm: chi phí khu hao c bn, chi phí sa cha ln, sa cha
nh, chi phí đng lc, tin lng th điu khin máy vƠ chi phí khác ca máy thi công.